Wereldburgers
vervelen zich dood
Nijmeegse antropoloog leefde ruim een jaar tussen Canadese eskimo's
I Internationale druk houdt laatste indianen Guatemala op de been
66
Handel in bruiden is
probleem voor China
A6|dESTEM
BUITENLAND
A7
Hotel Wojnowice
6 APRIL 1994
cons.edison
28%
29%
digit equipm
29
29
dupont nemours
52%
54
eastman kodak
44
43%
exxort corp
m
61%
60%
ord motor
m
gen. electric
98
98
gen. motors
54%
57%
joodyear
39%
40%
iewlett-pack.
81%
82%
nt. bus.mach.
53
53%
87
nt. tel.tel,
85%
kim airlines
24%
25%
mcdonnelJ
105%
108%
merck co.
29%
30%
mobil oil
73
74
penn central
25%
ibilips
26%
27%
royal dutch
97%
98%
sears roebuck
44%
46%
sfe-south.pac.
23%
23%
texaco inc.
62%
63
travelers
34%
35%
65%
united techn.
62%
westinghouse
11%
11
whitman corp
15%
15%
woolworth
12
14%
Goud
Goud onbewerkt 23,410-24,010
Per kg.
bewerkt 25,610 per kg.
Zilver
zilver onbewerkt 310-380 per kg.
bewerkt 420 laten per kg.
WOENSDAG 6 APRIL 1994
vk vorige koers
sk slotkoers gisteren
a laten
c ex claim
e gedaan/bieden
d ex dividend
f gedaan/laten
g bieden en ex dividend
h laten en dividend
k gedaan en laten ex dividend
I gedaan en bieden ex dividend
243
1,40
1,30 b
504
0,60
0,70
327
1,80
2,00
374
6,60
8,80
205
3,50
4,50
1047
2,50 a
2,10 a
1512
1,70
1,60
260
0.80
2,00
307
2,00
3,60
200
1,40
2,20
200
3,00
1,00 a
371
1,80
MO
208
1,00 a
0,90
Koo
317
8,00 b
9,70
loo
745
5,50
6,50
Boo
621
3,20
3,80
P.00
328
2,00
2,20
|,00
700
1,20
1,00
Boo
405
11,00
13,00
1,00
394
3,90
4,80
(.00
464
16,40
18,00
1.00
717
3,70
4,70
1.00
553
23,00
23,00
l.oo
241
0,40
0,10
b.oo
277
1,80
1,00 a
Roo
1809
2,50
1,30
boo
1526
5,00
3,30
15.00
553
6,90
4,80
lo.oo
466
9,90
7,00
|5.00
418
13,50
11,00
■0.00
714
17,50
14,20
b.oo
213
7,80
6,50
|o,oo
230
11,50
10,00 a
lo.oo
215
8,00
7,50
bo.oo
502
18,70
19,00 a
po,00
350
12,00
11,50
60,00
488
0,70
1,30
55,00
391
4,30
3,00
BO.OO
262
4,00
4,00
bo.oo
301
12,70
12,70
BO.OO
227
12,00
11,50
65,00
230
3,70 a
1,90
90,00
249
2,90
2,30
90,00
500
8,50
8,70
55,00
2028
5,50
5,20
80,00
202
9,50
9,00
40,00
214
5,70
4,00
90.00
306
10,00 a
9,30
20.00
247
1,90
2,00
312
5,58 b
5,44 a
vn
lie
laar
-u
hete
fating
byT§
fia 22
jweg
Iscort
levr.
Icpm
Met
hete
|N: 2
jjoden
[1gpm.
[sages
^Shirly
met
fan de
live.
fen
lieve
Huize
SEXGESPREK direkt
met 'n meisje. Bel 06-9'"
(75cpm)
Door Hans Gulpen
J Alleen al van de grote
Ikleurenfoto's in de Nij-
[meegse woning van Wim
IEasing zou je pijn in je
[ogen kunnen krijgen.
,TOu^ sneeuwlandschappen,
I verblindend wit en leeg, onder
■stralend blauwe luchten. Een es-
Ikimo met harpoen die geduldig
[naast een gat in het ijs wacht tot
j 'een onfortuinlijke zeehond lucht
lmoet happen.
Sing maakte de foto's tijdens
|een jacht met bewoners van het
[dorpje Igloolik, een dag vliegen
[ten noorden van Montreal. De
[ffimegenaar verbleef twee maal
[voorlangere tijd in de 850 zielen
[tellende nederzetting aan het
de van de wereld. Als hij het
d en de tijd had, zegt hij, ging
[hij morgen weer.
[Verliefd
Wie gaat er nu voor zijn plezier
l naar deze streken, waar het ne-
je» maanden per jaar wintert en
I ie thermometer soms zakt tot 45
tgnien onder nul?
„Dat heb ik me ook vaker afge-
ud. Als je er eenmaal bent
[gewéést, zijn er twee mogelijk
heden: öf je wilt nooit meer
[terug, óf altijd. Het is een ge-
|voeiskwestie. Ik ben gewoon ver-
lliefd geraakt op de schoonheid
[van het arctische gebied, werke-
liijk het allermooiste landschap
■op aarde. Zó ongerept en groots.
Ik heb op ,de toendra geslapen en
[de stilte 'gehoord. Echte stilte,
i niemand hier in Nederland
|die kent. Er ritselt zelfs geen
l in de wind, want vegetatie
is er niet."
„Ik voel me ook zeer verbonden
|met de mensen die er wonen. We
[hebben dezelfde ervaring van de
natuur. De Inuit zien in dat je
mens tegenover de natuur
[niets voorstelt. Die is in al zijn
[kracht en meedogenloosheid de
En ik bewonder de wijze
I waarop ze zich tegenover dat
[natuurgeweld staande houden,
J de kennis die ze hebben. Het is
[geweldig om met Inuit te gaan
[jagen. Hartje winter, als het
[donker is en er geen sterren zijn,
[kunnen ze zich in een sneeuw-
[vlakte oriënteren, bijvoorbeeld
f door te kijken hoe de sneeuw
[ligt. Onvoorstelbaar."
Maar veel gejaagd wordt er toch
1 niet meer
j „Er wordt nog wel gejaagd,
j maar anders dan vroeger. Vroe-
ger jaagde men uit noodzaak, op
j zeehonden, walvissen, walrus-
[sen, rendieren, om niet van de
[honger om te komen. De Inuit
[waren halfnomaden, ze ver-
I plaatsten zich in kleine groepjes
(van jachtgebied naar jachtge
bied. Midden van deze eeuw
werden ze door de Canadese
J overheid gedwongen zich te ves-
I 'igen in nederzettingen. Nu ja-
gen ze nog om hun identiteit te
{bewaren of om hun schamele
De Nijmeegse antropo
loog en docent maat
schappijleer Wim Rasing
woonde meer dan een
jaar temidden van de
Inuit in het noordoosten
van Canada. Van de Inuit
ofwel 'mensen', zoals de
eskimo's zichzelf noe
men, zijn er nog zo'n
50.000 in Canada, Alas
ka, Groenland en Siberië.
Contacten met de Wes
terse beschaving hebben
hen geen goed gedaan.
De gemeenschapszin van
de Inuit verkeert in staat
van ontbinding. Jonge
eskimo's jagen niet meer
op walvissen en zeehon
den, maar op genot, in
een poging de arctische
verveling te verdrijven.
inkomentje aan te vullen. Inuit
zijn part time-jagers geworden."
Handelaren
Waarom werden ze verplicht een
vaste woonplaats te zoeken?
„Dat is een lange geschiedenis,
die in de jaren dertig is begon
nen, toen de eerste geregelde
contacten met blanken plaats
vonden. Dat waren missionaris
sen, later ook anglikaanse zen
delingen. Toen de zieltjes een
maal waren gewonnen en twee
dracht was gezaaid - katholieke
en anglikaanse Inuit waren op
eens vreemden voor elkaar ge
worden- kwamen de handela
ren. Pelzen werden geruild voor
meel en munitie, tenten en gewe
ren. Militairen deden hun intre
de."
„De Amerikanen bouwden ra
darstations om de Russen in de
gaten te houden. Al die bezoe
kers "namen ziekten mee, tbc,
mazelen, pokken, waartegen de
Inuit niet bestand bleken. Men
sen stierven als vliegen. Dus
moesten er ziekenhuizen, artsen,
verpleegsters en vaccinaties ko
men. Goede medische zorg ver
eiste dat mensen zich in dorpen
vestigden. Daar kwam nog bij
dat de kinderen leerplichtig wer
den en scholen moesten gaan
bezoeken."
Scholen, ziekenhuizen, wonen in
houten huizen: dat is toch pretti
ger dan ziek en ongeletterd in
een iglo zitten?
„De sociale orde van de Inuit
was gebaseerd op samenlevings
verbanden van drie a vier gezin
nen, in de winter iets meer, maar
hooguit tachtig mensen. Ieder
een kende elkaar. Men leefde
Een Inuit-eskimo op jacht in het ijskoude noorden van Canada.
volgens vrij eenvoudige, onge
schreven regels. Elk groepslid
kende zijn taak als het erom ging
met zijn allen te overleven in
barre omstandigheden: mannen
gingen op jacht, maakten werk
tuigen, vrouwen bestierden het
huishouden, zorgden voor de
kinderen en het voedsel en hiel
den het vuur brandend."
„In voor- en tegenspoed werd
alle voedsel gedeeld. Liegen was
taboe, agressie ook. Er was geen
instantie die er op toezag dat die
fundamentele regels werden na
geleefd. Dat deed de sociale con
trole. In een dorp als Ingloolik,
met 850 inwoners, werken die
controlemechanismes niet meer.
Te veel mensen. Vandaar de titel
van mijn proefschrift: 'Too many
people'.
Geweld
Wat gebeurde er als iemand zich
niet aan de voorschriften hield?
„Geweld was uit den boze. Al
leen als iemand echt gek was en
een gevaar voor de gemeenschap
vormde, werd hij gedood, het
foto wim rasing
liefst 's nachts in zijn slaap. Een
minstens even erge straf, ook
alleen maar in het uiterste geval
toegepast, was dat iemand aan
zijn lot werd overgelaten. Men
brak dan stiekem het kamp op
en vertrok. Dat betekende voor
de eenling een wisse dood."
„Bij kleinere overtredingen wer
den zangduels gehouden. Sliep
meneer A zonder permissie met
de vrouw van meneer B, dan
nam B wraak door een hekellied
te componeren waarin A op een
feestavond en plein public in zijn
hemd werd gezet. A kon zich
dan weer revancheren met een
tegenlied, B ook weer, enzo
voort. Niet ongebruikelijk waren
ook vuistduels, waarbij de te
genstanders elkaar om de beurt
een slag op de slaap konden
geven, tot er een tegen de vlakte
ging-"
Nu geldt de Canadese recht
spraak.
„Er is een reizende rechtbank
voor de hele North West Territo
ries, een gebied honderd keer zo
groot als Nederland met 50.000
inwoners. De rechtbank spaart
zaakjes op en komt met een
vliegtuigje langs als de dossiers
te dik worden. En dat komt
nogal eens voor. De gevangenis
sen zitten vol. Politie en justitie
komen handen te kort. In Ing
loolik zijn sinds 1983 alleen al
zeven moorden gepleegd."
Vanwaar al die criminaliteit?
Verveling onder de dorpsjeugd?
„Het is het verhaal dat je over
zoveel andere traditionele cultu
ren kunt vertellen. Er is in het
dorp een generatie opgegroeid
die vervreemd is van haar wor
tels. Kinderen gaan naar school,
verleren het jagen, worden opge
leid voor beroepen die ze nooit
zullen uitoefenen. Want werk is
er niet."
„Sinds een jaar of tien zijn de
dorpelingen gezegend met tv. De
jeugd ziet Amerikaanse soapse
ries vol geweld en erotiek, span
ning en sensatie, terwijl er in het
dorp niets te beleven valt. De
jonge Inuit zijn wereldburgers
geworden dié zich doodverve-
len."
„Het alternatief is een search for
excitement: pubers zuipen zich
laveloos aan zelfgebrouwen al
cohol, snuiven lijm en gas van
aanstekers. Ze hebben zelfs ont
dekt dat je stoned wordt van de
lucht van dieselolie. En er is
geen oudere meer die het gezag
heeft om hen tot de orde kan
roepen."
Werk
Is er nog redding mogelijk voor
de Inuit?
„Ik weet het niet. Ik heb ooit een
rapport geschreven voor het Ca
nadese ministerie van indianen-
zaken. Daarin heb ik geadvi
seerd om de klok een eindje
terug te zetten. De dorpen zou
den moeten worden gedecentra
liseerd. Van elk dorp moeten er
vijf gemaakt worden. Daarin zou
het oude gewoonterecht moge
lijk weer kunnen functioneren."
„En verder: werk natuurlijk. Er
worden jaarlijks miljoenen dol
lars in het gebied gepompt, waar
niets van terug komt. Gebruik
dat geld om de enorme bodem
schatten onder het ijs te ontgin
nen. Of zorg voor kleinschalige
werkgelegenheid in de vis- en
vleesverwerkende industrie. Je
vindt er de lekkerste zalmforel
ter wereld. Vangen en inblikken
kan een lucratieve bezigheid
zijn. En wat dacht je van ren
diervlees? De kariboe levert uit
stekende hamburgers op."
EENZAME meisjes zoekflj
snel sexkontakt! Bel n»
06-9780 (75cpm)
OPWINDEND se
met 'n hete vrouw I
06-320.330.81 (75cpm)
HOMO-JONGENS Hoor i
heet tekeer
06-320*330*88 (75c/m)
GRATIS-SEX voor vrouwen: I
06-4300, heren WI
06-320.330.91 (75cpm)
VROUWEN 40 zoek»
stoute jongens.
06-9844 (75cpm)
SM-KONTAKT bij jou in de
regio! 06-320.325.801
(1 OOcpm)
HUISVROUWTJES zoek«||
overdag sexkontakt.
06-9661 (100c/m)
PRIVÉ telefoonnrs van I
vrouwen thuis! (75cpm) I
*06-9605*
THUISKONTAKT, ~"®el
vrouwen in jouw regio.
nu 06-9811 (75cpm)
DIREKT apart met vrouwe"
Vrouwen bel 06-4300, ma" I
nen bellen 06-9757 (75cpg
r\ t— S-* w-r-\ r-.r-.-~, 7*1 I .x /indrt I
PRAAT nu zelf de
vrouwen jouw (hotel)bedin I
Bel nu 06-9664 (1 OOcpm),
GRATIS telefoonsex
vrouwen. Dames belie; i
gratis 06-4300. Mann»
bellen via 06-9512 (75cpW.
PRIVÉ telefoonnrs van hete
vrouwen thuis! (75Cpm I
*06-9502
met I
vrouwen willen
SexgesP'
HETE
jou
06-320.322.33 (75cprh)_^
HOMO-KONTAKTEN dire"
apart Brabant/Zeeland.
06-9614 (Nu 50cpm)
WENDY ook Escort "0
grieks en sm. Br
Tel. 076-205456
NIEUW Maria bij Heten-1
Strikt privé. Ma t/m
076-202513
CHARMANTE dame 29 H
voor echt privé, ma- 1
vrij. 12-21 u. 01650-409'°
Door Jan Meulemeesters
De indiaanse meerderheid in
Guatemala zit al 400 jaar in
de hoek waar de slagen val
len. De Spaanse 'ontdekkers'
beroofden hen van hun
I grond. Vakbondsleiders wor
den vermoord, zoals de vader
van Nobelprijs-winnares Ri-
goberta Menchü. Slechts
20.000 wisten zich te handha
ven in 'Gemeenschappen in
I .pfttf^d^bappen in verzet'
IJCPRs) noemen ze zich. Sinds
1 wee jaar hebben ze een kan
toortje in de hoofdstad Guate
mala om erkenning als 'niet-oor-
'ogsvoerenden' te bepleiten bij
de president (mislukt) en inter-
I f w°na^e Semeenschap (wél ge-
tkt). De kantoorhouders daar-
I achten een reis van een verslag-
I rprT M een r°tograaf naar ean
I K aan de Mexicaanse grens
[punfu't We0k omnoSeDjk-
l-w! .V0^end6 morgen vertrekken
I ni 4 SewaPend met een stuk
levmtC ti6gen slaSre8ens en om
I Ia*? ,op te slaPen> een zak-
(elektriciteit zal er niet
i hii,ï„en een kPek Indianen ge-
l£t Vln®ers én maispanne-
I zelfs Dia's, om bonen en
I kan n°^P naar binnen te wer-
komen6 Za' °nS dus van pas
ffinvmFTte t?tuk is verrassend
Ibus hr Een oude Pullman-
1 van hofi °nS in kra? vier uur
honfri!! aWaai en de hitte in de
verregend naa,r het verstilde,
I Cob-n n? en koude bergstadje
tactnpr aaj sckittert een con-
wTndfnd00rafweZi«heid-
1 pas Te 1 Plotselin§
I bliikt J roePt ons' HiJ
- Guido te heten en heeft de
fotograaf ontmoet bij St.-Jan in
Den Bosch waar hij op uitnodi
ging kwam vertellen over het
eerste kamp van teruggekeerde
vluchtelingen, 'Victoria 20 enero'
(Zege op 20 januari, de datum
van de terugkeer). Via zijn dorp,
210 km verderop aan de Mexi
caanse grens, kunnen we naar de
CPR. Wat heet toeval. Hij is in
de stad om kippevoer te kopen.
Een vrachtwagenchauffeur wil
ons wel meenemen: „Morgen, 9
uur."
Al een kilometer buiten de stad
wordt duidelijk dat dit géén ple-
zierritje zal worden. Het asfalt
houdt op en gaat over in grijs
rode modder, die op de hellingen
verandert in de meest grove
steenslag. De motor proest hevig
in de modder; op rotsblokken
klappen de schokdempers door
hun veren.
Kleine, gedrongen mannetjes
met grote hoeden duiken op uit
het ochtendschemer. Ze slaan
een touw om de zakken en schui
ven een draagband om het
hoofd. In een snelle schuifelpas,
voorovergebogen, verdwijnen ze
met hun last. Een steile helling
af, een wiebelende hangbrug
over, en dan nog drie kilometer
naar hun kostbare kippen.
„De regering weigert tot nu toe
de weg af te maken en een brug
te bouwen, zodat ons dorp op
deze rugbrekende manier be
voorraad moeten worden," zegt
Guido. „Toen we in bussen uit
Mexico kwamen, was de weg
niet eens klaar. Te voet kwamen
we hier aan, met niet meer dan
we konden dragen. Het enige
wat een regeringscommissie ons
na veel aandringen gaf, was
landbouwplastic, zodat we een
provisorisch dak boven ons
hoofd konden maken."
We worden voorgesteld aan de
De indianen slaan een touw om hun last en schuiven een draagband om het hoofd. In een snelle
schuifelpas, voorovergebogen, verdwijnen ze. foto vnu
'coördinerende commissie' van
het dorp. Een bezoek aan een
CPR? „Onmogelijk, zonder de
vereiste papieren, op deze korte
termijn. Jammer, want een boot
met een gewonde is juist daar
heen vertrokken."
Als we dan maar besluiten in de
rivier te gaan zwemmen, ontdek
ken we dat de boot niét is ver
trokken. Even later varen we
tussen twee muren van groen.
Een visarend vliegt over ons
heen, een vis in het knuistje.
Mooi is Guatemala, vinden we.
„Niks Guatemala, Mexico",
bromt de besnorde 'kapitein'
vanonder een cowboyhoed.
Mexico?! Dót verklaart dus
waarom het Guatemalteekse le
ger de bevoorrading niet kan
verhinderen: die gebeurt via
Mexico. We landen bij een ha
cienda, waden in de middaghitte
door een drassige wei. „In mei
achtervolgden Guatemalteekse
troepen ons tot hier, tot ze door
Mexicaanse grenswachten en
toevallig aanwezige internatio
nale waarnemers werden ge
stopt," zegt onze nieuwe gids.
Een lagere begroeiing markeert
de grens met Guatemala. Na
anderhalf uur zien we de eerste
hutten van hout, palmbladeren,
plastic en golfplaten: het dorpje
Corte Pueblo I, op geen enkele
kaart te vinden.
Daar zit men met ons onaange
kondigde bezoek in de maag. Of
we maar willen wachten op de
'Coördinerende commissie'?
Maar kunnen we die commissie
zelf niet opzoeken? Opnieuw
ploeteren onze gympies door de
zuigende modder, twee uur lang.
Onze nieuwe gids blijkt een
wees; zijn ouders, broers en zus
sen werden in de jaren tachtig
door het leger vermoord.
Behalve een voetbalveld en een
vergadertent kent het hoofddorp
Corte Pueblo II nog een bijzon
dere voorziening: een hut met
het verrassende opschrift 'Leve
de internationale solidariteit'.
De hut huisvest studenten uit
Europa en academici.
De coördinerende commissie be
staat uit vier jongeren van tus
sen de 20 en 30 jaar: „Eind 1989
konden we niet meer verder voor
het leger vluchten. We hebben
toen om internationale solidari
teit gevraagd. De aanwezigheid
van de Westerlingen zorgt er
voor dat het leger onze vijf dor
pen niet meer willekeurig durft
te beschieten, uit angst Wester
lingen te treffen en een interna
tionaal schandaal te ontkete
nen." Een bruine huid blijkt ko
gels aan te trekken, een blanke
schrikt ze af.
In de oever van de rivier zijn
vierkante gaten uitgehakt; ook
zijn er gaten, overdekt door
boomstammen. „Dat zijn schuil
kelders. In het verleden werden
onze dorpen vaak beschoten met
kanonnen of vanuit helikopters.
Dat was meestal de inleiding
voor een aanval van comman
do's. Wij vluchtten dan het oer
woud in en moesten machteloos
toezien hoe het leger alles ver
nielde en onze kippen en varkens
stalen. Enkele weken geleden
was er nog een beschieting, maar
er werd niets geraakt en er
kwam geen aanval".
Bij het wassen in de rivier ont
moeten we een Vlaming, die vij-
feneenhalve maand heeft door
gebracht in de 15 CPR's in het
centrale bergland, de Sierra.
„Daar is het veel primitiever.
Het leger heeft het gebied hele
maal omsingeld, dus bevoorra
ding is er nog moeilijker. Open
lijk geweld is gestopt sinds een
Guatemalteekse helikopter bij
het beschieten van de 15 dorpen
is betrapt door een VN-helikop-
ter. Legerposten leggen nu hef
fingen op alles wat van en naar
de CPR's gaat, zodat de CPR's
niets extra's kunnen verdienen
om moderne spullen zoals mais-
molens te kopen."
Bij het afscheid zeggen leden
van de coördinerende commissie
te vrezen dat het leger de huidi
ge politieke impasse zal aangrij
pen voor een staatsgreep,
'waarna het moorden weer zal
.Jbeginnen'.
De avond was al ver
gevorderd, het was
donker en het re
gende. Achter ons lag Wro
claw. voor ons lag het duister.
En in dat Poolse duister
moest ergens Mrozow liggen.
Tussen de bossen. In Mrozow
zou zich, volgens welingelich
te kringen, kasteel Wojnowice
moeten bevinden. En daar za
ten ze, als het goed was, op
ons te wachten. Want kasteel
Wojnowice was een hotel en
we hadden telefonisch gere
serveerd.
Er zullen, dacht ik, op een
gegeven moment wel bordjes
komen. Maar dat was niet zo.
Alles wat het donker prijsgaf,
was de naam van een dorp:
Krepice. Goed! Nu nog tien
kilometer. Van gat tot gat
voorthobbelend, reden we
naar Mrozow.
Groot was het niet. Wel stil
en verlaten. En nergens een
hotel te bekennen; of zou dat
daar... ja, dat moest het zijn:
een tuin, een vijver en daar
achter een kasteel, precies als
op de foto's. Wel een beetje
vreemd dat nergens een naam
werd vermeld en dat er zelfs
sprake was van verboden toe
gang. Blijkbaar was het een
nogal exclusief geval, dit ho
tel.
Ik ging het hek door, aarzelde
even (er blafte een hond) en
liep toen resoluut de trap op
naar de voordeur. De deur zat
dicht. Ik rammelde wat en
hoestte beleefd. Boven ging
een licht aan. Voor het raam
verscheen een dame, maar
toen ze me zag, verdween ze
onmiddellijk weer. „Goe
denavond," riep ik, zo vrien
delijk als ik kon, en na ver
loop van tijd -ik begon al
behoorlijk nat te worden -
verscheen weer hetzelfde ge
zicht voor het raam, nu in het
gezelschap van een tweede
dame. „Ik heb gereserveerd!"
riep ik. maar de dames schud
den hun hoofd. Nu pas zag ik
dat het nonnen waren. Ik be
gon het ergste te vrezen. „Is
dit geen hotel?" Weer schud
den ze hun hoofd. Ik wilde
hen nog wijzen op het bijbel
woord van Hebreeën 13 vers
2 („Vergeet de herbergzaam
heid niet, want daardoor heb
ben sommigen, zonder het te
weten, engelen geherbergd"),
maar ze hadden zich definitief
teruggetrokken. Ik liep terug
naar de auto en zei tegen mijn
vrouw: „Het is geen hotel".
„Wat nu?" vroeg ze.
„Doorrijden."
We reden door. En kwamen
in een volgend dorp. Aan de
bosrand stond een bord: ver
boden voor alle verkeer.
Door Stevo Akkerman
„Hierin," zei ik, zonder te
weten waarom. We draaiden
de oprijlaan op en zagen lang
zaam maar zeker de contou
ren opdoemen van wat een
kasteel leek te zijn. Ja, het
was een kasteel, ongetwijfeld.
Maar was het ook een hotel?
Ik ging per brug de slotgracht
over en bonkte op de deur.
Na enige tijd meldde zich een
verbaasde vrouwestem: „Is
daar iemand?"
„Ja," antwoordde ik. „Ik zoek
hotel Wojnowice".
„Kom binnen," zei ze.
Een kwartier laten zaten we
op onze kamer: geen warm
water, geen televisie, geen mi
nibar. Maar wel 16e eeuwse
vensterbanken, waar je echt
op zitten kon, kunstwerken
aan de muren en in het hele
kasteel prachtige antieke
meubelen. We waanden ons
rechtstreeks in de Renaissan
ce en het beheerders-echtpaar
Franciszek en Iwona Oborscy
vertelde de volgende dag in
derdaad dat het kasteel sinds
1570 niet meer verbouwd was.
Zijzelf hebben het tussen
1984 en 1987 gerenoveerd
- niet verbouwd - en sinds
dien fungeert het als creatief
centrum voor het Instituut
voor Cultuur en Kunst in
Wroclaw; kunstenaars kunnen
hier in alle rust werken, con
ferenties houden en expose
ren. Daarnaast doet het dienst
als hotel voor gasten die het
weten te vinden en wij prezen
ons gelukkig dat dat ons ge
lukt was.
Toch had het bij die nonnen
ook best gezellig kunnen zijn.
Door John Kohut (Times)
Chengdu - Als 16-jarig meisje verliet Fan Xianxiu haar
dorp om het geluk te zoeken in de grote stad. Ze blijkt een
willige prooi voor de handelaars in jonge bruiden.
Een paar dagen nadat ze in
Chengdu aankwam, de pro
vinciehoofdstad van Sichuan,
werd ze door twee vrouwen
aangesproken. Ze nodigden
haar thuis uit, kochten kleren
voor haar en namen haar in
dienst als 'assistente' voor een
zakenreis naar Mongolië.
Twee weken later en honder
den kilometers van huis, werd
ze als bruid verkocht aan Hou
Fugang, een boer. Voor 4200
yen (900 gulden).
De boer beloofde haar een
bruiloft, maar verkrachtte
haar vanaf de dag dat ze zijn
'eigendom' werd. Fan verweet
zichzelf het naïeve vertrouwen
dat ze had gesteld in de vrou
wen die haar hadden verkocht
en troostte zichzelf met de
gedachte dat Hou haar ten
minste niet sloeg. „Ik wist dat
ik was bedrogen," zegt Fan,
een verlegen meisje met bolle
wangen en een paardestaart.
„Ik verwijt mezelf dat ik mijn
hersens niet heb gebruikt."
Fan werd gered door de poli
tie, die campagne voert tegen
gedwongen huwelijken en Hou
wist te overreden haar te laten
gaan. Ze verblijft nu samen
met vijftig andere vrouwen die
als bruid werden verkocht in
een opvangcentrum bij Cheng
du. Uit angst dat de vrouwen
nogmaals het slachtoffer zul
len worden van handelaars
worden ze achter slot en gren
del gehouden tot ze met hun
familie kunnen worden here
nigd.
Probleem
De duizenden vrouwen uit
Sichuan die als bruid worden
verhandeld vormen een natio
naal probleem. Volgens een
vertrouwelijk regeringsrap
port zijn landelijk 65.000 le
den gearresteerd van in totaal
9000 vrouwenhandelbendes.
Toch duurt de handel in jonge
vrouwen onverminderd voort.
De drijfveer is zuiver econo
misch. Het is voor een boer
veel eenvoudiger een vrouw te
kopen dan zijn spaargeld in
een bruidschat en een huwe
lijksceremonie te steken.
De bendes hebben het gemunt
op arme jonge vrouwen op
zoek naar werk. Ze bieden
secretaresse-werk aan of lok
ken ze mee voor een maaltijd.
In geïsoleerde streken zijn
smoesjes niet nodig: daar ha
len ze gewoon de schoolbussen
leeg met het geweer in de
In Chengdu concentreert de
jacht zich rond de 'arbeids
markt' bij de Negen Ogen
Brug, waar jonge vrouwen
wachten op iemand die hun
een baantje aanbiedt als
dienstmeisje, serveerster of fa
brieksarbeidster. Het officiële
arbeidsbureau van de regering
is een bouwvallige hut waar
werkzoekenden en potentiële
werkgevers verondersteld
worden zich aan te melden.
Maar dat kost geld en de
meeste vrouwen zoeken een
goedkopere oplossing. Om op
de gevaren te wijzen hebben
de autoriteiten luidsprekers
neergezet waaruit verhalen
schallen over vrouwen die in
seksuele slavernij zijn beland.
Maar weinig werkzoekenden
trekken zich er iets van aan.
„Ik wil de wereld zien," zegt
een 18-jarig meisje in een roze
jas. „Als ik voorzichtig ben,
weet ik dat ik niet word be
drogen."
Invloedrijk
De 'slavenhandelaars' hebben
hele dorpen in Sichuan geter
roriseerd; ze ontvoerden vrou
wen en soms ook jongetjes
voor echtparen zonder manne
lijke nakomeling. In Taihua,
een dorpje op een uur rijden
van Chengdu, waren twee
meisjes verdwenen. Een meisje
is al vijf jaar weg en haar
ouders zeggen dat ze niet ge
noeg geld hebben om de poli
tie om te kopen om haar op te
sporen. Het andere meisje
keerde vorig jaar terug dank
zij een invloedrijke vriend van
haar ouders.
Zhen Shufang, een tanige, zil-
verharige dorpelinge, zegt dat
ze zo bang is voor de bendes
dat ze haar 18-jarige dochter
huisarrest heeft gegeven. Ach
ter tralies zit het meisje te
borduren. „Op deze leeftijd,"
zegt Zhen, „worden meisjes te
snel bedrogen en verkocht."
