Kassa met Mondriaan
Het nachtkastje
ontwaakt
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
'Goed brood is
gebakken lucht'
DE STEM
Spaans Verkeersbureau
spreekt Britse
geruchtenstroom tegen
De erven waken streng over de kwaliteit van de herdenkingsspulletjes
Voortaan recht
door de bocht
__X 52
Wageningen (anp) - Goed en lekker brood bestaat vooral
uit gebakken lucht. De hoeveelheid luchtbelletjes in het
deeg bepaalt hoe kruimig en sponzig het brood uiteinde
lijk wordt.
Dat stelt drs. A. Kokelaar in
haar proefschrift 'Physics of
breadmaking'. Zij promoveer
de dinsdag aan de Land
bouwuniversiteit in Wagenin
gen.
Kokelaar heeft verschillende
meel- en deegsoorten onder
zocht. Zij komt tot de conclu
sie dat tarwe veruit het meest
geschikt is voor het bakken
van brood. Deeg van tarwe
kan goed worden gekneed en
uitgerekt. Beide processen zijn
van belang voor het vormen
van voldoende luchtbellen.
Die zetten tijdens het bakken
nog verder uit, waardoor het
brood luchtig wordt.
Brood gemaakt van slechte
tarwesoorten kan aanzienlijk
luchtiger worden gemaakt
door het gebruik van bakver-
beteraars, stelt Kokelaar.
Goede soorten zorgen vanzelf
voor het natuurkundig proces
dat broodbakken eigenlijk is:
het mengen van meel en wa
ter, waardoor lucht in het
deeg komt dat door het kne
den verdwijnt en door het rij
zen terugkomt. Goed deeg is,
stelt Kokelaar, gewoon een
schuim dat gebakken kan
worden.
De promovenda adviseert
slecht-bakkende tarwesoorten
te gebruiken voor koekjes en
gebak. Daarbij blijkt de hoe
veelheid lucht in het deeg na
melijk veel minder belangrijk
te zijn.
Door Johan van Grinsven
Tilburg - Alarmerende berichten in de Britse pers vorige
week: Spanje zou bomvol zijn in het aanstaande vakantie
hoogseizoen. Britten die alleen een vlucht boeken, lopen de
kans op het strand te moeten slapen.
En reizigers die wel een georga
niseerde vakantiereis geboekt
hebben, lopen het gevaar om het
slachtoffer te worden van dub-
belboekingen. Woordvoerder A.
van Breda van het Spaans Ver
keersbureau in Nederland doet
de Britse consternatie af als han
dige verkooppraatjes van de
reisbranche.
Toch lopen ook de Nederlandse
zomerboekingen voor een va
kantie in Spanje als een trein.
Vooral de vliegreizen scoren
hoog: vergeleken met dezelfde
periode vorig jaar nu al zo'n 30
procent meer boekingen. Vooral
de Canarische Eilanden zijn in
trek.
Maar volgens Van Breda, die in
zijn betoog wordt ondersteund
door bij voorbeeld Arke-topman
F. Fransen, is het veel te vroeg
om daar conclusies uit te trek
ken. Van Breda: „Vorig jaar
boekten mensen laat, nu boeken
ze weer vroeger. Dat er tot nu
toe veel meer vakanties naar
Spanje geboekt zijn, wil niet
zeggen dat er uiteindelijk aan
het einde van het zomerseizoen
ook een evengrote plus zichtbaar
is. Het wil voorlopig alleen zeg
gen dat mensen eerder boeken
dan vorig jaar." Fransen: „Het is
altijd zo dat de meeste vroege
boekingen voor het hoogseizoen
gelden."
Erg druk
Van Breda: „Wij hebben vanuit
het hoofdkantoor nog helemaal
niet gehoord als zou Spanje al
vol zijn voor deze zomer. Maar
het is al wel duidelijk dat het er
erg druk zal zijn. En wat de
overboekingen betreft: als de
Nederlandse reisorganisaties
niet meer reizen verkopen dan
het aantal accommodaties dat ze
gecontracteerd hebben, kunnen
er geen problemen ontstaan."
Volgens de woordvoerder van
het Spaans verkeersbureau ko
men de paniekberichten uit
Groot-Brittannië uit de kokers
van de reisorganisaties zelf.
„Ook daar verkopen de reizen
naar Spanje momenteel als een
sneltrein. De helft van de Britten
die naar het buitenland gaan,
kiest voor een georganiseerde
vakantie in Spanje."
Delft (anp) - Aan de Technische
Universiteit Delft is een nieuw
wielophangingsysteem ontwik
keld. Daardoor is het verleden
tijd dat een auto schuin in de
bocht hangt of de voorkant naar
beneden duikt bij het remmen.
Bovendien wordt het makkelij
ker plotseling uit te wijken om
een ongeluk te voorkomen.
Bij de Delftse wielophanging
past een computer de veren en
dempers continu aan de rijom-
standigheden aan.
Het systeem dat in de meeste
auto's wordt gebruikt, is een
compromis. Een autorijder wil
namelijk zowel een goede weg-
ligging als een goede vering.
Twee eisen die technisch lastig
met elkaar zijn te combineren.
Nederland gaat weer
herdenken. In de platen
zaken staan de bakken
nog vol met onverkochte
cd's van het Mozart-jaar.
Een oorloze Vincent van
Gogh kijkt ons nog im
mer uit allerlei hoeken en
gaten aan. In 1994 gaat
Nederland het rood en
geel voor de ogen zien.
En wit, zwart en blauw,
piet Mondriaan overleed
vijftig jaar gelëden. Zo
doende. Dus gaan we
Mondriaan-postzegels
plakken, Mondriaan-kle-
ding dragen, Mondriaan-
wijnen drinken, en wen
den veel liefhebbers zich
walgend van dit commer
ciële spektakel af. Bij de
'elite' raakt Mondriaan
dit jaar gegarandeerd uit.
Const# ment
DONDERDAG 17 FEBRUARI 1994 DEEL
Mondriaan in de fles. Wijn
handel Van Gastel Hoekstra
uit Breda brengt twee rode
Cabernet Sauvignon-wijnen en
een witte Chardonnay met
Mondriaan-etiketten.
Do or Anna van der Burgt
Grote gebeurtenissen werpen hun scha
duw vooruit. Dat Piet Mondriaan dit
jaar op grootse wijze zal worden her
dacht, is aan de aankondigingen van
verschillende tentoonstellingen te mer
ken. Maar achter de schermen wordt
ook gewerkt aan allerlei 'Mondriaanar-
tikelen'. Er staat ons heel wat te wach
ten met als doel: rinkelende kassa's. De
erven van Mondriaan in de Verenigde
Staten zullen er goed mee zijn.
International Licensing Partners (ILP)
in Amsterdam dat in Nederland de
Mondriaan-rechten bewaakt, heeft een
fraai lijstje van dit jaar te verschijnen
Mondriaan-spullen: Confectie (swea
ters, truien en T-shirts), kaarsen, tafel
linnen, serviezen, stropdassen, sjaals,
gilettes en butterflies, agenda's, posters,
kaarten, logboek, wijnen en champag
ne, monografie, badkamer-accessoires,
telefoonkaarten, een cosmeticalijn,
blikken en horloges. En de postzegels in
een oplage van zes tot elf miljoen.
Die spullen mogen met zomaar op de
markt worden gebracht. De rechtenbe
wakers plegen aan de hand van opge
stuurde monsters, een strenge voorse
lectie. Daarna geven de erven Mond
riaan in Essex, Connecticut hun defini
tieve oordeel. Kwaliteit moet. Onder
meer ter voorkoming van wat 'het Van
Gogh-syndroom' is gaan heten, een
ziekte die ten tijde van grote tentoon
stellingen symptomen in de vorm van
verregaande smakeloosheid veroor
zaakt. Hier en daar is het ultieme
wansmaak produkt uit het Van Gogh-
jaar nog te zien: een mok zonder oor.
Neen, ILP heeft nog geen snelle zaken
lui over de vloer gehad die met voor
stellen kwamen die met konden. Wat
niet door de beugel zou' kunnen?
„Mondriaan-condooms, stickers of bal
lonnen bij voorbeeld," zegt een woord
voerster van ILP.
„Wij proberen het streng in de leer te
houden. Voor je het weet worden er
zakjes frites met Mondriaan er op ver
kocht," vertolkt een woordvoerder van
het Haags Gemeentemuseum de vrees
van velen. In december, dus als dave
rend slot aan het Mondriaanjaar, zal in
dit museum een compleet overzicht van
Mondriaans werk beginnen.
Er worden 300.000 bezoekers verwacht.
Velen van hen willen een souvenir mee
naar huis nemen. De museumwinkel in
Den Haag wil uitsluitend de stijlvolle
spulletjes verkopen waarmee de kunst
liefhebber zich pleegt te verwennen:
boeken, prentbriefkaarten, dia-series,
videobanden, catalogi, affiches en re
producties. Morgen begint een tentoon
stelling over Mondriaans Amsterdamse
periode in het Gemeentearchief van de
hoofdstad. Het is de eerste van een serie
exposities verspreid in het land.
Stijl
Mondriaan werd in 1872 geboren in
Amersfoort en stierf in 1944 in New
York. Hij heeft onder meer gewoond en
gewerkt in Winterswijk, Domburg, La
ren en Uden. Vooral door zijn abstracte
composities en zijn aandeel aan De Stijl
werd hij een begrip.
'Mondriaan' roept, ook bij mensen die
zich nooit in kunst verdiepen, het beeld
op van schilderijen waarin helder rood,
geel en blauw, samen met wit en zwart
in keurige vlakken en lijnen een opval
lende harmonie vormen. Mondriaan
schilderde aanvankelijk donkere land
schappen, later bracht hij er uitbundig
licht en kleur in.
Toen het Mondriaan-jaar nog moest
beginnen, stuurde premier Lubbers
reeds zijn kerst- en nieuwjaarswensen
rond met Mondriaans 'Kerk in Dom
burg' uit 1910, maar veel andere Mond-
riaan-spulletjes worden op dit moment
nog geproduceerd.
Een woordvoerster van de Bijenkorf
laat weten dat er 'niet echt veel' Mond-
riaan-spullen zullen worden aangebo
den. Ze noemt de Mondriaan-composi-
ties in blauw, geel en rood uit
1913-1914, die dit jaar afgebeeld op
tapijten in de winkel zullen liggen.
Voorts zullen blocnotes, etuis, ringban
den en ordners aan Mondriaan herinne
ren. In de afdeling woondecoratie zijn
pogingen gedaan in de richting van
kleurvlakken op vazen maar jammer
genoeg valt deze vormentaal ('vierkant
en streng') niet in de trend-van-nu.
„Mondriaan past niet in het mode
beeld."
Geheimzinnig
Niet alle producenten van artikelen die
met Mondriaan pronken, staan te trap
pelen om informatie over hun waar te
geven. De concurrentie zou eens op een
idee kunnen komen. In Den Haag gaat
een bedrijf Mondriaan-stropdassen van
zijde brengen. Er zijn er vier in ontwik
keling: Een bosgezicht, een strandge
zicht, Windmolen in zonlicht, en Com
positie in rood, geel en blauw.
Een Bredase wijnfirma gaat wijnflessen
met Mondriaan-etiketten verkopen. De
ze 'hoogwaardige vins de pays' gaan
met een boslandschap, een boerin en
een abstracte compositie er op naar de
consument.
In Laren wordt gewerkt aan een Mond-
riaan-logboek, een luxe eeuwigdurende
dagboekachtige agenda met een biogra
fie en veel illustraties. Komt eind deze
maand uit. Een bedrijf in Hoorn dat
industriële en promotionele blikproduc-
ten maakt, gaat twee molens met 'geel
en blauw verdwijnend in het avondrood
en eentje in rode tonen' op blik druk
ken.
De vellen blik komen onbedrukt van
Hoogovens en gaan met Mondriaan er
op naar de collegafabrieken in Neder
land, België en Duitsland. De stem uit
Hoorn gewaagt ook nog van koektrom
meltjes.
q 0"'nservice' van Eibert Draisma Antoinette van'den Berg.
sen °??rekende schakel tussen zoete dromen (prinsen, prinses-
strè en e harde werkelijkheid (ochtendhuneur, katers,
Door Jetty Ferwerda
Het nachtkastje is zo'h meu
bel waarvan niemand meer
weet waarom het eigenlijk is
ontworpen. Het lijkt al eeu
wen vastgekleefd aan het bed
en vastgeroest in de slaapka
mer.
Bood het vroeger plaats aan de
nachtkaars en het lampetstel, te
genwoordig zwerven er boeken,
wekkers, condooms, slaappillen,
glazen water, brillen en andere
voorwerpen in en op. Nachtkast
jes zijn over het algemeen niet in
het oog springend, eerder slaap
verwekkend. Ter ere van zijn
twintig jarig bestaan, vroeg het
tijdschrift Man 33 ontwerpers en
kunstenaars het slaapkamer
meubeltje nieuw leven in te bla
zen. Met succes.
Iedereen die maar iets meent te
betekenen in het Hollandse land
van vormgeving en kunst heeft
meegedaan aan het project. Van
trendgoeroe Lideweij Edelkoort
en fotograaf Erwin Olaf tot il
lustratrice Yvonne Kroese en
schoenontwerpsters Lola Pagola.
De deelnemers kregen elk het
zelfde simpele, houten nacht
kastje en mochten daar hun
creativiteit op loslaten. De resul
taten worden tentoongesteld in
drie filialen van De Bijenkorf.
Wie tussen de objecten precies
dat nachtkastje vindt wat hij/zij
allang zoekt, maakt door loting
kans in het bezit daarvan te
komen door 25 gulden over te
maken aan het Aidsfonds. De
redactie heeft gekozen voor het
Aidsfonds omdat nog altijd veel
mannen aan aids lijden, maar
ook omdat mannen een grote
verantwoordelijkheid dragen in
het voorkomen van de ziekte.
De nachtkastjes zijn in drie Bijen
korf-filialen te zien: tot en met 19
februari in Amsterdam, van 23
februari tlm 5 maart in Rotter
dam en van 9 t/m 19 maart in
Eindhoven.
'Stoel' van Rob Eckhardt. „Ik heb een hekel aan nachtkastjes."
mh
'Lelijkheid is des duivels oorkussen' van Arie Vervelde. „Een
kastje vol met rode lintjes, het Aids Awareness symbool. In
Amerika zie je het overal. De veren staan voor de nodige
lichtzinnigheid. Ik wilde het niet te zwaar maken.
FOTO'S MAXIM MEEKES
WÊÊÊÊÊÊKÊÊÊÊ^^ÊBÊÊÊÊÊKÊÊÊÊÊÊÊÊIBÊÊM
