DE STEM
'Er zijn nog zo weinig mensen over in Bosnië'
'Ik span me graag in voor de partij'
ragAzzi aan huis
De Vierkante Decimeter
Monika, Sanela en Agnesa een jaar later
V
394
Be parkeervakken nabij de toegang
|eren ten behoeve van invaliden om
i zoals vermeld in Bijlage I van het
in ter gemeentesecretarie, afdeling
lijn van zes weken vangt aan op de
tenminste te bevatten: de naam en
is gericht en de gronden van het
)ige voorziening worden gevraagd,
k gelden dezelfde vereisten als ten
in overlegd. Ook is er griffierecht
issiekamer van het gemeentehuis te
NC.A.
vergadert de commissie Openbare
r een ieder ter inzage bij de afdeling
lij de respectievelijke secretaris van
voor het inspreekrecht dienen zich
imissie aan te melden.
CIEN
rommissiekamer van het gemeente-
ir een ieder ter inzage bi] de sectie
bij de secretaris van de commissie,
rekrecht dienen zich uiterlijk 24 uur
'melden.
=N
van het gemeentehuis te Oostburg.
rren voor een ieder ter inzage bij de
bij de secretaris van de commissie,
sekrecht dienen zich uiterlijk 24 uur
melden.
ZATERDAG 19 FEBRUARI 1994 DEEL
|V iw 1 I - - v j ""u*"
Door Muriel Boll
A onika Cvitkusic,
A Sanela Huremovic
mJBJÊ en Agnesa Muid-
ÊrmfM ric zijn drie Joego-
Slavische meisjes
V van negentien jaar
met wie ragAzzi vorig jaar mei
een gesprek mee had. Ze waren
toen een jaar op de vlucht voor
de oorlog in hun land en uitein
delijk terechtgekomen in Den
Bosch. Hoe is het nu met hen?
Sanela is gelijk met haar ouders
meegekomen, maar Monika's
vader en haar broer waren ach
tergebleven, net als de vader van
Agnesa, maar die zijn inmiddels
ook noor Nederland gekomen.
„We hebben nu een normaler
leven," is het eerste wat Sanela
zegt. „We vervelen ons minder;
ik zit op een volleybalclub in
Vught, Monika en Agnes vol
leyen hier in de kazerne. En we
hebben veel huiswerk."
We zitten in Monika's kamer die
met witte lakens is afgeschut van
het lokaal waar haar familie in
woont. Er hangen foto's en pos
ters, er is een bed, een tafel, een
bankje, het is echt een eigen
plek. Vorig jaar woonden er on
geveer 300 jongeren op het ka
zerneterrein, nu nog maar 30 of
40. De meesten hebben eigen
woonruimte gekregen. Monika,
Agnesa en Sanela zijn blij dat ze
nog bij elkaar zijn, ze proberen
ook bij elkaar te blijven in een
zelfstandige woning.
Sanela en Agnesa volgen inmid-
dels een opleiding in de textiel-
richting. Sanela wilde altijd al
modeontwerpster worden, dus
zij kan verder, want daar heb je
niet veel taal voor nodig. Voor
Angela is textiel heel iets anders
dan de architectuuropleiding die
ze in Joegoslavië volgde. Met de
Nederlandse taal is de toekomst
er anders gaan uitzien. Dat geldt
ook voor Monika, die zat op het
gymnasium en wilde medicijnen
gaan studeren. Nu heeft ze moe
ten kiezen voor een opleiding
administratief werk.
Het valt direct op dat ze er
vrolijker uitzien dan een jaar
geleden. Toen gingen ze niet uit,
want ze spraken slecht Neder
lands en hadden weinig Neder
landse vrienden. Bovendien wa
ren ze bang geworden door wilde
verhalen over drugs. Dat is ver
anderd, ze gaan een paar keer
per maand naar de disco met
Nederlandse en Joegoslavische
vriendinnen. Ze spreken nu ook
veel beter Nederlands, voor dit
gesprek hebben we geen tolk
meer nodig. En tot hun gerust
stelling hebben ze gemerkt dat er
niet zomaar drugs in hun cola
gestrooid worden.
Het drietal vindt dat de Neder
landers veel doen voor vluchte
lingen, iedereen reageert posi
tief. Is er niets negatiefs?
Een beetje lachend zegt Monika:
„Die aardappelen elke avond, of
rijst, en altijd jus. In Joegoslavië
eet je gevarieerder en vaker
vlees."
Monika zou niet naar Joegosla
vië terug willen, heel misschien
als de oorlog echt over is. Sanela
wil het liefst hier blijven nu ze in
Nederland gewend is. Agnesa
zegt: „Ik weet niet zeker of het
zin heeft om terug te gaan, er
zijn zo weinig mensen over
daar."
Ze hebben alledrie de status van
vluchteling gekregen en dus ook
een Nederlands paspoort, dat
geeft een rustig gevoel. Hun
ouders krijgen nu kinderbijslag
voor hen, af en toe kunnen ze
dus iets kopen, maar iedereen
spaart zoveel mogelijk om naar
de achtergebleven familie te stu
ren.
Sanela: „Eén liter melk kost daar
nu tien Duitse marken. En de
mensen hebben het vreselijk
koud, er is geen brandstof." Een
tante van Agnese schreef dat ze
soep had gemaakt van de plan
ten uit de vensterbank. Ze erge
ren zich aan de mensen die be
weren dat ze weten hoe de om
standigheden zijn. Die weten
niet half hoe erg het is.
Als er in de kazerne over poli
tiek gepraat wordt, lopen de Joe
goslavische meisjes weg. Ze vol
gen de gebeurtenissen in hun
vaderland niet meer zo intens als
vorig jaar; het lijkt zo ver weg, en
daar komt bij dat een nieuw
leven opbouwen energie kost.
(Dit gesprek vindt plaats vóór de
aanslag op de markt in Sarajewo,
dat scheelt ongetwijfeld).
„Ik mis mijn stad, Gradacac,
waar ik geboren ben," zegt Sane
la peinzend. „We hebben één
foto van ons huis, die stuurde
een vriendin van mijn moeder,
een Servische. Het huis is afge
brand, er is niet veel van over."
Vrolijk vertellen ze even later
dat ze hoop op de toekomst
hebben. Inmiddels hebben ze
ook alledrie een vriend, dan leef
je toeft een toontje hoger. Agne
sa en Sanela hebben een Bosni
sche vriend, Monika een Neder
landse. Verder is er school,
straks werk, misschien trouwen,
kinderen krijgen...
Alleen 's nachts is alles anders,
dan komen de nachtmerries. Ag
nesa: „Ik droom altijd over ons
huis. Er is overal bloed. Er zijn
veel mensen en die zitten ook
onder het bloed, precies zoals ik
het heb gezien."
„In mijn droom ga ik alle kamers
binnen," zegt Monika, „Ik bekijk
alles wat er staat. Mijn Bosnische
vriend is er ook. Dan word ik
wakker en voel overal pijn."
De Vierkante Decimeter van
deze week is gevuld door Tjer
Geerts uit Dongen. 'Kort ge
zegd symboliseert mijn deci
meter de denkbeeldige ver
warring die een mens kan
overvallen op het moment dat
je ontzettend veel tegelijk
moet doen en er geen over
zicht meer op het geheel is.
Los van het feit dat mijn teke
ning voor de Vierkante Deci
meter is bedoeld, is het tevens
een werkstuk dat getoond kan
worden bij de selectie voor
mijn vervolgopleiding. Dus ik
had twee redenen om te teke
nen,' aldus Tjer in zijn toelich
ting.
Hij krijgt zo spoedig mogelijk
een cd thuisgestuurd.
Ook jij kunt een cd verdienen
door eer. originele bijdrage
aan De Vierkante Decimeter.
Al wat je hebt te doen is het
oppervlak van een vierkante
decimeter invullen. Dat mag
met tekeningen, gedichten,
boodschappen, foto's of watje
maar kunt bedenken. Zolang
het niet beledigend of schun
nig is, plaatsen wij het.
Stuur dus je bijdrage voor
woensdag a.s. naar Redactie
De Stem t.a.v. ragAzzi, post
bus 3229 4800 MB Breda.
Monika, Sanela en Agnesa: We hebben nu een normaler leven. We vervelen ons minder.
FOTO CLEMENS LE BLANC
ragAzzi aah huis bij Johan Kwisthout
Door Muriel Boll
agAzzi heeft jon-
geren van de VVD
en van het CDA
W geïnterviewd; ik
M zou graag iets wil-
len vertellen over
mijn partij, de Socialistische Par
tij," schreef Johan Kwisthout aan
ons.
Johan staat op de tweede plaats
van de kieslijst. Hij is nu nog net
17 met de verkiezingen 18 jaar.
Als Johan gekozen wordt, zal hij
het jongste lid van de Bredase
gemeenteraad zijn.
Je ziet in een oogopslag waar je
moet zijn. Achter de ramen van
het huis hangen de witte verkie
zingsbiljetten met de knalrode
tomaat. Ze zijn hier duidelijker
te zien dan op de aanplakbor
den, waar ze er losfladderend bij
hangen.
„Is dat zo? Dat komt dan door
dat we geplakt hebben op een
dag dat het vreselijk regende,
daar moeten we snel iets aan
doen. Ik heb me kandidaat ge-
steld omdat het goed leek dat de
belangen van jongeren door een
jongere worden behartigd. In on
ze partij is de gemiddelde leeftijd
trouwens laag, 35 jaar, bij de
RPF 66 jaar, om maar eens wat
te noemen."
„Ik span me graag in voor de
partij, ik ben voorzitter van de
afdeling Breda. Omdat ik nog op
school zit, eindexamenklas athe
neum, kan ik er meer tijd aan
besteden dan iemand met een
baan. En het kost flink wat tijd,
gewone vergaderingen, vergade
ringen van het district en van de
partijraad. Ik voetbal ook, als
keeper in WDS, dus ik moet de
tijd goed verdelen."
„Vijf jaar geleden ben ik lid
geworden. Toen las ik in een
SP-folder dat die partij een
maatschappij wilde met een an
dere economie. Een economie
die zich in de eerste plaats richt
op de behoeften van mensen,
niet op zoveel mogelijk produce
ren om zo hoog mogelijke win
sten te halen. Bij zo'n andere
economie, een plan-economie,
komen de winsten ten goede aan
iedereen en dat lijkt me recht
vaardiger. Andere linkse partijen
willen de maatschappij ook ver
anderen, maar ze blijven zo pas
sief. Wat in heeft Groen Links
nu helemaal bereikt na tien jaar?
Wij willen actie voeren tegen de
afbraak van het minimumloon
en de wao, actie voeren tegen
het rascime, tegen de Betuwe
lijn."
Dat willen andere partijen toch
ook?
„Ja, maar wij willen vooral de
omstandigheden van gewone
Johan Kwisthout:
„wij willen vooral de omstandigheden van gewone mensen verbeteren, dichtbij huis.
FOTO DE STEM JOHAN VAN GURP
mensen verbeteren, dichtbij huis.
Zorgen dat een frietkraam kan
blijven in de Haagse Beemden
omdat de mensen anders ander
halfjaar geen frietje kunnen ko
pen omdat dan pas het nieuwe
winkelcentrum klaas is. Helaas is
dat niet gelukt. We hebben wel
voor elkaar gekregen dat in de
wijk Geerenzuid een speeltuin
komt, die is nu in aanbouw. Ver-
der hebben we bij NAC-wed-
strijden stickers uitgedeeld tegen
het racisme. 'Goed dat jullie iets
doen, niet alleen praten,' was de
algemene reactie. De partij spant
zich ook in voor betere beloning
van de krantenbezorgers."
Als je in het begin van de eeuw
had geleefd, zou je dan lid zijn
geworden van de SDAP, die zich
sterk maakte voor de rechten
van arbeiders?
„Leuke vraag, ik denk het wel.
De maatschappij was toen ver
deeld in klassen. Die zijn geluk
kig verdwenen, maar nu is de
maatschappij verdeeld in inko
mensgroepen. Ik vind niet dat
iedereen evenveel moet verdie
nen. Verschillend wrk moet ver
schillend beloond worden. Alle
rijkdom in Nederland komt
voort uit arbeid: niemand mag
zich eigenaar noemen van de
vruchten van de arbeid van een
ander. Dat iemand in de raad
van bestuur van een oliemaat
schappij 2,4 miljoen verdient en
een pompbediende een honder-
ste deel daarvan, vindt ik on
rechtvaardig. Ik erger me vrese
lijk aan iemand die misschien
twee ton verdient en dan roept
dat je heus wel kunt rondkomen
van 800 gulden per maand. Mijn
moeder en ik leven van een we-
duwenpensioen, ik weet hoe
moeilijk het is!"
Politiek is macht. Wil je macht?
„De macht is niet aan politici,
maar aan de kiezers die je op het
matje kunnen roepen. Het leuk
ste vind ik het om huisbezoeken
te doen, vertellen waar we mee
bezig zijn en vragen wat de men
sen belangrijk vinden. Als er een
schreeuwend tekort is aan socia
le woningbouw, moeten op het
NAC-terrein niet ook dure vil
la's en appartementen komen,
maar goedkope woningen. On
derwijs moet gratis zijn. Wie rij
ke ouders heeft, hoeft geen bij
baantje te hebben en kan zich
alleen aan de studie wijden. Die
ouders die nu voor hun kinderen
betalen, kunnen dan veel meer
belasting betalen, zodat gratis
onderwijs voor iedereen moge
lijk is."
„Wij hebben de naam een partij
van proteststemmers te zijn, net
als de partij van Janmaat. De SP
heeft het stemgedrag van Jan
maat in de kamer onderzocht en
hij bleek praktisch altijd met het
CDA, soms met de VVD, mee te
stemmen. Hij is gewoon niet
meer dan een racist."
Ben je tussen de 12 en 20 jaar
en vind jij dat je heel bijzonder
bent, dat je iets buitengewoons
te vertellen hebt of dat je zo
maar per se in de krant wilt?
Laat het ons dan weten en wij
komen langs om je te fotogra
feren en met je te praten.
Wie een verslaggever en foto
graaf aan huis wil, moet een
briefje schrijven naar: De
Stem, t.a.v. ragAzzi, postbus
3229,4800 MB Breda.
Zet in je brief wel waarom je
in de krant wil. Wij kiezen dan
iedere week de meest opmer
kelijke inzending uit.
A 1) Ik wil niet dat je liegt -
Paul de Leeuw
A 2) Never alone - 2 Bros on
the 4th Floor
4) All for love - Bryan
Adams, Rod Stewart Sting
3) The sign - Ace of Base
5) La solitudine - Laura
Pausini
6) Anything - Culture beat
(18) Let the beat control your
body - 2 Unlimited
A 8) Twist and shout - Chaka
Demus Pliers
A 9) Return to innocence -
Enigma
7) Babe - Take That
(16) Doop - Doop
A (12) Is it love - Twenty 4
Seven
0 (11) Wild world-Mr. Big
(15) Dream on - Aerosmith
(19) Amazing - Aerosmith
A (10) I got you babe - Cher
with Beavis Butthead
(21) Onderweg naar morgen -
Ruth Jacott
(29) I wanna dance - Melodie
MC
(36) It's alright - East 17
(28) 't Wurd tied - Normaal
(14) I got a man - Positive K
(27) I'm in the mood - Cece
Peniston
0 (25) Tutti di nono - C'est Tout
(22) Give love a try - Indigo
(41) No time 2 waste -
T-spoon
(39) Take control - Dj Bobo
A (13) Pizza lied - André van
Duin
(35) Everyday - Phil Collins
A (17) Please forgive me - Bryan
Adams
A (20) For whom the bell tolls -
The Bee Gees
A Whoomp there it is - Tag
Team
Streets of Philadelphia -
Bruce Springsteen
A Praat geen poep -
Dingetje
A (43) Cornflake girl - Tori
Amos
m Africa - Dynamic Base
A (32) Tiroler circus - Dom's
Kindergarten
A (23) What's my name - Snoop
Doggy Dog
(fp) (46) The great escape -
Marillion
éjh (40) The perfect year - Dina
Carroll
It's a loving thing - C.B.
Milton
(26) Funk dat - Sagat
A (37) I'm allowed - Buffalo
Tom
(48) (Who?) Keeps changing -
South Street Player
The sun - Valensia
Skip to my lu - Lisa lisa
(47) Daughter - Pearl Jam
Teardrops - The Radio's
Something in common -
Bobby Brown Whitney
Houston
(44) Leave me alone - Back to
Basic
(24) Why are you so beautiful
- René Froger
Stichting Mega Top 50
mKBMÊB
SCHRIFTELIJKE REACTIES: REDACTIE DE STEM T.A.V. RAGAZZI, POSTBUS 3229,4800 MB BREDA. TELEFONISCH: 076-236416
