Huizenmarkt
'Hoogste prijs geldt niet
altijd'
Een hutje op de hei is nog steeds het einde
Ons huis, ik noem
het ons paradijsje'
Makelaar Lammen over zijn vak:
•sidieert
hr-ketels
■s Hm
'Vraag blijft hoog'
AM MASSIEF
U2KET.
IL. 01640-40377
ESTEM
E5
IY V-IKING:
or F 135,00 P/MM
JUNCKER
KROONDEALER
JUNCKERS
UIA
mm
Moeilijke positie
Afstand
Partnerruil
Toplokatie van huis is heel duur danwel fraai gelegen
Grond
Overloop
Opknappen
Geen krach
RIL 1994
■een nieuwe subsidieregeling
Jchaf van HR-ketels. Deze regel™
regeling van de rijksoverheid dj
■ies alleen aan klanten die van d
Ig afnemen. Dat geldt voor mZ.
mtse huishoudens.
gegeven op de aanschaf van eer
k vermogen tot 35 kilowatt en l(
ketels met een vermogen van m J
brden deze bedragen verlaagd tnt
p gulden per kilowatt.
►n op de aanschaf van zogena
forzien van een reflecterende laai
l)p gewoon dubbel glas wordt gee
in aantal andere isolatiemaatreJ
■eend: op spouwmuurisolatie od
In gevels, op dak-, vliering.' -
Leis en borstweringen.
ZATERDAG 23 APRIL 1994
I- en
benaren/bewoners en individuel
[betaling worden ingediend bij et
pn. De minimale investering moe
is ook beschikbaar voor verhuur
r en huurders van utiliteitsgeboi
Bij nieuwbouw is subsidie alleei
HR-ketels, niet voor de ander
[taal voor 8,5 miljoen gulden aai
L)e Pnem betaalt deze subsidies
"-toeslag) op de tarieven. Dd
en klein-zakelijke klanten 0,5'
|s en 0,22 cent per kilowattuu
[voor de financiering van activitei
Jat is erop gericht de uitstoot vai
banzienlijk te verminderen.
jantje Koopmans woont in verbouwde winkel:
Massief Deens Parket
Kan onze verslaggever
lm van Zuilen
Sinds zijn doorbraak in 1985 met
(O van zijn liedjes over Rode Ro-
n, is Jantje Koopmans een beken-
ltNederlander. Zelfs in zijn eigen
Jaspik, waar hij heel zijn zeventig
jarig leven lang al woont, kijken
ruisen nog tersluiks naar binnen
ii ze een glimp op kunnen vangen
an hun beroemde dorpsgenoot.
Jantje en zijn vrouw Jaantje hebben
irom gelegen voor hun huis, dat ze
minui paradijsje noemen.
,0ns huis, ik noem het ons para
ijsje, is eigenlijk heel bijzonder,
iets waarvoor je heel dankbaar
loet zijn. Een eigen huis, een mooi,
ijroot vrijstaand huis. Op een van de
mooiste plekjes in het dorp. Ieder-
leendie vanuit 's Gravenmoer Wa-
ispik binnenkomt, ziet ons huis."
.Vroeger was het een winkel. Tex-
Itielhuis Van Eersel-de Wijs stond
net grote letters boven de etalage.
Dat waren wij. Van Eersel is mijn
sihtenaam. De Wijs is de meisjes
naam van mijn vrouw. We verkoch-
overalls, werkbroeken,
overhemden, ondergoed, lakens,
gordijnen. Ik ben met textiel
omdat ik met zingen al
leen geen gezin kon onderhouden.
Eerst ging ik met twee koffers ach-
terop de fiets de baan op, later met
een auto. Ik werd in die tijd veel
«bruiloften gevraagd. Dan
maakte ik een deal met het bruids
jaar of met de ouders van de bruid
dat ik ook de linnen-uitzet kon
«veren."
•Het ging zo goed dat we 34 jaar
(deden dit pand, dat nu ons huis is,
tonden kopen om een winkel te
ttginnen. Toen we het kochten was
iel een bouwval. Het kostte ook
maar 5500 gulden, maar niemand
ride het daarvoor hebben. We
lebben het bijna van de grond af
aan herbouwd. Dat heeft ons toen
K.OOO gulden gekost. Dat was ook
iadietijd een hele smak geld. Daar
leb ik lang genoeg krom voor moe-
Weggen en Jaantje erbij. Want ik
'as overdag de boer op en 's avonds
wknog dikwijls weg voor een op-
Wen. Dus moest zij de winkel
tenen tegelijk voor zeven kinde-
zorgen".
•Het artiest zijn is wel altijd mijn
tefdberoep geweest. Toch was ik
een slim zakenmannetje. Ik
Wmet mijn tijd mee. Toen iedere
teuidenier en supermarkt ook pan
to en ondergoed en zo ging verko
pen, ben ik me gaan specialiseren in
gordijnen en meubelstoffering. Nu
hebben mijn drie zoons de zaak
overgenomen. Ze hebben een nieuw
pand laten bouwen, hier in Waspik.
Ken je vast wel: Woninginrichting
de Statie."
„In 1979 zijn we gestopt met de
winkel aan huis. We hebben er een
woonkamer van gemaakt en een
mooie ruime hal. Nu de kinderen
het huis uit zijn, is het voor ons
tweetjes wel aan de grote kant,
maar echt erg vinden we dat niet.
Nu hebben we tenminste ruimte
genoeg om de kinderen en kleinkin
deren te ontvangen. Op zondagmor
gen komen ze meestal allemaal te
gelijk op de koffie. Als we de koffie
uit hebben, gaan de jongens naar de
schuur. Daar heb ik een biljartje
staan en een tafeltennistafel. Vroe
ger was dat mijn studio. Nu heb ik
een klein studiootje in huis. Nu ik
niet meer optreed, is dat groot ge
noeg."
„Toen we in 1979 gingen verbou
wen, hebben we de boel ook op
nieuw ingericht. Massief eiken. Dat
was toen nog mode. De muren en
het plafond hebben we wit gestuct.
Dat begon toen net in de mode te
komen. Het contrasteert mooi met
donker eiken. We hebben er ook
meteen een schouw met een open
haard in gezet, omdat iedereen dat
in die tijd deed, maar gebrand heeft
hij nog nooit. We geven er niet om.
Jaantje wil het liever niet. Ze is
bang dat haar spulletjes vuil wor
den en onder het stof komen. Bo
vendien hebben we allebei een gru
welijke hekel aan gesleep met
hout."
„Een ander vindt misschien dat de
kamer te vol staat met snuisterijen
en dat er te veel aan de muur hangt.
Daardoor is het wel een beetje erg
druk. Maar ik kan niks weggooien.
Aan alles wat hier hangt of staat,
bewaar ik een speciale herinnering.
Aan onze eigen trouwfoto, aan de
trouwfoto's van de kinderen, aan de
foto's van de kleinkinderen. Mijn
gouden platen horen ook aan de
muur. Ik heb er nu drie en als het
goed is, krijg ik er nog een paar.
Wat je verder ziet zijn meest ca
deautjes van fans. Geschonken uit
dankbaarheid dat ik voor ze heb
opgetreden. Dan kan ik het niet
over mijn hart verkrijgen die weg te
doen of ergens achter in een kast
stoppen."
;estraat 59
luzen
11150-94912
Van onze verslaggever
Willem Reijn
„Mensen richten zich altijd op
de hoogste prijs die ze hebben
gehoord. Dan moet je nog wel
eens duidelijk maken dat die
voor hen nog niet hoeft te gel
den."
De Bredase makelaar J. Lammen
(57) is niet bang voor een plotselin
ge terugval van de huizenmarkt,
maar bespeurt wel tekenen dat het
te gek wordt. Vooral in een wijk als
het Ginneken in Breda, zogezegd
een wijk op stand, bemerkt Lam
men een al te optimistische inschat
ting van de waarde van het eigen
huis.
De kopers zijn ook regelmatig te
gretig. „Dan krijg ik hier mensen
van buiten de stad op kantoor en
die zeggen alleen maar: het mag
zoveel kosten en het moet in het
Ginneken zijn. Dan vraag ik: bent u
wel eens in het Ginneken geweest?
Dan blijkt dat ze dat alleen maar
van horen zeggen van kennissen
hebben."
In een krappe woningmarkt verke
ren kopers in een moeilijke positie.
Zij hebben het gevoel blij te moeten
zijn 'als ze een huis mogen kopen.'
„Als er 's avonds een huis is ver
kocht, kan het de andere ochtend
wel eens gebeuren dat je in de
vitrine er niet meteen 'verkocht'
overheen hebt geplakt. Dan staat er
een 'klant aan de balie, die we
moeten vertellen dat het huis niet
meer beschikbaar is. 'Dat is al de
vierde keer dat ik ernaast grijp,' is
een geluid dat je dan te horen
krijgt. Zo'n klant is natuurlijk ge
neigd om een volgende keer meteen
te kopen om er niet wéér naast te
grijpen."
Lammen is ruim dertig jaar actief
als makelaar. Hij begon bij het
kantoor De Koepel. „Rond 1980 ben
ik daar weggegaan. Het kantoor
begon toen zelf met projectontwik
keling. Daar ben ik altijd tegen
geweest."
Toen de markt instortte, viel De
Koepel. Achteraf had Lammen dus
een praktisch gelijk. „Projectont
wikkeling is natuurlijk interessant
omdat er op korte termijn in een
opgaande markt vaak goed geld aan
is te verdienen. Maar er zit tegelijk
ook een geweldig risico aan vast. En
dat kan je de kop kosten."
Maar ook principieel vindt Lammen
het verkeerd als makelaars twee
belangen dienen. „Ik vind dat een
makelaar afstand moet bewaren en
niet moet bemiddelen in de verkoop
van goed waar hij zelf eigenaar van
is. Er zijn nog steeds makelaars,
ook in Breda, die dat doen. Ik vind
dat principieel onjuist. Je kunt dan
niet meer objectief oordelen."
Makelaars hebben in de loop der
tijd de naam opgebouwd van snelle
jongens in snelle pakken en snelle
auto's. Voor heel wat klanten, voor
wie huizen kopen dan wel verkopen
nu eenmaal geen dagelijkse praktijk
is, iets té snel.
Lammen draait er niet om heen: in
de makelaardij zijn in het verleden
nog wel eens deugnieten aan het
werk geweest. Maar er is al een
aantal jaren een kentering ten goe
de ingezet. „De makelaar die is
aangesloten bij de Nederlandse
Vereniging van Makelaars maakt
het de klant mogelijk om op een
eenvoudige manier met zijn klacht
ergens terecht te kunnen. Via tucht
recht en arbitrage kan een klant
sneller en goedkoper zijn recht ha
len. Dat is een goede zaak. En je
ziet dat het lidmaatschap van de
NVM inmiddels aan het uitgroeien
is tot een soort keurmerk."
Niet dat de situatie ideaal is. Lam
men, die tot vorig jaar deel uit
maakte van het bestuur van de
NVM-afdeling West-Brabant vindt
dat de NVM scherper zou moeten
letten op de vermenging van pro
ject-ontwikkeling en makelaardij.
„Zulke makelaars worden nu niet
meer toegelaten, maar degenen die
van oudsher al zo'n dubbele prak
tijk hadden, mogen wel lid blijven."
De makelaardij heeft ook een naam,
wanneer het gaat om de maat
schappen die het kleine wereldje
vormt en waarbij partnerruil aan de
orde van de dag is. Lammen glim
lacht. „Ik weet waar u op doelt."
Lammen begon na zijn afscheid van
De Koepel met collega Schonck aan
de Nieuwe Ginnekenstraat. Twee
jaar terug verkaste hij naar de over
kant om met Westenburg een alli
antie aan te gaan. Verschillen van
inzicht, de pensioenregeling en de
positie van zijn zoon waren aanlei
ding om te vertrekken. „Mijn zoon
heeft nu alle papieren. Hij moet
alleen nog worden beëdigd bij de
Kamer van Koophandel. Hier kan
hij in de zaak komen. Want inder
daad: het vak wil nog wel eens van
vader op zoon overgaan." En lacht:
„Als vader tenminste vroeger geen
trucjes heeft uitgehaald. Want dan
is de naam natuurlijk belast."
Makelaar J. Lammen: „Ik vind
dat een makelaar afstand moet
bewaren en niet moet bemiddelen
in de verkoop van goed waar hij
zelf eigenaar van is.
foto de stem johan van gurp
Van onze verslaggever
Jan van de Ven
De toplokaties van de woning
markt in West-Brabant liggen
in het buitengebied. Ver van
steden, dorpen, buurtschap
pen. Een boerderij in de lande
rijen of aan de rand van het
bos. Makelaars spreken elkaar
op dit punt niet tegen. Het
hutje op de hei beheerst nog
steeds het dromen.
Om een buitenplaats te verkopen
heeft de eigenaar - bij wijze van
spreken - niet eens een makelaar
als bemiddelaar nodig. „Nog voor
dat een bewoner echt tot verkoop
heeft besloten, staat een koper al
op de stoep," overdrijft makelaar
C. Franken van makelaardij Van
Opstal in Roosendaal.
De makelaardij heeft daardoor
nauwelijks zicht op de markt van
boerderijen en afgelegen huizen,
maar volgens Franken speelt de
prijs in dat soort gevallen geen
rol. „De prijzen van landelijk ge
legen woningen stijgen meer dan
gemiddeld," is wat Ludo van der
Eijken van de gelijknamige make
laardij in Roosendaal ervan weet.
En bij gebrek aan landelijke, afge
legen woningen stelt de vraag
markt zich ook in op het landelij
ke bouwvalletje met ruim bemeten
tuin. „Grond. Ze kopen vanwege
de grond." Van der Eijken blijft
zich verbazen. „Het pandje op de
grond gaat tegen de vlakte voor
nieuwbouw. Royale bouw komt er
niet voor in de plaats, omdat een
gemeente hecht aan het landelijke
karakter. Dus zet de nieuwe eige
naar noodgedwongen een kleine
nieuwe woning op de plaats van
de bouwval." Met een wijds uit
zicht, dat wel.
Kopers die hun zinnen hebben
gezet op een huis van rond het
miljoen, royaal huis met een nog
royalere tuin, willen wel eens na
denkend kijken. Kopen in het bui
tengebied van Roosendaal en Ber
gen op Zoom of net over de grens
in België? „Zo dicht bij de grens
kan vestiging bij de buren het
overwegen waard maken," zeggen
de makelaars. Voor een belasting
voordeel maken de vijf extra kilo
meters niets uit.
De hang naar buiten zet de koper
smarkt overigens niet aan tot het
bieden op elk uitzicht aan de rand
van ieder dorp. Volgens Franken
houdt de gekte van het buitenwo
nen op aan de rand van een be
bouwde kom. Dan gaat plots het
aanzien van het dorp gelden. Oud
Gastel staat minder in aanzien
dan Wouw.
„Oud Gastel heeft de naam een
boerendorp te zijn," legt Franken
uit. „Wouw ligt voor het gevoel
aan de rand van natuurgebieden.
Dus liggen de prijzen van verge
lijkbare woningen in Wouw hoger
dan in Oud Gastel." Lang staan
woningen in beide dorpen niet
leeg. Ze gaan vrij vlot van de
hand.
Soortgelijke voorkeuren bestaan
ook in dorpen rond Bergen op
Zoom Hoogerheide heeft een ho
gere status dan Woensdrecht. Hal
steren een hogere dan Huijbergen.
Hoe de voorkeur van kopers te
ontrafelen valt, weten makelaars
niet.
Wat algemeenheden: Is een dorp
gemakkelijk met het openbaar
vervoer te bereiken? Ligt een dorp
ver van of dicht bij de stad? Heeft
een dorp voorzieningen? Hoe ligt
een dorp in het landschap? Nau
wer valt de voorkeur voor het ene
ten koste van het andere niet te
geven.
De makelaars in het Westbrabant
se zijn geneigd hun werkgebied
als een overloop van de Randstad
te zien. Ze zouden graag het hele
westen van de provincie als toplo
katie beschouwen. „Een klant uit
Den Haag vindt in Roosendaal en
Bergen op Zoom hetzelfde als in
zijn stad. Alleen wat minder. Hier
heeft de stad één schouwburg, in
Den Haag drie. Heeft Den Haag
verscheidene golfbanen, hier ligt
er een in de nabijheid. En zo
verder."
Wat mag een toplokatie heten en
waarom? Is het een toplokatie als
woningen heel duur zijn? Of als er
enorme vraag naar bepaalde wo
ningen is? Voor elke prijsklasse
staan kopers in de rij. Hoewel,
Meeüs in Bergen op Zoom proeft
een aarzeling in de markt.
Mevrouw Rutten van van Opstal
noemt het Bolwerk in Bergen op
Zoom een toplokatie. Vooroorlog
se bouw, ruim van opzet, echt
degelijke herenhuizen. Binnen de
ring van het oude centrum liggen
eveneens aantrekkelijke oude,
zelfs gerestaureerde panden. Zij
zijn net zo geliefd als de woningen
van de volgende eeuw op de Berg
se Plaat.
Moerkens, weet Meeüs, in het
noordoosten van de stad. Vrij
staande woningen met een waarde
tussen de 4,5 en 6 ton. Een toplo
katie. Bolwerk, Meilust en Bergse
Plaat zijn ook gewilde lokaties.
„Maar de rest doet 't ook goed,"
zegt Rutten.
Er is een markt in Bergen op
Zoom voor twee-onder-een-kap
tot 2,5 ton, voor de vrijstaande
huizen tot vier ton, voor de in
eigen opdracht gebouwde stulpjes
tot zes ton. De markt bepaalt
volgens hem welke woningen in
een toplokatie liggen. Daar waar
de vraag het grootst is.
Roosendaal heeft net als Bergen
op Zoom uitspringende straten of
wijken. Van der Eijken: „Parklaan
in de binnenstad, componisten-
buurt, Risse in Tolberg, Sterrebos,
Langdonk." Franken wil Wouwse-
weg (oudbouw) en Koppenhoef (in
ontwikkeling) niet ongenoemd la
ten. „Roosendaal heeft in het ver
leden veel oude panden gesloopt.
Nu willen kopers een oud, karak
teristiek pand. En met een erker."
Maar dat sfeervolle pand moet wél
op een mooie lokatie liggen.
Van der Eijken ervaart, dat prij
zen voor oude panden gestaag
stijgen. Zozeer, meent een Meeus
woordvoerder in Roosendaal, dat
een verwaarloosde woning iri een
aantrekkelijk te maken wijk grif
van de hand gaat. „Kopers stro
pen de mouwen op en gaan aan de
slag. Nieuwe keuken, nieuwe bad
kamer, wat ze maar willen. Naar
eigen wens opgeknapt."
Op die manier is een koper niet
meer afhankelijk van een sjieke
lokatie. Hij kan de eerste zijn in
een sjofele buurt en dus het goed
koopst uit, om van een vervallen
omgeving iets nieuws te maken.
Staat er eenmaal een knap pandje
dan volgen wel meer kopers, die
voor de opgaande lijn van de
buurt moeten betalen. Een ver
schijnsel dat vaker te zien is ge
weest. Aldus blijkt aanzien te
kunnen groeien.
I ^nkhn lxooPmans: „Ons huis is eigenlijk iets waarvoor je heel
I war moet zijn." foto de stem /johan van gurp
VERVOLG VAN VORIGE PAGINA
Maar vooralsnog lijkt het erop dat.
de huurprijzen zich gematigder zul
len ontwikkelen en het koophuis
dus een fractie minder aantrekke
lijk maakt.
Geluiden als zou de huizenmarkt
afsteven op een krach zoals die zich
na de hausse van 1978 en 1979 zich
voordeed, lijken in elk geval zeker
voorbarig. In die tijd klom de prijs
van een huis in twee jaar van
132.000,- naar ƒ199.000,-. Dat is
een prijsstijging van liefst vijftig
procent.
Vorig jaar, vijftien jaar na dato,
brak het record. De huizenprijs
passeerde de magische twee ton. En
door de pijnlijke correctie die daar
vijftien jaar terug op volgde, ont
stond enige ongerustheid. Maar het
gaat alleen om nominale bedragen.
Gecorrigeerd voor inflatie zou een
vergelijkbare reële prijs nu
316.000,- bedragen, terwijl de
werkelijke prijs nu dus ƒ212.000,-
beloopt.
De huizenprijs liep indertijd snel op
door een hoge inflatie en hoogge
spannen verwachtingen als gevolg
van de hoogconjunctuur. Banken
introduceerden de groeihypotheek,
waarmee niet alleen een hypotheek
op het huis maar ook op de carrière
van de koper werd gelegd. Toen de
economie snel achteruit liep, brak
die onzekere financiële basis.
Begin jaren negentig is de prijs
opgelopen in een tijd van recessie
en de tijden zijn dus anders. Door
de beheerste inflatie kan de rente
nu binnen de perken blijven. Toen
huiseigenaren begin jaren tachtig
hun hypotheekrente moesten laten
oversluiten, kwamen zij door de
hoge rentestand, die zelfs tot der
tien procent piekte, ernstig in pro
blemen.
De situatie is dus onvergelijkbaar.
„De vraag blijft behoorlijk hoog,"
constateert mevrouw E. Boeschoten
van de Vereniging Eigen Huis. „En
zeker in de middencategorie blijft
het aanbod heel beperkt."
Een verlichting van de druk op de
huizenmarkt is echt broodnodig,
vindt NVM-voorzitter B. van Groe
nigen. Het zou kunnen helpen als de
voorwaarden voor het verkopen van
huurwoningen aan particulieren
worden versoepeld, zegt hij.
Hij pleit er ook voor dat de over
heid zorgt dat zo snel mogelijk
nieuwe bestemmingsplannen in uit
voering worden genomen. Dat zorgt
voor verlichting van de druk op de
markt. De procedurele belemmerin
gen die ervoor zorgen dat op be
schikbare bouwlokaties op korte
termijn niet kan worden gebouwd,
moeten worden weggenomen.
De overheid mag daarbij best wat
risico nemen en op het randje gaan
lopen van wat wel en wat niet kan,
vindt Van Groenigen. „Het is voor
de overheid kiezen uit twee kwa
den."
Prijsontwikkeling
1993 t.o.v. 1992
Gemiddeld +9%
Landelijk prijs-
niveau 1993
Gemiddeld 212.400
172.044
