59.75
CDA en PvdA moeten veel zetels inleveren
'Dit systeem heeft afgedaan'
I
Beurzen in W-Europa
beleven 'mini-krach'
Meteen KLEINTJE
in DE STEM
faterschap: te
weinig
stembiljetten
fan der Valk
vrij na betalen
van een borgsom
Anderlecht wint
op de valreep
leer orders
ledrijven
Export varkens
weer toegestaan
LAMELPARKET
toplaag 4 mm II
Meer mensen naar stembus
door angst voor opmars CD
Fictieve zetelverdeling Tweede Kamer 1994
Wall Street krabbelt weer op
Revolutie in
taarten-land
Van Mierlo bgt
goed als premier
Waarnemers uit de Derde Wereld over verkiezingen:
Politie pakt
handelaren
illegale cd's
Nederlander drinkt minder bier
Gratis 10% extra bij 250 gr.Unox Rookworst.
i
Maakt u oen dikke kans op succes. Inderdaad
Kans. omdat negen van de tien Stem-lezers en
week in week uit in onze ,,Kteintjes"-kolommen
van hun gading bij staat. Dat zijn elke dag vele ti
kleintjes lezers
DE STEM
10311"000218
I I I I I
DONDERDAG 3 MAART 1994
134e JAARGANG
HET WEER
MIN./MAX.
3/10
Kans op een buitje
De weerkundige lente kende
een nat begin. Echt lente
weer wordt het nog niet.
Veel bewolking, een regen
bui niet uitgesloten en de
wind is matig.
Terneuzen - Omdat er op het
stembureau van Koewacht te
weinig stembiljetten in voorraad
waren voor de verkiezingen van
het bestuur van het waterschap
De Drie Ambachten, moet een
deel van de kiezers mogelijk op
nieuw naar de stembus. Zo'n
twintig kiezers hebben namelijk
een protest ingediend.
ZIE ZEELAND - C1
Den Haag - De zeven nog in
hechtenis verblijvende verdach-
van het Van der Valk-con-
cern komen op vrije voeten als
ie ieder een borgsom van
250.000 gulden hebben betaald.
Omdat de familie daartoe bereid
is, worden de verdachten waar
schijnlijk vanmorgen vrijgelaten.
■ZIE OOK BINNENLAND - A7
Brussel - Door een doelpunt van
ac Nilis in de slotfase heeft
inderlecht in groep B van de
Champions League FC Porto
tiet 1-0 verslagen. In dezelfde
poule klopte favoriet AC Milan
Werder Bremen met 2-1. Barce
lona liet in groep A de winst
schieten bij Spartak Moskou
(2-2). Monaco is de nieuwe kop
loper na een ruime 3-0-zege op
Galatasaray.
ZIE SPORT - B1 eri - B2
Den Haag - Het ziet er naar uit
iat de bedrijvigheid in de indus
trie zich de komende maanden
«eer zal herstellen. De orderpo-
sitie van de industriële onderne
mingen is in januari ten opzichte
van december verbeterd, meldt
te Centraal Bureau voor de
statistiek.
Haag - Staatssecretaris Ga-
te (Landbouw) heeft gistera-
ted het exportverbod voor le-
ïnde varkens opgeheven. Vanaf
teimiddag kunnen weer mond-
Snaat varkens worden uitge
voerd. De actievoerende boeren
handelaren zullen hun acties
"staken.
•ZIE BINNENLAND -A7
(ADVERTENTIE)
ttt®L
Den Haag (anp) - De in verhouding meevallende opkomst bij de
raadsverkiezingen van rond de 67 procent is met name te danken aan
de angst bij burgers dat een lage opkomst vooral de CD in de kaart
zou spelen.
Dat constateert onderzoeker De Hond van bureau Inter/View in een
verklaring voor de circa 12 procent hogere opkomst dan was
voorspeld.
Vooral in de grote steden is het aantal mensen dat alsnog naar de
stembus ging hoger uitgevallen dan was verondersteld. De Hond
mikte vorige week nog op een percentage van rond de 55. Door de
dreigende winst voor de CD bij een lage opkomst is volgens hem
gaandeweg een trend ontstaan om alsnog te gaan stemmen.
„In de grote steden zie je juist in de oude wijken een grote opkomst,
het lijkt er op dat veel mensen niet wilden dat de CD zou winnen,"
veronderstelt De Hond.
Opkomst
I j
in procenten
Tweede Kamer 1989
Gemeenteraad 1990
10 20 30 40 50
70 80 90 100
LOS EXEMPLAAR: MAANDAG T/M VRIJDAG: 1,75 - ZATERDAG: 2,00
Van onze verslaggever
Amsterdam/New York - De Amsterdamse effectenbeurs heeft
zich gisteren gevoegd in de rij van markten waar rake klappen
zijn gevallen. Londen verloor tientallen punten, Frankfurt
moest ruim 40 punten omlaag en Wall Street begon de handel
al bijna 50 punten lager. Later wist New York dat verlies om
te zetten in een lichte winst.
Groen
Links
klein extreem overigen
rechts rechts
D66 wint in Zeeland
Erica Terpstra en Frits Bolkestein begroeten
verkiezingsuitslag af.
VANDAAG IN DEZE KRANT
In taarten-land is een
kleine revolutie gaande.
De slagroompunt wordt
bedreigd door luxe bak
sels die alsmaar opval
lender van vorm, samen
stelling en smaak wor
den. Design heeft ook bij
de banketbakker zijn in
trede gedaan.
zie consument-deel d
elkaar hartelijk in het stadhuis van Almere. De WD wachtte daar de
foto anp
INHOUD
4 katernen
Binnen-/Buitenland A2
Verkiezingen A3/A6
Binnenland A7
Buitenland A8
Economie A9/A10
Beurs A10
Sport deel B
Zeeland deel C
Consument deel D
Gids deel E
RTV-programma's E2
Den Haag (anp) - De Nederland
se kiezers hebben geen duidelij
ke voorkeur voor een bepaalde
lijsttrekker als het gaat om de
premier van een nieuw kabinet.
In de race om de verkiezings-
gunst gaat lijsttrekker Van Mier
lo van D66 voorop met 23 pro
cent van de ondervraagden.
Brinkman (CDA) en Kok (PvdA)
volgen ieder met 22 procent.
WD-lijsttrekker Bolkestein
krijgt van 9 procent van de on
dervraagden de voorkeur.
Van onze verslaggevers
Terneuzen/Breda - In
Zeeuws-Vlaanderen is D66
de grote winnaar van de
gemeenteraadsverkiezin
gen geworden. De Demo
craten doen in zeven van
de acht Zeeuws-Vlaamse
gemeenten hun intrede in
de raad. In heel Zeeland
gaat D66 van 14 naar' 32
zetels.
Ook de lokale partijen hebben
het in Zeeuws-Vlaanderen goed
gedaan. De lokale lijsten komen
op 32 zetels, een winst van 5
zetels.
De PvdA, die landelijk gezien
een forse dreun moest incasse
ren, wist het verlies in Zeeland
te beperken. De sociaal-demo
craten moeten 14 van de 85
zetels inleveren.
Het CDA is de grote verliezer.
De partij raakt in Zeeland 17
raadszetels kwijt en komt daar
door op 86.
De WD wint 9 raadszetels en
komt op 64, Groen Links gaat in
Zeeland van 5 naar 9 zetels. De
combinatie SGP/GVP/RPF ten
slotte wint 7 raadszetels en komt
op 52.
De Centrum-Democraten had
den alleen in Vlissingen een lijst
ingediend. En met succes: de
partij komt van niets op 3 zetels.
In Goes slaagde de CP'86 er niet
in een raadszetel te veroveren.
In alle grote steden in Brabant
komt de CD in de raad. In Breda
en Roosendaal maar liefst met 3
zetels, in Tilburg, Eindhoven en
Bergen op Zoom met 2 zetels.
De opkomst - 67 procent - was
aanmerkelijk hoger dan was ver
wacht. Bij de raadsverkiezingen
in 1990 ging 62,3 procent van de
kiezers stemmen.
Landelijk gezien kreeg de PvdA
- zoals verwacht - de grootste
klap. Als er nu voor de Kamer
was gekozen zou de PvdA 32
zetels overhouden, een verlies
van 17. Voor het CDA zou het
een teruggang van 54 naar 39
betekenen, voor de WD een
winst van 22 naar 28 en voor
D66 van 12 naar 22.
MEER VERKIEZINGSNIEUWS OP
PAGINA - A3 - A4 -A5-A6
'«lustrieterrein DORDRECHT-WEST
ïfMnstraat 23, tel. 078-185982
Bij stembureaus in Den
Bosch, Utrecht en Gro
ningen was het gisteren
de omgekeerde wereld;
zij werden bezocht door
waarnemers uit de Derde
Wereld. In Den Bosch
waren Star Motswege uit
Zuid-Afrika en Sunila
Abeysekera uit Sri Lan
ka.
Door Lindy Jense
„Geen democratie meer, alstu
blieft."
Het is laat in de middag, en Star
Motswege klimt in Den Bosch
samen met Sunila Abeysekera
voor de zoveelste keer het busje
in.
De glimlach op hun gezicht is
onderhand bevroren; ze zijn
sinds de vroege ochtend langs
vier stembureaus, handenvol lo
kale bestuurders en vele kiezers
gevoerd.
Onder leiding van hun gasthe
ren, medewerkers van de huma
nistische ontwikkelingsorganisa
tie Hivos en het centrum voor
ontwikkelingssamenwerking
COS hebben ze geroken aan de
democratische cultuur van een
Westerse welvaartsstaat.
Hun oordeel?
„Ik ben teleurgesteld," zegt
Motswege. „Dit systeem heeft
afgedaan. De mensen interesse
ren zich nauwelijks meer voor de
politiek, ze laten hun kans om te
stemmen schieten. En de politici
geven zelf ook toe dat ze niet
meer weten hoe ze de kiezers
erbij moeten betrekken."
Abeysekera's gezicht staat zor
gelijk. „Laat de democratie niet
sterven," zegt ze zacht. „In mijn
land zetten mensen hun leven op
het spel voor verkiezingen. Ik
hoop dat men hier tenminste nog
in het geweer komt tegen par
tijen als de CD."
Het eerste dat Motswege opviel
in de stembureaus waren de
computers. „Wie controleert die
apparaten?" wilde hij weten.
„Hoe weet je nou zeker dat de
uitslagen juist zi;n?".
Echt tevreden was hij pas in het
dorpje Esch. Daar stonden ten
minste nog gewone stemhokjes,
met formulieren en potloden.
Motswege informeerde naar de
verwachte opkomst. „Negentig
procent. Juist. En hier doen al
leen maar lokale partijen mee?
Uitstekend. Zó werkt democra
tie, van onderen naar boven. Met
lokale partijen kunnen de men
sen zich tenminste identifice
ren."
De afgelopen dagen zijn Mots
wege en Abeysekera gedegen
voorbereid op hun taak als
waarnemer. In hun eigen landen
zijn ze actief in democratise
ringsbewegingen.
Ze stellen concrete vragen en
schromen niet om de Nederland
se situatie te bekritiseren. Na de
lunch op het Bossche stadhuis
met leden van de raad en het
college is Abeysekera een beetje
ontdaan.
„Ik heb niet het gevoel dat deze
mensen echt in contact staan
met de bevolking," vindt ze. „Ze
Sunila Abeysekera (links) en Star Motswege in een stembureau
in Den Bosch. foto anp
geven veel informatie, maar ik
vraag me af of ze ook echt in
discussie treden met hun kiezers.
Ze zijn heel afstandelijk."
In de 'probleemwijk' Boschveld
wordt het laatste stembureau
van de dag aangedaan. Het is
half vijf en van de dertienhon
derd kiesgerechtigden zijn er dik
vierhonderd geweest.
Er lopen twee jonge migranten
binnen. „Waarom gaan jullie
stemmen?" wil Abeysekere we
ten. „Voor een beetje minder
racisme," zeggen de jongens.
De aandelenkoersen in Amster
dam daalden over een breed
front twee tot drie procent. Op
de lokale markt kwamen verlie
zen tot vier of vijf procent voor.
Oorzaak was de rentestijging die
niet meer de 'tijdelijke hobbel'
lijkt te zijn waarvoor velen haar
vorige week versleten.
Op de obligatiemarkt werd 'een
waar bloedbad' aangericht, zoals
handelaren het omschreven. Ver
liezen voor staatsleningen van
anderhalf tot twee gulden waren
schering en inslag.
De valutamarkten werden in de
loop van de woensdag opge
schrikt door het bericht van de
Bundesbank dat de hoeveelheid
geld in omloop in Duitsland in
januari met niet minder dan 20,6
procent is toegenomen. Het
nieuws kwam als een volslagen
verrassing. Gerekend was op een
groei van 10 a 13 procent.
Voor het hele jaar mikt de Duit
se centrale bank op een geld-
groei van tussen 4 en 6 procent.
Op de financiële markten doem
de meteen het inflatiespook op.
Een snelle, verdere renteverla
ging in Duitsland kan nu wel
vergeten worden.
Nu de kans daarop verkeken
lijkt, is de dollar voor beleggers
minder aantrekkelijk geworden
tegenover de mark. De koers
ging dan ook flink omlaag.
Terwijl de handelaren op de
aandelen- en obligatiemarkten
met ingehouden adem naar de
lagere koersen op hun computer
schermen keken,.bleef het in het,
Rotterdamse kantoor van Iris
Research rustig.
De koersdaling met gemiddeld
drie procent is niet de voorbode
voor een krach a la 1987, denkt
onderzoeker" G. van Duinen. Hij
voorspelt een bescheiden correc
tie: „Ik verwacht niet een echte
beurskrach, verre van dat."
■ZIE OOK BEURS - A10
Van onze verslaggever
Den Bosch - In twee woriingen
in Den Bosch zijn bij een huis
zoeking enkele honderden illega
le compact-discs, duizènden be
speelde en onbespeelde cassette
bandjes en 22 cassettedecks in
beslag genomen.
Vijf Bosschenaren zijn opgepakt
wegens overtreden van de au
teurswet.
De opsporingsdienst Buma/
Stemra vermoedt dat de hoofd
verdachten bétrokken zijn bij de
verspreiding van tienduizenden
illegale top 40-cd's. Deze cd's
verschenen al maanden lang on
der de namen Chartbusters, Me
ga top-50 en MTV top-50.
Volgens Buma/Stemra veroor
zaakten deze illegale produkties
'grote onrust binnen handel en
industrie'. Een woordvoerder
van Buma/Stemra verwacht niet
dat met het oprollen van de
Brabantse organisatie een einde
is gekomen aan de verspreiding
van de illegale top-40.
Amsterdam - De Nederlander heeft in 1993 vijf procent minder bier
gedronken dan het jaar daarvoor, blijkt uit cijfers van het Centraal
Brouwerij Kantoor. Oorzaak volgens de brouwers: de slechte zomer.
Nederland nuttigde vorig jaar ongeveer 13 miljoen hectoliter, ofwel
85,2 liter per hoofd van de bevolking. Daarvan was ongeveer 5,3 liter
alcoholvrij bier. In 1992 dronk de Nederlander nog 90,2 liter,
waarvan 7,3 liter alcoholvrij bier. De consumptie van alcoholvrij bier
daalde dus met meer dan een kwart, na enkele jaren van stijging.
(ADVERTENTIES)
Even later verkondigt een buurt
bewoner dat4we hier wel mogen
uitkijken'. „Als we nu niks doen,
gaat deze wijk de kant van Zuid-
Afrika op."
Motswege veert op: „Dat is wel
heel weinig vertrouwen in de
politiek! Als jullie niks doen;
vraag je er zelf om. Als wij in
Zuid-Afrika zo weinig vertrou
wen hadden, hadden wij eind
april niet onze eerste vrije ver
kiezingen."
Het is tijd om weer in de bus te
stappen.
Dit woord is vandaag in het nieuws. Een van de vele. Een krant vol. Nu de
daad bij het woord: een echte Parker Roller-pen voor u, met uw woord(en)
naar keuze erin gegraveerd, als u een nieuwe abonnee opgeeft. U de pen,
de nieuwe abonnee om te beginnen twee weken de krant gratis.
Noteer a/s nieuwe abonnee:
Naam:
Adres:
Postcode:.
Plaats:.
84.70
Telefoon (voor controle bezorging):
De nieuwe abonnee betaalt per: (prijzen v.a. 1 januari 1994)
kwartaal acceptgiro 87.20 kwartaal automatisch
maand automatisch 29.05 bank/gironr
De Parkerpen zenden aan:
Naam:
Adres:
Postcode:Plaats:
In de pen moet komen te staan: (max. 15 letters)
De pen wordt opgestuurd zodra wij het eerste abonnementsgeld ontvan
gen hebben. Stuur deze bon in een open envelop zonder postzegel naar
Dagblad De Stem, Antwoordnummer 112, 4800 VB Breda.
DE STEM. EEN KRANT DIE JE WAT ZEGT
I
