Overleven
in
Moskou
inderen Hongaarse ballingen op zoek naar hun wortels
Tsjechische banken gaan onderuit door fraude en wanbeheer
■Br
CEBIT OP JE
PAS VROEG
'Gewoon
rondkomen'
is in
Rusland
een
uitputtende
bezigheid
geworden
3 STEM
BUITENLAND
A7
ul
ELD ONDER EEN DAf
ZOMPACL
2879.-*
Autokraak
Donderdag 2 juni 1994
DONDERDAG 2 JUNI 1994
5!,00
57,70
49,00
54,20
68,50
38,00
41,50
31,50
63,00
38,30
69,20
83,80
30,60
81,00 a
66,00
1220,00
37,70
19,40
30,30
37,00
49,20
32,50
31,50
664,00
56,60
5,70
50,50
41,10
37,30
26,50
58,50
11,40
17,10
40,10
13,00
15,70
100,50
31/05 01/06
35V4 34%
32Vi 32
54% 55%
58 58%
26 26%
19% 19%
46% 46%
15% 15%
87 88%
chiquita
Chrysler
Citicorp
cons.edison
digit equipm.
dupont nemours
eastman kodak
exxon corp
ford motor
gen electric
gen. motors
goodyear
hewlett-pack.
int.bus.mach
int. tel tel
kim airlines
mcdonnell
merck co.
mobiloil
omega financ.
philips
royal dutch
sears roebuck
sfe-south.pac
texaco inc.
travelers
united techn.
westinghouse
whitman corp
woolworth
l« IJH
39»
2 m a
m 2iv,
62 tin
26*
61 60S
57'/. 5SH
50
53V. 5»,
38% 3!»
m 7)«
63% 63»
83% 80
28% 21»
'28% 121#
30% 30»
81 81»
26 26
28 27»
106 102»
50% 51
22% 23#
63% 63».
32% 33»
66% 6)
13 13
15% 15#
15% 15#
Goud
Goud onbewerkt 22.670-23,270 per Ij I
bewerkt 24,870 per kg
Zilver
zilver onbewerkt 295-365 per kg
bewerkt 410 laten per kg
vk vorige koers
sk slotkoers gisteren
c ex claim
e gedaan/bieden
d ex dividend
I gedaan/laten
g bieden en ex dividend
h laten en dividend
k gedaan en laten ex dividend I
i gedaan en bieden ex dividend!
52,50
801
11,20
10,90
p97
65,00
181
7,40
7.10
p98
70,00
261
7,00
6,70
57,50
500
0,70
0,90
bkt
65,00
153
6,70 a
6,70
p96
45,00
152
9,60
9,90
lun
185,00
150
1,20
1,10 a
fun
190,00
159
6,00 a
'6,00
un
390,00
310
13,00 b
11,00 b
fun
400,00
440
6,70
4,60
un
405,00
396
3,80
2,50
un
4T0,00
869
2.20
1,50
ul
410,00
819
5,50
4,50 b
pkt
410,00
180
13.00
12,00
nov
290,00
300
112,00 a
110,00 a
lun
385,00
163
1,40
2,00
[un
390,00
1059
2,50
2,90
jun
395,00
731
3,60
4,40
jun
400.00
485
5,20
6,50
jun
405,00
270
8,30
9,30 a
jun
410,00
603
11,50 a
13,00
iui
360,00
586
1,40
1,50
jul
380,00
258
3,20 a
4,00
jul
390,00
308
5,00
5,80
jul
395,00
191
6,50
7,70
jul
400,00
763
8,30
9,60
jul
405,00
153
10,70
12,50
nov
290,00
229
0,40
0,50
jul
60,00
370
0,90
1,00
|96
55,00
1055
22,00
22,20
jun
50,00
157
1,00 a
0,80
jul
50,00
210
1,60
1,50
jul
65.00
579
6,90
3,50
jul
65,00
201
2,20
4,20
jul
82,50
290
14,70 a
19,00
nov
90,00
500
1,70
feb
97,00
165
3,30
feb
98,00
151
3,20
2,80
nov
104,00
500
7,80 a
8,30
jul
200,00
175
3,30
3,80
jul
210,00
323
0,90 b
1,20
okt
210,00
234
3,70
4,00
o96
160,00
500
44,70
45,50
okt
190,00
326
6,50
5,30
jul
50,00
166
2,90
2,40 b
jul
50,00
526
1,60
1,90
okt
50,00
177
2,90
2,90
jun
750,00
168
12,80
10,60
jun
750,00
153
9,00
10,50
okt
220,00
229
2,20
2,30
.SNELLE LEVERING...
Compaq Prolinea 4/33s Model2Q0^
lnte!486SX-33 MHz processor
4MB RAM
200MB Hard Disk
1.44MB Disk Drive
Local Bus
14" SVGA kleurenmonitor
MS-DOS 6.0, Microsoft Windows 3.1. TabW«
Muis Toetsenbord 3 Jaar garantie
EINDHOVEN
Ekkersrijt 4204
5692 DE Son
Tel.. 04990-61071
Fax: 04990-61076
OPEN:
Maandag t/m Vrijdag
09.00-1800 uur
Zaterdag 09.00-17.00 uur
eindhoven
nschrijving. Prijzen zijn exklusief 17,5 btw. en zolang de voorre
BEZORGERS M/V 1 j
N IS CE KRANT NERVEN
it is het verhaal
van Simon, Aafje
en hun Lada. Het
keen droevig verhaal. Er zul-
L op een gegeven moment
Lee hele grote messen in
Lorkomen. Er zal sprake zijn
L diefstal, van een geblok-
stuurslot en van een
care crimineel. De Lada zal
Lslotte verpletterd worden.
3ar voor het zover is zullen
intelbare functionarissen de
:evue passeren, behorend tot
iet apparaat van de Tsjechi-
lie politie en douane,
jjet zal verleidelijk worden
hn de naam 'Kafka' te laten
lallen, maar voor die verlei-
Lg zullen we niet bezwijken.
Lion en Aafje hadden een
Lde Lada die bijna niets
neer deed. Deze auto had
ucn speciaal kenteken voot
buitenlanders; daardoor had-
Hen Simon en Aafje hem mee
baar Praag kunnen nemen,
onder invoerrechten te hoe-
ien betalen. Voorwaarde was
tel, dat ze de auto niet in
ffsjechië zouden verkopen en
ok niet weg zouden geven,
tyi de Lada op sterven na
[lood was en niets anders
meer wilde dan te worden
bijgelegd op een fatsoenlijk
lutokerkhof, bleek deze clau-
ule nogal ongelukkig uit te
jierken.
een Praags politiebureau
Lertelde men Aafje dat ze de
loda het beste naar de Au-
Joidub kon brengen. Dat deed
Je. De auto werd dankbaar in
bntvangst genomen, maar net
foordat de beslissende stem-
«I op een 'Belangrijk Formu
lier' zou worden gezet, kwam
fcie chef tevoorschijn. Het
peet hem, maar hij kon deze
jiuto niet accepteren, vanwege
buitenlandse kenteken.
Jij verwees naar de douane.
Daar bevestigden ze het ver
van de chef: de Lada
bocht niet worden weggege
ven, niet aan de Autoklub,
liet aan een liefdadige instel
ling, zelfs niet aan de sloper
pm er een einde aan te laten
naken. Als u dat wilt, zei de
jlouane-beambte tegen Aafje,
pan moet u hem eerst impor
teren en dat kost u, eens even
rijken: veertigduizend kro-
jien. Dat is ongeveer 2600
ulden-een beetje veel voor
Ven auto die niets meer waard
bas. Tja, zei de beambte, het
enige dat ik u kan adviseren is
pet ding de grens over te
liepen en daar ergens te drop
ben.
limon en Aafje vonden dat
geen goede suggestie, wisten
piet hoe het verder moest en
eerst maar eens op
Vakantie.
foen ze terugkwamen was de
puto verdwenen. Dat Aafje
Item twee dagen later alweer
Tegenkwam - in een zijstraat,
ïoorzien van nieuwe num
merplaten- vertelde ze maar
piet aan de politie toen ze
langifte ging doen van dief-
tal.
Vervolgens braken zeven ge
lukkige maanden aan. Simon
en Aafje reden rond in een
pieuwe Skoda en begonnen
de Lada langzaam maar zeker
te vergeten. Tot er op een
]dag, om half zes in de mor-
Igen, drie agenten voor de
peur stonden. Simon en Aafje
Vloesten onmiddellijk naar
Melnik komen, want daar was
lun auto gevonden. Ze trof-
p de Lada in deerniswek
kende toestand aan. Zijn deze
van u, vroeg een agent, wij
zend op twee hele grote mes
sen op de achterbank. Nee,
zei Simon.
Maar de auto toch wel? Ja,
helaas wel. Simon en Aafje
werden verplicht de Lada
mee te nemen en kwamen bij
de douane in Melnik terecht.
Die ging er, na enkele weken,
mee akkoord dat de auto bij
een plaatselijke sloper zou
worden gekraakt, verfrom
meld, platgeslagen, vernie
tigd.
Op de afgesproken dag kwam
de autokraker niet opdagen.
De douane-beambten weiger
den de zaak zelf af te hande
len. Simon en Aafje probeer
de hen daar toch toe te dwin
gen door hen de papieren en
de sleutels in de maag te split
sen. Toen ze vervolgens de
Lada weer naar de sloper wil
den slepen, bleven ze onder
weg steken in een groot gat in
de weg. De auto schoot in het
stuurslot en ze moesten terug
naar de douane om de sleutel
tjes op te halen.
Drie dagen later lag er een
brief in de bus: de douane van
Melnik, beledigd als ze was,
kwam terug op alle overeen
komsten. De auto mocht niet
gekraakt worden, zolang er
geen importrechten over wa
ren betaald. Het duurde lang
en er moesten allerlei instan
ties aan te pas komen om de
kwestie weer recht te breien.
Hadden Simon en Aafje aan
vankelijk nog wel kunnen la
chen om de hilarische kanten
van de affaire, nu raakte hun
gevoel voor humor toch wel
uitgeput. Ze waren het zat.
Nog één keer reden ze naar
Melnik, vol ongeloof en wan
trouwen, maar waarachtig: de
autokraker was er, de douane
ook en binnen een paar minu
ten was er niets meer van de
Lada over.
De volgende dag werd Simon
per aangetekende brief opge
roepen voor een bezoek aan
het politiebureau. Ze hadden
de dief van de Lada te pakken
en aangezien het om een zwa
re crimineel ging zou het goed
zijn als hij verklaarde dat de
auto 40.000 kronen waard was
geweest. Simon dacht er lang
over na en weigerde toen be
leefd. Het enige dat hij wilde
verklaren was dit: Als ik de
auto had mógen verkopen,
had ik er misschien 2000 kro
nen voor kunnen krijgen.
Maar het mocht niet.
Zelfs weggeven was verbo
den. En nog gekker: het laten
platstampen van je eigen auto
was al een zeldzame gunst.
Van onze correspondent
Stevo Akkerman
Praag - De Tsjechische bank
wereld is in de ban van een
grote fraudezaak en twee ge
vallen van wanbeheer, die bij
elkaar hebben geleid tot de
sluiting van drie bankbedrij
ven. Van zes andere banken
is bekend dat zij onder 'bui
tengewoon toezicht' staan
van de Tsjechische Nationale
PJank; ingewijden achten het
uitgesloten dat alle zes zullen
overleven.
Meest spectaculair is de onder
gang van Banka Bohemia, tot
voor enkele weken een succes
volle jonge Tsjechische bank, nu
een doelwit van justitie, met als
kwade genius een ex-kolonel van
de voormalige communistische
geheime dienst en als voornaam
ste slachtoffer de Amerikaanse
Raad van Kerken.
De Tsjechische politie arresteer
de onlangs twee medewerkers
van de bank en is nog steeds op
zoek naar Jiri Cadek, adjunct
directeur van de bank. Deze ex-
StB-agent wordt ervan verdacht
het meesterbrein te zijn achter
de uitgifte van valse bankgaran
ties ter waarde van 1,2 miljard
dollar.
Banka Bohemia heeft de afgelo
pen maanden deze garanties op
de internationale markt ver
kocht, bewerend dat ze gedekt
waren door de Amerikaanse
bank Citibank. Dit was echter
niet het geval. De Citibank had
er niets mee te maken, de 'ga
ranties' waren simpelweg waar
deloos.
Tot de kopers ervan behoorde
het pensioenfonds van de Ameri
kaanse Raad van Kerken, dat
meende een goede belegging te
doen met acht miljoen dollar aan
bankgaranties in de veelbeloven
de Tsjechische markt. Op last
van de Tsjechische Nationale
Bank (CNB) is Banka Bohemia
nu gesloten.
Een andere bank, de Tsjechoslo-
waakse Handelsbank, heeft zich
ontfermd over de Tsjechische re
keninghouders, waarschijnlijk in
de hoop zowel him spaarcenten
als het interessante nationale
netwerk van Banka Bohemia
over te kunnen nemen.
Het schandaal rond Banka Bo
hemia was nog in volle gang,
toen de Nationale Bank verleden
week de rekeningen bevroor van
een volgende Tsjechische bank;
AB Banka. Volgens de nationale
bank is er bij AB Banka sprake
van wanbeheer, hetgeen vooral
bleek uit de gewoonte gemakke
lijk leningen te verschaffen aan
de eigen aandeelhouders, zonder
op de betaling van aflossing en
rente te letten.
Zo beschikte de Praagse onder
neming CKD (producent van
treinen en trams) over aandelen
in AB Banka ter waarde van 199
miljoen Tsjechische kronen, ter
wijl ze tegelijkertijd voor 500
miljoen kronen bij de bank in
het krijt stond vanwege lenin
gen.
Aangezien eerder dit jaar ook al
de Industriële Kredietbank na
ingrijpen van de nationale bank
werd gesloten, zijn de huidige
affaires in het oog van het Tsje
chische publiek geen incidenten
meer; het vertrouwen in de gehe
le Tsjechische banksector is er
door geschaad.
Premier Klaus en CNB-president
Tosovsky proberen de betekenis
van de problemen te relativeren,
maar volgens een Westerse ban
kier in Praag toont vooral het
schandaal rond Banka Bohemia
aan dat de richtlijnen verscherpt
moeten worden. „Hoe is het mo
gelijk," vraagt hij zich af, „dat
een kolonel van de vroegere ge
heime dienst in de directie van
een bank terecht kon komen?"
Door Dave Carpenter (ap)
Net als miljoen van zijn
landgenoten voelt Viktor
Iljoesjin zich niet gemak
kelijk in de nieuwe we
reld met haar exorbitant
hoge inflatie en con
sumptieve verleidingen.
Niet dat de 52-jarige fa
brieksarbeider terug ver
langt naar de politiestaat
die de Sovjetunie was.
Het leven is echter veel
gecompliceerder gewor
den zonder die bescher
mende cocon van gega
randeerde banen, lonen
en prijzen. Gewoon rond
komen van wat je hebt is
een uitputtende bezig
heid.
„In het verleden nam ik 'het
leven zoals het was en dacht in
niet na wat ik moest doen en hoe
ik moest leven," zegt hij in de
kleine flat in een buitenwijk van
Moskou waar hij met zijn gezin
woont. „Nu moet ik daar de hele
dag aan denken, gewoon om het
hoofd boven water te houden."
Het was in het verleden voor de
gemiddelde Sovjet-burger al niet
makkelijk de eindjes aan elkaar
te knopen. Maar nu de prijzen
die in het Westen naderen en de
lonen daarbij ver achterblijven,
is het voor buitenstaanders
moeilijk te begrijpen hoe mensen
in Rusland het redden. Toch blij
ken ze het te redden; naar eigen
zeggen met een combinatie van
bezuinigingen, extra banen en
steun van de familie. De legen
darische stoïcijnse instelling van
de Russen draagt waarschijnlijk
in belangrijke mate bij aan de
wijze waarop ze de ontberingen
kunnen verdragen.
Subsidie
„Iedereen raakt gewend aan dit
leven," zegt de spraaklerares
Svetlana Makarova. „In Oezbe
kistan is het nog slechter," voegt
ze er met een glimlach aan toe.
De zachtmoedig ogende Iljoesjin
woont met zijn vrouw Nadja en
hun twee kinderen Aleksandr
(24) en Natalja (19) in een wit
flatgebouw bij de eindhalte van
een tramlijn. Vanuit zijn flat ziet
hij uit over hoogbouw die zich
uitstrekt tot de met smog gevul
de horizon. Niet ver uit de buurt
ligt de vliegtuigonderdelenfa-
briek waar Iljoesjin 28 jaar als
machinist heeft gewerkt.
Iljoesjin krijgt 150.000 roebel
(ongeveer 160 gulden) per
maand betaald. Hit zit hem
dwars dat zijn vrouw als boek
houdster 350.000 roebel (370
gulden) verdient: „Dat is niet
goed, dat een man minder dan
zijn vrouw verdient."
Veel basisgoederen en -voorzie
ningen worden nog steeds zwaar
door de overheid gesubsidieerd.
De Iljoesjins betalen slechts
drieduizend roebel (3,15 gulden
per maand) voor onderhoud van
hun cooperatieflat en voor elek
triciteit en de telefoon. Ze koch
ten de flat in 1969 voor zeven
duizend roebel (nu: 7,50 gulden)
die ze in jaren bijeen hadden
gespaard. De hogere school van
Aleksandr is gratis, en voor tien-
duizend roebel (elf gulden)
maakt het hele gezin een maand
lang gebruik van het openbaar
vervoer,
Zeker de helft van het totale
gezinsinkomen gaat op aan
voedsel. Aan andere spullen die
de Iljoesjins willen hebben kun
nen ze zich slechts vergapen. „In
het verleden had je misschien
geld en kon je het niet uitgeven,"
zegt Iljoesjin. „Nu kun je alles
krijgen wat je wilt zonder in de
rij te hoeven staan, maar je hebt
wel veel geld nodig."
In een samenleving waarin het
bankwezen nog van de grond
moet komen, zijn het vooral
vrienden en kennissen die af en
toe'financiële hulp bieden. Van
persoonlijke leningen of con
sumptieve kredieten wordt nau
welijks gebruik gemaakt. Met
een inflatie van meer dan 900
procent in 1993 wordt aan spa
ren niet eens gedacht.
De Iljoesjins leenden 100 dollar,
voor Viktor meer dan een
maandsalaris, om een kleine, in
de Verenigde Staten vervaardig
de televisie te kopen nadat het
oude toestel het had begeven.
Reizen, theaterbezoek en andere
vormen van recreatie zitten er
niet meer in; het was daarom
uitgesloten dat ook het laatste
verstrooiingsmiddel zou worden
opgegeven.
De voormalige actrice Makarova
(55) zegt dat ze nu zowel een
full-time als een part-time-baan
als spraaklerares heeft om rond
te kunnen komen. In haar appar
tement, in een iets betere buurt
dan waarin de Iljoesjins wonen,
staan boeken van Vladimir Na
bokov, Graham Greene en
Thornton Wilder in de boeken
kast.
Ze heeft tussen haar banen wei
nig tijd om te lezen. „Ik had
altijd gedacht dat ik meer vrije
tijd zou hebben wanneer ik
ouder werd," zegt ze met de
klinkende stem die ze tijdens
jaren op het toneel en voor grote
klassen heeft ontwikkeld.
Makarova komt nauwelijks rond
met haar maandinkomen van
Een avondje uit in een dans
zaal kan nog net voor de Rus
sen, maar vele andere vormen
van recreatie zitten er finan
cieel niet meer in.
FOTO PIET DEN BLANKEN
ongeveer 350.000 roebel (370
gulden), inclusief een staatspen
sioen van 70.000 roebel. Ze
stuurt geld naar haar moeder en
tante en voor noodgevallen be
waart ze 500 dollar „in een
kous." Ze kan al het voedsel
kopen dat ze nodig heeft, maai
daar houdt het ook mee op.
Vrijheid
Ze vindt dat de hervormingen
slecht zijn doorgevoerd, maar ze
betreurt ze niet. „Ik denk dat
jonge mensen in enkele jaren
zullen leren geld te verdienen
onder deze nieuwe omstandighe
den. Er is iets dat ons helpt te
overleven in Rusland: vrijheid.
Het gevoel van innerlijke vrij
heid is fantastisch."
Is Viktor Iljoesjin gelukkig?
„Nou," zegt hij, om vervolgens
een korte pauze in te lassen.
„Aan het feit dat ik niet direct
antwoord kan geven, kun je het
al merken: niet echt. Maar het is
zo dat we, behalve een auto,
bijna alles hebben wat we nodig
hebben. We kunnen niet klagen.
Er is een gezegde in Rusland:
Russen zijn gelukkige mensen
omdat ze niet weten hoe arm ze
zijn, hoe slecht hun leven is."
...TELESALES e* I
SUPPORT TEAM -J
ip Epson EIZO Star Eicon 3C
Vordperfect Symantec Borland Autoc
H
I e"l'>"r 1956: koningin Juliana bezoekt in de Utrechtse Jaarbeurs enkele tientallen Hongaarse vluchtelingen.
Door Thieu Vaessen (anp)
Budapest - Toen Russische
troepen in 1956 een volksop
stand in Hongarije neersloe
gen, vluchtten duizenden
Hongaren de grens over, on
der meer naar Nederland. Als
geen andere minderheids
groep integreerden de veelal
goed opgeleide Hongaarse
ballingen in Nederland. Hun
kinderen hebben de belang
stelling voor Hongarije echter
weer opgepakt.
Lorant Varga had in Nederland
al 29 jaar lang bijna dagelijks
over Hongarije gehoord, vaak in
het Hongaars ook. Met zijn
ouders bracht hij er zijn vakan
ties door, leerde de taal en zo
begon hij de Hongaarse mentali
teit, de hartelijkheid en het pes
simisme, steeds meer te waarde
ren.
Een paar jaar wonen in het land
waar zijn ouders waren geboren,
dat was een droom en Varga
stippelde zijn strategie uit. „Het
moest gewoon lukken," zegt hij
in het uiterst moderne kantoor
van de ABN Amro in Budapest.
Na zijn studie economie zocht
hij een werkgever die plannen
had om zich in Hongarije te
vestigen en zo kwam hij bij de
gefuseerde bank terecht.
Varga beschouwt zichzelf ai
minder als een toerist nu hij
twee maanden in Budapest
woont. „Ik voel me nog Neder
lander, maar ik pas me snel aan.
Ik denk dat het percentage Hon
gaar-zijn nog zal groeien, dat ik
echt trots word op Budapest, dat
ik bij een voetbalwedstrijd tus
sen Nederland en Hongarije niet
meer voor Nederland ben."
Wortels
Varga is een zoon van twee van
de duizenden Hongaren die
vooral in 1956, toen Russische
troepen een volksopstand neer
sloegen, naar Nederland vlucht
ten. Een massale terugkeer bleef
na de val van de Muur uit: de
vluchtelingen hadden inmiddels
een goed bestaan opgebouwd in
hun nieuwe vaderland.
Voor veel jongeren, de tweede
generatie-ballingen, blijft het
land van hun ouders echter trek
ken. Zij hebben weinig te verlie
zen, willen wel eens nagaan of
hun romantische beeld van Hon
garije strookt met de werkelijk
heid, of gewoon hun geluk wel
eens proberen in het ouderlijke
land.
Het is ook een mooie tijd in
Hongarije te wonen. „Het mooi
ste vind ik de goudkoorts-men
taliteit die er heerst," zegt Var
ga. De 'hele omschakeling' mee
maken was voor hem een be
langrijke drijfveer, meent hij,
belangrijker dan het idee dat hij
terug moest naar zijn wortels.
De iets oudere Laszlö Maracz
ziet zichzelf vooral als interme
diair tussen de Hongaren en de
Nederlanders. Maracz is docent
Hongaarse Studies aan de Uni
versiteit van Amsterdam en zelf
ook zoon van ballingen. Zeven
tig procent van zijn studenten
heeft op een of andere manier
Hongaars bloed in de aderen.
Direct na zijn middelbare school
stortte hij zich al op de studie
van de Hongaarse taal, litera
tuur en geschiedenis. „Je wordt
je heel langzaam bewust van de
ouderdom van de cultuur en
gaat ontdekken hoe gastvrij en
fatsoenlijk de Hongaren zijn. Die
aristocratische cultuur trekt aan
als een magneet."
Verkennen
Peter Csikös zette zich op de
middelbare school juist een tijd
lang af tegen zijn Hongaarse
verleden. De zomerkampen van
Hongaren in Nederland liet hij
ongemerkt passeren. „Misschien
ben ik nu bezig met een inhaal
race," zegt Csikös in een café in
Budapest. De omslag kwam op
een feestje, toen een andere stu
dent hem vroeg of 'die Hongaren
in Roemenië soms gastarbeiders
waren'.
De onwetendheid irriteerde hem;
dat hij moest uitleggen dat een
groot deel van Hongarije na de
Eerste Wereldoorlog was toebe
deeld aan Roemenië.
Csikös is in Hongarije om het
terrein nog eens te verkennen.
Hij overweegt zich in Budapest
te vestigen als freelance journa
list. Zijn studie geschiedenis en
zijn kennis van de taal moeten
een goede basis bieden. En hij
hoopt toch ook een beetje de
saaiheid van Nederland te ont
vluchten.
„We gingen ieder jaar op vakan
tie in Hongarije en elke keer viel
me weer op hoe levendig het is,
dat er veel meer gebeurt op
straat," zegt hij, terwijl de ober
de door hem geroemde onge
dwongen sfeer illustreert door
een kop thee te serveren in een
bierpul.
Enthousiast verorbert Csikös een
forse maaltijd van noedels, gou
lash en een stuk spek van hon
derd procent glazig vet.. Soms
lijkt die Hongaarse eetcultuur
alleen al genoeg reden om Hon-
garofiel te worden. Het thema
keert in alle gesprekken terug,
de rijke gerechten van stoofscho
tels of van wild en gevogelte met
goedgevulde sauzen. „Vreselijk
als je in Nederland weer een
broodje kaas krijgt voorgescho
teld," zegt de jonge bankier Var
ga.
Terugkeer
Na de val van het communisme
waren de Hongaren zelf niet al
tijd even blij met de belangstel
ling van gevluchte landgenoten
en hun kinderen. Sommigen
Hongaren menen nog altijd dat
de ballingen hen destijds in de
steek hebben gelaten. Anderen
vrezen dat gevluchte aristocra
ten hen zullen verdrijven van het
land en uit de huizen die de
communisten meer dan veertig
jaar geleden in beslag namen.
Van dat soort gevoelens hebben
de jonge Hongaarse Nederlan
ders weinig last gehad. Varga
meent dat vooral de ballingen
die nu terugkeren in grote Mer-
cedessen om de Hongaren te ver
tellen wat ze moeten doen, op
een vijandige ontvangst kunnen
rekenen. „De reacties op onze
komst zijn misschien ook posi
tiever omdat wij er niet voor
gekozen hebben te vluchten."
mmmm
mmm
