DE STEM
De welvaart van Singapore
IAL
m
D.
POORT NAAR
HET VERRE OOSTEN
lag anders
eclamemakers
over politici
let ongrijpbare
Puch-gevoel
Mijnen, de
stille dood
10RDIGERS
Tot voor kort stond het
Westen met een air van
onverslaanbare
superioriteit de
Oosterlingen te woord.
De rollen zijn omgekeerd.
Met het schaamrood op
de kaken, komen
Westerse politici
bekennen dat de waarden
en normen van het
Oosten zeker gelijk zijn
aan die van de oude
democratiëen.
Singapore baseert
het economisch
beleid op de leer
van Confusius
De misdaadcijfers
zijn opnieuw
teruggelopen. Dat
benauwt de politie
X 64
lekreatie is een
;e rubriek van de
jdengroep.
reserveringen:
5225, fax 073-137750
9,5201 AK Den Bosch
IJKE VAK.DAGEN in
irgland (Hessen) Kmr
ged.balkon.TV. 4 da
ding m. HP DM 210
ntb.buffet) Verlenginn
DM 45. Hotel-Penj
am Wald, D35088
berg-Laisa. tel'
6452.8676
Weekend
ZATERDAG 5 MAART 1994 DEEL
oed ELFERSHAU-
Hotel-Pension spec
lichamelijk gehandi- l
mensen in idyllische
00-49.5661.52160.
n of luxe
efeen
krijgt u
p zaterdag
Burgemeester Bram Peper van Rot
terdam schudde met zijn nieuws-
jaarsrede Nederland wakker. Een
van de oude, trouwe waarden waar
op de Nederland mocht rekenen,
stond plotseling ter discussie: als we
de handen niet uit de mouwen zou
den steken, zouden de dagen van
Rotterdam als grootste haven ter
wereld zijn geteld. Singapore zou
zich met die titel mogen gaan
tooien.
Singapore geldt als de toegangs
poort tot Zuidoost-Azië. Het land
rapporteerde vorige week een eco
nomische groei van 9,9 procent.
„Omdat ze te bescheiden zijn om de
groei meteen in dubbele cijfers te
schrijven," zegt een Nederlandse
waarnemer.
Singapore is een welvarend land.
Zonder grondstoffen als olie of ijzer
weet Singapore zich met een inko
men van dertigduizend gulden per
inwoner zich tot de top van de
wereld. Het inkomen per hoofd van
de bevolking ligt daarmee boven dat
van EU-lidstaten als Griekenland
(15 mille), Ierland (22 mille), Portu
gal (12 mille) of Spanje (25 mille).
De inflatie is beheerst met een ge
middelde rond de 2 procent. De
werkloosheid ligt op ruim zeventig-
krieken van de dag
e gezicht. Eerst ste
en en dan de frisse
Heerlijk wandelen
iele gezin. In diep-
;sen en langs bruis
en. Langs de Moezel
rchten en kastelen.
tingen-Rachtig voor
■n een prima diner,
jens valt er zoveel te
i deze coupon in.
280,- (7 Nachten
xemburg. Boottocht,
iproeven).
Zeltingen-Rachtig.
t/m 19 maart '94.
ZIE WEEKEND 2
ALEN
ende stoomtijdperk.
locomotieven en
\tuur walsen,
en meerijden
mtreintjes.
)0 - 18.00 uur-
Rosmalen
13, Rosmalen
enbosch - Nijmegen,
'n - 19050
I ZIE WEEKEND 3
ZIE WEEKEND 4
liensttreding
35 jaar
beschikbaar
n wagen
erband
hoge commissie
>eding of firmawagen
iiding
00-19.00 uur
duizend mensen ofwel 2,7 procent.
Economen beschouwen dat niveau
als een absoluut minimum.
De welvaart leest zich af in de koers
van de Singaporese dollar. De Ne
derlandse gulden geldt voor de Sin-
gaporezen als een zwakke munt. De
Singaporese dollar nam in vijf jaar
met vijftig procent toe van 80'cent
tot 1 gulden 20.
Met hoge lonen en een hoge dollar
koers heeft Singapore zich toegelegd
op zakelijke dienstverlening. De in
dustrie heeft zich verplaatst naar
omliggende lage-lonenlanden als
Maleisië en Indonesië.
In Singapore zitten de banken, de
advocatenkantoren, de accoutants,
de verzekeringen. En het land trekt
met interessante fiscale regelingen
multinationals die een hoofdkwar
tier voor Zuidoost-Azië willen vesti
gen.
Economisch redacteur Willem Reijn
bezocht Singapore. In een serie arti
kelen doet hij verslag van Neder
landse bedrijven, die Singapore ko
zen als uitvalsbasis. Vandaag het
eerste, inleidende deel.
De Hollandse club is
fraai gelegen met ei
gen tennisbanen,
zwembad, goedkoop
restaurant en fitness
ruimte incluis. Tussen
de menukaart steekt een foldertje.
'Wegens groot succes herhalen we
de Naggin' Night'. Het hoogtepunt
voor Nederlanders in het buiten
land: de mopperavond. Mopperen
op de luidruchtige kinderen, kla
gen over de tekorten op de exploi
tatie.
Lee Kuan Yew is de pater familias
van de staat Singapore, waarvan
hij sinds de oprichting in 1959 31
jaar onbetwist leider was,
De regering had die week net be
kend gemaakt dat de economische
groei van Singapore over 9,9 pro
cent had bedragen. Hoe komt dat
toch, dat de landen van de Draak,
Zuid-Korea, Taiwan, Hongkong en
Singapore, zich zo sterk ontwikke
len en dat het Westen achteruit
hobbelt?
Het antwoord van Lee Kuan Yew
kenmerkt de benadering. Lee ant
woordt niet dat de belastingdruk is
verlaagd, dat de regering succesvol
is met fiscale stimulansen of dat
produktiviteit per werknemer is
gestegen.
Lee Kuan Yew zegt dat de leer van
Confucius, de Chinese wijsgeer die
vijf eeuwen voor Christus een basis
onder de Chinese cultuur legde, ten
grondslag aan de prestaties van de
bevolking. De waarden en normen
van het Confucius zijn terug te
brengen tot onderwijs, opvoeding,
scholing en discipline. Hij bestem
pelt de familie, het gezin tot het
hoogste levensdoel'. „Het verlangen
om de familie eer aan te doen door
scholing, hard werken en samen
werking.
„In een Westers gezin van vandaag
de dag zijn ouders niet geïnteres
seerd in de prestaties van hun
kinderen, en de kinderen zijn er
niet in geïnteresseerd om eer te
doen aan hun familie. Dat is het
begin van de problemen," zegt Lee.
De problemen van het Westen, zo
moet de pers van Lee begrijpen,
zijn niet conjunctureel, maar struc
tureel en cultureel.
„Omdat het gezin in het Westen is
ingestort, stimuleert niemand de
kinderen om te werken en te stude
ren," oordeelt de Singaporees. Het
resultaat: van school komen hele
ongedisciplineerde hordes, met een
povere kennis van wetenschap,
techniek en wiskunde.
Hoe anders is het in de landen van
de Draak. „In een Oosterse familie
willen de zoons en dochters stude
ren en presteren, zodat zij eer
brengen aan hun familie."
Singapore is een prestatiemaat
schappij De Mercedes Benz is met
zesduizend verkochte auto's per
jaar na Toyota het tweede merk
van het land. De zak-telefoon rin
kelt in restaurants onophoudelijk.
Spijkerbroeken zijn kinderkleding.
Een blauwe of grijze broek, over
hemd met lange mouwen en een
stropdas vormen het uniform,van
ce Singaporees.
Als werken al geen levensdoel op
is, dan is werken wel nodig om te
overleven. Want Singapore is duur.
Omdat de ruim drie miljoen inwo
ners op een gebied van 626 vier
kante kilometer moeten leven, is
ruimte schaars. De bebouwing
moest dus de lucht in.
De meeste Singaporezen leven in
koopflats. Een vierkamer-apparte-
ment kost twee ton, als iemand het
geluk heeft er een nieuw te mogen
kopen. Op de vrije markt gaat de
prijs snel omhoog naar drie ton of
zelfs meer.
Dus werkt de Singaporees. In veel
gezinnen werken zowel man als
vrouw zes dagen per week. Thuis
verzorgt een Filippijnse de huis
houding en de kinderen. Op zondag
Door Willem Reijn
Singapore is duur. Omdat de ruim drie miljoen inwoners op een gebied van 626 vierkante kilometer
moeten leven, is ruimte schaars. De bebouwing moest dus de lucht in. foto de stem
De ethiek van de Draak
zie je de kolonie Filippijnse vrou
wen in de talloze winkelcentra,
waar ze zich verlustigen aan de
uitgestalde koopwaar, die onbe
reikbaar blijft voor hun lonen van
350 gulden per maand.
Het succes van Singapore wordt
ook wel toegeschreven aan de sa
menstelling van de bevolking.
Driekwart van de bevolking be
staat uit Chinezen, die begin deze
eeuw als koelies in de haven van
Singapore kwamen werken. De
Chinezen beheersen de handel in
Zuidoost-Azië. Het 'netwerken'
tussen Chinese gemeenschappen in
de grote steden in de regio is een
succesfactor.
Singapore is een Chinese stad tus
sen moslim-landen. Tot schrik van
de regering raken die landen ook
geïnfecteerd door het fundamenta
lisme. Het handhaven van een ei
gen identiteit wordt daarmee be
langrijker. Engels is officieel de
voertaal van Singapore. Maar om
de Chinese status te versterken, is
de regering een campagne Spreek
Mandarijn begonnen.
Leren en werken. De opleiding van
de Singaporese jeugd is relatief
hoog. Dat past in het streven om
Singapore een vooraanstaande rol
in de zakelijke dienstverlening te
laten spelen. Industrieel kan Sin
gapore alleen nog maar concurre
ren als de stad high tech goederen
produceert. Voor de fabricage van
plastic speelgoed is Singapore te
duur.
Singapore is door-en-door kapita
listisch. Maar vrijheid is geen blij
heid in het land. De economie is
zeer centraal geleid. „Als de rege
ring iets van plan is, dan kun je
kiezen als bedrijf: of je doet mee, of
je verlaat het land. Een tussenweg
bestaat er niet."
Die politiek houdt zich eenvoudig
staande zolang er groei is. Want
wie meewerkt aan de plannen van
de regering, krijgt vanzelf zijn be
loning. Bovendien is er met de vijf-
anp/afp
en tienjarenplannen een grote mate
van voorspelbaarheid van rege
ringsbeleid.
Eén keer leek het mis te gaan. Het
economische wonder van meer dan
tien jaar groei van meer dan tien
procent, stokte. Het land raakte in
een recessie. Maar de regering ver
laagde per decreet de lonen met
twintig procent. De pijn werd met
wat belastingmaatregelen verzacht.
Niemand protesteerde echt, ook al
bij gebrek aan vakbonden naar
Westers model, en zie: de locomo
tief kwam weer op stoom en de
trein denderde voort.
Alles is geregeld in Singapore. Sin
gapore is een van de schoonste
wereldsteden. Het water uit de
kraan is drinkbaar, ook voor Wes
terse toeristen die soms nog
krampachtig met flessen bronwater
rondlopen, omdat zij niet kunnen
geloven dat het leidingwater net zo
schoon is als thuis.
Nederland schafte de verzorging
van bermen tijdens de recessie van
de jaren tachtig af als onderdeel
van de bezuinigingsgolf. Wie nu
een middelgrote stad binnenrijdt,
krijgt de indruk een buitenwijk
van een ontwikkelingsland te be
zoeken.
Heel Singapore is verzorgd. De
bermen zijn perkjes. De wolken
krabbers in het zakencentrum zijn
gebouwd met een variëteit die on
bekend is bij Westerse architecten.
Die hebben na het optrekken van
een donkere spiegelwand al snel de
indruk een high-tech project te
hebben opgeleverd.
Dat beeld vormt een scherp con-
strast met het beeld van moderne
Westerse steden. Zet tegenover de
eerste indruk van de bezoeker aan
Singapore het gevoel van de bui
tenlandse reiziger die het Centaal
Station in Amsterdam uit stapt. Hij
moet de indruk hebben een enkele
reis Sodom en Gamorra te hebben
geboekt. De treurig makende aan
blik van de etalage van de Westerse
geliberaliseerde verzorgingsstaat.
Links de hoeren, rechtvooruit
openlijk drukbeklante supermark
ten voor drugs en rechts de zwer
vers als de verliezers van de Wes
terse struggle for life.
In Singapore zijn de misdaadcijfers
over 1993 opnieuw teruggelopen,
voor de vijfde keer op rij. Dat
benauwt de Singaporese politie.
„Het publiek mag geen verdere
afname van de criminaliteit meer
verwachten," waarschuwt direc
teur Khoo Boon Hui van het Crimi
nal Investigation Department
(CID).
De stadstaat heeft officieel 3,1 mil
joen inwoners. Daarnaast komen
over de bruggen naar het buurland
Maleisië elke dag honderdduizen
den arbeiders om te werken in de
bouw, de havens en de fabrieken.
Het aantal inbraken ging 3,8 pro
cent terug naar 2924, het aantal
andere diefstallen en overvallen
met 5,4 procent tot 1008 en het
aantal autodiefstallen met 9,4 pro
cent tot 3162. Drie gewapende
overvallen noteerde de politie' van
Singapore.
Dat het aantal moorden met 38
procent omhoog ging, lijkt pijnlijk.
Maar in 21 van de 58 gevallen was
een buitenlander betrokken, rela-
tieveert directeur Khoo van de
CID. Gemiddeld telt Singapore op
3,1 miljoen inwoners ongeveer
evenveel moorden als Rotterdam
met nog geen vijfhonderdduizend
mensen.
De tachtig verkrachtingen uit de
statistieken (overanderd) moeten
wellicht enigszins worden genuan
ceerd. In een samenleving die seks
compleet uit het openbare leven
heeft gebannen, zal het doen van
aangifte waarschijnlijk pas in ex
treme gevallen geschieden.
In Nederland is criminaliteit het
onderwerp dat de kiezers het mees
te bezighoudt en verontrust. De
tolerante democratie heeft zich te
gen het volk gekeerd. En het volk
reageert door zich tegen de demo
cratie te keren.
De Singaporese democratie heeft in
Westerse termen niet veel om het
lijf. De People's Action Party (PAP)
is sinds de onafhankelijkheid in
1959 aan de macht. Oppositie van
enige betekenis is er niet - ook al
omdat in de jaren zestig tegenstan
ders werden opgepakt wegens op
ruiende leuzen. Dertig jaar later
zaten ze nog in de gevangenis.
De aanpak van de criminaliteit is
zoals met alles drastisch. Lijfstraf
fen worden nog steeds gegeven. De
dokter controleert of de veroor
deelde de twintig stokslagen fysiek
wel kan overleven. Hij grijpt in als
er na tien slagen onherstelbare
schade aan het gepijnigde lichaam
dreigt te worden aangericht. De
veroordeelde mag dan na een half
jaar terugkomen, om de rest van
zijn straf te ondergaan.
Straffen zijn vaak draconisch.
De doodstraf op de handel in
drugs geldt ook voor buiten
landers, zo merkte de Neder
lander Van Damme. Hij wacht in
de dodencel af of zijn verzoek tot
amnestie wordt gehonoreerd.
Het toestaan van de doodstraf be
tekent niet dat er geen recht is in
Singapore. Mede-verdachte Maria
Krol en haar Nigeriaanse compaan
werden ondanks sterke aanwijzin
gen van betrokkenheid tot verras
singen van een ieder vrijgesproken
omdat het onomstotelijk bewijs
niet werd geleverd.
De vraag is bijna een economische.
Wat is het meest democratisch: de
handelaren in de dood met de dood
bestraffen zoals in Singapore, of
hun klanten als slachtoffers de
dood in laten handelen?
De luchtvaartshow van Singapore
is een van de bewijzen van de
verschuiving in de wereldorde. Tot
voor kort waren Bourget bij Parijs
en Farnborough in Engeland de
belangrijkste luchtvaartshows.
De Engelse show heeft in de rang
lijst plaats moeten maken voor
Singapore. Een kenmerkende ver
schuiving. De Britten treuzelden
tot 1959, voordat zij Singapore en
Maleisië hun onafhankelijkheid
schonken. De PAP van Lee be
schouwden zij als een soort com
munistische dreiging voor de regio.
Maar Singapore ontwikkelde zich
juist tot het centrum van de nieuwe
kapitalistische wereld van Zuid
oost-Azië.
De show in Singapore was ontluis
terend voor wie gelooft in de supe
rioriteit van het westen. Met de
hoed in de hand vroegen de verko
pers van Westerse vliegtuigen en
oorlogsmateriaal om belet bij de
Oosterse gezagsdragers. Maar de
verkopers waren allang blij weer
eens een positieve sfeer te mogen
proeven. „Thuis praten we alleen
maar over bezuinigingen, ontslagen
en recessie. Hier heb je het tenmin
ste weer eens over groei," ver
zuchtte een manager.
Het Westen is jaloers op het Oos
ten. De waarde van de ethiek en de
cultuur is bepaald door de econo
mische verhoudingen. Tot 1959
heerste het Westen daadwerkelijk
in Singapore. Tot begin jaren tach
tig heerste het Westen politiek-eco-
nomisch in Singapore.
Nu verschuiven de ethiek en cul
tuur op de bewegende economische
machtsverhoudingen.
Mevrouw Ursula Seiler-Albring, de
Duitse staatsecretaris van buiten
landse zaken, bezocht onlangs Sin
gapore. Met de pet in de hand.
„Azië is niet langer bereid om
klakkeloos de systemen, waarden
en normen over te nemen die wij
hebben gecreëerd. De dagen van
een eenzijdige politiek tegenover
Azië zijn voorbij," zei de staatse
cretaris.
De politica, lid van de liberale
FDP, werd nog eens in Singapore
geïntroduceerd als vertegenwoor
digster van de grootste economi
sche macht binnen de Europese
Gemeenschap. Seiler-Albring be
loofde beterschap van het Westen.
„Wij moeten ons meer openstellen
voor de gedachten van Azië, ook op
het vlak van mensenrechten en so
ciale rechten, in plaats van hen
steeds weer de les te lezen."
