0 DE STEM
Zeeuwse creditkaart
toerisme in de maak
D66 verdubbelt zich I Forse winst voor WD en ouderenpartijen
De dag van de vochtige potloden
06-0226116
2x 10 - DR00MK0RTING
0(1
auto of motor
jjodenkruispunt
kordt rotonde
Van Poppel wint
[rit in Vuelta
Cehave-Encebe
diep in 't rood
NEDERLAND
Tweede Kamerverkiezingen 1994 - zetelverdeling
37
5
CDA
E2
Affaire Doema
de doofpot
U'tie Fiod bij
lantal banken
In de extra
verkiezings
bijlage:
Heisverzekering
10 pet omhoog
GRATIS BEREIKBAAR
Lubbers wil
naar Brussel
Zwemplaatsen matig tot goed
Forse winst CD in
Rucphen en
Zeeuws-Vlaanderen
|94
ar even
?n rechf
61 18 11.
w(*en
to koop
dacht u van het resultaat als u dat even laat
via een ..Kleintje" in De Stem
8f*
5 van de 10 mannen
Oe Stem lezen
M*""
speciale
"angstell.ng voor onze
^„tjesrubriek
s en motoren Uw
nDiecüng <n die njbriek
Kdus niet missen
me jaargang
jjt - Een van de beruchtste
Lk-spots jn Zeeuws-Vlaande-
wordt aangepakt. Het kruis-
„t Grote Kreekweg, Clinge-
Koolstraat, Van de Mael-
Jdweg in Hulst wordt omge-
Laivd tot rotonde. Gedeputeer-
i Staten willen hiervoor ruim
,ji ton uittrekken. De afgelo-
ts jaren vielen er drie doden op
ft kruispunt.
||ZIE ZEELAND - D1
(Valencia - Jean-Paul van Poppel
[eeft de negende etappe van de
e van Spanje gewonnen. Hij
ersloeg de Spanjaard Juan Car-
s Gonzalez en de Italiaan En-
inoLeoni in de sprint.
(ZIE SPORT-B1
l - De vee- en vleesgroep
|an Cehave-Encebe zit diep in
Ie rode cijfers. Een woordvoer-
ler van het moederbedrijf in
el schat dat het boekjaar
'94 eind juni wordt afge-
loten met een verlies van onge-
leer vijftien miljoen gulden.
ZIE ECONOMIE - A5
DE STEM
HET WEER
4Ê I MIN./MAX tl
0 I 7/Ts jj
8"710311 "000218"
I I I I I
WOENSDAG 4 MEI 1994
LOS EXEMPLAAR: MAANDAG T/M VRIJDAG: 1,75 - ZATERDAG: 2,00
15331590
inw
1994
stemmen
14
1989
slemmen
Opkomst
78,3 8966151
79,9
8893302
CDA
22,2 1994115
35,3
3140502
PvdA
24,0 2150035
31,9
2835251
WO
19,9 1787358
14,6
1295402
066
15,5 1387883
11
701934
GRLINKS
3,5 310292
4,1
361488
SGP
1,7 155177
1,9
166898
GPV
1,3 118990
1,2
109637
RPF
1,8 158702
1,0
85231
CD
2,5 220333
0,9
81340
Overige
Wmra:
7,6 683266
1,2
115619
SP
1,3 118535
0,4
38870
AOV
3,6 325997
Opkomst in procenten
I
Tweede Kamer 1989
Gemeenteraad 1994
Tweede Kamer 1994
0 10 20 30 40 50 60 70
54
49
22
12
6
1989 1994 1989 1994 1989 1994 1989 1994 1989 1994 1989 1994 1989 1994 1989 1994 1989 1994 1989 1994 1989 1994 1989 1994
033
GROEN
LINKS
GPV
AOV
Tweede Kamer
Dreun CDA, PvdA grootste
Van onze Haagse redactie
Den Haag - Het CDA is de grootste verliezer geworden van de
Tweede Kamerverkiezingen. De christen-democraten raakten
gisteren in één klap 20 van de huidige 54 zetels kwijt. De
Partij van de Arbeid wist het verlies beperkt te houden tot 12
zetels en wordt daarmee de grootste partij.
Minder warm Wftjil
Vandaag gaan we zon en
temperatuur inleveren.
In de ochtend een enkele
bui, later opklaringen.
Ook morgen wisselvallig.
Woskou - Een aantal politieke
[partijen in Rusland heeft tijdens
de verkiezingscampagne vorig
gaar geld uit het buitenland ge
negen. Maar er is de Doema (de
Russische Tweede Kamer) alles
[aan gelegen om de zaak in de
poofpot te stoppen. Anders zou
pat verschillende afgevaardig
den hun zetel kunnen kosten.
IZIE BUITENLAND - A4
nsterdam - De Fiscale Inlich
tingen- en Opsporingsdienst Fi-
F neeff hij 25 kantoren van
buitenlandse banken in Neder
land invallen gedaan. Nederlan
ders worden ervan verdacht via
[deze banken grote bedragen bui
ten de belastingdienst om naar
pet buitenland te hebben ge
pluisd.
■ZIE BINNENLAND - A3
VANDAAG IN DEZE KRANT
Uitslagen per gemeente
Analyse van het nieuwe
politieke landschap
Commentaar
En verder:
Vreugde en verdriet van
winnaars en verliezers
ZIE DEEL-C
hen Haag - Reisverzekeringen
worden gemiddeld 10 procent
duurder. Volgens de verzeke
raars is dat het gevolg van duur-
Suere schades en dat komt weer
omdat Nederlanders steeds meer
avontuurlijke en verre reizen
®aken. Begin 1992 zijn de pre
mies voor de reisverzekeringen
I ook al met 10 procent verhoogd.
Nog nooit eerder hebben de kie
zers zo'n forse klap uitgedeeld.
„Ik ben diep bedroefd," zei een
zeer aangeslagen CDA-lijsttrek-
ker Brinkman.
Zijn PvdA-collega Kok, de 'win
naar van de verliezers', vierde
daarentegen feest in Amsterdam.
Met deze uitslag hebben de kie
zers een bikkelhard oordeel uit
gesproken over het beleid van
het derde kabinet-Lubbers.
Twaalf van de 32 zetels verlies
van de coalitie zijn terecht geko
men bij D66. De WD boekte 9
zetels winst.
De twee ouderenpartijen AOV en
Unie 55+ doen verrassend sterk
hun intrede in de Tweede Kamer
met respectievelijk 6 en 1 zetels.
Voor de Socialistische Partij rol
den er 2 zetels uit de bus. Verder
groeide de aanhang van de klei
ne christelijke partijen - SGP,
GPV en RPF - en van de Cen-
trumDemocraten.
Ronduit teleurstellend is het re
sultaat voor Groen Links. In
plaats van de voorspelde winst
moest de partij een zetel terug.
De nieuwe Tweede Kamer gaat
twaalf fracties tellen. Dat is
twee meer dan de huidige Ka-
(ADVERTENTIESj
Ma. t/m vrij. 8.00-17.00 uur, zat. 8.00-12.00 uur.
- Bezorgklachten - Vragen over uw abonnement
- Wat te doen met vakantie
mer. Nieuwkomers zijn het Alge
meen Ouderen Verbond (AOV),
de Unie 55+ en de Soeialistische
Partij.
De van de PvdA afgescheiden
een-vrouwsfractie van mevrouw
Ockels Is met haar De Nieuwe
Partij er niet in geslaagd een
zetel te veroveren en verdwijnt
dus uit het parlement.
Lijsttrekker Kok van de PvdA en
zijn collega Brinkman van het
CDA wilden gisteravond nog
niet zeggen wat zij de meest
wenselijke coalitie vinden. Zij
willen eerst het beraad met hun
fracties afwachten, dat morgen
plaatsvindt.
De WD zal niet deelnemen aan
een kabinet met PvdA en CDA,
zei lijsttrekker Bolkestein gister
avond in het lijsttrekkersdebat
aan het eind van de verkiezings
dag.
Zeeland
De resultaten in Zeeland wijken
nauwelijks af van het landelijke
beeld. Opmerkelijk is dat de
CentrumDemoeraten in Zeeuws-
Vlaanderen beduidend hoger
scoorden dan in de rest van de
provincie.
Het CDA is ook in Zeeland dé
grote verliezer. Eén van de
grootste nederlagen leed het
CDA in Sas van Gent waar de
christen-democraten 17,9 pro
cent achteruit boerddn. De te
ruggang in Hulst (16,1), Axel
(14,5) en Terneuzen (14,2) is ech
ter ook aanzienlijk.
De PvdA wist in Zeeland het
verlies enigszins te beperken.
VERVOLG PAGINA -Cl
INHOUD
Ook in het stembureau nummer 9 in Breskens wordt de kiezer gevraagd het rode potlood vooral
niet nat te maken. Nogal eens tevergeefs. foto wim koouman
Den Haag (anp) - Premier
Lubbers is beschikbaar voor
het voorzitterschap van de
Europese Commissie als op
volger van de Fransman De-
lors.
De regering draagt hem binnen
kort formeel als kandidaat voor
bij de huidige voorzitter van de
Europese Unie, Griekenland.
De Europese top in juni moet
besluiten of zij Lubbers zal
voordragen bij het Europees
Parlement. De functie komt vrij
op 7 januari 1995.
Buitenlandse Zaken kwam gis
teravond kort na het sluiten van
de stemlokalen met de bekend
making.
„Aangezien vandaag het kabinet
demissionair is geworden, is het
thans voor de minister-president
mogelijk antwoord te geven op
de vraag of hij beschikbaar is
voor de opvolging van de heer
Delors," aldus de verklaring.
Wordt Lubbers EU-voorzitter,
dan moet oud-minister Van den
Broek, thans EU-commissaris,
zijn funktie opgeven, omdat Ne
derland slechts één zetel in het
dagelijks bestuur van de EU
heeft.
ZIE OOK BINNENLAND - A3
A
X
4 KATERNEN
Binrierv/Buitenljnd
Binnenland
Buitenland
Economie
Beurs
Sport
Verkiezingen
Zeeland
Gids
RTV-program ma's
A2
A3
A4
A5/A6
A6
deel B
deel C
deel D
deel E
E2
Door onze verslaggever
Cees Maas
Breskens - Iedere bezoeker
krijgt zo'n lang grijs docu
ment. De verkiezingsbiljet
ten vandaag zijn groter dan
ooit, met al die kandidaten
die Haagse macht willen.
Lappen van biljetten zijn het.
„Leesvoer zat. Tot over een
uur," zegt de mevrouw met de
wandelstok als ze het hokje
betreedt.
De voorzitter van het Bresken-
se stembureau nummer 9, het
bejaardenoord Goedertijt, kan
er wel om lachen. Het is elf
uur, hij neemt een slokje pils.
Altijd een leuke dag, verkie
zingsdag. Je komt nog eens
onder de ménsen. Hij en zijn
twee collega's zitten er vrolijk
bij en hebben meestal een per
soonlijk woordje voor alle be
kenden die de tafel passeren.
En dat zijn er veel.
„Ha die Henk, is Marie al wat
opgeknapt? Ach, wat verve
lend. Oh, je hebt een volmacht
meegenomen, je moet maar zo
denken: de zon schijnt tenmin
ste nog vandaag."
Zo wordt in Breskens de demo
cratie gemaakt.
Het wordt druk. Veel oudere
echtparen. Soms helpen die el
kaar. Dan zegt hij of zij ietwat
wanhopig, of soms ook wat
driftig, dat 'het' niet te vinden
is en buigt de partner zich ook
in het hokje. Met een voorzich
tige vinger wordt 'het' aange
wezen. Vaak volgt dan een
sloer van een lik aan de punt
van het rode potlood, en het
hokje wordt ingevuld. De dag
van de vochtige potloden
„Dank u wel," zegt een me
vrouw nadat ze haar biljet in
de gleuf heeft gestoken. „Dank
wel," reageert de zittende
ambtenaar, en zie, daar komt
Sjaan binnen. Die Corrie, de
bedankmevrouw, kent, en luid
ruchtig laat weten dat ze met
Corrie nog een koffievisite
moet afspreken.
VERVOLG OP ZEELAND - D1
Van onze verslaggever
Breda - Hoewel de kwaliteit van het zwemwater op enkele
plaatsen beter kan, heeft geen enkele zwemplaats in Noord-
Brabant en Zeeland de kwalificatie 'onvoldoende' gekregen.
Jaarlijks controleren de provincies een groot aantal officiële zwem
plaatsen. Op basis van gegevens uit de afgelopen jaren hebben alle
plassen, vennen en strandbaden in Noord-Brabant het predikaat
'goed' gekregen.
In Zeeland is alleen de Westerschelde minder goed. De kwaliteit van
het water van de Westerschelde is matig en voldoet nog net aan de
minimale eisen.
De gisteren gepresenteerde landelijke folder 'Zwemwaterkwaliteit
1994' geeft voor het eerst niet meej: per provincie maar landelijk een
overzicht van de kwaliteit en veiligheid van oppervlaktewater.
De folder in de vorm van een landkaart is een gezamenlijke uitgave
van de provincies en de ANWB en is verkrijgbaar bij VW en
bibliotheken.
(ADVERTENTIE)
Pampers nu extra voordelig. En - alleen bij Albert Heijn -
bij aankoop van één Pampers voordeelpak 2xf 10.-
korting op twéé entreekaartjes van de Efteling Plus kans
op één van de 50 sprookjesachtige weekends, voor
2 personen in het Efteling Hotel. U kunt meedoen zo
vaak u maar wilt
Pampers voordeelpak,
diverse soorten O"? QQ*
w Ol.\TO
•Reclamepr1|s Is geldig t/m zaterdag 7 md as. en zelang de
voorraad strekt "Zie de folder In de wintel.
Brinkman: 'S Lands grootste kruidenier blijft op de kleintjes letten.
Van onze verslaggever
Terneuzen/Rucphen - De be
perkte landelijke winst van de
CentrumDemoeraten stond gis
teren in schrille tegenstelling
met de forse winst die de partij
in de gemeente Rucphen haalde.
De CD kreeg maar liefst 1056
stemmen. Met dat aantal wordt
de partij van Janmaat de vijfde
partij in Rucphen, waar de op
komst zeer laag was.
Ook in Zeeuws-Vlaanderen
boekte de CD hier en daar flinke
winst. Bij de gemeenteraadsver
kiezingen bleven de deuren van
de Zeeuws-Vlaamse raadszalen
nog gesloten voor de CD. Maar
als de uitslag van de Tweede
Kamer zou gelden voor de ge
meenteraden zou de CD in ver
scheidene gemeenten een zetel in
de raad hebben behaald.
Van onze verslaggever
Middelburg - Het Zeeuws provinciebestuur loopt met het plan
rond een Zeeuwse creditkaart voor toeristen te maken. Met
die kaart, waarschijnlijk te koop vanaf januari 1996, kunnen
toeristen overal in Zeeland parkeren, telefoneren en van het
openbaar vervoer, de veren en de attracties gebruik maken.
De 'Zeelandkaart', er is al een werknaam verzonnen, is eigenlijk
bedacht om wat onvriendelijke toeristische maatregelen te verpak
ken in een service-jasje. De toerist die de kaart koopt, betaalt tevens
vaarbelasting en parkeergeld voor de recreatiegebieden.
Zoals het rapport Van der Munnik eerder aantoonde, zit de provincie
met een financieringstekort in de sector openlucht-recreatie. De
rijkssubsidies lopen terug, terwijl het aantal toeristen groeit en het
noodzakelijk onderhoud aan de voorzieningen toeneemt.
Adviseurs van het provinciaal bestuur waarschuwden voor voorzich
tigheid toen er plannen rezen vaarbelasting te heffen in de Zeeuwse
wateren en parkeergeld op de dammen.
Het adviesbureau Intercai mag nu van Gedeputeerde Staten voor
negentig mille een studie gaan doen naar de haalbaarheid van de
kaart.
KIEZEN
Dit woord is vandaag in het nieuws. Een van de vele. Een krant vol. Nu de
daad bij het woord: een echte Parker Roller-pen voor u, met uw woord(en)
naar keuze erin gegraveerd, als u een nieuwe abonnee opgeeft. U de pen,
de nieuwe abonnee om te beginnen twee weken de krant gratis.
Noteer als nieuwe abonnee:
Naam:
Adres:
Postcode:.Plaats:
Telefoon (voor controle bezorging):
De nieuwe abonnee betaalt per: (prijzen v.a. 1 januari 1994)
kwartaal acceptgiro 87.20 kwartaal automatisch84.70
o maand automatisch 29.05 bank/gironr
De Parkerpen zenden aan:
Naam:
Adres:
Postcode:.Plaats:.
In de pen moet komen te staan: (max. 15 letters)
De pen wordt opgestuurd zodra wij het eerste abonnementsgeld ontvan
gen hebben. Stuur deze bon in een open envelop zonder postzegel naar
Dagblad De Stem, Antwoordnummer 112, 4800 VB Breda.
DE STEM. EEN KRANT DIE JE WAT ZEGT
I--I
