Weekend Somalische kandidaat voor gemeenteraad Reykjavik ilN UW VAKANTIE OEK VAN HOLLAND XE WOUD -BRITTANNIE me GEWIJZIGDE SLUITINGSTIJD lebirge/Sauerland 'HESBORNER KUCKUCK' i - Grossari - Nationaalparki HMOHUtmt? 0BSTEM De vergeefse pogingen van de Nieuwe Partij om in de Kamer te komen 'Mensen, in Millingen aan de Rijn zijn we goed voor vier raadszetels' 1994 Reizen en Rekreatie is gezamenlijke rubriek va,, VNU Dagbladengroep Advertentiereserverinn tel. 073-125225, faxfc Postbus 449, 5201 AKq Adv. Reizen Re, Pt Hemelvaartsdag is de sluit», N naar woensdag 11 mei 15 qq Op gezins- le comfort) nr, 5 pers. Ral wandel- B345-1673 Reizen en Reb, de wekelijkse vakanierubrie'kT VNU Dagbfai (GE camp. en dag- Ik chalets npl. inger. Jgseiz. juli/ veek.voor- l per week iKörperich. 1472. PRUMZURLAY p de zuideifel. Verbli rustige Htl 'Haus i Kmrs do/wc Hp p.p. Lid v. ANWB ken Nederlands, r 496523534, fax 122( lur: bungalows 2 t/m 7 pers. 1 rustig park Ned. beheer Tandel- of excursiegebied huisdier toegestaan pc.: C. Hage, tel: 05753-2098. HOTEL (18 km. van Winterberg) Hj fel in de omg. Comf.inger. ANWBt Ier: 53 k., lift, gr. verw. zwemb lUniek gel. a.d. voet v.d. Bollerbe Igen en bossen van HOCHSAUEf Ti uit een plez. ontsp. vak. bij ons v.a.DM 420,- HP incl. keuzemenu lige kind. kort. Oelfestraat 22 lorn.T:00-492984475 Ned.gespr.Fa j Willingen/ p. v.a. -10/7 '94. 75. HOTEL AM STEIN! 15 km van Wints Zomer nog vrij. Kindt 12 jr. gratis bij oudt kamer. Tel: 00-49.298 |E, 72175 Fam.Graf, 18228 Fax aangename ng. Kmrs. balkon. Vr. ,-/45,-. Iteren riek fkreatie 25225 Wandelen, fietsentf Gasthof/Slagerij Sdler.il park en openlucht»» bl] familie OesterW 1 wk. HP met paardekoetsrit DM3S 2 wk. HP met georganiseerde grillavond DM7] 72270 Balers brat Klosterrelchenbscli Tel. 00-49.7442.2275 |"HRIN, A 5611 Grossari Salzburgeri Is en hotelappartementen 2-6 pers fel., kabel-tv, overd.zwemb., sauna Jjweide, voortr. keuken, zeer rustlij let en keuzemenu v.a. DM 66,-. 2Ï" B0 berghutten met compl. verzorg,, larmd buitenbad, tennis en minigolf j/6414/292 - Fax: 0043/6414/8230, Flattach Ik.won. en pSEN vak. off. ver- Ur. |ervoordeel. op glet- bn. 8 dgse lus, skipas, |oor slechts il 4-28 mei. REIZEN 200 u.SGR ZOMERREIZEN naai per bus. 7 dgn. v.a. incl. HP en excursies.! 28 mei, 25 juni en 4 data in juli en sept. G Reizen (SGR) 080-61» ÜINOTEER DIT» T.h. in Mittelberg ons inger. 2-5 p. vak.wot alle comf. in pr. wanA 1000-2500 m. Voor zo en najaarsvak. Voord. 01696-73600 t.22u+wb vak.huisjes ren. 00-46. 088 Nederl. tot 2100u. De vakantierubriek M EN REKREATIE boom prettige aanbiedingen. tisG-ferri&& van Stena Line *aart abel en voordelig van Hoek "3" (vanaf Breda binnen een vu' ar?; naar Harwich. Daar heeft v sluiting op de Britse snelvvegen' r bijf uw reisburoRabobank of Stena Line: 01747-B4140- lock van Holland Harwich ZATERDAG 7 MEI 1994 Een politieke eendagsvlieg Hij gedraagt zich als een ondeugend schooljon getje, schuift onrustig op zijn stoel. Het ka lend hoofd lichtjes voorovergebogen, han den voor de mond om de stroom woorden wat te stuiten. Een jonge partijgenote luistert geboeid naar zijn ontboezemingen. Een enkeling De 35-jarige Adriaan Bert Blase (gescheiden, drie kinderen) verruilde een half jaar geleden zijn vaste baan voor het onzekere bestaan als lijsttrekker van de Nieuwe Partij, een New Age-alternatief voor D66. Onze verslaggever volgde hem vanaf zijn eerste schreden op het politieke pad tot aan de verkiezingsavond op 3 mei. Een plaatsje in het Nationale Dorpshuis is niet voor hem weggelegd. Nog niet. De schamele aanhang komt niet uit boven de 7000. Maar de 'fluwelen revolutie' is niet meer tegen te houden, zegt hij strijdbaar. Portret van een gedreven dertiger en zijn rebellenclub'. Bert Blase op verkiezingsavond 3 mei. Zijn advies aan de koningin: een kabinet van deskundigen. Door Hans van den Broek ITRY COT- euzes. Full 'ES TOURS ZUID- iaagse ex- historische benemende ichtige tui- v.a. ƒ949! snel voor Speciale ile 050- oer dag) of r/sgr kijkt verstoord op. „Wil de lijst trekker ook opletten?" Bert Blase lacht verlegen, kleurt, begint drif tig in zijn agenda te bladeren. Druk, druk, druk. „Een verloren avond. Ik heb wel wat anders te doen," vertrouwt hij me stilletjes toe. En buigt zich weer over zijn agenda, die openligt op maandag 24 januari. De Voorlopige Ledenraad (VLR) van de Nieuwe Partij vergadert deze winteravond in een gewelfde kelderruimte van een oud Utrechts grachtenpand. Voordat de ongewisse toekomst van de raad zelf aan bod komt, krijgt elk van de 14 raadsleden de gelegenheid 'iets persoonlijks met ons te delen.' Verdwaasd kijk ik Blase aan, hij knipoogt minzaam, de kinderboekenschrijver, In groepjes van twee zwoegen de leden daarna op een vragenlijstje. Blase ziet zijn kans schoon het intieme gesprek over zijn privé-le- ven voort te zetten. Tussendoor raffelt het tweetal zijn huiswerk af. „Is het niet beter de ledenraad op te heffen?," lees ik van hun papier tje af. Na afloop van deze sessies somt elk duo zijn klachten, gedach ten, ideeën, vragen op. Over tafel vliegen termen als 'despereren, commitment, interferentie'. Op een groot wit schoolbord verschijnen grote woorden als 'verinnerlijking, gevoel, vertrouwen'. De Nieuwe Partij hekelt het Haag se jargon. Helder taalgebruik, pro pageert de partij. Althans, zo ver zekerde Blase mij tijdens onze eer ste ontmoeting, half augustus in de kleurloze stationsrestauratie van Gorinchem. Na een aarzelend, af tastend eerste kwartiertje, brandt de trotse oprichter van de Nieuwe Partij los. Nog een paar maandjes en dan is hij voorlichter af bij het plaatselijke ziekenhuis. Zijn (in middels ex-)echtgenote, wijkver pleegkundige, wordt kostwinner. Manlief gaat zich volledig wijden aan de 'publieke zaak'. Vol overtui gingsdrift doet hij het ideeëngoed van de partij uit de doeken. „Vind je dat geen goed idee? Is dat geen leuk plan? Ja, toch?" Hij bouwt korte pauzes in om mij een reactie te ontlokken. Ik wijs hem nuchter op het hoge D66-gehalte van zijn politieke geprevel. Hij kijkt bedachtzaam, neemt een slok je cerise, veegt een druppeltje van zijn baard en knikt. Het is waar, de ideeën van Grote Broer D66 spre ken hem aan. Bestuurlijke vernieuwing staat hoog in het vaandel van de Nieuwe Partij. Met voorop het uit het bedrijfs leven afkomstige 'consent-model'. Belangrijke besluiten in de Tweede Kamer moeten door alle partijen gedragen worden. Met één enkel handgebaar wuift hij mijn tegen werping weg als zou deze aanpak leiden tot een wel zeer stroperige besluitvorming. „De macht van ar gumenten gaat boven de macht van het getal," zegt hij gedecideerd. Blase omringt zich met communi catie-deskundigen, media-advi seurs en voorlichters. De naderen de verkiezingscampagne wordt een doorslaand succes, weet hij. Geen ellenlange verhalen, een mix van politiek en amusement, spraakma kende tv-spotjes, luidt de strategie. „We zouden die spotjes in de vorm van een tekenfilmpje kunnen doen," brainstormt de praatzieke lijsttrekker. „Dat lijkt me een hele opgave," probeer ik voorzichtig. „Nou, dan doen we het toch niet," reageert hij zonder enige aarzeling. Het is Blase ten voeten uit. Impul sief, ongeduldig. Ideeën struikelen over elkaar heen. Zijn enthousias me is niet te temperen. Vol trots kondigt hij half september de over stap aan van het PvdA-Kamerlid en 'stemmentrekker' Marjet Ockels naar de Nieuwe Partij. De ver wachtingen van Blase zijn hoogge- spannen. In de rol van persoonlijk medewerker van Ockels kan hij zich wegwijs maken in de Haagse zeden en gebruiken. Ockels is uit de gratie gevallen met publieke uitlatingen over het macho-gedrag van enkele PvdA'ers. 'Een armoe dig zooitje' is het bij de PvdA, volgens de zus van ruimtevaarder Wubbo Ockels. Ockels - het onzichtbare Kamer lid - houdt tijdens de Algemene Beschouwingen haar maiden speech, welgeteld in 61,2 seconden. Zij bluft publiekelijk: de Nieuwe Partij is goed voor zes tot tien Kamerzetels, Blase is nooit verder gekomen dan drie tot vier zetels. De eerste contacten met Ockels dateren van medio 1993. Beiden ontdekken later dat de voogd van Blase - zijn vader stierf toen hij nog een peuter was - nota bene al een paar jaar samenwoont met de moeder van de 50-jarige Ockels. „Leuk, hè," flapt hij er spontaan uit. De eerste tegenslag krijgt de partij te verwerken op een landelijke ma nifestatie in Tiel. Zo'n 1500 per soonlijke uitnodigingen verstuurd. De evenementenhal herbergt hoog uit 100 doorweekte sympathisan ten. Regen klettert onophoudelijk op het dak, terwijl een zelfverze kerde Blase het publiek toespreekt, Hij afficheert zijn partij als een 'groene, niet-linkse partij en nog veel meer dan dat.' Hij voorspelt drie tot tien zetels voor de partij. Ockels bluft, dus ik ook, moet hij gedacht hebben. Op dit huiskamercongres presenteert de partij een begrotingsspel. Dat onwe zenlijke spel krijgt later een prominente plaats in het verkie zingsprogramma, onder de noemer 'burgerbegroting.' Jaarlijks krijgen de burgers het recht een voorkeurs begroting in te dienen. Dat kan bijvoorbeeld vla het belastingfor mulier, legt Blase geduldig uit. „En ministeries hebben het recht om in onderling overleg het geld .weer te herverdelen." In het riante werkvertrek aan het Buitenhof in Den Haag buigt de leiding van de partij zich half de cember over de kandidatenlijst. De tijd begint te dringen. Blase en Ockels overwegen 20 kandidaten op de lijst te krijgen, via de media gekozen door de Nederlanders. „O ja, Marjet, we moeten Paul (de Leeuw -HvdB) nog eens even bel len," roept hij Ockels toe. Hij wil misschien wel aan zo'n programma meewerken, verwachten ze. „Dat zou mooi zijn, niet?," zegt Blase hoopvol. De partij legt contact met Jan en Alleman om een zo compleet moge lijke lijst samen te stellen. Ge sprekken met Harry Mens (de ge passeerde VVD'er), met de Liberta- rische Partij, de Federatieven, met de Politieke Unie 55+ volgen. Een lokkertje voor de bereidwillige kandidaten is een voorkeursdrem pel van nul procent. Wie de meeste stemmen trekt, komt in de Kamer, is de achterliggende gedachte. „De partij telt dus 26 lijsttrekkers. Ie der voor zich moet campagne voe ren." Korte stilte. „Heb jij geen zin om ook bij ons op de lijst te komen," vraagt hij mij. Ik ben met stomheid geslagen. „Nee, Bert, dank je," is het enige dat ik kan uitbrengen. In een krakkemikkige auto op weg naar een partijbijeenkomst in Maastricht overstelpt Bert mij met nieuwe informatie. „De partij - met als werktitel: Partij voor Maat schappelijk Vernieuwing - is eigen lijk geboren uit een debat over de gezondheidszorg. De partij wil een spreekbuis zijn van de vele goede Ideeën die in onze samenleving le ven." Ideeën over 'concurrerende overheden', over 'een ander geld stelsel'. Hij zet uitvoerig de onge rijpte gedachten hierover uiteen: „Ik geloof dat we sowieso vinden dater volgt een verhandeling over punten, munteenheden, de na delen van geld, rentegevoeligheid, inflatie. FOTO MARC BOLSIUS Ik val hem in de rede, vraag de reislustige politicus-in-de-dop naar zijn eerste Haagse ervaringen. Zuchtend en steunend: „Zo'n grif fier die eigenhandig verbeteringen aanbrengt in onze Kamervragen, de stapels papier, zo hoog (hij houdt zijn hand tegen het auto dak). Hopeloos, er is gebrek aan ruimte voor creativiteit. Originele ideeën worden door een opeensta peling van compromissen omge vormd tot grauwe eenheidswor sten". En met ingehouden woede beschrijft hij de Haagse omgangs vormen: „Persoonlijk medewerkers worden niet geacht te praten met Kamerleden. Wat vind jij daar nou van?" Het avondje Maastricht is weinig opbeurend. „We zijn niet uit op macht. Als andere partijen onze idee- en overnemen, heffen we onszelf op," probeert hij de weerstand vanuit de vrijwel lege zaal tegen Dé politiek te breken. „Zolang er politieke partijen zijn, zal het nooit goed komen met de samenleving," weet een norse bezoeker. Blase (ge fronste wenkbrauwen) laat zich niet uit het veld slaan: „Ik erken de innerlijke tegenstrijdigheid, maar laten we toch maar even proberen in de Tweede Kamer te komen." Na anderhalf uur luisteren naar deze 'nieuwe visie' vlucht ik naar de uitgang. Een vrouw van middel bare leeftijd snelt mij achterna. 'Dat gedoe met die Marjet Ockels' zit haar erg dwars. „Een klap in het gezicht, meneer, dat was het. We moeten niet gaan hangen aan mensen uit de Tweede Kamer, an ders verwatert de Nieuwe Partij tot een ordinaire partij. En ik wil nu juist geen partij, maar een bewe ging," fluistert zij op samenzweer derige toon. Enige tijd later confronteer ik Bla se met haar uitspraak. Omstandig legt hij het 'proces' uit: eerst een Kamerzetel om vervolgens in Den Haag een nieuw, ander geluid te laten doorklinken. „Uiteindelijk wil ook ik af van de huidige poli tieke verhoudingen. We moeten in wezen terug naar zelfbestuur, zel- fordening, zelforganisatie." Al pra tend haalt hij tussen een stapel papier de Heemskerkse Courant te voorschijn, met een uitgebreid in terview met een van zijn partijge noten. „Mooi, hè, om je eigen idee- en verwoord te zien door iemand anders." Eind januari vindt met een van de potentiële kandidaten voor de kies lijst een sollicitatiegesprek plaats. Opmerkelijk: diens politieke aspi raties komen alleen in de marge van het gesprek aan de orde. Steun aan de uitgangspunten van de par tij? Van hetzelfde laken een pak. Blase houdt zich op de vlakte, hij blijkt vooral benieuwd hoeveel stemmers de gespannen kandidaat denkt te kunnen winnen. Aan het slot van het ontluisterende gesprek krijgt hij te horen dat de driekop pige sollicitatiecommissie, 'na re flectie', hem haar mening kenbaar zal maken. Vervolgens is het aan de kandidaat zelf om te besluiten of hij nog op de lijst wil, ongeacht de uitkomst van de reflectie. De dag na de gemeenteraadsver kiezingen. Even Blase bellen, nieuwsgierig naar zijn stemgedrag. D66? Nee, hij is niet gaan stemmen. „De programma's in Gorinchem spraken mij niet aan," luidt zijn verrassende verklaring. Op 21 april spreekt de jonge politi cus in Rotterdam een gemêleerd gezelschap in een yoga-ruimte toe. „Bent u niet bang afgeschilderd te worden als Sjors van de rebellen club?," vraagt een bezorgd blik kende gast. Blase is gegroeid in zijn rol als partijleider. „De onvrede zal na 3 mei toenemen, vanwege de vervlakking in de politiek. Een nieuwe coalitie wordt hoe dan ook meer van hetzelfde. De Nieuwe Partij wil een positief geluid laten horen, tegenstellingen overbrug gen." Zijn pretoogjes stralen, dankbaar neemt hij het applaus in ontvangst. Hoop gloort aan de ver re horizon. De avond van de 'kleine waarheid', 3 mei. In het bruine café in Hilversum heerst een opgewekte sfeer. „Mensen, in Millingen aan de Rijn zijn we de vijfde partij geworden^ goed voor vier raadszetels," steekt hij de 50 aanwezigen een hart on der de riem. Blase weet daf hij de slag verloren heeft, maar het 'posi tieve geluid' is niet te dempen. Zijn advies aan de koningin: een kabi net van deskundigen. „En jij, Bert, onafhankelijk Ka mervoorzitter misschien?," vraag ik schamper. Hij speelt het spel vro lijk mee: „Ik ben beschikbaar". De volgende ochtend vraagt Bert Blase een bijstandsuitkering aan. Als de IJslandse kiezers op 28 mei bij de gemeente raadsverkiezingen hun stem uitbrengen, is Amal Run Qase zonder twijfel de meest opvallende kandidaat. Ze is afkomstig uit Somalië; haar donkere huidskleur is veel besproken in het overigens volkomen blanke IJsland. Door Hans Bos Over haar verleden kan de der tigjarige Amal Rün Qase nu al een boek schrijven. Na de dood van haar moeder reisde ze met een broer van Somalië naar familie in Zuid-Arabië. Amal was toen een moslim-meisje van acht jaar oud. De eerste poging om haar uit te huwelijken - ze was toen dertien jaar - wist ze te verijdelen. Twee jaar later leek er geen ontko men meer aan. De nacht vóór het huwelijk nam ze echter de benen. Met een vals paspoort bereikte ze Egypte, en later Engeland. Een jaar of zeven geleden kwam Amal (inmid dels opgeleid tot computerprogram meur) tot de slotsom dat Groot-Brit- tannië, vooral vanwege de slechte economische omstandigheden, onvol doende toekomst bood. Ze vertrok naar IJsland, een spaarzaam be woond eiland op een steenworp af stand van de poolcirkel. Amal voelt zich volkomen thuis in dit land van gletsjers en geisers. Ze spreekt inmiddels vloeiend IJslands, een van de oudste levende talen van Europa. „Ik ben altijd op zoek naar nieuwe indrukken, afwijkend van het bestaande. IJsland voldoet wat dat betreft nog steeds aan mijn verwach tingen. Engeland was alleen een tus senstop tussen de Arabische gevange nis en de IJslandse vrijheid. Dit ei land is in feite één grote familie; iedereen kent elkaar. Je kunt hier nog zonder gevaar over straat lopen. Op IJsland heb ik doorlopend een gevoel van vrede," zo zegt Amal. De Somalische, een van de zeer wei nige gekleurde bewoners van het noordelijke eiland, geeft toe te be schikken over een onafhankelijk ka rakter. Sinds 14 maanden is Amal moeder van een welgeschapen zoon. Nee, van een bijbehorende echtge noot is geen sprake. Op het laatste moment deinsde hij terug voor de consequenties en was alleen met een afgedwongen bloedproef te bewegen het vaderschap te erkennen. Amal Rün Qase heeft zich na enige aarzeling kandidaat gesteld voor de Ijslandse gemeenteraadsverkiezin gen, die op 28 mei plaats zullen vinden. Zelf schat ze de kans op een zetel in de nieuwe Reykjavikse ge meenteraad op zestig procent; haar politieke tegenstanders geven haar niet veel minder kans. Amal: „Ik heb natuurlijk enkele kenmerken tégen. Ik ben vrouw, zwart, spreek IJslands met een Somalisch accent én ben tot overmaat van ramp een ongehuwde moeder. Bij de voorverkiezingen scoorde ik echter zó goed dat ik uiteindelijk in mijn kandidatuur heb toegestemd." Ik stel me niet op als een 'zwarte'. Ik zoek ze ook niet op. Je moet je niet aan elkaar vastklampen. Ik heb me hier volkomen aangepast en ben wie ik ben; een menselijk wezen." Een explosie van aandacht in de IJslandse media was het gevolg van haar kan didatuur. Amal werd vervolgens her haaldelijk met de dood bedreigd door IJslandse racisten. „Ik laat me niet kisten: de meerderheid van de IJs landse bevolking is van goede wil," aldus Amal. Het aspirant-raadslid, studente poli tieke wetenschappen aan de universi teit van Reykjavik, zorgt op het rusti ge IJsland al enige tijd voor de nodi ge opwinding. Ze schreef in de lokale krant een vlammend betoog tegen de (doodgezwegen) praktijk dat hoe lan ger hoe meer IJslanders een echtge note 'kopen' in Azië. „Het zijn geen normale mannen die zich aan deze groeiende vorm van vrouwenhandel schuldig maken. De gang van zaken wordt zorgvuldig met de mantel der liefde bedekt. Het is net als met incest: daar wil ook niemand over praten. Bijna driekwart van de al lochtone vrouwen heeft een criminele achtergrond. Ik durf te stellen dat geen van de Aziatische vrouwen op IJsland uit vrije wil naar IJsland is gekomen." Amal staat, opvallend genoeg, kandidaat voor de conserva tieve Independent Party (IP) van premier David Oddson. „God helpt degene die zichzelf helpt. Ik vecht voor vrijheid. De linkse partijen zijn vóór vergroting van de overheidsinvloed en tégen meer kan sen voor het individu. Tegenstanders zeggen dat ik de kansarmen de zak ken wil laten vullen. Flauwekul: ik heb geen cent, moet 's avonds Engel se les geven om het hoofd boven water te kunnen houden, maar heb van niemand een cent nodig." Amal heeft haar politieke carrière al uitgestippeld. Over vijf jaar, als haar zoontje wat ouder is, stelt ze zich kandidaat voor het parlement. „De wetten hier zijn zó oud, daar moet nodig iets aan veranderen," stelt ze met grote nadruk. Na één periode in het IJslandse parlement stapt ze ver volgens uit de politiek. Meer dan tien jaar van haar leven wil ze er niet aan besteden. Amal: „Of ik ooit terug wil naar Somalië? Jazeker. Ik voel me voor honderd procent IJslands, maar als de oorlog in mijn geboorteland voor bij is, wil ik mijn zoon laten zien waar zijn moeder vandaan komt. Het zal geen vrolijke tocht worden. In middels ben ik al twee broers kwijt geraakt." Ze denkt geruime tijd na; zegt dan heftig: „Weet je wat het grote ver schil is tussen blanken en zwarten? Blanken bemoeien zich doorgaans met hun eigen zaken; zwarten vaak met die van anderen. Dat is in Afrika de oorzaak van veel ellende."

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1994 | | pagina 33