Weekend
Vrome
overpeinzing
DE STEM
DËSTEM
Geweld is de VS alomtegenwoordig. Ook op scholen en daar
richt het zich steeds vaker tegen de leerkrachten. Meestal
gaat het om duwen en klappen en zijn er geen wapens bij
betrokken. Toch wordt er op de scholen steeds vaker
geschoten. Landelijk zijn er vorig jaar in de VS acht
onderwijsgevenden op school door studenten omgebracht,
een jaar eerder zeven.
«r
Amerikaanse
Ieraren worden
steeds vaker
aangevallen met
vuurwapens
Scholen lijken door
veiligheidsmaatreg
elen veel op
gevangenissen
Spoorloos, zonder en
Nederland 3500 men:
op de leegloop van et
procent keert na korl
het de rest vergaat,
veroordeeld tot een j;
onzekerheid. Een kra
het dan toch...?
ZATERDAG 16 APRIL 1994
Het waren kalme, zekere tijden,
waarin een gewone doorsnee
katholiek, geraakt door een zon
nestraal of overmand door de
stilte, zomaar ineens luidkeels het
Credo in unum Deum kon gaan
zingen of, in onbestemde smart-
gevoelens, het Dies Irae, de ge
zongen wraakroep van de Re
quiem.
Ik heb daar zelf flink aan meege
daan, zonder rekening te houden
met buren die tot het gilde der
goddelozen behoorden of ver
strikt waren geraakt in hemelter
gende ketterij, Zij moeten vreemd
hebben opgezien: zo even zong
hij nog Gildebroeders maeckt
pleysier en speelt op cyther harp
en fluyt en wat krijgen we nu?
Tantum Ergo! Een deinend lied
op schaatsen in het Latijn! Dan
volgt een verwachtingsvol Veni
Creator en op de plee barst hij los
in een machtig Te Deum Lauda-
mus! Hoe oud zou dat vrome
ventje wezen? Acht? Een bis-
schopje in de dop?
Tien jaar later ontmoette ik een
strenge Calvinistische man die
mij niet aanstond, maar wiens
dochter ik begeerde. Ik snoof aan
de Brieven van Paulus om de
man te behagen, maar het is pas
nu, na lezing van 'The March on
Folly' van de eminente Barbara
Tuchman, dat ik de middelen heb
om hem van mijn respect voor de
Reformatie te overtuigen. Sterker
en universeler gezegd: Ik meen
dat de oecumene gediend is met
de onverwijlde heiligverklaring
van Maarten Luther.
Tussen 1470 en 1530 zat er een
half dozijn pausen in het Vati-
caan, die in loondienst van de
duivel hebben gestaan. Twee
pausen uit deze periode dienden
zich aan als hervormers, maar zij
stierven na een kort pontificaat:
Pius III, een vrome bisschop uit
Siena, was slechts 26 dagen paus
en de Nederlander Florensz
(Adrianus VI) was binnen twee
jaar dood.
De Borgia paus Alexander VI
(1492-1503) is de enige paus in de
geschiedenis die het ambt niet
alleen heeft gekocht, maar over
die wandaad geweldig placht op
te scheppen, ofschoon simonie
geboekt stond als een hemelter
gende zonde. Deze aartswellusti-
ge man zat gedurende 35 jaar in
het college van kardinalen, waar
in hij door zijn oom werd be
noemd toen hij 26 was. Bij zijn
keuze tot paus riep de jonge kar
dinaal Giovanni de Medici, vol
ontzetting uit: 'Vlucht, wij zijn in
handen gevallen van een wolf!'
Rodrigo Borgia kocht de steun
van een van zijn machtigste op
ponenten, Ascanio Sforza, met
vier muilezelladingen goud, die
nog tijdens het conclaaf naar het
paleis van Sforza werden ver
voerd. De nieuwe paus schepte er
over op dat hij de Sixtijnse kapel
kon vullen met zakken goud. Hij
had een flink aantal kinderen, van
wie de bloeddorstige Cesare en
de gifmengster Lucrezia de be
kendste zijn.
Op 59-jarige leeftijd koos hij de
negentienjarige dochter van zijn
bijslaap, de beeldschone Giulia
Farnese, tot maitresse. Zij had
blond haar dat tot aan de voeten
reikte. De geschiedschrijvers van
de dag melden in sobere bewoor
dingen hoe de paus presideerde
over een feest dat een hoogte
punt is geworden in de annalen
der pornografie. Vijftig courtisa-
nen dansten na het diner met de
gasten, aanvankelijk gekleed,
maar later in het bloot.
Vervolgens werden er kastanjes
over de vloer geworpen, die door
de vrouwen, kruipend op handen
en knieën moesten worden opge
spoord. De courtisanes en de gas
ten stortten zich vanzelfsprekend
in verderfelijke activiteiten en de
kampioenen in deze zondige
sportbeoefening werden beloond
met zijden tunieken en brokaten
mantels. De wandaden van de
paus waren algemeen bekend en
toen hij gestorven was deden er
gruwelijke verhalen de ronde
over een monster, een zwart, op
gezwollen lijk, dat met een touw
aan de voeten naar zijn graf
moest worden gesleept.
Deze Borgia-paus en zijn maten
rechtvaardigen de Reformatie.
Maar nu doet dat weinig terzake,
want uit geen enkel venster hoort
men een jubelende stem het
Magnificat zingen en nergens
meer ruist het bergbeekgemur-
mel van een rozenhoedje.
Door Mare de Koninck
Amerikaanse studenten treuren na de moord op een mede-student.
Largo is een fraaie buiten- Tflft IWf jtf "tf fl ft 1
mm Moord op de highschool
nieuwe huizen die fier in de ruim JM_ t1
bemeten tuinen staan. Uitbundig
bloeien de fruitbomen.
Zo woont Amerika over het alge
meen. Want Amerika woont over
het algemeen in uitgestrekte park
achtige voorsteden, waar een wel
dadige rust heerst. Het verkeer van
de fluisterende auto's is er licht en
langzaam.
Er leven bijna alleen zwarte men
sen in Largo. Dat is niet zo'n
'algemeen' verschijnsel. De meeste
zwarte Amerikanen zijn arm en in
de voorbije decennia achtergeble
ven in de vervallen binnensteden,
terwijl de blanken naar de 'Wasse
naars' zoals Largo trokken.
In Largo hebben zich de gelukkige
zwarten gevestigd die zich econo
misch hebben kunnen ontworstelen
aan wat in Amerika hun etnisch
bepaalde lot leek te zullen zijn.
Velen die zich een prijzig koophuis
konden veroorloven, zijn uit de
door criminaliteit geteisterde oude
wijken van Washington naar dit
paradijs van veiligheid gekomen.
Veiligheid? Bestaat er nog zoiets in
Amerika? Elke dag worden de 260
miljoen bewoners van dit enorme
land door de media gebombardeerd
met berichten over de epidemie van
gewelddadigheid die de natie in
haar greep neemt. Maar de media
kunnen verschijnselen groter en
vervaarlijker voorstellen dan ze
zijn. In veel Amerikaanse voorste
den ('suburbs') zijn de mensen
bang geworden voor criminaliteit,
maar is nog zelden of nooit een
geweldsmisdaad voorgevallen.
Zo ook in Largo. Totdat... op deze
perfecte vrijdagochtend de vredige,
naar bloemen geurende lucht
wordt vervuld van het onheilspel
lende concert van tientallen sire
nes. Voor de mensen die op him
gazons en veranda's komen luiste
ren, is het een tijdlang moeilijk te
bepalen waar de hulpdiensten zich
heenspoeden.
Maar al gauw roept een vrouw met
een draadloze telefoon in de hand
naar ëen overbuurvrouw: „Het is
op school. Iemand is neergescho
ten!"
„Oh, mij God," klinkt het terug.
Óp het enorme parkeerterrein van
Largo High School Campus (Ame
rikaanse kinderen komen vanaf
hun zestiende met de auto naar
school) is het een zee van zwaai
lichten van politie- en zieken
auto's. Leerlingen en docenten
staan in grote drommen stil bijeen.
Sommigen schudden mismoedig
het hoofd.
„Ik weet niet meer waar het heen
gaat met onze samenleving. Nu
beginnen de studenten de docenten
neer te schieten," zegt een meisje.
In het jongenstoilet op de tweede
verdieping van 'Largo High' is even
tevoren Barrington Miles, de
45-jarige docent industriële vorm
geving, in de borst geschoten. De
kogel drong vlak onder de rechter
tepel het lichaam binnen. De leraar
had de jongen, Warren Graham,
betrapt op het bezit van een pistool
en had gevraagd het aan hem te
overhandigen. „No way," zei de
leerling en vuurde.
Warren had het wapen gestolen
van zijn vader die politie-agent is.
Net toen hij het ding in de wc
wilde verkopen aan een mede-leer
ling, kwam meneer Miles binnen.
Even later strompelde de leraar
levensgevaarlijk gewond naar de
gang, waar hij ineenzeeg in een
grote plas bloed. Warren sloeg op
de vlucht. Later die dag zou hij
worden gearresteerd.
Terwijl de docent de ambulance
wordt ingeschoven, komen steeds
meer moeders uit de omliggende
straten aanrijden. Ze komen hun
kinderen van school halen. Sharon
Brown zoekt en vindt haar
14-jarige dochter in de oploop.
„Kom met me mee," roept Sharon,
„het is hier gevaarlijk. Er zijn hier
vuurwapens in omloop."
Moord met een vuurwapen is niets
bijzonders in Amerika. Er gebeu
ren er zo'n 15.000 per jaar. Maar
soms kan een bepaalde schietpartij
toch nog een schok in het land
teweegbrengen. Dat doet ook het
gebeurde op 'Largo High', dat niet
eens moord is geweest, want Bar
rington Miles zal volgens de artsen
de aanslag overleven. Die avond
melden alle nationale tv-journaals,
van de Amerikaanse oostkust tot
en met het op 5000 kilometer gele
gen Californië, het incident op de
middelbare school bij Washington.
Maar het wordt niet gemeld als een
incident. Het wordt gemeld als een
trend. 'Meer en meer dringt het
escalerende straatgeweld nu ook de
scholen van ons land binnen. De
laatste veilige havens in Amerika,
onze onderwijsinstellingen, vallen
ten prooi aan de geweldscultuur,'
luidt een van de tv-commentaren.
Een media-filosoof heeft eens ge
zegd dat Amerika meer dan van
feitelijke criminaliteit, het slacht
offer is van een samenzwering tus
sen de omvang van het land en het
effect van de televisie-verslagge-
ving. Als in Opper Volta een leraar
op school wordt neergeschoten
door een leerling, zal niemand in
het op 5000 kilometer afstand gele
gen Breda daar iets van vernemen,
laat staan de conclusie trekken dat
'we' tegenwoordig zelfs op school
voor ons leven moeten vrezen.
Maar de pols van Amerika wordt
dagelijks opgejaagd door soortge
lijke lange afstandsreflexen binnen
het eigen Amerikaanse continent.
„We moeten altijd de betrekkelijk
heid van de cijfers proberen te
zien," zegt criminoloog Barbara
Anderson van Maryland Univer
sity. „Maar aangezien dat voor veel
burgers onmogelijk is, moeten we
proberen te profiteren van de mate
van hysterie. Het voordeel ervan is
immers dat ontwikkelingen in de
criminaliteit in een heel vroeg sta
dium worden uitvergroot en dus
ook in een vroeg stadium kunnen
worden bestreden."
Al kan gestreden worden over wat
effectieve bestrijding is, en al is
Amerika's nationale aard geneigd
tot overdrijving van gevaren, dat
vuurwapens en geweld groeiende
verschijnselen zijn op Amerikaanse
scholen is onmiskenbaar. Alleen al
dit schooljaar zijn 100 pistolen van
leerlingen in beslag genomen op de
openbare high schools van alleen al
de gemeente Washington (600.000
inwoners). Vorig leerseizoen ge
beurde dat 56 keer.
En op en om de schoolterreinen in
de Amerikaanse hoofdstad heeft
dit leerjaar een vijftal schietpar
tijen tussen leerlingen onderling
- leden van rivaliserende 'gangs' -
plaatsgehad. In één incident 'be
sproeide' een student een schoolbus
met kogels, waarna hij op de vlucht
sloeg en werd achtervolgd door
kinderen uit de bus die óók over
een vuurwapen beschikten en op
hun beurt op de schutter vuurden.
Gemeenten over heel Amerika heb
ben gereageerd met de aanwijzing
van politie-agenten die dagelijks
binnen de openbare schoolgebou
wen en -terreinen patrouilleren, als
Amerikaanse leerkrachten zijn steeds vaker het doelwit van geweld. Vorig jaar werden er acht onderwijsgevenden om het leven gebracht.
FOTO AP
aanvulling op het particuliere vei
ligheidspersoneel dat meestal al in
dienst was. Duizenden scholen in
het land beschikken intussen ook
over metaaldetectors - meestal
draagbare, maar soms ook 'poort
jes' bij de ingang - waarmee leer
lingen op onverhoedse momenten
worden gefouilleerd op wapens.
Op de 20 openbare scholen van
Prince George's County, waaronder
Largo High School, zijn vorig
schooljaar 95 leraren 'aangevallen'
door leerlingen. Dat waren er dub
bel zoveel als in 1990. Maar meest
al ging het om duwen en klappen
en waren er geen wapens bij be
trokken. Het pistoolschot op Bar
rington Miles was 'het eerste' dat
ooit in de hele agglomeratie Was
hington (2 miljoen mensen) een
leraar van een leerling heeft gekre
gen. Landelijk zijn er vorig jaar in
de VS acht onderwijsgevenden op
school door studenten omgebracht,
een jaar eerder zeven.
Ook de politie-agenten die door de
gangen en hallen lopen, worden
soms aangevallen. In Washington is
een vrouwelijke agent met haar
eigen gummyknuppel bewerkt en is
een mannelijke collega overvallen
door een grote groep leerlingen van
wie er een bijna het dienstpistool te
pakken had gekregen toen een le
raar tijdig kon ingrijpen.
In Washington en andere steden
hebben burgemeesters voorgesteld
om af en toe een soort razzia's te
houden: de uitgangen van scholen
af te sluiten en alle leerlingen plus
hun 'lockers' (de in Amerika ge-
bruikeljke persoonlijke opbergkas-
ten) te inspecteren op wapens en
drugs. Scholen in Texas en elders
hebben behalve metaaldetectors
ook gesloten tv-circuits geïnstal
leerd waarmee leerlingen in de ga
ten kunnen worden gehouden. Er
zijn plannen om alle leerlingen te
verplichten een persoonsbewijs
met-foto te dragen, zodat criminele
indringers - die nu niet opvallen
tussen de vaak meer dan 2000
leerlingen per school- buiten de
deur kunnen worden gehouden.
Op Largo High School ontbreken
al die voorzieningen nog. Maar ze
komen allemaal ter sprake als op
de maandag na 'the shooting' de
school kreunt onder de naweeën.
Een 'crisis-interventieteam' van
psychologen gaat de klassen af om
te proberen samen met de leerlin
gen lessen te trekken uit het ge
beurde.
„Wij dachten dat zoiets alleen
maar op de zwarte scholen in de
binnenstad voorkwam. Maar nu is
het hier ook gebeurd. En het zal
ook op blanke scholen gebeuren. In
alle huizen zijn pistolen en in alle
huizen zijn de kinderen op zichzelf
aangewezen omdat veel ouders zijn
gescheiden of ze allebei pas laat
van hun werk thuiskomen," zegt
17-jarige Angela.
Het wordt een tumultueus lesuur,
waarin 'dokter' Mott meer vragen
dan antwoorden weet en de leerlin
gen opvallend vaak hun hoop vd
gen op de radikale Ametikij
zwarte moslim-leider Louis I
rakhan. „Ze zeggen dat Farrai
een antisemiet is. Maar bil
alleen maar zwarten zelfre:
macht geven door hen meer zeil
cipline op te leggen. Hij wil li
naar het ouderwetse zwarte
met ouderwetse normen. Dil|
bedreigend voor de blanken,»
het een bron van zwarte kradfl
worden," zo lijkt Michael (lij
citeren uit de geschriften
rakhan.
In de lerarenkamer is een v
ring bezig met vertegenw
van de Onderwijsraad van decs
ty. „Namens de 120 docenteij
Largo wil ik zeggen dat wij i
zijn. Wij willen de school niei|
een soort gevangenis
allerlei personele en electron^
beveiligingen. Tot vorige
voelde ik me nooit bedreigd. I
deed Barrington ook niet. Hij s|
populair docent. Maar nu I
ik me twee keer als ik 1
studenten wil benaderen die Ij
nelijk iets aan het uitspokend
zegt een leraar die de
pers verzoekt zijn naam 1
vermelden.
Peter Blauvelt, de 'school sj
security director', heeft geenoj
sing voor het dilemma. „IkbeJ
ermee eens dat er op
ontspannen studiesfeer moetic
sen. Maar een feit is dat 1
van leraar fysiek riskanter isl
worden. De Amerikaanse ~A
schappij houdt niet bij de poe j
Er zijn al scholen die de
cursussen zelfverdediginga>
den. Maar al ben ik nog zoni
pert, ik weet niet wat ik een so
moet vertellen wat te doen »l
met een pistool wordt ge»
teerd."
De conclusies van de
zijn even voor de hand ligpi
weinig behulpzaam. 'De f-l
moeten zich meer met de scnwl
met de opvoeding
'Vuurwapens moeten strakksl
banden gelegd.' 'Het geweWIJ
televisie moet beperkt.'
aanbevelingen die zichtbaar!
mand tevreden stellen als of J
eenkomst opbreekt en hel 1®
corps zich met sombere
verspreidt naar de klaslokaal
„Misschien dat Barrington
kan doen, als hij uit het zie^
komt," zegt een van de
„Ik hoop dat hij weer vo"
zal durven gaan staan."
Het slachtoffer heeft al iehlrl
Vanaf zijn ziekbed heeft I
meest inspirerende boodWJl
zonden die sedert het
Largo High is vernomen. p
sche leraar - een voormaljêf
sioneel American foot)
kan nog niet praten als f
de slang in zijn keel. Maar'
briefje heeft hij ge^VJ
voel geen wrok. Ik kom ff* T
bovenop. Maar ik maak ®e 1
over Warren. Wat moet er
terechtkomen? Hij is ge'
jongen. Hij moet een tw
krijgen.'
Of die tweede kans er 1
onzeker. Meer dan ooit zo&J
rika dezer dagen het ant* "I
gewelddadigheid in keihar
fen. Warren zal als een V1
berecht worden wegens
moord. Nooit eerder was _;j
justitie in aanraking g^
venslange gevangenisstra J
krijgen. Zoals ook het lanj
straft, levenslang de J
lijkt te blijven van het §e
het blijkbaar over zich
Door Paul Bolwerk
"T w doel
I het eiif
I ten. Z|
een ki|
I een
met hd
deksel van de kis|
eruit wil."
Beelden van een
schaamte en ma
hij dit visioen al
hunkerende mof
van Germa van 1
wendijk. Een 19
in 1984 spoorlooJ
de dag van van
vertwijfeling lev
nering. En doorl
een 'ziener' hee|
van haar leven 1
gekregen.
Het is een
Baat het niet, da'
„Het lot van de 1
een zorgvuldil
schetst rijksrech
Steen uit 's-Heij
artikel in het
blad. Indertijd if
ken bij het onder I
terieuze verdwi l
van de Boom. Z<I
aanraking met
van 'paragnostisl
Geestelijke schaf
Van de Boom
paragnost die
Germa een jurk|
aan te kunnen 1
beter in de sitJ
Een" andere ziej
Van der Steen 1
de verdwijning!
want van het l|
naar haar oude,
onder het dresd
mer en in een scl
knopen 'te vindd
Dit gebeurde nl
cherche-onderzd
zelfde plaats nj
Een oproep
Boom was ve
steeds elk spa
