Huizenmarkt
U
II
J
IfJ
88 as
mm
Huizenmarkt komt aarzelend tot rust
1LLEN
\RMEE
EN.
k hou het voorlopig
p een huurwoning'
Waarom de ene toplokatie wel en de andere niet verkoopt
8 ss rif®
1FL00R
mwmm
mmmm
mmmm.
I optimaal
[ijk hypo-
ptheekin-
[st ideale
gratis.
EKER De Hypotheken
00.
E4
«■spits Pierre van Hooijdonk:
ten, essen, gre-
'essante prijzen
IJ
I eenvoudig te leggen
Zilveren schoen
Onkruid
Toplokatie
ilfl
Bi BR'
1
Dringen
Eerst kopers
Na twee turbulente jaren lijkt prijsstijging terug te vallen
Aanbod gering
Rente
Prijsontwikkeling bestaande woningen
Huren
894
X 60
3 -rSTEM
ZATERDAG 23 APRIL 1994
13974
fcLIJTGARANTIE
yplaatsen wij het bekende
Witatief hoogwaardige
fKETT-PARKET
oarket, kant-en-klaar) in
hrende uitvoeringen.
onze verslaggever
nes Hendriks
sde afgelopen winterstop is
speler Pierre van Hooijdonk
rmoeders vleugels vandaan en
jlhij zelfstandig in Breda, de
iseBeemden.De 24-jarige top-
geboren en getogen in Wel-
jgemeente Steenbergen), be-
:om praktische redenen te ver
ss. „Steenbergen ligt niet zo
itrvan Breda, maar er gaat
een hoop tijd in zitten om elke
ip en neer te rijden. En stel dat
fesèerd bent en twee maal
iag behandeld moet worden in
iDan rijd je tussendoor niet
imaar blijft een beetje rond
je. Nu kan ik gewoon naar
ssn mijn tijd nuttiger beste-
jgdige fans
Hooijdonk woont in een keurig
ssuis met drie slaapkamers
isen grote zolder. Hoewel al-
Saand vindt hi'j het prettig om
■ate te hebben. „Een kast van
mis hoeft nou ook weer niet,
set moet wel groot genoeg
Inde ligging was voor mij be-
fik. Lekker dicht bij NAC,
ïtochin een rustige buurt. Hier
ibijna alleen maar jonge ge-
s. Ja, dat betekent wel aan de
«leband kinderen aan de deur.
rfoto's, handtekeningen, voor
raws in de schoolkrant. Er is
groepje van vier mannekes, die
bieder'al zeker 20 foto's van
laatst stonden ze weer voor de
tloen ik open deed, lachten ze
ernaar wat. 'Zeg het maar'
tgik. 'Hoe is 't', zei toen een van
■üwamen ze alleen maar om
'beetje te kletsen. Ach, dat is
hooi. Toen ik klein was, verza-
ttook foto's en handtekenin-
:®ivoetballers. Ik moet blij
riet die belangstelling, niet
ai die de buikschuiver op het
«veld introduceerde, als
jgde-uiting na een doelpunt,
taBreda gekozen voor een
honing. „Als je wat ouder bent
"gezin hebt, dan is het ge-
■lijker om een huis te kopen,
"p is mijn toekomst toch wat
dus houd ik het voor
laaar op deze huurwoning,"
See hij aangeeft dat een trans
fer naar het buitenland wat hem
betreft nog altijd tot de mogelijkhe
den behoort, ook al probeert NAC
hem momenteel met een verbeterde
aanbieding langer aan Breda te bin
den.
Het interieur in huize Van Hooij
donk is dat van een voetballer anno
1994. Niet zoals bij vroegere gene
raties zwaar eiken meubelen en ko
peren kroonluchters, maar lichte,
modieuze tinten, veel planten, veel
ruimte, een imposante cd-toren en
enkêle voetbaltrofeeën. De Zilveren
Schoen van De Stem, die Van
Hooijdonk ontving toen hij in het
seizoen 1988-1989 als Steenbergen
speler topscorer was in het West
brabantse amateurvoetbal, heeft
een prominent plaatsje gekregen en
staat op de televisie-kast.
Aan de muur hangen ingelijste fo
to's van de promotiewedstrijd van
vorig jaar, FC Den Bosch-NAC (0-3,
twee maal Van Hooijdonk), en op de
slaapkamer een ingelijst Oranje
shirt met rugnummer 10, als bewijs
van zijn optreden in het Olympisch
elftal dat de eindronde in 1992 net
niet haalde. Dat het er allemaal op
vallend kraakhelder uitziet, ligt
niet aan 'huisman' Pierre van
Hooijdonk zelf. „Mijn moeder komt
regelmatig uit Steenbergen naar
Breda om te poetsen," bekent hij
met een brede glimlach. „Ik kan
zelf niets, mede daarom heb ik ook
voor een betrekkelijk nieuw huis
gekozen. Daar hoefde weinig aan
gedaan te worden."
Voor- en achtertuin zijn tot nu toe
ook nog nauwelijks beroerd. Toch
ziet het er met name aan de achter
kant een stuk beter uit dan toen hij
erin trok. „De vorige eigenaar had
er nooit iets aan gedaan en het on
kruid maar laten groeien. Toen ik
het huis overnam, kwam dat nog
ruim boven mij uit," aldus de 1.93
meter lange spits. „Je kwam er ge
woon niet doorheen, zo dichtbe
groeid was het. Daarom heb ik de
huiseigenaar het maar weg laten
halen. Toen ik vervolgens 's avonds,
thuis kwam, ontdekte ik dat ik daar
ook nog een schuurtje heb staan.
Echt, dat was me nog helemaal niet
opgevallen!"
STR. 21-23,
iENT
5-51337/51237
-54055
Uitzicht als een ansicht
Van onze verslaggever
Jan van de Ven
Wonen aan hèt water met een
oogstrelend uitzicht. Volgens
makelaars zijn kopers of huur
ders 'daar gek op.' Vooral het
uitzicht doet het 'm. Zodra de
ruimte vanuit de luie stoel on
eindig ver lijkt te reiken, is geen
prijs te hoog.
Overigens niet alleen aan het water.
Ook een vergezicht met berken op de
achtergrond en pikkende vogeltjes
op de voorgrond doet het goed. Zo
lang het maar vredig lijkt en op een
schilderijtje, een ansicht of een
kerstkaart.
Geheel in lijn van deze woonwensen
bepalen eigenaars de verkoopwaar
de van uitzicht en hun woning die
best wat luxe mag uitstralen om er
echt 'kaantjes uit te braden.' Wie al
dus het onderste uit de kan wil, kan
tegen een teleurstelling aanlopen.
De ongrijpbare markt bepaalt zelf
wel waar zij waarde aan hecht.
Neem twee voorbeelden aan het wa
ter: Bergse Plaat en de haven van
Willemstad. Woningen aan de Berg
se Plaat liggen aan een surfplas. Met
een beetje geluk krijgt de bewoner
ook zicht op verder gelegen water,
de Oosterschelde. Wonen aan de ha
ven van Willemstad biedt wat meer:
monumentale panden, bedrijvigheid
van watersporters, zicht op het Hol-
lansch Diep.
De Bergse Plaat is een toplokatie.
Alles nieuw: huur-,en koophuizen
met een tuintje, appartementen té
huur of te koop. Mevrouw C. Smits
weet nu al, dat zij met haar man in
een appartement gaat wónen. „Een
penthouse met voor en achter ter
rassen." Die vergoeden het gemis
aan een tuin. Een penthouse is'een
bovenste woning van een apparte
mentengebouw. Recht uit het Engels
vertaald: een afdak. Een woning on
der het dak. De familie Smits gaat
voor haar afdakje, met grote woon
kamer, grote slaapkamer, keuken
met bijkeuken, hal, kleine slaapka
mer, badkamer met ligbad en dou
che, een huur van 1450 gulden per
maand betalen. Aan servicekosten
komt er 90 gulden in de maand bij.
Volledigheidshalve, de familie krijgt
onder het gebouw plaats voor de au
to en een kleine berging. Een piep
kleine berging. Na de bouwvakva
kantie wordt de woning van het
Wtm.WmW Jf
Uitzicht op surfers aan de Bergse Plaat.
echtpaar opgeleverd. Eigenlijk had
mevrouw liever gekocht, maar dat
ging niet.
Mevrouw Smits beschouwt de Berg-1
se Plaat als een toplokatie. Het is
dringen om daar een eigen plekje te
krijgen. „Heel apart. We kijken uit
over de Boulevard en de surfplas.
Als de wijk wat met groen is aange
kleed, de bomen gegroeid, krijgen
we een heel fraai uitzicht".
Ze stelt zich er veel van voor. Het
echtpaar wil zichzelf en de wijk een
kans geven om er het beste van te
maken. Valt het nieuwe wonen te
gen, dan zoeken de twee iets anders.
„In eerste instantie wilden we iets
aan het Bolwerk in de binnenstad
kopen. Een appartement, ja." De
binnenstad van Bergen op Zoom
heeft toch wel wat. Vinden er meerj
want voor wonen aan het Bolwerk
zijn hoopjes gegadigden.
Hoe anders toont de markt belang
stelling voor het historische hart van
Willemstad. Gemeentesecretaris S.
Nieuwkoop: „Er ligt een plan om het
graanpakhuis aan de Benedenkade
te slopen en in de vorm van een pak
huis vijf appartementen te bouwen.
17 mei 1993 werd de vergunning
verleend. Nadien gebeurde er niets.
We dringen niet aan op snelle
bouw." De gemeente wacht af.
Willemstad heeft ervaring met een
goede lokatie. Nieuwkoop: „Jaren
geleden wilde iemand drie apparte
menten verkopen. Het duurde jaren
om ze bewoond te krijgen. Er man
keerde niets aan de woningen: in een
historisch pand, uitzicht op haven
en Hollandsch Diep." Waarom ze zo
lang leegstonden? Nieuwkoop moet
ernaar gissen. „De bomen groeiden
nog tot in de hemel." Torenhoge
prijzen werden er gevraagd. Pas na
dat de koopprijzen flink waren ge
daald, kwamen liefhebbers opdui
ken.
Iets soortgelijks speelt zich weer af.
Makelaar Meeüs in Willemstad: „De
appartementen worden pas ge
bouwd als er ten minste enkele ko
pers zijn." De vraagprijzen .zijn:
740.000 gulden voor het penthouse,
460.000 gulden voor de twee onder
ste en 485.000 gulden voor de twee
middelste lagen.
Volgens de makelaar is de mate van
uitzicht niet prijsbepalend. „Vanaf
FOTO DE STEM BEN STEFFEN
de onderste woonlaag heeft men een
uitzicht over het Hollandsch Diep."
De onderste woonlaag begint op de
eerste verdieping, zodat net over de
kruin van het bastion aan de over
zijde van het water wordt gekeken.
Nieuwkoop verbaast zich niet over
spel van vraag en aanbod. Aan de lo
katie kan het niet liggen. „Er ligt
een plan voor aangepaste bouw in
beschermd stadsgezicht, ontworpen
door een architect. Het gebouw
komt naast de molen aan de haven."
Toch heeft hij het lange traject zien
aankomen.
„De lokatie ging in de loop van de
tijd regelmatig over in handen van
andere eigenaren." Meer dan een
plan verdween in de onderste bu
reaula. En nog steeds lopen kopers
niet warm voor Willemstad. De
markt heeft andere wensen.
Van onze verslaggever
Willem Reijn
Het lijkt erop dat de huizen
markt na twee turbulente jaren,
waarin de prijzen met bijna
twintig procent stegen, tot rust
komt.
De meeste betrokkenen als make
laars en de Vereniging Eigen Huis
verwachten dat de prijsstijgingen
zullen terugvallen tot het niveau van
de inflatie. Een hevige terugval als
na de hausse van 1978/1979 achten
zij onwaarschijnlijk, omdat de
marktsituatie onvergelijkbaar is.
Maar zij houden een flinke slag om
de arm: „Een sterke wijziging in de
rentestand valt bijvoorbeeld niet te
voorspellen."
In Nederland werd in 1993 gemid
deld ƒ212.400 voor een huis be
taald, negen procent meer dan in
1992. De afdeling West-Brabant van
de Nederlandse Vereniging van Ma
kelaars (NVM) meldt een prijsstij
ging van 9,5 procent. De gemiddelde
prijs in West-Brabant komt daar
mee op f 222.200.
Binnen het gebied is er enige diffe
rentiatie. „Vergeleken met Breda is
het prijsniveau in de rest van West-
Brabant nog wel een stukje lager,"
zegt directeur M. Mol van Meeüs
Woningmakelaardij, die met een
aantal kantoren door heel het gebied
is gevestigd. „Breda is tien tot twin
tig procent duurder dan de andere
plaatsen."
'In West-Brabant is een huis naar
verhouding ook snel verkocht. De
tijd dat een huis te koop staat, nam
met negen dagen af tot 57 dagen.
Dat is nog een stukje korter dan in
de rest van Nederland met 68 dagen.
Voor de meeste kopers is dit beeld
nog te positief. Want het gemiddelde
is opgebouwd uit gegevens van de
hele markt. Het grote knelpunt zit
echter in de klasse tot ongeveer
tweeënhalve ton.
De NVM heeft daarvan alleen lande
lijke cijfers beschikbaar. In deze
klasse was de gemiddelde prijsstij
ging elf tot dertien procent. In de
klasse tweeënhalve tot drieënhalve
ton bedroeg de prijsstijging acht
procent. Vanaf vier ton, zo meldt de
NVM, gingen de prijzen met ruim
drie procent omhoog. Die prijsstij
ging dekt dus nog ruim de inflatie.
Het harmonica-effect, noemt men
dat in de branche: de prijzen onder
in de markt stijgen sneller dan bo
venin, waardoor de waarden dichter
bij elkaar komen te liggen.
De druk op de huizenmarkt in de
klasse tot 250.000,- blijkt ook uit
de tijd dat een huis te koop staat.
Geldt een gemiddelde van 68 dagen,
wie een huis tot globaal twee ton te
koop aanbiedt, is daar binnen 45 da
gen van af. Bij de dure woningeh is
de tijd zelfs opgelopen van 129 tot
132 dagen.
In het populaire Breda zijn de tijden
korter, zegt makelaar Mol van de
Meeüs Groep. „Wie een reële prijs
vraagt, is zijn woning binnen enkele
weken kwijt."
Want hoewel het aantal transacties
van NVM-makelaars in West-Bra
bant in 1993 met 17 procent is geste
gen ten opzichte van 1992 (landelijk
12,5 procent), is het aanbod nog
steeds zeer gering. „Mensen moeten
meer doorstromen," meent Mol. „Ze
gaan liever voor een ton verbouwen
dan verhuizen. Terwijl er toch heel
aantrekkelijke nieuwbouwwonin
gen worden opgeleverd. Denk maar
aan de projecten Heksenwiel en As-
terd."
De huizen die daar worden gebouwd
komen in de categorie van twee tot
dik drie ton. Als meer Bredanaars
hun huidige, goedkope woning zou
den verwisselen voor een van deze
huizen, zou dat de doorstroming ten
goede komen, zegt Mol. Daarmee
zou aan de onderkant van de markt
huizen beschikbaar komen voor
starters, die dan met minder hoge
schulden hoeven te beginnen.
De grote prijsstijgingen lijken er
voorlopig echter uit te zijn. Make
laars herkennen de eerste tekenen
dat er een einde is aan de hausse: ko
pers beginnen het te gek te vinden.
„Maar," houdt Mol een slag om de
arm, „niets is zo onvoorspelbaar als
de onroerend-goedmarkt."
En anders wel de kapitaalmarkt met
de rentes die daar tot stand komen.
Voor de prijsstijgingen waren drie
redenen aan te geven: rente, twee
verdieners en huurstijgingen. Er zijn
verschillende redenen om aan te ne
men dat de grote prijsstijgingen
voorlopig tot het verleden te horen.
De dalende rente maakte dat de
prijzen van huizen konden stijgen,
zonder dat de woonlasten navenant
meegroeiden. Aan de rentedalingen
is een eind gekomen. De laatste
maanden is de rente zelfs weer wat
gestegen. Vorige week kwam daar
weer een verlaging achteraan. Des
kundigen omschrijven de stijging als
een 'hobbeltje', maar een structureel
lagere rente lijkt niet tot de moge
lijkheden behoren.
„De meest gevraagde hypotheekren
te ligt nu iets boven de zeven pro
eent," zegt Mol. „Een rentestand
van zeven tot acht procent is heel re
delijk. Dat kan de markt aan."
Een forse rentestijging is evenmin
waarschijnlijk. De aantrekkende
economie in de Verenigde Staten
heeft weliswaar al enige invloed op
de kapitaalmarkt gehad, maar daar
staat tegenover dat de inflatie in Ne
derland zeer beheerst is. De reële
rente (rente min inflatie)'is dus nog
op een heel behoorlijk niveau. Een
fors economisch herstel, vergelijk
baar met de kleine zeven procent die
de VS eind vorig jaar doormaakte,
zou roet in het eten kunnen gooien.
Sterke economische groei gaat vaak
gepaard met een aanwakkerende in
flatie. Maar herstel wordt voor het
1991
1992
131,900 184.200 198.800 187.300 171.100 153.500 138.100 142.100 139.600 140.100 147.000 154.000 161.000 171.600 174.500 180.400 194.800 212.400
eerst pas in 1995 verwacht en dan
nog zeer op een vrij laag niveau.
De tweede belangrijke reden lag in
het volledig verrekenen van een
tweede inkomen bij het bepalen van
de te verlenen hypotheeksom. Tot
voor kort telde het tweede inkomen
in een huishouden slechts voor een
beperkte periode mee. Gewoonlijk
mocht het inkomen van de partner
vijf jaar worden meegeteld en ge
bruikt voor extra aflossingen.
Omdat vrouwen langer blijven wer
ken, zijn banken bereid om dat in
komen volledig te blijven meetellen.
Dat heeft een opwaarts effect op de
leencapaciteit en daarmee ook op de
huizenprijzen gehad. Hoewel make
laars het vaak nog niet verstandig
vinden als jonge huishoudens hun
woonlasten op lange termijn op die
inkomens baseren. Bij een verande
ring in het gezin, gewoonlijk als er
kinderen komen, legt die hypotheek
een zware last op de kopers.
In de markt ziet men het effect van
het tweede inkomen als uitgewerkt.
Dat wil zeggen: de huizen zijn een
malig op een structureel hoger ni
veau komen te liggen. Die groeistoot
is inmiddels in hogere prijzen ver
werkt, waarna de prijsontwikkeling
haar normale'verloop kan hervatten.
De derde hoofdoorzaak van de prijs
stijging ligt in de huurontwikkeling.
Begin vorig jaar voorzag de staats
secretaris van volkshuisvesting
Heerma een langdurige huurstijging
van gemiddeld 5,5 procent per jaar.
Die stijging zou het voor huurders
sneller aantrekkelijk maken om huis
te kopen. Zelfs als het kopen van een
huis op korte termijn duurder zou
uitvallen dan het huren van een wo
ning, zou die vergelijking door de
sterke huurstijging binnen afzien
bare tijd anders uit komen te vallen.
De huren zullen blijven stijgen.
Maar staatssecretaris Heerma en de
woningbouwcorporaties kwamen
vorig jaar een herschikking van de
schulden overeen, waardoor de
huurstijgingen beperkter zouden
moeten kunnen blijven.
Het exacte effect van die overeen
komst moet zich in praktijk uitwij
zen.
VERVOLG OP VOLGENDE PAGINA
