Samenwerking Westen en Russen
V4
„Hoezo nu
geen
deposito?"
Indiaanse rebellen voeren vredesoverleg met regering Mexico
Clinton vindt spionage-zaak 'zeer ernstig'
Griekenland wijst EU-oproep af
Macedonië verguld met Nederlandse gastvrijheid
DE STEM
BUITENLAND
Dreiging met luchtacties om ingesloten VN-bataljon te bevrijden
Omdat de Postbank Kapitaalrekening
met 5,3% meer opbrengt.
Sparen doe je gewoon bij de Postbank.
WOENSDAG 23 FEBRUARI 1994 A4
$De vermaarde
tnandant 'Marcos'.
onder-com-
FOTO EPA
San Cristobal de las Casas
(rtr/afp) - De Mexicaanse re
gering en Indiaanse rebellen
zijn gisteren officiële vredes
besprekingen begonnen om
een eind te maken aan de
bijna twee maanden oude op
stand in de zuidelijke staat
Chiapas.
De eerste gespreksronde duurde
meer dan zes uur en verliep in
'een sfeer van wederzijds res
pect', Na afloop verklaarden bei
de partijen het overleg vandaag
voort te zetten.
Centraal in het overleg staat de
positie van de kleine boeren in
het arme Mexicaanse zuiden. De
Zapatista-opstandelingen eisen
sociale en politieke hervormin
gen die, indien aanvaard door de
Mexicaanse politiek, het gezicht
van het land kunnen veranderen.
De exacte inhoud van deze eisen
zullen vandaag openbaar wor
den gemaakt.
Regeringsgezant Manuel Ca-
macho Solis verklaarde: „Het
belangrijkste is dat we van ge
weld naar politiek en van wa
pens naar een dialoog gaan."
Onder strenge veiligheidsmaat
regelen kwamen in de kathe
draal van San Cristobalde las
Casas, de hoofdstad van Chia
pas, de gezant en negentien lei
ders van het Zapatista Nationale
Bevrijdingsleger bijeen. Onder
hen was ook de vermaarde on
der-commandant 'Marcos' die
zijn gezicht achter een bivak
muts verborg en gewapend was
met een pistool.
Bisschop Samuel Ruiz treedt op
als bemiddelaar bij het overleg,
dat pas na weken van procedu
rele meningsverschillen op gang
kwam. Nadat de rebellen zondag
tevoorschijn waren gekomen uit
hun bolwerken in de jungle,
werd in het bijzijn van bisschop
Ruiz urenlang beraadslaagd over
de agenda van de vredesbespre
kingen. De bevolking juichte de
guerrillaleiders zondagmiddag
toe op het centrale plein van San
Cristobal.
Meer dan honderd mensen kwa
men om het leven aan het begin
van de Zapatista-opstand. Deze
begon op nieuwjaarsdag toen de
rebellen, voornamelijk afstam
melingen van de inheemse Ma
ya-bevolking, verscheidene ste
den in Chiapas innamen, waar
onder de hoofdstad San Cristo
bal. De Zapatistas onttrokken
zich later aan de strijd met het
Mexicaanse leger door de jungle
in te trekken. De gevechten heb
ben 20.000 mensen van huis en
haard verdreven.
De opstandelingen zeggen te
vechten voor vergaande sociale
en politieke hervormingen in de
arme zuidelijke deelstaat. De
toegenomen welvaart in het
noorden en de grote steden gaat
grotendeels voorbij aan de Mexi
caanse Indianen.
President Carlos Salinas de Gor-
tari heeft al veranderingen aan
gekondigd, onder meer van de
kieswet. De regeringspartij PRI,
die al meer dan 60 jaar aan de
macht is, is al herhaaldelijk van
verkiezingsfraude beschuldigd.
Een belangrijk geschilpunt aan
het begin van het overleg is dat
de rebellen willen praten over de
toestand in heel Mexico, terwijl
de regering de dialoog wil beper
ken tot Chiapas. Hoog op de
agenda van de rebellen staat een
herverdeling van het land in
Chiapas, waar de meeste grond
in handen is van enkele groot
grondbezitters.
Bewoners van Bosnië staan in de rij voor het voedsel, dat de VN sinds gisteren weer aanvoeren.
VERVOLG VAN VOORPAGINA
Het paar zou sinds 1985 gewerkt
hebben voor de Sovjetunie, en
later voor Rusland, waarvoor ze
naar verluidt meer dan drie mil
joen gulden hebben ontvangen.
Zi] kunnen veroordeeld worden
tot levenslange gevangenisstraf.
Verder hangt hun een boete van
een half miljoen gulden boven
het hoofd.
President Clinton deed gisteren
de ongebruikelijke stap om met
een in het openbaar te wijzen op
de ernst van de spionagezaak.
Hij ging niet in op de schade die
Ames heeft aangericht aan Ame
rikaanse belangen en mogelijk
aan de toekomstige Amerikaans-
Russische verhouding, maar zei
slechts op geladen toon: 'Dit is
heel ernstig'.
In opdracht van Clinton hebben
de Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken, Christo
pher, en de ambassadeur in Mos
kou, Pickering, gisteren een pro
test ingediend bij vertegenwoor
digers van de regering-Jeltsin.
Onafhankelijke spionage-ex-
perts in Washington vermoeden
dat Aldrich (die als 'Rick' door
het leven gaat) Ames onder meer
in staat is geweest om de Russen
te vertellen welke CIA-spionnen
tot binnen de Russische geheime
dienst, de KGB, zijn doorge
drongen. Het kan zijn dat Ame
rikaanse spionnen daardoor het
leven hebben verloren in de tijd
dat de KGB, toen de Sovjetunie
nog bestond, er harde methoden
op nahield.
De meningen liepen gisteren in
de Amerikaanse hoofdstad uit
een over de vraag of de Ameri
kaans-Russische relatie te lijden
krijgt onder de affaire. Al is het
een openbaar geheim dat vrijwel
alle landen elkaar bespioneren
en dat Amerika ook haar spiona-
ge-activiteit in Rusland niet
heeft afgeschaft na het einde van
de Koude Oorlog, toch komt de
zaak-Ames op een gevoelig mo
ment.
„Hoewel spionage een over en
weer aanvaard gebruik is, ko
men al die foto's van Clinton en
Jeltsin die elkaar hartelijk op de
schouder slaan toch in een ander
licht te staan," aldus gisteravond
een zegsman in het Amerikaanse
Congres.
Door Henk Bouwmans
Den Haag - Het zelfbewust
zijn van Macedonië is de
laatste dagen fors gegroeid.
Minister van Buitenlandse
Zaken Crvenkovski toonde
zich ongelooflijk dankbaar
voor de gastvrijheid waarmee
Nederland hem en daarmee
Macedonië behandelde.
Trots somde Crvenkovski op
welke ministers hij gesproken
heeft tijdens zijn eerste officiële
bezoek aan een land dat de
Voormalige Joegoslavische Re
publiek Macedonië (FYROM)
heeft erkend. Kok, Andriessen,
Pronk, Ter Beek én premier
Lubbers hadden allemaal tijd
0® met hem, de vertegenwoordi
ger van het in het nauw gedre
ven Balkanstaatje te praten.
«Zonder de sterke steun en hulp
van Nederland zou onze situatie
er veel beroerder hebben voorge
staan en misschien wel onmoge-
jijk zijn," aldus Crvenkovski. De
handen tussen Nederland en Ma
cedonië zijn volgens Crvenkovs
ki historisch te verklaren door
ue vele Nederlandse toeristen die
Macedonië, toen nog als onder
deel van Joegoslavië, bezochten.
Het is niet voor niets dat Crven
kovski zo blij was met de harte
lijke ontvangst van Nederland
J3' gisteren ook nog officieel
hekend maakte baron Van Pal-
'andt als ambassadeur met
standplaats Den Haag te benoe
men voor Macedonië. Crvenko
vski kan de Nederlandse steun
§°eh gebruiken nu zijn land door
en Grieks handelsembargo is
getroffen waardoor de situatie
tussen Griekenland en Macedo
nië gespannen is.
Maar Macedonië begrijpt er
niets van dat de Grieken de
grens met hun land hebben ge
sloten. Nederlandse vervoerders
hebben daardoor nu al een scha
de van minimaal tien miljoen
gulden opgelopen. De Griekse
boycot zal Macedonië niet klein
krijgen. Het arme Macedonië
heeft door het VN-embargo je
gens Servië al drie miljard dollar
verlies geleden. „Dat hebben we
overleefd en dat onderstreept de
vitaliteit van de Macedonische
economie," vertelde Crvenkovski
heel zelfbewust.
De Macedonische minister sprak
tijdens zijn bezoek ook met bui
tenlandspecialisten uit de Twee
de Kamer. Onder hen was het in
Griekenland opgegroeide PvdA-
kamerlid Apostolou.
Hij vindt dat Nederland te snel
tot erkenning is overgegaan van
Macedonië en heeft begrip voor
de Griekse kritiek dat de andere
Europese lidstaten Griekenland
in de steek laten. „Ik vind de
erkenning een merkwaardige zet
van Nederland. Het ware beter
geweest als in overleg met de
Grieken gezocht was naar een
oplossing."
Volgens Apostolou gaat het Wes
ten met de snelle erkenning van
Macedonië voorbij aan de gevoe
ligheden in Griekenland. De
Grieken vrezen dat Macedonië
de noord-Griekse provincie Ma
cedonië mét de havenstad Salo-
niki wil inpikken. Toen daarom
de Verenigde Staten Macedonië
onlangs ook erkende, bleef de
Grieken niets anders over dan
een handelsboycot.
Apostolou meent dat deze boy
cot vooral symbolische betekenis
heeft. „Het is een uiting van de
Grieken hoe gevoelig de proble
men liggen. Want in handelsop
zicht zou Griekenland juist met
Saloniki als doorvoerhaven kun
nen verdienen aan Macedonië."
Athene - Griekenland heeft gisteren oproepen
van zijn EU-partners van de hand gewezen om
het handelsembargo tegen de voormalige Joego
slavische republiek Macedonië op te heffen.
„Het is onvoorstelbaar dat Griekenland basis
principes van zijn buitenlandse beleid zou offe
ren voor public relations," aldus regerings
woordvoerder Venizelos.
De Europese ministers waarschuwden Grieken
land, dat thans EU-voorzitter is, dat het voor
het Europese Hof van Justitie zal worden ge
daagd indien het zijn besluit niet kan rechtvaar
digen. „Griekenland is bereid zijn positie op alle
niveaus en internationale forums uit te leggen,"
reageerde Venizelos. „Maar de kwestie is niet
juridische aard, het is politiek."
De meeste van de tientallen vrachtwagens die
vaststaan bij de grens tussen Griekenland en
Macedonië mogen van de Griekse autoriteiten
alsnog doorrijden. De Griekse handelsboycot
van Macedonië blijft verder gewoon van kracht.
De regeling geldt alleen voor de Nederlandse
vrachtwagens die al op weg waren toen het
handelsembargo van kracht werd.
Bonn (dpa/rtr) - De Westerse staten en Rusland zoeken samen
naar een oplossing voor de conflicten elders in het door
geweld geteisterde Bosnië. In het noorden van Bosnië dreig
den gisteren luchtacties plaats te vinden om een door Bosni
sche Serviërs ingesloten VN-bataljon te bevrijden.
FOTO EPA
Het gaat er nu om dat de Euro
pese bemiddelaar Van den Broek
er voor zorgt dat de gevoelighe
den worden getemperd. In die
zin beschouwt Apostolou de ver
klaring van Crvenkovski dat de
Macedonische grondwet de be
paling over gebiedsuitbreiding
heeft geschrapt als een positief
signaal.
Maar er is meer nodig, vindt
Apostolou. Macedonië zal zijn
vlag moeten aanpassen en zijn
naam moeten veranderen, bij
voorbeeld in Noord-Macedonië.
Alleen op die manier kunnen de
nationalistische gevoelens aan
beide zijde van de Grieks-Mace-
donische grens de kop ingedrukt
worden. „Als we de dragers van
de ideeën klein willen houden,
moeten we ook de symbolen ver
anderen."
Zo ver wilde Crvenkovski giste
ren nog niet gaan. „Ons doel is
goede relaties en de enige oplos
sing voor problemen is discussië
ren en onderhandelen," aldus de
Macedonische bewindsman.
De samenwerking tussen het
Westen en Rusland betekent
vooralsnog niet dat de oplossing
voor Sarajevo -een ultimatum
aan de strijdende partijen - ook
bij andere brandhaarden in
Bosnië toegepast gaat worden.
Dat zei de Duitse representant
Jürgen Chrobog gisteren in Bonn
na internationaal overleg tussen
hoge diplomaten.
Vertegenwoordigers van de VN,
de Europese Unie, de Verenigde
Staten, Canada en Rusland kwa
men op aandringen van Duits
land in Bonn bijeen om de
Bosnische crisis te bespreken. De
gesprekspartners denken aan
een 'werkzame troepenontvlech
ting' rond Sarajevo en in de rest
van Bosnië en aan de opening
van routes voor hulpleveranties.
De partijen waren het ook eens
over een verbod op de inzet
elders van de zware wapens die
VN-soldaten sinds vorige week
onder hun hoede hebben. De
voorstellen uit Bonn gaan nu
naar de vijftien betrokken rege
ringen.
Contacten
Chrobog sprak zijn waardering
uit voor de Russische bereidheid
tot verdere samenwerking met
het Westen. Met het initiatief
van Moskou om de Serviërs tot
het inleveren van wapens te be
wegen, had Rusland als het ware
het voortouw genomen, vond de
diplomaat.
De Russische afgezant Tsjoerkin
wees op de speciale relatie van
de Amerikanen met de moslims,
van de Duitsers met de Kroaten
en van de Russen met de Ser
viërs. „We proberen die contac
ten te gebruiken voor het alge
meen belang."
De Verenigde Naties vroegen de
Navo gisteren onmiddellijk
vliegtuigen in te zetten om rebel
lerende Serviërs te intimideren
die een militaire VN-post barri
caderen aan de grens van Kroa
tië met Bosnië.
Ook werden VN-troepenverster
kingen naar Nova Gradiska ge
zonden om de kleine VN-eenheid
van Nepalese soldaten te onder
steunen. De Nepalese post maakt
deel uit van het Unprofor-con-
tingent in de zogenoemde Sector
West, een door Serviërs bezet
gebied in het oosten van Kroatië.
Dit gebied sluit aan bij het door
Serviërs gecontroleerde noorden
van Bosnië.
Volgens diplomatieke bronnen
pleitten VN-officieren voor Na-
vo-machtsvertoon vanuit de
lucht na berichten dat de Ser
viërs twintig tanks stuurden ter
versterking van honderd politie
mannen die sinds vrijdag de VN-
post bij de stad Nova Gradiska
blokkeren.
Bestand
Ook elders blijven de Serviërs de
VN-troepen dwarszitten. Het
persbureau Tanjug meldde dat
een Servische leider tegen hero
pening is van het vliegveld van
Tuzla, in het noordoosten van
Bosnië.
De Verenigde Naties willen het
vliegveld, dat al maanden niet
kan worden gebruikt om huma
nitaire noodhulp af te leveren
voor de lijdende bevolking, op 7
maart openstellen.
„De plannen voor onmiddellijke
opening van het vliegveld zijn
van kwade wil. We zijn niet
categorisch tegen de heropening
van het vliegveld indien wij de
garantie krijgen dat het niet zal
dienen om de moslim-troepen te
bewapenen en de oorlog te ver
lengen," zei Momcilo Krajisnik,
'voorzitter' van het parlement
van de Servische republiek in
Bosnië. Servische kanonnen
staan op maar enkele kilometers
van de airstrip.
De militaire leiders van de
Bosnische Kroaten en de mos
lims komen woensdag in Kroatië
bijeen om te praten over een
bestand. De vergadering op een
militaire basis van de VN in
Zagreb staat onder toezicht van
e volkenorganisatie.
Het overleg tussen de in Bosnië
strijdende partijen was aanvan
kelijk eerder gepland, maar
werd twee dagen uitgesteld na
bezwaren van de Bosnische pre
sident Izetbegovic. Die zou nog
steeds tegen een bestand zijn.
De VN hervatten gisteren de
aanvoer van medicijnen en voed
sel voor de bewoners in Bosnië.
De humanitaire hulp had twee
dagen stilgelegen in verband met
het Navo-ultimatum. Ook de
droppingen boven Bosnië zijn
inmiddels hervat.
Vijf Zweedse VN-soldaten zijn
gisteren in het noordoosten van
Bosnië gewond geraakt toen de
drie pantservoertuigen waarin ze
zaten werden beschoten. Drie
soldaten waren er slecht aan toe.
BUITENLAND KORT
Terroristen betalen met valse creditcards
New York - Terroristen uit het Midden-Oosten beschikken over
duizenden valse creditcards waarmee zij hun activiteiten in de
Verenigde Staten willen financieren. Het Amerikaanse dagblad
Daily News zei gisteren de hand gelegd te hebben op een
uitgelekt rapport hierover van Amerikaanse geheime diensten.
Daarin staat dat de terroristen de namen en nummers hebben
van duizenden creditcardhouders. De valse kaarten zouden in
Libanon zijn vervaardigd.
'Rusland zal kunstschatten terughalen'
Moskou - De Russische ultra
nationalist Vladimir Zjirino-
vski (foto) heeft maandag ge
zegd dat hij voormalige leden
van de geheime diensten op
een wereldwijde jacht naar de
Russische 'gestolen eigendom
men' zal sturen als hij aan de
macht komt. Zjirinovski zei
niet wat hij bedoelde met ge
stolen eigendommen.
Hij riep de voormalige KGB-
ers op nog even de 'tanden op
elkaar' te houden tot hij aan
de macht is. De oproep is
karakteristiek voor het optre
den van Zjirinovski, die naam
heeft gemaakt met onzinnige
uitspraken.
Russinnen liggen vier maanden stil
Moskou - Het Russische ruimtevaartbureau heeft acht vrijwil
ligsters bereid gevonden om vier maanden vrijwel bewegingloos
op een hellende plank te liggen. Dit ter voorbereiding op het
eerste langdurige verblijf van een vrouwelijke kosmonaut in de
ruimte.
De enige beweging die de vrouwen, wier hoofden lager zullen
liggen dan hun benen, zal zijn toegestaan zijn beenoefeningen.
Het experiment moet uitwijzen hoe vrouwen reageren op lange
periodes van vrijwel totale immobiliteit. Door de vrouwen met
hun hoofd naar beneden op een plank te leggen moet gewicht
loosheid worden gesimuleerd.
Moslim-extremisten doden politieman
Assiut - Vermeende moslim-extremisten hebben gisteren in het
zuiden van Egypte een politieman doodgeschoten. Het was de
derde politieman in evenzoveel dagen die werd vermoord. De
daders wisten in alle gevallen te ontkomen.
Het meest recente slachtoffer werd doodgeschoten toen hij per
motor op weg was naar zijn werk in Assiut. De verantwoorde
lijkheid voor de moord van zondag is opgeëist door de Al-Ga-
maa al-Islamiya (Islamitische Groep), die sinds twee jaar vooral
in het zuiden van Egypte een gewelddadige campagne voert die
tot doel heeft de seculiere regering omver te werpen en van
Egypte een islamitische staat te maken.
Syrië laat 'oudste' gevangenen vrij
Damascus - Syrië heeft drie van de 'oudste' politieke gevange
nen ter wereld vrijgelaten. Zij hebben meer dan twintig jaar
gevangen gezeten na onenigheid binnen de partij van president
Hafez al-Assad.
Generaal Ahmad Soueidani (65), een soennitische moslim en
ex-hoofd van de generale staf, is om gezondheidsredenen
vrijgelaten. Hij zat sinds 1969 vast. Voor de vrijlating van
Moustapha Roustom en Hadithé Mourad is geen reden gegeven.
Zij waren in juni 1971 gevangen gezet.
Volgens internationale organisaties voor de mensenrechten
zitten in Syrische gevangenissen nog zeker twintig politieke
gevangenen, die al meer dan twintig jaar achter de tralies
verblijven.
Spanning in Ruanda na moorden
Kigali - Na moorden op leiders van de Hutu- en Tutsi-bevol-
kingsgroepen is de spanning in Ruanda gisteren opgelopen.
Gevreesd wordt dat er een nieuwe stammenstrijd zal uitbreken
in het Centraalafrikaanse land.
De Ruandese minister van Openbare Werken en Energie en
leider van de Sociaal Democratische Partij (PSD), Félicien
Gatabazi, is maandagavond voor zijn huis doodgeschoten. Een
woedende menigte aanhangers van Gatabazi nam gisteren
wraak en doodde de voorzitter van de radicale Hutu-partij
Coalitie voor de Verdediging van de Republiek, Martin Bucyana
en zijn chauffeur.
Homo's bestormen Brits parlement
Londen - Demonstranten hebben in de nacht van maandag op
dinsdag geprobeerd het Britse parlementsgebouw te bestormen
nadat het Lagerhuis een voorstel had verworpen om homosek
suele contacten vanaf 16 jaar toe te staan. De politie meldde
drie arrestaties.
De deuren van het parlementsgebouw werden vergrendeld om te
voorkomen dat homo-activisten binnendrongen. Een aantal
Lagerhuisleden werd daardoor opgesloten. Andere demonstran
ten bezetten ondertussen de toegangsweg tot de residentie van
premier John Major in Downing Street.
Het parlement nam uiteindelijk een compromisvoorstel aan
waarin de minimumleeftijd op 18 jaar werd gesteld.
De Postbank Kapitaalrekening met een zonder kosten van opnemen. Zelfs een
eerste minimum inleg van f25.000,- biedt bedrag boven de f25.000,-, als u dit een
de ideale combinatie van zeer hoge rente
(nu 5,3%*) én alle opnamevrijheid.
maand van tevoren reserveert.
Hetzelfde principe geldt ook voor
U kunt er namelijk elk willekeurig bedrag de Leeuwrekening, waarbij het minimum
•Rentevergoeding per 1 februari 1994.
inlegbedrag op f 10.000,- ligt en
de rente nu 4,8%* is. Voor een
aantrekkelijke rente hoeft u dus
geen deposito te nemen.
Girorekeninghouders die een
Kapitaal- of Leeuwrekening willen
openen, kunnen dat vandaag nog
thuis doen. Gewoon via hun giroboekje.
En wie er eerst nog wat meer over wil
weten, belt nu even Klantenservice Sparen:
het nummer is
(020) 591 82 82. POST BANK
