Vandaag boeken, morgen
Consument grijpt naast btw-korting
Verrassende trekauto van het jaar
Polo oogt als
kleine VW Golf
Duitse touroperator L'Tur begint Last-minutebalie op Schiphol
DESTEM
CONSUMENT
D3
►ogste klasse
Meuw gezicht
voor BMW 5
HJ RUBRIEK
D-Day Memorial Seheveningen
IAG 2 JUNI 1994
pen waar veel plezier
te beleven. De hedi
Igse kennis en de modern,
nnieken zijn zover gev0,
dat de kwaliteit in dez
bgorie in de hele werel
ll beter is dan enkele tien
en jaren geleden. Ze ko.
tegemoet aan de vve®
i de consument, ook als te
J kritische liefhebber is.
Izijn trouwens uitzondert
op de ongeschreven
deze wijnen binnen drie
na de oogst op moeten
Maar dat is een kwestie
t avontuur. Zelf heb ik
ns een prettige verrassing
dergaan met een fles rode
[icon, een eenvoudige Bon;,
jgne die normaal gesproken
Ét geschikt is voor jarenlan-
opleg.
mg en oud
DONDERDAG 2 JUNI 1994
poor onze verslaggever
Breda - Consumenten zullen
waarschijnlijk weinig tot
geen profijt hebben van de
verlaging van de BTW op
gebruikte goederen. In een
aantal gevallen, kunnen de
nieuwe BTW-richtlijnen
zelfs nadelige effecten heb
ben voor de consument. Zo is
de verwachting, dat inruil-
prijzen van tweedehands au
to's eerder zullen dalen dan
stijgen.
Het Kabinet wil de Wet op de
Omzetbelasting wijzigen omdat
deze in een aantal opzichten
strijdig is met Europese regel
geving. De wijziging is bedoeld
om te voorkomen, dat er twee
keer BTW betaald wordt voor
één produkt: eenmaal bij de
eerste aankoop en nogmaals bij
de doorverkoop van het ge
bruikte goed.
De nieuwe regeling houdt in,
dat degene die een gebruikt
produkt doorverkoopt, slechts
BTW hoeft te berekenen over de
winst die hij daarbij maakt en
niet over de volle verkoopprijs.
Een rekenvoorbeeld: een hande
laar koopt voor 8.000 goederen
in en wil daarop 2.000 gulden
winst maken. Volgens het oude
systeem zou hij de klant daar
voor 11.750 gulden (verkoop
prijs inclusief 17,5 procent
BTW) in rekening kunnen bren
gen. In de nieuwe opzet, hoeft
slechts BTW over de 2.000 gul
den winst afgedragen te wor
den, zodat hij met een verkoop
prijs van 10.350 gulden zou
kunnen volstaan.
De nieuwe BTW-regels gaan
ook gelden voor de handel in
kunstvoorwerpen, antiek en
verzamelingen. Daar gold al een
verlaagd tarief voor een beperkt
aantal goederen, zoals antieke
voorwerpen waarvan aange
toond kan worden dat ze ten
minste honderd jaar oud zijn.
Dit tarief zal komen te verval
len.
Autohandel
De grootste veranderingen zijn
te verwachten in de autohandel.
Volgens woordvoerder R. Boon
van de BOVAG wordt het nieu
we systeem 'een ongelooflijk in
gewikkeld verhaal' voor garage
houders en autohandelaren. Er
zijn al voorlichtingsavonden be
legd en brochures geschreven
om de branche op de hoogte te
brengen. De handelaren zullen
in ieder geval een compleeet
nieuwe administratie moeten
opzetten.
Nu is het BTW-systeem bij in
ruil van een auto vrij simpel; de
handelaar trekt de waarden van
de verkochte en de ingeruilde
auto van elkaar af en berekent
daarover BTW. Dat houdt ove
rigens wel in dat het vrij moei
lijk is om bij een handelaar een
auto in te ruilen voor een goed
koper exemplaar of wanneer
geen andere auto wil kopen.
De autohandelaren hebben nu
bovendien de mogelijkheid de
BTW op hun voorraad bij voor
aftrek te verrekenen. Ook die
regeling vervalt per 1 januari.
Een autohandelaar komt dus in
één klap met een voorraad wa
gens te zitten die 17,5 procent
duurder is. Wie zo'n 150 150
wagens op voorraad heeft, moet
dan enkele tonnen investeren.
In de autobranche verwacht
men dan ook, dat de inruilprij-
zen voor wagens lager moeten
worden om deze extra investe
ringen eruit te halen. Ook bij
andere garagehouders klinkt dit
geluid op, al overheerst vooral
de onzekerheid over de toekom
stige prijsontwikkeling van in
ruilauto's.
De belastingdienst voorziet
evenwel tevens een voordeeltje
voor deze branche. „Het wordt
nu makkelijker om een auto in
te ruilen bij een garage, zonder
er gelijk een gloednieuwe voor
terug te kopen. Wij verwachten
dat meer mensen hun tweede
handsje via de garages zullen
gaan verkopen in plaats van
particulier," aldus een woord
voerster van de fiscus.
let is jaren geleden gebeurt
len ik mij nog helemaal niet
pzig hield met wijn. Niet
Inderd door enige
1b ik die fles zes jaar lang op
fcn rekje in de huiskamet
Iten liggen. Tegen alle regelt
1 bleek de inhoud na openin;
verweldigend te zijn. Er ont-
buwde zich een heerlijk
Ireed aroma. Ongeveer
elfde is een collega överko-
tien met een vergeten
lewone Beaujolais. Die wij;
loort na drie jaar hoogt»
"aard te zijn. Maar die krasse
Inar was na zeven jaar not
litaal.
Trouwens ook op het gegevei
(lat het kopen van oude, rode
zijn een dure grap is, ziji
Litzonderingen. Zoek ma»
pens een Reserva uit
Spaanse gebieden Navarra al
Valdepenas. Of kijk uit na»
pen Garrafeira uit Portugal
zijn gewoon te koop bj
[slijters en supermarkten.
Jan kan er voor een verrat
|send lage prijs niet alleen eet
oude fles maar ook een niet
ve wereld voor U opengaan.
bruiktegoea. kunstvoorwerpen, antiek en in teder geval een compleeet wagens op voorraaa neen, moer vucura voi,ucu«,uj.
In beginsel zou de lagere BTW-
heffing ook gunstig moeten zijn
voor de prijzen die de consu
ment betaalt voor andere ge
bruikte goederen, bijvoorbeeld
op de markt. Maar secretaris H.
Overbeek van de Algemene Ne
derlandse Vereniging van Han
delaren in Gebruikte-, Partij
en Ongeregelde Goederen, An
tiek en Curiosa (Aneve) betwij
felt dit.
„Dit is een heel andere branche
dan de detailhandel. Bij ons zijn
er geen vaste marges en liggen
de aan- en verkoopvoorwaarden
voor ieder artikel verschillend.
Wanneer de vrije handelaar
minder BTW hoeft door te bere
kenen, betekent dat ook dat hij
zelf een groter marge heeft en
meer-winst kan maken. En dat
kan de prijzen aan de aanbod
kant weer omhoog trekken, dus
je weet maar nooit hoe het uit
zal pakken."
Poor Robert van Willigenburg
Ie man, een Amsterdamse veertiger, wil even weg.
Naar de Cariben of zo. Maar ik zie hier dat het in prijs
weinig uitmaakt met een normale boeking." Dat klopt,
egt de baliemedewerkster uit. Reizen naar die regio zijn
lijna niet meer te krijgen. Dus is er weinig aanbod voor
wie hals over kop wil vertrekken.
es heeft onlangs een mark-
Ide consumptie van vlees ii
Idstad wordt gegeten, bief-
pn op tafel komen en het zuidea]
de aansprekende uitkomsten,
rapport bevat echter veel meer.
erpakte vleeswaren en vlees tel
betekent dat men in Limburg]
g een trouw bezoeker van
loudens heeft in 1993 wel ees|
fees gekocht. Vegetarisme 1
Gehakt wordt niet alleen veel)
invloed van de negen proceti
£teeg de consumpties ervan be-f
■prijsbewust, want tegelijkertijl
Sgo van varkensvlees niet best isr
Iking met een twee jaar gelecerE
fiever beeld gekregen van vlesg
rkensvlees dat op het punt varti
[)den minder goed wordt beoorjj
jseters van Europa, gevolgd door
panje en Duitsland. Met bij#
an de bevolking, staat NederMj
deze hoeveelheid mag schrikte1!
vordt ongeveer de helft over vorsj]
mmachientje eet de Nederland!
g-
u wie u bent, zo laat ook
de hoogste klasse (gemeten nat
under vlees, maar verhoudingsg*
k. Gemak is bepalend voor de]
klaar zijn en passen bij vee
■nsen met een lagere opleidil
oof- en riplappen.
ens het onderzoek waarschijnli]'|
ndstad op een doordeweeks me'
minuten.
lij neust verder in de dikke map
net aanbiedingen. „Is twee we
ien halfpension naar Malta niets
mor u? Dat kost maar 816 gul
len." „Eigenlijk zal het me
vorst wezen," reageert hij.
jMaar ik wil wel alleen." Een
elefoontje naar de toureaupera-
or. De prijs voor een eenper-
,oons trip komt uit op 698 gul-
jen. „Doe maar," besluit hij na
>nige minuten aarzelen. De vol
lende ochtend om half zes wordt
lij al met zijn koffers op Schip-
lol verwacht. Een halve dag na
lat hij besloot er eens uit te
rillen, is hij onder de pannen.
)e nieuwe last-minutebalie van
iet bedrijf L'Tur op Schiphol is
inds 6 mei open. Bureaumana-
|er Joost de Meyer, zelfstandig
lirecteur van een toureauperator
e met L'Tur de balie heeft
jpgezet, steekt zelf de handen
at de mouwen om het dagelijks
jeopende kantoortje van de
•ond te krijgen.
'e Meyer meldt enkele tiental-
jen klanten per dag te krijgen.
>en veelvoud daarvan blijft al
leen even staan om zich te ver
lazen over dit voor Nederland
:eke fenomeen.
ast-minutereizen bestonden al
inger: bij de reisbureaus
ihreeuwen de aanbiedingen nog
:eeds van de sandwichborden.
'aar bij die zogenaamde laat-
-kansboekingen kun je meest-
nog wel een week of meer
ittrekken voor de reis echt be-
Miiphol-personeel
pet zijn vooral mensen die al op
Ichiphol rondlopen, onder wie
Tleen al 42.000 werknemers van
aatschappijen en de luchtha
ven zelf, die even langs komen
bij de balie in de nieuwe west-
terminal. Medewerkers van
KLM bijvoorbeeld, die via hun
eigen maatschappij steeds min
der kunnen reizen en hier voor
de soms even voordelige, zekere
aanbiedingen kiezen.
Het van oorsprong Duitse bedrijf
L'Tur is al ruim zes jaar in de
duitstalige landen en Frankrijk
actief. Een computer- en tele
foonnetwerk van contacten met
negentig toureauperators en
luchtvaartmaatschappijen zorgt
voor een constant aanbod van
gemiddeld duizend reizen onder
de prijs, al dan niet met pension.
Soms is het al mogelijk om bin
nen twee uur op een vliegtuig
naar een verzorgd arrangement
in den vreemde te zitten.
De Meyer: „En waarom ook niet?
Een reis is steeds meer een con
sumptie-artikel geworden. Bij de
Spoorwegen koop je ook je
kaartje om direct in te stappen.
Iedereen is blij, want de stoelen
komen vól. Een lege stoel is
verlies, een goedkope last-minu-
tevlucht geeft in ieder geval nog
wat inkomsten."
Netwerk
Omdat het een internationaal
netwerk betreft, zijn er ook
vluchten vanaf bijvoorbeeld
Keulen, Düsseldorf of Brussel in
de aanbieding. Er is een speciaal
informatienummer voor de laat
ste aanbiedingen, maar de reizi
ger moet zelf naar Schiphol om
te boeken en de tickets en andere
papieren in ontvangst te nemen.
Het aanbod van bestemmingen
is zo op het oog niet spectacu
lair. Malta, de Griekse eilanden,
Cyprus, Tenerife. Af en toe ver-
De last-minutebalie van het Duitse bedrijf L'Tur in de nieuw West-hal van Schiphol.
schijnt Miami (1148 gulden voor
een verzorgd weekje) en Bang
kok (2032 gulden volpension) op
de monitor. Veel variatie is er
niet.
Het is niet zo'n goede tijd voor
last-minuteaanbiedingen, weet
G. Couvreur van de ANVR, het
Algemeen Nederlands Verbond
van Reisondernemingen. De con
sument heeft dit jaar ruim op
tijd vooruitgeboekt. Dat blijkt
uit de meest recente gegevens
van het verbond. Ten opzichte
van de stand van zaken in april
1993 was het aantal geboekte
vliegvakanties enkele weken ge
leden met liefst 29 procent geste
gen. Portugal, Spanje, Cyprus,
Malta en Griekenland kunnen
zich met dertig procent (Grie
kenland) tot liefst negentig pro
cent (Cyprus) meer boekingen
opmaken voor een Nederlandse
invasie.
Reisvoorwaarden
De Consumentenbond ziet wei
nig kwaad in de activiteiten van
L'Tur. Toch waarschuwt de
bond om bij het snelle boeken
van zo'n reis goed na te gaan
wat de reisvoorwaarden zijn en
'een beschrijving van de reis zelf
te vragen.
Woordvoerder Henk Verhagen:
„De kans bestaat dat de reis wel
in een catalogus staat, maar on
der een gewijzigde voorwaarde
wordt aangeboden. Daar moet je
als consument goed voor oppas
sen." Het risico van dubbel boe
ken noemt Verhagen niet groter
dan bij andere vliegreizen: „Dat
neemt niet weg dat overboeken
vrij veel voorkomt. Je hebt dan
pech wanneer je klaar staat met
je spullen en op het laatste mo
ment niet mee kan. Problemati
scher kan het zijn als je je recht
wilt halen en de Duitse toureau
perators waar L'Tur zaken mee
doet, niet bij de Nederlandse
garantiefondsen zijn aangeslo
ten."
De Meyer van L'Tur verwacht
geen problemen en vertrouwt op
FOTO FOTOPERSBUREAU DIJKSTRA
zijn ccomputernetwerk dat over
boeken in theorie moet voorko
men. Mocht een boeking niet in
orde zijn, dan probeert L'Tur ter
plekke een regeling te treffen.
Overigens verwacht De Meyer
komende maand een stormloop
op zijn balie indien Nederland
goede vooruitzichten heeft bij de
wereldkampioenschappen voet
bal in Amerika. „En stel dat
Duitsland er vroeg uitligt, dan
zullen we via ons moederbedrijf
meer dan genoeg aanbod heb
ben."
L'Tur, West Terminal, Ticketbalie B
139 Schiphol. Dagelijks geopend
van 10-20 uur, zaterdag tot 16 uur.
De laatste aanbiedingen zijn te be
luisteren via het telefoonnummer
020-6532990.
nieuwe VW Polo oogt als een te heet gewassen Golf.
ruim een ons,
npignons),
of andere blauwe kaas),
emolie,
en snij ze in plakjes. Maak ook 8;
ne rondjes. Pel de knoflook en M
Tot zover de voorbereidingen,
eetlepels olie goudbruin. Haalj
en extra eetlepel olie erbij-
loflook. Na enkele minuten wo"
ian gestrooid. Hou het vuur laaj
inneer de kaas is gesmolten, wol"
ierd. Zet het vuur uit.
tlepels boter en olie bak hierin8
n wilt rood of medium (bestrooi
ik). Haal ze uit de pan en blus de Is]
leze jus de room/kaassaus. Dien j
iet op ieder stuk vlees een deel V
sperziebonen, broccoli, snijbon^
natuurlijk een mooi aardappe®;
keer meer.)
Volkswagen heeft de nieuwe
produktiegereed. De der-
BMW heeft na de introduc
tie van de nieuwe 7-serie
ook het model 5 een nieuw
gezicht gegeven. De 5181 be
schikt voortaan over de
nieuwe viercilinder motor
die al voor de kleine 3-serie
beschikbaar was. Die motor
is iets zuiniger en stiller dan
de vorige editie en heeft
meer trekkracht.
D?.£r^s van goedkoopste
BMW 5, de 518 blijft het-
faq sedan kost
Jd9.950,- en de touring
64.950,-.
de generatie van deze kleinste
VW staat in oktober bij de
dealers.
De nieuwe Polo is nog steeds
compact, maar heeft wel gro
tere maten dan zijn voorgan
ger. Over de lengte is de auto
niettemin vijf centimeter kor
ter, maar de Polo is iets breder
en hoger geworden. Ook de
wielbasis (afstand tussen
voor- en achterwielen) nam
met zeven centimeter toe ter-
wille van het rijcomfort.
De auto komt zowel in drie-
als in vijfdeurs uitvoering.
Volgens Volkswagen kent de
nieuwe Polo ook in de basis-
uitvoering een uitgebreide
standaarduitrusting. En dat
wordt er dus bij gezegd om de
nieuwe filosofie van VW te
onderstrepen: meer auto voor
(iets) minder geld.
Door Rob van Ginneken
Een belangwekkend deel van
alle auto's in ons land rijdt met
een trekhaak rond. Alles bij
elkaar misschien wel een kleine
twee miljoen. En het is een
bekend gegeven dat ons land
werkelijk bol staat van de aan
hangers, caravans en vouwwa
gens. Zelfs de meest voorzichti
ge schattingen rond onze mo
biele huisjes spreken bijvoor
beeld al van aantallen rond de
600.000.
De Nederlandse automobilist is,
kortom, iemand die geen groter
vreugd kent dan het van hot
naar her slepen van zijn eigen
dommen. En juist dat betekent
dat het belang van de verkie
zing van de Trekauto van het
Jaar, een initiatief van het kam-
peermagazine de KCK, wat zijn
praktische betekenis aangaat
ver boven het meeste andere
automobilistische eerbetoon
uitsteekt.
De selectie heeft dit jaar een
buitengewoon verrassende win
naar opgeleverd: de Subaru Im-
preza Plus 1.8. Een tamelijk
De Subaru Impreza.
onbekende auto, van een merk
dat bij de meeste mensen niet
eens op de boodschappenlijst
voorkomt. Toch valt er absoluut
geen speld tussen te krijgen.
Tien vakjournalisten namen
tientallen genomineerde auto's
onder handen op speciaal uitge
zette trajecten op de testbaan
van DAF. Daarbij werd geke
ken naar het gedrag op ver
schillende soorten wegen, de
stabiliteit bij uitwijkmanoeu
vres, de prestaties - waarbij
vooral de inhaalproef zwaar tel
de -, het comfort en de bedie
ning. Van groot belang was ook
de optrekproef tegen een stijle
heuvel.
De Impreza reed bij die objec
tieve beoordeling zo'n beetje
rondjes om zijn concurrenten.
Waaronder toch ook forse jon
gens uit de luxe middenklasse.
De reden is even eenvoudig als
opmerkelijk: de Impreza Plus
1.8 is standaard namelijk uitge
rust met alles wat een caravan
trekker zich maar kan wensen.
Uiterlijk is het een soort krui
sing tussen een hatchback en
een stationwagen. Met een lek
ker korte achterkant, wat met
een goed is voor de stabiliteit.
En hij wordt aangedreven door
een soepele 1.8-liter boxermo-
tor.
Tot zover geen schokkend
nieuws. Maar de Impreza heeft
ook permanente vierwie-
laandrijving. En een opmerke
lijk handige hill- holder. Wie op
een helling stopt, hoeft rem of
handrem niet vast te houden.
De auto blijft vanzelf staan tot
je weer wegrijdt. Minstens even
handig is de mogelijkheid om in
een hoge of lage overbrengings
verhouding te rijden. Theore
tisch heeft hij zo tien versnel
lingen. In de praktijk gebruik je
het alleen om onder moeilijke
omstandigheden weg te rijden.
Het resultaat mag er zijn: de
Impreza kan maar liefst 1600
kilogram voortsleuren. En is
wat dat betreft zelfs een serieu
ze concurrent voor veel zwaar
dere en aanmerkelijk duurdere
auto's. Al is hij met een prijs
FOTO SUBARU
van even over de veertig mille
ook niet van de goedkoopste.
Vooral bij het optrekken, inha
len en wegrijden tegen een heu
vel laat hij de grote jongen
echter makkelijk achter zich.
Ook het rijden op een onverhar
de ondergrond en gras, bij kam
peren heel normaal, gaat hem
prima af.
De Impreza werd totaalwinnaar
van de verkiezing. Maar er wer
den ook klassewinnaars aange
wezen. Opvallend hoog scoorde
de Seat Ibiza 1.6, die de betaal
bare klasse op zijn naam
schreef en ook al menig groter
en kostbaarder automobiel ach
ter zich liet. Voor wie de kosten
beperkt wil houden, duidelijk
een auto om op te letten. Bij de
luxe klasse ging de winst naar
de onlangs stevig in prijs ver
laagde VW Passat 2.0 GL. De
dieselklasse kreeg een logische
winnaar: de Citroen Xantia 1.9
Turbodiesel. Een nieuwe va
riant van de auto die vorig jaar
de hoogste trede van het eres-
chavot mocht betreden.
Zappend langs de ka
nalen kon je vorige
week meemaken
hoe de Europese burger ge
ruststellend werd toegespro
ken.
'No panic,' zei een dokter op
het BBC-journaal, 'Keine Pa-
nik.' echo-de zijn collega op
de WDR en op onze buis
verklaarde een microbiologi
sche autoriteit dat de bevol
king zich vooral niet ongerust
moest maken. Om dat te on
derstrepen vertoonden alle
stations beelden van een man
die zo te zien in een bak met
piranha's was gevallen.
Tja. Bacterieën van het merk
beta-hemolytische streptokok
groep A had bij hem vlees en
vet weggevreten met de snel
heid, zo verzekerde de Engel
se schandaalpers, van drie
centimeter per uur.
Nieuws? Niet echt. Al een
kleine twee jaar geleden stop
te de Geneeskundige Hoofd
inspectie bij elke dokter van
Nederland een brief in de bus
waarin gewaarschuwd werd
voor een toename van ernsti
ge streptokokkeninfecties.
Vorig jaar vulde het Neder
lands Tijdschrift voor Genees
kunde een aflevering met vier
geleerde artikelen over dit
onderwerp.
Slechts een van die artikelen
ging over 'necrotiserende fas
ciitis', het alom vertoonde
vervaarlijke ziektebeeld, want
de streptokok is in zijn ver
woestende werking veel veel-
zijdiger dan in de berichten
naar voren kwam. Intussen is
duidelijk geworden dat er in
de verste verte geen sprake is
van een epidemie.
Gemiddeld overlijden per jaar
slechts 15 mensen aan een van
de gevolgen van de
streptokok en. zo is inmiddels
ook gebleken, dit aantal heeft
niet de neiging om te stijgen.
Wat de recente ophef over de
streptokok vooral bewijst is
de macht van het televisie
beeld: één elektronisch plaat
je zegt meer dan duizend des
kundigen. Nieuws is pas
nieuws als het op de buis is
geweest.
Allemaal onzin? Ook niet.
We beginnen zo langzamer
hand te beseffen dat de strijd
tegen infectieziekten nog lang
niet gestreden is. Dokters we
ten dat al een jaar of tien.
Sinds 1980 lijken de infectie
ziekten weer over een breed
front op te rukken met de
komst van herpes als ge
slachtsziekte, de tegen peni
cilline bestendige gonokok,
de nieuwe ziekte aids, Lyme-
disease, veteranenziekte. de
tamponziekte verwekkende
stafylokok, de tegen alle me
dicijnen opgewassen tbe-bacil
en nu laat een bepaalde soort
streptokok weer ouderwets
zijn tanden zien. „Mogelijk
staan wij aan het begin van
een nieuwe ronde in de strijd
tegen de Streptococcus pyro-
genes," schreef vorig jaar een
deskundige.
De streptokok is wellicht on
ze belangrijkste ziektever
wekker. Een buitengewoon
veelzijdig ziektebeest en ta
melijk ongrijpbaar bovendien.
Dat komt omdat volgens de
indeling van Lancefield veel
verschillende soorten
streptokok bestaan van groep
A tot en met O, en de groep
waar het nu om gaat is de
beta-hemolytische streptokok
groep A van Lancefield, ook
wel Streptococcus pyogenes
(de pussende) genoemd en
van af nu kortweg streptokok.
Ook deze streptokok is weer
onder te verdelen in een
schier eindeloze reeks stam
men met een schier eindeloze
reeks verschillende streken.
Hij bewoont de keel-neushol-
te van naar schatting vijf pro
cent van alle mensen en doet
daar niet al te veel kwaad. Af
en toe zet hij de keel in vuur
en vlam - angina! - en dat gaat
dan na een week weer vanzelf
over. Deze eeuw heeft deze
ziektekiem veel van zijn
kwaadaardige streken verlo
ren.
Dat was vroeger wel anders.
Een eeuw geleden sloeg de
bacterie nog wild om zich
heen. Kraamvrouwenkoorts
(sterfte tot 30 procent), rood
vonk (sterfte 30 procent),
bloedvergiftiging, necrotise
rende fasciitis, wondkoorts en
belroos eiste talloze mensen
levens op.
Veel mensen - kinderen voor-
u
in
O
Ui
Door Jan Paalman
al - reageerden allergisch op
de ziektekiem en kregen
acuut reuma, het gevaarlijke
ziektebeeld dat 'de beenderen
likt maar het hart bijt'. Een
andere late complicatie is
acuut nierfalen. Beide ziekte
beelden zie je tegenwoordig
maar heel zelden. 'Als een
kind met deze ziekte wordt
opgenomen,' zo schreef de
Lancet, 'dan haalt men de
oudste dokter erbij, want die
kent dat ziektebeeld nog.'
Maar nu is het, na een jaren
lange wapenstilstand, weer
onrustig aan het front.
In 1987 stak acuut reuma in
de Amerikaanse staat Utah
weer de kop op: 70 kinderen
werden ziek. Twee jaar later
volgde een nieuwe streek van
de streptokok. Dit keer ver
oorzaakte de bacterie een
woeste bloedvergiftiging die
Streptokok
met geen antibioticum te ke
ren leek: 6 patiënten van de
20 overleden, waarvan 3 bin
nen 48 uur.
Deze toxische shock (sterfte
40 procent), waarbij vele or
ganen tegelijk worden aange
tast. leek sprekend op een
zelfde soort shock waarmee
een andere bacterie, de Stafy-
lococcus aureus, de berucht
ste van alle stafylokokken,
sinds 1978 de mensheid be
laagt. De streptokok in kwes
tie had zich voorzien van een
gif (het exotoxine A, ofwel
Scarlatina Toxine; de
streptokok kan wel drie toxi-
nes produceren en we! A, B
en C) dat al tientallen jaren
niet was waargenomen. Dit
toxine lijkt heel erg op het gif
van de stafylokok.
In mei 1992 werd voor het
eerst zo'n ernstige strep-infec-
tie in Nederland gemeld. In
Engeland. Noorwegen. Ijs-
land. Zweden en Frankrijk
hadden dit soort infecties zich
al eerder voorgedaan. In sep
tember van dat jaar stuurde
de Hoofdinspectie een waar
schuwing naar alle artsen en
een paar maanden later wer
den de eerste gevallen uitge
breid beschreven in het Ne
derlands Tijdschrift voor Ge
neeskunde. Het nu beroemde
ziektebeeld van de nercotise-
rende fasciitis is maar 'e'en
van de vele verschijningsvor
men van deze ziektekiem.
„Er zijn eigenlijk twee groe
pen patiënten," aldus de Ne
derlandse microbioloog dr
Rudolf van Ketel op de En
gelse BBC World Service. „Je
hebt patiënten waarbij de
bacterie zich na een angina
zich via het bloed over het
hele lichaam verspreidt. Die
krijgen dan een levensgevaar
lijke toxische shock. En dan
heb je het beeld van de necro
tiserende fasciitis. De bacterie
vreet zich via een wondje in
de huid in enkele uren een
weg door een ledemaat. Arm
of been is na enkele uren
pijnlijk gezwollen, de bacterie
vreet vet en spier aan en het
weefsel sterft."
En zeer dramatisch ziekte
beeld. Antibiotica helpen heel
in het begin, maar in het ui
terste geval moet er worden
geamputeerd. Hij zag geen
enkele reden tot paniek, al
dacht hij wel dat het ziekte
beeld nu 'ietsje' meer voor
komt.
Waarom de streptokok uitge
rekend nu weer zijn kop op
steekt, daar bestaan verschil
lende theorieën over. Men ge
looft niet dat het gaat om een
nieuwe ziektekiem. Uit
Zweeds onderzoek is geble
ken dat de bacterie het hardst
toeslaat als de patiënt versto
ken is van antistoffen. Door
dat we minder strep- infecties
doormaken dan vroeger, en
dus minder antistoffen aan
maken, zou een toevallig pas
serende kwaaie rakker gena
deloos kunnen toeslaan. Een
merkwaardige en nog onbe
wezen paradox: we zijn kwets
baar omdat we zo gezond zijn.
Twee dagen voordat de grote D-Day-herdenkingen in Norman-
dië van start gaan, wordt zaterdag voor de Scheveningse kust
een Nederlandse D-Day Memorial gehouden. Hiermee wordt
herdacht dat vijftig jaar geleden de bevrijding van Europa werd
ingezet.
Dit jaar wordt in de plaats van de gebruikelijke Airshow
Seheveningen op gepaste wijze eerbetoon gebracht aan de ruim
honderdvijftigduizend geallieerden, die onder zwaar vijandelijk
vuur op 6 juni 1994 de Normandische stranden bestormden.
De herdenking wordt van 14.00 tot 16.00 uur gehouden.
Ongeveer dertig historische vliegtuigen, waaronder een Mitchell
B25 en een Dakota C47, geven een demonstratie. De Koninklijke
Marine wordt vertegenwoordigd door het 'multi purpose' Iregat
Hr. Ms. Tjerk Hiddes, tien landingsvaartuigen en een bootcom
pagnie van het Korps Mariniers. Verder nemen vliegtuigen van
.de Marineluchtvaartdienst en de Koninklijke Luchtmacht deel
aan de herdenking.
