Europa laat kiezer koud
lg
VANGEN!
talzegel bij:
achine nu in
joorhouder!
x ;|nod,c:
r 499 '|J^-
uk 3.50£ jjm
Lek zet Oud-Gastel zonder gas
Op weg naar de finale
D66 en WD winnen maar CDA krijgt de meeste zetels
In Philippine at je nooit vroeger mossels
'Woste' in de reclame aantrekkelijker dan Europa
Vreemdelingenhaters
Terneuzen slaan toe
06-0226116
ifelkleed.
iet veld
vlekken
/erhoopt
aan, dan
:e bij:
13.29
gr 12.79
tf 13.99
rierk kiezen
oorslag,
J S« s»nd' ,ne
protesten heffing
waterschappen
Varkens Eede
lernietigd
Moskou speciale
overlegpartner
lijndienst met
pxe snelbussen
inds grootste kruideniei
jft op de kleintjes letten]
puitin
psehrijving KPN
|er succesvol
fcrwedebrug
Wibi Soerjadi
stil en snel
'Waarom mag ik geen Griek kiezen als die de hoogte van mijn milieubelasting bepaalt?'
Wijk aan zee
Steengrillen,
net iets
anders.
k DE STEM
GRATIS BEREIKBAAR
Ex-Kamerlid
Koffeman wil
CDA wel leiden
JpERSONEEI.
d m lost u he
e .nrobieem lost u h0t bos!e
l°a ^i een .Kleintie in de
|W „immers me» minstens
■cum it" vtien Stemlezers
s,.n die speciaal
J"»* hebben voor
fe»Me|aoB»'aaB<>'' "S' he'
|ÏÏ°"c"",kom"n
DE STEM
8 710311 000218"
I I I I I
VRIJDAG 10 JUNI 1994
LOS EXEMPLAAR: MAANDAG T/M VRIJDAG: 1,75 - ZATERDAG: 2,00
[HET WEER
MIN /MAX.
8 16
of assorti, r
5.98 L r-M
Liesje'lmpatiens',
Hetzelfde liedje
j Het weer blijft eentonig.
Veel bewolking en af en toe
valt er een bui.
I |n de middag kan de zon er
I even doorkomen.
De west- tot noordwesten-
i wind is matig. Koel weer.
Jliddelburg - Ruim duizend be-
loners van Zeeuwse verzorging-
Tehuizen hebben een bezwaar-
tkrit ingediend tegen de door
ie waterschappen opgelegde in-
izetenenheffing. Beleidsmede-
lerker Van Dijk van de Lande-
ljke Organisatie Bewonerscom
missies Bejaardenhuizen (LOBB)
Eerwacht dat het aantal be-
taarmakers nog zal stijgen tot
1 feederde van het totaal aantal
Wonen van de tehuizen.
ÏZIE ZEELAND - C1
fcde - Op het terrein van vee-
indelaar Staelens in Eede zijn
[steren de eerste 250 varkens en
i opgehaald. Door het
rvoersverbod in een deel van
ieuws-Vlaanderen als gevolg
de in de Belgische grens-
eek heersende varkenspest,
Icht de varkens geen laatste rit
kar het slachthuis, maar naar
1 destructor in het Brabantse
i. De stallen van vijftien var-
worden de komen-
Itien weken geleegd.
ÉZIEZEELAND-C1
ibul - De Navo heeft op
halfjaarlijkse vergadering
ind erkend als 'speciale
ïrlegpartner' voor militaire
in Europa. Moskou
igt echter geen enkele zeggen
lap binnen de Navo.
|ZIE BUITENLAND - A5
linksI'M
Variabel
toerental
n
6-236911
Van onze verslaggever
Oud Gastel - Een gaslek
heeft Oud Gastel en Stam
persgat gisteren in rep en
roer gebracht.
Vijftig huizen werden ontruimd,
tussen half elf 's ochtends en
twaalf uur vannacht zaten alle
inwoners zonder gas.
Bij het bedrijf Menken Dairy
Foods moest daardoor een deel
van de dagproduktie van gesteri
liseerde koffiemelk worden ver-
nietigd.
De problemen ontstonden toen
bij de start van een nieuwbouw
project een gasleiding werd ge
raakt.
Volgens tekening zou die leiding
een paar meter verderop moeten
liggen.
De gemeente, de aannemer en de
GasUnie, de leverancier van het
gas, zijn het onderling oneens
over de vraag wie verantwoorde
lijk is voor de fout.
Het gaslek leidde ertoe dat de
gemeente het rampenplan in
werking liet tréden.
Vanwege het explosiegevaar
werden bewoners van een vijf
tigtal huizen geëvacueerd. Ze
werden opgevangen in het
dorpshuis. Na tweeëneenhalf uur
konden ze allemaal weer terug
naar huis. Alle verkeer in de
omtrek werd intussen omgeleid.
De reparatie van het lek nam
vele uren in beslag. Met geluids
wagens werd de bevolking opge
roepen om in huis de hoofdgas
kraan dicht te draaien.
Alvorens de gastoevoer op gang
te brengen, controleerden mede
werkers van de PNEM huis aan
huis of de kranen echt dichtge
draaid waren.
Waar dat niet kon worden ach
terhaald, werd de toevoerleiding
aan de straatkant buiten wer
king gesteld om gasontsnappin-
gen in huis te voorkomen.
Het gewone leven in Oud-Gastel
zal naar verwachting pas van
daag zijn gewone gang herne
men.
- Zuidwest-Nederland
li?1 eind dit jaar een aantal
Bbusdiensten, die worden uit-
poerd met luxe bussen. De
agier moet voor het vervoer
»n comfortabele bus meer
Nen. maar hij krijgt daarvoor
1 de garantie dat-ie vooral
op de plaats van bestem-
Jjis.
p ECONOMIE- A7
pterdam - De inschrijving
F de KPN-aandelen tegen een
fductieprijs van f 49,75 is
[snwddag om 13 uur succes-
in. Bij een herplaat-
Pan in totaal 138.150.000
rlen is naar voorlopige
Pln§ de vraag uitgekomen
ca 390 miljoen aandelen.
■Minitieve aantal zal vrijdag
Iworden vastgesteld. Ge-
r" ,wordt maandag 13 juni
«wijzing bekend te maken.
laüli" ^rensen en andere
L ers fe komende twee
1 j "e auto ten noorden
Lull* nvieren moeten
L:;„n,°P de terugreis grote
fc nn a n)gen door file-vor-
Ben n ,noord"zuid-verbin-
UP de normaal al file-
tkef^neiWegen zal het veel
d mpt a 1normaal in ver-
Wehn afsluiting van de
I Dp aMS ln de A27 bij Gor-
24 'tlng duurt van 10
ele d 1 verkeer wordt
m Ia Verdijk en Zalt-
®_aanda§ het NS-
zoals
Philippine - Vandaag om
klokslag 12.00 uur gaat in het
mosseldorp Philippine het
mosselseizoen 1994/95 van
start. „En dat is uniek. Maar
liefst vier weken eerder dan
normaal kunnen we al mosse
len serveren," glundert Frank
Wiskerke van de gezamenlij
ke mosselrestaurants in Phi
lippine.
Wiskerke heeft een exclusieve
deal met Viskwekerij Neeltje
Jans bv. Deze kwekerij is al een
paar jaar succesvol aan het ex
perimenteren met zogenoemde
hangcultuurmosselen. In twee
voormalige bouwdokken van
VANDAAG IN DEZE KRANT
Hij houdt niet van over
dreven gedoe op het po
dium. „Stil zitten, dicht
bij de toetsen, dat speelt
het snelst." Dat zegt de
24-jarige pianovirtuoos
Wibi Soerjadi, die in het
kader van het Muziek
festival West-Brabant
naar Breda komt.
zie grote gids - deel d
Neeltje Jans, waarin de pijlers
voor de stormvloedkering zijn
gebouwd, hangen de mosselen
aan touwen in het Oosterschel-
denat.
„Het voordeel van de hangcul-
tuur is dat de mosselen veel
sneller groeien," zegt Wiskerke.
„Er is veel meer voedselaanbod.
De mosselen krijgen geen zand
of slib te verwerken. Ze groeien
daardoor razendsnel. Na negen
maanden zijn ze rijp en groot
genoeg voor consumptie."
Mosselen worden in Nederland
nog overwegend op de bodem in
de Oosterschelde en de Wadden
zee gekweekt. Bodemcultuur-
mosselen groeien langzamer om
dat ze minder voedsel 'voor hun
kiezen krijgen'.
„Maar de produktie van hang
cultuurmosselen is arbeidsinten
siever, de inkoopprijs is dus ho
ger. Verder is de schelp minder
hard dan die van de bodemcul-
tuurmossel," aldus Wiskerke.
De bodemcultuurmosselen blij
ven nog even onder water. Die
maken op vrijdag 8 juli de offi
ciële start van het mosselseizoen
mee. Maar de turbo- of macho
mossel ligt al vanaf vandaag op
het bordje in Philippine. Een
portie van 1,6 kilo zal voor een
bedrag van iets boven de dertig
gulden worden aangeboden.
INHOUD
4 katernen
Binrien-/Buitenland A2
Binnenland A3
Extra A4
Buitenland A5
Economie A6/A7
Beurs A6
Sport deel B
Zeeland deel C
Grote Gids deel D
RTV-programma's C5
'Een voortreffelijk vleesge
wicht en absoluut zandvrij'.
Eigenaar Schot van viskweke
rij Neeltje Jans lust zijn 'hang-
mossels' wel rauw.
foto jaap wolterbeek
(ADVERTENTIE)
Van onze Haagse redactie
Den Haag - De opkomst
bij de Europese verkiezin
gen van gisteren was lager
dan ooit. Slechts 35 pro
cent van de mensen die
mogen stemmen, kwam
opdagen.
Het CDA haalde de meeste ze
tels, namelijk tien. D66 boekte
de grootste winst met twaalf
procent van de stemmen. Vier
'jaar geleden was dat nog maar
zes procent. Het zetelaantal ging
van één naar vier.
De andere winnaar, de WD,
verdubbelt het zetelaantal en
gaat van drie naar zes. De PvdA
behoudt de acht zetels die de
'partij had. GroenLinks krijgt
één zetel, een verlies van één en
de kleine christelijke partijen
gaan van een naar twee zetels.
De verkiezingsuitslag wordt of
ficieel pas zondag bekend. Maar
opbasis van schaduwverkiezin
gen bij 45 stembureaus gaf het
onderzoeksbureau Interview
gisteren al prognoses.
De Nederlandse partijen die tot
nu toe 25 Eurozetels bezetten,
krijgen er straks 31 als gevolg
van uitbreiding van het Euro
pees parlement. Daardoor kon
den partijen die procentueel
minder stemmen kregen, toch
meer zetels verwerven.
In Groot-Brittannië was de op
komst niet veel beter dan vijf
jaar geleden (toen 36 procent).
De conservatieven zullen er tien
tot twintig zetels verliezen. In
Denemarken waren de twee an-
ti-Europese lijsten de winnaars.
De opkomst was 45 procent. Ook
in Ierland lag het opkomstper
centage onder de 50 procent.
ZIE OOK PAGINA A4
ZIE COMMENTAAR PAGINA A3
lenend"18 'S' worden de
F PAGINA ™2maar groter-
Oud Gas-stel
Van onze verslaggever Cees Maas
EEN BELG in Ossenisse, leunend op
het tuinhek van zijn tweede woning.
Hij wijst een Duitser de weg naar
Terneuzen. Dat is Europa.
Jaap lepelt lekker zijn groentesoep. Met
drie ballen uit een diep bord. Hij is
eventjes in zijn eentje het heie stembu
reau in het Axelse stadhuis. Zijn twee
collega's zijn gaan eten, maar Jaap moet
blijven om de enkeling die vanochtend
Europa komt kiezen, een biljet uit te
reiken en eventueel verder behulpzaam te
zijn.
Jaap eet groentesoep en het is half twaalf
in de ochtend. Een man met gele plastic
klompen wordt met de voornaam begroet,
Jaap krijgt een vriendelijk 'eet smakelijk'
terug. „Het is stil," zegt hij, „heel stil. De
opkomst, ik schat het op veertig procent.
Er zijn er nu iets meer dan honderd
geweest, dat is toch niks?"
In Albert Heijn, je ziet het door de ramen
hier, is het loeidruk. De 'woste' is in de
reclame van daag en dit verdient toch
beduidend meer aandacht dan dat Euro
pa, vindt Axel.
Het zijn rare Europese verkiezing van
daag. Vanochtend, net wakker, dacht ik:
'Ha, voor het eerst in mijn leven Europa
kiezen. Leuk. Ik doe maar een Portugees
of zo, of een even onbekende Griekse
parlementariër, als-ie maar een prachtige
naam heeft.'
Maar niks van dat exotische. Ik verwacht
een stembiljet van een vierkante meter in
omvang, met namen van Britten, Franso
zen, Duitsers en Italianen, zodat ik me
een echte Europese kiezer zal wanen, een
wereldburger staat hier voor zijn derpo-
kiezen uit een duf rijtje oer-Hollandse
namen. En nee, er zit warempel nog een
'De Vries' tussen ook. Waar is dat landen-
breed Europees parlement?
Waarom mag ik geen Griek kiezen als die
Griek straks de hoogte van mijn milieu
belasting bepaalt?
Alleen Hollandse kaaskoppen mogen kie
zen uit de welgevulde uitheemse namen
trog van Europa, het is hetzelfde als naar
de stembus gaan voor de Tweede Kamer
en alleen maar uit Zeeuwse Kamerleden
mogen kiezen. Het is een weinig grens
overschrijdend stembiljet dat vandaag
van hand tot hand gaat.
„Zakkenvullers. Het is de cursus 'Hoe
krijg ik het beste baantje', het zijn laaie-
lichters en feestvierders van onze cen
ten." De man uit Goes wist krachtig en
helder te motiveren waarom hij niet gaat
stemmen. Hij sprak het geluid van de
cratische plicht... vergeet het. Ik mag y straat, want op de pont hoorde ik van de
vrachtwagenchauffeurs niets anders en
nog wel straffere geluiden.
Wie gaan er wel stemmen?
De mevrouw met de driftige pasjes en de
fiets aan de hand in Hengstdijk bijvoor
beeld. „Natuurlijk, ga ik. Je moet blij zijn
dat je mag, zeg ik altijd tegen mijn
dochters. En wij zijn boeren. Landbouw
wordt nu al in Brussel gemaakt, zegt mijn
man. En burgemeester Bruinooge van
Middelburg, die heeft laatst nog miljoe
nen guldens uit Brussel te pakken gekre
gen voor ons platteland hier. Ik weet
precies wie ik stem, hoor." Waag het niet,
zegt het gezicht, om me tegen te spreken.
Europa is een reclamebord voor Italiaans
ijs met de prijs in Belgische francs erbij
vermeld op de Hengstdijkse camping de
Vogel, terwijl verderop een blauwe Ford
tractor een eg trekt over Zeeuwse zeeklei.
VERVOLG OP ZEELAND - Cl
Oranje is gisteren op Schiphol optimistisch uitgewuifd, alsof
het elftal de finale niet kan mislopen. Maar bij het vertrek
ontstond ook enig tumult rond Dennis Bergkamp, die naar
Manchester United zou verhuizen. foto anp
ZIE OOK SPORT - B1
Van onze verslaggevers
Terneuzen/Wijk aan Zee - Vreemdelingenhaters hebben deze
week opnieuw toegeslagen in Terneuzen. In de nacht van
woensdag op donderdag stichtten ze brand in een Turks
ontmoetingscentrum. Hetzelfde deden ze eerder deze week in
een islamitische moskee in de Scheïdestad.
Nu twee super-zomerspelletjes voor buiten,
in het bos, op het strand en op de camping.
Merk: Scatch. Oftewel: de enige echte. Van
uitstekende kwaliteit en goed voor vele uren
gezonde lichaamsbeweging en speelplezier. Nu voor wel héél
weinig geld. Zo'n voordeel laat je niet schieten, dat vang je.
Super Grip ball
Bal en 2 vangschotels met uiterst
krachtig klitmateriaal ©©©.2435"
Grip Football
Rugbybal ("American football"! en twee
vanghandschoenen met uiterst «i r\ qj-
krachtig klitmateriaal @©©29^5" O
Aanbiedingen gelden t/m zaterdag 11 juni a.s.
's Lands grootste kruidenier blijft op de kleintjes letten.
De politie vermoedt een verband
met racistische bekladdingen
van onder meer het asielzoekers
centrum en het stadhuis van
Tërneuzen begin dit jaar.
Op het pand van de Turkse ge
meenschap aan de Haarmanweg,
pas sinds kort geopend, gingen
de bekladders eveneens tekeer,
werden teksten aangetroffen als
'Heil Hitier', 'Rot Op' en 'Turken
dood'. Ook zijn drie ruiten van
het gebouw stukgegooid. De
schade door 'de brandstichting
viel mee.
De Terneuzense politie zegt 'zeer
zwaar' te tillen aan de acties.
Een woordvoerder spreeekt van
'ronduit verwerpelijk gedrag'.
De ontwikkelingen in Terneuzen
baren het Provinciaal Steunpunt
Buitenlanders grote zorgen. „Er
mag geen paniek uitbreken of
een tegenreactie ontstaan. De
aanhoudende uitingen van racis
me maken dat angst de Turkse
gemeenschap binnensluipt. Wij
zullen onze aandacht de komen
de tijd nog sterker op Terneuzen
richten," zegt een woordvoerder.
De brand gistermorgen in het
asielzoekerscentrum Maddison
aan de Verlengde Voorstraat in
Wijk aan Zee is volgens de poli
tie aangestoken. Bij de felle
brand is één bewoonster gewond
geraakt. De schade is groot.
Volgens de politie heeft het on-
(ADVERTENTIES)
pa
fcasa
Huis ten Bosch
Aan de markt in Etten-Leur
Reserveren 01608-12340
Ma. t/m vri|. 8.00-17.00 uur, zat. 8.00-12.00 uur.
- Bezorgklachten - Vragen over uw abonnement
- Wat te doen met vakantie
derzoek nog geen aanwijzingen
opgeleverd over de dader(s). Er
zijn ook nog geen sporen gevon
den die wijzen op brandstichting
van buitenaf. Evenmin zijn tek
sten of tekens in het gebouw
'achtergelaten, die zouden kun
nen duiden op een extreem
rechtse actie.
De groepering White Power
heeft in diverse IJmond-gemeen-
ten herhaaldelijk gedreigd met
'Duitse toestanden' en gerichte
acties tegen buitenlanders. Tot
gistermiddag had echter nie
mand de brandstichting op
geëist.
De met een sterke rookontwik
keling gepaard gaande brand
zaaide paniek onder de ongeveer
75 mensen van het centrum. Een
aantal van hen sprong door ra
men en vanaf verdiepingen naar
buiten. Een vrouw raakte daar
door gewond.
Van onze Haagse redactie
Den Haag - Het voormalig CDA-
Kamerlid Koffeman is beschik
baar voor het partijvoorzitter
schap van het CDA.
„Ik ben altijd bereid mijn dien
sten aan de partij beschikbaar te
stellen," aldus Koffeman. De
kieskring Utrecht heeft een be
roep gedaan op het Kamerlid,
dat bij de verkiezingen met zijn
41e plaats op de kandidatenlijst
buiten de boot viel.
Koffeman maakt nauwelijks
kans, omdat,hij geen katholiek
is. De selectie-commissie heeft
uitdrukkelijk dè opdracht om
naar een katholiek te zoeken,
omdat 'het evenwicht in spraak
makende posten enigszins-zoek
is'. Waarnemend partijvoorzitter
Lodders noemt het 'boeiend' dat
Koffeman zich beschikbaar stelt.
Over zijn kansen wil zij zich niet
uitlaten. Het CDA regelt de ko
mende maanden de opvolging
van de in de aow-affaire gesneu
velde vorige voorzitter Van Vel-
zèn.
KIEZER
Dit woord is vandaag in het nieuws. Een van de vele. Een krant vol. Nu de
daad bij het woord: een echte Parker Roller-pen voor u, met uw woord(en)
naar keuze erin gegraveerd, als u een nieuwe abonnee opgeeft. U de pen,
de nieuwe abonnee om te beginnen twee weken de krant gratis.
I
Noteer als nieuwe abonnee:
Naam:
Adres:
Postcode:Plaats:_
Telefoon (voor controle bezorging):
De nieuwe abonnee betaalt per:
kwartaal acceptgiro 87.20
maand automatisch 29.05
De Parkerpen zenden aan:
Naam:
Adres:
Postcode:_
kwartaal automatisch84.70
bank/gironr
Plaats:_
In de pen moet komen te staan: (max. 15 letters)
De pen wordt opgestuurd zodra wij het eerste abonnementsgeld ontvan
gen hebben. Stuur deze bon in een open envelop zonder postzegel naar
Dagblad De Stem, Antwoordnummer 112, 4800 VB Breda.
DE STEM. EEN KRANT DIE JE WAT ZEGT
I—J
