Week nd
In de war
lestem
de Stem
taalgebruik van de 50-jarige
Vlaming. Hij maakt mooie
televisieportretten voor de BRT,
schrijft prachtige interviews voor
Elsevier Magazine en heeft
wekelijks een sportcolumn in NRC
Handelsblad. Een verklaring voor
zijn plotselinge succes heeft hij
niet en hoe lang allemaal nog zal
duren? „Ik zal wel een windhoos je
zijn," vermoedt hij, „dat vanzelf
weer gaat liggen."
Belgische
journalist
Hugo Camps is
verbaasd over zijn
succes boven de
grote rivieren
'De Nederlander
heeft een vrij
moeizame relatie
met emoties.
Ik heb dat minder'
Hugo Camps is 'in'. Nederland
houdt van het wollige, zweverige
Door Susanne Groeneveld
„In elk goed interview ontstaat
iets van liefde. Ten aanzien van
iedere geïnterviewde voel ik de
plicht om mijn vak zo goed mo
gelijk te doen, om zo goed moge
lijk te citeren.
FOTO'S GEERT DE RYCKE
-
'Sport Is heimwee naar later5
Je kleedt je verkeerd," zegt
hij, wanneer de blocnote al
is dichtgeslagen en de ca-
setterecorder niet meer
draait. „Dat jasje (geruit
colbertje) staat niet bij die
blouse (spijkerstof). Je verbergt je
lichaam. Een vrouw moet laten
zien wat ze heeft, zodat de mannen
haar nafluiten op straat. En dat
korte haar.zijn stem verraadt
afkeuring. „Een beetje vrouw
draagt d'r haar lang."
Hij houdt van vrouwen - „het enige
superieure wezen dat er is" -, blijft
denken dat hij de ware liefde nog
moet tegenkomen. Nee, niet de wa
re Jacoba. Die naam alleen al.
Daar kan hij zich onmogelijk een
weelderig vrouwenlichaam bij
voorstellen.
Hij waakt ervoor steeds opnieuw
verliefd te worden. Want bijna al
tijd zijn het de verkeerde vrouwen
voor wie hij door de knieën gaat.
Jonge vrouwen, rond de dertig, die
maar zelden een volmaakt ant
woord op de liefde blijken. „En als
ze het zijn, duurt het maar kort,"
klinkt het moedeloos en hij neemt
nog een slok van zijn wodka.
Het slaapmutsje, na een exquise
maaltijd in een klein restaurantje,
even buiten Antwerpen. Hoge pla
fonds, gifgroene palmplanten en
een menukaart vol met delicates
sen. Camps is er thuis, kent de kok
en diens specialiteiten. Lekker eten
is een van de weinige geneugten
van het leven waar hij nog de tijd
voor neemt. „Ik leef niet meer,"
bekent hij. „Ik adem alleen nog."
En dat is hem aan te zien. Hij oogt
vermoeid, is met van alles bezig,
ziet interviews, eigenlijk alleen
maar als een vervelende bijkom
stigheid van zijn succes als journa
list. Hij hoeft niet zo nodig bij
Sonja in de show of met een pagi
nagroot verhaal in de krant. „Ik
ben bang voor massa-verering,
adoratie. De ene dag de hemel, de
andere dag de diepte van het graf."
Het succes boven de grote rivieren
heeft hem verbaasd. „Ze zien me in
Nederland misschien als een soort
Urbanus. Die rare Belg, die anders
praat, Bourgondisch is van taal.
Maar dat is niet het enige. De
Nederlander heeft een vrij moeiza
me relatie met emoties. Ik heb dat
minder, omdat ik ervan uitga dat
de mens toch slecht is, dat de
waarheid niet bestaat en dat we
allemaal op weg zijn barbaren te
worden. Het leven is één grote
identiteitstrijd, wordt ook alsmaar
anoniemer en dat gaat door totdat
alleen de karkas overblijft."
„Nederlanders zijn.wat zal ik
zeggen? De houterigheid waarmee
ze een vriend gaan condoleren bij
een sterfgeval, dat is zowat het
treurigste wat je kan zien. Ze lopen
daar als een aangeklede hark, we
ten niet wat ze moeten zeggen. Eén
immense treurigheid. Belgen con
doleren anders. Sterven in België
heeft nog iets rococo-achtigs. Er
vloeien duizend maal meer tranen.
Je hebt nog net niet die wild krij
sende moeders, maar het scheelt
niet veel."
Camps groeide op in Molenstede,
bij Diest, provincie Brabant. Ach
ter de hoge muren van een katho
liek jongensinternaat, waar hij, zo
als hij zelf zegt, 'vakkundig voor
het leven werd verminkt.' Door de
terreur van de katholieke baronnen
die alles voor de gelovigen bepaal
den. Op tijd gaan biechten bij de
pastoor en dan kwam alles wel
goed.
Om de zes weken mocht hij één
weekeinde naar huis. Te kort om de
warmte te voelen van het ouderlijk
nest. Tien jaar lang vocht hij een
innerlijk gevecht uit met de cen
suur, het geleide leven. „Op een
gegeven moment breek je met alles.
De kerk, het geloof, ja zelfs met je
ouders. Ik weet het, ze hebben
krom gelegen om mijn opleiding in
dat internaat te kunnen betalen. Ze
wilden dat ik ambtenaar werd, bij
het Rijk ging werken, dat gaf vas
tigheid. Dat ik journalist werd,
hebben ze lange tijd niet begrepen.
In hun ogen hadden ze gefaald.
Zeker toen ik oorlogscorrespondent
werd en naar Vietnam ging, naar
Chili, Nicaragua. Ik viel uit de
bescherming, zo in de tuin van het
leven."
De breuk met God heeft hij jaren
verborgen gehouden. Totdat hij
van school af was. „Wij, mijn twee
lingzus en ik, waren veertien toen
mijn moeder ons mee naar Lourdes
nam, die zee van gehandicapten.
Mijn moeder was ziek, had kanker.
Ik zie haar nog met die mooie ogen
naar die grot staren, hopend dat
alle pijn in één keer uit haar buik
zou weggaan. Die vernedering, die
commercie. Geld slaan uit de wan
hoop van mensen. Niets is verder
felijker dan dat. Voor mij was het
vanaf toen over. Voor eens en voor
altijd."
De terreur van het geloof in 'braaf'
België, de macht van de Christelij
ke Volkspartij (CVP) in België, on
dervond Camps aan den lijve als
hoofdredacteur van het Belang van
Limburg. Tien jaar lang, van 1976
tot 1986, gaf hij leiding aan die
krant. Met succes, want de oplage
steeg in die periode van 70.000
naar 95.000 exemplaren. Maar zijn
constante strijd tegen de politieke
leugens kostte hem wel de kop. De
directie snoeide in zijn bevoegdhe
den, waarna Camps nog maar één
-uitweg zag: ontslag.
„Ik wilde dat Het Belang als kleine
krant serieus werd genomen. Ik
wilde wat eigenlijk de ultieme roe
ping van iedere journalist zou moe
ten zijn: ik wilde dat men bang
werd voor de krant. En dat gebeur
de. Alleen'werd men op een gege
ven moment té bang en toen heeft
de directie ingegrepen. Ik heb bij
ministers aan tafel gezeten en ik
zag de leugens. Nergens wordt zo
veel gelogen als in de politiek. En
dus ging ik zoeken."
Camps is bezig met een boek waar
in hij het hypocriete Limburg wil
ontmaskeren, de intriges, de cor
ruptie. Veel wil hij er niet over
kwijt. „Maar het zal inslaan als een
bom," verzekert hij. „Er gaan kop
pen rollen."
Het hoofdgerecht wordt geser
veerd. Drie soorten gestoofde vis
met gebakken aardappeltjes, mini-
tomaatjes en een paar ragdunne
boontjes. Camps heeft een vleesge
recht besteld. De bloknoot wordt
even aan de kant geschoven. De
fles Chateau de la Commanderie
uit 1989 ontkurkt.
Hij vertelt over het werk dat hij nu
doet. De interviews die hij schrijft
voor Elsevier, de columns in NRC
en de televisieportretten die hij
maakt voor de BRT. Gesprekken
met oud-sporthelden, waarin hij
speurt naar de mens achter de
vedette. Het verdriet, de teleurstel
ling, de angst, het verval. Dat mys
terie boeit hem mateloos en komt
ook steeds terug in zijn geschreven
interviews. Of het onderwerp nu
Berry van Aerle heet of Brigitte
Bardot.
Drie jaar geleden heeft hij de Fran
se filmdiva indringend gesproken.
„Als je Elsevier las, zou je dat moet
weten. Ze heeft me thuis ontvan
gen, hoewel ze al jaren geen inter
views meer toestaat. Van haar ad
vocaat mocht ik haar interviewen.
Schriftelijk, maar dat wilde ik niet.
Ik wilde haar stem horen. Hij heeft
haar mijn telefoonnummer gegeven
en op een dag belde ze. Omdat ze
zich zo slecht voelde. Toen heb ik
gezegd: 'U verdient het dat elke
dag iemand het licht voor U uit
doet.' Ze was tot mijn verbazing
blij dat ik er was. Ze is me van het
vliegveld komen afhalen en die
avond heb ik bij haar in de keuken
in de soep staan te roeren."
U bent een bewonderaar van Bar
dot?
„Nee. Maar ze is wel een vrouw
voor wie generaties zelfmoord heb
ben gepleegd en zo iemand zien
sukkelen met de dood, dan heb je
toch een mooi journalistiek ver
haal?"
Commercialisering van menselijk
leed?
„Nee. Als je die mensen met res
pect aanpakt, is het helemaal geen
commercialiseren van menselijk
leed. Ik bepaal zelf wat publicabel
is en wat privé is. Ik ben oud
genoeg om die grens te trekken. In
elk goed interview ontstaat iets van
liefde. Ten aanzien van iedere geïn
terviewde voel ik de plicht om mijn
vak zo goed mogelijk te doen, om
zo goed mogelijk te citeren. Na elk
gesprek ben ik in de rouw. Vraag ik
me af of ik de geïnterviewde te kort
heb gedaan of ik te veel van mezelf
heb blootgegeven?"
Frank Arnesen vertelde Camps in
mei dat er bij PSV veel meer aan de
hand was dan het a-sociale gedrag
van een paar nukkige vedetten.
„De crisis zit tot in het ruggemerg
van de club. De spelers hebben
geen respect voor hun club. PSV
dreigt ten onder te gaan aan die
slappe cultuur van koffie en ge
bak." Uitspraken die bij Ruts c.s.
in het verkeerde keelgat schoten.
Hulptrainer Arnesen kon vertrek
ken.
Had U verwacht dat het interview
met Arnesen zo veel teweeg zou
brengen?
„Nee. Ja, ik bedoel.er is geen
voetballer voor wie ik zoveel liefde
heb als Arnesen. Dat vind ik een
eiland van beschaving in de mod
derpoel die het Nederlandse voet
bal is. En als er iemand is die ik
niet wil beschadigen is het Arnesen
wel. Het feit dat hij die dingen'
tegen mij zegt, op band, geeft aan
dat hij een zeker vertrouwen had in
mij. Dan word ik nog alerter om
dat vertrouwen niet te bescha
men."
U had hem kunnen wijzen op de
mogelijke gevolgen?
„Dat is mijn taak niet. Dat doe ik
met debielen. En Arnesen is geen
debiel. Arnesen is geniaal, intellec
tueel en intuïtief. Hij zat vol. Ik
heb hem op het juiste moment
laten aflopen. Alles wat Arnesen
heeft gezegd deed hij uit liefde
voor PSV. Dat hele interview was
een wanhoopskreet. En hij weet
dat ik vele delen van het interview
op band heb gelaten. Dat was mijn
keuze tussen wat privé was en wat
publicabel. Ik vind het chique dat
Arnesen nooit afstand heeft geno
men van het interview. Ieder ander
zou dat wel hebben gedaan. Hij
niet. Hij weet dat ik het interview
uit liefde heb geschreven en niet
met de bedoeling hem te beschadi
gen."
Henk Spaan beschreef in een co
lumn in Sport International hoe hij
dacht dat Camps met Arnesen te
werk was gegaan. Onder het genot
van een goede fles wijn en na eerst
tot tranens toe bewogen verteld te
hebben over zijn eigen leed. Zijn
voortdurende worsteling met het
leven.
„Jaloezie," reageert Camps. „Om
dat een niet-sportblad als Elsevier
met de primeur ging lopen. De
puinhoop bij PSV, al die gespecia
liseerde kranten en tijdschrijften
hadden het laten liggen. De ver
dachtmaking dat ik met Arnesen
aan de fles heb gezeten, doet mij
pijn. Ik heb ook geen oneigenlijke
tactieken gebruikt. Ik zoek de
scoop niet meer, hoef niet zonodig
„Nederlanders zijn.wat zal ik zeggen? De houterigheid waarmee ze een vriend gaan condoleren bij
een sterfgeval, dat is zowat het treurigste wat je kan zien.
meer te scoren. Als ik had geweten
dat het verhaal van Arnesen tot
zijn ontslag zou leiden, had ik het
misschien niet eens gepubliceerd.
Nee, ik voelde het niet aankomen.
Ik dacht, het is toch al zo'n bordeel
bij PSV, dit kan er nog wel bij. Dat
interview met Arnesen, dat had
jouw krant moeten hebben, maar
dat is de lafheid van de journalis
tiek. Ze wachten op een ander die
de stal uitmest en als dat is ge
beurd, klappen ze in de handen."
De lotgevallen van Arnesen hebben
hun uitwerking niet gemist. Willem
van Hanegem hield de boot af toen
Camps hem benaderde voor een
interview. 'Ik ben nog niet van plan
om op te stappen,' luidde zijn mo
tief. Ook Kees Ploegsma heeft wei
nig zin in een confrontatie.
„Die man negeert me. Ik heb hem
vijf keer gevraagd om'een inter
view, maar hij reageert niet. Omdat
hij bang is. Omdat hij weet dat ik
hem morgen onderuit kan halen en
daar hoef ik hem niet eens voor te
spreken. Ik doe het niet, omdat ik
me niet wil vergrijpen aan de toe
komst van een mens. Ploegsma is
kennelijk niet mans genoeg om een
eerlijk interview aan te gaan. Hij
doet net alsof hij mijn faxen niet
heeft gelezen. Ik vraag me af of hij
wel iets begrijpt van communica
tie? Hij is gewend te leven met
lakeien. Daar is alle ellende mee
begonnen."
Hij bestelt nog een wodka met ijs.
Journalistiek is voor hem een wel
kom alibi, vertelt hij. „Een prachti
ge verdwijntruc. Je hoeft geen ru
zies te maken met je geliefde, geen
luiers verversen, geen eten koken,
want je moet schrijven, dat verhaal
moet af."
Dus geen huiselijke verplichtingen?
„Ik hou niet zo van het woord
plichten. Je hebt alleen de plicht
om te sterven en voor de rest is
alles vrije wil. Wie mij een beetje
handig aanpakt kan van mij een
slaaf maken. Want dat is het diep
ste verlangen van de mens, slaaf
zijn. Nee, jij niet natuurlijk, omdat
je vrouw bent. Omdat jullie altijd
vechten om een soort machtsver
toon. Ik wil bezeten worden, als
een blinde klerk door een Griekse
godin. Of ik ooit een Griekse godin
ben tegengekomen? Een enkele
keer, maar ik verlies ze steeds,
omdat de Griekse godinnen steeds
minder Grieks zijn en ik te auto
noom in het leven sta."
„Schrijven houdt mij van de straat.
Het beschermt me tegen verkeerde
passies. Uit de hand gelopen amou
rette, luiheid, overladen drankge
bruik, ijdelheid. Televisie is mooi,
•spi
t m
He!
:lé ian
maar schrijven is mooier. Ik
bang voor herkenning, wil zo
mogelijk in beeld komen. Als ij
viewer moet je op de achtergrt
blijven, een schim zijn. Je moet
stilte respecteren, dat is het gehi
van mijn verhalen. De geintervi
de moet praten, niet de inten
wer."
Hij schrijft het liefst over
omdat hij sport ziet als „een m#
maar infantiele wereld. Het
allemaal kinderen uit de kleiil
klas. De wereld boeit me ook d
de parasieten die er om heen lo
De bobo's, de managers. Sport
bergt alles in zich. Glorie, het
langen ernaar, het succes, het
vermogen om daarmee om te g;
wat dan weer eindigt in het
gat."
„Het mooie van sport is dat jt
naar gaat kijken voor later,
je kunt zeggen: 'Ik heb het
Sport is heimwee naar later,
in die zin een mooie wereld
rang en stand niet meetellen,
tuurverschillen net zo min. Simp
lieden kunnen boven zichzelf
stijgen. Daar waar Berluso
Fokker, De Benedetti een heel i
perium nodig hebben om indruk
maken, kan een simpele jongen
Amsterdam, Cruijff, God op
ling vrij afroepen. Dat is
prachtig?"
„Sportlieden kunnen zich van al
veroorloven, ze blijven hel
Neem Rik van Steenbergen,
maar de verkeerde dingen d#
altijd maar de verkeerde vriendf
maar het blijft Van Steenberg:
de wereldkampioen. Als Jan M
der vrijt is het niet de schrijver:
vrijt, maar de spits met het
mer 9. Die gaat dwars door
lichaam van alle meiden. Dat
ik met mijn arme knoken niet
zeggen. Helaas."
Heeft U zelf ooit gedroomd vani
sportcarrière?
„Oh ja zeker. In mijn dromen
ik Faas Wilkes, Rik van Looij,
Zoetemelk en Eddy Merckx
lijk. Ik heb ze allemaal bewor
Ik was een begenadigd voetballt
maar ik wilde roken, ik wilde t
ven, ik wilde drank, de were
in.
Hij legt zijn kin op zijn hands
staart even wezenloos voorzicht
„Sport is ook een hardvochtil
wereld," zegt hij dan. „De do:
van Ulrike Maier, dat achtervol
mij al dagen, maar als ik nu na
de Grote Markt ga en ik vraag
Ulrike Maier was, dan weet®
mand het. Als de vedette dood is,
hij verdwenen. Dat leert veel o'!
mensen. Dat leert veel over spor
Ik vergeet nooit. Al het leed dat
heb gezien in Chili, in Nicaragn
in Vietnam.ach eigenlijk ben
ook helemaal niet geschikt voorn
leven."
V draagt het leed van de wereld
Uw schouders?
„Nee. Ik draag alleen mijn ei)
leed, maar al die oorlogen herinnf
ren mij wel aan de dood."
En daar bent U bang voor?
„Voor de pijn wel. Ik hoop
iemand mij zo graag ziet dat als
echt geen toekomst meer heb, d<
ze mij, na een schitterend orgasw
stiekem de wereld uithelpt. Als
het maar niet weet."
egioenen Amerikanen melden
ich bij psychiaters, met schok
kende verhalen over aartsgemene
,annetjes en vrouwtjes uit verre
egionen van het heelal, die met
■yimteschepen op hun erf zijn
,eland om de zielige zonen en
luchters van Uncle Sam te on-
lerwerpen aan grove seksuele en
lynaecologische vernederingen,
r zijn ook heel wat klachten over
KGB, de CIA en boze geesten
lie zich ophouden achter het be-
,ang of in de kruipruimten onder
|e vloer, maar de bemanningsle-
jen van UFO's lijken er uitslui
tend op uit te zijn om de myste-
jes van de menselijke voortplan
ting te achterhalen. De slachtof
fers vertellen gruwelijke ervarin-
,en in operatiekamers aan boord
,an glanzende ruimtevaartuigen,
ten en ander wordt onthuld in
:en kort geleden verschenen
ioek over mensen die verklaren
oor seksuele experimenten door
rsonages uit onbekende gebie-
van het heelal te zijn gegij-
wordt er melding gemaakt van
ikere Richard Shaves, die sedert
is geplaagd door vreemde
:emmen, die hem bevel gaven
lingen te doen die hij niet wilde.
)e stemmen waren afkomstig
ran onbekende bewoners van het
linnenste van de aarde, die hun
ilachtoffers aan het aardopper-
lak manipuleerden met geheime
tralen.
man, die te Detroit als hoog
kerker zijn brood verdiende,
rerd opgeroepen om in de on-
lerwereld te verschijnen, waar
sirene, Nydia genaamd, hem
irobeerde te verleiden tot vor-
nen van wangedrag die de man
rolledig uit het lood sloegen,
het binnenste van de aarde en
verre uithoeken van de ruimte
ijn er dus intelligente wezens die
r razend benieuwd naar zijn hoe
lij het doen en daar, door ver-
uftig doktertje ter spelen, probe
en achter te komen,
lisschien gelooft u in UFO's en
lysterieuze bezoekers uit de
jimte die ons iets proberen te
ertellen. Maakt u zich geen over-
ïatige zorgen daarover, want dat
niet goed voor het hart en een
ngelse Lord die manifestaties
anuit de ruimte door zijn keu
envenster had waargenomen en
aarvan welsprekend getuigde,
enoot in het Britse Hogerhuis
en bijzondere mate van respect,
ben nochtans van mening dat
Ie slachtoffers van seksuele ex-
lerimenten door buitenaardse en
innenaardse ontvoerders in de
rar zijn geraakt door het feit dat
eks tegelijkertijd universeel en
chaars is, tegelijk een schone
Iroom en een spookbeeld en nog
teeds, hoe begerenswaardig
ok, vergeven is van angst. Je
unt daar gek van worden,
lijkens een artikel in de Interna-
ional Herald Tribune bestaat er
Amerika een enorme behoefte
dure cursussen, waarin jon
en meisjes wordt geleerd
ïoe ze aangenaam en blijmoedig
iet elkaar kunnen omgaan? Ze
'orden in hun gedrag belem
merd door de vrees voor aids, die
Is een knellende geestelijke kuis-
ieidsgordel werkt, door omzichti-
pogingen om zich niet op het
lladde ijs van de ongewenste
ntimiteiten te begeven en, in het
gemeen, verlegen onhandig-
leid bij het aanknopen van een
lesprek.
e categorie verlegenen wordt
jj ranbevolen een lief hondje te
open of te huren, dat, aaibaar en
;nuffelbaar, de storende gaten in
let gesprek moet opvullen. Als u
leende dat Amerikaanse studen-
opgroeiden in een romantisch
'aradijs, dan vergist u zich. Zelfs
n het hart van Ohio, op een
diversiteit die Antioch heet, zijn
ir strenge regels uitgevaardigd
Vaar aan romantisch gedrag van
mannelijke studenten dient te vol-
«udenten op het vrijerspad die-
nen zich te houden aan negen
Pagina's instructies, die op de
'°et moeten worden gevolgd en
e voor iedere romantische ma
noeuvre een duidelijke toestem-
[jiming vereisen. Van die instruc-
inbreng van feministen,
^0rdt men dodelijk nerveus en
a!s het ingehuurde jonge hondje
°an nog lastig en onzindelijk blijkt
2'jn, is Leiden in last.
tl«
tez
romantische paradijs ligt nog
1 zo vol bereklemmen en val-
!u|len als vroeger. Sommige
hensen worden daar gek van en
'a|len dan in handen van vunzige
°kters uit de ruimte.
ZATERDAG 12 MAART 1994
