Veel animo voor Port Scaldis
HOW
De vroegere Franse
kloosters in Sluis
PLAATSELIJK NIEUWS
SPORT
Al 42 van 68 appartementen van eerste huizenblok in Breskens verkocht
©Et*-
Sw^ers
>5
00 575.-
575,-
I
DESTEM zeeland
anse basketbal en
advertentie 1,50 i
n cap). I
Nieuwe wet
Gesneuveld
EXCLUSIEVE
KINDER-WAGENS
LAGE PRIJZEN
Geheel compleet
NGBED
Ursulinen
Franciscanessen
Minderbroeders
IN HET KORT
Doop laatste fregat bij Schelde
T 1994
gens A. Sinke van de verkooporganisa
tie Zeeuws-Vlamingen die zich perma
nent in hun nieuwe woonomgeving met
uitzicht op de Westerschelde willen ves
tigen.
Anderen schaffen een appartement aan
met het oogmerk van belegging. Het
gaat hierbij vooral om de goedkopere
appartementen (de prijzen van de wo
ningen liggen tussen 195.000 en 750.000
gulden). Mensen schaffen zich zo'n
goedkoper appartement aan en verhu
ren het hoewel ze er nu en dan ook zelf
een poosje in verblijven.
De prijzen van de goedkoopste flats zijn
trouwens gedaald. De allereerste adver
tentie sprak over prijzen vanaf 249.500
gulden. „Het ontwerp van de architect
maakte het mogelijk enkele studio's
(drie per woontoren) en kleinere appar
tementen in te passen."
Port Scaldis zijn drie flats in Griekse
stijl met in totaal 218 luxe appartemen
ten, die pal naast de uitgebreide jacht
haven van Breskens uit de Schelde
opdoemen. Het bijzondere is dat de
woontorens buitendijks, dus in de Wes
terschelde, komen te staan.
Binnen een week na de eerste pagina
grote advertentie in regionale kranten
toonden duizend mensen al belangstel
ling voor het bouwproject. Met name de
combinatie van wonen in de Wester
schelde naast de jachthaven van Bres
kens spreekt volgens Sinke veel mensen
aan.
De Belgen die al gekocht hebben daar
entegen, komen af op de naam van de
Belgische architect Marc Corbiau, die
tekende voor het ontwerp van Port
Scaldis. „Belgen zijn bijzonder gechar
meerd van zijn bouwstijl." Ook zijn er
mensen die al een liplaats bezaten in de
jachthaven van Breskens en nu 'naast
de deur van de kajuit van het eigen
scheepje' een woning aanschaffen.
De verkooporganisatie is al voorzichtig
begonnen met de voorbereidingen voor
de start van de verkoop van het tweede
blok appartementen. Het eerste huizen
blok staat er tegen het hoogseizoen van
volgend jaar. De andere twee woonto
rens verrijzen een jaar later.
schalk
Van onze verslaggever
Breskens - De verkoop van
luxueuze appartementen Port
Scaldis in de Westerschelde bij
Breskens kent een stormachtige
start. In de eerste twee dagen
van de verkoopcampagne zijn
het afgelopen weekeinde al 42
van de 68 appartementen it de
eerste bouwfase verkocht.
Het merendeel van de kopers zijn vol-
3hop.
'an
10-18.00 uur
s - Red
Wielingen 8
Ti. demonstratie babyafdeling
iloten op 8, 9 en 10 april
Het is merkwaardig dat er in
Sluis, naast het klooster van de
Nederlandse zusters Francisca
nessen uit Dongen die zich met
onderwijs en kruiswerk bezig
hielden -een klooster zoals er in
bijna ieder katholiek dorp een
was-, in de eerste helft van
deze eeuw nog vier Franse
kloosters waren.
Het hadden er zelfs vijf kunnen
zijn, want op 17 december 1909
kregen ook de zusters Francis
canessen van Notre Dame des
Anges en France (Onze Lieve
Vrouw der Engelen) toestem
ming van de bisschop van Bre
da om zich in Sluis te vestigen,
maar die zijn niet gekomen. Er
moet een bijzondere reden zijn
geweest waarom deze congre
gaties hier naar toe kwamen.
Op het einde van de vorige
eeuw werd in Frankrijk een
felle strijd gevoerd tegen de
katholieke kerk en het katho
liek onderwijs. Een van de lei
ders daarvan was Justin Louis
Emile Combes (1835-1921).
Aanvankelijk had hij de pries
teropleiding gevolgd, maar was
daarmee gestopt. In plaats van
priester te worden werd hij een
felle anticlericaal. Hij ging in
de politiek en werd in 1895
enige tijd minister. Toen hij in
1902 minister-president werd,
vaardigde hij een wet uit die de
werkzaamheden van katholieke
orden en congregaties aan ban
den legde.
In 1904 kwam er een nieuwe
wet waarin het geven van
katholiek onderwijs door orden
en congregaties verboden werd.
Door deze wetten werd het
katholiek onderwijs praktisch
onmogelijk gemaakt. 86 man
nen- en 211 vrouwencongrega
ties, die meer dan 14.000 scho
len onder hun beheer hadden,
moesten worden opgeheven.
Veel kloosterorden en congre
gaties zochten toen hun toe
vlucht in het buitenland. België
werd overstroomd met Franse
kloosters. Zo kwamen er ook in
Sluis terecht, mogelijk op ad
vies van de bisschop van Brug
ge-
Deze moesten toestemming
hebben van de bisschop van
Breda. Die toestemming werd
verleend onder de volgende
voorwaarden: 1. Het klooster
mocht alleen worden bewoond
door religieuzen en pensionai-
res die niet van Nederlandse
afkomst waren, 2. De huiskapel
mocht niet voor het publiek
toegankelijk zijn en mocht al
leen dienen voor de bewoners
van het klooster en bezoekers
van elders, 3. Er mocht buiten
het klooster niet gecollecteerd
worden.
Het eerste en meest bekende
was het pensionnaat Saint-Jo-
seph van de Frères des Écoles
Chrétiennes de Saint-Omer en
France (de broeders van de
christelijek scholen), gelegen
aan de weg naar Draaibrug. Zij
kregen op 27 juli 1907 toestem
ming van de bisschop van Bre
da om zich te vestigen.
In de jaren 1907 en 1908 ver
rees daar een machtig gebou
wencomplex. De verhuizing be
gon met Pasen 1908 en in okto
ber van dat jaar waren er al
WO leerlingen ingeschreven
voor de lagere en middlebare
school. Nadat de leerlingen die
middelbare school hadden
doorlopen konden ze in Rijsel
(Lille) eindexamen doen en bij
slagen toegelaten worden tot de
Franse universiteiten.
Hij het uitbreken van de Eerste
Wereldoorlog werden de- broe
ders en leerlingen opgeroepen
m militaire dienst. In augustus
1914 trokken ruim 300 van de
oudste leerlingen en 18 broe
ders naar de oorlog. In juli 1916
waren daarvan al 71 studenten
en 7 broeders gesneuveld. In
die tijd waren er maar 60 Fran
se en Belgische leerlingen. Tus
sen 1918 en 1939 gj-ogjde het
aantal pensionaires tot 480 en
het aantal broeders tot 50, die
ERLAND
Showroommodel
van 1050.-
babykamers zijn duur. Dit topinterieurtje be-
commode en hoge opzet. Kleur alpine-wit
art, campingbedjes enz.
Vele kinderwagens met
honderde
guldens
van 850.-
voor
honderden
in Door George van Vooren
allen intern waren. Voor onder
houd en allerhande werkzaam
heden had men nog 30 man
personeel in dienst.
Bij het uitbreken van de Twee
de Wereldoorlog vertrokken
broeders en pensionaires naar
Frankrijk. Slechts enkele broe
ders bleven achter om een oogje
in het zeil te houden, onder
andere de frères Etienne, André
en Jean. Het gebouwencomplex
werd daarna achtereenvolgens
in gebruik genomen door jood
se vluchtelingen uit Duitsland
en terugtrekkende Nederlandse
militairen, als Duitse kazerne
en als interneringskamp voor
Nederlandse collaborateurs.
Het als gevolg van de oorlog
zwaar gehavende gebouwen
complex werd daarna niet meer
als pensionnaat gebruikt.
In 1954 werd het aan Neder
landse firma's verkocht, die in
een deel ervan bedrijfsgebou
wen vestigden. In de afgelopen
jaren werd het grotendeels ge
sloopt. Tijdens de sloop liet
men het machtige beeld van
St.-Joseph, dat als historisch
aandenken in de daar te bou
wen nieuwe wijk een plaatsje
had kunnen krijgen, in stukken
vallen. Thans zijn nog enkele
restanten van het pensionnaat
te zien.
Op 24 juli 1909 kregen de
Soeurs de Sainte Ursule de la
Trés Sdainte Vierge (de zusters
Ursulinen van de allerheiligste
maagd) van de bisschop van
Breda toestemming om aan de
Sint-Annaweg een klooster te
bouwen. Zij kwamen niet
rechstreeks uit Frankrijk, maar
hadden al een klooster in Brug
ge, dat door de grote toevloed
van pensionaires te klein was
geworden. Zij vormden als zo
naar de Franstalige door en
door katholieke provincie Que
bec in Canada. Om dichter bij
het moederland te zijn bouw
den zij een klooster in Sluis,
waar ze een noviciaat (school
voor priesteropleiding) vestig
den.
In 1914 werd een aantal van
hen opgeroepen voor militaire
dienst in Frankrijk. Tijdens de
Eerste Wereldorolog hadden de
paters in hun klooster een
school voor Belgische vluchte
lingen, waar een vijftigtal jon
gens les kreeg van twee Bel
gische onderwijzers en een Bel
gische priester dagelijks cate-
chismusles kwam geven. In
1922 werd het klooster ver
kocht en werd er een fietsenfa-
briekje met dienstwoningen in
gevestigd. Na de Tweede We
reldoorlog was daar de fietsen-
fabriek Superia, die ook al vele
jaren ter ziele is. Van de gebou
wen is de kapel nog gedeeltelijk
overgebleven.
De Soeurs de la Providence de
Rouen kregen 13 juni 1912 ver
lof om zich in Sluis te vestigen.
In hun klooster te Rouen had
den ze een noviciaat en daar
door vielen ze onder de wetten
van Combes. Het was geen rijke
congregatie. De zusters moes
ten door arbeid hun kost ver
dienen.
Vandaar ook dat ze geen kloos
ter bouwden, maar hun intrek
namen in de villa Pommeraie
aan de wewg naar Sint-Anna
ter Muiden, die daarna de
naam La Providence (De Voor
zienigheid) kreeg. De zusters
hielden zich bezig met de teelt
van groenten, fruit en bloemen,
die door de tuinman op de
markt te Oostburg werden ver
kocht. In 1931 zijn ze naar
Frankrijk teruggekeerd. Het
gebouw werd daarna verkocht
aan de Dominicanessen van
Brugge, die er een rusthuis voor
hun zusters, die uit de missie
landen terugkeerden, in vestig
den. Het kreeg nu de naam
Heilig Hart ter Ruste.
Tevens zorgden de zusters voor
mentaal gestoorde kinderen. In
1934 werd dit klooster aange
kocht door de congregatie van
de Zusters der Kindsheid van
Maria ter Spermalie uit Brug
ge. Deze namen ook de zorg
voor de kinderen over. Gedu
rende de Tweede Wereldoorlog
werd onderdak verschaft aan
de zusters Francisanessen van
Dongen uit Sluis, die door de
Duitsers uit hun klooster waren
gezet. Op 17 mei 1944 moest
ook dit klooster door de Duit-
sters worden ontruimd en wer
den de kinderen naar Brugge
overgebracht. Na de oorlog
werd het werk voor de gehan
dicapte kinderen voortgezet en
zelfs nog uitgebreid. In 1982
kwam hieraan een einde.
Sindsdien staat het gebouw
leeg.
Het gebouw van de Ursulinen aan de Sint-Annaweg.
danig de vrouwelijke pendant
van St.-Joseph.
Op 11 novembewr 1909 werd
de eerste steen gelegd en op 2
maart 1911 arriveerden de eer
ste Franse zusters. De tijd was
echte rniet gunstig. Het aantal
pensionaires was laag en toen
in 1914 de Eerste Wereldoorlog
uitbrak was het met de toe
vloed uit het moederland ge
daan. Na. de oorlog bleven er
slechts enkele pensionaires
over, zodat men geen mogelijk
heden meer zag om deze vesti
ging in stand te houden.
In 1922 verlieten de laatste Ur
sulinen Sluis. De gebouwen
werden verkocht aan een afde
ling van de Frères des Écoles
Chrétiennes uit Baarle-Nassau,
die hier een vakantiehuis ves
tigden. In 1950 werd het kloos
ter overgenomen door de Ka
nunniken van Sint-Jan van La-
teranen die er een seminarie in
onderbrachten. In 1974 ging
het gebouw in particuliere han
den over. Thans is er het hotel
De Dikke van Dale in geves
tigd.
Van het Collége Séraphique
Saint-Antoine der minderbroe
ders, de bruine paters, die hun
klooster hadden aan de rand
van Sluis aan de weg naar
Heille, is weinig bekend. Aan
vankelijk waren zij uitgeweken
De bruine paters met hun novicen.
Het pensionnaat St.-Joseph aan de weg naar Draaibrug.
DINSDAG 29 MAART 1994 c4
Sluis
SLUISE RAKKERS - Het jon
gerenkoor De Sluise Rakkers
luistert donderdag ter gele
genheid van witte donderdag
de eucharistieviering op in de
plaatselijke parochiekerk.
Aardenburg
RECEPTIE - Ter gelegenheid
van koninginnedag wordt 30
april om 11.00 uur een recep
tie in het stadhuis gehouden
voor alle dragers van konink
lijke onderscheidingen, het
verzetsherdenkingskruis en
dragers van onderscheidingen
verleend door bevriende mo
gendheden. Omdat het waar
schijnlijk de laatste keer is dat
Aardenburg als zelfstandige
gemeente deze receptie houdt
zijn ook de partners van de
gedecoreerden welkom.
BeVoBo Hulst
Hulst - In het Hulster be-
drijfsvolleybal is het team van
Tini Provoost in de eerste
klasse bij de vrouwen aan een
stevige opmars bezig. Afgelo
pen week klopte haar formatie
SC Morres 2 het hoger geno
teerde A-Markt met 3-0. Om
alsnog hoog in de klassering te
kunnen eindigen zetten de
'Provoostjes' hun inhaalrace te
laat in.
Bij de mannen startte de voor
bije week een nieuwe opzet.
De eerste klasse werd gesplist
zodat Broomchemie naast het
pakken van het kampioen
schap in de eerste klasse en de
superliga in is voor een derde
titel. Dit naast het winnen van
De Stembeker, want daarvoor
zijn de 'chemisten' veruit fa
voriet.
UITSLAGEN
MANNEN
Eerste klasse A: Broomchemie-
Wemolin 3-0 (15-11, 15-9, 15-8),
Luctor-Smash 2000 2-1 (15-11,
10-15, 15-3).
Eerste klasse B: CVC/Doolaege-
De Troubadour 3-0 (15-7, 15-6,
15-10), Rhodos-De Sterre 3-0
(15-8, 15-2, 15-11).
Tweede klasse: ABN/Amro-Jan-
senius 0-3 (8-15, 12-15, 7-15),
Luctor 2-'t Jagertje 1-2 (13-15,
15-14, 4-15), Rijk-Ambulo 0-3
(12-15, 7-15, 1-15).
VROUWEN
Eerste klasse: Jong Morres 2-SC
Morres 3-0 (15-1, 15-6, 15-1),
Ferket en De Maat-Lybeert/Ver-
straeten 2-1 (15-1, 15-13, 9-15),
Benetton-SC Morres 3-0 (15-5,
15-3, 15-6), A-Markt-SC Morres 2
0-3 (10-15, 12-15, 8-15), Van Wa-
terschoot-Rhodos 1-2 (9-15,
15-12, 11-15), Van Damme-Janse-
nius 1-2 (15-14, 11-15, 14-15).
Tweede klasse: CVC-SC Morres 3
3-0 (15-13, 15-8, 15-4), Broom-
chemie-Rhodos 2 1-2 (15-13,
5-15, 8-15), Van Wesemael-De
Sterre 3-0 (15-3, 15-7, 15-6), 't
Hoeksken-Nelemans 0-3 (12-15,
9-15, 2-15), CVC 2-Ivens 0-3
(5-15, 4-15, 10-15).
STANDEN
MANNEN
Tweede klasse: Jansenius 22-59,
Brandax 21-47, ABN/Amro
22-44, Ambulo 22-43, 't Jagertje
23-24, Luctor 2 23^24, Van Wes
ten 21-23, De Vos/Eggermont
22-18, Rijk 22-15.
VROUWEN
Eerste klasse: Jong Morres 20-52,
Benetton 20-51, Rhodos 22-48,
Jong Morres 2 20-46, A-Markt
20-34, SC Morres 21-26, Van
Damme 21-25, Ferket en De Maat
20-24, SC Morres 2 22-22, Van
Waterschoot 20-21, Jansenius
21-21, Voorwaarts 20-17, Ly-
beert/Verstraeten 21-15.
Tweede klasse: Rhodos 2 22-53,
Van Wesemael 20-48, CVC 20-48,
SC Morres 3 21-41, Broomchemie
20-38, Nelemans 21-34, Wentzler/
Pauwels 20-33, Jong Morres 3
19-28, Ivens 22-23, t Hoeksken
21-18, CVC 2 19-12, De Sterre
21-11, Jansenius 2 20-10.
Recreatief
zaalvoetbal
Oostburg - In de eerste klasse
van het West-Zeeuws-Vlaam-
se recreatieve zaalvoetbal is
Oud Sluis in de voorlopige
stand op gelijke hoogte geko
men met Edah/Mijnders. Dit
na de ruime winst op Vetera
nen. De competitieleiding
moet overigens nog een defini
tieve beslissing nemen in het
geval Rabo.
Zoals bekend verdween deze
formatie uit de competitie.
Competitieleider Rinus van de
Voorde schrapte in eerste in
stantie, na overleg met een
aantal bestuursleden, alle
door Rabo gespeelde wedstrij
den, maar het wachten is nog
op de terugkeer van voorzitter
Rein van der Helm (vakantie)
om een definitieve beslissing
te nemen. Feit is dat de titel
strijd zal gaan tussen Oud
Sluis en Edah/Mijnders want
La Porte 'Or haakte afgelopen
week na het verlies tegen
Traas af.
UITSLAGEN
Eerste klasse: Traas-ABN/Amro
0-5, Veteranen-Oud Sluis 1-7,
Traas-La Porte d'Or 9-5.
Tweede klasse: Gemeente Oost
burg-Rode Leeuw 3-2, De Block-
Deltan 2-2, Telepost-Sunset Bou
levard 3-7.
Derde klasse: Riemens-Meeusen
2-4, De Zwart-Optics 5-5, Wiele-
waal-Chez Rene 4-2.
STANDEN (onder voorbehoud)
Eerste klasse: Edah/Mijnders
15-23, Oud Sluis 15-23, Francke
Sport 15-19, Albert Heijn 16-19,
Traas 16-16, La Porte d'Or 14-14,
OBS/De Jonge 15-14, ABN/Amro
15-13, Veteranen 14-12, Omnis-
port/Boemerang 15-3.
Tweede klasse: 't Krikje 17-25,
De Block 16-23, Stekelinck 17-23,
Sunset Boulevard 16-20, Bon Ami
15-18, Deltan 17-16, Gemeente
Oostburg 16-14, Rode Leeuw
17-12, Telepost 16-9, Van Looy
15-8.
Derde klasse: Groosman/Hof van
Brussel 14-25, De Zwart 15-21,
Meeusen 15-20, Wielewaal 16-19,
WOD/St.-Pierre 14-12, Riemens
15-12, Opties 15-12, Wolf 14-10,
Van de Sande 14-9, Chez Rene
15-8.
Recreatief volleybal
Sas van Gent - In de tweede
klasse vrouwen van de recrea
tieve volleybalcompetitie in
Sas van Gent is Zaamslag
kampioen geworden na de
0-3-overwinning op De Door
zetters.
In de eerste klasse is Philippi
ne gedegradeerd. Bij de man
nen won Wisse met 3-0 van
Savok en had Savok 2 geen
problemen met Carioca: 3-0.
UITSLAGEN
VROUWEN
Eerste klasse: Cerestar Benelux
2-Philippine 3-0 (15-4, 15-5,
15-3), Cerestar Benelux 1-Savok
2 3-0(15-10, 15-2, 15-8).
Tweede klasse: Peters 2-Philip-
pine 2 0-3 (8-15, 4-15, 13-15), De
Doorzetters-Zaamslag 0-3 (4-15,
7-15, 4-15).
Mannen: Savok 2-Carioca 3-0
(15-7, 15-9, 15-4), Savok-Wisse
0-3 (14-16, 11-15, 5-15).
GEMENGD
Eerste klasse: Gilderakkers-
Savok 0-3 (2-15, 8-15, 5-15),
Acke-Bode 2 3-0( 15-13, 15-1,
15-4), Philippine-Rabo 0-3 (2-15,
5-15, 8-15).
Tweede klasse: Spuit Elf-Crom-
heecke 2 0-3 (9-15, 9-15, 3-15),
Gilderakkers 2-Carioca 0-3 (1-15,
1-15, 9-15), Fabricom-Bode 1 1-2
(15-9, 11-15, 9-15).
Golf voor
gehandicapten
Reimerswaal - De Zeeuwse
Sportraad houdt, in samen
werking met het golf- en
schietsportcentrum Reymers-
wael, golf voor gehandicapten.
Dit project is erop gericht dat
mensen met een lichamelijke
beperking of handicap de mo
gelijkheid geboden wordt ken
nis te maken met de golfsport.
De veelzijdigheid van golf
maakt deze sport aantrekke
lijk voor de gehandicapte.
Golf kan zowel individueel als
in groepsverband, prestatief
en recreatief worden gespeeld.
Voor de gehandicapten wordt
een open dag gehouden waar
bij men zowel praktisch als
theoretisch kennis kan maken
met de golfsport. Aansluitend
wordt de mogelijkheid gebo
den deel te nemen aan een
aantal gratis proeflessen. De
uitvoering is eind april, begin
mei. Voor meer informatie
over of asnmeldingen voor de
open dag kan men terecht bij
De Zeeuwse Sportraad. Een
speciale folder wordt dan toe
gezonden.
Squash
Terneuzen - Met nog drie
wedstrijddagen voor de boeg
is de bedrijfscompetitie
squash de finale ingegaan.
Vrijdag bleek weer hoe span
nend deze finale zal worden
omdat Flying Dutchman drie
wedstrijden verloor, waarvan
twee aan een goed geconcen
treerd spelend Politie 1.
FOAKS behaalde bijna de vol
ledige winst. In zijn partijen
tegen ING en Elocoat/Ver-
straeten moest het maar één
punt afstaan. Politie 1 en Poli
tie 2 gaan gelijk op en behaal
den beide vier punten.
UITSLAGEN
Politie 1-Politie 2 2-2, FOAKS-
ING 3-1, Flying Dutchman-Elo-
coat/Verstraeten 3-1, Flying Dut-
chman-Politie 1 2-2, ING-Politie
2 2-2, FOAKS-Elocoat/Verstrae-
ten 4-0.
STAND
Pannenschuur 14-39, Flying Dut
chman 13-36, ING 14-30, FOAKS
12-26, Politie 2 12-19, Politie 1
14-19, Elocoat/Verstraeten 13-15.
Van onze correspondent
Vlissingen - Op de werf van de Koninklijke Maatschappij De
Schelde in Vlissingen is zaterdag het laatste M-fregat, de Van Speijk,
gedoopt.
Het fregat, waarvan de kiel in 1991 werd gelegd, wordt in september
1995 overgedragen aan de Koninklijke Marine.
Het fregatten-project, waarmee 3,5 miljard gulden is gemoeid, is nu
tien jaar gaande. Defensie verleende begin 1984 een principe-op-
dracht aan De Schelde voor de bouw van vier fregatten. Later
kwamen daar nog eens vier bij.
De acht fregatten dragen allemaal de naam van zeehelden. Inmiddels
heeft de marine al vijf van die fregatten in haar bezit. De Van Nes en
de Van Galen komen nog dit jaar in de vaart.
