Tussen de
rijken
Renault stoot door
Hertz is Bovag voor met huurautoplan
Martinair ook naar Edmonton en Barbados
Niet alles is Duur en Chique aan de Franse Rivièra
geleden
CONSUMENT
D3
ONDER DE KURK!
Oogstjaren
Derde plaats op lijst meest verkochte auto's
J Door Rien van der Steen
I S werelds oudste (76) en
u RUBRIEK
u
2
Keizersnede
Japanners komen met 'Bikephone'
DONDERDAG 5 MEI 1994
\IDERDAG 5 MEI 1994
i-nonze vers|aggever
Mtvaartmaatschappi]
trfinair neemt deze zomer
P [jnadese stad Edmonton
ip in haar lijnennet.
Toronto en Vancouver is dit
jade bestemming in Canada,
^erikaanse bestemming
nver wordt, na de succesvolle
mductie in de afgelopen win-
f. jok in de zomer aangevlo-
Door Hein Sluijter
Komende winter vliegt Marti
nair voor het eerst op Barbados.
Verder breidt de vliegmaat
schappij het bestaande aanbod
van vluchten naar het Caribisch
gebied sterk uit in de komende
winter. Dat biedt als voordeel
voor vakantiegangers dat ze
meer keuze krijgen in de lengte
van hun verblijf. Ook worden
enkele combinatievluchten om
gezet in directe verbindingen.
Martinair topman Schroder ver
wacht de komende jaren vooral
veel van Cuba, mits het commu
nistische regime daar uiteenvalt.
„Vier vijf vluchten per week
zijn dan haalbaar. En dan zullen
we nog een wachtlijst hebben.
Het aanbod aan Cuba-vakanties
neemt de komende jaren sterk
toe, daar ben ik van overtuigd.
Het is er goedkoop en het is een
prachtig eiland."
De vraag naar een vlucht op
Barbados bestaat al jaren, aldus
Schroder, en is afkomstig van
onder meer de overheid daar.
Met enkele reisorganisaties zijn
gesprekken gaande om de vluch
ten ook daadwerkelijk vol te
krijgen; zij zijn het die Barbados
in hun programma's moeten op
nemen. Volgens Schroder gaat
Martinair voortaan de nieuwe
bestemmingen fanatiek zelf pro
moten, zoals het geval was met
de nieuwe winterbestemming
Denver. Dat is de luchtvaart
maatschappij goed bevallen. De
Martinair-topman voorspelt ook
voor Denver een forse groei wat
betreft het aantal Nederlandse
vakantiegangers de komende ja
ren. „Skiën in Amerika is een
apart fenomeen. Ik denk dat we
binnen drie jaar in de winter vijf
vluchten per week uitvoeren op
Denver."
kunt beter een goede wijn vaj
een goede producent uit eeJ
matig jaar kopen dan eed
slappe uit een topjaar. 1
In 1993 bijvoorbeeld heeft hej
in Bordeaux ontzettend veel
geregend. Ook tijdens
oogst. Dat kan funest aj0i
Iedereen hield er zijn haij
vast. Toch valt het achtera)
wel mee. Waarom?
Eenvoudig omdat we zo lan 1
zamerhand het einde van dJ
twintigste eeuw beleven. Va|J
manschap en techniek hebbel
inmiddels zo'n hoge vluchj
genomen, dat een oogst ij
feite niet meer kan misluk!
ken. Slechte of matige
gangen komen niet rnee!j
voor. Het laatste jaar met eel
ééntje in Frankrijk was 191
De Beaujolais was toen
klos. Evenals de witte Bor|
deaux.
lit Dat was het dan. Daarna gij
gen de jongste verworvenhe
den op het gebied van
|j wijnbereiding spreken,
kunt eigenlijk zeggen dat ij
mooie jaren de boeren ej
Br producenten tegenwoordig
een makkie hebben en dat
mindere jaren een sterker be]
roep moet worden gedaan
|n kennis, inzicht en techniek.
Toch wil ik niet beweren, da
Ig die kaartjes maar beter bij lell
lis oud papier kunnen wordei
|n gevoegd. Ze hebben wel enigd
li- zin. Vooral als je kijkt naar dt
9? verschillen.
|rr Zo rekenen ze in elk geval
lie met het idee dat wanneer ejj
lis in Bordeaux sprake is van een
p5 goed jaar dat elders in Frank]
er rijk ook wel zo zal zijn.
fcn Zo'n kaartje laat zien,
lid 1990 in Bordeaux een topjaaj
pr- was, maar in het zuiden, ii
Languedoc-Roussillon,
[tig de beoordeling niet ve
(en dan een drietje. Wat dus wil]
Ugd zeggen dat daar meer inspan-
lok ning moest worden g
1 er om er iets goeds van te ma,
I Je ken. Dag ééntjes.
zorgde dat Nederland zo goed en zo
I had, was ir. S.L. Louwes, rijkscom-]
Iw en Veehouderij op het Ministerie
|was hij begonnen aan te dringen op]
Nederland binnenvielen, had hij
liening opgezet. Er waren voorraden
ptorganisaties in het leven ge
verplicht moesten aansluiten en er]
1 ingericht.
I het motto 'Scheurt grasland' weide
[omgezet omdat het produceren
rgie kost van plantaardig voedsel,
pmp het areaal weilanden met IS
ve, aardappels, koolzaad en land- a
lebreid. Braakliggend land werd be-j
oeilijker werd, werden zelfs parkr
teelt van voedsel gebruikt. Ondertus-j
is en kippen geslacht om voedsel te]
;e lichten over verstandige voed
rspreid door de voedingsraad. Ook
kboeken, zoals 'Ons dagelijksch broodl
rleiding staat dat dit boekje were]
ker oorlogswolken zich aan de W»!
hrijfster van het boekje voorstelt, leio'l
gezonde maaltijden: kliekjes combi-1
n rauwe groenten en eenslasaus op J
de kok de raad om ongebuild meel I'
de schil te koken en voedsel kort opl
ien van het seizoen staan in '0®]
logstijd' de meest voedzame vet ge
ijn dat: kropsla, rabarber en spinazie
:pten is een heel hoofdstuk gewijd aanjl
in een greep uit de recepten en kozen l
ie namen: Heete bedelaar en warmoe-]
jitibes aan de Franse
pivièra is een merkwaar-
1 combinatie van
pronkzucht, overvloed en
liscretie. Daar aan de
van de Miljonairs'
[ebben de rijken der aar-
Be zich verschanst. In een
huis met op een schoort-
Iteen een stetson, wonen
Be nazaten van John
We, de belichaming
lan de grootste Ameri
kaanse mythe: de cow-
borTheo Hoeymakers
pet is een wat merkwaardige,
lis paradoxale, combinatie van
Ironkzucht, overvloed en discre
te, daar aan de 'Baai van de
iljonairs' voor Antibes aan de
franse Rivièra. In de diepte
llinkt de Middellandse Zee. We
soms klauterend, een
sr nauw, nauwelijks begaan-
iaar, paadje dat zich slingert
die zee en de hermetisch
bolwerken, waarin de
der aarde zich hebben
Vreemdsoortige en
|restigieuze bouwsels zijn het,
orzien van privé-stranden. Op
ree dobbert af en toe het jacht
poorbij van een Arabische rijk-
ard, met de verrekijker de kust
spiedend.
andinwaarts nog meer privé-
pen. Daar torent op een
[choorsteen een creatie, die ver
veel gelijkenis vertoont
eet de hoed van John Wayne,
pet optrekje blijkt inderdaad ei-
pidom van de nazaten van wij
lde Amerikaanse filmster. Het
1 er vooral stil. De incidentele
handelaar vergaapt zich aan ei-
pidom en fabuleus uitzicht van
voor een mensensoort, die
bh in deze Zuidfranse omge
ving blijkbaar nog altijd met
graagte vestigt.
Twee mille per nacht
Bijna eerbiedig blikt de passant
op naar het majestueuze Hotel
du Cap-Eden Roe. Kamers doen
er tussen de duizend en tweedui
zend gulden per nacht. Gelieve
wel contant en vooruit te beta
len. Het hedonisme viert hier
nog onbekommerd hoogtij.
Slechts de zeer, zeer rijken zijn
welkom: Madonna, Stallone,
Cosby, Spielberg. Maar Cap-
Eden Roc heet dan ook het meest
luxueuze hotel ter wereld.
Wellicht drinkt de toevallige
voorbijganger vervolgens een
glas op het terras van het ook al
legendarische Hotel Belles Rives
in het nabijgelegen Juan les
Pins. In de zwoelte van de vroe
ge, warme avond kan hij dan,
uitkijkend over de Middellandse
Zee, overdenken dat het hier was
dat Scott Fitzgerald Tender is
the night schreef. In 1934, toen
de wereld langzaam maar onaf
wendbaar op een nieuwe cata
strofe afstevende, maar het voor
de Beau Monde aan de Franse
Rivièra nog altijd zeer goed toe
ven was. Goed genoeg om „aan
de wereld te ontsnappen", zoals
de Amerikaanse schrijver het
uitdrukte.
Hier lijkt nog weinig veranderd.
De zee klotst nog met hetzelfde
geluid tegen de rotsen als in de
jaren dertig, een heiige mist
hangt boven het water. De, op
dit moment, schaarse gasten
converseren op beschaafde, ge
dempte toon.
In de schaduw
Hoe anders is het centrum van
Juan les Pins. Een wandeling
bevestigt wat we bij aankomst
aan de Cöte d'Azur reeds be-
De Baai van de Miljonairs bij Antibes.
yroedden. Door een enorme
bouw-boom, tijdens welke onbe
kommerd hotels, flats, winkelga
lerijen en amusementsparken uit
de grond werden gestampt, is het
rustieke en schone dat de streek
vroeger kenmerkte goeddeels
verloren gegaan. De prachtige
art-deco-gebouwen - er zijn er
nog wel - zijn letterlijk in de
schaduw gezet.
De gemiddelde Fransman mag
zich, zeker hier in het zuiden,
graag verlustigen in protserige
uiterlijkheden. Maar het ruime
aanbod van met name zonnebril
len en horloges dat de plaatselij
ke neringen hier ten toon stallen
kan gerust overdreven worden
genoemd. En naar de boeken van
de schrijvers, die vroeger in deze
streek resideerden, zal men hier
vergeefs zoeken.
Gelukkig is het oude Middel
eeuwse centrum van Antibes
- dat door de ongebreidelde
bouwlust inmiddels een geheel
vormt met Juan les Pins en enke
le andere buurtschappen - wel
nog intact. Marktjes, opvallend
schone straatjes en een aan te
bevelen Picasso-museum, met
veel keramisch werk van de
meester die hier in de jaren veer
tig verbleef. Het museum toont
voorts beelden, gravures en
schilderijen van Picasso zelf, be
nevens werk van kunstenaars als
Ferdinand Léger en Nicholas de
Staël.
Twente
Twintig minuten rijden, landin
waarts, ligt Valbonne. Een loom
tegen een heuvel aangeplakt
stadje, waar die middag slechts
een luidruchtige bruiloftstoet de
stilte verstoort. Aan tafel bij
Huub Roeloffzen, een Twentse
dertiger, die hier al veertien jaar
een restaurantje, Le Wagon,
drijft. Terwijl we met Deens bier
een Hollandse haring en een
heuse rijsttafel wegspoelen be
lijdt hij zijn liefde voor dit oude
Frankrijk, ogenschijnlijk zo ver
weg van het lawelt van de toeris
tenindustrie.
's Avonds prikken we, terug in
Antibes, een vorkje mee in res
taurant La Terrasse, waar de
zwaar besnorde chef-kok Cristi-
an Morisset een rondleiding
geeft. De man verwierf twee
sterren in de Michelin-gids en
dat zal de gast niet ontgaan. Het
restaurant is onderdeel van Ho
tel Juana, al weer zo'n luxe oord
waar de gast beleefd doch drin
gend verzocht wordt zijn gepe
perde rekening in baar geld te
voldoen.
Toch is het niet alléén Duur en
Chique, daar aan de Rivièra. In
menig restaurant is voor een
luttel bedrag een goed maal te
krijgen, de wijnen zijn fraai en
de entourage vaak uiterst ple
zant. In Les Vieux Murs, bij
voorbeeld, op een steenworp van
het In het Grimaldi-kasteel ge
vestigde Picasso-museum. Uit
zicht op de baai en prijzen die
niet die van een Nederlands
middle-class-restaurant te boven
gaan.
Nieuwe klantenkring
Lang heeft Antibes-Juan les Pins
gevegeteerd op de rijken die hier
hun rust en hun privacy zochten
en vonden. Voor de modale toe
rist was alleen de klank van de
namen Cöte d'Azur, Rivièra,
Cannes, Juan les Pins al genoeg
om schielijk een andere vakan
tiebestemming te kiezen. Reden
voor die toeristenindustrie, mid
dels reducties en een breed aan
bod van excursies, een nieuwe
klantenkring aan te spreken.
Die excursies gaan onder meer
naar Grasse, ooit de 'parfum
hoofdstad' van de wereld en nog
altijd een beroemd centrum voor
reukwaren. Al zal de plaatselijke
bevolking, die voornamelijk uit
Noordafrikaanse immigranten
bestaat, daar weinig vruchten
van plukken.
Voor de liefhebber ligt er in de
onmiddellijke omgeving voorts
Marineland, het grootste water
park van Europa met doorlopen
de shows van dolfijnen en ande
re zeedieren. De fratsen van de
fauna vermochten ons niet echt
te boeien, maar wij vormden
-getuige de luidruchtige bijval
van de massaal opgekomen kin
derscharen - duidelijk een min
derheid.
I Renault staat heeft in de eerste
1 drie maanden van dit jaar in
Nederland zoveel auto's ver-
I kocht dat het merk nummer
I dne op de ranglijst van meest
1 verkochte auto's verdrongen
I heeft, Renault is concurrent
Peugeot en Ford gepasseerd en
staat nu op de derde plaats.
Het merk heeft van 1 januari
tot en met 31 maart 12.746
auto's verkocht. Dat zijn er
I 16 .nieer dan Volkswagen, dat
112.153 voertuigen aan de man
I tracht VW blijft echter tweede
I omdat het samen met zuster-
I merk Audi 14.888 auto's ver-
kocht.
I Op de eerste plaats prijkt nog
,,ee(^ Opel, dat die ereplaats al
'5 jaar bezet houdt. Het merk
verkocht 20.150 auto's en voert
I met een marktaandeel van 13,9
I Procent comfortabel de boven-
It00n- Vierde staat Ford (11.905)
en vijfde Peugeot (1,1.618).
Het gestegen marktaandeel van
Renault heeft alles te maken
met de succesvolle modellen die
het Franse merk de laatste tijd
op de markt brengt. De nieuwe
Lagurra valt erg goed: er zijn al
meer dan 1.600 exemplaren van
op kenteken geregistreerd. Ver
der is de belangstelling voor de
opvallende Twingo groot en zit
ook de vernieuwde Clio in de
lift. De Twingo en de Clio staan
in hun segment zelfs op de
eerste plaats.
De vernieuwde Renault Clio. De compacte auto staat samen met de Twingo bovenaan in de
top tien van zijn segment. foto wout van assendelft
Renault verkoopt de Clio in
Japan onder de naam Lutetia.
In december van dit jaar wordt
ook de Twingo in Tokyo gelan
ceerd. Het merk is van plan per
jaar 15.000 auto's in Japan te
verkopen.
De Clio is slechts kosmetisch
vernieuwd. Stootrubbers en
iets andere verlichtingsunits.
Een modern, compact karretje.
De goedkoopste tweedeurs kost
23.395 gulden, de vierdeurs is
duizend gulden meer. De auto
heeft een goed, bewezen motor
tje. De 1.4 heeft uitstekende
versnellingsbakverhoudingen.
'Snel autootje', stelt een inzit
tende vast maar dat is per se
niet waar. Het ding is ontegen
zeglijk vlot, heel wendbaar en
goed overzichtelijk door het ve
le glas en de compacte afmetin
gen. Het meubilair is uitste
kend en de bediening goed.
Vreemd genoeg ontbreekt een
toerenbegrenzer op het levendi
ge motortje. En dat is heel erg
geneigd veel toeren te draaien.
Zodat de toerenteller akelig ge
makkelijk door de rode streep
van 6.000 gaat. Jammer dat de
motor nogal rumoerig is. Dat
doet afbreuk aan het comforta
bele karakter van de Clio. Het
motortje draait optimaal maar
wordt moeilijk wakker na een
koude start. De eerste kilome
ters leidt dat tot stoterig ge
drag.
De Clio heeft een veilig, puur
onderstuurd weggedrag. Dat
betekent dat de achterkant niet
wegbreekt als een bocht te snel
en ongecontroleerd genomen
wordt. In de gereden 1.4 RT
werkte de remdrukverdeler
klaarblijkelijk slecht: de ach
terwielen waren met de beste
wil en de hardste trap van de
wereld niet te blokkeren.
ilen
len en groente klein; breng boter en
>k, doe de aardappelen en groente erbM
en nootmuskaat toe en laat de rest op
m worden. Roer alles door elkaar voor
rasp er rauwe wortel door.
tP
len
diende groenten als: uien, worteltjes
kool en spinazie
>f vet
klepel zout
ma en een paar takjes selderij
:ool en de worteltjes, snij de bladf?08"
:n minuten met de helft van de bot j
:hoon, rasp of maal ze (met schil) d Jj
len. voeg ze bij de groenten en doe M
Laat de aardappelen gaar koken. z°
ontstaat. Verdun deze met de gek""
met fijngehakte selderij en aroma.
I
I "oor Jan Keunen
[Hertz heeft de Bovag-plannen
I r eerl landelijk call 0 car-
I Weem van autoverhuurbedrij-
I n"iet willen afwachten. Er
I zes maanden over ge-
,f-,Dat duurt ons te lang,
tie autoverhuurorganisa-
onlangs in Amsterdam
I liiiS m,et det °P bet call a car
I nim ^O-Milieuplan. Deel-
I dat 6uS 11111160 op elk moment,
I \n„ goeddunkt een auto
I cea n, ordt bet plan een suc-
I «ral, u1. bunnen liefhebbers
Wiftio elk van de ongeveer
I uLg Hertz-kantoren in het
ldewmeen auto huren en die
I toer SSt dii een ander kan-
brengen.erS het land terug"
Bedoeling van de Bovag is om
landelijk te komen tot één sys
teem met gelijke tarieven en
voorwaarden. Dat zou deze
maand rond moeten zijn, maar
het ziet er op dit ogenblik niet
naar uit dat de indivdualis-
tische autoverhuurders elkaar
dan al gevonden zullen hebben.
Hertz dat de kost verdient met
het verhuren van auto's over de
hele wereld, is niet tevreden
over de Nederlandse rijbewijs
bezitters. Slechts twee procent
van hen heeft ooit een auto
gehuurd. De vier jaar geleden
op de markt gebrachte 'trein-
huur-auto', waarbij treinreizi
gers op veertig stations een auto
kunnen huren, is niet het succes
geworden dat Hertz ervan had
gehoopt. De treintaxi bleek
voor de meeste reizigers een
goed en goedkoop alternatief.
Hertz wacht nu de komst van de
hoge snelheidstrein af in de
hoop, dat die straks alsnog de
nodige klanten levert voor de
trein-huur-auto.
Het H20-Milieuplan heeft niets
met water (H2O) te maken. Het
staat voor Hertz Option Origi-
nale, het redelijk succesvolle
verhuursysteem van Hertz in
Parijs. De enige bijdrage aan
dat milieu zou kunnen zijn, dat
de auto-huurders hun (tweede)
wagen de deur uitdoen en alleen
maar rijden als het echt nodig
is. Nu wordt zestig procent van
alle autoritten gemaakt voor af
standen van minder dan zeven
kilometer. Voor het gros van
deze ritjes is de fiets of het
openbaar vervoer een goed al
ternatief. Weinig gebruikte au
to's doen ook een onevenredige
aanslag op de schaarse parkeer
ruimte. In de Amsterdamse bin
nenstad staan dagelijks zesdui
zend auto's van bewoners voor
de deur.
Het systeem van Hertz is sim
pel: deelnemers aan het plan
kopen een chequeboekje van
350 en bellen Hertz als ze een
auto nodig hebben. Ze kunnen
de auto zelf afhalen of door een
Hertz-busje worden opgehaald
om bij het verhuurkantoor in de
wagen te stappen (kosten 5;
eenzelfde bedrag moet ook wor
den betaald voor het terugbren
gen). De huur moet worden be
taald met cheques uit het boek
je. De huurders hebben de keus
uit zes type auto's.
De huurprijs ligt aanzienlijk la
ger dan bij het huidige inciden
tele huursysteem. Goedkoopste
is de Opel Corsa, waarvoor 50
per dag moet worden betaald.
Voor dit bedrag kan de huurder
een onbeperkt aantal kilometers
rijden. De brandstof moet hij
zelf betalen. Volgens Hertz is
dit systeem voordelig voor ie
dereen, die minder dan 12.000
kilometer per jaar rijdt. Het
bedrijf gaat daarbij uit van
rond de 600 vaste maandlas
ten voor een Corsa-eigenaar.
Voor dat bedrag kan twaalf da
gen per maand een auto worden
gehuurd. Wie minder rijdt, is
dus voordeliger uit. De huurder
heeft niets te maken met verze
kering, wegenbelasting en on
derhoud. Die kosten komen
voor rekening van Hertz.
Hertz - nu 500.000 verhuur-
transacties per jaar - hoopt met
dit systeem de totale huurmarkt
te vergroten. Op dit moment is
de helft van de verhuur vervan-
gingsvervoer (bijvoorbeeld bij
een kapotte lease-wagen); van
de andere helft is twee derde
zakelijk vervoer. Voor particu
liere huur - grotendeels in de
weekends - is de belangstelling
nog erg gering.
Als we ziek zijn dan
verwachten we dat
de dokter ingrijpt,
'iets' doet, want doet hij niets
dan hadden we hem net zo
goed niet te hulp hoeven roe
pen. Dokters die attent reage
ren op ons lichamelijk onge
rief met recepten, verwijs-
briefjes en therapie, vinden
wij goede dokters.
Dokters weten dat. Ze weten
dat ze door iets te doen - kan
niet schelen wat - een goede
indruk op de patiënt maken.
Maar in de geneeskunde is
met verstand van zaken iets
nalaten, niet testen, niet in
grijpen, niet behandelen, een
zeker zo belangrijke genees
kundige kunst, want het mid
del mag nooit erger zijn dan
de kwaal. 'Primum non noce-
re' heet dat in Potjeslatijn: op
de eerste plaats mag je geen
schade aanrichten en bij twij
fel moet je vooral niets doen.
Daar bestaat een aardige
anekdote over. Een beroem
de, maar ook gevreesde en
inmiddels lang overleden pro
fessor in Nijmegen had als
stelling dat broekzakken on
misbare instrumenten zijn bij
medisch onderzoek. In nood
situaties hebben artsen de
neiging om bovenop de pa
tiënt te springen, zo hield hij
de leerlingdokters altijd voor,
en dat is fout. Stop eerst zeker
tien seconden je handen in je
broekzakken en kijk goed toe.
Neem waar! „Zo voorkomt u
dat u iets doet alleen maar
omdat u vindt dat u iets moet
doen." Nu in de geneeskunde
het technische geweld defini
tief is losgebarsten en elke
maand een nieuwe test of een
nieuwe behandeling op de pa
tiënt wordt losgelaten, dreigt
de kunst van het niet-doen
steeds meer in de verdrukking
te komen. In de verloskunde
woedt een pittige discussie
over dit onderwerp.
Nergens heeft de geneeskun
de zo vele triomfen beleeft als
juist in de verloskunde. Zo'n
honderd jaar geleden was het
beslist gevaarlijk om moeder
te worden of pasgeboren kind
te zijn en nu zijn de kwalijke
kansen voor moeder en kind
spectaculair gereduceerd. Dit
dankzij nauwkeurige controle
van zwangeren, betere verlos
kundige hulp en knappere
therapie door verloskundigen,
vrouwen- en kinderartsen.
Toch knaagt de twijfel. Met
name over de zin en onzin
van het maken van echo's, het
elektronisch bewaken van de
bevalling en doen van keizer
sneden wordt al jarenlang
druk gediscussieerd. Artsen
vragen zich in binnen- en bui
tenlandse vakbladen steeds
meer af of er niet te veel
wordt getest, te veel bewaakt
en te snel wordt ingegrepen.
Nu zou je denken dat er nooit
te veel getest en onderzocht
kan worden omdat een dokter
nooit te veel van een patiënt
kan weten. Dat is merkwaar
dig genoeg lang niet altijd
waar. Elke test heeft zo zijn
onnauwkeurigheden en kan
aanleiding geven tot onnodig
ingrijpen.
Neem de echo, de ultra-ge-
luidsfoto van het ongeboren
kind. „Na 20 jaar van bedwel
mend enthousiasme voor de
echo lijkt nu een kater op te
komen," schreef onlangs het
Nederlands Tijdschrift voor
Geneeskunde. Al eerder was
gemeld dat dit soort onder
zoek soms aanleiding geeft tot
het onterecht afbreken van
zwangerschappen. En nu
blijkt uit een nu al beroemd
Australisch onderzoek dat het
routinematig maken van
echo's geen enkele invloed
heeft op de gunstige uitkomst
van de bevalling.
Tot ieders stomme verbazing
bleken de 'geëchoode' kinde
ren in dat onderzoek zelfs een
iets lager geboortegewicht te
hebben. Men weet niet goed
wat men hiervan moet den
ken, maar men is wel voor
zichtiger geworden met de
onschuldig geachte echo.
Hetzelfde geldt voor de elek
tronische bewaking van de
bevalling, de 'fetal monito
ring'. De methode is in princi
pe simpel, de bedoeling dui
delijk. Met een in de baar
moeder aangebracht slangetje
en draadje kan men tijdens de
bevalling de sterkte van de
weeën meten en de hartslag
van het kind. Komt het kind
IS)
O
ui
Door Jan Paalman
in nood, zo gaat de redene
ring, dan worden we op tijd
gewaarschuwd en kan het
kind direct met een keizersne
de worden gehaald.
Maar wat blijkt? De methode
lijkt de ernst van de foetale
nood nogal eens te overdrij
ven. Men is er het nu over
eens dat deze bewaking alleen
zin heeft bij echte 'risicoge
vallen'. Wanneer normale be
vallingen ook worden be
waakt dan leidt dat tot een
vier keer zo grote kans op een
vaak onnodige keizersnede,
en het wel of niet doen van
een keizersnede is momenteel
dè grote twistappel in het ver
loskundige debat.
Het medische schrikbeeld is
Amerika. In de 'US of A'
komt één op elke vier kinde
ren met een keizersnede ter
wereld! De belangrijkste re
den hiervoor is dat de Ameri
kaanse artsen nog steeds de
aloude stelregel van Craigin
hanteren: „Eens een keizer
snee, dan altijd een keizer
snee." Daarmee zou het
scheuren van de baarmoeder
bij een volgende bevalling
kunnen worden voorkomen.
De juistheid van die regel is
nu achterhaald, ook in Ameri
ka, en men begint daar nu
ook te begrijpen dat bij een
kind in stuitligging lang niet
altijd een keizersnede, een
sectio, nodig is. Want men
heeft bij stuitligging nooit de
voordelen van een keizersne
de boven een normale beval
ling kunnen aantonen. Maar
een weg terug is er niet. De
Amerikaanse vrouwenartsen
hebben de vaardigheid verlo
ren om zo'n kind met de
handgreep van Van der
Bracht ter wereld te brengen.
En als zo'n arts dat al zou
kunnen dan zou hij dat niet
eens durven. In Amerika be
talen vrouwenartsen honderd
duizend dollar premie per
jaar om zich tegen procede
rende patiënten in te dekken;
60 procent van hen heeft al
een proces aan zijn broek ge
had. Als tijdens zo'n proces
zou blijken dat de arts 'iets
ongebruikelijks' heeft gedaan,
dan heeft hij op voorhand zijn
zaak verloren. In Amerika
worden zo onredelijk veel
keizersnedes gedaan alleen
maar om de krankjorume re
den dat daar nu eenmaal zo
veel keizersnedes worden ge
daan. En daar wordt en nrijs
voor betaald. De ingreep is
dan wel veilig, maar toch
stukken onveiliger dan een
normale bevalling.
Hoe zit dat in Nederland?
Welnu. In de internationale
medische topbladen - de Lan
cet, de BMJ en de New Eng
land Journal of Medicine -
valt geregeld veel zorgelijks
over de keizersnede te lezen
en daarbij wordt steevast één
land ten voorbeeld gesteld.
Dat land, u raadt het al, is
Nederland; alhier 'komt
slechts een krappe zeven pro
cent van alle borelingen ope
ratief ter wereld. Waarom?
Omdat in Nederland duidelij
ke afspraken zijn om wel of
niet een sectio te verrichten.
En vooral, zo lees je altijd,
omdat hier de verloskunde op
een unieke wijze is georgani
seerd.
In het buitenland zijn de
vroedvrouwen (verloskundi
gen) geheel verdwenen, maar
bij ons doen ze nog steeds 45
procent van de bevallingen,
tegen de huisartsen 11 pro
cent en de vrouwenartsen 44
procent. Dat minder méér
kan zijn, en dat bij een nor
male bevalling geen plaats is
voor medisch technisch ge
weld bewijzen de cijfers. Op
het gebied van moeder- en
kindersterfte bungelen we
eervol geheel onder aan de
lijst! Daar moeten we heel
zuinig op zijn.
De eerste zin van het persbericht doet al het ergste vermoeden: 'Als
ik tweemaal met m'n fietsbel bel, nou dan weet je het wel...'. Het kan
niet waar zijn!
Het communicatiebureau Transmark Communication, dat de public
relations doet voor het Japanse electronica-concern Nokia, moet wel
een zeer creatieve copywriter in dienst hebben. Want waar gaat het
over? Over mobiel telefoneren vanaf de fiets. Vanaf de fiets? Vanaf
de fiets ja. Met de 'Bikephone'.
De tekst in het persbericht is te briljant om hem niet letterlijk over te
nemen: „Het is niet zomaar een modegril. De moderne zakenman en
-vrouw combineert de inspanning van het werk steeds vaker met
ontspannende bezigheden. En wat is er nu mooier om dat te kunnen
zonder te hoeven wachten op dat ene telefoontje. Want er is altijd
wel een reden te bedenken om bij de telefoon te blijven. Dankzij
mobiele communicatie zijn die rollen omgedraaid. Voortaan blijft de
telefoon gewoon bij u.
Het moet het ultieme genot zijn. Tijdens een lekker fietstochtje door
de bossen wordt de verre roep van de koekoek overstemd door het
bliep-bliep van de Bikephone.
