DE STEM
Proef met testdijk in Het Zwin
Olifantsgras is
nog piepklein
Napoleon 'terug' in Terneuzen en Cadzand
Experiment volgens Rijkswaterstaat van groot belang vöor veiligheid zeeweringen
legionaal oppasproject
roor dementerenden,
gehandicapten en zieken
Unieke
[collectie
buizen
I Pistolen
f*Sa?
Wethouder Marquinie is
boegbeeld Sas van Gent
6Oesters bruikbaar tegen
vervuiling van rivieren'
lonflon
Granturismo.
in onze klanten
Straatspeeldag
valt in het water
Projectleider Dow tevreden over experiment:
Grote schade aan
woning Sluis na
uitslaande brand
Weer brandstichting in moskee
HET ADRES VOOR:
dfank^/borreluurtje; I
fem ch mffln een lunch of diner
I ET W APEN VAN ZEELAND Z^SSSSSZ
1 ^ook voor ^uis);
een rustpauze tijdens fiets-
of autotocht
Dorpsstraat 2 Hoofdplaat Tel. 01174-8380
Zeeland
DONDERDAG 9 JUNI 1994 DEEL'
va. fl. 56.950.- incl. BTW/B PM
I. per jaar via Lancia Lease.
l/anonze verslaggever Cees Maas
IMiddelburg - Rijkswaterstaat Zeeland gaat samen met
jde Technische Universiteit Delft een testdijk aanleggen
L Het Zwin. De bedoeling is te onderzoeken hoe lang de
lagere dijk het uithoudt tegen de Noordzee.
jret Je blijft erin rijden
ZEN, 01150-12612
dealer in
Solden King Award
L pr0ef kost vier ton en is
(volgens Rijkswaterstaat van
Lot belang voor de veiligheid
Jan de zeeweringen en uniek in
lijn soort in Nederland.
Wens is namelijk voor veel
'eid een dijk gebouwd die ver-
s ten prooi werd gegeven
tan de golven.
Het wachten is nog op een be
langrijk besluit in België. De
Everheid daar wil één ander-
lalf miljoen gulden uittrekken
Lor onderhoudswerk aan het
lelgtsche deel van Het Zwin.
|j;dens dat werk wordt veel
land uitgegraven dat dan weer
tëbruikt kan worden voor het
Taken van het dijklichaam van
je Nederlandse proef.
Haalbaar
JZonder het onderhoud van Bel
lis, waarbij veel zand vrijkomt,
In de proef niet haalbaar zijn,
jan wordt het voor ons veel te
Lr, Maar nu maken we werk
Kt werk en is het financieel
albaar," aldus woordvoerder
|an Gorp van Rijkswaterstaat
eeland.
ie verwachting in Middelburg is
bteind deze maand het fiat uit
lelgië komt, de overheid daar is
i principe al akkoord gegaan
met de uitgavepost. Op 7 okto
ber zou vervolgens de proef kun
nen worden gehouden.
De' bedoeling is dat er een dijk
gemaakt wordt die veel lager is
dan de Deltadijken van 10 tot 12
meter hoogte, maar hetzelfde
van samenstelling. De testdijk
zal drie meter hoog worden en
bekleed zijn met verschillende
soorten dijkmantel. Ook nieuwe
materialen zullen hierbij worden
gestest.
Kleilagen
De zee moet de dijk overspoelen
en de onderzoekers zullen op
film vastleggen hoe hij bezwijkt
en vooral hoe de kruin zich ge
draagt. Dat laatste is ook van
belang in verband met het
nieuws dat deze week is losgeko
men.' dat er voor tientallen mil
joen guldens aan reparaties aan
de Westerscheldedijken moeten
gebeuren omdat de kleilagen in
de top van de dijken zijn uitge
droogd waarna de betonnen
glooiing inzakt.
De proef met de testdijk is een
onderdeel van een groter, alge
meen onderzoek dat de Techni
sche Universiteit uitvoert naar
de veiligheid van de zeedijken in
Nederland.
in onze correspondente
luist - Binnenkort gaat het oppasproject voor dementerende
ejaarden, verstandelijk of lichamelijk gehandicapten en
'tngdurig zieken van start.
Ie wordt een regionaal project
■aaraan de zes Zeeuws-Vlaamse
lclitingen Welzijn voor ouderen
|het Regionaal Overleg Zwak-
(nnigenzorg (ROZ) deelnemen,
bvendien is er de steun van het
[ode Kruis en het coördinatie-
lat Vrijwillige thuishulp,
it project kreeg de titel OP
pAP en heeft als doel de taak
thuisverzorgenden van
frengenoemde groepen te ver-
Uiten. De zorg is erg zwaar en
br een beroep te doen op de
IjwiUigers van de oppascentra-
is het mogelijk eens een dag
fstap te gaan. De rol van de
"®rgdenden wordt dan door
I vrijwilligers overgenomen,
■fis niet de bedoeling dat er
Inhoudelijke taken of medi-
e of verpleegkundige hande
len worden verricht.
pjsviUigers
W het project OP STAP zijn
l'? IjwiUigers nodig. Tijdens
P cursus van twee blokken
T™ht op dementerenden en op
Tstandelijk gehandicapten)
Poen 2ij 0p hoogte ge-
f>M van de moeilijkheden die
F e zorg met Zjch meebrengt.
P "e bedoeling dat er in de
ff al, ®kele proeven van
(7 w°rdet> gedaan en de offi-
f start van het project is
f len °P 27 oktober.
De cursus voor de dertig vrijwil
ligers in Axel en Sas van Gent is
al gestart. In Hulst begint de
cursus op 16 juni (in Klavertje
Vier om 9.30 uur). Hier kunnen
vrijwilligers nog terecht. Ook
zijn er nog tekort in Terneuzen
(start cursus 13 juni) en West-
Zeeuws-Vlaanderen. Opgave en
informatie via de Stichtingen
Welzijn voor Ouderen in Hulst,
Terneuzen, Axel, Sas van Gent,
Hontenisse en Oostburg.
„De vrijwilligenhulp wordt per
gemeente georganiseerd, maar
onderlinge samenwerking is
aanwezig en dat kan leiden tot
uitwisseling, daar waar hulp no
dig is," vertelt Nellie Rijk van de
stichting Welzijn voor Ouderen
in Hulst. Zij ziet dit project in
Hulst als een aangename aanvul
ling van het project Klavertje
Vier waar dementerenden wor
den opgevangen.
„Er zijn vaak incidentele situa
ties waarbij de verzorgende een
beroep kan doen op de centrale.
Ik denk dan aan een avondje uit,
reisje, kappersbezoek, familie
feest of een begrafenis. Uit voor
gaande projecten weten we dat
er een grote behoefte is aan deze
hulp en we willen alles nu goed
aanpakken zodat er een ge
stroomlijnde organisatie ont
staat."
ran onze correspondent
fcr ^anuit de kinder-
1^] in Goes is inde
r™ van dinsdag op
tensdaS een deel van
L, ™.or Zeeland unieke
™e muizen gestoten.
oortm de meest bijzondere
laal uLI?eegenomen' In to-
P "orden 65 muizen ver-
m ri6 collectie muizen
doorzichtige bakken,
Beru. geplun-
Earen nn„ de loop der
festond mt m Wde collectie
kil n i7Ult Mongoolse Ger-
>C n' wit en Lilac
fcnT en stekelmui-
Free Hasselman vanfiet ROZ
benadrukt dat er steeds een be
geleiding is van professionelen.
Alle aanvragen worden door de
projectgroep bekeken. Ook de
thuissituatie wordt in kaart ge
bracht zodat voor elk gezin een
vaste vrijwilliger klaargestoomd
wordt. „We werken steeds twee
mensen in voor één situatie, zo
dat ze voor elkaar kunnen inval
len. De aanvraag voor hulp kost
vijf gulden per dagdeel (ochtend,
middag en avond) en de vrijwil
liger krijgt alleen een vergoe
ding. De kosten voor het project
worden opgebracht door de be
geleidende stichtingen."
Verwacht wordt dat er een grote
aanvraag komt. Vrijwilligers zijn
dus hard nodig. „Ik verwacht
dat de drempelvrees niet hoog is.
Door de oppas is het mogelijk de
bejaarden of gehandicapten
weer een stukje langer thuis te
houden. We maken gebruik van
de ervaring die opgedaan is bij
de Oppascentrale en Cross Roads
die vanwege het dichtdraaien
van de subsidiekraan opgeheven
zijn. Door de regionale samen
werking tussen de verschillende
instanties heeft dit project een
grotere kans van slagen."
Van onze correspondent
Terneuzen - In Terneuzen was
gisteren op drie plaatsen de
straat het speelterrein van de
jeugd. De bewoners van de Fer-
lemanstraat en de van Cantfor-
straat grepen deze gelegenheid
aan om B en W te attenderen op
de verkeersonveiligheid in de
wijk.
Bij ligplaatschool de Groene
Zwaan aan de van Cantfort-
straat was het de gehele dag
druk. 's Morgens namen er 45
kinderen van de school deel aan
oud Hollandse spelen zoals
kegelen,hoepelen, skippyrace en
zaklopen. Er kon een button ge
maakt worden met het embleem
van de nationale straatspeel
dag.'s Middags was de straat het
speelterrein voor alle kinderen
uit de buurt.
Nellie van de Velde sprak van
een geslaagde dag. „Wethouder
A. Stahl-Hemelsoet heeft de
brief waarin we vragen om aan
dacht te schenken aan onze ver
keersproblemen aangenomen en
beloofde de brief te bespreken
binnen het college. Ook de druk
ke Axelsestraat is voor onze kin
deren een moeilijk verkeerspunt
én is ter sprake gebacht."
In de Ferlemanstraat viel het
feest letterlijk in het water. Wet
houder Stahl zei voor volgend
jaar de speelgelegenheid in St.
Annapolder onder de loep te
nemen. In de wijk Oude Vaart
mocht de jeugd slalom rijden
met de fiets tot ook hier de regen
roet in het eten gooide.
De straatspeeldag in Zand
straat eindigde in een water
festijn. Omdat de kleren te
drogen hingen, moest er daar
na in ondergoed naar de video
worden gekeken.
foto wim kooyman
Van onze verslaggeefster
Terneuzen - Cadzand en Terneuzen is
gevraagd om mee te doen aan evene
menten in 1996 van de stichting Le
Retour de Napoleon uit Rotterdam rond
een reis die keizer Napoleon in 1811
door Vlaanderen en Nederland maakte.
In 1811 waren zij het die Napoleons
inspecties moesten verduren.
A. Philipsen uit Rotterdam heeft het alle
maal in zijn hoofd zitten. Hij weet waar
Napoleon geweest is, wat hij er deed, waar
hij sliep en waarschijnlijk zelfs wat hij er at.
Zijn fascinatie voor de reis wil hij in 1996 in
Rotterdam uitbeelden met een nep-veldslag,
een tentenkamp in stijl en veel vlagvertoon
van kanonnen, vaandels en troepen in uni
form. Zelfs een jurk van de echtgenote van
de keizer komt voor de gelegenheid uit de
mbttenballen.
Philipsen klinkt reëel en heeft onder andere
de medewerking van de stad Rotterdam, de
plaatselijke musea, theaters en bioscopen.
Maar hij wil meer. Daarom heeft hij al
veertig eigenaren van paarden gecharterd.
Hij zoekt er nog maar 160.
Bovendien komen uit Canada, de Verenigde
Staten, Engeland, Tsjechië, België en Frank
rijk veel reacties binnen van groepen die als
Napoleon-regiment regelmatig optreden. Ze
komen in 1996 graag naar de waterstad. De
Rotterdammer is verder bezig met de ont
wikkeling van een postzegel en betaalmun-
ten voor de festiviteiten.
Cadzand en Terneuzen horen zich in zijn
ogen ook meteen achter het initiatief te
scharen. „Fort Oranje, bij Cadzand, kreeg op
Van onze verslaggever
Axel - Vier boeren in
Zeeuws-Vlaanderen verbou
wen momenteel op proef-
veldjes miscanthus sinensis
giganteus, oftewel olifants
gras. Het voor de landbouw
nieuwe produkt, dat onder
meer verwerkt wordt in ve
zelplaat voor de bouw,
steekt nog niet echt de kop
op in Zeeuws-Vlaanderen.
Het plantje blijkt gevoelig te
zijn voor kou.
M. Vinke, kringvoorzitter van
de landbouworganisatie ZMO
in Axel, leidde gisteren een
boerengezelschap uit heel Ne
derland rond op zijn bedrijf. De
bezoekers konden zien dat het
proefveldje olifantsgras bij hem
er nog treurig bij ligt. Slechts
hier en daar komt een enkele
grasspriet omhoog.
Volgens directeur A. Drenth
van het bedrijf Agromiscanthus
uit Ter Apeï, die een markt
probeert te vinden voor het
olifantsgras, zijn deze tegensla
gen te overwinnen.
„We zijn nu met subsidies van
de Europese Unie al zo'n twee
jaar bezig met het gewas. Het
blijkt dat de jonge plantjes niet
goed bestand zijn 'tegen vorst.
Daarom hebben we in labora
toria olifantsgras ontwikkeld
dat opgewassen is tegen kou."
Drenth had gisteren voor Vinke
nieuwe plantjes meegenomen
die in Zeeuws-Vlaanderen wel
tot wasdom moeten komen.
Drenth gelooft nog heilig in
zijn produkt. „We hebben ons
zelf drie, vier jaar de tijd gege
ven om een markt te vinden
voor het gewas. We moeten nu
wat tegenslagen verwerken,
maar nu we een sterker plantje
hebben ontwikkeld, kan het al
leen maar beter gaan."
In Nederland proberen in to
taal zo'n dertig boeren het oli
fantsgras uit. „Verder zoeken
we naar afnemers voor het mi
lieuvriendelijke produkt, dat in
bijvoorbeeld vezelplaten een
goede vervanger is van hout.
Het is een milieuvriendelijk ge
was dat onder meer weinig be
mesting en onderhoud vraagt,"
aldus Drenth.
Olifantsgras is niet alleen voor
de bouw bestemd. Ook kunnen
de stengels, die op bamboe lij
ken, voor de oever- en taludbe
scherming en geluidswering
worden gebruikt.
Het gewas is nu nog vooral
bekend als siergewas en komt
oorspronkelijk uit Japan en
China. Olifantsgras dankt zijn
naam aan zijn lengte. Het kan
ruim drie meter hoog worden.
De bezoekers konden zien dat het proefveldje olifantsgras er
nog treurig bij ligt. foto wim kooyman
Van onze verslaggever
Sas van Gent - Wethouder L. Marquinie van Gemeentebe
langen Groot Sas wordt Sas van Gents belangrijkste
visitekaartje buiten de gemeentegrenzen.
Marquinie vertegenwoordigt
zijn gemeente in bijna alle
gemeenschappelijke regelin
gen, stichtingen en samenwer
kingsverbanden. In vijf van de
zes door B en W te benoemen
afvaardigingen viel de keus op
Marquinie. Van de dertien
door de raad nog aan te wijzen
vertegenwoordigers duikt in
tien gevallen de naam van
Marquinie op als eerste afge
vaardigde of plaatsvervanger.
Een en ander blijkt uit een
voorstel aan de raad om verte
genwoordigers te benoemen.
Op de diensten en deskundig
heid van wethouder J. Plat-
schorre wordt vier keer een
beroep gedaan, op die van
wethouder R. de Mul vijf keer.
Burgemeester J. van Rest is
zes keer gevraagd.
De gemeenteraad van Sas van
Gent kómt dinsdag 14 juni
bijeen om de vertegenwoordi
gers voor de gemeente aan te
wijzen. Dan ook worden de
zes raadscommissies ingesteld.
B en W stellen de raad tevens
voor een nieuwe verordening
vast te stellen die de werkwij
ze en bevoegdheden van de
raadscommissies regelt.
Er treden enkele veranderin
gen op. Geheime stukken die
voorheen alleen door commis
sieleden ingezien mochten
worden, kunnen voortaan ook
Wethouder Marquinie ...visi
tekaartje...
foto archief de stem
door andere raadsleden beke
ken worden. De voorstellen
aan de commissie komen voor
het publiek ter inzage te lig
gen. De raadsvergadering be
gint om 20.00 uur.
Van onze verslaggever
Terneuzen - De oesters die sinds acht maanden de koelwa
terkwaliteit van de Dowfabrieken in Terneuzen controleren,
zijn prima bruikbaar om de vervuiling van rivieren als de
Westerschelde, de Maas of de Rijn te lijf te gaan.
23 september 1811, het regende die dag,
inspectie van Napoleon. Daarna ging hij
naar Fort Imperial en per sloep langs de
Boogplaat naar Vlissingen." Een paar dagen
later deed de keizer Terneuzen aan en in
specteerde hij de Nieuwe Haven.
Philipsen: „Dat jaar, 1811, is niet alleen
belangrijk geweest voor Napoleon. Hij gaf
een enorme impuls aan de economie, via
opdrachten voor vestingwerken en scheeps
bouw bijvoorbeeld. En vergeet niet de Fran
se invloed, hervormingen van de belasting."
Philipsen is niet te stuiten als het over zijn
initiatief gaat. Daarom heeft hij de andere
gemeenten die Napoleon op bezoek hebben
gehad allemaal aangeschreven. „Elke VW
en elke gemeente langs de route zou zich
moeten aansluiten. Dan wordt het prachtig,"
roept hij.
Dat zegt Lambèr Paping van
Dow Benelux. Hij is leider van
de proef die de chemiereus in
Terneuzen doet om de koelwa-
terstroom van de 29 fabrieken in
de peiling te houden met behulp
van een zogenoemde biologische
monitor.
„Als je dit systeem plaatst in
grote rivieren op die plaatsen
waar zich een grote stad of in
dustrie bevindt, kun je vervui
ling beter controleren", zo luidt
de bevinding van Paping. „Als je
om de paar kilometer een derge
lijk monitor-systeem plaatst,
met telefoonkabels en een cen
trale meetkamer, zijn ongerech
tigheden veel sneller op te spo
ren en de eventuele daders ge
makkelijk te traceren."
Snelheid
Het unieke van het systeem is,
dat het proces na signalen on
middellijk bij te sturen is. „Als
onderzoekers bij Lobith in het
Rijnwater verontreiniging signa
leren, weten ze niet waar die
vandaan komt. Ze kunnen het
probleem dan ook niet verhel
pen. Wij daarentegen meten aan
de bron en kunnen direct ingrij
pen als het fout gaat. De essentie
is snelheid. Je kunt onmiddellijk
terugkoppelen."
Zeewater
De ontwikkeling van het systeem
is eind jaren tachtig gestart in
nauwe samenwerking tussen
Dow, Kema Milieu Services en
Delta Consult. Dow gebruikt
zeewater uit de Westerschelde
als koelwater. Daarin komt on
der meer mosselbroed voor. Als
dat zich in het koelsysteem vast
zet en vervolgens gaat groeien,
kunnen verstoppingen en zelfs
lekkages ontstaan. Om dat te
voorkomen, voegt Dow bleekwa-
ter toe aan het koelwater.
Dat houdt uiteraard een extra
belasting van' het milieu in.
Daarom ging het chemie-con-
cern al meer dan tien jaar gele
den op zoek naar alternatieve
oplossingen. De oesters geven in
formatie over de exacte (en lich
tere) dosering bleekwater die no
dig is om het mosselbroed snel
uit het koelsysteem te verjagen.
Tevreden
Na acht maanden experimente
ren blikt Paping met grote tevre
denheid terug en constateert dat
de oesters hun werk goed doen.
De fabrieken verbruiken minder
energie en chloor en worden ook
beter gekoeld. Akzo Delfzijl
heeft het idee van Dow inmid
dels overgenomen. Ook elektrici
teitsmaatschappijen hebben in
teresse in het experiment ge
toond.
■ZIE OOK ZEELAND - C3
Van onze correspondent
Sluis - Een uitslaande brand
heeft dinsdagnacht een wo
ning aan de Nieuwstraat in
Sluis zwaar beschadigd. Per
soonlijke ongelukken deden
zich daarbij niet voor.
De bewoners, een man van 84 en
een vrouw van 80 jaar konden
zich tijdig in veiligheid brengen
en werden elders ondergebracht.
Hoe de brand is ontstaan, is niet
bekend. Even voor elf uur dins
dagavond werd de brand ont
dekt en onmiddelijk werd alarm
geslagen. ,De brandweer van
Sluis rukte met groot materiaal
uit en bestreed het vuur. De
schade is aanzienlijk en met na
me het dak had het door het
vuur zwaar te verduren. De eige
naar is tegen brand verzekerd.
Van onze correspondent
Terneuzen - Voor de tweede keer binnen twee dagen is
getracht brand te stichten in de Islamitische Moskee aan het
Molenzicht in Terneuzen. Ook deze keer bleef de schade
beperkt
De politie in Terneuzen neemt de zaak serieus. Er zal een uitgebreid
onderzoek worden ingesteld en de politie gaat extra surveillances
instellen.De tweede aangifte van brandstichting bereikte de politie
gistermorgen. Had men bij de eerste poging een doek in de
brievenbus gedaan en deze in brand gestoken, nu bij de tweede
aanslag, vermoedelijk gepleegd in de nacht van dinsdag op woensdag
of de vroege morgen, werd een ruit van het pand vernield en een
brandend voorwerp naar binnen gegooid. Daardoor vatte een
gordijntje vlam en werden een keukenblok en de vloer door het vuur
aangetast.
