'Meer priesters achter mij dan velen denken'
Seks in pastoraat kan nooit
als
\vue
geestelijk leven
PËSTEM
gisschop Bomers noemt situatie een treurig hoofdstuk voor de kerk
Pastor altijd verantwoordelijk, zelfs als ander initiatief neemt'
GEESTELIJK LEVEN KORT
ZATERDAG 12 MAART 1994 d-
1AART 1994 D2
Ma
René Jagers had
ïn een onderhoudendi
Jling van gemaakt, me
Iweegelijk scènes die zie)
'passelijk in een café af.
i waar de Brabants!
mentaliteit van kort na
Ig aanstekelijk waren ge!
e bar speelden zich re-
Itige sketches af, waarbi
oe variété-achtige alluri
llem Westermann indruk
als de reactionaire va-
Hans' vriendin; 'untie
der' wiens sympathie
'Zwarte Ruiter' oven-
Het helemaal begrijpelijk
Vet zo min als diens uit
ban woede tegen 'de on
aardigheid'.
Tonken en Dianne Krij.
geelden met Brabantse
en cabareteske houding
Iw en vriendin en ook nog
roddelende buurvrouwen
1'Ruiter', als betrof het een
[stukje amateurtoneel.
120 en 22.30 u. Mr. Jones,
lu. Philadelphia (avant pre-
daddin.
bag
Theater
Fladdin.
1.30 u. Mrs. Doubtfire.
f >ning van Engeland
lu. Aladdin.
1 16.15, 19 en 21.30 u. Mrs.
(tfire.
|.45 en 21.30 u, Carlito's way.
16.15, 19 en 21.30 u. Free
[en 19 u. Tombstone.
16.15, 19 en 21.30 u. Kali
|en 21.30 u. The piano.
[JELBURG
he piano.
burg
htheater
lu. Beethoven's 2nd.
rïeaven and earth.
Reuzen
[theater
120 u. Demolition man.
Ksingen
nbra 1
I en 21.30 u. Free Willy,
kbra 2
len 21.30 u. Mrs. Doubtfire.
pbra 3
19 u. The three musketeers.
Carlito's way.
|»bra 4
Jaddin.
I 21.45 u. The house of the
>coop
17, 20 en 22.30 u. In the
of the father.
20 en 22.30 u. Schindler's
17 en 20 u. Ice runner.
17, 20 en 22.30 u. Remains
day.
17 en 20 u. Cool Runnings,
u. Tombstone.
17, 20 en 22.30 u. Free
17, 20 en 22.30 u. Mrs.
;fire.
22.30 u. Striking distance.
17, 20 en 22.30 u. The three
eteers.
17, 20 en 22.30 u. The real
/-
17, 20 en 22.30 u. Heaven
22.30 u. Mr. Jones.
17 en 22.30 u. A perfect
en 17 u. Aladdin (Ned. ver-
KKE
y Screens
30, 20 en 22.30 u. Striking
rce.
■30, 20 en 22.30 u. Mrs.
fire.
17.30 u. Free Willy.
22.30 u. The age of innocen-
m 22.30 u. Mr. Jones.
Philadelphia (avant premiè-
Uaddin.
poord
20.30 u. Unforgiven.
Door Dirk Visser, ANP
Haarlem - Een bos rode ro-
twee bloemstukken,
brieven en telefoontjes heb-
ben bisschop Bomers ervan
overtuigd dat er meer pries-
Krs en pastorale werkers
achter hem staan dan velen
denken.
Ik heb een telefoontje van
een priester gekregen; 'Bis
schop, ik sta duidelijk achter
a', Dat weet ik van een hele
boel priesters", zegt Bomers
ineen gesprek met het ANP.
Hij maakt daags na de bekend
making van het rapport van de
commissie-Van den Muijsen-
bergh een enigszins aangeslagen
indruk. „De situatie is voor mij
zelf niet prettig, maar doet voor
al de Kerk in haar geheel schade.
Voor de Rooms-Katholieke Kerk
is dit weer een treurig hoofd
stuk. Dat verdriet mij zeer."
De Vereniging van Pastoraal
tekenden, waarbij 170 van de
!51 priesters zijn aangesloten, is
na het rapport van mening
Bomers moet opstappen. „Ik
vind niet dat ik moet weggaan,
lis bisschop heb ik een taak ten
jpzichte van de Kerk. Ik vind
set dat ik die opdracht uit de
moet gaan, omdat de situa
te voor mezelf minder plezierig
is. Dat vind ik geen goede hou
ding."
Niet verboden
.Bovendien heeft de commissie
mij niet geadviseerd op te stap-
hoewel ik ze dat niet had
verboden." De commissie had
alle vrijheid te adviseren wat ze
wilde. Aftreden zou volgens Bo
mers ook inhouden dat de schuld
vooral bij hemzelf ligt. „Maar ik
denk niet dat de commissie de
schuld aan de een of aan de
ander wil toeschrijven."
,Ik heb me nu heel redelijk op
gesteld", zegt Bomers. „De
mesterraad heeft me gevraagd
ten commissie in te stellen. Dat
leb ik gedaan. De adviezen
daarvan moesten zwaarwegend
zijn. Dat heb ik toegezegd. Ik
leem nu alle adviezen over. Men
moet ook een keer tevreden
zijn", verzucht de bisschop van
Haarlem.
Hij weet dat de priesters en
pastorale werkers niet allemaal
op dezelfde wijze zullen reage
ren. „Maar ik hoop, dat ook van
die kant wordt gezegd: 'Zo kan
het niet verder. Uit liefde voor
de Kerk zullen we ons inspannen
voor een goede en harmonieuze
samenwerking'."
Op zich is het „helemaal niets
bijzonders" dat een bisschop de
uitvoering van bepaalde taken
aan vicarissen toevertrouwt.
Maar, zo voegt Bomers daaraan
toe, „zij moeten in de geest van
de bisschop handelen, mogen
niet tegen zijn wil ingaan, moe
ten zijn beleid uitvoeren en aan
de bisschop rapporteren."
Resoluut
De opmerking van VPW-voorzit-
ter M. Frederiks dat voor de
bisschop alleen het toedienen
van het vormsel overblijft, wijst
Bomers resoluut van de hand.
„Ik blijf de bestuurder van het
bisdom, ik blijf de voorzitter van
het bisschoppelijk bestuur, de
dekensvergadering, de priester
raad en de diocesane pastorale
raad, ik blijf de benoemingen
doen. Verder blijf ik de verkon
diger van het geloof. Een bis
schop is de leraar van het geloof
in het bisdom."
In het document Lumen Gen
tium (Het licht der volkeren) van
het Tweede Vaticaans Concilie
wordt in hoofdstuk II over de
Kerk als volk Gods gesproken en
in hoofdstuk III over de hiërar
chische structuur van de Kerk.
Sommigen zien hierin twee ver
schillende kerkbeelden. „Dat is
een verkeerde theologie," zegt
Bomers. „Er is maar één kerk en
er is maar één volk van God.
Maar dat volk is geen ongeor
dende massa, maar heeft een
structuur, namelijk de hiërar
chie."
Ketterij
In de Rooms-Katholieke Kerk is
er ook een officieel leergezag,
dat is toevertrouwd aan de paus
en de bisschoppen, die de opvol
gers van Petrus en de andere
Bisschop H. Bomers
apostelen zijn. „Ik vraag van de
mensen niet om mijn privé-op-
vattingen te onderschrijven, ik
vraag van hen: 'Dit is de leer van
de Kerk. Wil je bij de Kerk
horen, dan moet je het geloof
aanvaarden zoals dat officieel
door de Kerk is aanvaard'."
„De vernieuwingen van het
Tweede Vaticaans Concilie aan
vaard ik volledig," zegt Bomers.
„Ik verlang dat anderen zich ook
aan de besluiten van dat Conci
lie houden en niet doen alsof er
al een Derde Vaticaans Concilie
is gehouden. Men mag niet be
paalde zaken uit het geheel lich
ten. Doet men dat wel, dan
wordt het ketterij." De oor
spronkelijke betekenis van het
Griekse 'kata olon', waar het
woord katholiek vandaan komt,
is: volgens het geheel.
De ernstige problemen, die de
commissie in het bisdom Haar
lem constateert - „verdeeldheid,
tegenstellingen, polarisatie" -
zijn volgens Bomers dan ook
grotendeels het gevolg van de
meningsverschillen over de in
houd van het rooms-katholieke
geloof.
Nuntius
Over het werk van de commissie
heeft Bomers geen contact met
de pauselijk nuntius gehad. „Die
staat hier helemaal buiten." Wel
heeft mgr. Henri Lemaitre de
adviezen van de commissie en
het antwoord van Bomers gekre
gen. „Hij is geïnformeerd over de
einduitslag." Ook met de andere
bisschoppen zijn er geen contac
ten geweest. „Dit is een zaak van
het bisdom."
De vergelijking met mgr. Gijsen,
die enkele jaren geleden in het
bisdom Roermond een groot deel
van zijn bevoegdheden aan vica
rissen overdroeg om na ruim een
jaar af te treden, wijst Bomers
van de hand. „Dat was een to
taal andere situatie. Vlak na de
wijding bleek een priester zich
niet aan het celibaat te houden.
Daarom wilde Gijsen uit eigen
beweging enige tijd niet meer
wijden. En zijn aftreden was
puur om gezondheidsredenen."
Kloof
De kloof tussen bisschop Bomers
en de meeste pastores is nog lang
niet gedicht. Nadat een delegatie
hem de verklaring van de geza
menlijke vergadering van de
kens, priesters, diocesane pasto
rale raad en de staf van het
Willibrordhuis had overhandigd,
zei Bomers: „Ik weet nog niet
hoe ik hier op moet reageren.
Dat is erg moeilijk. Ik ga de
verklaring eerst nog eens gron
dig lezen."
Volgens deken J. Broersen van
Zaandam had de delegatie toe
gelicht, waarom de vergadering
weinig vertrouwen in een andere
opstelling van de bisschop heeft.
„Dat is niet omdat hij dat niet
zou willen, hebben wij gezegd.
Maar omdat de bisschop niet
anders kan zijn dan hij is."
Déérin verschilden de bisschop
en de delegatie niet van mening.
Door Frieda Pruim, ANP
Utrecht (anp) - Een pastor
dient in zijn functie van
hulpverlener de noodzakelij-
grenzen te bewaken, zélfs
als het initiatief van de ande
re partij komt. Seksueel con
tact met een parochiaan of
gemeentelid „overkomt" hem
liet. Hij is er zelf verant
woordelijk voor. Dat bena
drukken Marjo Eitjes en Gi
deon van Dam in hun zojuist
bij uitgeverij Meinema ver
schenen boek „Een pastor
moet je toch kunnen vertrou
wen!".
De gereformeerde predikant F.
(hukt zich nog wel uit in die
terminologie. „Denk niet dat je
dit nooit zal overkomen", zou hij
tegen collega's willen zeggen
over het overschrijden van pas
torale grenzen. Hij vatte gene
genheid op voor mevrouw V., die
tem gevraagd had over geloofs
wegen te komen praten. Ze liet
duidelijk merken prijs te stellen
op zijn aandacht en warmte.
■Het was een geleidelijk proces
tiaar haar 'zo hoeft het leven
'oor mij niet meer'en naar mijn
arm om haar heen", aldus F.
ontstond een relatie, die bijna
twee jaar heeft geduurd. Aan-
'ankelijk omschreef de predi
kant deze verhouding als „over
spel" Dat hij „toevallig" ook
oog eens dominee was, deed er
'oor hem niet toe. Voor Eitjes en
'■an Dam is dat juist van essen
tieel belang. Zij spreken van
seksueel misbruik, omdat de be
trokken pastor misbruik maakte
'an zijn macht op grond van zijn
rol als hulpverlener en zijn posi
tie in de kerk.
Manco
F erkent nu dat hij zelf verant
woordelijk was voor zijn gedrag.
Maar hij wijt het mede aan een
manco in de theologische oplei
ding. „Dat ik als predikant zo
belangrijk voor mensen kan zijn,
ls me niet geleerd", zegt hij.
Eitjes, stafmedewerkster bij het
Katholiek Bureau voor vorming
toerusting omtrent Seksuali
teit en Relaties (KBSR), beaamt
dat. Zij zou wensen dat theologi
sche opleidingen daar oefen-
Plaatsen voor zouden zijn. De
opleidingen beginnen langza
merhand wel meer open te staan
'oor deze problematiek. „Pasto
res zouden zich bewust moeten
worden van hoe aanraking in
een pastorale relatie werkt door
dat aan den lijve te ondervin
den", meent ze.
Van Dam, werkbegeleider van
predikanten in de Gereformeer
de Kerken in Nederland, werd in
1989 benaderd door een vrouw
in Eindhoven, die het zwijgen
over het seksueel misbruik door
haar pastor wilde doorbreken.
Dit leidde in het najaar van 1990
tot de oprichting van de inter
kerkelijke initiatiefgroep tegen
seksueel misbruik in pastorale
relaties, waarbij ook het KBSR
en de PSVG (Protestantse stich
ting voor voorlichting en vor-
ming omtrent relaties en seksua
liteit) zich aansloten. Het KRO-
omroeppastoraat en het radio
pastoraat van de IKON fungeren
sindsdien als meldpunt voor de
misbruikten.
Roodgloeiend
De aandacht voor het vraagstuk
kwam in een stroomversnelling
toen KRO-Kruispunt in novem
ber 1992 een uitzending wijdde
aan de oprichting van een net
werk van vertrouwenspersonen.
De telefoon stond roodgloeiend:
van de 250 mensen die in de
weken na de uitzending belden,
maakten er 160 melding van
seksueel misbruik. Tachtig van
hen, onder wie circa zestig vrou
wen die door mannelijke pasto
res werden misbruikt, zijn door
verwezen naar de tien vertrou
wenspersonen in het land. Deze
mensen bieden in eerste instan
tie een luisterend oor. Zij verwij
zen soms door naar andere in
stanties of helpen een klacht in
of buiten de kerk aanhangig te
maken. Coördinator Leon van
der Meer van het netwerk schat,
dat er inmiddels zo'n tweehon
derd gevallen van seksueel mis
bruik zijn gemeld.
Van Dam ziet geen aanleiding
om aan te nemen dat de proble
matiek in Nederland minder
ernstig is dan in de Verenigde
Staten, waar ruim 12 procent
van de pastores heeft toegegeven
zich schuldig te hebben gemaakt
aan seksueel misbruik. Hij zou
graag willen dat onderzoek
wordt gedaan naar de situatie in
Nederland, maar daarvoor ont
breken vooralsnog de fondsen.
Kramp
Inmiddels zijn er, net als de
vertrouwenspersonen voor mis
bruikten, „raadspersonen" ge
traind om zogenoemde „plegers"
te begeleiden. Naar verwachting
zullen zij dit voorjaar officieel
worden geïnstalleerd. Van Dam
is een van de mensen, die nu al
als raadspersonen fungeren. Hij
kent de verhalen van een kleine
dertig plegers. De elf pastores
met wie hij contact heeft, wer
den in de meeste gevallen naar
hem verwezen door hun slacht
offer of hun partner. Meestal
verwijst hij hen door naar een
therapeut die in deze problema
tiek is gespecialiseerd.
Hij hoopt dat pastores ook uit
zichzelf contact zullen zoeken
met de raadspersonen. „Er hoeft
op zo'n moment geen sprake te
zijn van seksueel misbruik. Het
kan bij voorbeeld ook zijn dat
iemand twijfelt over zijn gedrag
en daar eens over wil praten."
Zijn ervaring is dat plegers het,
als ze eenmaal zover zijn, een
opluchting vinden om erover te
praten. „Jarenlang hebben ze
een dubbelleven geleid. Het
kostte ontzettend veel energie
om dat geheim te houden. Die
kramp valt weg doordat het
zwijgen wordt doorbroken."
Ambivalent
Voor de misbruikten is het vol
gens de auteurs van groot belang
dat er een klachtenprocedure
komt. „Negen van de tien keer
willen slachtoffers hun recht ha
len op de plek waar hen onrecht
is aangedaan, namelijk in de
kerk", aldus Eitjes. „Daar is, als
er naar ze geluisterd wordt, ook
ruimte voor de ambivalente ge
voelens van veel misbruikten: ze
zijn woedend op hun pastor,
maar hij was ook heel belangrijk
voor hen." In de civiele recht
spraak is geen plaats voor die
dubbelheid. Daar wordt de ple
ger alleen maar „afgeslacht".
Van Dam heeft in opdracht van
de Gereformeerde Kerken een
concept-klachtenprocedure ont
wikkeld, die waarschijnlijk in
april op de synode behandeld zal
worden. Op grond van voorge
sprekken heeft hij goede hoop
dat zijn voorstel weerklank zal
vinden. „Als er één kerk over de
dam is, volgen er meer", is zijn
verwachting. Bij de opstelling is
er rekening mee gehouden dat de
procedure zonder problemen kan
worden aangepast voor de her
vormden en lutheranen. Een
voorstel voor een beroepscode,
die preventief zou moeten wer
ken, is in een vergevorderd sta-
'f{ê
Uk,
Marjo Eitjes (I) en Gideon van Dam
dium. Daarover was de gerefor
meerde synode in september
1992, toen seksueel misbruik aan
de orde kwam, echter terughou
dender.
Schrik
Tot Eitjes' vreugde neemt ook in
de RK Kerk de aandacht voor de
problematiek toe. In november
vorig jaar heeft de bisschoppelij
ke contactcommissie vrouw en
kerk de Nederlandse bisschop
penconferentie geadviseerd in
alle bisdommen vertrouwensper
sonen en raadspersonen aan te
stellen en een klachtenprocedure
te ontwikkelen. Dit advies is
inmiddels voorgelegd aan de bis
dommen, omdat de plaatselijke
bisschop verantwoordelijk is
voor seksueel misbruik in zijn
diocees.
In het boek komt geen rooms-
katholieke pastor aan het woord.
„Een geïnterviewde r.k. pastor,
die seksuele contacten met jon
gens had, schrok zozeer van zijn
eigen woorden, toen hij ze op
schrift zag staan, dat hij niet
wilde dat zijn verhaal werd ge
publiceerd", aldus Van Dam.
Twee van de vier misbruikten
die hun verhaal doen in het
FOTO ANP
boek, zijn van rooms-katholieke
huize. Een van hen is een man,
die als kind door een pastoor is
misbruikt.
Behalve interviews met mis
bruikten en pastores bevat het
boek het verhaal van de partner
van een pleger, de partner van
een misbruikte en van een ker-
keraadslid. Zoals misbruikten en
plegers inmiddels hun eigen ver
trouwenspersonen hebben, zou
den ook deze groepen gedupeer
den op eigen hulpverleners moe
ten kunnen terugvallen. Het
„partijdig pastoraat" voor deze
groepen is echter nog niet van de
grond gekomen.
„Hoogste tijd voor evangelische schoor'
Soest - Het is de hoogste tijd voor de oprichting van een
evangelische middelbare school voor mavo, havo en vwo in
Nederland. De reformatorische en gereformeerd-vrij gemaakte
scholen weigeren evangelische leerlingen en in het „gewone"
protestants-christelijke onderwijs komt de nieuwe generatie „op
het totaal verkeerde spoor". Niet het scheppingsverhaal, maar
de evolutie wordt er gepredikt en de boodschap dat seks
uitsluitend in het huwelijk hoort, wordt er nauwelijks meer
gehoord. Met deze boodschap probeert de stichting Evangelisch
Voortgezet Onderwijs (EVO) haar achterban te mobiliseren. Om
haar standpunt te onderbouwen heeft zij naar 20.000 adressen
een enquête gestuurd waarin de behoefte aan een evangelische
school wordt gepeild. Met de uitkomst hoopt EVO de Raad van
State duidelijk te kunnen maken dat er wel degelijk een
„evangelische identiteit" bestaat en dat eigen middelbaar on
derwijs bestaansrecht heeft.
De stichting is een initiatief van de evangelische bijbelsehool In
de Ruimte in Soest. Zij probeert al enkele jaren in het midden
van het land een middelbare school te vestigen. Het ministerie
van onderwijs heeft de aanvraag meermalen afgewezen. Eind
1992 wees ook de Raad van State een verzoek af.
Enkele jaren geleden werd in Amsterdam de eerste evangelische
basisschool opgericht, die op dit moment een kleine 300
leerlingen telt. De gemeente Arnhem heeft een aanvraag daar
voor afgekeurd. De provincie Gelderland heeft dezelfde aan
vraag wel geaccepteerd. De Raad van State heeft die weer
afgewezen.
Tegenstander Samen op Weg mond
gesnoerd
Zwolle - De redactie van het Hervormd Weekblad, orgaan van
de Confessionele Vereniging in de Nederlandse Hervormde
Kerk, heeft besloten tegenstanders van het Samen-op-Wegpro-
ces niet langer aan het woord te laten in haar blad. Om die
reden heeft dr. J. Dee zijn functie als secretaris van het
weekblad opgezegd. Dee pleitte ervoor ook tegenstanders van
het fusieproces van hervormden, gereformeerden en lutheranen
in het blad aan het woord te laten. Het hoofdbestuur van de
Confessionele Vereniging meent daarentegen, dat „alle neuzen
één kant op moeten staan". De onlangs verschenen handreiking,
waarin de vereniging zich „positief-kritisch" uitliet over de
ontwerp-kerkorde van de nieuwe kerk, is daarbij maatgevend.
De redactie volgde de visie van het hoofdbestuur. Dat betekent
dat er vanaf nu alleen nog artikelen over Samen op Weg in het
weekblad zullen worden geplaatst die positief-kritisch getoon
zet zijn. Dee voelt er niets voor zich „te persen binnen dat
harnas". Hij schat dat meer dan een kwart van de leden van de
Confessionele Vereniging er net zo over denkt als hij. Maar
volgens ds. W.A.B. Hagen, secretaris van de Confessionele
Vereniging, is „in de verste verte" geen kwart van de confessio
nelen tegen het Samen-op-Wegproces. Uit een enquête vorig
jaar bleek dat 10 procent' van de leden ronduit voor de
concept-kerkorde is en 10 procent ronduit tegen. De grote
meerderheid stelt zich positief-kritisch op.
'Vrijspraak' voor kardinaal Bernadin
Cincinnati - De Amerikaanse kardinaal Joseph Bernadin van
Chicago wordt niet langer beschuldigd van seksueel misbruik.
De 34-jarige Steven Cook, die de aartsbisschop in november
vorig jaar had aangegeven, heeft zijn aanklacht ingetrokken.
Cook, die aids heeft, zei voor de districtsrechtbank van Cincin
nati (Ohio) dat hij niet langer vertrouwt op zijn geheugen. Cook
eiste aanvankelijk 10 miljoen dollar (ongeveer 19 miljoen
gulden) schadevergoeding. Hij had verklaard tussen 1975 en
1977 door Bernadin en een andere priester te zijn verleid. Hij
was toen student aan een priesterseminarie in Cincinnati, waar
Bernadin in die tijd aartsbisschop was. Voor de rechtbank
verklaarde Cook, dat hij in geen geval iemand onrecht wil
aandoen. Omdat hij met zijn geweten in vrede wil leven, heeft
hij de aanklacht ingetrokken. De 65-jarige kardinaal zei in een
eerste reactie dat hij weliswaar is vernederd, maar dat hij geen
haatgevoelens koestert jegens Cook. De aartsbisschop riep de
media op in vergelijkbare gevallen op zoek te gaan naar de
waarheid.
Aparte bussen voor mannen en vrouwen
Jeruzalem - In een ultra-orthodoxe joodse wijk in Jeruzalem
rijden sinds kort aparte bussen voor mannen en vrouwen. De
blauwe nummers zijn voor de mannen, de roze voor de vrouwen.
De joodse wet verbiedt vermenging van de seksen op verschil
lende terreinen. De belangrijkste busmaatschappij "an Israël,
Egged, besloot de aparte bussen in te zetten onder druk Vu. de
orthodoxe gemeenschap. Ze ging niet in op het verzoek bussen
te laten rijden met een apart deel voor mannen en voor vrouwen.
„Dit leidt tot discriminatie tegen vrouwen", aldus Anat Hoff
man, een niet-religieus lid van de gemeenteraad van Jeruzalem.
Vaticaan met moslims voor het gezin
Vaticaanstad - Het Vaticaan wil intensiever met moslims
samenwerken om de rechten van het gezin te verdedigen. Dit
heeft het Vaticaan bekend gemaakt in een „boodschap aan de
moslimvrienden", ter gelegenheid van het islamitische feest ld
Al-Fitr, het einde van de ramadan. Het gezin is voor de
gelovigen een heilig instituut, aldus het document, dat is
ondertekend door kardinaal Francus Arinze, voorzitter van de
pauselijke raad voor de interreligieuze dialoog. Het geluk en de
harmonie van het gezin hangen rechtstreeks af van het juiste
ethische gedrag van de gezinsleden.
Paus wellicht naar Irak
Baghdad - Paus Johannes Paulus II heeft volgens patriarch
Raphael Bidawid een uitnodiging voor een bezoek aan Irak
aanvaard. De paus zal „het lijden van het Irakese volk" met
eigen ogen kunnen aanschouwen, zei het hoofd van de Chaldese
Kerk in Irak vorige week met een verwijzing naar het VN-em-
bargo tegen Irak. De paus bezoekt in mei Libanon. Een datum
voor zijn reis naar Irak is niet genoemd. De partriarchen van
Jeruzalem, Egypte, de Maronieten en de Armeniërs waren
afgelopen week in Irak. Na afloop van hun bezoek spraken zij
hun veroordeling uit over het embargo.
Priester toch het parlement in
Johannesburg - De rooms-katholieke pater Smangaliso Mkhats-
hwa mag van zijn bisschop toch zitting nemen in het. nieuwe
Zuidafrikaanse parlement, dat eind april wordt gekozen. Dit
hebben kerkelijke kringen in Zuid-Afrika laten weten. De
Zuidafrikaanse bisschoppenconferentie verbood Mkhatshwa en
zuster Bernard Ncgube in januari om voor het ANC kandidaat
te staan bij de verkiezingen. Dat gebeurde zonder dat de twee
waren geraadpleegd. Dit laatste stak Mkhatshwa zeer, omdat hij
jarenlang secretaris was van de bisschoppenconferentie. Het is
niet bekend of zuster Bernard Ncgube ook ontheffing krijgt.
Nu de apartheid in feite voorbij is, moeten ook in Zuid-Afrika
priesters en religieuzen zich, volgens de bisschoppen, houden
aan de regels van de RK Kerk, die hen verbieden politieke
functies te bekleden. Mhkatshwa, nu directeur van het Instituut
voor contekstuele theologie, stelt daarentegen dat de gevolgen
van de apartheid nog lang niet zijn overwonnen. Het standpunt
van de bisschoppen is naar zijn mening niet houdbaar. Hij heeft
zijn bisschop ervan weten te overtuigen dat het best mogelijk is
om als priester én als parlementariër te werken.
De achterban van de Zuidafrikaanse R.K.-Kerk loopt, politiek
gezien, uiteen van uiterst behouden, voornamelijk de blanke
leden, tot uiterst progressief, voornamelijk de zwarte leden. Te
verwachten valt dat behoudende rooms-katholieken bij het
Vaticaan zullen protesteren tegen het besluit van bisschop
Nkhumishe.
Het Vaticaan en Zuid-Afrika knopen op korte termijn diploma
tieke betrekkingen aan. Het Vaticaan zendt een nuntius naar
Pretoria, Zuid-Afrika benoemt een ambassadeur bij de Heilige
Stoel. Ongeveer drie miljoen Zuidafrikanen, 7,5 procent van de
bevolking, is rooms-katholiek. De R.K.-Kerk in Zuid-Afrika
heeft zich in de jaren '80, hoewel laat, tegen de apartheid
gekeerd.
