L
DE STEM
'Duiveltje moet
luit mijn hoofd'
Bonnie Blair vecht duel uit met de klok
kwaliteit leasen
chrysler leasen
VanDorst Chrysler
wmmmm
leert
J
pe Olympische tien kilometer laatste kans voor Bart Veldkamp
B
ij dat mijn lichaam het nog één Olympische Spelen heeft uitgehouden'
kte of afwezigheid van col-
|f's één of twee nachten per
fck extra aanwezig te zijn.
I Voor beide functies geldt
(je tijdens de opleiding van
laanden overdag en full-
le moet kunnen werken en
I je in het bezit moet zijn
eigen vervoer.
Wij bieden.
Wij bieden een contract
loktober 1994, eventueel
|gt een vast dienstverband.
rijgt een op het niveau van
Ifunctie afgestemd salaris en
stekende secundaire
beidsvoorwaarden, zoals 8%
kantiegeld en reiskosten-
bgoeding. Voor nachtdien-
Rn geldt een bruto toeslag,,
or zon- en feestdagen een
Ta vergoeding.
Sollicitaties.
Je kunt je schriftelijke
llicitatie richten aan GWK,
l.v. de heer A.H.H.J.M. van
|n Bogart, Postbus 11,4890
l Rijsbergen. Wij maken
en onderscheid in geslacht
1/of etnische origine.
finking Tourist Services.
IlSENSE
)ERLAND \s
:)ers
E&
pART
NS
CLAIRE
.TlMt
oo
Oordrechh
nn1 Tilburg U>'
"Helmond. Os*.
Speelhuislaan 156-Breda-Tel. 076-715511
Sport
ZATERDAG 19 FEBRUARI 1994 DEEL
jffiT zonnetje in huis,
nee, daarvoor komt Bart
Veldkamp tijdens deze
17e Olympische Winter
spelen niet in aanmer
king. De 26-jarige Hage
naar is stug, knorrig en
afstandelijk. De span
ning stijgt voor hem tot
grote hoogte.
MORGEN tijdens de
Olympische 10.000 meter
krijgt Bart Veldkamp
precies twee jaar nadat
hij in Albertville goud
veroverde op die afstand,
zijn laatste kans om zich
als schaatser te handha
ven aan de top. Een her
haling van het succes in
Frankrijk lijkt daartoe
de enige mogelijkheid.
Eindigt 'Haagse Bartje'
lager dan de hoogste po
diumplaats, dan heeft
menigeen een houvast om
Veldkamp voor volgend
seizoen te wippen. Im
mers, sinds hij het EK
van begin januari niet
haalde, schreef ook Veld
kamp zelf zich definitief
af als allrounder. In Ne
derland nog steeds het
hoogste goed als het
schaatsen betreft.
VELDKAMP weet als
geen ander dat het voor
hem vijf voor twaalf is.
Morgen zal alles uit de
kast moeten. Alleen
kampt hij met het pro
bleem dat hij niet precies
weet wat er in die kast
op de planken ligt. Veld
kamp twijfelt aan zich
zelf. Kreeg tot nu toe dit
seizoen nooit dat echte
schaatsgevoel, dat juist
uij zo nodig heeft om tot
uitschieter te kunnen
komen.
„Veel mensen zullen zeggen: wat lult die Veldkamp nu
altijd. Maar zo ben ik. Ik steek vrij gecompliceerd in
elkaar. Ik lijk soms wel een neuroot. De Olympische
medaille van Albertville zou alle negatieve spanningen
binnen mij moeten wegnemen. Wat kan er nog mis met
je loopbaan als je goud hebt. Maar dat is louter rationeel
bekeken. Van buitenaf naar binnen. Een mens is niet
rationeel. En ik al helemaal niet. In mij woont een
duiveltje dat me vaak behoorlijk ziekt. Ik word er soms
stapelgek van. Dat duiveltje zegt dan steeds: 'Je kunt er
geen donder van Veldkampje. Die gouden plak was
mazzel, meer niet.'"
„Ik raak wel eens in paniek als
ik bijvoorbeeld op een bocht af
ga. Dan komt er iets over me als
in een droom tijdens mijn kin
derjaren. Dat had ik als klein
kind al, lag ik te ijlen, werd iets
totaal onbelangrijks ineens heel
groot. Zo gebeurt dat op zo'n
moment met die bocht ook. Op
eens de gedachte: verdomme, dit
wordt een ramp. Die rot bocht,
ik kom 'm niet door. Grote, grote
paniek. Het lijkt er dan op of ik
met 100 kilo op m'n rug schaats.
Of mijn benen vol lood schie
ten."
„Ik zal zondag alles van me af
moeten zien te zetten. Onbevan
gen, zoals ik reed in 1990, toen
ik in Heerenveen Europees kam
pioen werd. Toen zeurde ik nog
nergens over. De laatste jaren,
sinds dat goud, kamp ik met te
veel druk van het móeten preste
ren. Ik zou het zoals Falko
Zandstra moeten doen. Die inte
resseert het geen fluit. Alles niet.
Gaat helemaal zijn eigen gang."
Getikt
„Zandstra en Ritsma leven er
naar mijn idee maar op los in
hun sport. Die jongens piekeren
niet. Nooit. Als ik met hen begin
over de dingen die mij dwars
zitten, kijken ze me aan of ik
compleet getikt ben. Geen
kwaad woord over die gasten,
echt niet. Het zijn geen rotzak
ken. Ze zijn zoals ze zijn. Maar
als ik na dit seizoen geen plaats
meer krijg in de kernploeg, zal ik
die twee geen moment missen."
„Ik train goed, daar ligt het niet
aan. Fysiek ben ik niet de min
dere van Koss. Ik leef er goed
voor. Het is alleen als je gewend
bent voor de eerste plaats te
schaatsen, dat het tussen je oren
mis zit als je die zege niet kunt
pakken. Voor mij valt het moei
lijk te accepteren dat de over
winning tot nu toe dit seizoen
buiten mijn bereik lag. Na zon
dag kan het over en uit zijn voor
schaatser Bart Veldkamp. Dat
weet ik donders goed."
„Nu kamp ik nog met een luxe
probleem. Sport is iets heel
groots voor mij. Daarin ligt mijn
leven. De echte problemen ko
men stfaks. Als je ouders ziek
worden of zo. Dan denk je auto
matisch: 'Zak toch door het ijs
met die rotsport.'"
Negativiteit
„Het zijn puur negatieve denk
beelden van mijzelf. Ik lui me
zelf in een spiraal naar beneden.
Ik naai mezelf te veel op. Ik
houd me zo vaak voor: 'Kap daar
nou eens mee.' Laat je toch niet
van de rails afhalen door je eigen
negativiteit. Ik heb iemand die
me daar bij helpt. Die heeft wat
dingen op papier gezet. Ga naar
buiten, schop tegen een boom,
ren een berg op of gooi met
sneeuwballen, maar smijt het er
uit. Zorg dat het geen grip op je
krijgt. Maar het'lukt me niet.
Dat negatieve blijft me beheer
sen. Als ik goed wil schaatsen,
moet dat duiveltje uit m'n kop."
„Als ik aan de top verdwijn,
Persoonlijke records 10.000 meter:
1. Johan-Olav Koss (Noo)13.43,54
2. Bart Veldkamp (Ned)13.46,34
3. Falko Zandstra (Ned)13.46,96
4. Rintje Ritsma (Ned)13.47,14
5. Kiell Sterelid (Noo)13.52,81
6. Jaromir Radke (Pol)13.54,32
7. Michael Hadschieff (Oos)13.56,11
8. Roberto Sighel (ïta)13.58,39
9. Kazuhiro Sato (Jap)14.14,19
10. Frank Dittrich (Dui)14.15,07
Wereldrecord:. 13.43,54 Johan-Olav Koss (Noo) 10-2-1991 Heerenveen.
Olympisch record:13.48,20 Tomas Gustafson (Zwe) 21-2-1988 Calga
ry.
Nederlands record:13.46,34 Bart Veldkamp 14-2-1993 Hamar.
Baanrecord:13.44,61 Johan-Olav Koss 6-12-1993.
Winnaar Albertville '92:14.12,12 Bart Veldkamp 18-2-1992.
Bart Veldkamp: „Ik lijk soms net een neuroot."
moeten ze op zoek naar een
nieuwe leider in de kernploeg. Ik
ben er niet trots op dat ik de
leider ben, dat overkomt je auto
matisch. Zandstra komt bijvoor
beeld nooit veel verder dan: 'Ja,
dat vind ik ook.' M'n hoela.
Begrijpelijk voor een vent, die
nog alles moet ontdekken in het
leven. Op zijn leeftijd zei ik ook
heel weinig. Waren Leo Visser en
Gerard Kemkers de baas. Je
moet zoiets leren, durven. Dat
proces heb ik sinds Albertville
achter de rug. Ik zeg waar het op
staat. Dat is beter. Als ik nooit
mijn mond open trek, gebeurt er
nul komma nul. Dan wordt er
alleen maar tijdens het ontbijt
gekankerd. Daar verander je
niets mee. Natuurlijk heeft dat
proces te maken met het ouder
worden. Je gaat meer nadenken
over het bestaan en de plaats die
jezelf in het leven wilt innemen.
Dat is voorlopig alle rijkdom die
ik met het schaatsen binnen
haalde."
„Ik vind het zo moeilijk om te
weten en te ervaren dat er bete-
FOTO LEO VOGELZANG
ren zijn. Als zij 13.40 rijden en ik
14.00, dan valt het mij zwaar om
me erbij neer te leggen. Dat ik de
winnende tijd niet kan rijden.
Sinds het trainingskamp in Da-
vos hield ik me alleen bezig met
het vinden van het juiste
schaatsgevoel. Als het morgen
niet lukt, spring ik niet van een
flat of zo. Mijn hele leven hangt
er niet van af."
„Ik ben nog te fanatiek. On
danks mijn leeftijd. Zoals Leo
Visser op de mijl 2.01 kon
schaatsen, terwijl de anderen
1.56 reden. Knap. Dan zei Leo:
'Ik heb goed gereden.' En de
concurrentie zat op een dwaal
spoor. Soms denk ik dat ik meer
beheersing heb dan twee jaar
terug. Dat ik rustiger werd.
Maar dat is natuurlijk niet zo.
Dat maak ik mezelf wijs. Ik zit
Bart Veldkamp vaak in de weg,
daar moet ik me bij neerleggen."
„Tot nu toe heb ik heel slecht
geschaatst. Ook de 5000 meter
hier. Bagger. Toch wanhoop ik
niet echt. Ik voel instinctief dat
het goed gaat komen, maar dat
klopt nog niet met de dag van
vandaag. Nogmaals, aan de con
ditie ligt het niet. Als dat zo zou
zijn, was ik niet naar Noorwegen
gekomen. In drie weken tijd van
af Davos kun je dat niet recht
zetten. De herfst van vorig jaar
was ideaal voor mij als sport
man. Ik ging als een speer. Op de
fiets dan. Ik werd derde in een
wedstrijd met zes Alpencols.
Duizend man aan het vertrek. Ik
denk wel eens aan Miguel Indu-
rain. Die kiest zijn wedstrijden
uit. En maakt zich niet druk om
de nederlagen in de andere koer
sen. Ik wel 'bij het schaatsen.
Voor Albertville bij de eerste
World-Cup-wedstrijd eindigde
ik als tweede op de vijf kilome
ter en won ik de 10.000 meter.
Dat stelde me gerust. Dit seizoen
vierde in Berlijn. Dan komt de
geruchtenstroom gelijk op gang.
Een extra selectie met Ids Post-
ma bijvoorbeeld zou er komen.
Ze begonnen direct aan mijn
poten te zagen. Daar kan ik niet
tegen. Zo'n onzin. Die jongen
doet het goed natuurlijk. Maar
hij kan hier morgen geen eerste
worden. Hoogstens vierde. Ik
kan winnen. Hij nooit. Als ik
vierde word, heb ik het slecht
gedaan. Postma met dezelfde
plek uitstekend. Dat is het ver
schil. Daarom was ik zo blij met
het vertrouwen van Ard Schenk
en Ab Krook in Davos."
Verzadigend
„Het goud van Albertville werk
te toch verzadigend, al probeer
ik dat naar mezelf toe te ontken
nen. Je hebt als sportman een
steeds grotere uitdaging nodig.
Als jongetje op De Uithof in Den
Haag wilde ik al mijn vriendjes
verslaan. Daarna Nederlands
kampioen worden en verder
weer met de Europese titel een
stapje hoger. Zo ga je maar door
met het verleggen van je gren
zen. Nu bijvoorbeeld vraag ik me
af waarom ik op wereldbeker
wedstrijden hard zou gaan. De
wereld rond het schaatsen is niet
belangrijk meer voor me. Soms
heb ik alleen voor mezelf het
bewijs nodig dat ik op de juiste
weg bezig ben. Neem Greg Le-
Mond. Die wist en weet dat
alleen de Ronde van Frankrijk
telt. Daar kan hij op het wereld
podium, niet in zeg maar Luik-
Bastenaken-Luik. Zo voel ik dat
met de Winterspelen. Dat goud
geeft zo'n enorme uitstraling.
Dat valt nauwelijks te beschrij
ven."
„Denk niet dat ik blij ben met
dit seizoen tot nu toe. Integen
deel. Ik had het graag anders
gewild. Ik moet het doen met een
paar goede rondjes in Davos, dat
wedstrijdje in Innsbruck. Daar
zag ik even de echte Veldkamp
terug. Verder niet. Schamel, ja."
„Ik zou nog twee jaar door wil
len gaan met schaatsen. Tot en
met het WK afstanden in 1996.
Tenminste als ik in de ploeg mag
blijven. Zodra de KNSB de top
via de gewesten gaat begeleiden,
stop ik. Of gaan we alternatief.
Selectiewedstrijden in novem
ber, nee, dat is niets voor mij.
Zeker met mijn manier van op
bouw. In november schaats ik
echt nog als een slak. Voor Rits
ma en Zandstra zou dat ook
fataal zijn."
„Ach, waar maak ik me nu weer
druk om? Ik ben bijna klaar met
het schaatsen. Na morgen kan
het over en uit zijn. Dus ik heb
waarschijnlijk niet zo lang meer
als schaatser. Ik zou nadien wel
wat met de jeugd willen gaan
doen. Alleen ver weg van de
schaatsbond. Daar zitten men
sen, die ik nooit en te nimmer
meer de hand wil schudden. Uit
de publiciteit? Ja, dat is een van
de weinige dingen, die ik echt
zal gaan missen. Ik heb nooit
moeite gehad met journalisten.
Als er niemand van de pers naar
je omkijkt, is topsport net mo
delbouw thuis op een zolderka
mertje. Leuk voor jezelf, maar je
koopt er geen brood meer voor."
Ze is de snelste vrouw op schaatsen. Won op Olympi
sche Spelen drie gouden medailles, was twee keer
wereldkampioene en stond acht keer op het podium
van een WK sprint. Statistici in Amerika smullen van
de prestatielij st van Bonnie Blair. Zij hebben al lang
uitgerekend dat ze in Hamar de meest gedecoreerde
Amerikaanse sportvrouw tijdens Olympische Spelen
aller tijden kan worden.
Hamar - Bonnie Blair kan haar
®nese en Japanse tegenstand
sters maar niet uit elkaar hou-
De namen interesseren haar
„Mijn sterkste tegenstand
sters' Op de eerste plaats ikzelf
«n de klok."
29-jarige sprintster is geob-
sedeerd door tijden. Ze moet het
°P de 500 meter al bijna zes jaar
«ellen zonder de bevrediging
'■w een persoonlijk record. Drie
''eken geleden in Calgary was ze
dichter bij dan ooit: 39,12. Op
ezelfde baan zette ze zes jaar
Smeden tijdens de Olympische
J, de chronometer stil op
JO. Het is het op één na
raste wereldrecord in het lan-
8®aanschaatsen. Alleen de
mondiale toptijd van Karin Ka-
(u'n e °P de meter
•59,30) heeft de tand des tijds
®Ser doorstaan. „Voor het
fst sinds jaren heb ik het ge
el, dat ik mijn persoonlijk re-
°P de 500 meter kan verbe
en. d6 barrjgre van 39 se-
c®den staat dus op springen.
Li z'e 'k de klok als mijn
„XSnjkste tegenstander. Ik
L. overal een persoonlijke
li 00*1 te riiden. Dat be-
uw 'k dan als een overwin-
S op mezelf. Ik wil me alleen
K maken om mezelf, niet
crm„ ^deren kijken. Daarom
j ffltreer ik me altijd op tij-
Precies tien jaar geleden vernam
schaatsminnend Europa voor het
eerst van Bonnie Blair uit Cham-
paigne, Illinois. Ze debuteerde
op de Olympische Spelen van
Sarajevo in 1984 met een achtste
plaats op de 500 meter. Een
maand later deed ze in Trond-
heim voor het eerst mee aan het
wereldkampioenschap sprint.
Haar beste prestatie was een
zevende plaats op de 1000 meter.
Ze reed onder anderen tegen
Monika Holzner, Skadi Walter
en Natalja Petroesjova. In het
eindklassement werd ze achtste,
waarmee ze voor Yvonne van
Gennip eindigde en voor Seiko
Hashimoto, die anno 1994 ook
nog steeds op Olympisch niveau
acteert. De titel ging naar Karin
Enke.
Het zou nog vier jaar duren, tot
de Olympische Spelen van 1988,
vooraleer Bonnie Blair de Oost-
duitse hegemonie zou kunnen
Persoonlijke records 500 meter:
1. Bonnie Blair (VSt)39,10
2. Rui-Hong Xue (Chi)39,22
3. Sun-Hee Yoo (ZKo)39,46
4. Qiaobo Ye (Chi)39,48
5. Susan Aueh (Can)39,51
6. Kyoko Shimazaki (Jap)39,62
7. Angela Hauck (Dui)39,65
8. Catriona Lemay (Can)39,80
9. Monique Garbrecht (Dui)39,85
10. Svetlana Bojarkina (Rus)39,86
13. Christine Aaftink (Ned)40 24
Wereldrecord:39,10 Bonnie Blair (VSt) 22-2-1988 Calgary.
Olympisch record:39,10 Bonnie Blair.
Nederlands record:40,24 Christine Aaftink 29-1-1994 Calgary.
Baanrecord:39,65 Sun-Hee You (ZKo) 4-12-1993.
Winnaar Albertville '92:40,33 Bonnie Blair (VSt) 10-2-1992.
Bonnie Blair doet stretch-oefeningen aan de rand van de Olympische ijsbaan in Hamar. „Ik weet wat ik kan en wat me te wachten
staat." FOTO ANP
doorbreken. Amerika begon pas
echt geïnteresseerd te raken in
de persoon Bonnie Blair, toen ze
haar Olympische titel op de 500
meter in Albertville prolongeer
de en die opdroeg aan haar over
leden vader, die haar al op twee
jarige leeftijd schaatsen onder
bond. Het is bekend dat de
Blairs een sterke familieband
hebben. In Hamar zijn ook zestig
familie-leden en kennissen neer
gestreken om Bonnie bij te
staan.
In Frankrijk pikte Bonnie Blair
in 1992 nog even een gouden
plak op de 1000 meter mee. Als
ze in Hamar ook tot een dubbel
slag in staat is, zal ze in de
Verenigde Staten de grootste
goudverzameling hebben van al
le vrouwelijke deelneemsters aan
de Olympische Spelen. Zwem
ster Janet Evans, schoonspringer
Pat McCormick en hardloopster
Evelyn Ashford beëindigden hun
sportloopbaan met vier gouden
Olympische medailles. Ameri
kaanse kranten schrijven al we
ken over de 'Midas touch', alsof
ze ijs in goud kan veranderen.
Bonnie Blair waagt zich niet aan
dergelijke bespiegelingen. „Als
ik daar elke dag aan zou denken,
zou ik gek worden. Het zou me
alleen maar afleiden van wat ik
moet doen: trainen. Ik bekijk het
van race tot race. Ik heb maar
één zekerheid: het verleden kan
niemand van me afnemen. Na
tuurlijk verlang ik naar meer,
anders zou ik hier niet zijn. Ik
denk dat ik me pas later, als ik
al lang gestopt ben, zal realise
ren wat ik allemaal bereikt heb.
Ik houd me nu alleen bezig met
het hier en nu."
Thometz
„Ik weet nog dat ik in Sarajevo
overdonderd was door de hele
impact van de Olympische Spe
len. Ik heb toen veertien dagen
lang rondgelopen met een mond,
die van verbazing open hing tot
op de grond. Calgary '88 was
ook een overweldigende erva
ring. Nu weet ik hoe ik daar mee
om moet gaan. Ik ben blij dat
mijn lichaam het nog één Olym
pische Spelen heeft uitgehouden.
Als ik na Albertville nog vier
jaar had moeten wachten op de
volgende Winterspelen, was ik
waarschijnlijk al lang gestopt. Ik
kan nu meer relativeren. Moet
m'n ervaring gebruiken. Ik weet
wat ik kan en wat me te wachten
staat. Hoewel, elke Olympische
Spelen zijn weer anders."
Omdat coach Peter Muller en
Bonnie Blair het niet eens kon
den worden over het trainings
programma voor het Olympische
seizoen, switchte de schaatsster
over naar Nick Thometz. Blair is
uitermate goed te spreken over
de resultaten van de gewijzigde
aanpak, die al bijna tot een
bijstelling van het zes jaar oude
wereldrecord op de 500 meter
heeft geleid. Van de tien 500
meters die ze dit seizoen reed,
kwam ze alleen in Berlijn boven
de 40,00 seconden uit. Waarbij
gezegd moet worden, dat ze
vreemd genoeg louter op over
dekte banen heeft gereden.
„Dat de Olympische Spelen ook
in een hal worden gereden, is
zeker geen nadeel voor mij. Ik
ben geen krachtmens. Ik móet
het hebben van m'n techniek.
Indoor kan ik mijn snelheid lan
ger vasthouden," vertelt Blair in
haar typische kauwgom-Ameri
kaans. Op de 500 meter is ze dit
seizoen nog ongeslagen. „Ik weet
dat ik niet mag verslappen, dat
ik op mijn tenen moet blijven
lopen. De anderen zullen zich op
mij focussen. Ik ben op mijn
beurt op iets vóór mij gefocust:
de klok."
