O
CA
DE STEM
et dagelijkse wachten
Veilig afzien met keurmerk
Hui
Iccasions
LT
ONTSNAPPING
IEG0ED
Rotterdam OS
[plaat komen treinen blijkt enorme bron van ergernis bij reizigers
In de Biesbosch
kan nu ook al
georganiseerd
gekanood worden
■■■MM
J»4
Imanweg 21
111 50-12035
I s
Tel. 01150-17751
19.500.-
|ers,
28.500.-
i metallic,
14.500.-
|lic,
5.800.-
7.500.-
netallic, trekhaak 7.750.-
■c,
piegels
oo cnn
km, tre'kh9.950.-
tc,
11.250.-
18.750.-
Pk,
16.500.-
27.750.-
17.950.-
8.500.-
km8.950.-
5.500.-
Itvoering
19.950.-
19.950.-
|haak11.500.-
3lgen,
19.850.-
trekhaak,
5.500.-
hetallic,
[zijruiten,
Iz.
ntie26.500.-
wit, spoiler,
|rale sluiting
20.950.-
I, wit
19.250.-
Jportwlelen,
22.500.-
|t, trekhaak,
20.750.-
18.750.-
s metallic
23.500.-
12.850.-
lOkm,
16.500.-
;m,
tgs, trekhaak19.850.-
kergrijs metallic,
igte verstelbaar
cc motor, trekhaak,
rcasion garantie24.500.-
l metallic,
ink,'trekhaak,
:asion garantie29.850.-
imic" uitv.
casion garantie23.500.-
"Tour" uitv.,
15.500.-
tpte bruine beren zijn terecht,!
en ontsnapt vanwege onvrede I
ier was al te merken, bat
werden ze zelfs agressief. I
er te houden. Gelukkig zij"z® I
n bij Rover-dealer autobednj'l
>ns met 1 vol jaar garantie. I
fier zitten wij BEREGOED, ui
tstekende auto's weg te slaa" I
itobedrijf Rida.
e Beer
sn
Consument
DONDERDAG 5 MEI 1994 DEEL 1
bJUttUSy
4 3 nillïütfitl
Dordrecht
mmgingen, een voortdurende bron van ergernis.
De dagelijkse drukte 's morgens vroeg op het station in Breda.
[oor Lukas Burgering
Consumentenbond heeft een on-
jerzoek gedaan naar vertragingen
Ij de Nederlandse Spoorwegen. De
pitaten zijn onthutstend: niet
pnder dan 28 procent van alle
lizigers komt met vertraging aan.
lertraging betekent meer dan 'drie
piraten te laat, minder dan drie
raten wordt 'op tijd' genoemd,
leizigers en de Spoorwegen zelf
lageren op het onderzoek.
Nederlandse Spoorwegen zijn volgens
1 Consumentenbond niet echt een klant-
fiendelijk bedrijf. Ruim een kwart van alle
izigers komt later aan dan het spoorboek-
aangeeft. Hierdoor ontstaan allerhande
Joblemen: doorgaande reizigers, missen
aansluiting en lopen zo nog meer
fertraging op en forensen missen hun aan-
luitend streekvervoer in de richting van de
jdustriegebieden. Maar het belangrijkste
Ircbleem voor de Spoorwegen lijkt de op-
Ettiiig bij veel reizigers dat de auto een
Itrouwbaarder vervoermiddel is.
p reiziger, die zijn naam liever niet
pmt, staat op het perron van station
reda. Het is tien over acht, donderdagoch-
fcd. Hij vertelt dat hij eigenlijk veel liever
jet de auto reist. „Ik carpool elke dag,"
1 hij. „Dat gaat echt een heel stuk
lieren goedkoper."
lijn die voor de grootste problemen
Irgt is de verbinding tussen Amsterdam en
Ink Veel vertragingen ontstaan op het
pject Rotterdam - Breda. Volgens een
ierzoek van de Consumentenbond komt
in Dordrecht liefst 54 procent van alle
reizigers met méér dan drie minuten vertra
ging aan. Dordrecht is een belangrijk
knooppunt in het treinverkeer. De treinen
uit de richting Venlo en Eindhoven komen
er samen met de treinen uit Roosendaal in
de richting Randstad. Bovendien moeten
ook de intercity's uit België en Parijs in
deze 'trechter'.
J. Krijgsman, voorlichter van het rayon
Dordrecht van de Nederlandse Spoorwegen
kent de problemen. „Onze dienstregeling
staat onder zware druk. Dat komt met
name door het grote aantal projecten dat op
dit moment wordt uitgevoerd. In feite zou
je kunnen zeggen dat de spoorlijn tussen
Amsterdam en Breda een grote bouwput
is." Krijgsman verwacht dat de problemen
pas rond 1997 zullen zijn opgelost.
De reizigers laten de vertragingen meestal
maar gelaten over zich heenkomen. De
dienstdoende conducteur op een trein die
vertraging oploopt, is soms wel zo vriende
lijk om via de intercom even uit te leggen
wat er aan de hand is. Vaak echter weten de
reizigers van niets en wachten ze rustig af.
De Consumentenbond verwijt de Spoorwe
gen dat zij deze bron van ergenis onvol
doende wegneemt, terwijl dat toch niet
moeilijk moet zijn.
„Natuurlijk proberen wij onze reizigers
snel van adequate informatie te voorzien,"
zegt Krijgsman, voorlichter van de NS.
„Maar in de eerste plaats weten we zelf niet
altijd alles. Een vertraagde trein kan plot
seling wat vertraging inlopen, er kan plot
seling een ongeluk gebeuren. Je weet het
gewoon niet meteen. In de tweede plaats
zijn er vertragingen, die elke dag hetzelfde
zijn. Is het dan nog zinvol om een conduc
teur te laten omroepen: 'er is vertraging
wegens werkzaamheden'? Nee, ik denk het
niet. Daarmee erger je de mensen die elke
dag in die trein zitten aleen maar.'"
te vroeg
De grootste problemen doen zich voor in de
spits. Het grote aantal reizigers en een
kwetsbare dienstregeling zorgen bijna da
gelijks voor vertraging.
„Je wordt er een beetje apatisch van," zegt
J. van Sas. Hij reist iedere ochtend met de
trein van Rotterdam naar Rotterdam-Zuid.
„Er is zo vaak vertraging. Vooral op maan
dag, dan is tien minuten of meer niet
abnormaal. Maar ja, je bent er van afhan
kelijk."
Het is 6.52 uur, Rotterdam Centraal Sta
tion. Op het perron wordt omgeroepen dat
er een ongeval is gebeurd in de buurt van
Rijswijk. Daarom moeten de reizigers in de
richting Breda naar een ander perron. „De
internationale sneltrein uit Parijs heeft een
vertraging van ongeveer dertig minuten,"
schalt de speaker.
Dienstplichtig soldaat G. Holdampf is in de
trein naar. Breda gestapt. „Ach, vertraging
doet mij niet zoveel," zegt hij. „Als ik de
aansluitende bus naar de kazerne haal vind
ik het allang goed. De vertraging mag
daarvoor niet meer zijn dan negen minuten,
en dat is om deze tijd bijna nooit." Hij komt
uit Nieuwerkerk. De trein van Gouda naar
Rotterdam die hij eerst moet nemen, heeft
een heel ander probleem. „Die vertrekt
meestal een paar minuten te vroeg." Daaro-
vere heeft Holdampf een brief naar de NS
geschreven. Hij ontving toen een keurige
reactie met de mededeling dat de conduc
teur hierop zou worden aangesproken.
Maar nog altijd wil de trein wel eens iets te
vroeg wegrijden.
De Consumentenbond maakt ook bezwaren
tegen verkeerde informatie. Het kan voor
komen dat er op een perron wordt omgeroe
pen dat een bepaalde trein zoveel vertra
ging heeft, dat een andere in diezelfde
richting eerst vertrekt. Reizigers worden
dan geadviseerd de eerste trein te nemen.
Bijvoorbeeld: de intercity van 8.12 heeft
vijftien minuten vertraging. Dan vertrekt
de stoptrein van 8.17 die dag eerst.
Ervaren reizigers weten dat je bij vertra
ging altijd moet opletten op de mogelijk
heid van andere treinen. Het is echter
bijzonder frustrerend wanneer de stoptrein
waar je in bent gaat zitten, al na een
kwartier wordt voorbij geraasd door een
intercity. Dan had je beter kunnen wach
ten.
Voorlichter Krijgsman kent het probleem.
„Andersom geldt het trouwens ook. Als wij
denken, dat een bepaalde trein niet wordt
ingehaald, roepen we het om. Maar als wij
al weten dat een trein ergens halverwege op
een zijspoor zal worden gezet om ingehaald
te worden, roepen we natuurlijk niets om.
Er zijn dan altijd reizigers die heel boos
worden, omdat ze aan de andere kant van
het station een stoptrein zien vertrekken."
Afwegingen
„We doen het altijd fout, echt altijd. Ik
bedoel, er is altijd een groep reizigers
gedupeerd. Vergelijk het met een verbin
ding. Om een bepaalde intercity te halen,
moet je eerst naar een groot station. Als die
trein vertraging heeft, mis je dus de interci
ty. Maar moeten wij dan de intercity laten
wachten op die paar reizigers die de aan
sluiting moeten halen? Nee, want dan" du
peer je bij voorbaat al een hele trein vol
mensen. Dat soort afwegingen moeten wij
dus de hele dag maken."
„Een andere mogelijkheid is een onver
wachte meevaller. De intercity vertrekt uit
Eindhoven met een kwartier vertraging.
Zonder dat iemand weet waarom ziet het
personeel kans om de vertraging langzaam
maar zeker in te lopen. Wij moeten dan met
zo'n 'onbekende' versnelling onze afweging
maken voor wat betreft het advies aan de
reizigers. Heeft die trein in Breda nog tien,
nog zeven of nog vier minuten vertraging?"
„Een ding is zeker," zegt Krijgsman. „Als
we alles op alles moeten laten wachten
heeft aan het einde van de dag iedere trein
minimaal anderhalf uur vertraging." Daar
om wacht nu alleen de laatste trein op
verschillende verbindingen, omdat mensen
anders kunnen 'stranden'.
De trein van 6.52 rijdt op tijd weg. Wie op
dit uur al in de trein zit, heeft gegarandeerd
en zitplaats, het is nog niet druk. Volgens
de meeste reizigers is dat 's middags anders.
„Kijk nou rijdt hij weer stapvoets. Rond
Dordrecht doet hij dat altijd." Een jonge
man, die zijn naam liever niet noemt, wijst
naar buiten. „Bij Lage Zwaluwe gaat het
straks weer zo langzaam." Hij is duidelijk
een ervaren reiziger, bij Lage Zwaluwe
begint de trein weer te kruipen.
Vanaf station Breda vertrekt de intercity
van 7.47 vandaag precies op tijd. Er stap
pen veel mensen in. Een man legt, voor hij
in de trein springt uit: „De auto is eigenlijk
een stuk duurder, als je alleen rijdt. En in
de file loop je toch ook vertraging op? Ik
neem gewoon altijd een trein vroeger, dan
ben ik zeker op tijd."
Volgens A. Bergman, een reiziger die elke
dag met deze trein van Breda naar Rotter
dam gaat, wordt het de laatste tijd iets
beter. „Sinds de opening van de tunnel in
Rotterdam nemen de vertragingen iets af.
Je hoeft steeds minder vaak te staan in de
trein, dat valt me wel op."
NS-woordvoeder Krijgsman reageert ver
moeid op het staan in de trein. „Nee, er
komen geen sta-wagens. Dat hebben de
media zo opgepikt, maar het is echt onzin.
Wat is er precies aan de hand? Uit een
tweetal treinstellen worden in totaal dertig
stoelen weggehaald. Alle andere - hon
derden - stoelen blijven gewoon in de
trein."
De trein van 7.56 staat bijna tien minuten
stil op perron vier van station Breda. In de
trein is het erg druk, veel mannen met
zwarte koffertjes en vrouwen in mantelpak
jes. J. Geurts laat deze trein lopen. Hij
wacht op de trein van 8.07 in dezelfde
richting. „Die is niet zo vol," weet hij.
Hij heeft pech, want de speaker deelt mee
dat de terin een vertraging van 5 minuten
heeft. „Eigenlijk maakt het helemaal niet
uit of ze uitleggen waarom er vertraging
is," zegt Geurts. „Maar voor je gevoel is het
toch veel prettiger als je weet wat er aan de
hand is."
Ook E. Wijdicks neemt deze trein. Hij is, als
eerste die we spreken op deze ochtend, echt
helemaal tevreden. „Ik ga zeker niet met de
auto. Er is een goede verbinding die vaak
rijdt. Vertraging? Daar merk ik weinig
van." Misschien is hij nog niet helemaal
uitgeslapen, want de trein vertrekt 7 minu
ten te laat.
Door Jan van Zuilen
Een bootje met een buitenboordmo
tortje jpruttelt kalm voorbij. Een
echtpaar van middelbare leeftijd
wuift minzaam naar de passagiers op
de boot van het recreatieschap de
Brabantse Biesbosch. Als iedereen
zich zo gedroeg als zij, had schapsdi
recteur Kees van Heiteren wel thuis
kunnen blijven in plaats van het
water op te gaan om zijn nieuwste
wapen in de strijd tegen uitspattin
gen in de Biesbosch te presenteren:
het keurmerk Buitensport, speciaal
voor bedrijven die bootjes en kano's
verhuren.
Dit keurmerk is twee jaar geleden in het
leven geroepen om het kaf van het koren
te scheiden in de bloeiende business van
survival-tochten, out-door-trainingen en
andere (quasi) avontuurlijke activiteiten
in de vrije natuur.
Bedrijven die het keurmerk Buitensport
voeren, garanderen dat ze waken over de
veiligheid van de deelnemers en tevens
dat ze tijdens hun tochten door de bush-
bush de natuur geen schade berokkenen.
Twee criteria waarmee ook in de Bies
bosch kennelijk nogal eens een loopje
wordt genomen, getuige onder meer het
recente incident toen soldaten van het
Korps Commandotroepen een groep jonge
cursisten van de Outward Boundschool
uit Ulvenhout uit de Biesbosch haalden,
die met windkracht acht met kano's het
water op waren gegaan. En weliswaar
niet in de Biesbosch zelf, maar ook de
afgelopen winter zijn nog twee Belgische
sportvissers in de Amer verdronken om
dat ze met slecht weer en zonder zwem
vest het water opgingen.
Het keurmerk Buitensport is een initiatief
van de Stichting Recreatie, een belangen
vereniging van organisaties op het gebied
De kano is door zijn rankheid en
manier van voortbewegen met een ped
del in plaats van met roeispanen uitste
kend geschikt voor een verkennings
tocht door de smalle en ondiepe kreek
jes. FOTO WILLEM BLAUW
van openluchtrecreatie en natuurbescher
ming met als voornaamste doelstelling
het streven naar een harmonieus samen
gaan-van recreatie en natuurbehoud.
In eerste instantie was het keurmerk
bedoeld voor georganiseerde out-door-
activiteiten, met ingang van dit seizoen
wil de Stichting Recreatie haar doelgroep
verbreden tot de kano-verhuurders in
natuurgebieden. Het eerste jaar gebeurt
dat bij wijze van experiment. De Bies
bosch is een van de proeftuinen, de
andere zijn de riviertjes de Linge en de
Dommel en het natuurgebied de Weerrib-
ben in de Kop van Overijssel.
Niet toevallig zijn deze gebieden uitgeko
zen. Het zijn stuk voor stuk gebieden
waar veel wordt gekanood en waar de
beheerders klagen over wildgroei en soms
al dreigen het kanoën helemaal te verbie
den.
In de optiek van de Stichting Recreatie
snijdt het mes ook aan twee kanten.
Zowel, de beheerders van de betrokken
(natuur)gebieden als de cliënten van de
kanoverhuurders hebben er baat bij. De
beheerders mogen verwachten dat de
kanoverhuurders hun best zullen doen
om hun klanten op het hart te binden
voorzichtig met de natuur om te gaan; de
cliënten op hun beurt mogen er op reke
nen dat ze voor hun kano te water laten
de nodige veiligheidsinstructies meekrij
gen.
Controle
Het keurmerk is vrijblijvend, maar be
drijven die het hebben, worden wel ge
controleerd dpor medewerkers van de
Stichting Recreatie. „Een keer betrapt
worden op vuurtje stoken op een plek
waar gemakkelijk bosbrand kan ontstaan
en je kunt het schudden," zegt Marinus
Stam van Stam Kayak en Outdoor Centre
uit Raamsdonksveer.
Stam was twee jaar geleden een van de
eerste ondernemers in zijn branche die
het keurmerk aanvroegen en kregen.
„Ook uit eigen belang, zeg ik eerlijk. Ik
kreeg steeds meer concurrentie van men
sen die snel even een graantje mee wilden
pikken van de groei. Dat waren mensen
die zonder kennis van zaken en zonder
goede voorbereiding met groepen mensen
de natuur introkken en die zich, uiter
aard haast zou ik zeggen, niks aan trok
ken van veiligheidsvoorschriften. Dat
soort mensen bezorgt onze branche een
slechte naam. Zo'n keurmerk is een uit
stekend middel om het kaf van het koren
te scheiden."
Wat geldt voor gebieden als de Ardennen
in België en de Ardèche in Frankrijk,
geldt volgens Stam evenzeer voor de
Biesbosch. „Ook hier kun je door een
paar simpele regeltjes in acht te nemen
veel goodwill kweken: nooit met slecht
weer het water op gaan, altijd een zwem
vest dragen, geen al te grote groepen op
pad sturen en tijdens het varen zorgen
dat je niet in het riet komt, zeker niet in
de broedtijd. Bovendien laat ik mensen
die nog nooit gekanood hebben ook eerst
oefenen onder leiding van een instruc
teur."
Het is vooral een kwestie van respect
hebben voor de natuur, vindt Stam. „Ik
ben zelf een natuurliefhebber. Ik kom van
jongsaf aan al in de Biesbosch. Voor mij
is het vanzelfsprekend dat ik geen plan
ten verniel en vogels of andere dieren
verjaag. Automatisch probeer ik dat de
mensen die bij mij boeken over te bren
gen."
Mooie woorden, maar tegelijkertijd is
organiseren van avontuurlijke tochten
wel Stams broodwinning en komen daar
nu niet juist mensen op af voor wie het
niet ruig genoeg kan gaan?
Stam knikt instemmend, maar zegt met
een dat hij daar wel raad mee weet.
„Willen jullie een echte survival-tocht
maken? vraag ik dan. Akkoord, meld je
morgenochtend om half zes in je blote
kont daar en daar in de Biesbosch, dan
zullen we iullie weieens even afknijpen.
Nou, negen tegen een, blijkt dat toch niet
de bedoeling. Hebben ze het toch liever
een onsje minder. Bovendien, als het echt
ruig moet, ga ik niet de Biesbosch in. Dan
neem ik ze wel mee naar de Ardennen.
Daar heb ik een eigeq terrein voor wild-
water-kanoën."
Maar ook met wat meer ontzag voor de
natuur is er voor avonturiers in de Bies
bosch nog genoeg te beleven, vindt Stam.
„Wat denk je van een nachtelijke oriënta-
tietocht per kano, puur op kompas? Of
zonder kano, maar eerst zelf van boom
stammen een vlot bouwen of met een
touw over het water steken? Actie genoeg.
Als je wilt afzien, kom je bij mij best aan
je trekken. Ook in de Biesbosch."
Strategie
De komst van een keurmerk voor kano-
verhuurders past ook uitstekend in de
strategie van het recreatieschap om het
gebruik van de kano te stimuleren. Bij
het verkrijgen van de status nationaal
park is altijd uitgangspunt geweest dat
de Biesbosch vrij toegankelijk moet zijn.
Er komt geen hek omheen, ook wordt er
geen entree gevraagd. Het recreatieschap
heeft echter wel graag dat de bezoekers
zich rustig gedragen. Een deel van de
Biesbosch is ook al verboden gebied voor
motorjachten en speedboten. Daar mag
alleen met roeibootjes en kano's worden
gevaren. Vooral de kano is doof zijn
rankheid en manier van voortbewegen
met een peddel in plaats van met roeispa
nen uitstekend geschikt voor een verken
ningstocht door de smalle en ondiepe
kreekjes.
Het keurmerk is evenwel geen vrijbrief
voor goed gedrag, realiseert Stam zich.
„Je zult altijd mensen houden die het
nodig vinden om de boel op stelten te
zetten. Dat is natuurlijk ook niet zo
vreemd. In een mooi weekend verblijven
hier duizenden mensen. Daar zitten er
altijd een paar bij die zich niet weten te
gedragen. Ach, ik ken mijn pappenhei
mers. Ik hoef het aantal kratten bier aan
boord maar te tellen om te weten wat
voor vlees ik in de kuip heb. Als je rustig
van de natuur wilt genieten, neem je géén
twee kratten bier mee de Biesbosch in."
w
mm
