ijkplaatsen voor vluchtelingen ook al niet meer veilig
;en treffen
jiwan
d en Japan
INLAND KORT
|f] STEM
BINNENLAND
A5
Absurd
S met als gevol« ver-
rZT?hd^ 'e'
Grondrechten
Misdrijf
Circus en Boltini
Aanklacht
Opstand
Onbehoorlijk
Windmolens
ÉNSDAG 25 MEI 1994
op Sana
fijn maandagnacht gedood toe™
de Noordjemenitische hoofd
mensen zijn gewond, deelden
|sen van de Jemenitische reee
lal twintig mensen, worden noa
tij aan de aanval zijn ontkomen
In liggen. Bij de aanval kwamen
^ekenhuis in Sana en het nabij
^ngeklaagd
leeft gisteren de echtgenote vai
I Frederick West aangeklaa»
luw, wier lijk is gevonden in de
Itpaar, het zogeheten House of
(nee komt het aantal moordei
kat van beschuldiging is gestel
p2-jarige bouwvakker met eei
angeklaagd wegens moord
|s.
WOENSDAG 25 MEI 1994
[jrColleen Barry (ap)
.„York - Van de veilige overzijde van de rivier de Kanyaru
|ien Agustine Semihari en andere vluchtelingen uit Burundi
jaar hoe hun huizen werden platgebrand en hun
Lderijen door anderen in bezit genomen in een golf van
isch geweld.
°p:,
indaag hervat
len over Bosnië worden waar-
1 hervat. Behalve de strijdende
Itsland, Rusland, Frankrijk en
Teken mee. Italië heeft te kennen
laten, om 'aardrijkskundige en
hn in Bosnië gaan ondertussen
Ind viel het regeringsleger bij de
ivische stellingen aan. Volgens
posnisch-Servische tank vernie-
|Jericho
i de bezette Westelijke Jordaan-
J Palestijnen een beperkte mate
lesloten. De maatregel blijft 24
llsraëlische autoriteiten bedoeld
litie in staat te stellen haar
kr autoriteit te vestigen. Israël
nnse politiemensen drie joodse
PLO-leider Arafat nam gisteren
blle wetgeving die Israël tijdens
Imaakt, ongeldig te verklaren.
B; premier Rabin dreigde giste-
jedesproces.
10 jaar cel in
Iderale rechter heeft gisteren de
Jnmad Salamah, Nidal Ayyad en
lid tot elk 240 jaar cel wegens
Jag in New York op het World
1 1993. Bij het misdrijf kwamen
I duizend personen gewond. De
Ban een miljard gulden. Rechter
fonnis uitdragen dat door de
nensen met tientallen jaren is
Luanda zoeken'
jn Ruanda hebben tegen VN-ge-
litieke oplossing willen voor het
lat al aan circa een half miljoen
Pt. De VN-commissie voor de
Genève aan een tweedaagse
Hoge Commissaris voor de
zei in zijn openingstoespraak
veede Wereldoorlog nog nooit
Istorven zijn. Het is de bedoeling
pen vier weken verslag doet van
Italië voor rechter
[le van Italië moet op 5 juli voor
etrokkenheid bij corruptieaffai-
loormalig prominente Italianen
Ten zijn de oud-premiers Craxi
pemocraat), de flamboyante ex-
De Michelis en twee voormali-
voedselketen Ferruzi. Umberto
moet ook terecht staan.
ihari kon zich tenminste nog
lukkig prijzen dat hij, zijn
aw en hun zes kinderen veilig
buurland Ruanda hadden
0 te bereiken.
3 vluchtplaats bleek echter
jug bescherming te bieden
(j terreur. Op 6 april kwa-
jn Ruanda dezelfde etnische
hjangen tussen de Hutu-
srderheid en Tutsi-minder-
j tot uitbarsting die eerder
jgOO Burundezen van huis en
tjrti hadden verdreven en werd
duchtelingenstroom met ge-
jin omgekeerde richting ge
jat
juihari en zijn gezin moesten
»euw vluchten. „De Ruande-
;tij de grens hielden ons niet
b, Ze zeiden dat we naar
1 eigen mensen terug kon-
zei de 40-jarige Semihari
ige maand tegen verslagge-
6 in het vluchtelingenkamp
jura, aan de Ruandese kant
grens, „Maar we hebben
jgeen huizen meer. De men
de ons hebben verdreven
cerken nu ons land. Ze wonen
net, ze slapen in hun eigen
Maar we durven er niet
te gaan omdat zij ons zul-
idoden."
(verschijnsel dat vluchtelin-
a in het land waar ze onder-
a hebben gevonden opnieuw
■geweld op de vlucht wor-
gedreven komt steeds vaker
tr in een wereld die sinds de
ng van de Koude Oor-
j met" het ene conflict na het
iere wordt geconfronteerd.
Jemen zijn 6.000 Somaliërs
ede stammenstrijd in hun land
ontvlucht bekneld geraakt
een burgeroorlog tussen noor-
lijken zuidelijk Jemen. Tussen
en 270 Somaliërs zijn om
het leven gekomen toen hun
kamp treffers te verwerken
kreeg van een tankslag tussen de
partijen. De overigen hebben
zich over het Jemenitische plat
teland verspreid. In zuidelijk Je
men bevinden zich in totaal
13.000 Somalische vluchtelin
gen.
In Afghanistan hebben ongeveer
30.000 Tadzjieken een heenko
men gezocht op hun vlucht voor
een burgeroorlog in de voormali
ge Sovjetrepubliek. Inmiddels is
de toestand in Afghanistan door
de islamitische factiestrijd daar
gevaarlijker geworden dan in
hun eigen land, waar inmiddels
een zekere rust is weergekeerd.
Volgens het Hoge Commissariaat
voor de Vluchtelingen van de
Verenigde Naties zijn in januari
ongeveer 15 Tadzjiekse vluchte
lingen omgekomen toen een UN-
HCR-kamp op 60 km van de
grens onder artillerievuur kwam
te liggen. In het kamp wonen
naar schatting 15.000 Tadzjie
ken. In een ander kamp van de
UNHCR bij Mazar-e-Sharif wo
nen nog eens 18.000 Tadzjieken.
Zij worden geleidelijk aan door
de VN gerepatrieerd.
„Met zoveel interne strijd blijven
er steeds minder plaatsen over
waar je heen kunt vluchten,"
zegt UNHCR-woordvoerster
Sylvana Foa. „Wij hebben het
gevoel dat het allemaal eerst nog
veel erger zal worden voor er,een
verbetering optreedt."
Het einde van de Koude Oorlog
heeft geleid tot destabilisering
van landen waar regeringen door
een van de supermachten in het
zadel werd gehouden. Maar ook
vluchtelingen zijn door het ver
dwijnen van de ideologieënstrijd
Ruandese vluchtelingen in een kamp nabij de Tanzaniaanse grens.
beroofd van hun politieke pres
siemiddelen.
„Gedurende de Koude Oorlog
gold: 'De vijand van mijn vijand
is mijn vriend' en wie zich als
anti-communist presenteerde
kon wapens te over krijgen,"
zegt Foa. „Als je over de Berlijn-
se Muur sprong, of door een
Tsjechisch mijnenvegt kwam
kruipen, had je politiek kapi
taal."
De afwezigheid van politiek ka
pitaal bedreigt de asieltraditie.
Het Westen is steeds huiveriger
om asielzoekers binnen te laten,
zodat mensen die op de vlucht
slaan voor een burgeroorlog in
hun land, steeds vaker alleen
maar terecht kunnen in een
buurland dat met soortgelijke
problemen kampt.
Het aantal vluchtelingen vormt
een probleem op zich. „Het is nu
al zo ver dat hele landen op de
loop gaan," weet Foa.
Het aantal vluchtelingen is sinds
1970 tienvoudig toegenomen -
van 2,5 miljoen tot 20 miljoen.
Sinds het einde van de Koude
Oorlog zijn nog eens 5,1 miljoen
mensen op de loop gegaan voor
oorlog, schendingen van men
senrechten of vervolging. Daar
zijn nog niet de 3 miljoen bij
gerekend die binnen Bosnië ont
heemd zijn geraakt door de bur
geroorlog.
Honderdduizenden van deze in
terne vluchtelingen hebben,
naarmate het conflict zich uit
breidde, twee- tot driemaal op
nieuw hun biezen moeten pak
ken. Omdat de strijdende par
tijen de grenzen gesloten houden
is het deze mensen onmogelijk
buiten het conflictgebied te ra-
FOTO AP
ken, zoals de 800.000 vluchtelin
gen uit voormalig Joegoslavië
die onderdak hebben gevonden
in Europa.
In Afrika is het nog moeilijker
om een veilig heenkomen te vin
den. De veiligheid van de
185.000 Burundezen die na het
uitbreken van de vijandelijkhe
den in Ruanda naar hun land
zijn teruggekeerd en van de
67.000 Ruandezen die met hen
mee zijn gegaan blijft twijfel
achtig. „Hoewel het nu rustig is,
kan dat elk moment verande
ren," zegt UNHCR-woordvoer-
der Fernando del Mundo. Zaïre,
dat zelf kampt met interne con
flicten, zit opgescheept met
10.000 Ruandezen, 10.000
Burundezen en 20.000 van zijn
eigen burgers die de afgelopen
jaren uit Ruanda zijn gevlucht.
Naar schatting 80.000 Burunde
zen zijn, net als Semihari en zijn
gezin, in Ruanda gebleven, on
danks het gevaar dat zij daar
lopen. De meesten verblijven in
het zuiden, waar het door Hutu's
gedomineerde leger de dienst
uitmaakt.
De UNHCR voorzag dat het in
Ruanda op geweld zou uit
draaien toen bekend werd dat de
presidenten van Ruanda en
Burundi op 6 april waren omge
komen bij een vliegtuigongeluk
en zette kampen op in Burundi,
Zaire en Tanzania. Wat de hulp
verleners niet voorzagen was dat
er op één dag 250.000 vluchte
lingen Tanzania zouden binnen
stromen. Er was op slechts
50.000 vluchtelingen gerekend
en er moesten razendsnel extra
hulpgoederen worden aange
voerd.
Geconfronteerd met de veran
derde vluehtelingensituatie richt
de UNHCR zich steeds meer op
'preventieve bescherming' - het
identificeren van plaatsen waar
onrust zou kunnen uitbreken en
daar teams heen sturen die kun
nen helpen om bijvoorbeeld wet
geving op te stellen ter bescher
ming van minderheden, gren
stroepen op te leiden of econo
mische problemen op te lossen,
aldus Foa. Soms werkt zo'n sa
menwerking met regeringen. De
half miljoen Bosniërs die naar
Kroatië waren gevlucht hadden
reden om voor hun veiligheid te
vrezen toen het bondgenoot
schap tussen de Bosnische rege
ring en Kroatië in april 1993
ineenstortte. Tot nu toe is hun
vrees niet bewaarheid. „De
Kroatische regering heeft de ga
rantie gegeven dat deze mensen
niet zouden worden gekrenkt en
zij heeft woord gehouden,"
meldt UNHCR-woordvoerder
Ron Redmond.
Maar al te vaak laten de strij
dende partijen echter hun eigen
belangen prevaleren boven de
veiligheid van vluchtelingen.
De dubbele overwin
ning van Silvio
Berlusconi, 4-0 in
Athene en 159-155 in de Se
naat, heeft in Italië een nieuw
soort schizofrenie geschapen,
dat van progressieve politici
die tevens 'milanisti' zijn.
Verscheidene senatoren die
eerder hun hartgrondige af
keer uitspraken over premier
Berlusconi en zijn kabinet,
schudden nadat Milan Barce
lona had verslagen geestdrif
tig de handen van Milan-
voorzitter Silvio.
Het is een van de vele para
doxen van het nieuwe Italië,
waar de kranten van slechts
één willekeurige dag goed zijn
voor talrijke incidenten.
Zo heeft Paolo Berlusconi, de
jongere broer en zaakwaarne
mer van de premier, zijn vier
de forse steekpenning toege
geven.
Toch is dit nieuws niet meer
waard dan een paar kolom
metjes op een binnenpagina,
omdat niemand meer ver
wacht dat Berlusconi jr. nu
nog in moeilijkheden zal ko
men. Heeft Enrico La Loggia,
de woordvoerder van Forza
Italia tijdens het vertrouwens-
debat in de Senaat, immers
niet aangekondigd dat rech
terlijke macht onder de nieu
we regering zich danig zal
moeten matigen'?
De voormalige socialistische
leider Bettino Craxi wiens
paspoort de rechtbank van
Milaan wil innemen om zijn
vlucht naar het buitenland te
voorkomen, laat per fax van
uit het buitenland weten dat
hij wegens ziekte niet in staat
is om zijn paspoort af te ge
ven. Craxi's verblijfplaats is
geheim, maar volgens zijn
vrouw Anna, die inmiddels
haar domicilie heeft gekozen
in de Tunesische badplaats
Hammamet, wordt hij in een
Tunesisch ziekenhuis behan
deld aan de gevolgen van sui
kerziekte.
Vrijwel gelijktijdig omschrijft
senator Gianfranco Miglio,
voormalig ideoloog van de
Lega Nord. tijdens een pers
conferentie Lega-leider Um-
Door Aart Heering
berto Bossi als een 'boeren-
punmmel' en een 'leugenach
tige Arabier'. Naar aanleiding
van de eerste aantijging raadt
Francesco Speroni, de nieuwe
minister van Constitutionele
Hervorming, de senator aan
om 'veel pruimen te eten' ten
einde zijn gram te lozen. De
tweede omschrijving roept
een diplomatiek protest op
van Nemer Hammad, de am
bassadeur van de PLO in Ro
me, die van Senaatsvoorzitter
Scognamiglio excuses eist
voor de 'zware belediging' het
Arabische volk aangedaan.
En dan is er ook nog het
kleine nieuws. Antonio Guidi,
die het nieuwe geschapen Mi
nisterie voor het Gezin leidt,
veroordeelt de wettig toege
stane therapeutische abortus
als een 'voorportaal van het
nazisme'.
Dat alles op de binnenlandpa
gina's van zomaar een door
deweekse dag, maakt een
ding meer dan duidelijk: de
dageraad van de Tweede Re
publiek heeft zeker geen
klaarheid gebracht in de Itali
aanse politiek, die nog net zo
chaotisch, vulgair en absurd is
als altijd.
Werk
De verkiezingen zijn gestre-
Een nieuw kabinet van
welke klear dan ook zal hoge
prioriteit moeten geven aan
bestrijding van de werk
en dus een actief
werkgelegenheidsoffensief
moeten uizetten.
De commissie van oud-EG-
commissaris Andriessen, aan-
in De Stem van 11
met, komt eigenlijk niet ver
ier dar. meer banen voor
Japan, Taiwan en Mexico zijn
t door een serie aardbevingen.
zien hierin een opmaat voor et
grote schok. Het eiland ligt oPj
een breuklijn in de aardkorst en;
wordt volgens de deskundiger
ongeveer om de dertig jaar
troffen door een krachtige aard
beving.
Zondagavond was er een beving]
in Mexico-Stad (5.0). Midden ja-|
ren '80 maakte een zware aard-'
beving een deel van het centruni
met de grond gelijk. Ditmaal
bleef de schade beperkt.
De serie aardbevingen is Puur
toeval: er bestaat geen enkel ver
band tussen de schokken die
zich op drie verschillende conti-,
nenten voordeden, zegt Seweryn,
Duda van het Instituut voor.
Geofysica van de Hamburgse
Universiteit.
Alleen tussen de vijf aardschok
ken op Taiwan bestaat een on
derlinge samenhang. Vier voor-
schokken gingen vooraf aan a
hoofdbeving.
„Aardbevingen zijn in geen„va®
die gebieden een verrassing, a
dus Duda van de Duitse unive -
siteit. „Mexico en Taiwan lig!?®
allebei op de belangrijkste aar -
bevingsgordel ter wereld. Aar
bevingen en vuurbergen on-
staan doordat grote landroas»
bewegen en op de plek van.z®
gordel tegen elkaar aanschun
Deze regio heet ook wel
vuurzone' wegens het grote aa
tal vulkanen."
Het eiland Kreta in de Rbd<a
landse Zee ligt op de een
belangrijkste breuklijn van
wereld, de Trans-Aziatische g
del. Deze regio strekt ziejL]ie
van het westen van de
Oceaan via de Himalaya,
kije, Griekenland, Italië, de
pen en Spanje tot aan de A
tische Oceaan.
Met de luidige werkloosheid
scijfers en de naar verhou
ding weinige vacatures niet
effectief genoeg. De motor
san de economie, de indus-
irie, moet worden aange-
zwengéld om een aanjaagef-
Itct op het totale bedrijfsle
ven te bewerkstelligen.
Vooral ten aanzien van het
midden- en kleinbedrijf, want
deze bedrijven zal de groei
van de werkgelegenheid moe
ien komen. Vermindering van
ie collectieve lastendruk is
daarvoor dringend noodzake
lijk. Het traject tussen bruto
en nettoloon is immers veel te
groot geworden. Ook de las
tenverzwaringen waaraan zo
wel de rijks- als de lokale
Bededen zich ruimschoots
cezondigen, zullen moeten
«orden verminderd,
dis klein land zijn wij groten
deels afhankelijk van export,
"ze concurrentie-kracht
Met worden versterkt. Onze
kostprijs is bepalend voor on
ze werkgelegenheid. Wereld-
'vjd is er geen overproduktie,
Bar een onderconsumptie.
[Het draagvlak van consu-
Wnten moet derhalve wor-
■fli vergroot.
"ij houden er bovendien nog
v weinig rekening mee, dat
ïe staan voor een wereldwij-
f ec(®omische herordening,
*®t vele landen dringen op
economische krachten-
Wd. De wereld is een groot
II fP geworden. Er zijn geen
fomden meer.
dit beeld zal onze techni-
inA voorsprong nog moeten
.Wen vergroot. Dus meer
sesteren in menselijk kapi-
f teneinde nieuwe pro
pten te ontwikkelen, nieu-
markten te veroveren en
'S* ondernemingen tot
«d te brengen. We zijn te
doende met het herver-
van bestaand werk in
yan het creëren van
touwwerk.
wh' wei"kgelegenheidsof-
zal de revisie van de
J&wgingsstaat, geen
'«stand f- -
dale
sen groot goed, spe-
aandacht moeten krij-
vab te denken aan
gegeven, dat de bestaande
tei™ n®' die een hoge
een ff3®?' moet overSaan
Ja flexibel pensioen. We
i»„ ?n steeds ouder, maar
baking tot het ar-
ïer™ i steeds jonger oud
iaDtaal Van V6el mensellik
""gewijzigd beleid komt
Lezers
°P °e Stem
reageren
Brieven
het recht voore01"!!2'^
bewerk°eTen'e
het met uw
sta"cipunteens|s
trouwens de aow in gevaar en
deze verworvenheid moet be
slist gehandhaafd blijven.
Tenslotte deze eindconclusie.
Naarmate de motor van de
economie - de marktsector -
draait, zal onze werkgelegen
heid en de revisie van de
verzorgingsstaat mee- of te
genvallen.
Breda
H.J. Kemerink
De bevrijdingsfestivals ston
den dit jaar in het teken van
de sociale grondrechten.
Fundamentele rechten, die
als gevolg van tegenvallende
economische ontwikkelingen
onder zware druk staan,
waardoor het de vraag is, of
zij wel zijn te handhaven.
Een klemmend probleem,
waarop de organisatoren van
het bevrijdingsfestival in
Zwolle op bekwame wijze
hebben ingespeeld door een
aantal prominenten uit de re
gio uit te nodigen voor een
talkshow over: 'Sociale rech
ten, tenminste houdbaar
tot
Wat de aanvulling van die
regel betreft sloeg de voorzit
ter van de Kamer van Koop
handel en Fabrieken N.O., ir.
S. Dingemans, de spijker op
zijn kop met de constatering,
dat sociale rechten houdbaar
zijn tot het moment, dat ze
onbetaalbaar worden.
Zonneklaar maakte hij daar
mee duidelijk, dat sociale
grondrechten, hoe beschaafd
of hoogstaand zij ook zijn, in
een kapitalistische maat
schappij geen rechten zijn in
de ware betekenis van het
woord. Rechten, die ons in
het dagelijks leven houvast
verlenen en waaraan wij zo
doende onze bestaanszeker
heid ontlenen. In economisch
slechte tijden verworden zij
immers automatisch van 'le
vend recht' tot 'dode letter'.
Papieren rechten, die geen
enkele garantie bieden voor
een menswaardig bestaan,
waarvoor de overheid primair
dient te zorgen.
Voor het nakomen van die
zorgplicht zal de op handen
zijnde paarse coalitie er dan
ook niet aan kunnen ontko
men om het kapitalisme 'als
leidend politiek fenomeen' op
de helling te zetten. Jammer
genoeg speelt dit kardinale
punt bij de formatieonder
handelingen geen enkele rol.
Dat neemt echter niet weg,
dat alleen daardoor de gene
zing van ons (door bekrom
pen partijbelangen) verziekt
parlementarisme is te be
werkstelligen, waardoor ein
delijk een begin gemaakt kan
worden met het 'Heal the
world' van Michael Jackson,
waarmee een kinderkoor het
bevrijdingsfestival in Zwolle
opende.
Langenholte
W. ter Heide
Op koninginnedag kreeg in
Vlissingen een 8-jarig meisje
een tragisch, noodlottig onge
val: ondanks haar prima weg
gedrag werd ze van haar ver
sierde fietsje geschept, met
dodelijke afloop. Wederom
een onschuldig slachtoffer
van veel te hard rijden van
een andere verkeersdeelne
mer
De premie voor mijn autover
zekering is weer omhoog. Me
de noodzakelijk door de toe
nemende schadeclaims, voor
het merendeel veroorzaakt
door te hard rijden en/of ag-
gressief weggedrag.
Graag zou ik deze nieuwe
verhoging betalen, zonodig
nog meer, als dat geld ge
bruikt zou worden voor een
véél scherpere controle op het
waanzinnige weggedrag
waarmee we dagelijks gecon
fronteerd worden.
Met (te) hardrijden brengt
men het leven van een ander
bewust én nodeloos in gevaar:
wanneer ontstaat nu eindelijk
het collectief besef dat dit dus
géén overtreding is, maar een
misdrijf.
Breda
J. Willemsen
'Circusmensen zijn nooit moe'
stond groot in de weekendbij
lage van De Stem. Maar wat
volgde zijn we eigelijk wel
moe.
Begrijp ons, circusvrienden,
goed: we zijn blij met aan
dacht voor 'circus', maar dan
graag op de goede momenten.
Een paar weken geleden
stond een echt goed Neder
lands circus in Breda, maar
daarover lazen we in uw
krant amper iets. Terwijl Bol
tini volgend jaar -let wei
een. buitenlands, circus hoopt
te presenteren en daar staat
nu al een hele pagina mee vol.
Daarom willen we hier graag
een lans breken voor Neder
landse circussen -nog altijd
10 a 12 grotere en kleinere
ondernemingen van ontzet
tend hard werkende zelfstan
dige ondernemers.
Er is een grote toevloed aan
buitenlandse zaken. Er wordt
hevig gestreden om speelver-
gunningen. De gemeente Bre
da gaf een goede voorzet door
vorig jaar het seizoen te laten
openen met Herman Renz Jr.
en dit jaar met Circus Royal
van Joop Teuteberg. Volgen
de maand krijgen we de lan
delijke première van een nos
talgische Italiaan, Darix Tog-
ni: prima.
Circus is niet aan grenzen en
leeftijden gebonden. Door
goed te selecteren kunnen we
kennis maken met wat er in
ternationaal aan 'circenslsche
kunsten' geboden wordt. En
dat is veel. De jonge generatie
circusmensen en circusvrien
den staat met beide benen in
deze tijd. Het imago van hun
circus hebben ze met zorg
opgebouwd; zij zitten niet te
wachten op maatschappij-vi
sies, come-backs en publici
teit uit een voorbije periode.
Nu verdienen zij onze aan
dacht heb ik velen horen zeg
gen.
Vandaar deze reactie. In de
hoop dat het circus dat nü
voorstellingen geeft ook uw
kolommen haalt.
Breda
F. van Dixhoom
De Berlijnse muur is gevallen1
en onlangs sloten de Pales
tijnen een vredesverdrag met
hun aartsvijanden.
Het communisme is op ster
ven na dood en dus ook de
verschrikkingen van dat soort
regimes.
Nelson Mandela werd écht de
eerste zwarte president van
Zuid-Afrika en het CDA
kreeg de grootste nederlaang
uit zijn historie te verwerken.
De wereld zit midden in een
grote volksverhuizing en
Tjernobyl was het eerste gro
te ongeluk met een kerncen
trale.
Eerder in dit decennium ga
ven Sadat en Begin elkaar
een hand wat tot vrede leidde
tussen het Arabische en het
Joodse volk.
'Voormalig' Joegoslavië werd
een feit door een bloedige
burgeroorlog en de burger
oorlog in Libanon kwam tot
een einde.
De CentrumDemocraten be
haalden gelukkig minder
winst dan was voorspeld en
dankzij een televisieprogram
ma zal die partij god-zij-dank
verder versnipperen.
Binnenkort herhaalt Jezus
zelf de wonderbaarlijke
broodvermenigvuldiging in
de hongerlanden en zal God
persoonlijk ingrijpen in Rua
nda.
Als die twee laatste dingen
niet gebeuren is dit een aan
klacht aan God zelf.
Dongen
P. Eelants
In uw editie van 9 mei geeft u
een verslag van de Acht Mei-
Manifestatie te Zwolle.
Ik lees in dat verslag over 'het
andere gezicht van de kerk',
terwijl andere rooms-katho-
lieken met de bisschoppen,
spreken over 'het gezicht van
een andere kerk'.
Maar ik lees tevens van een -
met applaus onderstreepte -
actie tegen kardinaal Simonis
om hem zijn weigering van
een benoeming van de vice-
voorzitter van de Acht Mei
Beweging, Trees Versteegen,
tot pastoraal werkster, te
doen intrekken.
Van bezoekers van deze ma
nifestatie hoorde ik dat een
procedure tegen de kardinaal
overwogen werd of zelfs
reeds aangespannen zou zijn.
Een vreemde procedure, zou
ik zo zeggen en met mij vele
rooms-katholieken.
Immers: De Acht Mei Bewe
ging is een duidelijk opstan
dige organisatie, die zich af
zet tegen de kerk van Rome.
Zij is ontstaan tijdens het
streven om van het pausbe
zoek in 1985 een onwaardige
vertoning te maken en zij
heeft verder een koers ge
zocht, die steeds duidelijk af
week van de koers, die het
gezag in de Rooms Katho
lieke Kerk uvaststelde.
De Acht Mei Beweging heeft
zich ontwikkeld tot een stro
ming, die voor Nederland een
eigen katholieke kerk na
streeft. Er is niets ergers
denkbaar voor iedere organi
satie dan een opstand van
binnenuit, een opstand in ei
gen gelederen.
Het standpunt van Rome is
bekend. Nog onlangs werd op
een symposium in Rome,
waaraan ook kardinaal Simo
nis en bisschop Van Luyn
deelnamen, de plaats van de
leek en van de betaalde pas
toraal werker in de kerk na
der vastgesteld.
Naast priesters, religieuzen
en leken vormen de pastorale
werkers geen vierde stand, de
gewijde bevoegdheid van de
priester kan niet aan pastora
le werkers worden gedele
geerd.
Wanneer de Acht Mei Bewe
ging met dit standpunt geen
genoegen neemt en aan de
functie van pastoraal werker
een heel andere inhoud wil
geven, is het niet logisch om
dan toch van de kardinaal
-lees Rome - een benoeming
tot pastoraal werker af te
dwingen.
De beweging heeft zich ont
wikkeld van beweging binnen
de Rooms Katholieke Kerk
tot tegenpartij van Rome en
de Rome-getrouwe gezags
dragers. De Acht Mei Bewe
ging is niet rooms-katholiek
meer, maar Nederlands
katholiek.
Het zou van meer moed ge
tuigen, wanneer de Acht Mei
Beweging en de vele aange
sloten katholieke organisaties
voor deze consequente stel-
lingname zouden durven uit
komen, in plaats van een pro
cedure tegen de kardinaal
aan te spannen.
Mevrouw Wasser, de voorzit
ter, spreekt van een gekwetst
rechtsgevoel door de weige
ring van de kardinaal; me
vrouw Wasser moest kunnen
begrijpen hoezeer het rechts
gevoel gekwetst wordt van de
Rome-getrouwe katholieken
door de inconsequente actie
van de Acht Mei Beweging.
Een lichtpunt van de bijeen
komst in Zwolle was onge
twijfeld het kleurbekennen
van minster-president Lub
bers. Hij bekende openlijk
dat hij jarenlang zijn sympa
thie voor 'de verwarmende
beweging' verzwegen had om
de bisschoppen niet 'voor de
voeten te lopen'. Maar nu,
demissionair, kon hij toch
verklaren altijd al aan de zij
de van de opstand te hebben
gestaan.
Een halfslachtige houding,
zoals wij die in vele belang
rijke kwesties van hem heb
ben ervaren, zoals bijonder-
werpen als abortus, euthana
sie en gelijke behandeling.
Dat de man, die Brinkman als
zijn opvolger aanwees, om
dezelfde Brinkman daarna als
een baksteen te laten vallen,
nu duidelijk kleur heeft be
kend, de kleur tegen Rome, is
een winstpunt. Het is verhel
derend en eerlijker te weten
waar precies een ieder staat.
Roosendaal
J. Reijnders-de Wolf
Ronduit onbehoorlijk van de
NS dat reizigers op 18 mei uit
de krant moeten vernemen
dat met ingang van 29 mei
400 treinritten verdwijnen.
Dertien jaar geleden heb ik
mijn keuze voor woonplaats,
Bergen op Zoom en werk
plaats, Tilburg, gebaseerd op
de mogelijkheden die het
spoorboekje bood. Tot heden
was er geen vuiltje aan de
lucht.
Maar vanaf 29 mei aanstaan
de zal ik na het draaien van
een late dienst niet meer thuis
kunnen komen, want de NS
schrappen de laatste trein
naar Bergen op Zoom.
Vanaf diezelfde dag zal ik op
zaterdag geen vroege dienst
meer kunnen draaien, want
de NS schrappen de eerste
twee vroege treinen vanaf
Bergen op Zoom. Ik heb nog
de hoop dat de gegevens fou
tief in de krant zijn gekomen
en dat het allemaal niet waar
blijkt te zijn.
Maar om zekerheid te hebben
moet ik nog een aantal dagen
wachten, want pas op zater
dag 21 mei mag ik van de NS
het nieuwe spoorboekje afha
len. En dat is precies één
week voordat de veranderin
gen ingaan! Hier is dus echt
sprake van een overval op de
reizigers.
Voorzagen de NS te veel pro
testen tegen deze uitholling
van de vervoersplicht?
En hadden die protesten wel
licht de uitvoering van de
plannetjes kunnen dwarsbo
men?
Enkele dagen geleden heb ik
5.290.- overgemaakt voor
een nieuw jaarabonnement.
In vergelijking met luttele ja
ren geleden betaal Ik nu bijna
40 procent méér voor mijn
jaarkaart, terwijl tegelijker
tijd de kwaliteit van het pro-
dukt achteruit blijft hollen:
overvolle treinen, minder
doorgaande verbindingen dus
meer overstappen, vertragin
gen - zie consumentengids -
enzovoort.
Mochten er automobilisten
zijn die overwegen de auto
aan de kant te zetten, yvacht
er nog even mee.
In het jaar 2065 zal volgens
de NS alles beter zijn. Dus
nog even geduld mensen.
Straks bent u die enige reizi
ger in die enige trein die nog
is overgebleven. Wat een
luxe! Degenen die niet in de
Onderonsje tussen de toenmalige Egyptische president
Sadat en Israëlische premier Begin.
FOTO ARCHIEF DE STEM
prijzen zullen vallen kunnen
zich troosten met de gedachte
dat zij over een paar jaar met
de TGV een kwartiertje eer
der in Parijs kunnen zijn.
Bergen op Zoom
J.C. Kuys
In De Stem van 26 april werd
een artikel gepubliceerd on
der de kop 'Bedrijf wil acht
windmolens bouwen op in
dustrieterrein Moerdijk'.
In bedoeld artikel zegt ir. G.
Schwencke van Windfarmers
bv dat Duitse turbines tot 25
procent goedkoper zijn dan
een soortgelijk Nederlands
produkt.
Wij willen er in de eerste
plaats op wijzen dat er geen
sprake kan zijn van 'soortge
lijke' produkten, alleen al om
die reden zijn suggestieve me
dedelingen, die de indruk
wekken dat de Nederlandse
industrie structureel aanzien
lijk duurder is dan de Duitse,
buitengewoon misleidend.
Windturbines zijn qua tech
nisch concept nooit volledig
identiek. Daarom is alleen
een vergelijking van de kos
ten/opbrengstverhouding re
levant. Bij de kosten moeten
niet alleen de kapitaallasten,
maar ook de exploitatielasten
meegerekend worden. Waar
het om gaat is hoeveel kilo
wattuur tegen welke kosten
een windturbine gedurende
zijn levensduur kan voort
brengen.
Omdat de Nederlandse indus
trie geen turbines met een
vermogen van 600 kW maakt,
maar wel van 500 kW, zal een
vergelijking van alleen rhaar
de aanschafprijzen direct
mank lopen. Gezien het kos
tenniveau in Nederland en in
Duitsland zijn de kostprijzen
per kilowatt vermogen van
vergelijkbare windturbines in
Nederland zeker niet hoger
dan in Duitsland.
In de tweede plaats leert na
vraag bij de in aanmerkingen
komende Nederlandse wind
turbinefabrikanten dat
slechts één onderneming niet
meer dan een 'voorlopige'
prijsindicatie heeft afgege
ven. Aan andere Nederlandse
ondernemingen is voor het
project Moerdijk nooit om
een uitgewerkte Nederlandse
offerte gevraagd. De meer
dan suggestieve uitlating van
ir. Schwencke over een zeer
aanzienlijk prijsverschil is
dus niet meer dan een slag in
de lucht omdat hij niet over
reëel vergelijkingsmateriaal
beschikt.
Gezien de al eerder genoemde
kostprijsverhoudingen tussen
de Nederlandse en de Duitse
industrie is de gewraakte uit
lating volstrekt in strijd met
de werkelijkheid.
Zoetermeer
ir. J. Kursten,
voorzitter FME-Groep Win
denergie
