PvdA: 'Een fikse tik op de neus' ee VVD: 'Winst is een goed vooruitzicht' SP: 'Stemmenwinst is een doorbraak' I Je^elFd Partijen tevreden over hoge opkomst D66: 'De groei zal langzaam doorzetten' GroenLinks: 'Er valt een feest te vieren' CD A-leider Brinkman: 'Ik baal als een stekker' )Het grote ongenoegen aJpESTEM GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN 1994 A3 A betreurt I "oor het kamerlid Van der Hey- ten ligt het aan het kabinetsbe- lleid. Niet aan CDA, noch aan l?,dA, maar aan de compromis- lstn van beide partijen. „Eigen lek had alleen het eerste kabinet Lubbers spirit," zegt het kamerlid. later voor Amsterdamse D66 iterwege IDE STEM ven cussie over streden )inetsbesluit COMMENTAAR Verlies valt mee, maar teleurstelling overheerst op partijbijeenkomst Tilburg VERKIEZINGEN KORT 3ART 1994 DONDERDAG 3 MAART 1994 I Van onze verslaggevers Rotterdam - Op de daktuin van het Rotterdamse hotel Atlanta I hadden de toegestroomde CDA'ers wel rekening gehouden Let een nederlaag. Maar de klap komt toch hard aan. „Ik baal als een stekker," bekent landelijk lijsttrekker Elco Brinkman. Kan den Berg. „Sommigs In hebben baat bij meei |Cen voorbeeld: een afval- aar komt met de sugges, I koffiebekertjes te gaai len en bepleit dat ande- I bekertjes bij hem inleve- zou zelfs in een rijksre- Jzastgelegd kunnen wor- |dus de onderzoeker. verder op de kennis ei Ivan bedrijven, waarbij laar op de loer ligt dat pmbtenaren zich latei speelbal worden len van ondernemers. „Ei (redelijke afstand moetei pen de ambtenaar en het net wie hij onderhandelt, niet zo zijn dat zi Itig gezellig met elka: rel gaan drinken." Den onderstreept dat bij bn zelfregulering 'de con- laarheid van bedrijvei lel probleem is'. „Over- Jezicht moet je niet weg- jMaar het gaat hier 01 |eizaam proces: enerziji net bedrijfsleven de mi- blemen laten oplossen dii veroorzaakt hebben ei ertijd moet je de zaal heersbaar en controleer ouden. Het is zaak 01 convenanten en milieu- ningen zo concreet moge- naken." arruptie en infiltratie van] :riminelen moet de over- et te bang zijn, vindt Vai „Corruptie is van allej Maar dit verschijnsel is! al niet kenmerkend vooi ilieu. Het komt overall lij de politie, bij justitie,! iten, provincies, alle de-: [enten. Er zal ongetwijfeli rruptie bij Vrom voorko- ie hebben hier onze eigen] Recherchezaken en ken-] leeft die werk genoeg", corruptie is makkelijk te ken. Dan is er sprake van' rtdurend schandaaltje, en! :aak weer opgelost. Cor-j komt altijd uit. De over- oet er wel voor zorgen dal iving geen mogelijkheden sdadig gedrag biedt. Re- ig veranderen van baan] opstellen van heldere ge-] gels zijn enkele waarbor- corruptie te voorkomen" I Een zigeunerorkestje kan weinig I veranderen aan de bedrukte I stemming. De litanie van slechte I ^slagen kan niet worden over- I speeld. Steeds meer CDA'ers ge- I ven zich in de loop van de avond I over aan sombere bespiegelin gen. De schuld ligt volgens velen j,j de aow-affaire, de beroerde boodschap van het CDA voor de jj-plussers, die vier jaar lang Itiet op meer pensioen mogen tekenen. |Elco Brinkman kan hem maar (iels gelijk geven. „De kiezer lapt uit het midden weg, naar adicale partijen. Kennelijk zijn |te niet duidelijk genoeg. Als de leide regeringspartijen samen Itieer dan 30 zetels verliezen, dan je dat moeilijk uitleggen als steun aan het kabinetsbeleid." Toch denkt de kersverse CDA- leider dat ook lokale factoren hebben meegespeeld. „Voor een partij als D66 is het op plaatse lijk niveau hier en daar wat gemakkelijker geweest om te scoren op bij voorbeeld een punt als milieu. In Tiel win je daar een hoop stemmen mee gezien de Betuwelijn, maar in Naaldwijk met de tuinders is dat een ander verhaal. Wellicht dat ook daar om straks op 3 mei alles weer wat bijtrekt." De stroom van tragische uitsla gen voor het traditioneel stabiele CDA ontlokt aanvankelijk nog verontwaardigd gesis, later over heerst de gelatenheid. Minister van Sociale Zaken Bert de Vries is er somber onder: „Ik heb al niet de reputatie een vrolijk mens te zijn, maar nu voel ik me helemaal niet vrolijk meer. We hebben nu veel uit te leggen aan de kiezers." CDA-voorzitter Van Velzen maakte zich druk om de winst van de rechts-extremistische Een teleurgestelde Brinkman staat de pers te woord op de partii-bijeenkomst in Rotterdam. FOTO ANP partijen en wees nog eens op de noodzaak van een strikter toela tingsbeleid voor asielzoekers om een verdere groei van Janmaats CD te voorkomen. Echt begrijpen deden zij het ech ter geen van allen, hoewel voor iedereen wel vast leek te staan dat het niet aan de persoon van lijsttrekker Brinkman heeft gele gen. Voor de commentaren van de andere politieke hoofdrolspe lers bestond inmiddels hoege naamd geen belangstelling. Zij figureerden weliswaar de hele avond op het grote videoscherm, maar hun opmerkingen gingen verloren in de smartelijke tonen van het onverstoorbaar zigeu- nermuziek spelende orkest. Almere - Slechts enkele VVD'ers waren gisteravond naar Almere gekomen om de winst van 4 procent van de liberalen te vieren. Lijsttrekker Bolkestein, die de polderstad een klein uurtje aandeed, noemde de winst 'een moeie opmaat naar 3 mei De kantine van het stadhuis van jilmere blijft kaal ogen, ook al kijken de VVD'ers uiterst tevre- WD-lijsttrekker Bolkestein het nog maar eens: de WD Imoet de tweede partij van het [tand worden. Er blijft nog veel te «ensen. |Waarom profiteert de partij van frits Bolkestein en Erica Terpstra niet meer van het stevi ge verlies van de regeringscoali- lae. van CDA en PvdA? Het blijft iOnhelder. Voor diepgaande be zegelingen hebben ze even geen tijd, voor optimistische toe- [iomstverwachtingen des te leer. toormalig zwemster en WD-co- Wee Terpstra heeft er toch nog jeven over nagedacht. „De drem pel naar de WD is kennelijk toch te hoog," vermoedt ze. „De [kiezers maken een proces van mthechting door, weg van de traditionele partijen." Als dat moeizame proces achter de rug is, zegt ze, stromen de kiezers vanzelf door naar de WD. Aanzienlijk minder snoeverig is Henk Vonhoff, de commissaris der koningin in Groningen, want hij constateert: „Och, het ligt toch voor de hand dat CDA, PvdA en D66 een nieuwe rege ring gaan vormen." Vonhoff kijkt even over de resultaten van de raadsverkiezingen heen. Over de winst van de Centrum democraten was Bolkestein som ber. „We zullen ermee moeten leven en de discussie met hun achterban moeten aangaan." Ook Vonhoff vindt dat de andere politieke partijen de CD aan het debat moeten laten deelnemen. „Het zijn mensen met verachte lijke standpunten. Maar we moe ten de stemmen op hen niet langer toedekkenen roepen dat het alleen proteststemmen zijn." isterdam (anp) - De PvdA als grote overwinnaar met twee zetels rinst. Daarop had niemand - inclusief de PvdA'ers in de hoofdstad - gokje durven wagen in de afgelopen weken. Voor D66 zijn de Itaiven erg zuur. Volgens de peilingen maakte de partij een goede pis om de grootste partij van Amsterdam te worden, maar in plaats iaarvan kwam de kater door het verlies van een zetel. In de nieuwe had krijgt D66 er nog slechts acht terug. lie PvdA gaat nu de college-onderhandelingen voeren. 'Ongelooflijk Bgelucht' is de Amsterdamse PvdA-lijsttrekker Eberhard van der pan. Terwijl de sociaal-democraten in de hoofdstad in de peilingen leeds bleven steken op 9 zetels, zijn de behaalde 14 voor Van der pan het bewijs dat 'het vertrouwen van de kiezer' weer helemaal Vug is. kans op een succesvolle hting te verhogen. Het :t wil niet dat die rest-em- gebruikt worden. „Maar geen verschil tussen het ebruiken van embryo's of pen van onderzoek met die ■o's," zegt Netelenbos, elt de bezwaren van La- lan ook helemaal niet. Het ■kamerlid: „Ik vind een as veel ingrijpender dan nplantatiediagnostiek. us is veel belastender." zijn ook in PvdA-kring kingen te beluisteren. Ne- os' partijgenoot Huub lekens, medisch microbio- gaat reageerbuisbevruch- elf eigenlijk al te ver. Over zo-onderzoek schrijft hij op unlijke titel in het boek jerfecte kind': „De weten- zal voortschrijden. Ik heb leite mee dat er straks niet ernstige erfelijke aandoe- n, maar om heel andere en zal worden geselecteerd evruchtingen en zwanger- Ik denk dan aan kenmer- ls haarkleur, kleurenblind- in een hazelip. Een baby op .ling ligt in het verschiet. n altijd wel een paar han- jongens die op dit soort :n willen inspelen en zeg- at ze het maakbare of Per" kind kunnen leveren." D66-leider Van Mierlo volgt gespannen de verkiezingsuitslagen in een achterkamertje van het Techniek Museum in Delft, foto anp Van onze verslaggevers Delft - In het Techniek Museum in Delft, waar de technologie zichtbaar achterloopt bij de werkelijkheid, vallen de D66- kopstukken lange tijd stil. D66-leider Van Mierlo en nummer 2 op de lijst voor de kamerverkiezingen Wolffensperger spreken bij het horen van de laatste prognoses af voorlopig op de achtergrond te blijven. De werkelijkheid loopt immers achter bij de prognoses. Amsterdam - De onverwacht grote winst die GroenLinks bij de gemeenteraadsverkiezingen heeft behaald, is vooral te danken aan overlopers van D66. Daarvan is de partijtop van GroenLinks overtuigd nadat de meeste stemmen stemmen geteld zijn. Europarlementariër Nel van Dijk van GroenLinks valt de Arena in Amsterdam binnen: „Ik geloof dat we hier een feestje te vieren hebben." Aan de aankleding van de sleep- inn, die als decor van de partij bijeenkomst dient, valt af te le zen dat Groen Links steeds meer een gearriveerde partij is. Para sols, vlaggen en op de tafels bierviltjes in de partijkleuren (het groen en rood van de pittige pepers op de verkiezingsaffi ches). Maar de Groenlinkse partijgan gers gaan zich niet te buiten aan euforie en blijven lakoniek be kenden op beide wangen zoenen. Bulderend gelach steekt op als WD-first-lady Erica Terpstra op het videoscherm zegt: „Niets is onmogelijk. Straks zijn we misschien de tweede partij van Nederland." De positieve uitkomsten van de berekeningen van het Centraal Planbureau over het milieube leid van GroenLinks hebben een deel van de linker vleugel van D66 naar de partij van Ina Brou wer en Mohammed Rabbae ge dreven, zo valt te beluisteren op een partijbijeenkomst. Mede-lijsttrekker Rabbae denkt dat ook veel nieuwe stemgerech tigden -jongeren en immigran ten- voor GroenLinks hebben gekozen. Mohammed Rabbae foto dijkstra Volgens kamerlid Rosenmöller bewijst de verkiezingsuitslag dat de PvdA en GroenLinks geen communicerende vaten zijn. De partij van Wim Kok heeft vooral stemmen verloren aan D66, de Socialistische Partij en de CD van Janmaat, zegt ook fractielid Sipkes. De toeloop naar de sleep-inn is groot. In het gezelschap van Mo hammed Rabbae voegen zich steeds meer migranten. En ook hier is de hoop groot, want het feest op 3 mei zou nog wel eens groter kunnen zijn. De 13 zetels die GroenLinks op basis van de raadsverkiezingen zou scoren in de Tweede Kamer, zijn voor Rabbae reden om mee te willen doen aan de formatie besprekingen van een volgend kabinet, laat hij alvast weten. 'E KIEZER heeft ongekend fel geprotesteerd. Hij heeft de [lemeenteraadsverkiezingen aangegrepen om zijn ongenoegen '«er de landelijke politiek en het daar voor een belangrijk deel aan opgehangen plaatselijke bestuurssysteem te demonstreren. •Mral de coalitiepartijen hebben de optelsom van het grote ('genoegen gepresenteerd gekregen. De ravage die in de |lemeenteraadsfracties van CDA en PvdA is aangericht, is nooit aarder vertoond. /oor een deel heeft de onvrede te maken met de impopulaire ["aatregelen die momenteel in Den Haag worden genomen. De Male voorzieningen staan op de tocht, er wordt gehakt in Mreidies en er wordt zelfs gemorreld aan de in Nederland i'eilige' aow. Kdit tot heftige reacties zou leiden was te verwachten. Maar de 'Mitici hebben duidelijk niet gerekend op de eruptie aan emoties 1,6 vooral de discussies over de wao en de aow teweeg hebben Inbracht. Waarmee voor de zoveelste maal is bewezen dat Witiek de voeling met de achterban heeft verloren. Een voor- Instaand PvdA'er van de oude stempel verwoordde het heel ,!erkant: „De huidige politici weten niet wat er in de buurten :;fT ze zijn het contact met de straat kwijtgeraakt." aardverschuiving van gisteren heeft positieve en negatieve 'anten. Er is niets mis met de winst die behaald is door lokale Politieke groeperingen die het plaatselijk belang hoog in het ^andel dragen. De representanten van die voor het merendeel ;rotest-partijen kunnen voor een verfrissend en voor de kiezers /'kenbaar geluid zorgen. Bovendien is er de geruststellende Machte dat ook zij na vier jaar op hun daden worden foordeeld. ;eel ernstiger is de winst die extreem-rechts heeft geboekt. In st hele land is de CD fors vooruit gegaan, Ook in de grotere 'eden van Zuidwest-Nederland is die partij er helaas in geslaagd de bestaande onvrede uit te buiten. Maar ook lokale joeperingen die nagenoeg hetzelfde kwalijke gedachtengoed de CD uitdragen, hebben verbijsterend goede resultaten opkomstcijfers geven enige hoop. Het percentage is hoger Jn bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen en is zelfs aanzien- I* hoger dan de laatste peilingen deden vrezen. De veronder- :e"'ng dat die kiezer-van-het-laatste-moment de winst van ]*treem rechts heeft getemperd, is niet irreëel. In deze barre ™"ieke tijden geeft die gedachte de burger nog enige moed. Het D66-kamp probeert kramp achtig de feeststemming erin te houden. Maar ondanks de winst is de teleurstelling groot, het had allemeel mèèr kunnen zijn. Aan het begin van de avond ijsbeert partijleider Hans van Mierlo ongedurig door de gangen van het Techniekmuseum in Delft om zich rond zeven uur terug te trekken in een achterka mertje. Daar volgt hij met enkele getrouwen de uitslagen op tv. De lijsttrekker weigert voorals nog elk commentaar. Hij wil eerst antwoord op de indringen de vraag wat het verschil tussen de zeer gunstige peilingen en de tegenvallende uitslag heeft ver oorzaakt. Intussen poogt partijvoorzitter Wim Vrijhoef er de moed in te houden. „Intern hebben we er eerlijk gezegd rekening mee ge houden dat de uitslag minder hoog zou uitvallen. Maar de groei van D66 zet langzaam door," probeert Vrijhoef nog. Een aantal partijgenoten hoort het allemaal gelaten aan. Zij wachten op het verlossende woord van de grote leider, Van Mierlo. Om half negen duikt hij weer op. Hij rept over 'bedaarde tevredenheid, de schuld van de polls en de last die D66 heeft van plaatselijke partijen'. Die reactie reserveert hij vooralsnog voor een handvol journalisten; het hunkerende publiek moet nog even wachten. Rotterdam - „De stemming is uitgelaten, het bier vloeit rijkelijk." Lijsttrekker Jan Marijnissen van de Socialistische Partij omschrijft de stemmenwinst van zijn partij als 'door braak'. „Vaak zijn we afgedaan als een dagsvliegen. Maar onze volhar ding levert toch uiteindelijk suc ces op," zegt een tevreden Marij nissen. Vertaald naar de Tweede Kamer komen de sociaal voelende actie voerders 'tegen afbraak van de sociale zekerheid en tegen de huurverhoging' van nul op 3 ze tels. In een aantal gemeenten groeide de partij flink. In Dongen bijvoorbeeld steeg de partij van 3 naar 5 zetels, terwijl de SP in Goirle, Veldhoven en Etten-Leur van niets op één ze tel uitkwam. In Vlaardingen is de SP zelfs de grootste partij met 7 zetels, terwijl ze in Oss -de woonplaats van Marijnis sen - op 9 uitkomen. De SP dient volgens hem als 'transportmiddel voor het pro test'. „En er valt veel te protes teren: de afbraak van de wao, van de aow, de eigen bijdrage aan de verzekering, oftewel de nationaal aanvaarde afbraakpo- litiek." Marijnissen zelf was sceptisch over de slogan: Stem Tegen, Stem SP. „Ik vond hem te onge nuanceerd. Maar aan de andere kant moest de SP duidelijk ma ken dat zij tekeer gaat tegen de liberale politiek van meer markt, minder overheid. Achteraf vind ik het een goede keus." Tilburg - De Partij van de Arbeid klimt langzaam maar zichtbaar uit het dal waarin ze volgens de peilingen lange tijd verbleef. Toch komt het verlies van de partij in deze gemeenteraadsverkiezingen als een gevoelige klap en een persoonlijke teleurstelling aan in de Tilburgse Stads schouwburg waar de partij gisteren haar bijeenkomst hield. De komiek die door de PvdA is ingehuurd om de verkiezingsbij eenkomst in de Tilburgse Stads schouwburg op te luisteren, wint het met zijn humor bij lange na niet van de tv-beelden met uit slagen. De man heeft grappen genoeg, maar de PvdA'ers heb ben even andere interesses. Het viel mee, maar niet zoveel als menigeen stiekem hoopte. Lijsttrekker Wim Kok spreekt zijn partijgenoten moed in, maar hij wil de nederlaag niet ver bloemen. Hij is duidelijk teleur gesteld: „De kiezer heeft altijd gelijk. En die kiezer heeft ons vandaag een fikse tik over de neus gegeven. Deze dag is een teleurstellende dag, maar het is ook een aanmoediging. Want vandaag is de campagne voor de 3e mei begonnen." Partijvoorzitter Felix Rottenberg wil toch niet treurig zijn, omdat 'het perspectief lonkt'. Hij noemt het 'hartstikke vervelend' en merkt op dat 'het debat met de kiezers lang is verwaarloosd'. Het vasthouden van de tweede plaats in het landelijk politieke spectrum sterkt de PvdA'ers. En de kleinere winst voor D66 -minder dan de peilingen aan gaven - geeft hen ook moed. „Ze rekenden zich stiekem rijk," zegt een PvdA'er over de links-libe rale concurrent op de verkie- zingsmarkt. In de studiozaal van het schouw burg zitten opvallend veel jonge ren. Z4?geven een beeld van de vernieuwing a la Rottenberg, die in Tilburg door de PvdA op gang is gebracht. Maar al het verse bloed kan in Tilburg het verlies van de PvdA ook niet verhinde ren. Als de 'Zwoelie-Troelies' muziek gaan maken, is er nog plaats voor een kleine lach. MS v? De kamerverkiezingen worden dit jaar niet op de gebruikelijke woensdag gehouden, maar op dinsdag 3 mei. Voor die verschuiving is gekozen, omdat het geen pas geeft om op 4 mei, de dag van de dodenherden king, verkiezingen te houden. Op dat besluit zou weinig af te dingen zijn, als er gisteren geen gemeenteraadsverkiezingen zouden zijn gehouden die kennelijk een traid voor de kamerverkie zingen laten zien. Als we er van uit gaan dat de opiniepeilers er met hun zetelverdeling van straks niet zo ver naast zitten als met hun opkomst-percentages van gisteren, dan ge beurt er iets heel pijnlijks. Want op de dag dat dit land stemmig zijn doden herdenkt en er in tal van toespraken ferm tot nooit meer fascisme' zal worden opgeroepen, zal de volle omvang zichtbaar zijn van de winst van extreem-rechts. Uitgerekend op de dag waarop de slachtoffers van het fascisme worden herdacht, zal extreem-rechts zich in de handen kunnen wrijven vanwege gewonnen zetels. 49 jaar na dato zullen zich Nederlandse kiezers gema nifesteerd hebben die kennelijk weinig van de geschie denis hebben begrepen. De Haagse politici zullen er wel niet meer in slagen om die verkiezingsdatum alsnog te wijzigen. Het is hopen tegen beter weten in dat ze er wel in slagen het stemgedrag van kiezers te veranderen. MER1JN Vrouwen in meerderheid in Stramproy Stramproy - De vrouwen hebben in de nieuwe gemeenteraad van het Limburgse Stramproy de meerderheid. Zes van de elf gekozen raadsleden zijn vrouw. Burgemeester Beckers van het 5000 inwoners tellende dorp noemt dit 'wel bijzonder'. De vrouwen hebben al vaker een belangrijke rol in de plaatselijke politiek van Stramproy gespeeld. Jaren geleden kreeg het plaatsje als eerste in Limburg een vrouwelijke wethouder. „Ik denk dat zij nu op grond van hun vrouw-zijn een belangrijke rol in de collegevorming zullen opeisen," voorspelt Beckers. „Maar echt rigoureuze veranderingen in het beleid verwacht ik niet, want de dames zijn eerlijk verdeeld over de vier partijen." Taart in gelaat Eindhovense CD'er Eindhoven - Leden van de groepering Anti Fascistische Actie (AFA) hebben gisteravond een slagroomtaart in het gezicht geduwd van lijsttrekker W. Schoonbeek van de Centrumdemo craten in Eindhoven. Dat gebeurde tijdens de verkiezingsavond in het stadhuis, vlak nadat bekend werd dat de CD met twee zetels in de Eindhovense raad komt. Burgemeester Welschen riep de actievoerders op zich als democraten te gedragen. Welschen, die eerder de intrede van de CD in de Eindhovense politiek een regelrechte ramp noemde, stelde dat die partij inhoudelijk alleen door middel van discussie te bestrijden is. Studenten winnen zetel in Groningen Groningen - De studentenpartij 'Student en Stad' heeft in Groningen met 2484 stemmen een zetel in de gemeenteraad veroverd. Het is de eerste keer dat een specifieke studentenpartij in de Groningse raad vertegenwoordigd is. De partij wil onder meer betere fietsvoorzieningen in de stad, meer aandacht voor studentenhuisvesting en soepele regels voor geluid in jongeren centra en horecagelegenheden. Lijsttrekker M. Beukeboom (21) toonde zich zeer tevreden over de uitslag. Gezien de opiniepeilingen die in de afgelopen weken in de stad Groningen gehouden zijn, had hij dit niet verwacht. Nederland Bekent Kleur woedend Amsterdam - 'Met angst en woede' heeft de stichting Nederland Bekent Kleur woensdagavond gereageerd op de zetelwinst van extreemrechtse partijen. De stichting roept anti-racismegroepe- ringen op in gemeenten waar CD en CP'86 actief zijn, op 21 maart de straat op te gaan en te demonstreren. Verder staat op 26 maart een landelijke actie in Den Haag op het programma. „Iedere zetel van een dergelijke partij is een dolksteek in de rug van een tolerante samenleving", zei voorzitter Abdou Menebhi van Nederland Bekent Kleur woensdag. De datum 21 maart is door de Verenigde Naties uitgeroepen tot dag tegen racisme. Forse opkomst extreem rechts Rotterdam Rotterdam - De Centrumdemocraten zijn de grote winnaar geworden van de verkiezingen in Rotterdam. Op basis van ruim 98 procent van de getelde stemmen haalt de CD 10,18 procent, goed voor 5 zetels. Vier jaar geleden haalde de CD in de Maasstad één zetel. CP'86 blijft met één zetel (3,52 procent van de stemmen) vertegenwoordigd in de raad. Wanneer CD en CP'86 hadden samengewerkt, zou het de tweede politieke stroming in de Maasstad zijn. VERVOLG VAN VOORPAGINA De groei van het aantal raadsle den van de Centrumdemocraten baart veel politici ernstig zorgen. PvdA-leider Wim Kok noemde het 'een zwarte gebeurtenis, hem 'tot in zijn ziel had die ge griefd.' Minister van Justitie Hirsch Ballin (CDA) vond het resultaat van de extreem-rechtse partijen 'onthutsend.' De enorme verschillen van de uitslag nu met die van 1990 betekenen dat het in veel steden erg moeilijk zal worden om een college van burgemeester en wethouder te vormen. In veel plaatsen vertegenwoordigt een vijfde tot een kwart van de raadsleden straks de een of an dere lokale groepering. Vrijwel alle partijen zagen een vijfde van hun oorspronkelijke aanhang in die richting verdwij nen. Volgens D66-leider Hans van Mierlo is vooral zijn partij het slachtoffer geworden van de enorme toename van de aanhang voor plaatselijke partijen. Hij ziet daarin de verklaring voor de wat tegenvallende winst van zijn partij, vergeleken met de opiniepeilingen van de afge lopen weken. Hoewel die peilin gen gericht zijn op de Tweede- Kamerverkiezingen komt de uit slag van gisteren voor CDA, Pv dA en WD behoorlijk dicht in de buurt van wat de bureaus Nipo en Interview eerder deze week voorspelden. Voor D66 viel de feitelijke uitkomst echter wat tegen. Van Mierlo gaat er echter vanuit dat zijn partij bij de Tweede-Kamerverkiezingen in mei beter zal scoren. Alle partijen waren tevreden over de onverwacht grote op komst. In tegenstelling tot wat veel politici verwachtten, had den veel mensen wel degelijk een volmacht achtergelaten. In een aantal plaatsen werd ook gisteren nog druk aan opkomst bevordering gedaan. In Maas tricht en Drachten reden brand weerwagens met loeiende sirenes door de straten om de kiezer op te roepen te gaan stemmen. Het gebruik van stemmachines verliep niet overal vlekkeloos. Vooral bejaarden hadden vaak de grootste moeite met de nieu we apparaten. Maar ook de be manning van de stembureaus bleek niet in alle gevallen op de hoogte van de juiste werking. 'J

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1994 | | pagina 3