SPD winnaar in Nedersaksen Met dit gereedschap klus je goedkoper dan de rest. JLUSPAL StUV< Mangope afgezet als leider Bophuthatswana Slecht weer verhindert Navo-aanval op Servische troepen 10% korting met de slimme Gamma Kluspas. Conflict sp Regionale v van voorlee Extreem-rechts en liberalen halen kiesdrempel niet in Duitse deelstaat Eerste vrouwen gewijd in Britse kerkrevolutie Vliegvelden weer open na cynische list' IRA Kmi Na twee jaar Nationaal kan aangemeld vo DE STEM BUITENLAND Rechtse FPÖ en Groenen winnen in Oostenrijk China treedt weer op tegen dissidenten BUITENLAND KORT Met de Gamma Kluspas op zak krijgt u bij ons 10% korting op een be steding ineens van f100,-of meer. En dat een heel voorjaar lang, namelijk t/m 31 mei. Toegegeven, u krijgt 'm niet voor niks, die slimme pas. We vragen er f 25,- voor. Maar een beetje klusser verdient dat makkelijk terug, nietwaar? 71112470 RAMEN - DEUREN MAANDAG 14 MAART 1994 Van onze redactie buitenland Pretoria - Pretoria heeft de 'president' van het zwarte thuisland Bophuthatswana, Mangope, afgezet en tijdelijk vervangen door de Zuidafri- kaanse ambassadeur Van der Walt. De Zuidafrikaanse regering be sloot de 71-jarige voormalige le raar zaterdag aan de dijk te zetten na dagen van bloedige rellen en plunderingen in de hoofdstad Mmabatho. Mangope had geweigerd politie ke vrijheid te garanderen in het thuisland in de aanloop naar de eerste vrije multiraciale verkie zingen volgende maand in Zuid- Afrika. Het Zuidafrikaanse leger heeft de rust in het opstandige Bop huthatswana grotendeels her steld. De val van het door de burgers in het thuisland gehate regime werd gisteren uitbundig gevierd tijdens een manifestatie in Mmabatho, die duidelijk door het Afrikaanse Nationaal Con gres (ANC) werd gedomineerd. Daarbij werd wel een minuut stilte in acht genomen voor de zeker veertig slachtoffers die tij dens het geweld van de afgelo pen dagen zijn gevallen. Het resultaat van de wekenlange stakingen, gevolgd door de ge welddadige omverwerping van Mangope's bewind, is door de ANC-leiders toegejuicht als een grote overwinning. Verwacht wordt dat het ANC verreweg de meeste stemmen in Bophuthats wana zal behalen. Mangope's vertrek had heel wat minder bloedig kunnen verlopen als hij had geluisterd naar som mige kabinetsleden, onder wie minister van Defensie Cronjé. Maar de president sloeg elk ad vies in de wind en zocht steun bij het extreem-rechtse Afrika ner Volksfront (AVF) en de neo- nazistische AWB van Eugène Terreblanche, die vrijdagoch tend het thuisland introkken. Terwijl de goedgetrainde milities van het AVF vrijdagavond direct reageerden op het bevel om zich terug te trekken en plaats te maken voor het Zuidafrikaanse leger, negeerde Terreblanche de order en trok met zijn fanatieke volgelingen Mmabatho binnen. Volgens ooggetuigen vermoord den de AWB-leden tijdens de 24 uur die zij in de stad doorbrach ten, enkele mensen in koelen bloede. De Vrijheidsalliantie, die bestaat Uit het Afrikaner Volksfront - een verbond van extreem-recht se blanke groepen - de Inkatha Vrijheidspartij van Zulu-leider Buthelezi en de regering van Bophuthatswana, is nu uiteenge vallen. De groepen waren aanvankelijk allemaal tegen verkiezingen en wilden via grondwetshervormin gen het recht krijgen op eigen onafhankelijke gebieden. Hoe wel de barsten in de alliantie al enige tijd zichtbaar waren, is de crisis een feit nu Bophuthatswa na's onafhankelijkheid in rook is opgegaan. Tijdens het weekeinde presen teerde een van de leiders van het Volksfront, Constand Viljoen, een eigen kandidatenlijst van zijn Vrijheidsfront. Hiermee is de breuk binnen het Volksfront, waar extremistische leiders, zo als Ferdi Herzenberg van de Conservatieve Partij en Terre blanche de verkiezingen radicaal blijven boycotten, definitief. Door onze correspondent Frans Wijnands Bonn - De socialistische SPD heeft de Landtag- verkiezingen in de Duitse deelstaat Nedersaksen glansrijk gewonnen. De socialisten hebben in het nieuwe deelstaat-parlement één zetel meer dan de andere par tijen samen. Dat betekent het einde van de huidige rood-groe- ne coalitie met Bündnis 90/Die Grünen. De 'Groenen' waren wel de eni gen die gisteren duidelijke winst boekten. Ze behaalden iets meer dan 7% van de stemmen. De SPD bleef met 44,1% gelijk aan het resultaat van vier jaar gele den. De verkiezingen in Nedersaksen zijn voor de FDP een drama geworden. De liberalen kwamen deze keer niet verder dan 4,6%. Zij bleven daarmee onder de vijf-procentshorde en zullen dus niet meer in de Landtag van Nedersaksen vertegenwoordigd zijn. Grote verliezer was de CDU, met een teruggang van 5,1%. De christen-democraten kwamen niet verder dan 36,9%; het slechtste verkiezingsresultaat in de afgelopen 30 jaar. De extreem-rechtse 'Republika- ner' boekten weliswaar een winst van 2%, maar bleven met een totaal van 3,5% ruimschoots onder de toelatingsgrens van 5%. Enigszins verrassend omdat in Nedersaksen een grotere, maar verborgen aanhang van de reehts-extremisten werd ver moed. Schroder en de SPD hebben de verkiezingscampagne in Ne dersaksen volledig afgestemd op de werkgelegenheid; Precies dat gene wat de mensen het meeste bezig houdt. Recente enquêtes toonden aan, dat 70% van de ondervraagden de werkgelegen heid het belangrijkste thema van dit moment vindt; veel meer dan andere problemen als milieu, asielzoekers en criminaliteit. De uitslag in Nedersaksen bete kende voor de socialisten minder stemmenwinst dan was gehoopt en voor de CDU ietsje minder verlies dan al was gevreesd. Het stond bij voorbaat vast dat de 34-jarige CDU-lijsttrekker Christian Wulff geen partij zou zijn voor Gerhard Schroder. De ondergang van de FDP in Nedersaksen heeft mogelijk ook buiten Nedersaksen gevolgen, omdat de liberalen in de Bonds regering coalitiepartner van de CDU zijn. Wenen (dpa) - Oostenrijks grote partijen - de sociaal democratische SPÖ en de conservatieve volkspartij ÖVP - hebben gisteren bij de regionale verkiezingen in Karinthië, Tirol en Salzburg deels gevoelig verlies gele den. De rechts-radicale partij FPÖ van Jörg Haider en de Groenen boekten volgens de eerste cijfers winst. Maar in Karinthië bleef Haiders partij achter de SPÖ, zodat hij zijn doel, om na bijna drie jaar terug te keren als premier van het bondsland, niet bereikte. Zijn partij steeg van 29 tot 33,3 procent, maar bleef tweede achter de sociaal democraten, ofschoon die daalden van 46 tot 37,4 pro cent. In 1991 moest Haider aftre den als premier na zijn uit lating over het gewenste 'ordentelijke werkgelegen heidsbeleid in het Derde Rijk'. In Tirol, waar het probleem van het doorgangsverkeer tegen de achtergrond van Oostenrijks voorgenomen toetreding tot de Europese Unie een belangrijke rol speelde, stegen de Groenen van 8 tot rond 10 procent. In Sarajevo brachten moslim-inwoners gisteren ter gelegenheid van Bajram, het feest aan het einde van de vastenmaand Ramadan, onder VN-escorte een bezoek aan hun dode verwanten op de begraafplaatsen. Het was voor het eerst sinds twee jaar dat dit weer mogelijk was. foto Sarajevo (rtr/anp) - Slecht weer en slecht zicht hebben dit weekeinde verhinderd dat de Navo luchtaanval len heeft uitgevoerd op Servische troepen bij de Bosnische plaats Bihac die Franse VN-troepen onder vuur hadden genomen. Een woordvoerder van de VN-macht Un- profor deelde mee dat het groene licht voor de aanval zaterdagavond was gege ven door Yasushi Akashi, de speciale vertegenwoordiger van VN-secretaris-ge- neraal Boutros Ghali in Bosnië. Akashi deed dat nadat Franse VN-voertuigen en het Franse hoofdkwartier in het beleger de Bihac door de Serviërs onder schot waren genomen met behulp van tanks, machinewegeren en luchtafweergeschut. Nadat de Fransen om luchtsteun hadden gevraagd en dit verzoek zaterdagavond door de VN-afgezant was ingewilligd, werden twee Amerikaanse AC-130 Spec- tre-toestellen voor aanvallen op grond doelen naar het gebied gestuurd. Zij kwamen echter niet in actie, aldus de woordvoerder, omdat de Servische tanks zich terugtrokken en omdat het weer niet meewerkte. Als de aanval was doorgegaan, was het de eerste keer geweest dat de Navo- lucht strijdkrachten in Bosnië een aanval had den uitgevoerd op gronddoelen. Een dag eerder had de VN-opperbevel- hebber in Bosnië, generaal Rose, de Ser viërs met luchtaanvallen gedreigd als de Fransen in Bihac opnieuw onder schot zouden komen. Diezelfde dag werd ook een Franse VN-militair door een sluip schutter gedood. De scherpe koers van de VN en de Navo had volgens waarnemers te maken met een verrassend bezoek van de Franse premier Balladur en de Franse minister van Defensie Léotard, gisteren, aan Bi hac. Navo-vliegtuigen kwamen gisteren op nieuw in actie toen de VN voor het eerst sinds negen maanden militaire waarne mers naar de zwaar door de Serviërs bestookte plaats Maglaj stuurde. De plaats in de bergen lag onder een artille riebombardement, toen de waarnemers aankwamen. Kort na hun aankomst vloog een aantal Navo-vliegtuigen een paar keer laag over de artilleriestellingen van de Serviërs, die daarop hun beschietingen staakten. In Wenen werden moslims en Kroaten het gisteren eens over details van een op te richten federatie in Bosnië. Tien dagen> van gesprekken op de Amerikaanse am bassade werden daarmee afgesloten. Het nu gesloten akkoord zal aan het eind van de week in Washington worden on dertekend. De afspraken die nu zijn ge maakt betreffen een grondwet van een federatie, een kantonaal systeem, een presidentschap, de vorming van een rege ring en een parlement. Door onze correspondent Bob van Huët Londen - De Engelse Angli- kaanse kerk heeft zaterdag historie geschreven door voor het eerst in vijf eeuwen 32 vrouwen tot priester te wijden. Aan het einde van een twee uur durende dienst in de kathedraal van Bristol barstte een spontaan ap plaus uit toen bisschop Ro- gerson van Bristol de ge meente vroeg 'Christus' vre de te delen'. De nieuwe priesters huilden van geluk en werden omarmd en ge kust door mannelijke colle ga's. „Dit is een belangrijker dag voor mij dan die waarop ik zelf werd gewijd. De Kerk van En geland zal hier eeuwig door veranderen," aldus een geëmo- tineerde bisschop Rogerson. De 39-jarige Angela Berners- Wilson, tot dan universiteitska pelaan in Bristol, zal in de geschiedenisboeken worden bijgeschreven als de eerste vrouwelijke priester van Enge land. Evenals haar 31 zusters ontving ze een staatsbijbel ten teken van haar nieuwe autori teit. De vreugdevolle dienst in Bris tol werd tandenknarsend ge volgd door de traditionele en militante minderheid in de Anglikaanse Kerk die zich tot de laatste minuut heeft verzet tegen de 'feministen'. Pastoor Malcolm Widdecombe was zo verbitterd dat hij een mijl van de kathedraal de be grafenisklokken liet luiden van zijn kerk. De pastoor verwacht te dat hij nu zeker zijn zus zou volgen, de Britse onderminister van Sociale Zekerheid, Anne Widdecombe, die eerder een Susan Shipp is een van de Engelse vrouwen die zich sinds zaterdag priester mogen noemen. foto epa demonstratieve overstap naar Rome had gemaakt. Pastoor Francis Brown, voor zitter van de traditionalistische beweging 'Ecclesia', had zater dag voor 2500 gulden een recla mebord afgehuurd in het cen trum van Bristol voor een enor me poster met de tekst: „De Kerk van Engeland is vandaag vermoord door een parodie op een inwijdingsdienst in de ka- tedraal van Bristol waar de eerste priesteressen zijn ge schapen. Bidt voor degenen die rouwen om de dood van hun kerk." In een zeer dramatische opwel ling riep een andere traditiona list vorige week dat vrouwelij ke priesters moesten worden 'verbrand' wegens godslaste ring. Om eventuele incidenten te voorkomen had de Angli caanse Kerk een ordedienst in gehuurd die met portofoons rond de kathedraal patrouil leerde. De juist ingewijde Waveney Bishop uit Bristol herinnerde zich de inzegening als het mooiste moment in haar leven. „Het was alsof God mijn roe ping bevestigde." Dat het tij dens de dienst niet tot inciden ten was gekomen voelde pas toor Bishop als een antwoord op haar gebeden. De aartsdeken van York, Ge orge Austin, vond dat de Angli caanse Kerk 'een stap te ver' was gegaan om vrouwen het recht te geven de Eucharistie te vieren. „Deze kwestie verdeelt de kerk terwijl we juist in deze moeilijke tijden eendracht no dig hebben," aldus Austin die eraan toevoegde nooit te kun nen dienen onder een vrouwe lijke bisschop. Hoeveel dissidente priesters de Anglicaanse Kerk uiteindelijk zullen verlaten zal de komende maanden duidelijk worden. Schattingen lopen uiteen van 250 tot 1000. Nog deze zomer zullen in totaal ruim 1300 vrouwen worden gewijd. Anglicaanse kerkoordvoerders rekenen daarnaast op een toe loop van de katholieken die teleurgesteld zijn in de starheid van Rome. Een protest uit die hoek kwam al van katholieke vrouwen die aan de kathedraal van Bristol plakkaten bevestig den met de woorden: 'Eindelijk Zichtbaar' en 'Vrouwelijke Priesters Ja - Vrouwenhaters Nee'. Ondanks alle protesten en af keurende geluiden uit Rome werd zaterdag 12 maart een mijlpaal voor de emancipatie van de Britse vrouw. Met de historische priesterwijding werd een van de laatste man- nenbastionnen geslecht. Zo was het 125 jaar geleden dat in Engeland de eerste vrouw dok ter kon worden, 96 jaar geleden dat de eerste aandelenmake- laarster kon werken en 38 jaar geleden dat de eerste vrouwe lijke rechter werd benoemd. De eerste Britse ambassadrice werd pas in 1976 aangesteld. De volgende grote wijding is op 8 april in St. Pauls kathedraal in Londen wanneer 70 vrouwen priester worden. Beijing (ap/anp) - De Chinese regering heeft ook op de tweede dag van het bezoek van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Warren Christopher streng opgetreden tegen dissidenten. Drie dissidenten die zaterdag waren opgepakt zijn gisteren vrijgelaten, maar blijven onder streng toezicht van de politie. Een van de dissidenten, Yang Zhou, zei gisteren dat hij een dag eerder was opgepakt in Shanghai toen hij werd bezocht door een andere dissident, Li Gaotao. Li werd na zes uur vrij gelaten, terwijl Yang werd vast gehouden tot zondagochtend ne gen uur. In Beijing werd de activiste Xin Hong vrijgelaten nadat haar was verteld dat ze al haar activitei ten kenbaar moest maken aan de politie. Zeker 17 dissidenten zijn de af gelopen twee weken voor ver hoor opgepakt, evenals vier bui tenlandse journalisten, onder wie NOS- en Volkskrant-corres pondente Caroline Straathof. Straathof werd zaterdag opge pakt toen ze een familielid van de dissident Zhai Weimin in Beijing bezocht. Ze werd enkele uren vastgehouden. De Amerikaanse minister Chris topher heeft gezegd dat hij geen plannen had voor ontmoetingen met dissidenten tijdens zijn be zoek aan Beijing. Cristophers Chinese ambtgenoot Qian Qichen beschuldigde de Amerikaanse onderminister van Buitenlandse Zaken John Shat- tuck er zaterdag van zich te hebben gemengd in binnenland se aangelegenheden van China, door een ontmoeting te hebben met de onlangs vrijgelaten dissi dent Wei Jingsheng. Londen (afp/rtr) - De Londense luchthavens Heathrow ej Gatwick zijn gisteravond na een bommelding twee uur voor het vliegverkeer gesloten geweest. Er was alarm geslagen na een telefoontje met codes die door het verboden Ierse Republikeinse Leger (IRA) worden ge. bruikt. De politie sprak van een 'cy nische list van de IRA met de bedoeling onnodig paniek en vrees onder het publiek te zaaien'. Gistermorgen was Heathrow voor de derde maal in vier dagen het doelwit van een mortieraanval, waarna pier 4 enkele uren dichtmoest. De vier projectielen explodeerden evenwel niet en er vielen geen slachtoffers. „Er is een veiligheidsplan van kracht geworden," aldus de politie. Militairen en politie met speciale apparatuur snuffelhonden voeren zoel ties uit in een gebied rond Heathrow. De granaten zijn afgevuurd met een onder struikgewas begraven raket, lanceerder ten zuiden van de luchthaven. De aanval van gisteren 1 de politie en de luchthaven autoriteiten, die juist hun vei- ligheidsmaatregelen hat aangescherpt na aanvallen woensdag en donderdag, j grote verlegenheid gebracht. Zeventien gewonden in Zuid-Turkije Adana - Bij twee bomexplosies in zuidelijk Turkije zijn gisteren 17 mensen gewond geraakt. Het is nog niet bekend wie verantwoordelijk is voor de aanslagen. Een bom ging af in het postkantoor van Adana, waarbij 13 gewonden vielen, ongeveer hetzelfde moment ontplofte een bom in een koffiehuis in de havenstad Mersin waarbij vier gewonden vielen. Op zaterdag waren in Adana al twee aanslagen gepleegd met brandbommen, waarbij kantoren van twee politieke partijenen de redactie van een rechts-georienteerde krant werden getrof fen. De linkse guerrilla-beweging Dev Sol en de Kurdische afscheidingsbeweging PKK zijn beide actief in Adana. G-7Milieu levert arbeidsplaatsen op Florence - Projecten voor bescherming van het milieu kunnen arbeidsplaatsen opleveren en milieubescherming kan bijdragen aan de groei van de economie. Deze conclusies hebben ministers van Milieu van de zeven grootste industrielanden (G-7) getrokken na twee dagen beraad in Florence. De Italiaanse minister van milieu, Valdo Spini, verklaarde m afloop van de vergadering in Florence dat voor het eerst gedachte naar boven is gekomen dat milieubescherming een sleutelrol kan spelen in de werkgelegenheid van de industrielan den. Het óverleg heeft ertoe bijgedragen dat de zeven een gemeenschappelijk standpunt kunnen innemen op hun komende topconferentie, aldus Spini. Suharto wil in 1998 aftreden Jakarta - Het Indonesische staatshoofd generaal Suharto wil aan het eind van zijn ambtsperiode in 1998 aftreden, heeft hij gisteren duidelijk gemaakt. Suharto regeert nu 28 ja sinds hij zijn voorganger Sukarno had gedwongen te vertrekken. Het staatshoofd waarschuwde er wel voor dat zijn opvo" niet in een machtsstrijd mag ontbranden. „Als de opvolging tot een probleem wordt gemaakt, komen staat en natie in gevaar." Akkoord tussen Armenië en Azerbeidzjan Moskou - Onderhandelaars van Armenië en Azerbeidzjan heb ben een voorlopig akkoord bereikt over een regeling van hut langdurige conflict over de enclave Nagorny-Karabach. De overeenkomst voorziet in een terugtrekking van de Armeense troepen rond Nagorny-Karabach en het instellen van een bufferzone in dat gebied. Op de bufferzone zal toezicht worden gehouden door internationale waarnemers. Om Nagorny-Karabach, een bergachtig gebied in Azerbeidzjan met een grotendeels Armeense bevolking, is zes jaar zwaar gevochten. De Armeniërs in de enclave riepen hun onafhanke lijkheid uit en namen grote delen van Azerbeidzjan in. Bij de strijd zijn vele duizenden doden gevallen en in Azerbeidzjan ontvluchtten honderdduizenden hun huizen. OP VERTOON VAN DEZE PERSOONLIJKE KLUSPAS KRIJGT I U (BIJ EEN BESTEDING VAN F100,-OF MEER IN ÉÉN I KEER) 10% KORTING OP HET TOTALE KASSABEDRAG. I [GELDIGTOT EN MET 31 MEI 19941 Geldig van 14 maart t/m 31 mei 1994. kunststof Bezoek onze showroorf Vincent van Goghstraat 23 Breda of voor g VERVOLG VAN VOORPAGINA Het conflict tussen de Seebetrieb (een soort ondernemingsraad vooi schepelingen) en de directie van Olau in Hamburg spitst zich toe zowel het omvlaggen van de scheper het dreigende banenverlies. Het j daarbij voornamelijk om personeel de Derde-Wereldlanden en Duits pe neel. De schepen varen nu nog o: Van onze verslaggever Terneuzen - Er komt nu toch bouw van appartementen in Terneuzen. Na twee jaar be. meente en Bouwfonds Wonin bereikt over de planontwik woonappartementen in het ge Het definitieve plan gaat nu uit van de bouw van drie apparte menten van respectievelijk 66, 66 en 64 woningen. Het eerste appartement wordt geprojec teerd naast de Residentie Ter neuzen. Met BWB is overeen stemming bereikt oyer een totale koopsom van ruim 4,3 miljoen gulden. Deze koopsom zal uiter lijk 1 juli worden voldaan. De bouwplannen in Stuvesande dateren al uit 1989. De gemeente zou bouwrijpe grond leveren voor de realisatie van 300 vrije sectorwoningen, verdeeld over zes aaneengeschakelde flats. Het hele project zou halverwege 1993 afgerond zijn. Weerslag Tot nu toe zijn er ter plaatse nog maar twee woonappartementen gerealiseerd, Stuvesande I (38 woningen) en Residentie Terneu zen (126). Dat het daarbij is gebleven, ligt volgens burge meester en wethouders van Ter neuzen aan de slecht lopende verkoop van de woningen in Stuvesande I. Daarnaast deed ook de de verhuur van de wonin gen in de Residentie-flat geen Van onze correspondente Hulst/Terneuzen - De bibhothel houden donderdag een regionale voorlees wedstrijd. Die begint in rt in Hulst om 19.00 uur. De voorleeswinnaars van zeven basisscholen uit de regio treden dan voor het voetlicht en lezen een fragment voor uit een door hun zelf gekozen kinderboek. Zij vertegenwoordigen hun school en strijden om het regionaal voorleeskampioenschap. De schoolwinnaars zijn Marieke Kieboom van De Komme in Biervliet, die uit Boy van Roald Dahl leest, Kristel de Maat van de Moerschans in Hulst (Krui meltje van Chris van Abcoude), Sophie van Mullem van de Ber- nardusschool in Clinge (De Grie zels van Roald Dahl), Eva Kee- ven van de Inghelosenberghe in St.-Jansteen (Juttertje Tim van Paul Biegel), Kim Vastrick van De Oude Vaart in Terneuzen (Joris en de geheimzinnige tover drank van Roald Dahl), Liesbeth van Driessche van De Oostvogel in Lamswaarde (Het Sleutel- bruid van Paul Biegel), Diana 1 1 Van onze correspondent Sluis - Terése van Lare verliel de huldiging van de Sluise sp zij hiervan geen deel had uitge Van Lare werd vorig jaar april nationaal kampioene Run-Bi- ke-Run bij de vrouwen-vete ranen in het Limburgse Ven- ray en haar teleurstelling was dus begrijpelijk temeer daar ze een uitnodiging in de bus had gekregen om de huldiging bij te wonen. Opheldering gevraagd dus bij Hans Henry, voorzitter van de Sluisse sportraad, die voor de ze huldiging verantwoordelijk is. „Een vervelende zaak," al dus Henry. „Het is echter zo dat de verenigingen him spor ters zelf bij ons binnen een bepaalde termijn moeten aan hielden. Dat is duidelijk via alle kanalen kenbaar gemaakt. Hat is in het geval van Terése

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1994 | | pagina 4