Clinton 'verspeelde Rusland'
Allegaartje traint
leger Azerbeidzjan
Palestijn
Moskouse 'flatmoorden' eisen
honderden bejaarde slachtoffers
Debat in Amerika: Wie is schuld aan mislukken Russische hervormingen
Na val Sovj
DE STEM
BUITENLAND
Kijk
Poppen
pE STEM
ZATERDAG 26 FEBRUARI 1994
Vari onze correspondent
Mare de Koninck
Washington - Een populaire dis
cussie dezer dagen in de Ameri-
kaane media is getiteld: Wie ver
speelde Rusland Who lost
RussiaHet is een somber debat
dat ervan uitgaat dat het al te
laat is. Dat de hervorming tot
democratie en kapitalisme in
Rusland definitief van de baan is
en dat Rusland spoedig een
agressieve dictatuur zal zijn die
dood en verderf zaait in grote
delen van Europa.
Wie draagt de schuld? Twee scholen
beheersen het Amerikaanse dispuut. De
ene richt de betichtende vinger op de
Russen zelf, die blijkbaar niet in staat
waren hun van het communisme verlos
te samenleving om te vormen tot een
goed georganiseerde rechtstaat met een
vrije markt. De andere leer houdt 'ons
Amerikanen' - en dus vooral Bill Clin
ton- verantwoordelijk voor Ruslands
teloorgang en voor de gemiste buiten
kans de wereld na de Koude Oorlog tot
een veiliger en gelukkiger planeet te
maken.
De eerste leer heeft veel minder aan
hangers dan de tweede. Een man als Pat
Buchanan, de zeer conservatieve Repu
blikeinse ex-presidentskandidaat, staat
in het kleine koor dat 'der Russen eigen
schuld' zingt. Of dat iets ziet wat nog
ontmoedigender is: leiders en burgers in
Rusland die, allicht genetisch misvormd
door een lange geschiedenis van onder
drukking, nu eenmaal het hormoon
missen dat andere mensen naar vrijheid
doet smachten.
Buchanan houdt het erop dat ook als
het Westen massale financiële, econo
mische en technische hulp had verstrekt
na de instorting van de Sovjetunie, het
niks geworden zou zijn met Rusland.
Het is in die visie wijsheid geweest van
voormalig president George Bush, die
in tegenstelling tot opvolger Bill Clin
ton wél kijk had op de wereld, om niet
aan een soort kolossaal Marshall-plan
te beginnen zoals Amerika na de Twee
de Wereldoorlog voor Westeuropa in
petto had. 'Misschien is ons nooit de
optie gegeven geweest Rusland te ver
spelen', schreef Buchanan dezer dagen.
Kortzichtig
Zelfs al zou de blame the Russians'-leer
het dichtst bij de waarheid liggen, de
tegenovergestelde overtuiging is binnen
Amerika natuurlijk veel pikanter. Die
schetst de contouren van een historisch
noodlotsdrama, waarin de VS op een
kruispunt in de wereldgeschiedenis ver
zuimde de weg naar de vooruitgang in
te slaan en zich omkeerde om zich terug
te trekken in zichzelf.
De langdurige economische recessie die
George Bush plaagde tijdens diens ter
mijn in het Witte Huis en de kans die
Bill Clinton daardoor kreeg om presi
dent te worden als hij maar volhield dat
nu 'Amerika eerst' aan de beurt is,
hebben ertoe bijgedragen dat de enig
overgebleven supermogendheid een po
litiek voorman kreeg die niet het leider
schap opbracht om van het Amerikaan
se en het Westeuropese volk offers te
vragen voor de opbouw van Oosteiiro-
pa.
Volgens hoogleraar (politieke weten
schappen aan American University in
Washington) Amos Perlmutter heeft
Clinton zijn Rusland-beleid overgedra
gen aan het Internationale Monetaire
Fonds (IMF), om zelf geen impopulair
gevecht te hoeven aangaan met het
Amerikaanse Congres voor meer hulp
aan Rusland.
En 'opinion makers' als Anthony Lewis
(New York Times) en Stephen Rosen-
feld (Washington Post) vinden dat Clin
ton niet alleen passiviteit moet worden
verweten. Zij betogen dezer dagen dat
de Amerikaanse president - mogelijk in
zijn naïviteit - de verkeerde machten in
Rusland stimuleert. Clinton heeft zo
niet alleen meegewerkt aan de teloor
gang van dat land, hij helpt nu zelfs
met de wederopbouw van een nieuw
maar levensgevaarlijk Rusland-
Tijdens zijn recente reis naar onder
meer Moskou heeft Clinton volgens Ro-
senfeld feitelijk een vrijbrief gegeven
aan het Russische leger om in te grijpen
in al zijn nabuur-(voormalige Sovjet
landen, door het begrip 'Russische in
vloedsfeer' te erkennen en vergelijkin
gen te trekken met Amerika's interven-.
ties in Panama en Grenada. 'Geen won
der dat Jeltsin's minister van Buiten
landse Zaken Kozyrev sedertdien drei
gend durft te spreken over Ruslands
belangen in wat hij het 'nabije buiten
land' noemt'.
Ook Clinton's weigering om Polen en
andere voormalige Oostbloklanden vol
ledig Navo-lidmaatschap .en daarmee
een militaire veiligheidsgarantie te ge
ven, kenmerkt volgens Lewis de ge
neigdheid van Clinton tot 'kortzichtige
lieve vrede' met de Russische militairen,
nationalisten en de fascisten van Zhi
rinovsky, die daar alleen maar sterker
van zullen worden.
Intussen is het ook - door ontbrekend
leiderschap van allereerst Europa maar
tevens van de VS- in Bosnië zover
gekomen dat de oorlog daar volgens
veel Amerikaanse commentatoren tot
een veel omvangrijker drama voor ge
heel Europa (en daarmee toch tot on
vermijdelijke Amerikaanse militaire be
moeienis) dreigt te leiden. Bosnië kan
een 'motor voor Russisch fascisme' wor
den, want Zjirinovski zou voor de ver
spreiding van zijn boosaardige senti
menten niets liever willen dan dat er
Westerse bommen gaan vallen op stel
lingen van zijn Servische bloedbroe
ders.
En terwijl de Amerikaanse inlichtin
gendienst CIA burgeroorlog in Oekraïne
voorspelt en de laatste gefrustreerde
hervormers Jeltsin's kabinet hebben
verlaten (pal na Clinton's 'geslaagde'
visite aan Moskou), slaagt de Ameri
kaanse president er nog steeds niet in
een stevig buitenlandteam in zijn rege
ring te vormen.
Bij Warren Christopher (Buitenlandse
Zaken) denken de meeste Amerikanen
met heimwee aan diens voorganger Ja
mes Baker, Anthony Lake (Nationaal
Veiligheidsadviseur) is praktisch on
zichtbaar en voor de langdurige vaka-
ture op Defensie moet de Senaat de
vrijwel onbekende Bill Perry nog goed
keuren.
Nieuwste aanwinst moet de ook nog op
Senaatsinstemming wachtende onder
minister voor BZ en Ruslandkenner
Strobe Talbott worden. Maar deze vroe
gere studiegenoot van Bill Clinton heeft
nu al veel kritiek op zijn tegenstrijdige
uitspraken over hulp aan Rusland.
Therapie
Toen Zjirinovski de verkiezingen had
gewonnen pleitte Talbott voor 'minder
schok, meer therapie' voor de Russische
economie, iets wat de hervormers daar
als een klap in het gezicht ervoeren en
wat hun vertrek heeft bespoedigd.
Intussen verklaart Talbott zich weer
aanhanger van de snelle kapitalistische
hervorming in Rusland. Maar nu is het
daar mogelijk te laat voor. 'Door het
zelfde geflipflop en gezigzag dat ook
Clinton's buitenlandse politiek jegens
Bosnië, Somalië, Haïti en Noord-Korea
kenmerkt, dreigt nu ook Rusland teloor
te gaan. Met alle mogelijke huivering
wekkende gevolgen van dien', conclu
deert professor Perlmutter.
Bakoe (ap) - Azerbeidzjan
heeft de hulp ingeroepen van
buitenlandse militaire in
structeurs. Maar de Amerika
nen, Turken, Iraniërs, Afgha-
nen en Russen trainen nu
legers die verschillende bin
nenlandse belangengroepen
vertegenwoordigen en de
vraag is of Azerbeidzjan door
hun bemoeienis niet van de
regen in de drup terecht zal
komen.
Sommige instructeurs zijn via
niet-officiële kanalen ingehuurd,
zoals een 24-tal Amerikanen dat
door een Amerikaanse joliemaat-
schappij naar Afghanistan zou
zijn gehaald als voorwaarde om
een oliecontract in de wacht te
slepen.
Toen het conflict rond de in
Azerbeidzjan gelegen Armeense
enclave Nagorno-Karabach nog
jong was, boekten enthousiaste
Azerbeidzjaanse militieleiders
zonder veel militaire ervaring
aanvankelijk successen in de
strijd tegen de Armeense meer
derheid in de enclave. Maar toen
de Armeniërs in de tegenaanval
gingen werd de superieure
training en leiding van hun troe
pen snel duidelijk.
De etnische Armeniërs namen
Nagorno-Karabach over en ver
plaatsten de strijd naar Azer-
beidzjaans grondgebied. Tien
duizenden mensen kwamen om
in de strijd en honderdduizenden
etnische Azerbeidzjanen sloegen
op de vlucht.
Ten einde raad besloot de Azer
beidzjaanse regering dat haar
manschappen beter voor de
strijd moesten worden toegerust
en nu wemelt het van de vreem
de nationaliteiten in het land.
In Hacikabul, 130 km ten zuid
oosten van Bakoe, ligt een trai
ningskamp dat Azerbeidzjan
heeft geërfd van de Sovjetunie,
herkenbaar aan de op een beton
nen zuil geplaatste Soechoj-
jachtbommenwerper.
„Amerikanen? Hier zijn alleen
Turkse instructeurs," zegt een
Azerbeidzjaanse vrijwilliger.
„Maar ik breng u wel naar het
Amerikaanse kamp."
Een bezoek aan een tien kilome
ter verder gelegen ommuurd ka
zerneterrein levert echter even
min Amerikanen op. „Zij zijn er
op het moment niet, maar zullen
wel gauw komen," zegt een
Azerbeidzjaanse officier die een
zonnebril met spiegelglas draagt,
hoewel het een sombere winter
dag is.
In een van de stenen gebouwen
halen recruten mitrailleurs uit
elkaar, terwijl anderen worden
onderwezen in de werking van
explosieven of kaartlezen. De le
raren zijn Azerbeidzjanen die
naar eigen zeggen door Ameri
kanen zijn opgeleid. „Zij zijn
uitgezocht uit de zesduizend
beste strijders," zegt de com
mandant, die net als de andere
militairen niet bij naam ge
noemd wil worden.
Diplomaten in Bakoe zeggen dat
in de kazerne ongeveer duizend
soldaten worden opgeleid door
20 tot 25 Amerikaanse instruc
teurs, die naar Azerbeidzjan zijn
gehaald door Mega Oil USA.
De oliemaatschappij heeft vol
gens de zegslieden beloofd tien
tot vijftien miljoen dollar te be-
De leiding van Azerbeidzjan hoopt dat de buitenlandse instructeurs orde kunnen scheppen in de chaos die leger heet.
FOTO AP
steden aan de militaire opleiding
van de Azerbeidzjanen om in
aanmerking te komen voor een
pompvergunning. Volgens veel
mensen in Bakoe moet de door
de Amerikanen opgeleide een
heid dienen als een presidentiële
garde voor Geidar Aliev, de
voormalige leider van de com
munistische partij, die tijdens de
politieke onrust van afgelopen
jaar terugkeerde als president en
er kennelijk alles aan wil doen
om die positie vast te houden.
Volgens de diplomaten heeft
Aliev sinds augustus ook nog
eens 1000 tot 1200 moslim-strij
ders geronseld in Afghanistan.
Andere eenheden die door bui
tenlanders worden opgeleid lij
ken onder invloed te staan van
andere leiders. Rusland heeft
vierhonderd soldaten getraind in
Gjandzja, de machtsbasis van
premier Soerat Hoeseinov. Hoe-
seinov heeft vorig jaar met suc
ces een opstand aangevoerd te
gen de vorige president Abulfaz
Elcibej, en daarme Alievs terug
keer mogelijk gemaakt.
Hoeseinov, die voorstander is
van een bondgenootschap met
Rusland, verliest steeds meer po
litieke invloed aan Aliev, die
daarnaast ook nauwe banden wil
aanknopen met Turkije en Iran.
De Russen hebben onlangs vijf
honderd goed opgeleide com
mando's overgebacht naar de
militaire basis Goran bij
Gjandzja, zeggen de diplomaten.
Volgens veel Azerbeidzjanen
houdt Hoeseinov de Russen en
de door hen opgeleide troepen
achter de hand voor het geval er
een interne strijd om de macht
losbreekt.
Een andere speler op het militai
re toneel is Iran, dat met Turkije
in de slag is om invloed in Azer
beidzjan te verwerven. De diplo
maten zeiden dat een Iraanse
militaire missie met vier gene
raals aan het hoofd vijf Azer
beidzjaanse bataljons traint op
een basis bij Pirekeshkul, negen
tien kilometer ten noordoosten
van Kabul.
Gelukkig dat Jean-
Christian Barbet
er is. Hij heeft een
dappere poging ondernomen
mijn gevoelige ziel en die van
veel Fransen te redden. Want
zonder de uitermate serieuze
voorzitter van het Burger-in
formatiecentrum had ik nooit
geweten dat mijn dagelijkse
portie Guignols de l'Info le
vensgevaarlijk is. Dat de latex
poppen van de Franse versie
van Spitting Image mijn visie
op de politiek compleet verte
kenen en dat jongeren door
hen niet meer willen stem
men.
En ze zijn zo leuk, de
Guignols de l'Info. Iedere
avond kijk ik naar de harlekij
nen die zo hun eigen licht
werpen op politiek, economie,
show-bizz en sport. Alles wat
iedereen denkt, maar meestal
niet hardop durft te zeggen,
wordt in de Guignols de l'Info
te berde gebracht. Dat kan
heel ver gaan. Alle kleine en
grote fouten van de mensen
die boven het maaiveld uitste
ken hebben recht op hun be
handeling. Drie tekstschrij
vers dopen vijf dagen in de
week hun pennen in de vitri
ool voor pakweg acht minu
ten Guignols, twee grandioze
imitatoren doen de stemmen,
dé poppen zijn meer dan le
vensecht, kortom, Les
Guignols is een succes. Er
kijken 3,5 miljoen mensen
naar de avonturen van de la
tex-helden.
Op het geprivatiseerde TF1
trekt omstreeks dezelfde tijd
de Bébête-show ongeveer tien
miljoen fanaten. Nog zo'n
programma dat volgens Jean-
Christian Barbet het Franse
volk op gedachten tegen de
burgerplicht brengt. De Bébê-
tes zijn gebaseerd op The
Muppets, grote baas is Ker-
mitterrand. Jacques Chirac is
een kraai en communistenlei
der Georges Marchais een
varken. De poppen van het
eerste net zijn -naar mijn
bescheiden mening- minder
leuk, want de tekstschrijvers
beperken zich tot onderbroe-
kenlol, waar de Guignols tot
echte politieke satire komen.
Enkele tientallen jaren gele
den waren deze programma's
in Frankrijk ondenkbaar. Ten
tijde van de Generaal de
Gaulle werd het nieuws nog
gecensureerd en konden tele
visie-journalisten die in de
ogen van de vader des vader
lands -of zijn minister van
Informatie - een iets te vrije
toon aanslopgen van de ene
dag op de andere worden ont
slagen.
In Frankrijk zijn de program
ma's met de vrijuit sprekende
poppen dus erg populair. Het
is niet de eerste keer dat de
twee uitzendingen, de
Guignols voorop, onder vuur
liggen. Het schijnt dat er nog
al wat politici zijn, het gaat
onder meer om Jacques Chi
rac, die zijn poppenkarakter
maar matig kan waarderen.
Daar staat tegenover dat hij
zijn pop een jaar geleden zo
leuk vond, dat hij voor zijn
verjaardag een videocassette
kreeg met een selectie van de
sketches, waarin hij Valéry
Giscard d'Estaing behandelde
als ging het om een seniele
man. De gewijzigde politieke
omstandigheden hebben ge
maakt, dat de scenaristen van
de Guignols nu Chirac een
klein beetje als 'passé' zijn
gaan beschouwen.
In oktober en november was
er een grote rel omdat Chirac
toen geëist zou hebben om de
latex-uitzending te stoppen
op het moment dat zendge^
machtigde Canal Plus op.
nieuw met de regering moest
onderhandelen over vernieu-
wing van de machtiging. De
makers hebben gereageerd
zoals het hoort: nooit was
Chirac zo door de mangel
gehaald.
En nu is er dus Jean-Christian
Barbet die een geheel moder
ne zedenmeester wil spelen.
Hij zegt dat de satirische pro
gramma's er voor zorgen dat
minder jongeren zich inschrij
ven op de kieslijsten. Op 3]
december is de laatste cam
pagne geëindigd. Ieder jaar
roept het Burgerinformatie-
centrum jongeren van 17 en
18 op om zich in te schrijven,
en vraagt ook beleefd aan de
ouderen die nog nooit hebben
gestemd om hetzelfde te
doen.
Door Wilko Voordouw
Volgens Barbet is de inschrij
ving dit jaar twintig procent
lager dan andere jaren, met
pieken tot vijftig procent in
sommige wijken van Parijs,
Dat alles is dus de schuld van
wat poppen.. „De karikatuur
kan van goede smaak getui
gen en grappig zijn. Maai
vanaf het moment dat het
enige doel is om mensen bela
chelijk te maken is dat
vaarlijk," aldus de burger
baas. Hij vervolgt: „De men
sen willen weten om te begrij
pen, en begrijpen om te age
ren. En die elementen worden
in de twee programma's niet
gegeven."
Ik lees de laatste zin nog maar
eens over. En vraag mij af of
Barbet niet per ongeluk bij
het kerstballen ophangen in
van de kruk is gevallen, bo
venop zijn kalende hoofd. Het
gaat per slot van rekening niet
om het nieuws, dus wat wil
die man nu eigenlijk? Het is
misschien waar dat het aantal
inschrijvingen voor de kieslijs
ten dit jaar is gëdaald. Maar
misschien, beste meneer Bar
bet, ligt dat ook een beetje
aan het feit dat de Fransen
niet warmlopen voor de ver
kiezingen, die in 1994 worden
gehouden. Ze moeten naar de
stembus voor het Europarle
ment, en de helft van Frank
rijk kiest zijn provinciale sta
ten. In 1995, met de presi
dentsverkiezingen, zal het
aantal inschrijvingen weer
stijgen, menen veel Fransen.
Bovendien, zo schreef het s
tirische weekblad Le Canard
Enchaïné is het lage percenta
ge in sommige wijken van
Parijs alleen maar een bewijs
dat het een stad wordt, waar
steeds minder jongeren wo
nen.
Zelfs het conservatieve Le Fi
garo -bepaald geen liefheb
ber van beide satirische pro
gramma's - vroeg zich beleefd
af of bij Jean-Christian Bar
bet niet een steekje los
Doör Matthew Campbell (Times)
Moskou - De Russische poli
tie heeft te kampen met een
misdaadepidemie die de exte-
mistische nationalisten in de
kaart speelt. Bendes sporen
verarmde woningeigenaars
op, laten ze met valse belof
ten afstand doen van hun
eigendommen en vermoorden
hen dan. Voor types als Zji
rinovski een logisch gevolg
van democratie en hervor
mingen.
Het leek zo'n perfecte overeen
komst. Raisa Milstein, een
52-jarige weduwe, zou geld in
het handje krijgen, ieder jaar op
vakantie mogen naar de Krim en
nog een bediende krijgen ook die
voor haar zou schoonmaken en
de boodschappen doen. Ze hoef
de alleen maar een formuliertje
te tekenen dat iemand anders na
haar dood recht gaf op haar
flatje. Ze zag een welvoorziene
oude dag voor zich toen ze op de
stippellijn haar handtekening
zette.
Maar een paar dagen later kreeg
ze een grote dosis chloroform
toegediend. De politie vermoedt
dat ze nog in leven was toen ze
in een bos even buiten Moskou
werd begraven. De moord was
een actie van een van de vele
Russische criminele bendes die
zich uitgeven voor Tiefdadig-
heidsorganisatie'.
De 'flatmoorden' vergroten de
Veel oudjes komen na huizenzwendel op straat te staan, waar hun een ellendige, maar vaak onvrede van de mensen over de
barmhartig korte strijd wacht om warmte en onderdak. foto piet den blanken autoriteiten alleen nog maar. De
misdaad heeft in Rusland de
touwtjes in handen, mokken ze.
Zelfs de meest geharde recher
cheurs zijn verbijsterd over de
praktijken van de Russische 'wo
ningzoekenden'. De meeste
slachtoffers zijn gepensioneer
den die alleen wonen in de talrij
ke torenflats en vaak geen geld
meer hebben om voedsel te ko
pen of familieleden om om hulp
te vragen. Sommige oudjes zijn
vergiftigd, anderen werden over
het balkon geduwd om hun dood
op zelfmoord te doen lijken.
Zoutzuur
Niet alleen bejaarden lopen ge
vaar. Een vrouw, haar dochter
en haar moeder werden neerge-
kogeld tijdens een bezoek aan de
Oekraïne. Ook zij hadden een
formulier ondertekend waarmee
ze afstand deden van hun appar
tement. Ze werden met zoutzuur
overgoten om herkenning onmo
gelijk te maken. De 9-jarige
dochter overleefde de aanslag en
hielp de politie met de opsporing
van de moordenaars.
Veel oudjes komen na huizen-
zwendel op straat te staan, waar
hun een ellendige, maar vaak
barmhartig korte strijd wacht
om warmte en onderdak. Dage
lijks vriezen deze winter gemid
deld 10 'bomzhi' (daklozen) dood
op straat.
De politie vermoedt dat veel van
de 2000 lijken die ongeïdentifi
ceerd in de lijkenhuizen van de
stad liggen, slachtoffers zijn van
de huizenzwendel. Waarschijn
lijk worden nog meer lichamen
ontdekt wanneer in het voorjaar
de sneeuw smelt. Er zijn inmid
dels duizenden arrestaties ver
richt en de werknemers van de
organisatie 'Centrum Hulp' zijn
beschuldigd van de moord op elf
bejaarden.
Van een rechtzaak is het evenwel
nog niet gekomen. Het publiek
krijgt het gevoel dat de politie,
die slecht is uitgerust en slecht
wordt betaald (en dus kwetsbaar
is voor corruptie) het moet afleg
gen tegen de goed geoutilleerde
en rijke misdadigers.
Het precieze aantal slachtoffers
van de flatmoorden is onbekend.
De schaal waarop wordt geope
reerd is volgens de politie enorm.
Als gevolg van de armoede zijn
eenzame oude Moskovieten een
gemakkelijke prooi voor de mis
dadigers, die hen overhalen pa
pieren te tekenen die ze nauwe
lijks begrijpen.
„Veel gepensioneerden leven on
der de armoedegrens en hebben
niet genoeg geld om in hun le
vensonderhoud te voorzien,"
zegt rechercheur Aleksandr Gor-
batsjov. „Hun flat is hun enige
bezit. Ze zien een advertentie:
een bedrijf dat ze van alles be
looft, eten, een schoonmaker,
een vakantie aan de kust - een
paradijs kortom. Dus tekenen ze.
En een dag, een week of een
maand later zijn ze dood."
Paradijs
Gorbatsjovs team probeert 4500
mensen op te sporen die hun
eenkamerflat hebben verkocht
sinds 1992, toen de privatiserin
gen begonnen in het kader van
de economische hervormingen.
Volgens Gorbatsjov zijn waar
schijnlijk veel van hen ver
moord. „Het is heel goed moge
lijk dat ze elders zijn gaan wo
nen en dat het allemaal in orde
is. Maar we maken ons zorgen en
we willen er zeker van zijn,"-
zegt hij.
Onroerend goed is goud geld
voor de Moskouse onderwereld.
Tot 1992 was er in Rusland geen
huizenmarkt. De meeste mensen
woonden in flats van de regering
die na hun dood weer aan 4
staat toekwamen. „Er is een
netwerk van zwendelaars,"
Gorbatsjov. „Sommigen leveren
de zwarte lijsten van geschikte
slachtoffers, anderen zo
voor de verkoop van de flats.
De buit stelt in Westerse
misschien weinig voor; een t»1'
gewoonde eenkamerflat in
vervallen flatgebouw. Maartf
de expanderende onrof""
goed-markt in Moskou is
zo'n kamertje al gauw 25JW
dollar waard, een enorm
voor een Rus.
Klop
„Een vierkante meter in
doet nu zo'n 2500 dollar,
evenveel als in Parijs," zegt
therine Rozjdestvenskaja, difi1'
teur van een woningverhuri*
drijf. De vraag naar flats
Moskou overstijgt het aanM
de wachtlijsten gaan terug
1982. De vraag is nog geste|®
door de komst van buitenlau®
bedrijven naar Rusland; buit®
landers die zaken doen in
Russische hoofdstad zijn ber
honderden of zelfs duizen"
dollars per maand neer te telle
Dit alles draagt bij tot de
kerheid van de bevolking, ®e
angst leeft voor berovingen
aanslagen en iedere klop op
deur. Volgens een topadvis
van Boris Jeltsin spreidt de
derwereld haar tentakels
over heel Rusland en maak
de weg vrij voor de radi
extremist Vladimir Zjirmo»
bij de presidentsverkiezing
van 1996.
Amsterdam (anp) - He
hard nodig dat er regels
men waardoor de positie
(je Palestijnse vrouwen vt
verbeterd. Dit meent I
ghamas, één van de P
tijnse vrouwen die doo
flovib zijn uitgenodigd o!
Amsterdam te komen pi
over hun situatie in de
Israël bezette gebieden.
pLO-leider Yasser Arafat s
er binnenkort misschien ii
volledig akkoord met Isra
bereiken over beperkt Pale,
zelfbestuur in de Gazastro<
Jericho. Niet alleen de wé
maar ook de groep vrouwen
nen zijn eigen organisath
dan nauwlettend toezien c
stappen van hun leider. Dé
komst van de besprekingen
sen Israël en de PLO zal
invloed hebben op het dagi
Cub.
Havana (ips) - Het c
lijks leven in Cuba is
ledig overhoop gegt
Bestaande zekerheden
dwijnen; maskers w
achter je je kon verse
len vallen af, nu Cuba
zig is te overleven na
ineenstorting van de v<
malige Sovjetunie.
De overschakeling van een
nistische volksdemocratie
een burgerlijke vrije-mark
nomie is een pijnlijk procÉ
niet alleen in economische
Af en toe is het ronduit gêi
De dagelijkse omgangstaa
hiervan een zeer gevo
graadmeter.
'Senor', het Spaanse woord
'meneer' was sinds 1959 vol
uit de gratie. 'Companerc
'companera' als het een v:
betrof, de Latijnsamerika
variant van 'kameraad' was
af het moment dat Cuba soci
tisch werd de enig denk
aanspreekvorm.
Het was alsof oude kleren
den weggegooid. De naakte
cialistische, nieuwe mens
voortaan in de eerste en la
plaats companero. Revolutie
re ijver en sociale status hi
van het gebruik van dat w
af.
De nieuwe regering van C:
wilde begin jaren zestig nie
leen een nieuw Cuba, maai
een nieuwe mens. Het w
'senor(a)' stond in die ideo
voor een hoop verkeerde dii
zoals sociale ongelijkheid, p
bezit en andere zaken di
regering wilde afschaffen.
In het begin waren er
dwarsliggers, die niets mei
nieuwe regime te maken w
hebben. Zij hielden vast aap
neer en mevrouw. „Wat
panero?" zeiden dezen als
werden aangesproken door i
sen die de tekenen des tijds
sneller verstonden. „Compaf
zijn een stel ossen vooi
ploeg." Voor hen werd seno:
geuzennaam, maar ze waren
net uitstervende soort.
Kameraad Nixon
Hetzelfde woord compa
werd inderdaad voor een
ossen gebruikt, maar de gesc
denis was onverbiddelijk:
woord 'senor' verdween, zo
een spoor in het geheugen ac
k
I
I
riuai J°t0 van prini
ZI J™711 'Sunday Miri
,er4r„de minsteus een li
9 n camera te fotogri
