Bisschop
Bomers
blijft aan
Dagen van bisschop Bomers zijn niet noodzakelijk geteld
Wel minder bevoegdheden
l/let vlag en wimpel
BINNENLAND
A3
Spermatest voor
doe-het-zelvers
DE STEM
COMMENTAAR
Ruim duizend
taxichauffeurs
nemen afscheid
van collega
Van der Duim
niet in raad
Extreem-rechts
ook in deelraden
KIEZINGEN
'Lokale partijen
moeten regeren'
Strop voor
'beleggers'
D66-aandelen
BINNENLAND KORT
urr 1994
VRIJDAG 4 MAART 1994
a zullen wij
tal belangrijke
wil niet
Hen zijn.
ken met het
rpaupering.
er besche™
edrijven."
koiiieJ
vootJ
hel
tegenl
iuj/viu>gi het biel
bescherming aat|
t zeggen
,Maar l
moeite zal hebber!
■tting van de gewoel
bevestigt de Leidsel
C. Mudde: „Het zouf
rbazen als over vierl
ar de helft in de raaffl
e verricht al enkeiel
zoek naar de groeien!
van extreem-rechtsef
West-Europa,
t uit ervaring dat veel
teraadsleden vroegl
aken. „Partijgenote!
op de lijst stonden!
hun schrik tot def
dat ze alsnog in del
en verschijnen. Dief
ar helemaal niet op!
Ie stonden alleen op.
vriendendienst. Lijst-I
het gebrek aan enige]
holing en bestuurser-)
lig raadslid nog lelijk!
stelt Mudde. „Op de]
ngen die vaak door)
'orden gegeven, leren]
in het openbaar moe-]
n en hoe ze met de
:n omgaan. Het is een]
rlevingscursus. Maai
specifieke raadswerk!
iets. Het blijft amaJ
Van onze verslaggever
Haarlem - Bisschop H. Bomers van Haarlem blijft aan,
maar hij zal zich voorlopig niet meer bemoeien met
enkele gevoelige zaken zoals de priesteropleiding. Ook
geeft hij de behandeling van klachten over liturgische en
oecumenische overtredingen voor 1 a 2 jaar uit handen.
ige CD-lijsttrekker
lissingen heeft de ver-1
erwinning (van nu]
zetels) flink gevierd,
tanden geleden ver-I
ij 'met twee zetels heel
te zijn'. Zijn tweede]
Pon heeft inmiddels
ls lid vanwege de uit-1
n koers van de partijjl
Poppe vermoedelijkf
te tijd deel uitmakeij]
meenteraad in Vlissin-1
,t hij hoge ogen gooit]
weede Kamer ('ik ver-]
sen de vierde en acht-1
op de lijst te komen').|
rwierf eind vorig jaar
bekendheid toen hij]
zijn CD-activiteiten ge-
d als kaderlid van de]
lond FNV. De twee an-J
■raadsleden in Vlissin-]
J. van Scheppingen en
Of de maatregelen voldoende
zijn om de roep om zijn aftreden
te doen verstommen, is nog hele
maal niet zeker. De belangrijkste
diocesane organen beraden zich
daar vandaag op.
Bomers' twee naaste medewer
kers, vicaris-generaal G. Geu-
kers en vicaris M. de Groot ne
men de bevoegdheden van hem
over. Hulpbisschop J. Les-
crauwaet krijgt er op zijn uit
drukkelijke verzoek geen enkele
taak bij.
De Haarlemse bisschop heeft de
eft de verkiezingsavoni
acht in het gemeentel
ïen met de andere par-
jn er al contacten
?e, PvdA en CDA zulle)
wel uitslapen en di
ft al eerder gezegd op tl
als wij in de raad ko:
lotspraak."
eniet na van 'een gl
erwinning'. En herhaal!
e-lijsttrekkers in Zuid-
lerland: „Het is duidi
.e Vlissingse burgers hel
ïeens zijn met het gi
ieleid. Veel beloven en
loen, dat is de kiezel
isingers zijn een vergi
geworden."
n jullie daar aan doen)
oet een greep uit zijr
ïgsprogramma: meel
verlichting, geen onei-
ebruik van gemeentelij
tingen, speelvoorzienin-
wijken en andere brave
tiaar ook: politieposten
vijkgebouwen en gee"
rspositie voor minderhi
'ij gaan tegengas geven,
n nu al de wijken in,
bevolking die ons geko-
t."
ope zegt in te zijn voor
erking. „Ik verwacht,
le sympathieke reacties,
van de RPCU (Rechtse
nts Christelijke Unie) en
zie ik ook goede punten
irogramma. Aan ons zal
mankeren."
ventuele beschuldigingen
•aad van racisme heeft
zijn antwoord al klaar:
;s aaflbieden. Anders
hen voor de rechter. Die
moeten zelf maar eens
hun eigen zakje kijken,
it stinkt behoorlijk."
gunt Poppe ons nog 'een
tje'; binnen veertien da-
rdt een afdeling in Mid-
opgezet. „Nee, daar kan
t nog niets over zeggen.
Den Haag (anp) - Mannen
die twijfelen aan hun
vruchtbaarheid kunnen nu
hun eigen zaad onder de
loep nemen. Sinds enkele
dagen ligt een doe-het-zelf
test in de winkel waarmee
het aantal gezonde zaadcel
len kan worden gemeten.
Volgens fabrikant Tecno
Lab International BV dé
manier om in huiselijke om
geving de vruchtbaarheid
van de man te testen. De
Amsterdamse gyneacoloog
en vruchtbaarheidsspecia
list F. Broekmans van het
VU-ziekenhuis stelt echter
dat de aanwezigheid van
veel gezonde zaadcellen niet
automatisch betekent dat
iemand vruchtbaar is.
„Onvruchtbaarheid kan ook
veroorzaakt worden door
afwijkingen aan de zaadcel
len, aanwezigheid van anti
stoffen en ontstekingen aan
het afvoerkanaal. De test
houdt daar geen rekening
mee," zegt Broekmans.
Volgens een woordvoerder
van de fabrikant is de test
voor 90 tot 93 procent be
trouwbaar. „Een zeer hoge
score voor een test", zegt
hij.
Een vruchtbare, gezonde
man heeft minimaal twintig
miljoen beweeglijke zaad
cellen per milliliter sperma.
Mannen die een jaar lang
proberen hun vrouw zwan
ger te maken en bij wie dat
niet lukt, worden onvrucht
baar genoemd. Vaak is hun
aantal gezonde zaadcellen
fors minder dan twintig
miljoen.
maatregelen gisteren bekendge
maakt. Hij volgt er de adviezen
mee op van de commissie, die de
crisis in zijn bisdom heeft onder
zocht.
Bisschop Bomers treedt niet af
omdat de commissie dat niet
heeft aanbevolen. Zijns inziens
vraagt de situatie daar ook niet
om. Op zijn aftreden was vorig
jaar door diverse geledingen van
het bisdom sterk aangedrongen.
De Haarlemse bisschop maakt
duidelijk, dat de eindverant
woordelijkheid voor de gang van
zaken toch in zijn handen blijft.
Bisschop Bomers onderschrijft
de analyse van de commissie, die
zes ernstige knelpunten in het
bisdom Haarlem heeft geconsta
teerd. Onder andere een diepe
vertrouwenskloof en vastgelopen
communicatie. Herstel van ver
trouwen is volgens de commissie
een kwestie van jaren. Om daar
voor ruimte te maken heeft de
commissie de 'Roermondse op
lossing' op tafel gelegd. Door de
affaire Rolduc zag bisschop Gij-
sen zich ook gedwongen een
aantal zware bevoegdheden af te
staan aan twee nieuwe vicaris
sen. De benoeming van één nieu
we vicaris in Haarlem, zoals de
commissie aanbeveelt, houdt
mgr. Bomers nog in beraad.
De Haarlemse commissie werd
door Bomers zelf vorig jaar au
gustus ingesteld, nadat de al
lang bestaande crisis op straat
was beland. De commissie stond
onder leiding van mevr. M. van
den Muijsenbergh-Geurts uit
Goirle. Zij is voorzitter van de
Katholieke Raad voor Kerk en
Samenleving. De oprichting, met
medeweten van Bomers, van een
nieuwe, behoudende priesterop
leiding in zijn bisdom was vorig
jaar de lont in het kruitvat.
Kardinaal Simonis heeft de op
stelling van zijn Haarlemse col
lega met instemming begroet.
Hij verwacht nu van elke gelovi
ge in het bisdom een maximale
bereidheid en inzet om de blok
kades te doorbreken en de ern
stige verdeeldheid te boven te
komen.
De Diocesane Pastorale Raad, de
Priesterraad en de Dekensverga
dering van het bisdom Haarlem
trekken zich vandaag de hele
dag terug voor beraad. Of deze
organen de gekozen weg begaan
baar zullen vinden, hangt vol
gens een ingewijde vooral af van
wat het in de praktijk precies
inhoudt, dat bisschop Bomers de
eindverantwoordelijkheid be
houdt. -
in Bergen op Zoom ten-
leeft twee zetels in de
geworpen gekregen. De
rordt 'verblijd' met de
e J. van der Steen. Af-
uit Vlissingen, sinds
kamers in de Schelde-
i lid van de CD-motor-
ijn vader is lid van het
jk hoofdbestuur van
de
Den Bosch verhuisd
woord over Bergen
Een taxichauffeur bindt een rouwvlaggetje aan de antenne van zijn auto.
foto anp
Rotterdam (anp) - Onder
enorme belangstelling is gis
teren op de begraafplaats
Hofwijk in Rotterdam de
56-jarige taxichauffeur G.
Frensdorff gecremeerd.
De chauffeur werd vorige week
vrijdagnacht door onbekenden
doodgeschoten. Ruim 1200 colle
ga's uit Rotterdam, Amsterdam,
Den Haag, Utrecht en uit Bra
bant bewezen hun collega de
laatste eer.
Aan de crematie was een rit door
Rotterdam voorafgegaan waar
aan ruim 1000 taxi's deelnamen.
De stoet had een lengte van
zeven kilometer.
Doordat het geruime tijd duurde
voordat de enorme rouwstoet het
crematorium Hofwijk in Rotter-
dam-Overschie had bereikt, be
gon de plechtigheid daar bijna
een uur later. Tot laat in de
middag waren de taxistand
plaatsen in Rotterdam leeg. Al
leen in noodgevallen konden wa
gens telefonisch worden besteld.
Tijdens de crematie werden ook
door de taxicentrales in Den
Haag en Amsterdam alleen
'noodritten' aangenomen.
De crematie kreeg door de enor
me toeloop het karakter van een
massaal gedisciplineerd protest.
De ruimte van Hofwijk, goed
voor zo'n 900 plaatsen, was te
klein om alle bezoekers te kun
nen herbergen.
Door de moord op Frensdorff is
de discussie over beveiliging van
de taxi's weer opgelaaid. Vorige
week beloofde minister Hirsch
Ballin (justitie), dat er landelijk
maatregelen zullen worden ge
nomen. De taxicentrales willen
binnenkort met het ministerie
overleggen over het tot stand
brengen van een directe verbin
ding tussen de taxi's en de poli-
tiemeldkamers.
Voormalig schaatskampioen
Hilbert van der Duim zal geen
plaats in de gemeenteraad van
Assen gaan bezetten. Dat heeft
een woordvoerder van de Poli
tiek Logisch Oprechte Partij
(PLOP) gisteren meegedeeld.
De PLOP won woensdag bij de
verkiezingen vijf zetels in de
Asser gemeenteraad, waardoor
het de op één na grootste partij
van de Drentse hoofdstad werd.
Van der Duim stond op de
dertigste plaats van de kandi-
dateiSijst, waar hij als lijstdu
wer fungeerde. Hij werd met
voorkeurstemmen gekozen. Hij
wil zich op de achtergrond wel
inspannen voor de partij, zegt
hij, maar heeft als leraar te
weinig tijd om een functie in de
raad te vervullen.
Inderdaad stemmen ook men
sen in 'nette wijken' op de
extreem-rechts, zo blijkt uit de
verkiezingsuitslag van de
stadsdeelraden in Rotterdam.
In alle twaalf deelgemeenten
van Rotterdam behaalde de ex
treem-rechtse partijen CD en
CP'86 een bijzonder grote
stemmenwinst.
Worden CD en CP'86 opgeteld,
dan vormt extreem-rechts in
zes van de twaalf deelgemeen-
ten de tweede politieke stro
ming. Behalve in Hillegersberg/
Schiebroek en Hoek van Hol
land blijft de PvdA ook in de
Rotterdamse deelgemeenten de
grootste partij.
In Amsterdam zijn wat de zes
tien stadsdeelraden betreft,
vooral de lokale, onafhankelij
ke partijen gegroeid. In sommi
ge stadsdeelraden haalden die
vanuit het niets een aantal ze
tels. De enige stadsdeelraad
waar extreem-rechts mee deed
en ook werd gekozen is Zee
burg.
Succesvolle lokale partijen als
de Asser PLOP moeten nu ook
maar eens laten zien dat ze
kunnen besturen, vindt PvdA-
voorzitter Rottenberg. „Het is
van tweeën een," aldus Rotten
berg, „winst behalen en ook
medeverantwoordelijkheid ne
men of met je winst niets
doen."
De PvdA voelt er niet voor de
lokale partijen bij voorbaat uit
te sluiten van deelname aan de
colleges van burgemeester en
wethouders. Dat zou betekenen
dat de PvdA met de andere
gevestigde partijen de verant
woordelijkheid op zich neemt
voor het dagelijks bestuur en
de lokale partijen de kans krij
gen zich in een oppositierol
verder te profileren.
Rottenberg wil echter absoluut
niets weten van deelname van
extreem-rechtse partijen aan
de colleges van B W. Hij
■ontkent overigens op grond van
intern onderzoek dat voormali
ge kiezers op zijn partij 'hofle
veranciers' van de CD en de CP
'86 zijn geworden. „Het zijn
vooral de voormalige niet-
stemmers die nu voor deze par
tijen hebben gekozen. En veel
van die mensen wonen ook nog
in de zogenoemde nette wij
ken."
Rottenberg
Deelnemers aan de politieke
aandelenmarkt (PAM94) voor
de gemeenteraadsverkiezingen
die de afgelopen weken hun
geld op een forse verkiezings
winst voor D66 hadden gezet,
hebben woensdagavond flink
geld verloren. De grootste
winst is behaald op het aandeel
'overige partijen'.
Op het moment dat woensdaga
vond de stembussen sloten, no
teerde het aandeel D66 op de
gemeenteraadsmarkt 15,2 cent.
Gistermorgen bleek echter dat
slechts 11,1 procent van de kie
zers bij de gemeenteraadsver
kiezingen op deze partij had
gestemd. D66-aandeelhouders
kregen per aandeel dat percen
tage in centen uitbetaald: een
verlies dus van 4,1 cent per
aandeel.
Daarentegen boekten de aan
deelhouders 'overige partijen'
een fraaie winst. Dat aandeel
was woensdagavond tegen
19.00 uur nog te koop voor 16,7
cent. De aandeelhouders kre
gen donderdagmorgen echter
21,6 cent per aandeel uitbe
taald.
Voor alle andere aandelen la
gen de verschillen tussen de
koersen van woensdagavond en
de uitslag van de gemeente-
raadsverkiezingen aanzienlijk
foto anp dichter bij elkaar.
Het wordt tegenwoordig alsmaar moeilijker om men
sen nog te vertrouwen als ze iets beweren of opschrij
ven. Zelfs achter de simpelste cijfertjes lijken bijbe
doelingen schuil te gaan.
Neem nou de cijfers van het aantal eindexamenkandi
daten in het voortgezet onderwijs dat last heeft van
woordblindheid. Dat aantal is ten opzichte van het
vorige examenjaar met 25 procent toegenomen.
Gelukkig is in ons immer waakzame parlement deze
schrikbarende toename ontdekt en is er meteen twijfel
uitgesproken over het waarheidsgehalte ervan. De
Kamer vermoedt dat scholen via woordblindheid wat
extra examentijd willen ritselen.
Er is nu aan minister Ritzen gevraagd om iets aan dat
gerommel te doen, dus rond de eeuwwisseling zal dat
wel geregeld zijn. Ondertussen blijven er natuurlijk
eindexamenkandidaten komen die echt woordblind
zijn.
Die zullen in eerste instantie wel weer slachtoffer
worden van de nieuwe instructies. Want kortzichtig
heid is, zeker op ministeries, een veel voorkomende
afwijking.
MERIJN
Pourier formateur op Antillen
Willemstad - De Antilliaanse gouverneur Saleh heeft M. Pourier
aangewezen als kabinetsformateur. Hij heeft de grote winnaar
van de verkiezingen gevraagd een kabinet te vormen, dat bij
voorkeur steunt op een tweederde meerderheid in het parlement.
De PAR (Pro Antias Restructure - Voor een Geherstructureerde
Antillen) onder leiding van Pourier won vorige week de op vijf
Antilliaanse eilanden gehouden parlementsverkiezingen.
Ex-junglecommando's niet meer illegaal
Den Haag - Acht voormalige strijders van Ronnie Brunswijks
Surinaamse Junglecommando kunnen hun Nederlandse onder
duikadressen verlaten. De mannen, wier asielaanvragen vorig
jaar waren afgewezen, mogen van Justitie nu toch blijven in
afwachting van een uitspraak van de Raad van State.
De militairen hadden politiek asiel aangevraagd omdat zij bang
zijn door de vroegere legerleider Bouterse te worden geëlimi
neerd. Een aantal van hen behoorde vroeger tot de lijfwachten
van de couppleger, maar is later overgelopen naar Brunswijk.
Wim van der Valk deken van Weert
Maastricht - Op korte termijn is de benoeming te verwachten
van Wim van der Valk tot deken van Weert. De geruchten dat
ex-kannunik Van der Valk die in Antwerpen woont, deken van
Weert zou worden, staken al onmiddellijk na het overlijden van
zijn voorganger de kop op. Het bisdom ontkende, maar kenne
lijk zijn kort daarna toch gesprekken op gang gekomen tussen
de staf van het bisdom en de ex-kannunik.
Helemaal rond is de benoeming nog niet. Het bisdom en Van der
Valk zijn het eens, maar de gesprekken met het kerkbestuur zijn
nog niet afgerond. Wim van der Valk was jarenlang een naaste
medewerker van bisschop Gijsen.
Lesbiënnes vrijen niet altijd veilig
Utrecht - Ook lesbische vrouwen moeten oppassen voor aids. Ze
hebben vaker risicovolle seksuele contacten dan ze zelf denken.
Dit blijkt uit onderzoek van Homostudies Utrecht. Lesbiënnes
vrijen niet uitsluitend met elkaar en maken daardoor geen
onderdeel uit van een gesloten circuit, zoals vaak wordt
gedacht. De onderzoekers ontdekten dat van de onderzochte
twintig vrouwen, een groot deel seksuele contacten heeft gehad
waarbij overdracht van het hiv-virus in principe mogelijk was
geweest. Vrouwen kunnen besmet raken als zij onbeschermd een
keer bij een man in bed stappen. Theoretisch is het ook mogelijk
dat vrouwen het via seks met vrouwen hebben krijgen.
Toestemming scholenbouw ergert Kamer
Den Haag - De onderwijsspecialisten uit de Tweede Kamer zijn
'onaangenaam verrast' door de toestemming die minister Ritzen
maandag aan dertig scholen gaf om nieuwbouw te plegen of
ingrijpend te renoveren.
De minister had niet mogen vooruitlopen op de afronding van
het parlementair overleg, schrijft de vaste Kamercommissie voor
Onderwijs hem. Ritzen antwoordt dat hij eerdere afspraken met
de commissie 'geheel is nagekomen'. De CDA-fractie is het
daarmee niet eens en wil nieuw overleg.
Tijdens de PvdA-verkiezingstoernee maakte Ritzen maandag in
Tilburg bekend dat dertig scholen nog dit jaar voor in totaal 600
miljoen gulden mogen bouwen of renoveren. Onder de gelukkige
bevinden zich het Spectrumcollege in Breda en het Dr. Schaep-
mancollege Dongen.
HILIPS IS geslaagd. Binnen drie jaar is het tij gekeerd: Philips
taakt weer behoorlijk winst. Topman Timmer lijkt op zijn
juweren te kunnen rusten, hij heeft zijn opdracht voltooid.
is hij zelf nog niet tevreden; en terecht. Tot nu toe is er
Sesaneerd, is de zelfverzekerde, omslachtige bedrijfscultuur
«anderd en is het gedaan met het grote verspillen. Philips is
l'aer aan de eisen van de tijd aangepast, maar op die van de
toekomst heeft het concern nog geen antwoord. De omzet is
Wijk gebleven. Nieuwe produkten slaan nog niet aan en de
jaam Philips is nog altijd synoniem aan degelijk in plaats van
"send en vooroplopend. Het grote ondernemen moet opnieuw
Jeginnen. Het wordt tijd voor risico's. Timmer beseft dat en
'aarom heeft hij het laatste monument van het oude Philips bij
61 oud vuil gezet. Wisse Dekker, voorzitter van de raad van
;3mmissarissen, moest de laan uit.
•akker stond voor het klassieke Philips. Deskundig als techneut,
ia'especteerd als industrieel en steunpilaar voor de samenle-
Hij liet zich er graag op voor staan. De afgang van zijn eigen
Multinational wist hij volledig op het conto van zijn opvolger Van
8r Klugt te schrijven. Die moest daarom, en vanwege wat
handigheden in de persoonlijke sfeer, het veld ruimen. Dekker,
;<en verantwoordelijk, bleef buiten schot.
'toner kon hem niet aanpakken; nog niet blijkt nu. Dekkers
"ackitspositie was te sterk. Nu Centurion, het geesteskind van de
Snderingsmanager Timmer, succesvol is, ligt het anders,
ar de lijst te trekken. «ilips draait om Timmer, Dekkers rol is uitgespeeld.
CD-lid is A. van Oeve- j grootvadermoord op Dekker is terecht. Niet alleen is hij
ie kandidatenlijst telde "mstens zo verantwoordelijk voor de neergang van het concern
drie leden. Voor de uit- - de man die na hem kwam - Dekker heeft immers niets
jke verkiezingen zijn vier Hernomen om de oude bedrijfscultuur die geleid heeft tot de
aten afgevallen; een van .kernen om te gooien - Dekker is ook het symbool van het
V, 1 Will IW yC/WIWI I \-/\j I I «J UW" wfUIWWWI vuil IIV/l
mpelweg omdat hij een «öe, t0t neergang leidende Philips. Van zo'n uithangbord moet
ad had. Het programma ^vernieuwd bedrijf zich ontdoen.
komende jaren vermeldt -nieuwe voorzitter van de raad van commissarissen komt van
ad had." Het programma ^vernieuwd bedrijf zich ontdoen.
•nieuwe voorzitter van de raad van uuiiuin^aiisocii nunu van
op -ten. Een goede zet, want alle oude Eindhovense topmensen
"hen boter op hun hoofd. Maar wat nog meer telt is dat hij een
ternemer is. Onder zijn leiding heeft Unilever de wereld
•overd. Een figuur met zulke strategische kwaliteiten is wat
Ps nu behoeft.
der Steen jr. blij? „Ik
moment niet thuis," me
twoordapparaat.
Door onze redacteur
Jan Bouwmans
DE AFFAIRE ROLDUC-
seksuele relaties tussen en
kele priesterstudenten en
een docent - had voor bis
schop Gijsen ingrijpende
consequenties. Hij moest zijn
bevoegdheid over belangrij
ke beleidsonderdelen, zoals
de priesteropleiding, uit
handen geven. Nog wel aan
twee gloednieuwe medewer
kers, die bij deze gelegen
heid werden aangetrokken.
De hand van de pauselijke
nuntius, toen mgr. Backis,
was duidelijk speurbaar.
Achteraf gezien bleek dit het
begin van het einde van bis
schop Gijsen in Roermond te
zijn.
De jongste ontwikkelingen in
het bisdom Haarlem vertonen
een frappante overeenkomst.
Bisschop Bomers draagt op ad
vies van de door hem ingestelde
commissie belangrijke bevoegd
heden over. Onder andere de
priesteropleiding. Anders dan
in Roermond niet aan nieuw
benoemde vicarissen, maar
niettemin. Bovendien accepteert
mgr. Bomers externe begelei
ding van de vergaderingen met
zijn staf, die nog wel met een
vicaris zal worden uitgebreid.
Betekent dit alles echter, dat de
dagen van bisschop Bomers in
Haarlem nu ook geteld zijn? Dat
is niet noodzakelijk zo.
Aftreden heeft Bomers geen en
kel moment overwogen. De
commissie heeft hem dat niet
geadviseerd. De situatie vraagt
er volgens hem ook niet om en
het bisdom is er zijns inziens
niet beter mee geholpen. Of die
taxatie juist is, zal vandaag
blijken. Gisteren viel in het
Haarlemse nog verbazing te be
luisteren dat Bomers wenst aan
te blijven. Immers, in elke ande
re organisatie zou een manager
in dezelfde situatie het veld rui
men, goedschiks of kwaad
schiks.
Maar in de Katholieke Kerk
treedt een bisschop niet gauw
af. Hij kan dat niet maken te
genover de paus. Hij zou er
immers mee te kennen geven
dat zijn benoeming een fout is
geweest. Een kwestie van ker
kelijke bedrijfscultuur. Zo moet
Bisschop Bomers
foto dijkstra
een bisschop het ook erg bont
maken, wil de paus hem het bos
insturen. Natuurlijk, een seks
schandaal volstaat. Of (echte of
vermeende) onzuiverheid in de
leer. Of financiële onregelma
tigheden. Maar bestuurlijk te
kortschieten of onmin met de
clerus en/of het gelovige volk
zijn op zich geen reden voor
aftreden of ontslag.
Een diocesane bisschop is pas
op de laatste plaats een mana
ger. Als dat niet zijn sterkste
kwaliteit blijkt te zijn, geen
probleem. Dan wordt van hem
verwacht daarvoor geschikte
medewerkers aan te trekken.
Want bestuurlijke zaken kan hij
delegeren. Natuurlijk is het heel
vervelend wanneer een bisschop
zijn eigen beperkingen niet on
derkent. Collega-bisschoppen
en de pauselijke nuntius kun
nen dan nog wel eens wat uit
richten, als zijn eigen medewer-
.kers te vaak bot vangen. Moet
het echter zover komen als des
tijds in Roermond en nu in
Haarlem, dan betekent dat wel
een smet op het aanzien van de
hele kerk. Maar niemand is vol
maakt en wie schuld belijdt,
mag aanspraak maken op ver
geving. In de kerk behoort het
anders te gaan dan in de we
reld, toch?
Dat gelovigen opvattingen en
standpunten van hun bisschop
niet pruimen, is helemaal geen
reden tot vertrek. De kerk is
geen democratie, het bisschop
sambt geen democratische func
tie. Bijval van het volk, graag,
maar het is geen voorwaarde.
Integendeel, in bepaalde om
standigheden wordt van een
bisschop juist verwacht, dat hij
tegen alle stromen inroeit. Is
Bomers niet juist daarom in
Haarlem benoemd? Voor de ra
dio verklaarde hij gisteren niet
voor niets, dat hij nog nooit van
iemand had verlangd om zijn
persoonlijke opvattingen te de
len en over te nemen. Alleen
maar dat men zich houdt aan de
leer, de moraal en de orde van
de kerk. Als dat tot conflicten
leidt, is dat de bisschop niet te
verwijten.
Dan speelt er nog een soort
spirituele blokkade een rol die
het een bisschop moeilijk maakt
om af te treden of de paus om
een bisschop te ontslaan. Dat is
een bepaald soort gezichtsver
lies. Bij zijn bezoek aan Den
Bosch in 1985 maakte paus Jo
hannes Paulus II daar gewag
van. De paus ging in de St. Jan
kort in op de protesten tegen de
benoeming kort tevoren van
mgr. Ter Schure. „Moet de paus
zich voor zijn benoeming soms
verantwoorden?" vroeg hij reto
risch. De paus had, zei hij, alles
afwegend en na heel veel gebed
de beste kandidaat benoemd.
En voor het overige lag het in
Gods hand. De wijding tot bis
schop verzekert de persoon in
kwestie van bijzondere bijstand
van de H. Geest. Dat lijkt in
voorkomende gevallen ook wel
eens zo uitgelegd te worden dat
de kerk en de paus verantwoor
delijk zijn voor de benoeming
tot aan de wijding en dat de H.
Geest als het ware voor het
verdere verloop zorgt. Als .dat
verloop naar menselijke maat
staven niet best is, heeft de
Geest daar misschien wel een
bedoeling mee. Aftreden of ont
slag is vanuit deze optiek onge
past. Dus kreeg bisschop Haas
in het Zwitserse Chur van de
paus twee hulpbisschoppen die
het roer overnamen, maar geen
ontslag.
Bomers' dagen zijn met andere
woorden niet noodzakelijk ge
teld. Maar mocht zijn arts tot de
slotsom komen dat het medisch
niet verantwoord is om zijn
zware ambt te blijven uitoefe
nen, dan is een aftocht van de
bisschop van Haarlem heel snel
geregeld.
