Staakt-het-vuren in Ruanda
Mobiele
telefonie
voor
iedereen.
Philips nc
Organ
werkg
op éér
Tutsi-rebellen stemmen in met bestand maar tekenen akkoord niet
Puin ruimen
VN-gezant Bosnië blijft aan ondanks kritiek
Jemen gaat aan een ordinaire machtsstrijd ten onder
Audax wil
1993 nog
BUITENLAND
Herinnering
aan
vroeger
Spaanse
regering
in het nauw
BUITENLAND kort
yo0rzitter raad van c
Nauwe band VN
DE STEM
VRIJDAG 6 MEI 1994
Verzonken in herinneringen
kijkt een veteraan in het leger
museum in Londen naar een
groep miniatuursoldaatjes.
De uniformen van de soldaat
jes zijn authentiek en tonen de
nationaliteiten van de verschil
lende geallieerde troepen.
De miniatuursoldaatjes komen
binnenkort op de markt. 'Ze
worden verkocht ter gelegen
heid van de vijftigste herden
king van de invasie in Nor-
mandië.
De man op de foto, kolonel
John F. Polk was een van de
vele soldaten die erbij was op
D-Day. foto epa
Van onze redactie buitenland
Addis Ababa - De strijdende partijen in Ruanda hebben
gisteren in de Tanzaniaanse hoofdstad Dar es Salaam
afgesproken vanaf zaterdag een wapenstilstand in acht
te nemen.
Gisteren gingen de gevechten in
Ruanda echter nog onvermin
derd door. De VN en de Organi
satie voor Afrikaanse Eenheid
(OAE) probeerden het intussen -
tevergeefs - eens te worden over
de stationering van een vredes
macht.
De rebellerende Tutsi-rebellen
stemmen in met het door de
Tanzaniaanse overheid opgestel
de staakt-het-vuren, maar wei
geren het akkoord te onderteke
nen.
'Moordenaarskliek'
Volgens leider Alexis Kanyaren-
ge van het door de Tutsi's gedo
mineerde Ruandees Patriottisch
Front (FPR), komt ondertekenen
neer op de erkenning van de
door de Hutu's beheerste rege
ring. Kanyarenge betitelt die als
een 'moordenaarskliek'.
De Hutu-delegatie zette wel zijn
handtekening, maar moest ge
noegen nemen met de belofte
van Kanyarenge dat het Front
de voorwaarden zou naleven.
Brief
Met het vertrek van de FRP uit
Tanzania kwam een einde aan
drie dagen van moeizame onder
handelingen waarbij de rege
ringsdelegatie en het Front el
kaar overigens niet direct spra
ken: De Tanzaniaanse premier
Malecela pendelde met briefjes
heen en weer om het contact
tussen beide partijen te onder
houden.
Vredesmacht
De VN en de OAE kwamen gis
teren tot de conclusie dat het
noodzakelijk is internationale
hulpverleners naar Ruanda te
sturen. Over het voorstel een
VN-vredesmacht te stationeren,
zijn beide organisaties het niet
eens.
De Verenigde Naties willen wel
betalen, maar de troepen moeten
worden geleverd door de Afri
kaanse landen.
De OAE ziet niets in een nieuw
zwart VN-leger. De leden willen
de al in Ruanda aanwezige wit-
en-zwarte VN-macht uitbreiden.
Eerder krompen de VN het aan
tal blauwhelmen in de hoofdstad
Kigali wegens het gevaar in tot
het minimum van 275 man.
Dit kwam de volkerenorganisa
tie op heftige kritiek van juist de
Afrikaanse landen te staan.
Gevechten
Boutros-Ghali, secretaris-gene
raal van de VN, hoopt volgende
week de Afrikaanse leiders in
Zuid-Afrika te ontmoeten. In de
wandelgangen van de beëdiging
van president Mandela hoopt hij
de zwarte staatshoofden voor
het VN-plan te winnen, zei hij
gisteravond.
De gevechten in Ruanda gingen
gisteren in alle hevigheid door.
Hulporganisaties schatten dat er
in totaal meer dan 200.000 men
sen om het leven zijn gekomen in
de strijd tussen Hutu's en Tut
si's. De VN hebben de wereld
opgeroepen ten minste 70 mil
joen gulden ter beschikking te
stellen voor noodhulp aan de
kwart miljoen Ruandese vluch
telingen in Tanzania.
Een jongen uit Osjojnik, een plaatsje vlak bij Dubrovnik is druk
de Servische bezetting in 1991 werd daar veel schade aangericht.
bezig met puin ruimen. Tijdens
foto epa
Van onze redactie buitenland
Sarajevo - De speciale afgezant van de
Verenigde Naties in Bosnië, de Japanner
Akashi, denkt er niet aan om af te
treden.
Hij zegt dit in een reactie op de eis van de
Bosnische regering zijn functie neer te leg
gen. De Navo uitte eerder al kritiek op het
functioneren van Akashi.
De Bosnische regering was kwaad, omdat
Akashi had ingestemd met een escorte voor
vijf Servische tanks door de beschermde
20-kilometerzone rond Sarajevo. 'Actieve
agressie', vond de regering dat.
Niet terecht die kritiek, stelde Akashi gister
avond op zijn beurt tijdens een persconfe
rentie. Dat escorte maakte deel uit van een
deal. In ruil daarvoor stemden de Serviërs in
met het sturen van waarnemers naar Brcko.
En dat is van belang, omdat Navo en VN
vrezen dat de strategisch belangrijke corri
dor langs Brcko het toneel wordt van de
volgende veldslag tussen Serviërs, moslims
en Kroaten. In de ontwerp-resolutie die
gisteren bij de Veiligheidsraad is voorgelegd,
stellen de leden daarom dat alle partijen die
de wapenstilstand bij Brcko verbreken, met
luchtaanvallen rekening moeten houden.
De Navo-leiding uitte vorige week eveneens
ernstige kritiek op VN-afgezant Akashi. Vol
gens de militairen had hij het bondgenoot
schap veel vaker moeten inschakelen bij het
stoppen van de Servische opmars richting
Gorazde. Gisteren hebben generaal Joulwan,
opperbevelhebber van de Navo-troepen in
Europa, en plaatsvervangend VN-secretaris-
generaal Balanzino, met Akashi over de
spanningen tussen beide organisaties ge
sproken.
Na dat gesprek zei Joulwan dat de Navo zich
zorgen maakt. „Het is erg moeilijk maar de
Navo heeft geen zeggenschap over dat wat
op de grond in Bosnië gebeurt. Dat is aan de
Verenigde Naties."
Akashi op zijn beurt over de luchtaanvallen
in Bosnië: „De VN op de grond in Bosnië
besluiten tot luchtaanvallen. Wij vragen de
Navo om luchtsteun en tot nu toe hebben ze
dat nog nooit geweigerd."
Van onze redactie buitenland
Madrid - De Spaanse premier
Gonzalez is nog niet van plan
op te stappen. Zijn regering
zit in de problemen, omdat
verschillende vooraanstaande
socialisten betrokken zijn bij
corruptieschandalen.
De afgelopen week traden de
ministers van Binnenlandse Za
ken en Landbouw af.
De gewezen minister van Bin
nenlandse Zaken Asuncion voel
de zich verantwoordelijk voor de
vlucht van Louis Roldan, het
voormalige hoofd van de Guar-
dia Civiel dat verdacht wordt
van grootschalige belastingfrau
de en andere malafide praktij
ken.
De ex-minister van Landbouw
Albero heeft zelf belastingfraude
gepleegd.
Eerder deze week werd Mariano
Rubio, de voormalige president
van de centrale bank, aangehou
den. Ook hij wordt verdacht van
fraude.
Ondanks zijn weigering op te
stappen, groeit de roep om het
aftreden van premier Gonzalez
met de dag.
De politieke toekomst van de
regeringsleider ligt in handen
van de Catalaanse nationalisten
(CiU, 17 zetels), die hem alleen
nog gedoogsteun willen geven
als hij snel een einde maakt aan
de corruptie.
Woensdag geeft Gonzales tekst
en uitleg aan het parlement. Het
blijft de vraag of zijn minder
heidskabinet de rit uitzit.
Want als Rubio en Roldan voor
de rechter worden gesleept,
wordt het deksel van de beerput
pas echt gelicht. Dan zal waar
schijnlijk blijken dat corruptie,
nepotisme en vriendjespolitiek
in Spanje gemeengoed zijn en
Spanje Italië naar de kroon
steekt.
Chinese regisseurs krijgen filmverbod
Den Haag - De Chinese autoriteiten hebben maatregel»
genomen tegen zes regisseurs die hun films begin dit jaar zoet
toestemming op het Rotterdamse Filmfestival hebben vertoonó'
Hen is voorlopig verboden nieuwe films te maken binnen
buiten de officiële studio's. Leveranciers van filmmateriaal
-apparatuur, en laboratoria is verboden met de regisseurs zak
te doen. De leiding van het Filmfestival Rotterdam heeft bei
dit jaar in overleg met de betrokken regisseurs besloten
verbod van de Chinese autoriteiten om de films te vertonen
negeren. Kort daarna kondigde het ministerie in Beijing al
dat de mogelijkheden om onafhankelijke films te maken, zout
worden ingeperkt.
Elfde lijk gevonden in Gloucester
Gloucester - Onder het huis van het van seriemoord verdacht
echtpaar Frederick en Rosemary W. in het Engelse Gloucesfe
zijn de overblijfselen van een elfde lijk gevonden. Frederick W
een 52-jarige timmerman-aannemer, wordt ervan beschulfc
tussen 1973 en 1987 tien vrouwen om het leven te hebbe'
gebracht, onder wie zijn 16-jarige dochter. Zijn tweede vro«
Rosemary W. is beschuldigd van vijf moorden. Patholoo
Bernard Knight zei gisteren dat de overblijselen van het t
lijk die van een jong meisje zijn. Het lijk werd woem
aangetroffen onder een betonnen keukenvloer in een huis a®
Midland Roand, waar het verdachte echtpaar van 1970 tot 191
woonde, op zo'n 300 meter afstand van het 'House of Horror
De politie wilde niet zeggen of het lijk dat van hun dochtertje
dat begin jaren zeventig op de leeftijd van 7 of 8 jaar verdween"
Peres: Israël nooit meer terug naar Gaza
Jeruzalem - Israël zal nooit meer terugkeren naar de Gaza
strook, verzekerde minister Peres van Buitenlandse Zaken
gisteren. „We gaan niet terug naar Gaza, en Gaza gaat ni«
terug naar ons. God zij dank." Peres verzekerde dat het akkoor
over autonomie voor de Palestijnen in Gaza en Jericho, voor
goed geldt. Inmiddels zijn waarnemers uit Noorwegen, Dene,
marken en Italië zijn gisteren in Israël aangekomen. D
ongewapende waarnemers, 90 Noren, 35 Denen en 35 Italianen
beginnen zondag hun werk in Hebron op de Westelijke Jorda»
oever. Hun missie vloeit voort uit een compromis tussen Israé
en de PLO, die internationale waarnemers eiste na de moord oi
ongeveer dertig biddende moslims in een moskee in Hebron oi
25 februari.
TV-presentator wil uitzendrecht executie
Raleigh - De Amerikaanse televisiepresentator Phil Donahue
naar de rechter gestapt om van autoriteiten in de staat Norti
Carolina te eisen dat hij een executie mag opnemen en
televisie uitzenden. De ter dood veroordeelde moordenaar Davit
Lawson heeft Donahue gevraagd getuige te zijn van zij:
executie en deze vast te leggen als onderdeel van een verhak
over zijn leven. De gevangenisautoriteiten in North Carolinz
verwierpen een verzoek hiertoe. Donahue stelt dat met h
besluit zijn recht op vrije meningsuiting en expressie is a
tast. Justitie is bang dat met het vastleggen van de executie w
precedent wordt geschapen. Dergelijke treurige gebeurtenisset
mogen van de autoriteiten niet tot tv-spektakel worden.
ANC koerst af op absolute meerderheid
Johannesburg - Het ANC koerst af op een tweederde meerder
heid in het nieuwe Zuidafrikaanse parlement. Op de zesde dij
van het door sabotage en pech achtervolgde tellen der stemmei
lag het ANC op 64,9 procent, met op de tweede plaats de tot ut
toe regerende Nationale Partij. De NP van president F.W. de
Klerk staat op 20,5 procent van de stemmen. Als het ANC op
tweederde van de stemmen uitkomt, kan de partij van Nelso:
Mandela in haar eentje de nieuwe grondwet van het Zuid-Aiii
ka-van-na-de-apartheid opstellen. Daarbij is ze overigens we
gebonden aan de strenge democratische richtlijnen die vs
gen in de overgangsgrondwet waaronder ook de handtekening
staat van het ANC. Bovendien heeft Mandela aangekondigd dal
hij geen voorstander is van een solo-optreden van zijn partij,
maar veeleer streeft naar nationale verzoening.
'Frankrijk heeft 500 kernkoppen'
Parijs - President Mitterrand heeft gisteren, voor het eerst in lit!
openbaar, bijzonderheden gegeven over het nucleaire arsenaal
van Frankrijk. Hij zei tevens dat zijn land zich niet bij
geïntegreerde commando van de Navo kan aansluiten, omdai
Frankrijk een autonome politiek voert. Verder is Parijs niet va
plan zijn kernproeven te hervatten. Het nucleaire arsenaal vu
Frankrijk bestaat uit 'ongeveer 500 kernkoppen', wat neerkom!
op een 'voldoende en geloofwaardige drempel," aldus de Fra®
president. De nucleaire afschrikkingsmacht van Frankrijk In-
rust op vijf kernonderzeeërs, die elk kunnen worden uitgerust
met '16 M4-raketten met elk vier kernkoppen'. „Het gaat it
totaal om 384 nucleaire ladingen van elk 150 kiloton voor tl
M4-raketten", zei Mitterrand. Hij herinnerde eraan dat van
vijf onderzeeërs er twee of drie permanent in bedrijf zijn.
Drie doden bij explosie in Moskou
Moskou - Een man heeft gisteren in het centrum van Moskos
een bom tot ontploffing gebracht die hij in een koffer meevoer
de. De man en twee omstanders kwamen daarbij om het lever,
meldde het persbureau Interfax.De Moskouse televisiezends
NTV toonde beelden van delen van de lichamen van if
slachtoffers die over de straat verspreid lagen en in boi
hingen. De zelfmoordactie vond op nauwelijks drie kilomete
plaats van het Kremlin nabij het metrostation Taganskaja.
(ADVERTENTIE)
Van onze verslaggever
Sana - In Jemen is de grote
afrekening begonnen. Noord
en Zuid, sinds 1990 niet al te
broederlijk verenigd, zijn
sinds gisteren in een burger
oorlog verwikkeld.
Officieel was het zuiden, met als
hoofdstad Aden, tot 1990 com
munistisch en heette het noorden
(met als hoofdstad Sana) ge
makshalve een 'Arabische repu
bliek'. Een overzichtelijke tegen
stelling tussen marxisten en feo-
dalen.
In werkelijkheid werden beide
staatjes door de voormalige Sov
jetunie gesteund en door oude
Arabische stammentegenstellin
gen verscheurd. Die stamment
wist is nimmer opgelost en
dreigt nu in een bloedbad te
ontaarden.
In 1990 viel het communisme en
was het afgelopen met steun van
het Oostblok. Noodgedwongen
verenigden de twee Arabische
landen zich.
De noordelijke leider, Ali Abdal-
lah Saleh, werd president en de
sterke man in Aden, Ali Salem
Al-Beidh, vice-president. Het
verbond was tot mislukken ge
doemd. Beide heersers konden
absoluut niet met elkaar over
weg.
Vorig jaar augustus escaleerde
de vete en trok de 'tweede man'
zich bokkig terug in zijn bol
werk Aden, om van daaruit zijn
noordelijke rivaal te bestoken.
Al-Beidh verdacht de machtheb
ber in Sana er vooral van het
zuiden te willen inpalmen en alle
macht in het noorden te willen
concentreren. Het betrof in feite
dus een ordinaire machtsstrijd.
Door het vertrek van de vice-
president werd het land onre
geerbaar, raakte de economie
verder in het slop en kwamen de
legers van noord en zuid, die
nooit waren geïntegreerd, steeds
openlijker tegenover elkaar te
staan.
De twee troonpretendenten slo
ten beiden verbonden met stam
men in het gebied van de tegen
stander, waardoor de spanning,
nog aangewakkerd door opruk
kende islamitische fundamenta
listen, verder opliep.
Geruchten over buitenlandse in
terventie, van naburige landen
als Sudan, Saudi-Arabië en Irak
droegen bij tot een klimaat,
waarin een uitbarsting niet kon
uitblijven.
Na sporadische gevechten tussen
noordelijke en zuidelijke eenhe
den kwam het eind vorige
maand tot een eerste grote tref
fen. Bij Sana werd een zuidelijke
brigade door een noordelijke in
de pan gehakt. Er vielen honder
den doden.
In de grijze oudheid was Jemen
een deel van 'Arabia Felix', het
gelukkige Arabië, en van het
legendarische koninkrijk van
Saba.
Tot 1839 werd het door de Otto-
manen geregeerd. In dat jaar
begon de Europese deling van de
Arabische wereld met de opde
ling van Jemen. De Britten be
zetten Aden, dat in 1967 als
eerste marxistische Arabische
staat onafhankelijk werd.
Het noorden bleef tot 1918, toen
na de Eerste Wereldoorlog het
Midden-Oosten danig werd her-
verkaveld, in Ottomaanse han
den. In 1962 greep Egypte in en
werd een Arabische Republiek
Jemen gevestigd. Daarna volgde
een burgeroorlog, die met de
opdeling van Noord en Zuid in
twee staten zijn beslag kreeg.
De hereniging in 1990 viel voor
de jonge staat op een uiterst
ongelukkig moment. President
Saleh steunde, tegen de zin van
het zuiden, Saddam Husayn
waardoor hij het aan de stok
kreeg met de machtige buur
Saudi-Arabië.
De economie raakte in het slop
en de Saudi's zorgden met de
uitwijzing van alle Jemenieten
voor een gigantisch werkloos
heidsprobleem. Daar heeft Je
men, dat zich democratisch
noemt, maar waar de macht
vooral uit de loop van achterge
bleven kalasjnikovs komt, zich
nooit van hersteld.
Abonnement
Kosten per
minuut
voordelig bij:
per maand
piekuren
daluren
PrivateSpace®
f40,-
f 1,50
f0,75
0-50 min. p/maand
KeySpace®
f70,-
f0,90
f0,45
50-200 min. p/maand
HighSpace®
f90,-
f0,80
f0,40
200 min. p/maand
r Met de nieuwe abonnemen-
ten van PTT Telecom kan
iedereen van de voordelen van
mobiele telefonie genieten.
Want er is nu al een abonnement voor maar
veertig gulden per maand. Voor adressen van
de dealers van abonnementen kunt u bellen Het Mobiele Netwerk.
met de Service Providers Martin Dawes (033-
55 46 63), debitel NEDERLAND (020-667 83 lD'
en PTT Telecom (06-0115).
Voor meer informatie over Het Mobiel'
Netwerk kunt u gratis bellen met 06-0106.
pESTEM
Van onze redactie economie
Eindhoven - De lichtdivisie
JJJ Philips neemt AEG
Tichttechnik over van het
nuitse concern AEG. Philips
heeft dat gisteren bekend ge
maakt op dezelfde dag dat
Wisse Dekker, voorzitter van
he raad van commissarissen,
afscheid nam van het con
cern-
Het reorganiserende en verlies
lijdende moederconcern AEG,
onderdeel van Daimler-Benz,
concentreert zich op zijn kernac
tiviteiten. AEG Lichttechnik,
met een omzet van ruim 330
miljoen, paste daar niet meer bij.
poor de overname versterkt Phi
lips zijn positie op de Europese
markt voor verlichtingsarmatu-
ren (onder meer lichtbakken
voor tl-buizen). Op de Duitse
markt kan Philips meer vuist
maken tegenover Siemens,
marktleider in Duitsland op
Den Haag (anp) - De werkgevi
verdwijnen als aparte belange
landse bedrijfsleven. Er komt ee
NCW' met beide organisaties
bestaan) als leden.
Eerdere pogingen van Neder
landse topondernemers om beide
organisaties tot een fusie te be
wegen, liepen enkele jaren gele
den nog op niets uit. Vla de nu
gekozen omweg - beide bureaus
blijven bestaan- komt het nu
toch tot een volledig samengaan
van de kerntaken.
De huidige VNO-voorzitter Rin-
nooy Kan wordt voorzitter van
de nog op te richten vereniging.
Het voorzitterschap zal rouleren.
Dat betekent dat NCW-voorzit-
ter Blankert na twee jaar aan de
beurt ik. Of dat in de toekomst'
zo zal blijven, is niet duidelijk.
Apart
De nieuwe vereniging gaat de
beleidsbureaus van VNO en
NCW, die op dezelfde terreinen
actief zijn, coördineren. Hoewel
ze afzonderlijk blijven opereren,
zal er afhankelijk van het onder
werp via 'clustering' nauw wor
den samengewerkt. De dienst
verlenende apparaten ten behoe
ve van de leden blijven eveneens
in stand. VNO en NCW blijven
ook apart gehuisvest. Of dat ver
andert wanneer het VNO over
Gilze - Uitgeversmaatschappij
de uitdaging om de goede resul
te verbeteren. Dat zegt de raad
concern in het gisteren gepresei
Het concern heeft ondanks de
inzinking van de economie een
goed jaar doorgemaakt. De net
towinst is gestegen van 5,5 mil
joen in 1992 tot ruim 7,5 miljoen
gulden in 1993.
He Audax-groep in Gilze is eige
naar van de uitgeverijen De Vrij
buiter (vrouwenbladen, strips en
puzzelbladen) en Kontekst
(Weekend, Aktueel en Avant-
Larde). Daarnaast worden bui
tenlandse tijdschriften geïmpor
teerd. Via de keten van AKO-
boekwinkels (250 verkooppun
ten) heeft Audax een stevige vin
ger in de pap in de detailhandel.
1893 waren er, inclusief de
Parttimers, gemiddeld 1017
(1992: 1012) werknemers
dienst.
in
Hoor Pieter Willemsen
MET HET bijna -samengaad
van het Verbond van Neder-
It j se Ondernemingen en he'
Nederlands Christelijk Werk
geversverbond is voor di
weede keer in korte tijd eei
stap tot samenwerking geze
th de wereld van de onderne
jhersorganisaties. Onlang
nebben de beide midden
standsorgamsiiries KNOV ei
GOV al besloten binnenkor
e krachten te bundelen ii
en nieuwe organisatie.
Met deze beide krachtenbunde
drift"' Van midden- en kleinbe
mnl 6n van de grote onderne
Va s\ verdwijnt een groot det
de christelijke identiteit b:
