ï/ITlGint
DE STEM
Jonge liefde voor
oude muziek
Speksteenkachel: schoon, duur en zuinig
1EEL TOYOTA
ÜEROOKTO&M
MMoeRÜfi
WMTRHOWn
TOYOTA
daarom zou je niet van Monteverdi én van de Stones kunnen houden?9
D
IT 1994
el. 01640-41250 BREDA -
14810 ROOSENDAAL -
tationsstraat 25 - tel. 01612-
Lange Reksestraat 11 - tel.
IEDR1JF ALEX V.D. VELDE
'Off. Agent 36 I
Van onze verslaggever
Een gelijkmatige verdeling
van warmte. Geen schomme
lingen in temperatuur. Ui
terst milieuvriendelijk. Dat
zijn de kwaliteiten die steeds
worden geroemd als er sprake
is van de speksteenkachel.
Speksteen is een natuursteen
soort bestaande uit talk, magne
sium en chloriet. Bijzondere ei
genschap van deze combinatie is
dat relatief kort verwarmen van
de steensoort genoeg is om vele
uren - maximaal twee dagen -
plezier te hebben.
De toepassing van de steensoort
in kachels is in andere delen van
de wereld, Scandinavië en de
Verenigde Staten, al geruime tijd
De modellen lopen uiteen van
klassiek tot futuristisch. Som
mige kachels hebben iets weg
van een jukebox of een New
Yorkse wolkenkrabber.
FOTO ALTECH
in zwang. In Nederland kent een
klein aantal mensen de spek
steenkachel wel, populair is zij
echter niet. De steensoort komt
niet in dé Nederlandse bodem
ook niet voor.
De aanschaf van de kachel is,
ondanks de al jarenlange be
schikbaarheid, nog geen voor de
hand liggende zaak. Daar is ten
eerste de prijs, die veel hoger ligt
dan van andere warmtehaarden.
Ook het gewicht van de kachel
maakt het niet direct een 'mee-
nemer'. De in Nederland aange
boden kachels wegen al snel 500
kilo. Een beetje meer kachel loop
snel op naar 3500 kilo.
Geleidelijk
Speksteen kan op verschillende
manieren verwarmd worden.
Met hout, gas of elektriciteit. In
tegenstelling tot andere kachels
geeft de speksteenkachel haar
warmte maar zeer geleidelijk,
over een hele lange periode af.
Verhitting van een half tot an
derhalf uur kan zorgen voor 12
tot 48 uur warmte. De steensoort
heeft een smeltpunt dat ligt tus
sen de 1500 en 1650 graden Cel
sius. Bijzonder is daarbij, dat
ook zeer lage temperaturen kun
nen worden verdragen, zonder
dat het natuurprodukt barst.
Volgens importeurs en produ
centen van de kachels verdient
de dure kachel - de prijzen lig
gen al snel rond de vier mille -
zich op de langere termijn van
zelf terug. De stookkosten zou
den met de helft en meer terug
gedrongen kunnen worden.
De andere grote reden om de
speksteenkachel te kopen, is het
milieuvriendelijke karakter
ervan. De korte verwarmingstijd
Iaat zich hier gelden. In combi
natie hiermee zorgt sinds kort de
eventuele toepassing van een ka
talysator voor een uiterst schone
warmtebron.
Rendement
Het apparaat dat we voorname
lijk kennen uit de auto-indus
trie, zorgt voor de naverbran-
ding van de nog brandbare delen
in de rookgassen van de kachel.
De warmte die hierbij wordt
ontwikkeld, wordt door de kata
lysator weer aan de omgeving af
gegeven. Kortom, een zeer hoog
verbrandingsrendement. Bij
tests is gebleken dat het milieu
bij het opwarmen van de kachel
slecht met 1,9 gram reststoffen
per uur wordt belast.
De bewuste kachel wordt in Ne
derland onder meer gemaakt
door Altech BV in Medemblik.
Daarnaast worden door het be
drijf kachels van speksteen uit
Scandinavië geïmporteerd. De
kachels worden met de hand ge
maakt, de gebruikte blokken en
tegels op kleur geselecteerd
zodat er een gelijkmatig geheel
onstaat.
De modellen lopen uiteen van
klassiek tot futuristisch. Sommi
ge kachels hebben iets weg van
een jukebox of een New Yorkse
wolkenkrabber.
Het gewicht van de kachel is,
zoals eerder vermeld, 'wat hoger'
dan gebruikelijk is voor een der
gelijke installatie. Dat hoeft ech
ter geen probleem te zijn voor
het vervoer. De kachels zijn
doorgaans opgebouwd uit een
modulair systeem.
Zij worden in de woning opge
bouwd. Er wordt een bindmiddel
gebruikt.dat weer makkelijk te
verwijderen is, bijvoorbeeld bij
verhuizing, maar dat stevig ge
noeg is om ontsnapping van
rookgassen en warmte tegen te
gaan.
Mochten de beschikbare model
len qua stijl niet passen in speci
fieke interrieurs, dan bestaat
voor de consument de mogelijk
heid een eigen ontwerp in te le
veren.
Het Medemblikse bedrijf kan
onder meer met behulp van de
computer daarop inspelen. De
speksteen is in de kleuren bruin,
naturel en blauw/groen te krij
gen.
Bij de firma Van Soerland aan de
Ceresstraat 339 in Breda is er van
2 tot 10 april een show van spek
steenkachels. Die show is ook
tweede paasdag toegankelijk.
zart's 40e symfonie de hitparade
haalde, is voor hem daarom on
bespreekbaar.
Van Liempt erkent dat de gang
naar de klassieke specialist voor
nieuwkomers niet altijd gemak
kelijk is. „Soms probeer ik wat te
gidsen. Maar wel voorzichtig. Ze
willen het vaak zelf uitzoeken."
Klassieke componisten waren in
hun tijd vaak even populair als
Frank Zappa of Bruce Springs
teen nu. Bij oud en jong. De
meeste grote componisten had
den al tijdens hun leven succes.
Dat spreekt nu nog aan. Dat is
andere koek dan in slaap vallen
bij het zondagmiddagconcert.
Wie in 1827 in Wenen langs de
baar van de dode Beethoven wil
de paraderen, moest uren in de rij
wachten. De man was waanzin
nig populair.
Violist en componist Paganini
was de Michael Jackson van zijn
generatie. Hij gaf in 1830 een be
nefietconcert voor de slachtoffers
van de pest. Sytze Smit vertelt er
enthousiast over. „Over zulke
dingen gaat Tutti. Een hele gene
ratie is opgegroeid met muziek
uit luidsprekers. Je kan klassieke
muziek mooi vinden zonder dat
truttige image. Ze is emotioneel,
die emotie kan je ervaren zonder
eerst te studeren en te lezen." En
net als Stellwag stelt hij de
vraag: „Waarom zou je niet van
Monteverdi én van de Rolling
Stones kunnen houden?"
*De omslagen van de cd's' uit
de serie Unplugged zijn ont
worpen door Herman Brood.
ILLUSTRATIES SONY MUSIC
DONDERDAG 24 MAART 1994 DEEL
jrNico Koolsbergen
Jden 24 uur per dag aanspraak
Toyota-dealer is zo sportief om
zet. Na zoiets komt hij nooit meer
in zo'n zaak." Met Tutti wil Smit
de drempel ver omlaag brengen.
„Ik ben bereid tot allerlei truc
jes," zegt hij. „Maar niet ten kos
te van de muziek."
Waldo de los Rios, die met een
dansnummer op basis van Mo-
jt percentages durft
Imand te komen, maar
kenners zijn het er
aniem over eens: de in-
{Sse van jongeren voor
gsieke muziek stijgt
ik. Kijk rond bij con-
rten of in de klassieke
itenzaken en stel vast
tniet langer de oude-
1 of wat bebrilde we-
tfweemde jongeren de
gist uitmaken. Een
mfonie van Gorecki
aide onlangs zelfs de
hitparade. Jong, tren-
en klassiek gaan pri-
i samen. Topper bij de
igd: Shostakovitch.
]e jorig bent en je wilt wat,
ïluister en kijk je niet naar
unica of MTV, maar naar
ssieke muziek. Het is echt
li. De platenwinkels kunnen
in getuigen, de cd-fabrikan-
en de theaterdirecteuren ook.
pen blijken in toenemende
It geïnteresseerd in klassieke
nek. Niet alleen in het ijzeren
moiré maar vooral in eigen-
se klassieke werken, die tra-
onele liefhebbers vaak 'te
Ijk' vinden.
i je nog maar een paar jaar
den een bezienswaardigheid
jein de platenzaak tussen het
«weid doorwandelde naar
klassieke hoek, vandaag de
jtref je in diezelfde hoek (die
ds groter wordt) behoorlijk
iklanten aamDopr de bakken
leis bladerend' krijg je gezel-
apvan zelfs tieners, die dan
Ivoor opa Eine kleine Nacht-
li zoeken, maar voor zich
leen symfonie van Shostako-
Om even een bij jongeren
iefde twintigste-eeuwer te
men.
i zijn kop
klassieke wereld van 1994
Hop zijn kop. Jeugd die voor
art naar een concert komt.
igenten in spijkerbroek. Mu
le zich gedragen als mega-
Ten. De traditionele liefheb-
die zijn zondagmiddag in ge-
ichap van gelijkgezinden sla-
i placht door te brengen in de
te Zaal van het Concertge-
iw, weet niet wat hem over-
it. Waar zijn de statige con-
Igevers van vroeger gebleven?
list Nigel Kennedy hield er
stekelkapsel en jeans op na,
ir speelde wondermooi klas-
5 hij heeft zich inmiddels tot
bpmuziek gewend.
Kronos Quartet dat vooral
'we muziek uitvoert en het
wirnent niet schuwt, bestaat
vier mensen - vrij 'gebruike-
hij een kwartet - die in alles
overkomen als pop- of filmster
ren.
De toch al tegen de zestig lopen
de tenor Luciano Pavarotti ont
wikkelde de laatste jaren ster-al
lures a la Madonna en Michael
Jackson. Hij is intussen - als een
echte ster - van zijn vrouw af en
elk optreden staat garant voor
volle zalen, vol ook met jongeren.
Cellist Yo-Yo Ma blijkt bij nade
re kennismaking een jonge vlotte
vent te zijn. Een stijger met stip
is dirigent Esa-Pekka Salonen,
Pas 34 jaar en bij voorkeur in je
ans, ook bij een uitvoering. De
Rolling Stones, de nog resterende
Beatles en Eric - 'unplugged' -
Clapton zijn al stukken ouder en
vaak netter gekleed...
Ontdekt
De muziekhandel heeft de nieu
we generatie ook ontdekt. Sony
Music brengt een speciale verza
meling klassieke cd's op de
markt.
Voor nog geen vijftien piek, want
jongeren moeten het vaak met
een dunne beurs doen. De voor
platen zijn ontworpen door pop
artiest Herman Brood. De serie
draagt de toepasselijke naam Un
plugged. Klassieke componisten
werden nooit door dj's 'geplugd',
maar hielden het wel vol. Alle
werken in de serie zijn van twin-
tigste-eeuwers en ze worden uit
gevoerd door gerenommeerde
musici.
Sinds een paar maanden ver
schijnt het muziekblad Tutti. De
orthodoxe liefhebber haalt er
wellicht de neus voor op, vindt
het allemaal te oppervlakkig, te
veel music for the millions; maar
nieuwelingen in de klassieke we
reld vinden er volop informatie
van hun gading en bij het blad
worden kwalitatief goede cd's
geleverd.
Een ander verhaal is de Klassieke
Muziek-collectie die er met eeri
geweldige reclamecampagne in
geheid werd. Elke aflevering een
andere componist en dat voor
maar een paar gulden. De serie
wordt verkocht via kiosken en
boekhandels. Dat is maar het
beste want de serieuze platen-
handel moet er niets van hebben.
De informatie deugt niet (onder
een afbeelding van Brahms staat
bijvoorbeeld de naam van Tsjai-
kowski) en de muziek wordt ge
speeld door de inmiddels beruch
te spookorkesten waarvan niet
duidelijk is of die eigenlijk wel
bestaan. Dat zou nog niet erg zijn
als de uitvoering goed klonk.
Maar niet dus.
Vaststellen van het verschijnsel
is één ding. Maar is er ook een
verklaring voor?
Tegenstelling weg
„De jongeren van nu hebben niet
meer de drang alles anders te
doen dan hun ouders. Ze hoeven
zich niet af te zetten tegen die ou
we lullen en hun muziek," zegt
classical manager Eric Stellwag
van Sony Music.
„Er zit meer geld bij de jeugd, ze
kunnen het zich nu permitteren
en popmuziek hoor je toch al de
hele dag," denkt Ad van Liempt,
al 27 jaar verkoper bij de klassie
ke specialist Goosen en Swager-
man in Den Bosch. „Klassieke
muziek is geen klassesymbool
meer," oordeelt Sytze Smit,
hoofdredacteur van enkele mu
ziektijdschriften waaronder Tut
ti.
De jonge liefde voor klassieke
muziek kent meer oorzaken. In
de film Amadeus werd Mozart
ineens een mens en zijn muziek
bleek prima.
„Nog elke dag komen hier men
sen het Requiem van Mozart ko
pen. Er zijn jongeren die verza
melingen van allerlei re
quiems aanleggen. Er is
belangstelling voor gees
telijke muziek, ook voor
Gregoriaans. Ik denk dat
iedereen toch bezig is er
gens iets te zoeken," zegt
Ad van Liempt.
Stellwag wijst op het con
cert van de tenoren Lu
ciano Pavarotti, José Car-
reras en Placido Domingo
bij de WK voetbal in 1990.
Het maakte veel indruk op
een groot publiek. Die
drie heren in rok bleken
gewone kerels met gevoel
voor humor. Elvis Costello
die optrad samen met het
Brodsky Quartet idem di
to. In de popmuziek is er
de laatste jaren zo'n va
riatie aan stijlen dat in de
jonge hoofden gemakke
lijk de gedachte rijst dat
er nog meer is. „En waar
om zou je niet van zowel
de Rolling Stones als
Stravinsky kunnen hou
den?" De drempel naar de
klassieke-platenzaak is
evenwel nog hoog. Sytze
Smit beschrijft beeldend
hoe potentiële liefhebbers
muziek uit de film Ama
deus gaan kopen. Verko
per: 'Mozart? Wat van Mo
zart?' 'Nou, dat pianowerk'. Ver
koper: 'Welk pianowerk bedoelt
„De klant wordt in zijn hemd ge-
F -
