DE STEM
'Terugzien is erg deprimerend'
Wiesenthal completer dan ooit tevoren
Apotheose van
een festival
Ericson ontzenuwt
clichés Scandinavië
UIT gids
bestem
Herboren Marten Toonder putte kracht uit het lichtje in de boom
Museum exposeert obsessie
van Freud voor archeologie
USKE WISK
ambone
Gecomineerde documentaire van Tros en Westdeutsche Rundfunk
VAan ethiek schort het nog wel eens in
deze branche, maar ik heb nooit een
stuiver verdiend met oneerlijk -zaken
doen"
Ad Fransen, directeur Arke Reizen
Gids
MAANDAG 25 APRIL 1994
RADIO 1
5 heel uur en 7.30, 8.30, 12.30,
13.30, 16.30, J7.30.J8.30 en 06.30
Nieuws.
NCRV: 7.07 Hier en Nu
Door Anja van den Akker
Kaarsrecht, met de handen op de rug, komt hij op z'n
gemak aankuieren. Een beetje te laat, dat wel, maar
haasten is Ieren nu eenmaal niet zo eigen als rust en
gemoedelijkheid. Marten Toonder, de geestelijk vader
van Tom Poes en Ollie B. Bommel, straalt die Ierse rust
in al zijn poriën uit.
Hij is vanuit zijn woonplaats
Greystones overgevlogen vanwe
ge twee evenementen te zijner
ere: de tentoonstelling 'Marten
Toonder, tekenaar in oorlogstijd
- die a.s. vrijdag in het Amster
damse Verzetsmuseum wordt ge
opend - en de tv-documentaire
die de NOS morgen uitzendt
onder de titel 'Een heer vertelt'.
Zonder de wilde zee, de wind, de
oude bomen, maar ook de stenen
waar Ierland vol mee ligt, zou hij
niet kunnen leven. De mystiek
van Ierland, het groene eiland
dat Marten Toonder al tekende
voordat hij het ooit had gezien,
boort in hem onvermoede bron
nen aan.
Zijn wereld is er een van symbo
len. Z'n stripverhalen ook. Tom
Poes als de belichaming van het
verstand, Ollie B. Bommel sym
bool van het gevoel, de haan
Markies de Canteclaer vertegen
woordiger, der hoogmoed.
Licht en schaduw. Leven en
dood. Marten Toonder praat er
over zoals hij dat diep van bin
nen beleeft: intens en indruk
wekkend.
„Als een dierbaar iemand dood
gaat", duidt hij op zijn vrouw
Phiny, dochter en broer, „treur
je eigenlijk over jezelf. Je huilt
omdat je zo alleen bent. Op een
gegeven ogenblik zeg je: Dit is
onzin. Ik moet weer een nieuw
leven maken. Mijn gevoel weer
ontwikkelen. Ik heb er maanden
over gedaan. Kon slechts den
ken. Denken alleen is dor. Zon
der gevoel is het leven onmoge
lijk. Maar als je een beetje ge
zond bent, kun je in een boom
klimmen en het lichtje weer
zien!"
Bomen
Zijn immense tuin in Greysto
nes, vlakbij Dublin, staat vol van
die hoopgevende bomen. „Een
boom is niet zomaar een pilaar.
Als je goed kijkt zit er altijd
beweging in. De boom, met zijn
takken richting hemel, is voor
mij het symbool van idealisme.
Het streven naar omhoog. Ook
de stenen zijn allemaal verschil
lend. De ene voelt warmer aan
dan de andere. Er is een oude
spreuk die zegt dat toen de Druï
den van deze aarde verdwenen,
ze him kennis in de stenen ach
terlieten."
Toonder gelooft erin. Maar ei
genlijk wil hij daar liever niet
over praten. Over de onverklaar
bare natuurverschijnselen die hij
op zijn pad ontmoet. In de NOS-
documentaire komt aan bod hoe
hij en zijn vrouw Phiny een
vreemde spiraal zagen opstijgen
uit een meer. En nog een. Ën nog
een. Tot het meer één bewegende
massa was geworden. De waard
in het nabijgelegen hotel keek
niet echt vreemd op van hun
verhaal. Tien jaar daarvoor was
er ook een gast mee aangeko
men. Deskundigen hielden het
op de mogelijke aanwezigheid
van chemicaliën. Of misschien
was het alleen maar de wind.
„Allemaal geklets", wimpelt
Toonder af. „Maar als ik meer
over dit soort dingen vertel,
word ik al gauw beschouwd als
de man die kaboutertjes ziet. In
het begin heb ik vrij over dit
soort dingen gepraat. Ik kreeg
mooie publiciteit. Ik was de ka
boutertjesman. Ontving zelfs een
uitnodiging om pver tuinkabou
ters op de televisie te spreken.
Dat vond ik niet zo aantrekke
lijk. Toen dacht ik: Nou moet ik
oppassen. Ierland is helemaal
geen kwestie van kaboutertjes.
Maar het is moeilijk om dat over
te brengen met woorden." Toon
der schrijft er liever over dan dat
hij erover praat.
Bommel
Ook over de eerste versies van
Ollie B. Bommel, die in de oorlog
tot stand kwamen, praat hij
minder graag. Omdat ze het no
dige gevoel missen. „Er zat geen
beweging in de kwaliteit. Geen
geest. Verstarring is een der
grootste gevaren in het leven",
waarschuwt hij.
Maar naarmate Bommel, in te
genstelling tot Mickey Mouse en
Donald Duck, zichtbaar ouder
werd, ontstond er een kwetsbare
heer van vlees en bloed die zich
middels 'eenvoudige doch voed
zame maaltijden' staande hield.
Nadat Toonder Olivier Bommel
in 1986 liet huwen met Juffrouw
Doddel, beschouwde hij zijn
creatie als voltooid en stortte hij
zich op zijn autobiografie. Met
het derde deel is Toonder nu
bezig, hoewel hij kampt met een
innerlijke strijd.
„Dat deel beslaat de gehele pe
riode na de oorlog tot mijn ver-
Marten Toonder: „Het gaat om momenten van klein geluk. Het grote geluk bestaat niet"
FOTO DIJKSTRA
trek naar Ierland. Ik ben bang
dat ik dat niet eens in één boek
-klaar krijg."
Een vierde deel wellicht?
Hij lacht ietwat verlegen. „Het is
moeilijk hoor. Het blijft allemaal
terugblikken. Ik zit al twee jaar
terug te kijken. En dat is erg
deprimerend. Omdat terugkijken
nieuw leven een beetje uitsluit.
Als je aan het schrijven bent,
leef je daarin. Je zit in een
wereld die afgelopen is en die
:geen nieuwe mogelijkheden
biedt. Daarom zou ik graag nu
vooruitkijken", zegt de bijna
82-jarige. „Dat is veel boeiender.
Ierland biedt mij volop stof.
Daar kan ik oeverloos over pra
ten", bereidt hij ons voor op de
mogelijkheid dat zijn biografie
wellicht gaat wijken voor actue
le verhalen.
Kan hij dat, zonder het verleden
volledig te hebben afgesloten?
Hij begrijpt meteen wat ik be
doel.
„Daar zit ik dus mee. Een twee
strijd." Er volgt een stilte.
Een nieuw stripverhaal komt er
vermoedelijk niet meer. „Ik ben
op het ogenblik verslingerd aan
het schrijven. Tekenen is zo ont
zettend intensief. Momenteel
schrijf ik liever dan dat ik te
ken."
Voor wie schrijft hij eigenlijk?
„Niet voor mezelf. Nee, zeker
niet. Ik doe het graag. Het is een
hobby van me, maar het geeft
me geen voldoening. Toen Phiny
er nog was, schreef ik voor haar.
Ik keek naar haar gezicht als ze
las. Daaraan zag ik hoe ze het
vond. Ze hoefde niks te zeggen.
Ik schreef voor iemand die het
begreep, uit een behoefte "aan
communicatie. Als je alles voor
jezelf doet, word je steeds zon
derlinger en vreemder en dat is
het leven niet."
En nu, schrijft hij nog steeds
voor Phiny?
„Nee, niet meer. Dat houdt op.
Dat is juist het punt waarop je
iets nieuws moet vinden. De toe
komst. Dat is nou dat lichtje in
de boom."
Toonder schrijft niet zomaar.
Pas als hij de dingen die hij
waarneemt heeft verwerkt, ko
men ze naar buiten. Dan zijn ze
rijp voor het papier. „Als dat
wat je ziet aansluit op wat in
jezelf zit. Alles draait om symbo
len. Dat klinkt zo duur, maar het
Leiden (anp) - De psychoanaliticus Sigmund Freud
(1856-1939) zei eens dat hij meer boeken over archeologie had
gelezen dan over psychologie. Zijn grote belangstelling voor
archeologie stond aan de basis van zijn drift om oudheden te
verzamelen.
In 1938 sloeg Freud vanuit We
nen voor de Nazi's op de vlucht
en kwam in Londen terecht. Tot
zijn geluk slaagde hij erin zijn
collectie van 3000 voorwerpen
mee te nemen.
Het Rijksmuseum voor Oudhe
den in Leiden heeft hieruit onder
de titel 'Ooit van Freud' een
tentoonstelling samengesteld
van 113 objecten. De expositie
duurt tot en met 10 juli en
brengt Freuds archeologische
verzameldrift in verband met
zijn psychoanalytische opvattin
gen.
Freud mocht de werkwijze van
de archeoloog graag met die van
de psycholoog vergelijken. De
een graaft in lagen in de grond,
de ander in de ziel. Verspreide
brokstukken worden gevonden,
waaruit een reconstructie kan
worden gemaakt. Voor de psy
choanaliticus zijn die brokken
herinnering, associaties, dromen
en uitspraken van de patiënt,
aldus de Weense psychiater.
Thuis omringde de psychiater
zich letterlijk met tientallen ar
cheologische voorwerpen, op zijn
bureau, aan de muur, op kasten
en in vitrines. Een fanatieke ver
zamelaar, zoals hijzelf, is vol
gens Freud iemand die zijn te
veel aan libido richt op levenloze
dingen.
Het merendeel van Freuds col
lectie bestaat uit voorwerpen uit
de Egyptische, Griekse en Ro
meinse beschaving. Veel van de
ze stukken staan in verband met
zijn theorieën. Zo worden in Lei
den beeldjes van Oedipus ge
toond. Freud was de vader van
het Oedipuscomplex, de theorie
dat elke jongen eigenlijk zijn
moeder wil liefhebben.
Een voorstelling van de maagde
lijke godin Athena, die het con
tact met mannen afwijst, was
Freuds favoriete beeldje. Dat
kan in verband worden gebracht
met de theorie van de pyschiater
over penisnijd. Het gemis van
een penis leidde volgens Freud
bij vrouwen tot een overdreven
.verlangen om mooi te zijn. Hij
gebruikte de zijns inziens per
fecte Athena bij zijn therapieën,
omdat de lans aan het beeldje
ontbrak. Aan de vrouwelijke pa
tiënt hield hij hiermee voor dat
ze geen minderwaardigheids
complex hoefde te hebben, om
dat ze perfect was, ook al had ze
geen penis.
Freud kocht geregeld archeolo
gische voorwerpen om zijn
slechte humeur te verdrijven.
Geld uitgeven is daar een goede
remedie voor, zei hij. Op andere
momenten schafte hij puur uit
verzamelwoede stukken aan.
Daarbij liep hij zo nu en dan in
de val en zat hij met een verval
sing opgescheept. Hij liet zijn
vondsten meestal bekijken door
een specialist van het Kunsthis-
torisches Museum in Wenen.
Hilversum (anp) - De Tros
heeft samen met de Duitse
zender WDR een documen
taire laten maken over leven
en werk van Simon Wiesen
thal. Het is niet bepaald het
eerste programma over de
nu 85-jarige nazi-jager,
maar 'Vrijheid is geen ge
schenk van de hemel' be
licht de persoonlijke achter
gronden van Wiesenthal
waarschijnlijk completer
dan ooit tevoren.
Op 2 mei is de Nederlandse
tv-uitzending van de documen
taire, die op 19 april in het
Amsterdamse Tuschinski-thea-
ter werd vertoond in aanwezig
heid van Wiesenthal en van
Willem-Alexander, de prins
van Oranje.
De documentaire werd ge
maakt door Willy Lindwer, die
een veelheid aan historisch ma
teriaal wist te vinden en het
verhaal afmaakt met beelden
uit deze tijd. De ondertitel is
dan ook 'De eeuw van Wiesent
hal'.
Lindwer maakte met 'Vrijheid
is geen geschenk van de hemel'
zijn negende programma over
de jodenvervolging.
'Vrijheid is geen geschenk van
de hemel' zijn woorden van
Wiesenthal zelf. „Voor die vrij
heid moet je vechten. Er is geen
onderscheid tussen linkse en
rechtse extremisten. Ze willen
allemaal onze maatschappij
•vernietigen en wachten op een
Simon Wiesenthal: Vrijheid is geen geschenk van de he
mel".
crisis. Zonder crisis was Hitier
ook niet aan de macht geko
men", waarschuwt Wiesenthal
in de film.
Miljoenen
In opdracht van het Wiesent-
hal-centrum in Los Angeles
heeft de Israëlische journalist
Yoran Svoray informatie ver
gaard over neo-nazistische en
rechtsradicale kringen in
Duitsland. Hij zou tot de con
clusie zijn gekomen dat er veel
meer gewelddadige extremisten
zijn dan de 40.000 waarop de
Duitse overheid het houdt. Bo-
FOTO ANP
vendien zijn er mensen onder
uit hogere milieus en met ge
vaarlijke contacten.
Voor Wiesenthal is het niet ze
ker dat de neo-nazi's op het
ogenblik een werkelijk pro
bleem zijn in Duitsland, al is
waakzaamheid dringend gebo
den. Bij de voorvertoning van
de film zei hij: „Miljoenen zijn
in Duitsland de straat opge
gaan tegen de rassenhaat en
dat niet georganiseerd als in
een dictatuur, maar vrijwillig.
Dat bewijst dat nog niet alles
verloren is."
Bij de voorvertoning waar
schuwde hij verder voor de
technologie.„Technologie op
zich kan een zegen zijn, maar
de combinatie van haat en
technologie is levensgevaarlijk.
De haat heeft Hitler en Stalin
overwonnen en de technologie
is nu zeer ver ontwikkeld."
Opgepakt
In juni 1941 werd Wiesenthal
opgepakt tijdens een pogrom in
Rusland, waarbij 6000 joden
werden gedood. Simon en zijn
vrouw Cylia werden naar con
centratiekamp Janowska ge
bracht en vervolgens naar een
werkkamp, waar de latere na
zi-jager swastika's en adelaars
moest schilderen op buitge
maakte locomotieven.
Cylia wist te ontvluchten, Si
mon later ook, zij het tijdelijk.
Hij kwam bij een vriend terecht
die maar één kamer had en die
hem acht dagen lang moest ver
bergen in een kast. „Die acht
dagen zijn voor mij de ergste
dagen uit de hele nazi-tijd",
vertelt Wiesenthal.
Hij heeft de dood echter meer
dere keren in de ogen gezien en
toen de Amerikanen hem uit
Mauthaussen bevrijdden, woog
hij nog maar 44 kilo. Voor het
eerst van zijn leven huilde hij.
„Ik kon bijna niet lopen en ben
uit de barak gekropen. Toen ik
niet meer kon, ben ik gewoon
blijven liggen. Maar ik zag de
sterren van de Amerikaanse
vlag en ik heb elke ster een
waarde toegedacht die ik had
verloren: hoop bijvoorbeeld en
gerechtigheid".
is waar. Emoties in jezelf wor
den los gemaakt door wat je om
je heen ziet. Een storm, of zware
regenval als alles donker is en de
bergen bedekt zijn met water
vallen. Zilveren stromen overal.
Dat heeft voor mij een soort
mystiek. Het klinkt zo gauw
aanstellerig, maar het gevoel zit
in jezelf."
Opmerkelijk is dat Marten Toon
der, zodra hij aan de loop gaat
met zijn gevoel, onmiddellijk
zelf aan de touwtjes trekt met
relativerende opmerkingen. Zo
van: 'Dat klinkt misschien aan
stellerig', of 'Dat lijkt misschien
vreemd'.
Weer die beminnelijk glimlach.
„Ach dat zijn smartelijke beleve
nissen van mijn jeugd. Ziet u",
klinkt het alsof heer Bommel
weer is opgestaan. „Dat is mij
eigen geworden. Ik was niet zo.
Vroeger was ik heel spontaan.
Veel te erg zelfs. Journalisten
zijn gevaarlijk hoor", klinkt een
vette knipoog door in zijn stem.
Jeugd
Over die jeugd gaat het eerste
deel van zijn autobiografie,
waarnaar hij in de documentaire
veelvuldig verwijst. In dat deel
speelt de zee, waar zijn vader als
kapitein z'n brood verdiende,
een grote rol. „Mijn vader veran
derde op zee. Daar had hij de
ruimte. Op de wal was hij zwijg
zaam. Hij ging ooit met 39 gra
den koorts naar zee. Eenmaal op
het water was het over. Mijn
vader voelde zich alleen maar
gelukkig op zee."
Wat voor Toonder zelf het be
grip 'gelukkig' betekent? Een
kralensnoer van korte momenten
van welbehagen. „Op het mo
ment dat je gelukkig bent, vind
je het heel normaal. Je herkent
het niet. Pas achteraf denk je:
Dat waren gelukkige tijden. Zo
als de Chinese filosoof Lin Yu
Tang al zei: 'Het zijn altijd mo
menten van klein geluk. Het gro
te geluk bestaat niet'. Dat heeft
alles met licht en donker te ma
ken. Het is nooit allemaal licht.
Licht heeft altijd een donkere
kant, anders bestaat het niet.
Mooi en lelijk hebben pas bete
kenis door hun eigen tegenstel
lingen. Als alles mooi en vredig
zou zijn, zou het leven ontzet
tend vervelend worden."
Is Marten Toonder niet bang dat
hij al zijn plannen niet meer kan
verwezenlijken? „Natuurlijk, de
tijd is geteld. Mijn toekomst is
niet zo groot meer als die was.
Dat weet ik. Maar ik geloof dat
je pas vertrekt als je tijd geko
men is. Daar heb ik vrede mee."
Dinsdag, Nederland 3, 20.52
uur
Breda - Grote Kerk. Driekorencon-
cert. Gehoord op zondag 24 april.
Door Dré van Dongen
De opdracht van de psalmist
om de Heer tot in de eeuwig
heid lof te zingen, werd tot
een grootse realiteit toen de
koren die tot dan tijdens het
festival slechts afzonderlijk
gefungeerd hadden, zich ver
enigden tot een grootse muzi
kale manifestatie.
Het waren de Cantorij van het
Kathedrale Koor St. Bavo, het
Worcester Cathedral Choir en de
Choralen van de Grote of O.L.
Vrouwe Kerk, aan wiens initia
tief Breda dit vocaal festijn te
danken heeft. Want een festijn is
het zaterdagavond inderdaad
geworden.
Het programma bevatte voor een
groot deel gewijde muziek van
Engelse oorsprong, hetgeen niet
verwonderlijk is omdat de koor
traditie aan de andere zijde van
het Kanaal beter in stand is
gehouden dan ten onzen. Daar
naast was er natuurlijk van ei
gen bodem en uit eigen tijd werk
van Bartelink, Valkestijn en
stadgenoot Manneke.
Waar met belangstelling naar is
uitgezien zal ongetwijfeld de
première geweest zijn van Apo-
calypsis Johannis voor koor, ko
perensemble en orgel van de jon
ge Coen Vermeeren, naast Henri
de Graauw dirigent van de Cho
ralen.
Sint Bavo-dirigent Fons Ziek-
man viel de eer te beurt het
concert te openenen de drie ko
ren voor te gaan in het Plaudite
omnis terra van Gabriëli. Impo
sant, voor velen zelfs emotio
vooral door de schitter
kleur die de Worcester-w
aan het tutto meegaven. Ho
punt was ontegenzeggelijk
voor deze gelegenheid geco
neerde werk van Coen Ver
ren.
Deze jonge componist, aan
prille begin van zijn l00p|
heeft dankbaar gebruik gem
van de vele beelden en daai
te interpreteren mogelijk
die Johannis in zijn Apoc
hem aanreikt. Daarbij wjs
de immense klank van het
troporgel en het hem ter
schikking gestelde kope
ble volledig uit te buiten.
De uitvoering die, ondank)
kortkomingen in alle 1
niet naliet indruk te
werd geleid door
George Güest. Met alle rei
voor diens achtergrond, voo
bekendheid in zijn
de roem die hem vooruitge
is, moet toch gesteld worde:
het voor geen van de m«
kenden een eenvoudinge op
moet zijn geweest om wi
worden uit de overvloed
soms onnodige gebaren di.
intenties van deze overigens
terzake kundige koorl
moesten duidelijk maken,
was jammer.
Gelukkig dat hij zich late
varicheerde in Britten's Fei
Te Deum, dat een waart
sluiting vormde van het
concert in dit festival dat f
eens aan het begin van eentr
tie zou kunnen staan,
door lieten de afzonderlijk!
ren zich van hun beste
horen, speelde het koperen,
ble onder leiding van Hui
Jong en bespeelde David Hii
orgel.
„45 en 11.45 Kerkelijke actualitei-
EO: 12.07 Tijdsein. VOO: 14 05
Nieuwsradio. EO: 19.04 Tijdsein.
«00: 22.04 Veronica sportradio.
NOS' 23.07 Met het oog op morgen.
IjjUO: 0.04 Damokles. 1.02-7.00 Nie
mandsland
RADIO 2
5 peel uur Nieuws. TROS: 7.04 De
..vermoutshow. 9.04 TROS Gouden
ï(!n. 12.04 Het hart van twee. 14.04
r,gs Radio 2 - Matinee. AVRO:
1704 Fileradio.EO: 18.04 Alle men-
i8ji, NCRV: 19.04 Witte rozen.
j0.04-24.00 Tussen acht en midder
nacht
RADIO 3
fit heel uur Nieuws. AKN: 6.02
Rreakfast-club. 9.04 Arbeidsvitami-
L. VARA: 12.04 Denk aan Henk.
1404 Carola. AKN: 15.04 Popsjop (I
M li). VOO: 17.04 Rinkeldekinkel.
NOS' 18.04 De Avondspits. EO: 19.04
cnoor 7. AVRO: 20.04 Forza. VPRO:
2104 Villa 65. TROS: 0.04 Nacht-
dacht. VARA: 2.02 Mol of Mark.
AKN: 4.02-6.00 Pyjama FM
RADIO 4
óm 7.00, 8.00, 13.00, 18.00 en 20.00
Nieuws. KRO: 7.02 Aubade. 9.00
Muziek voor miljoenen. 11.00 Och-
™l tendconcert. Radio Symf. Ork. met
B piano en sopraan. 13.04 In ant
woord op uw schrijven. VPRO: 14.00
Middagconcert. La jeune France
16.00 De Nederlanden. 17.00 De
[offer. 18.00 De wandelende tak.
Muz. 19.00 De grote oversteek.
20.02 Nieuwe maandag. NOS:
0,02-1.00 Vier na middernacht
Breda - Antoniuskerk. Optreden
van hét Nederlands Kamerkoor
met het programma Hommage aan
Eric Ericson. Gehoord op 24 april
1994.
Door Frans Baljeu
muziek uit de romantiek, ii
juist ook in 20e-eeuwse com» J5-05 Conga
ties bespeelde Eric Ericson
Nederlands Kamerkoor
groot samenhangend instrun^ agendaT
dat een rijk scala aan lyriek ®ht
warmbloedige emoties liet
ren.
Het optreden van het Neder
lands Kamerkoor werd gis
teravond steeds meer een er
varing waarbij het woord
koor te begrensd bleek voor
wat er te horen was in de
Antoniuskerk. Het klank
beeld wist zich vele malen los
te weken uit de materie van
zijn eigen klankbron. Dit fe
nomeen gaf de uitgevoerde
muziek vleugels waarop ze
het publiek ademloos mee
voerde naar nieuwe rijke we
relden.
De vaak intense aandacht gold
het als 'Nordic' omschreven pro
gramma met muziek van Noor-
deuropese, vooral Scandinavi-
sche componisten. Het Neder
lands Kamerkoor heeft deze con
certenreeks terecht als 'Hom
mage aan Eric Ericson' gepro
grammeerd.
Deze 75-jarige dirigent geldt als
een internationale grootheid op
het gebied van de koordirectie.
Zijn inspirerende leiding leidde
tot een concert waarover menig
een in euforische superlatieven
sprak.
Ericson ontzenuwde overtuigend
het vaak gebezigde cliché dat
altijd over het koele, afstandelij
ke, nuchtere van Scandinavische
muziek spreekt. Niet alleen in
Het opvallendste werk voorS Nieuws en actualiteiten met om
pauze was Bo Holtens
mist en een rozenstruik'. De
tithetische tekst begon met
opengooien van de klank,
wat als ritornel regelmatig
rugkeerde. De meer solisti
gedeelten demonstreerden
rijke potentieel van het Kar
koor; grandioos die
de scherp gestoken staccato':
Van de muziek uit de row
sche traditie noem ik de ven
sende zettingen die Grieg
psalmteksten schreef. Ver bi
het weeïg niveau van Heffl
den en andere toppers van r
Noor verhief zich deze echte
ziek im Volkston. De eigen
betrekkelijkeenvoudige
dicht geschreven driekli
ziek van Rautavaara miste
superlage Finse bassen. Wel'
ik de vrouwenstemmen i®
Kamerkoor veel fraaier dffl
vaak zo penetrante kleur
noordelijke vrouwenstem1
kenmerkt.
Na de pauze imj
avantgardistische werkvat-
borg. Hier kon je beter
ken naar de in dit wi
druk dirigerende
meedrijven op de
schakeerde klankstroom
RADIO 5
[Ik heel uur t/m 18.00 en 23.00
Nieuws. NOS: 6.45-6.50 Mededelin
genrubriek met uitgebreid weerbe
richt en scheepvaartberichten. 7.05
NOS Sportief. 7.30 Vroeg op 5. 8.55
Waterstanden. AVRO: 9.02 In ge
sprek. 9.55 Vrijzinnig vizier. VARA:
10.02 Van belang. 11.02 Punch. HV:
13.10 De documentaire. 14.03 Bo
ven het dal. 14.30 De verbeelding.
VARA: 15.02 Ophef en vertier. NOS:
11.10 Radio UIT. KZG:17.45 RVD.
OHM: 18.02 Baghwaan Shri Rama.
EO: 19.00 Waar waren we ook al
weer? NOS: 19.15 Nieuws en actu-
iliteiten in het Turks. 19.50 Nieuws
actualiteiten in het Marokkaans
en Berbers. 20.40 Nieuws en actua
liteiten ih het Chinees. EO: 21.00
Kayen rasja (Er is hoop). 21.15 lyi
haberler (Goed nieuws). 21.30 Sin
yat k'ai yam (Goed nieuws op
maandag). VOO: 22.00 Het zwarte
gat. PP: 23.07: PvdA. NOS:
23.17-23.58 Met het oog op morgen
OMROEP BRABANT
ANP-Nieuws: zie Radio 1. - 7.05
Brabants nieuws, actualiteiten en
de krant in Brabant. 7.55 Weerman
Johan Verschuuren. 8.08 Brabants
nieuws. 8.11 Radio Nieuws Centra
le. 8.55 Weerman. 9.03 Brabants
nieuws. 9.07 Muziekkiosk. 10.03
Brabants nieuws. 10.07 Draai-bank.
11.03 Brabants nieuws. 11.07 Van
harte. 12.05 Brabants nieuws en
actualiteiten. 12.55 Bericht voor
boer en tuinder. 13.08 Brabants
nieuws. 13.11 Radio Nieuws Cen
trale. 13.32 Brabants nieuws. 13.34
Muziek, Brabantse produkties.
14.03 Brabants nieuws. Aansl.: Mu
ziekkiosk. 15.03 Brabants nieuws.
Brabant. 16.03 Bra-
nieuws. Aansl.: Uitlaat. 17.05
Brabants nieuws, actualiteiten en
reacties van luisteraars. 17.45 De
17.55-18.00 nieuwsover-
I OMROEP ZEELAND
ANP-nieuws: zie Radio 1.
7.05
715 het weer in de provincie. 7.25
wekend-overzicht sport. 7.32 re
gionaal nieuwsoverzicht. 7.35 de
dag van... 7.45 agendatip en agenda
250 regionaal nieuwsoverzicht.
«06 Radio Nieuws Centrale.
835-9.00 Nieuws en actualiteiten.
Jet om 8.45 De wekelijkse column
Bob en Co. 12.05 Nieuws en actua
liteiten met om 12.15 het weer in de
Provincie. 12.32 regionaal nieuws-
Tannip Willpmstiin meerit vvegwies. 12.43 re-
lannie wiuemstijn portage, vraaggesprek. 12.55 De
malen moeiteloos zong. Ve agenda. 13.08-13.30 Radio Nieuws
boeiden in dit intrigerende»
de fortissimo's bij de mama
16.03 Sportmeneer. 17.05
Sk"? en actualiteiten met om
et vveer in de provincie en
75c re9'onaal nieuwsoverzicht,
i'35-18.00 De Zeeuwse tijdmachi
ne met om 17.55 de agenda
FILMS
GOES
-Grand Theater
20 u. Free Willy.
HULST
- De Koning van Engeland
20 u. De flat.
20 u. The pelican brief.
20 u. Sister act 2.
20 u. Mrs. Doubtfire.
20 u. Schindler's list.
VLISSINGEN
- Alhambra 1
19.30 u. Schindler's list.
- Alhambra 2
19.30 u. The pelican brief.
- Alhambra 3
20 u. On deadly ground.
- Alhambra 4
20 u. De flat.
ANTWERPEN
- Metropolis
Zaal 1 - 14.30, 17, 20 en 22.30 u.
Wayne's world.
Zaal 2 - 14.30, 17 u. The 3 mus
keteers.
20 en 22.30 u. Remains of the day.
Zaal 3 - 14.30, 17, 20 en 22.30 u.
Mrs. Doubtfire.
Zaal 4 - 14.30, 17, 20 en 22.30 u.
On deadly ground.
Zaal 5 - 14.30 en 20 u. Schind
ler's list.
Zaal 6 - 14.30, 17, 20 en 22.30 u.
The pelican brief.
Zaal 7 - 14.30, 17, 20 en 22.30 u.
Philadelphia.
I 14 - 14.ÓU,
d: Men in tights,
n 22.30 u. Philadelphia-
I 15 - 14.30, 17,20en'
Zaal 8 - 14.30 u. Jurassic
17 en 21 u, Schindler's M
Zaal 9 - 14.30, 17, 20 en
Carlito's way. «971
Zaal 10 - 14.30, 17,20 en 22J|
The house of spirits.
Zaal 11 - 14.30, 17 en 20*
Willy.
22.30 u. The piano.
Zaal 12 - 14.30, 17, 20en"
True romance. n
Zaal 13 - 14.30,17,20 en
Cool runnings.
Zaal 14 - 14.30, 17
Hood:
20 en
Zaal
In the name of the father.
Zaal 16 - 14.30, 17 u. W
20 en 22.30 u. The dark.hjEj
Zaal 17 - 14.30, 20 u. SWg
Zaal 18 - 14.30,17,20 en 2
Sister act 2. „«„«92.3
Zaal 19 - 14.30,17,20en-
Intersection.
Zaal 20 - 14.30,17 u.
20 en 22.30 u. Intersection.
Zaal 21 - 14.30 en 17 u>
girt-
20 u. Schindler's list.
Zaal 22 - 14.30, 17,20en'
Fearless.
KNOKKE
- Beverly sereens
20 u. Intersection.
20 u. Schindler's list-
20 u. On deadly grpM?»
20 u. The pelican briet.
««ey. OF
OF
HBT
NtET
