Green Card helpt tuinliefhebbers Tuinboeken ware bestsellers De roker gaat vreemd De n d bestem Hallelujah-geluiden en miljoenenbusiness in de uitgeverswereld )odi Apeldo wijzer Van de Oude naar de Nieuwe Wereld r DE STEM CONSUMENT Camel probeert met shag 'dualen' aan zich te binden Bruid 11 DONDERDAG 19 ME11994 Door Hein Sluijter Voor de vier miljoen huishou dens in Nederland met een tuin bestaat er sinds begin deze maand een onafhanke lijke instantie die hun belan gen behartigt £n waar zij voor informatie terecht kun nen. Zo'n consumentenorga nisatie bestond er nog niet en is er nu wel: Green Card. Groenschrijver en autoriteit op tuingebied Wim Oudshoorn treedt op als kritisch adviseur. Hij wil niet alleen vragen beant woorden maar ook op de bres springen bij eventuele misstan den. Iedere middag zitten vol gens een woordvoerder hij en zijn team klaar om de leden via de Green Card Advieslijn te woord te staan. Met een speciaal pasje is toegang tot de lijn moge lijk. Bij lastige of ingewikkelde tuin- kwesties kan een pashouder re kenen op gratis deskundig ad vies van jurist mr. Peter Seghers. Zoals bijvoorbeeld bij ruzies over erfafscheiding, problemen met vervuilde grond of bij een bouwvergunning. Green Card wil ook regelmatig reizen organiseren naar gebieden met bezienswaardige tuinen. De organisatie is verder van plan elk kwartaal een informa tiekrant uit te geven. Het is de bedoeling dat daarin ook meer te lezen valt over voordelen zoals kortingen op tijdschrift-abonne menten en bij speciale boekenac- ties. Er wordt nauw samengewerkt met onder meer de ANWB. Volgens de directie van Green Card zijn er momenteel, meteen na de start, al 50.000 tuinlief hebbers lid. Voor informatie: Postbus 850, 2700 AW Zoetermeer, tel. 079-621621. Door Hein Sluijter Tuinboeken en uitgaven over kamerplanten zijn ongekende bestsellers. Niet alleen nu in de lente, maar ook het hele jaar door. De verkoop gaat werkelijk alle perken te buiten. Het gaat om mil joenen. In Nederland en Vlaanderen worden er elk jaar niet minder dan een paar miljoen via de boekhandels verkocht. De prij zen maken in feite niet uit. Of zo'n boek nu -30 of 200 gulden moet opbrengen, de boekhandel blijft er niet mee zitten. Mooie business voor de uitgevers en ook voor de boekhandelaren die tevreden hun kas kunnen opma ken. De handel bloeit als rozen. Natuurlijk varen ook de auteurs wel bij de hausse. Achter klin kende namen in tuinboekenland als Wim Oudshoorn of Rob Her wig gaan schrijvers schuil die al jaren aan de lopende band het ene boek na het andere produce ren. En dat zijn nog maar twee schrijvers. Alleen nog uit Neder land, waar zeker zo'n tien ande re opereren die goede en bruik bare werken het licht doen zien. Maar er zijn ook tal van buiten landers die hier vertaald wor- den.'Zo langzamerhand begin je je af te vragen of er nog wel wat nieuws te vertellen valt. Het ant woord is ja. De tuin en het verschijnsel kamerplanten zijn blijkbaar zo veelzijdig en er is kennelijk' zoveel belangstelling voor, dat het schier onuitputte lijke bronnen zijn geworden, waar auteurs, uitgevers en boek handelaren dankbaar gebruik van maken. Vijftigste ISV, ytb hin Zo is er bij de Groenboekerij van de Veen Uitgevers Groep nu het vijftigste boek van Wim Oudshoorn verschenen met als titel 'Tuinieren met Wim Oudshoorn'. Vijftigste! En dan nog tijd hebben om zich te verto nen in de tuin. Dat is, bijna net zo knap als deze uitgave zelf. Een mooi en kleurrijk boek zoals zovele, maar wel heel informa tief. Het bestaat uit twee delen. Eerst worden de meest voorko mende tuintypen beschreven en wordt ook dieper ingegaan op de soorten planten die in die tuinen een plaatsje zouden kunnen vin den. Daarna volgen aanwijzin gen hoe je het moet doen. Die enorme interesse voor dit soort publikaties is volgens Peter Guiking, commercieel directeur van de Veen Groep, heel plotse ling opgekomen in het begin van de jaren zeventig. Wat in 1974 uitmondde in het merkartikel Groenboekerij dat nu dus twin tig jaar bestaat. Sindsdien zijn er zes miljoen exemplaren van Nederlandse schrijvers alleen al onder dit merk verkocht in Ne derland en Vlaanderen. Daarvan zijn er vijf miljoen vertaald en verschenen in een hele serie bui tenlanden. Export Guiting: „De gemiddelde ver koop van een boek uit de Groen boekerij in Nederland en België bedraagt 36.500 exemplaren. Dat aantal is goed voor een prominente plaats op de bestsel lerslijsten". De export per titel is nog groter. Gemiddeld gaan er van een groenboek 225.000 exemplaren in vertaling de grens over. Dit jaar voert de Groenboekerij zelfs 82 titels. Allemaal over groeien en bloeien, binnen en buiten. Bij andere uitgevers van veel groenboeken, zoals bij Terra in Warnsveld, bij Thieme in Baarn, bij M P in Weert of bij Zuid Boekprodukties in Lisse kunnen ze minder titels noemen maar elk durft er per jaar toch wel dertig of wat meer op de markt te brengen, omdat ze met gemak te verkopen zijn. Boekhandelaren sluiten zich aan bij de Hallelujah-geluiden uit de uitgeverswereld. Zowel bij Gia- notten in Breda, Het Verboden Rijk in Roosendaal als bij Ver vers in Terneuzen krijg je de stellige indruk dat de handel in tuinboeken een héél belangrijk deel uitmaakt van hun inkom sten. Of een boek nu 29,50 gul den of 195 gulden moet opbren gen, laat de consument kennelijk koud. Hij koopt het. Wel relati veren de boekhandelaren de groene waterval enigszins. Want reisboeken vliegen in deze tijd van het jaar eveneens met dozen tegelijk de winkel uit. De jubilerende groenauteur Wim Oudshoorn zegt die verkooppiek in de laatste twintig jaar wel te kunnen verklaren. Nederlanders hebben steeds meer tuinen. Bijna driekwart heeft er een. Ze zijn ook steeds meer bereid om er geld in te steken en er iets mee te doen. Zo zelfs dat de befaamde Een beetje liefhebber gaat niet eerder in zijn tuin aan de slag dan nadat hij zijn tuinboeken heeft geraadpleegd. foto archief de stem Engelse tuinen erbij gaan ver bleken. Van Oudshoorn (dit jaar 60) werden in dertig jaar in totaal twee miljoen boeken verkocht. Anderhalf miljoen in Nederland en Vlaanderen en een half mil joen elders in vertaling. Oudshoorn: „Ik vind dat de Ne derlandse tuin het ook interna tionaal zo slecht nog niet doet. Hij is in elk geval veel beter dan de gemiddelde Engelse tuin. We zijn zo gemakkelijk geneigd om Engeland als het Mekka van de tuincultuur te zien. Er worden ware pelgrimages gemaakt naar de Engelse landschapstuinen in Kent, Sussex en Somerset. Nou, kunst hoor, met het klimaat en de ruimte die ze daar hebben. Maar het gemiddelde Engelse tuintje staat er in vergelijking met de Nederlandse tuin maar armzalig bij. En dat geldt ook voor wat je in Duitsland en Frankrijk te zien krijgt. Dat is hier veel beter." Zijn boeken en alle andere die zo gretig aftrek vinden bij het pu bliek, hebben daar ongetwijfeld aan bijgedragen. Al kan Oudshoorn als praktisch hove nier zich kwaad maken over de zogeheten koffietafelboeken die vol staan met 'groene leuter praat en mooie plaatjes'. Die zijn vaak met een scheef oog naar de Engelse landschapstuinen ge schreven of regelrecht uit het Engels overgenomen, zonder met de omstandigheden in Nederland rekening te houden, waardoor je er in de praktijk vrijwel niets aan hebt. „Wat je hier nodig hebt, zijn bruikbare tuinboeken. Ik heb geleerd, dat je niet duide lijk genoeg kunt zijn. De kunst is om ook niet saai te worden, de mensen niet te vervelen met te veel kennis." Weggegooid Om al het gejubel rond de groen- boeken een klein beetje te smo ren, heeft ook Midas Dekkers, schrijvend bioloog, zijn ludieke mening gegeven bij het verschij nen van het vijftigste boek van Oudshoorn. „In feite hebben we hier in Ne derland de gekste landbouw van de wereld. Van elke miljard gul den die we aan gewassen uitge ven, is 250 miljoen gulden weg gegooid aan planten die niet zijn te vreten: tulpen, begonia's, chrysanten. Een oneetbare tul penbol is in Holland duurder dan een voedzame ui. Met al die oneetbaarheid fleuren Hollan ders hun huizen op. Het zien sterven van vazen vol bloemen, kikkert ze op. Zonodig rekken ze het stervensproces in een bloem pot. Als buitenlanders ergens over verbaasd zijn, is het over de vele kilometers intensive care op onze vensterbanken," En rechtstreeks gericht tot de uitgevers en de groenauteurs: „Resultaat van al het zomerse werk in de tuin: een sterfhuis in het najaar, een kerkhof in de winter. Wat brengt mensen ertoe elk voorjaar weer aan deze sisy- fusarbeid te beginnen? Welke macht heeft de groene maffia over ons mensen?" Die 'groene maffia', de uitgevers en de schrijvers dus, houdt des ondanks vol dat al die groenboe ken juist een ware vruchtbare bedding vormen voor het verdie pen van het nog lang niet vol groeide milieubewustzijn. Camel zit met een pro bleem. Steeds meer ro kers gaan vreemd. Met lede ogen ziet het siga rettenmerk hoe de Ca mel-roker regelmatig zijn sigaretten in het pakje laat en een shagje draait. Om deze zoge naamde duale roker aan zich te binden, heeft Ca mel nu z'n eigen shag gelanceerd. Halfzwaar, met kameel. Door Wilbert Schreurs Ooit waren ze nog makkelijk uit elkaar te houden, de shag- en de sigarettenroker. Shag werd vooral gerookt door 'stoere' ty pes van het genre vrachtwa genchauffeur, fabrieksarbeider en zeeman. De witte boorden verkozen in en buiten kantoor tijd de sigaret, die- paste beter bij hun status. Sinds in de jaren zestig ook studenten en welzijnswerkers de genoegens van het zelf draaien ontdekten, heeft het sjekkie zich over de hele samen leving verspreid. Met als gevolg dat het onder scheid van vroeger voor een groot deel is verdwenen. „De shagroker is in principe geen ander mens dan de sigaretten- roker," zegt Albert Ploeger, marketing manager van R.J. Reynolds, de fabrikant van het Camel. „Je.vindt iets meer siga rettenrokers in de sociale klasse A (de hogere inkomens) en iets minder in D (de lagere inko mens), maar de verschillen zijn niet groot." Ook in de statistieken ontlopen sigaretten en shag elkaar wei nig. Afgelopen jaar werden in ons land zestien miljard sigaret- Vier ton heeft Reynolds uitgetrokken voor de reclamecampagne voor Camel-shag die vorige week is begonnen. foto camel ten opgestoken. Het aantal zelf gedraaide exemplaren lag een miljard daaronder, waarvan ze ventig procent halfzwaar. Steeds meer rokers wisselen si garet met shag af. Dat geldt vooral voor de groep van 18 tot 25 jaar. Daar zijn de prijsstij gingen niet vreemd aan, want een Camel-sigaret is ongeveer twee keer zo duur als een zelf gemaakte Drum. Camel is een merk met veel jonge rokers en heeft veel last van deze ontrouw. Waar drie jaar terug nog dertig procent van de klandizie zich af en toe bezondigde aan shag, nu ligt dat percentage al op veertig. Reden genoeg voor Camel om een halfzware variant te intro duceren. Het is niet de eerste keer dat een sigarettenfabriek zich op de shagmarkt waagt. Caballero en Gauloise gingen Camel voor, maar geen van beide hebben ze een noemenswaardig marktaan deel. Marlboro probeerde shag onder eigen merk uit op een testmarkt en liet het daarbij. Of Camel-shag succes-zal heb ben, is de vraag, zegt Joost Pabst, commercieel manager van DE/Van Nelle (Drum). „Ik denk dat de consument het niet aanvaardt, sigaretten en shag onder dezelfde naam." Want volgens Pabst zit aan shag een hele andere 'belevingswereld' vast dan aan sigaretten. „Siga retten zijn toch een stukje sta tus. Individualiteit, creativiteit, authenticiteit, dat zijn waarden die men aan shag koppelt." Drum, met dertig procent van de halfzware markt de onbe twistbare marktleider, gelooft heilig in die waarden. Niet voor niets heeft het merk onlangs, onder de verzamelnaam Drum Origins, drie 'authentieke shag- melanges' met de namen Loe- madjang, Yucatan en Djebel op de markt gebracht. Ze klinken onmmiskenbaar exotisch, maar ze maken het bestellen bij de tabakboer er niet makkelijker op. Van het verschil in belevings wereld tussen sigaretten en shag is Ploeger zich bewust. Maar de marketing manager van Reynolds laat zich daardoor niet afschrikken. „Onderzoek wijst uit dat rokers Camel asso ciëren met natuurlijk, manne lijk en individualistisch." Waarden die volgens Ploeger dicht tegen de shag aanliggen. Om op te vallen temidden van alle spijkerpakblauwe shagbui- len heeft Camel voor een geel bruine omslag gekozen. Ploeger: „Het blijkt dat men vindt dat deze verpakking zowel bij Ca mel als bij halfzware shag past." Vier ton heeft Reynolds uitge trokken voor de reclamecam pagne voor Camel-shag die vo rige week is begonnen. Camel-shag moet vooral het jongere publiek aanspreken. Op één punt bljft het verschil met de sigarettenreclame overeind, zo voegt Ploeger eraan toe. „De Camel man met een buil shag in de jungle, daar beginnen we niet aan." Eigenlijk is een fles wijn zonder jaartal als een bruid zonder bloemen. Je mist iets in de uitmonstering. In de meeste gevallen gaat het dan ook om een mindere kwaliteit wijn. En bijna altijd als er geen oogstjaar op het etiket ver meld wordt, hebben we te doen met een mengwijn. Zon der goudeerlijke af- komst dus. In Frankrijk heten die wijnen 'vin de table'. Tafelwijn. In feite een verkeerd gekozen benaming. Want alle wijn is tenslotte tafelwijn. Wijn is op de eerste plaats bedoeld om aan tafel, tijdens het eten, genuttigd te worden. Fransen drinken 's avonds na het eten, in tegenstelling tot bijvoor beeld Nederlanders, vrijwel nooit wijn. Maar goed, die benaming is er nu eenmaal. Vaak is een vin de table tegelijk een merkwijn. De prijs is altijd laag en daardoor weet je al, dat je niet echt iets bijzonders kunt verwachten. Die literflessen met plastic dop die je bijvoorbeeld in Franse supermarkten bij bos jes ziet liggen, vallen allemaal onder de noemer tafelwijn. Ze worden in de vakken ge rangschikt naar het alcoholge halte. Dat is ook het enige dat hier van belang is want hoe minder alcohol hoe lager de prijs. Doorgaans valt er wei nig smaak aan te beleven. Nu hoef je voor een vin de table heus je neus niet op te halen. Vooral niet als de fles met een kurk is afgesloten. Dat kan duiden op een aan vaardbare wijn. Evenals de mededeling 'Produit de Fran ce' of iets soortgelijks. Je kunt in deze laagste kwaliteitscate gorie soms voor weinig geld best aardige wijnen voor alle dag vinden. Maar een jaartal zoek je steeds vergeefs. Een tijdje ge leden zag je in Bourgogne nogal eens flessen zonder jaartal met in plaats daarvan de letters V.S.R. (Vin Specia- lement Récommandé of ook wel op zijn Engels: Very Spe cially Recommanded). Door gaans een mooie aanprijzing voor een duidelijk mindere mengwijn. Toch hoeft het ontbreken van een jaartal niet per se te bete kenen dat de kwaliteit maar zo zo is. Kijk naar Champag ne. Een mengwijn! Wel zie je soms, in heel goede Ie„ Haag (anp) - Een op de ie suikerpatiënten die insu- e spuiten, krijgt chroni- \e problemen met z'n nie-« C Daarbij treden ook vaak hart- en vaatziekten Lopveer 35 procent van de sui- ONDERDEKURk Z atiënten overlijdt vóó de nl« '[tijd van 55 jaar aan hart- en atziekten. Het merendeel van 1 |,ad chronische nierproble- Door Hein Sluijter jaren, ook op een fles qJ lit zegt de Zwolse internist H. pagne een jaartal prijken. 9 mei een tafelwijn, een vino met een topniveau. Des danks mogen ze slechts li wijn heten. Oorzaak is de kortschietende Italiaa wijnwetgeving. Waar os gens op dit moment sleuteld wordt. maken ze het in Portugal het noorden van het landt sn. rnstige en een snelle verergering 1 andere complicaties. toch bloemen voor de L Ja, schudt dan je beurs leeg. Hetzelfde geldt voor wijn port. Een uit een en hetzelfde is een belevenis. fi mengwijn sherry ofte nimmer vergezeld een jaaraanduiding. Dat al ze wijnen van hoge kwali kunnen zijn, staat als boven water. Een vreemd verschijnsel zich voor in Italië. Daar k Iet had niet veel ge- jheeld of we hadden anavond Sipkes gege- Balletje gehakt, spi- Bzie, een bergje Sipkes 1 een lekkere deuk jus het hart. Maar Sipke erkte niet hard genoeg, us keek hoofdonderwij- Klaas de Vries nog keer rond in de klas. aar zat de beste. Links tavola', tot een kwaliteitsniveau Voorbeelden zijn de T» nello 47 per fles) en Solaia 85), beide vangn meester Antinori en I* mét jaargang. De prijzen» gen het al. Je hebt miginraan: Bintje. Zij dan aar, dacht de meester sinds die dag in 1905 ampen de bintjes op het ird. Bintje, Célestine, smarck, mère Brazier natuurlijk Belle Hélè- In mijn ogen helemaal I Smaakvol glijden ze in dag uit via de staat de Vinho Verde, de maag binnen, uitstekende, lichte, witte l e smaak blijft hangen, liteitswijn die altijd dronken moet worden. H wel dit zeker geen tafe mengwijn is, krijgen de sen nooit een oogstjaar De producenten zijn ei overtuigd, dat er geen ja op hoeft, omdat je hem binnen een jaar moet op ken. Onzin natuurlijk, daarom moet je uit de el tering kunnen opmakend wijn niet te oud is. Niem die dat nu kan zien. bruid sméékt om een b tje. naam wordt echter rgeten. Vandaag staan culinaire eponiemen het menu. Door Marijke Prins Vruchten en groenten kunnen vaak de geschiedenis beschaving vertellen. Sinaasappelen kwamen rond 1500 me Portugese ontdekkingsreizigers mee uit hun oorspronkelijk bied China. Door Columbus en Pizarro werden ze getrans teerd naar de Nieuwe Werelden vandaar worden ze vanui grootste plantages ter wereld in Florida en Californië geëxporteerd naar vele landen (waaronder vast ook China). Sinaasappel als een toetje ken en lekker eten thuis of uit tviaax ze scnoon en veraeet ze in parten. negi»™]móa^e'0Pen laren als een een groot bord. Strooi wat kaneel en suiker ovc pan uitgerezen. Elke vruchten en druppel eventueel wat oranjebloesem eelt wel Neem per persoon een mooie, stevige sinaasap Maak ze schoon en verdeel ze in parten. Legd« VI uuulcu cu ui ujjpei CTCiiium wui uituijcim,"" Igramma lk- ter over de sinaasappelparten. Dit gerecht is afkom ent uit Marokko. Sinaasappel-olijvensalade Maak vi'er sinaasappelen goed schoon en partjes. Snijd de partjes in stukken en leg z® j schaal. Voeg dan toe: 150 gram ontpitte, zwarte jan Keunen citroensap van Vu citroen, 1 mespunt cayenhepepa1 theelepel komijnzaadjes. Schep alles goed door en n - verdergaande vei- de koelkast staan. Lekker 'dsmaatregelen de salade 1 uur in uc ouiuuv. x uui 111 uc nucmaot otau"- .1 uuUUC11 kipgerechten. Ook dit recept is afkomstig uit t alleen hoge kosten met Afrika. Sinaasappel uit Curasao Neem vier sinaasappelen en snijd ze ongepeld ri ouiaaoa^pcicii cii öiiiju Z.C vau nt!l J\.aiiaai plakken. Gebruik alleen de plakken waar vrrnf -her per ferrie zou kunnen _:v j... a. L. 1I- 5n»«*rden gemaakt dan de 'on- aan zit, dus niet de bovenste en onderste. SffljJ 6^1U( plakken in vieren. Leg de sinaasappel op een rui®' 'doorgang' per trein en bestrooi ze met wat bruine suiker en vier effl Curapao-likeur. Dit is een joods recept van Ci De eerste synagoge in de Nieuwe Wereld werd a® begin van de zestiende eeuw op Curapao gebouw Sinaasappel met avocado (1) Pel twee sinaasappelen, verwijder het wit en s dunne plakken. Pel ook een rijpe, maar stevige^ do, verwijder de pit en snijd de vrucht in Pr U/2 centimeter dik. Rangschik de vruchten e een platte schaal. Sprenkel wat citroensap, zout, peper en een theelepel suiker over de si is een modern recept uit Israël. Sinaasappel met avocado (2) Schil twee sinaasappelen, verwijder het wit buitenkant en snijd de vruchten in dunne p'a' vervolgens worden gehalveerd. Schil ook een grote ui ensnijd deze inragfijne ringen. Snij" middelgrote tomaten in dunne plakken, die v®1 wordengevierendeeld. Schil een rijpe, stevige aj en snijd deze in dunneparten. Neem enkele tm snijd ze zo dat ze op bloemen lijken. (Leg zeee", uurtje in water, dan worden ze nog fraaier). °an alles naar eigen fantasie op een platte scha» een handjevol gevulde olijven over de s» besprenkel deze tot slot met wat citroensap, d'l gemalen peper. Dit is een recept uit Spanje. or Hans Jacobs epel glijdt haar vinger over de nukaart Ze zucht, proeft, ar schudt toch van nee. tam," dat dan. Ze walst het ord met de tong door haar nd. Ze kan maar geen beslis- nemen. Alles wat ze op de art ziet, is interessant, eressant? di Apeldoorn kijkt op van iter haar imaginaire menu- ■t. doet me eigenlijk het meeste zier met een lekkere bruine ;erham als lunch," had ze armant de uitnodiging voor lunch afgewezen, i om het eten is het Dodi niet doen. Niet de gerechten, maar naam van het lekkers heeft de ndacht van de Hilversumse. liefde van Dodi Apeldoorn pt via haar boek: 'Weet wie je een boekje vol smakelijke inaire eponiemen: gerechten dranken die naar personen n genoemd. Ze schreef het ■kje samen met Tim Beijer. jef een kook- tijdschrift jept borden vol kleurig lek- 5 op de glossypagina en een nsommé Colbert, Lucullus P, e Coquilles Saint-Jacques, Bagration, Poularde la zouden brengen; ze zouden er or passagiers in andere gons te vervoeren dan hun s - ook toe leiden dat de 'Jsteek van Het Kanaal h J "kosten en de drang om )bpn it de snelste te zijn m„, j otunnel ertoe verleid lnrpj "e veiligheid van de lagers onder Het Kanaal 6en n^de°r^-e tB gooien' Dat van de •«nsumentengidl'E?', consumers' Association, met de Nederland- bans de keiharde beschuldi- onafhankelijke En- ^gelijken e-^entenbond.' taalturm^i °nder de kop 'Is de d en ®el veUig?' meldt het 1 dg rvSS?nt' dat 48 procent St heeft8?--n (tameliik) veel inel. Vn V00r. een rit door de ■etlIien z?ohVliie?Uig en ferry 14 rim hechts 20 procent blad als angsthazen. iel-gevoei de Engelse anti~ eefvn le??. 00k n°g eens vargeJ-9 king tussen de ids en ferries en hover- ?le van de onlangs 2ü'?aar nog niet in ge- lel vaueaua."aaltunnel- De vonr J 1 duurder uit; zijn tu, ensen die alleen of tweeen reizen en voor leven Pende,

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1994 | | pagina 26