)ntslaggolf valt voor Elmo mee
„Voor 5,3 zet ik
m'n spaargeld op de
Kapitaalrekening."
Waar zou Fokker nu zijn zonder Dasa?'
Nullijn in cao bij Oranjeboom-brouwerij
ND KORT
ij Fokker-dochter in Woensdrecht verdwijnen 68 arbeidsplaatsen
Banenverlies bij Fokker
Bij VGZ Bergen op Zoom 57 banen weg
ECONOMIE
A5
ijnen moeten leeg!
bs mag u niet missen!.
>P op! Kom snel!
Nieuwe 'Nederduitse' topman moet Fokker op koers krijgen
Somber
Harde cijfers
Injectie
ECONOMIE KORT
Sparen doe je gewoon bij de Postbank.
POSTBANK
MAART 1994
Maarten
lerscherpen de controle
Irten. Door de huidige
^lingen binnen en is er
en Nederlands deel. Er
lleerd uit drugproduce-
veel illegalen komen,
lereenkomst.
lehondenpenis
karla Peijs vreest dat de
Jiissen, nieuwe, massale
In brengen. Zij heeft een
lehonden worden gevan-
rbieden.
Jada advertenteis gezien
lerd gevraagd. De voort-
lerwerkt in potentiever-
pnen.
DONDERDAG 10 MAART 1994
irgers af
volgens missionarissen
|iwen en kinderen om het
nissionarissen vond het
fie hoofdstad Bujumbara
i's vermoord door het
van Burundi. Burundi
f tussen Tutsi's en Hutu's.
van president Cyprien
overheerst door Tutsi's.
Izeker 51 doden
et leven gekomen bij een
bvj et-republiek Kirgizië,
[meter hoog verpletterde
op 300 kilometer ten
zelfmoord
|t Wolfgang Grams heeft
or de anti-terreureenheid
bnclusie van het uiteinde-
I van Binnenlandse Zaken
tn Grams 'absoluut zeker
kt de politie in een aantal
Inge tijd was onduidelijk
pcies was verlopen en er
Ims geëxecuteerd zouden
Ionisch conflict
J van Buitenlandse Zaken
ten ontmoeting met afge-
n Naties over de kwestie
pkse regering om de VN
emiddelingspoging, wordt
f vreedzame oplossing van
ne voormalige Joegoslavi-
maakt op Grieks gebied
hnd heeft de grens met
il breidt zich uit
Indaal in Japan heeft zich
1 functionaris van Kajima,
lakt voor ondervraging. De
lige minister van Bouwza-
Ititie verdenkt Nakamura
Jgenomen. In ruil daarvoor
orming tussen Kajima en
|en hebben tegengehouden.
de zakenwereld zouden
len op de Japanse markt.
■ntvangen
ftsin heeft gisteren gewei-
dent Nixon te ontvangen.
Tixon een ontmoeting had
ositie. Onder hen was de
Joetskoj, één van de leiders
die vorige maand werd
bn groot land is waar niet
ft andere vertegenwoordi-
loestemming met Nixon te
pg hebben met de rechtse
rikaanse president Clinton
ri. Hij wilde dat overlaten
k. Washington is namelijk
ex-president.
onze verslaggever
tda - Drie jaar lang geen
Jwongen ontslagen, geen
ucturele loonsverhoging en
ioud van koopkracht door
stief gebruik van nieuwe
ale mogelijkheden en een
»uwe beloningsstructuur.
drie zaken vormen de kern
de cao, die de vakbonden en
directie van de Oranjeboom-
rbrouwerij in Breda, waaron-
ook groothandel Hiram Wal
let vroegere Allied Spirits
and Wines) in Etten-Leur valt,
zijn overeengekomen.
Het is dit jaar de eerste cao voor
een bierbrouwerij in Nederland.
Onder de cao vallen ongeveer
duizend mensen. De vakbonden
leggen het akkoord met een po
sitief advies voor aan de leden.
Districtsbestuurder J. Janmaat
van de Industriebond FNV is
tevreden over de overeenkomst,
gezien de moeilijke omstandig
heden waarin de brouwerij ope
reert. Enkele maanden terug
maakte het bedrijf bekend het
aantal werknemers met honderd
terug te moeten brengen, als ge
volg van een stagnerende afzet.
Ook concurrent Grolsch moet
saneren, omdat de consument
minder bier drinkt.
De cao heeft een looptijd van
een jaar, ingaande per 1 maart.
De bonden accepteren de abso
lute nullijn, omdat daarmee in
het reorganisatieplan van de di
rectie gedwongen ontslagen wor
den voorkomen. Deeltijdwerk
zal worden gestimuleerd. Met
een speciaal project zal het mo
gelijk worden gemaakt dat vrou
wen intreden in produktiefunc-
ties.
Het netto-inkomen van de werk
nemers zal dit jaar toch kunnen
groeien, oriidat directie en bon
den de nieuwe fiscale mogelijk
heden zullen benutten. Als
werknemers driehonderd gulden
storten in een premie-spaarrege
ling, zal de directie eenzelfde
bedrag bijleggen.
De directie zal eind dit jaar per
werknemer dertienhonderd gul
den winstdeling uitkeren. Met
pasen krijgt het personeel 150
gulden. De regelingen betreffen
netto-uitkeringen.
De beloningsstructuur wordt
veranderd, waardoor een vijf tot
zeven procent hoger eindloon
mogelijk is. Deze verandering
kost gemiddeld een procent van
de loonsom.
Werkers in de ploegendienst zien
voortaan hun toeslag meegeno
men in de opbouw van hun pen
sioen. Het bedrijf zal mensen die
gedeeltelijk in de wao terechtko
men, voortaan niet meer ont
slaan, maar voor hen aangepast
werk zoeken.
onze verslaggever
jensdrecht - Bij Fokker-
(jrijf Elmo op Woensd-
iht lijken minder men-
i weg te hoeven dan di-
cteur C. de Wit eerder
Ükondigde. Volgens een
Bciële opgave van giste-
i zouden er bij Elmo
el precies 67,8 volledige
beidsplaatsen moeten
rdwijnen.
Wit had eerder tegenover het
isoneel gesproken van het
oppen van 125 arbeidsplaat
groot de meevaller voor
Msdrecht nu precies is, kon
woordvoerder van het be-
ii niet zeggen. Hij vermoedde
spraakverwarring over de
grippen 'arbeidsplaatsen' en
:ouwen
idat er bij Elmo nogal wat
luwen parttime werken, kan
schrappen van 68 arbeids-
latsen meer mensen treffen,
woordvoerder zei wel dat het
intal van 68 voor zover te over-
lager uitkomt dan eerder
is verwacht.
ikker en de vakbonden hopen
«door stimuleren van deeltijd
en het verkorten van de
kweek het aantal gedwongen
agen kan meevallen. De
van Bestuur wil over een
sk inzicht hebben in de exacte
allen.
«1 den boze
Raad van Bestuur gaf giste-
m een speciale editie van het
mneelsblad Trimvlak aan dat
snsverhogingen voorlopig ge
il uit den boze zijn. De prijs-
upensatie van 2,25 procent
le directie schrappen. Dat
lit ook voor zogeheten initiële
«verhogingen, zoals het toe-
anen van dienstjaren. De va-
ntietoeslag gaat een procent
ar beneden.
akker is met de vakbonden en
centrale ondernemingsraad in
spreking over de maatregelen.
Fokker-toestellen wachten in Woensdrecht op kopers.
FOTO DE STEM/BEN STEFFEN
HET banenverlies bij Fokker bedraagt om precies te zijn
1814,2 formatieplaatsen. Dat er niet exact 1900 banen
wegvallen, komt doordat er thans al minder mensen bij
Fokker werken dan gedacht.
Het bedrijf heeft met de giste
ren aangekondigde maatrege
len door ruim 1550 arbeids
plaatsen definitief een streep
gehaald. Voor de overige moet
nog een oplossing worden ge
zocht.
De onderverdeling naar de be
langrijkste bedrijfsonderdelen
luidt:
Eindlijnen Schiphol: 333,3
Engineering Schiphol: 188
Supplybedrijf Schiphol: 216,2
Fokker Drechtsteden: 421,8
Fokker Elmo (Woensdrecht):
67,8
Fokker Ypenburg: 145,8
Marketing/Products: 45
Informatiesystemen/automati
sering: 54,7
Verder verdwijnen er nog
tientallen banen bij de diverse
kleinere afdelingen.
Van onze verslaggeefster
Bergen op Zoom - Bij het
regiokantoor van zorgverze
keraar VGZ in- Bergen op
Zoom verdwijnen minstens
57 banen. Dat heeft de direc
tie gisteren meegedeeld aan
het personeel.
Nu zijn er 107 full-time banen
op het kantoor, dat worden er na
de reorganisatie dertig tot vijf
tig. Het exacte aantal is volgens
voorlichter J. Rameijer nog on
derwerp van studie.
In totaal snijdt VGZ tweehon
derd van de 1400 banen weg bij
Van onze verslaggever
Willem Reijn
Amsterdam - Het klonk nog
niet triomfantelijk. Maar de
ondertoon van de officiële
woordvoerder van Deutsche
Aerospace AG, kortweg Da-
sa geheten, was er een van
voldoening: „Wat zou er wel
niet gebeurd zijn als Fokker
nog steeds helemaal zelf
standig zou zijn geweest?"
Dasa pompte in 1993 427 mil
joen eigen vermogen in Fokker.
Daarmee zou de vermogenspo
sitie van de Nederlandse vlieg
tuigbouwer aanzienlijk verbe
teren, werd gezegd bij de offi
ciële ondertekening van de
overname-akkoorden in het
Scheveningse Kurhaus. Dasa
taeeg na een jaar van slepende
onderhandelingen, die vaak ge-
'ardeerd werden met anti-Duit
je sentimenten, een meerder
heidsbelang van 51 procent in
lokker.
Gisteren maakte Fokker een
verlies bekend van 460 mil
joen. Zonder dat Scheveningse
geld, om antwoord te geven op
he ietwat retorische vraag van
Duitse zijde, was het Neder
landse bedrijf nu vrijwel door
het eigen vermogen heen ge
weest. Want aan het begin van
■vet jaar had Fokker nog 537
miljoen. Zonder Duitse injectie
was er krap zeventig miljoen
over geweest. En had een fail
lissement voor de deur gestaan.
De steun van Dasa heeft Fok-
1® dus overeind gehouden.
Joch is de nabije toekomst voor
fokker nog steeds somber. Het
bedrijf heeft nog een eigen ver
bogen van vijfhonderd miljoen.
Dit jaar zal de vliegtuigbouwer
B. van Schaik...nieuwe top
man... FOTO ANP
een verlies lijden van tweehon
derd miljoen, voorspellen be
leggingsanalisten. Omdat er
1900 mensen de poort uit moe
ten, zal er nog eens honderd
miljoen moeten worden uitge
trokken voor reorganisatiekos
ten.
Dan is het geld van Fokker
bijna op. Trouwens: in kas
heeft Fokker nog amper zeven
ton, een uiterst karig bedrag
voor een bedrijf met tiendui
zend werknemers. Dat wijst op
een penibele liquiditeits-posi-
tie. „Het is vijf voor twaalf,"
zegt een beleggingsanalist.
Dat er in het jaarbericht gewag
wordt gemaakt voor behoorlij
ke verkopen in de eerste twee
maanden van 1994 (tien F50's,
vier F60's Utility, vijf F70's en
drie FlOO's), zegt hem niet zo
veel. „Vlak voor het eind van
Daf kregen we ook allerlei
mooie berichten over goede
verkopen. We dachten toen
nog: hé, de markt trekt aan,"
zegt hij met enig cynisme.
Het verschil is dat Fokker in
ieder geval Dasa achter zich
weet. Want het Duitse moeder
concern heeft dan wel te kam
pen met behoorlijke financiële
problemen in de 'Heimat', maar
het kan Fokker ook niet laten
vallen. Dan zou niet alleen het
half miljard Duitse marken (er
zijn ook nog wat leningen uit
gezet) in de Hollandse kuil ver
dwijnen, maar ook het doel van
een Paneuropese vliegtuigin
dustrie zou opeens een stuk
verder weg komen te liggen.
Ondertussen moet Fokker hard
saneren om'het hoofd weer bo
ven water te krijgen. De Raad
van Bestuur beantwoordt met
het jaarbericht de onrust onder
het personeel, vooral dat van de
eindlijnen op Schiphol, met
harde cijfers. De produktie
moet terug naar veertig toestel
len per jaar, omdat hoge voor
raden zowel negatief uitpakken
in de rentelasten als in de ver
koopprijzen. „Als je dertig
vliegtuigen op het platform
hebt staan, drukt dat de prijs
die je klant wil betalen," zegt
een Fokker-woordvoerder.
Het aanstellen van een nieuwe
gezagvoerder moet Fokker
weer op koers krijgen. De voor
gedragen topman Ben van
Schaik, die per 1 april met
unanieme steun van de Raad
van Commissarissen aantreedt,
weet zich voor een geweldige
uitdaging gesteld. De aanstel
ling van Van Schaik mag een
vondst worden genoemd. De
'49-jarige manager van Merce
des Benz Trucks uit Stuttgart
komt uit de grote Daimler
Benz-organisatie, waar Fokker
via Dasa ook onder valt.
Van Schaik voldoet zo aan twee
belangrijke voorwaarden: hij is
in Nederland geboren en moet
zo de Oranje-gevoelens van het
Nederlandse dochterbedrijf be
vredigen. En hij is inmiddels
Duitser genoeg om de Daimler-
miljoenen te bewaken.
Qua achtergrond combineert
Van Schaik ook vakmatig twee
kwaliteiten, die absoluut nood
zakelijk zijn om de toppositie
bij Fokker te kunnen bekleden.
Hij is zowel techneut als mar
keting-man. Hij heeft boven
dien een goede band met Dasa-
topman Jürgen Schrempp, die
volgens de Frankfurter Allge-
meine dezelfde positie heeft be
kleed als Van Schaik. Tot zijn
aftreden had trouwens ook
Erik Jan Nederkoorn een goede
relatie met Schrempp, die voor
zitter is van de Raad van Com-
misarissen van Fokker.
Van Schaik zal zijn benoeming
niet hebben aanvaard zonder
garanties voor de toekomst van
Fokker te hebben meegekregen.
Zoals gezegd zal dat niet kun
nen zonder flinke financiële in
jectie op korte termijn. Een
Fokker-woordvoerder noemt
het in elk geval een voordeel
dat de nieuwe voorzitter van de
Raad van Bestuur de weg bin
nen Daimler Benz weet.
Maar de belangrijkste opdracht
die Van Schaik heeft meegekre
gen, is het opstellen van een
lange-termijn-visie voor Fok
ker, die eind dit jaar klaar moet
zijn. Daarin moeten besluiten
worden genomen over nieuw te
ontwikkelen vliegtuigen. Daar
in ligt de toekomst van de Fok
ker 50 en het op de markt bren
gen van een Fokker 130 beslo
ten. Dan zal veel duidelijk wor
den over het wisselgeld, dat
Dasa van de Hollanders wil
zien voor het instandhouden
van een zelfscheppende vlieg
tuigindustrie in Nederland.
zes kantoren. De zwaarste klap
pen vallen in Maastricht, Venlo
en Bergen op Zoom, de kantoren
die het verst van het hoofdkan
toor in Nijmegen liggen. De
tweehonderd banen verdwijnen
zonder gedwongen ontslagen, al
dus VGZ.
Een deel van de werknemers kan
dus in Bergen op Zoom blijven,
een deel zal moeten gaan reizen
naar Tilburg of Eindhoven, of
verhuizen. Een ander deel waar
van de functie vervalt wordt om-
of bijgeschoold. „VGZ zal zijn
uiterste best doen die mensen
elders in het bedrijf een baan
aan te bieden", zegt Rameijer.
Het was al enige tijd bekend dat
VGZ met een ingrijpende reor
ganisatie bezig was. Kern van
dat plan is om de centrale afde
lingen te concentreren in drie
plaatsen, namelijk Eindhoven,
Tilburg en Nijmegen. VGZ bena
drukt dat die reorganisatie nodig
is om de dienstverlening aan de
1,5 miljoen klanten te verhogen.
„Daarom openen we in Den
Bosch en Nijmegen een nieuw
regiokantoor. Kostenbeheersing
speelt echt maar een secundaire
rol", aldus Rameijer.
J. van den Brink van de Dien
stenbond FNV geloof daar niet
zo in. „Dat klinkt wel aardig,
maar ze willen gewoon niet zeg
gen dat ze met een personeels
overschot zitten. Bij de fusie tus
sen zes ziekenfondsen enkele ja
ren geleden waren er 1200 werk
nemers. Door natuurlijke af
vloeiing zouden dat er 1.000
worden. Maar ze hebben er nu
1400, terwijl er niet meer verze
kerde patiënten kwamen."
De vakbondsbestuurder vond
het reorganisatieplan van meet
af aan slecht. „Bij de fusie werd
de garantie gegeven dat de
werkgelegenheid in de regio ge
handhaafd zou blijven. Mooi niet
dus."
Het personeel wacht vooralsnog
af wat er gaat gebeuren. Van een
sollicitatiegolf is zeker geen
sprake, maar dat is niet zo gek
vindt Van den Brink. „Er zijn
weinig alternatieven. Het gaat
bij VGZ in de rayons vooral om
administratieve banen op lager
en middelbaar niveau. De mees
ten hebben een hele specifieke
bedrijfsopleiding gevolgd waar
je ergens anders weinig aan
hebt."
De nieuwe structuur moet over
twee jaar gerealiseerd zijn en
twintig miljoen gulden opleve
ren. Over twee weken praten de
bonden over een sociaal plan
voor de werknemers. VGZ
spreekt liever van 'veranderings-
statuut'.
Kok: geen controle op Verzekeringskamer
Den Haag - Minister Kok van Financiën voelt er niets voor de
Verzekeringskamer te verplichten geregeld inlichtingen te ver
schaffen over verzekeraars. Ook vindt hij het niet nodig, zelf de
Verzekeringskamer te controleren. Dat blijkt uit antwoorden
van Kok op Kamervragen.
De Rekenkamer stelde kort geleden dat de Verzekeringskamer te
veel op eigen houtje beslist hoe zij toezicht houdt op de
verzekeraars, zonder dat de regering meekijkt. De kwestie werd
actueel bij het debacle van de verzekeringsmaatschappij Vie
d'Or, die vermoedelijk door fraude ten onder ging. Kok wijst er
echter op dat de Verzekeringskamer volgens de wet onafhanke
lijk is en een geheimhoudingsplicht kent.
Nieuwe vliegverbindingen met Londen
Rotterdam - De Vlaamse Luchttransportmaatschappij (VLM)
opent 11 april een lijndienstverbinding tussen de luchthaven
Rotterdam en Londen City Airport. Met drie Fokker 50-toestell-
en gaat VLM vier keer per dag heen en weer vliegen tussen de
Maasstad en het vlakbij het zakencentrum van Londen gelegen
vliegveld. Ook Flexair, die al eerder vanaf de Rotterdamse
luchthaven opereerde, gaat weer naar Londen City vliegen nu
haar financiële problemen zijn overwonnen. De maatschappij
hervat de dienst 21 maart met twee retourvluchten per dag.
Werkloosheid Frankrijk bbjft hoog
Parijs - Een spoedige vermindering van de werkloosheid kunnen
de Fransen wel vergeten. Ook als de economie binnenkort
aantrekt, blijft het aantal Fransen zonder baan op een zeer hoog
niveau liggen. De maatregelen om de flexibiliteit op de arbeids
markt te vergroten en de arbeidkosten terug te schroeven, zullen
weinig uithalen. Dat voorspelt de Organisatie van Economische
Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) in een gisteren gepubli
ceerd rapport over Frankrijk. De werkloosheid, die momenteel
12,2 procent van de beroepsbevolking bedraagt, zal tot halver
wege dit jaar blijven oplopen. Een geleidelijke daling zal op zijn
vroegst pas in de tweede helft van volgend jaar inzetten.
Andriessen wil minder regels in horeca
Zoetermeer - Minister Andriessen van Economische Zaken heeft
de horeca opgeroepen zo veel mogelijk overbodige regels in deze
branche te slopen. „Moet u nu echt iedere keer precies afmeten
hoeveel centiliter alcohol er in een borrelglas mag", zo vroeg de
bewindsman zich gisteren af tijdens de opening van het nieuwe
gebouw van het Bedrijfschap Horeca in Zoetermeer. Hij riep het
schap op nog eens te kijken naar het hele stelsel van regeltjes en
verordeningen waarmee het ondernemerschap in de horeca is
omkleed. Als voorbeeld noemde hij het verplichte classificatie
systeem voor hotels, dat precies omschrijft wat een hotel is en
wat niet.
Malaise autobranche drukt cijfers Akzo
Düsseldorf - De als gevolg van de recessie sterk gedaalde
verkoop van textiel en auto's in West-Europa is debet aan het
verlies in de vezelsector van chemiegigant Akzo. Omdat de
verkoop van personenauto's en vrachtauto's terugliep kon Akzo
minder vezels kwijt aan de auto-industrie. Er worden bovendien
minder autobanden vervangen omdat er langer met de oude
wordt doorgereden.
Dat blijkt uit het gisteren door Akzo Nobel in het Duitse
Düsseldorf gepresenteerde overzicht over 1993 in de vezelsector.
De vezelomzet daalde vorig jaar met bijna een half miljard
gulden tot 3,2 miljard; de winst van 127 miljoen die in 1992
werd behaald sloeg om in een verlies van 21 miljoen gulden.
Meer activiteiten Oost-Europabank
Londen - De Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikke
ling (EBRD), beter bekend als de Oost-Europabank, heeft haar
activiteiten vorig jaar fors uitgebreid. Het bedrag aan goedge
keurde financiering voor projecten in de vroegere communisti
sche landen verdubbelde ruimschoots van 1,09 miljard ecu tot
2,28 miljard ecu (bijna f 5 miljard). De daadwerkelijke uitbeta
lingen gingen omhoog van 122 miljoen ecu tot 435 miljoen ecu (f
945 miljoen), zo blijkt uit de gisteren gepubliceerde jaarcijfers.
De EBRD stak vorig jaar geld in 91 projecten, In 1992 waren het
er nog maar 51. De bank keurde in de industriële sector 43
projecten goed met een totale omvang van 869,5 miljoen ecu (f
1,9 miljard). Bij 28,5 procent van dat bedrag ging het om
gezamenlijke ondernemingen met buitenlandse investeerders. In
de financiële sector ging 570 miljoen ecu naar 29 projecten. De
bank keurde verder negen infrastructuurprojecten goed ter
waarde van 391 miljoen ecu.
V D voor rechter wegens 'viespeukerij'
Amsterdam - Het warenhuisconcern Vroom en Dreesmann
Nederland BV moet volgende week donderdag voor de Amster
damse politierechter verschijnen omdat er in tal van hun
restaurants viezigheid is aangetroffen. Puddingbroodjes met te
veel bacteriën, kaas met te veel micro-organismen, smerige
keukens en een onhygiënische ijsmachine zijn een paar onsma
kelijke zaken die het openbaar ministerie ten laste legt.
Het gaat om 27 feiten, door de Keuringsdienst van Waren
geconstateerd in 1992 en 1993. In de ogen van V D zijn dat
echter om 'peanuts'. „Tweeëntwintig miljoen mensen bezoeken
jaarlijks onze 64 restaurants. Van hen is nog nooit iemand ziek
geworden na het eten van wat dan ook," zegt èen woordvoerder.
Volgens hem is het een illusie te denken dat er bij 8,3 miljoen
belegde broodjes, 4 miljoen salades en 3,5 miljoen warme
maaltijden nooit iets fout gaat. De beschuldiging van vieze
keukens neemt hij echter wèl serieus. Vroom en Dreesmann
probeert via een bezwaarschrift nog onder de rechtszaak uit te
komen vanwege angst voor negatieve publiciteit.
(ADVERTENTIE)
inlegbedrag op f 10.000,- ligt en
de rente nu 4,8%* is. Girorekening
houders die een Kapitaal- of
Leeuwrekening willen openen,
kunnen dat vandaag nog thuis
De Postbank Kapitaalrekening met een zonder kosten van opnemen. Zelfs een doen. Gewoon via hun giroboekje,
eerste minimum inleg van f25.000,- biedt bedrag boven de f25.000,-, als u dit een En wie er eerst nog wat meer over wil
de ideale combinatie van zeer hoge rente maand van tevoren reserveert. weten, belt nu even Klantenservice Sparen:
(nu 5,3%*) én alle opnaaievrijheid. Hetzelfde principe geldt ook voor het nummer is
U kunt er namelijk elk willekeurig bedrag de Leeuwrekening, waarbij het minimum (020) 591 82 20.
•Rentevergoeding per 1 februari 1994.
