Plechtigheid
overheerst
herdenking
van D-Day
Onze Top 5
van deze week
Kristalaanbiedingen.
cn
KPN gaat i
O
0
59
99
790
9.99
6Sancties betekenen harde oorlog'
Noord-Jemen stemt in met bestand
J\OV-topmj
igrepen in s
6Gekke' doedelzakspeler
keert terug op slagveld
Consumente
DE STEM
BUITENLAND
Onze Oh Snacksalades
(bakje 250 gram) 1 gulden goedkoper.
Dole ananasstukjes,
blik 227 gram
-95-
ch Chips,
naturel of paprika,
zak 200 gram
Hamburgers,
8 stuks, ca. 800 gram
13r5ü
Ch Brouwers bier,
krat 24 flessen 0.3 liter
15:49
Extra kristalzegel bij:
Merci chocolade,
melk, puur of assorti, -
doos 250 gram (2X3)®® 4.yy
Kernhem kaas 60+,
Kernhem kaas 60+, c no
vers van 't mes, 250 gram -6:48' O.yö
's Landsgrootste kruidenier
blijft op de kleintjes letten.
160 doden bij
vliegtuigcrash
in Noord-China
Inkomsten toerisn
BUITENLAND KORT
DINSDAG 7 JUNI 1994
JngSTEM
Van onze correspondent
Wilko Voordouw
Normandië - D-Day is over, leve D-Day. Dat zou het motto
kunnen zijn voor de Normandische bevolking na de overvol
le herdenkingsdag. Maar liefst 18 herdenkingen op en bij de
landingssstranden en begraafplaatsen markeerden de 50e
verjaardag van D-Day.
■I" I
De plechtigheden werden afge
sloten met een spektakel in de
tuin van het Memorial in Caen
voor 60.000 genodigden. Caen
was gisteren een dode stad.
Tientallen straten in en rond de
provincie-hoofdstad van Nor
mandië waren afgesloten. Uit
de voorzorg hadden veel Nor-
mandiërs maar een dag vrijge-
nomen om de herdenkingen op
de televisie te volgen.
Hun afwezigheid werd overi
gens ruimschoots gecompen
seerd door de duizenden, Ne
derlandse, Belgische, Franse en
zelfs Duitse toeristen, die van
file naar file reden. Maar voor
de meesten mocht dat de pret
niet drukken. Ze waren er om
de enkele duizenden oorlogsve
teranen toe te juichen.
Gefusilleerd
Net als de echte D-Day was
deze herhalingsoefening van
1994 al op 5 juni begonnen.
Toen werd een voorbereidend
bombardement uitgevoerd, nu
kwamen de hoge gasten van
president Mitterrand en pre
mier Balladur aan.
Een groot deel kwam met het
Britse koninklijke jacht Brit-
tannia, nadat ze eerder de her
denkingen in en rond
Portsmouth hadden meege
maakt. Het jacht werd in de
haven van Ouistreham door een
grote menigte begroet. Prins
Bernhard vertegenwoordigde
Nederland. Koningin Beatrix
was al ill Frankrijk. Eerder zon
dag had ze al de Nederlands-
Franse herdenking in Pont Au-
demer bijgewoond.
In Frankrijk waren gisteren vier
soorten herdenkingen. Er waren
de puur nationale ceremonies,
de zogenaamde binationale her
denkingen en de grote interna
tionale bijeenkomst van Omaha
Beach. In de drukte met de
hoogwaardigheidsbekleders en
gekroonde hoofden werd bijna
vergeten, dat de Normandiërs
zelf ook het nodige te herden
ken hebben.
Zo herdachten de families van
88 gevangenen in de gevangenis
van Caen het feit dat hun naas
te verwanten op de ochtend van
D-Day door de Duitsers werden
gefusilleerd. Het waren voor het
grootste deel verzetslieden, die
door de Gestapo werden ver
hoord. Hun lichamen zijn nooit
teruggevonden.
De burgemeester van de stad,
Jean-Marie Girault vatte het
gevoel van de Normandiërs
treffend samen: „Zo begon dus
D-Day. met een zinloze slach
ting."
Ontroerd
De herdenking had gistermid
dag zijn hoogtepunt op Omaha
Beach. Daar waren alle konin
gen en presidenten aanwezig
voor een plechtige herdenking.
Het was volgens velen allemaal
een beetje te plechtig. De men
selijke noot leek soms te ontbre
ken.
Deze werd temidden van de
militaire parades geleverd door
een Amerikaanse generaal, Al
ler. Hij vertelde over zijn erva
ringen tijdens de operatie Over
lord, zoals de invasie in 1944
genoemd werd.
Bij de herinnering aan zijn op
Omaha Beach gesneuvelde
broer, brak zijn stem. „Laten
we bidden dat zijn offer niet
vergeefs is geweest," aldus Aller
met een brok in de keel. Hij
ontroerde velen met zijn relaas
en niet in de laatste plaats ko
ningin Beatrix. De Nederlandse
vorstin was zichtbaar aange
daan en applaudiseerde, wat zij
niet zo gauw doet, langdurig
voor de generaal.
Een ander hoogtepunt werd ge
leverd door de Franse president
Mitterrand. Hij zei in zijn toe
spraak -de enige op Omaha
Beach- dat een oorlog tussen
Westeuropese landen nu on
denkbaar zou zijn. „De vijan-
De invasie op de Normandische kust anno 1994, gezien vanuit een Duitse bunker: dit keer geen bombardementen, maar scheepsladingen vol hoogwaardigheidsbekleders.
den van' de slag om Normandië
lopen nu in dezelfde richting."
Mitterrand bedankte ieder land
apart voor zijn aandeel in de
bevrijding van Frankrijk en
verklaarde dat er op de wereld
nog heel wat D-Day's nodig
zijn. Hij hoopte dat er snel
vrede zou komen in het voorma
lige Joegoslavië, in Afrika en op
nog veel andere plaatsen op de
wereld, geïnspireerd door de
VN, 'zelf opgericht na onze
overwinning. Dit vereist veel
moed en geduld. Maar let's go,
allons-y', aldus Eisenhower ci
terend.
Duitsers
Eerder op de dag was al een
groot aantal ceremonies gehou
den. 'Marathon Man' Bill Clin
ton begon al om half 9 op de
Pointe du Hoe, waar een groep
Rangers een zwaar bewaakte
rots innam.
Daar werd hij geconfronteerd
met de kritiek van sommige
veteranen over zijn anti-Viet-
nam-verleden en zijn geslaagde
poging de dienstplicht te ont
duiken.
„Ik heb geen spijt van het feit
dat ik oppositie heb gevoerd
tegen het conflict en ons beleid
daar," verweerde Clinton zich.
Arromanches - Waarom hij niet sneuvelde, terwijl zijn kamera
den rechts en links van hem vielen onder het Duitse vuur op
Sword Beach, verklaarde een krijgsgevangen Duitser later met:
„Wij dachten dat hij gek was en gekken schiet je niet dood."
Bill Millin, die op de ochtend van de 6e juni 1944 doedelzak
spelend de kogelregen trotseerde en het strand van Ouistreham
opmarcheerde, was daar gisteren na precies 50 jaar terug. „Het
zeewater reikte nog tot mijn knieën, toen de commandant mij
vroeg: 'Speel Blue Bonnets'," zei Millin gisteren. Het sonore
geluid uit zijn instrument klonk als iets geruststellendst uit
boven het krijgsrumoer.
Het ministerie van Defensie in Londen had destijds overigens
geaarzeld of doedelzakspelers mee moesten in de strijd. Maar de
Schotse bevelhebber van de 1ste Commando Brigade, de elite
van de Britse stoottroepen, had geëist dat zijn speler meeging.
„Ik deed wat ik kon om dat tot
een eervol einde te brengen. Ik
denk nog steeds dat ik daar
gelijk in had. Maar er zijn wel
vaak momenten dat ik de mili
taire ervaring mis. Ik ben opge
groeid met de oorlogsfilms; met
John Wayne en John Hodiak en
Robert Mitchum en al die ande
re filmhelden. Ik ben opge
groeid met de herinnering aan
een vader die ik nooit gekend
heb, met een foto van hem in
het uniform van de Tweede We
reldoorlog."
Clinton zei begrip te hebben
voor de kritiek van sommige
veteranen, 'maar ik sta versteld
over het aantal veteranen uit de
Tweede Wereldoorlog dat steun
voor mij heeft uitgesproken'.
Duitse toeristen
De staatshoofden bezochten in
een soort estafette-race, alle
strategische punten van D-Day.
Dat verliep niet altijd vlekke
loos. Een motoragent die de
karavaan van de Poolse presi
dent Lech Walesa begeleidde,
vloog bijna uit de bocht en de
ceremoniemeester vergat even
later bijna de Britse koningin
Elisabeth aan te kondigen.
Het hijsen van veertien nationa
le vlaggen leek wel een wed
strijdje dat werd gewonnen
door Canada en smadelijk ver
loren door Noorwegen.
Opvallend was het grote aantal
Duitse toeristen. Het ging voor
al om jongeren, die de herden
kingen van dichtbij wilden
meemaken. Sommigen hadden
de D op hun auto van de achter
klep gehaald, uit angst voor
mogelijke onvriendelijkheden.
Maar daar was de sfeer in Nor
mandië niet naar.
Duitsland zelf was niet voor de
plechtigheden uitgenodigd,
maar de belangstelling voor de
D-Day herdenking was er niet
minder om. De hele dag brach
ten verscheidene zenders recht
streeks beelden van de plechtig
heden en de kranten schreven
vol lof over de 'invasie waarmee
voor Duitsland de bevrijding
De Amerikaanse president Clinton kreeg tijdens zijn bezoek aan Normandië van enkele
veteranen kritiek vanwege zijn anti-Vietnam-verleden. foto epa
(ADVERTENTIE)
Aanbiedingen gelden t/m zaterdag 11 juni a.s„
Peking (rtr/upi/dpa) - Een vlieg
tuigongeval heeft gisteren in
Noord-China aan alle 160 inzitr
tenden het leven gekost. De Toe-
polev-154 stortte neer kort na
het opstijgen van het vliegveld
van Xian, een belangrijk toeris
tisch centrum.
Onder de slachtoffers zijn der
tien buitenlanders, onder hen
drie Chinezen uit Hongkong en
een Taiwanees. Het ongeluk is
het ergste uit de geschiedenis
van de Chinese burgerlucht
vaart.
Het toestel van China Northwest
Airlines had 146 passagiers en
veertien bemanningsleden aan
boord. Het vliegtuig stortte acht
minuten na het vertrek neer in
landelijk gebied bij Xian, in het
noordwesten van het land, op
weg naar de zuidelijke stad Gua
ngzhou.
Bergingsploegen in het gebied
Changan, waar het toestel neer
kwam, zeiden dat de cabine,
neus en staart geheel uiteen wa
ren gevallen. Over de oorzaak
van het ongeval is niets bekend.
Het tot dusver ernstigste ongeval
gebeurde in november 1992: 141
mensen kwamen om toen een
toestel van China Southern Air
lines bij de toeristische plaats
Guilin tegen een heuvel vloog.
Bij luchtvaartongevallen vielen
de afgelopen twee jaar bijna 400
doden. Dat leidde ertoe dat de
internationale organisatie voor
de burgerluchtvaart in februari
de waarschuwing deed uitgaan
dat de Chinese lijndiensten de
gevaarlijkste ter wereld zijn.
Seoul (rtr) - Noord-Korea
heeft de internationale ge
meenschap gisteren gedreigd
dat eventuele sancties tegen
het land oorlog betekenen.
De internationale gemeenschap
overweegt sancties tegen het
communistische land, omdat het
waarschijnlijk bezig is met de
ontwikkeling van een atoom
bom.
„Sancties betekenen onmiddel
lijk oorlog, en een oorlog is zon
der medelijden," aldus het
Noordkoreaanse persbureau KC-
NA. Al eerder had de regering in
Pyongyang gedreigd de sancties
als een daad van oorlog te be
schouwen.
KCNA waarschuwde Zuid-Ko-
rea dat het niet aan strafmaatre
gelen zal ontsnappen als het aan
internationale sancties meedoet:
„Als president Kim Young-Sam
kiest voor het avontuur, bete
kent dat zijn einde."
Clinton, die de herdenking van
D-Day in Frankrijk bijwoonde,
zei voor de Amerikaanse televi
sie dat hij Noord-Korea niet wil
provoceren. De Verenigde Staten
willen niet meedoen aan de esca
latie van dreigende taal waar
mee Noord-Korea bezig is.
Clinton voegde eraan toe dat er
nog steeds tijd is voor Pyon
gyang zijn koers te wijzigen en
samen te werken. „Wij willen
eenvoudig alleen dat zij doen
wat zij hebben beloofd," aldus
Clinton, namelijk volledig inter
nationaal toezicht op de Noord
koreaanse kerninstallaties.
Sana (rtr/afp) - De regering
van Noord-Jemen heeft giste
ren ingestemd met een
staakt-het-vuren voor onbe
paalde tijd in de burgeroor
log met Zuid-Jemen. Het be
stand gaat vandaag in.
Minister van Buitenlandse Za
ken Mohyammad Salem Basend-
wa zei in Sana dat de noordelij
ke troepen het bestand zullen
naleven, zolang dit niet door het
Zuiden wordt geschonden. „Als
zuidelijke troepen het staakt-
het-vuren niet naleven, zullen
we niet in staat zijn onze mensen
tegen te houden," waarschuwde
de minister.
Basendwa verklaarde dat de
Veiligheidsraad en de Arabische
Liga van het voornemen voor
een bestand op de hoogte zijn
gebracht. De Veiligheidsraad
had het Noorden daartoe opge
roepen en de Arabische Liga
dreigde afgelopen weekend met
actie als de burgeroorlog niet
zou stoppen. Een aantal Golfsta
ten nam het initiatief voor de
wapenstilstand.
Vijf landen in de Golfregio heb
ben inmiddels de afsplitsing van
het Noorden door het Zuiden
min of meer geaccepteeerd.
Aden scheidde zich op 21 mei af
en riep een eigen onafhankelijke
staat uit. Saudi-Arabië, Koe
weit, de Verenigde Arabische
Emiraten, Bahrein en Oman zei
den de stap van het Zuiden als
een voldongen feit te erkennen.
De zuidelijke hoofdstad was gis
teren opnieuw het doelwit van
bombardementen door noorde
lijke gevechtsvliegtuigen. De
luchthaven en het noorden van
de stad werden het zwaarst ge
troffen.
Zuidelijke zegslieden verklaar
den twee noordelijke toestellen
te hebben neergeschoten, die
volgens Aden 'vitale economi
sche installaties' wilden bom
barderen.
Volgens het ministerie van De
fensie in Aden woedden op alle
drie fronten bij de stad felle
gevechten. Ook in de provincie
Shabwa, op enkele honderden
kilometers ten oosten van Aden,
zou op grote schaal zijn gevoch
ten. Een militaire verklaring
sprak over grote verliezen aan
noordelijke kant.
Het Internationale Rode Kruis
zei gisteren dat Jemenitische zie
kenhuizen dringend behoefte
hebben aan artsen en medicij
nen. De hulporganisatie heeft
sinds het begin van de oorlog 12
ton medicijnen verspreid, maar
dat is niet genoeg.
de
Sao Paulo - De Braziliaanse politie heeft in
Tocantins de grootste drugvangst aller tijden in Latijns Am®1 J
gedaan. Tijdens een nauwkeurig geplande operatie
autoriteiten in een boerderij nabij het stadje Guuaraf beslag 'I
7000 kilo pure cocaïne. De partij vertegenwoordigt een gr0I
handelswaarde van 140 miljoen gulden, maar op de afzetiwj
ten in Europa en de Verenigde Staten had het witte po
miljarden moeten opbrengen.
Bosnië: Slechts bestand van 4 weken
Genève - De Bosnische moslims en Kroaten vinden een
stilstand van vier weken voldoende. Alleen als gedure
bestand sprake is van een 'substantiële en serieuze vooru
in de onderhandelingen is de Bosnische regering bereid I
verlenging te praten. Dit bleek gisteren in Genève bij aan»
van het dagenlang uitgestelde vredesoverleg tussen de stnjd
partijen in Bosnië-Herzegowina.
I Van onze verslaggever
I nen Haag - Omo Power is te do.
krachtig; het verwijdert niet "a
alleen vlekken maar na 24
keer wassen ook stukken ka- An
toenweefsel. ter
De
Op grond van dit door TNO eer
uitgevoerde onderzoek heeft de On
Consumentenbond gisteren het del
i publiek geadviseerd even te Afj
«achten met de aanschaf van Le-
dit wasmiddel, dat op de markt sar
i)en Haag (anp) - Het Nederlands
Lrwacht dat Nederlandse toeristen
I7 miljard gulden uitgeven, terwijl
Nederland slechts negen miljard gu
slee
te
FOTO AP I
van de nazi-tirannie werd ins
luid'.
Gepasseerd
Het uitblijven van een uitnn
ging voor de herdenking h»
in Rusland wel veel stof
opwaaien. Moskou is gf
seerd, zo reageerden woedes
en verontwaardigde Russisc
veteranen. President Boris Jei]
sin noemde de afwezigheid q
de Russen echter een nori
zaak.
Het is niet van belang
het Moskou niet verhindert i
het Westen samen te werkel
zei hij. „Wij hebben hen
niet uigenodigd bij onze h«|
denkingen van de 50e verjaa
dag van de Slag om Koers! j
1943 en de Slag om Staling
in 1942, ook al waren zij orrj
bondgenoten."
Op het moment dat D-I
plaatsvond, hadden de
Hitier al tegengehouden
Moskou (1941) en de Duit
zware slagen toegebracht
Koersk en Stalingrad,
maanden na D-Day ontmoetti
de Russen en geallieerden eij
kaar aan de Elbe in Duitsland f
President Franfois Mitter
vergat de Russische rol tijde
de herdenking op Omaha Bei
maandag niet. Hij bracht
eerbetoon aan het 'heldendoij
van het Russische volk, dat
Duitse divisies vastzette, al»
rens hen uiteindelijk te vs|
slaan'.
Arnhem
Op het stadhuis in Arnhf|
werd gisteren ook het star
gegeven voor de herdenking
plechtigheden rond de i
Market Garden, de bevnjdiJ
van Zuid-Nederland die waf
ingezet op 17 september 19411
De eerste herdenkingsactie
gisteren de presentatie vansfl
ciale postzegels. De tienduizfj
den veteranen die de komen"
maanden in Nederland 1
krijgen een velletje van des
gels aangeboden.
Zeven PLO-leden mogen Jericho niet in
Amman - Israël heeft zeven functionarissen van de inlichtingen-I
dienst van de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO) de tte-l
gang tot Jericho op de Westoever ontzegd. Hun namen zoufel
niet zijn voorgekomen op een lijst met de namen van Palestijnse!
politiemannen die het autonome Jericho binnen mogen. Djl
zeven maakten volgens de bronnen deel uit van een groep van 3:1
veiligheidsfunctionarissen die Jericho zondagavond wilde 1"
nengaan. De overige 29 werden wel toegelaten.
Italië pakt ruim 100 maffia-leden op
Messina - De politie heeft gisteren op Sicilië en op het Italiaanse
vasteland een groot aantal vermeende leden van de ma®11
gearresteerd. Volgens de Italiaanse media werden zeker I
mensen opgepakt en arrestatiebevelen uitgevaardigd tegen 3'
personen die al gevangen zitten. Naar tientallen anderen we»
nog gezocht.
Zuid-Afrika lid van Afrikaanse bond
Tunis - Zuid-Afrika is gisteren in Tunis officieel toegelaten^
lid van de Organisatie van Afrikaanse Eenheid. De verëa*n,ji
ontving de Zuidafrikaanse delegatie met luid applaus. De OATI
heeft tientallen jaren tegen de apartheid gestreden. De stt] I
tegen de blanke overheersing in Zuid-Afrika was een van I
voornaamste gevechten die de organisatie voerde sinds W*l
oprichting in 1963.
Brazilië onderschept 7000 kilo cocaïne
doende lijkt de 'toerisme-ba-
jans' in Nederland negatiever te
torden dan ooit, zegt woord- ree
loerder Buitelaar van het NBT. de
Het verwachte tekort voor dit dui
|aar is dus acht miljoen gulden, hie:
rorig jaar was dat 7,9 miljard en Am
a 1992 zes miljard. lan
Nederlanders zijn nu eenmaal stet
jen reislustig volk dat graag in koe
let buitenland vertoeft, geeft De
buitelaar als verklaring. Boven- der
len hebben brede lagen van de ove
Nederlandse bevolking ook het var
beid om vakantie te vieren. „De gen
lakantiedeelname is in Neder- de
land een van de hoogste ter dat
bereid. Driekwart van de Ne- 28
lerlanders gaat één of meerdere wo:
Keren per jaar op vakantie. De toe
jerismebalans is dan ook struc- Bri
tureel negatief.bij
Puitelaar benadrukt dat het ver- wa:
1 van de toerismebalans niet de
illeen negatief is. „Tussen 1983 pri;
|en 1992 stegen de uitgaven van lijk
tóe buitenlandse toeristen in Ne- Eer
Herland van 4,5 naar'9,1 mil- Ne<
ird." dat
lok de harde Nederlandse gul- eer
[den is een van de oorzaken van hui
]rat officieel de negatieve reis- noe
lerkeersbalans heet. mo
jDe laatste twee jaar zijn volgens pri
cijfers van De Nederlandsche Als
Bank bijvoorbeeld landen als lan
Bpanje en Italië 15 procent jaa
goedkoper geworden voor de de
Nederlandse toerist. Groot-Brit- is c
tannië werd 9 procent goedko- ter
ber, maar België (5 procent), Oo
frankrijk (2 procent) en Grie- en
kenland (2 procent) werden bai
Huurder. 'rel:
Buitelaar aanvaardt het gegeven dal
ban de harde Nederlandse gul- der
[den „Daar kunnen we weinig flir
Ban doen, maar gelukkig zijn er jaa
pel meer factoren die in het dei
lerisme bepalend zijn. Voor ons vin
aid was 1993 inderdaad een lijk
Men Haag (anp) - Er moet drastisc
waar gesubsidieerde advies- en o'
tóonomisch Nederland.
Versterking van de positie van He
pet midden- en kleinbedrijf ver- kle
pst onafhankelijkheid en daarin str
passen slechts in beperkte mate pe
subsidies, vindt voorzitter J. „B
wmminga van het KNOV, de pa
[rootste ondernemersorganisatie dr:
a het midden- en kleinbedrijf. ha
"mminga kondigt aan dat het vil
ndden- en kleinbedrijf in de st(
»komst eigenzinniger zal op- he
leden. De grote werkgeversor- de
lanisaties, VNO en NCW, zullen be
fe' vanzelfsprekend als bondge- su
poot worden gezien.
P00r Louis van de Geijn
Kterdam - „Een mooie
V js, een leuke prijs en voor-
li ook een oer-Hollandse
r ]s, vindt minister Maij-
Lg®en van de plaatsings-
Vderiand Koninkliike PTT
fif®..a£8ew°gen prijs," meent
Eh "Pratter Dik van KPN.
heiri k"? cent als rekeneen-
lebnuu n1' zullen we hem ook
hchtprk11'j voe§t z*in financiële
fntoe C' Griffioen daar
jfderlanders houden van kor-
&k°«stat,eerde bankier R.
fuctie a on'angs over de re-
PPN j.fj de introductie van
ktibpim- Amsterdamse effec-
teggeleeriV0°L Particulieren is
Inzeventig 7Nfgenenveertigvij-
lymnatki F den ook veel
Kftfk® in de oren klinken
|et H™g' Us §aat KPN voor
|aardebeaurPsn]Sie Va" f 49,75
Pen Griff^ za*erdagnacht heb-
Éers Van l0en'vertegenwoordi-
Peer en \i7e,ministers van Ver-
en Waterstaat en van Fi
ns
k€
zi;
pr
de
as
zo
V<
w
de
or
er
ge
zi;
te
ee
w
Pi
gr
di
w
ja
ve
Be
di
m
b£
h<
v£
b<
V
m
m
