De junkenzusters van Maastricht
'Rijke ouderen moeten inleveren'
'Het Pratende Hoofd van Nederland laat niks, niks achter'
Gualthérie van Weezei:
rechtuit, provocerend
maar aartsconservatief
BUITENLAND
A7
Het politieke jachtseizoen op de bejaarde zwevende kiezer is geopend
Politici zijn
muggezifters
die elkaar met
inkomensplaatje
om oren slaan
Oude stad ontdekt in Mexico
2 FEBRUARI 1994 A6
ford motor
gen. electric
gen. motors
goodyear
hewlett-pack.
int. bus mach.
int. tel.tel.
kim airlines
mcdonnell
merck co.
mobil oil
penn central
philips
royal dutch
sears roebuck
sfe-south.pac.
texaco inc.
travelers
united techn.
westinghouse
whitman corp
wooh/vorth
Goud
onbewerkt 23,730-24,330 per kg.
bewerkt 25,930 per kg.
Zilver
zilver onbewerkt 290-360 per kg.
bewerkt 400 laten per kg.
66
65%
m
107%
62%
61
47%
45
6b
84%
b2
53%
6/
97
26
27
1151*
115%
34
34
m
81
24'/,
24%
109
m
48'/«
48%
m
22
40
39%
64
65%
14%
14%
15%
15
24%
24%
vk vorige koers
sk slotkoers gisteren
a laten
b bieden
c ex claim
e gedaan/bieden
d ex dividend
I gedaan/laten
g bieden en ex dividend
h laten en dividend
k gedaan en laten ex dividend
I gedaan en bieden ex dividend
70,00
492
2,20
2,00
72,50
768
1,30
1.10
70,00
267
3,30
3,00
52,50
839
17,50
16,50
65,00
885
11,30
10.70 a
70,00
266
3,60
4,10 -
62,50
710
1,60
2,30
52,50
282
2,30
2,00
210,00
290
3,00 a
1,80
425,00
548
13.20
10,00 a
430,00
709
9,00
6,50 a
435,00
1683
5,50
3,50 a
440,00
1088
2,80
1,60
445,00
1513
1,50
0,50 b
440,00
356
9,00
7,50 a
410,00
300
34,00 a
30,00 b
420,00
304
25,00
22,50 b
430,00
450
29,00 a
25,00 b
450,00
250
26,00 a
24,00
440,00
261
45,50
45,00
420,00
521
0,50
0,70 a
425,00
2746
0,70
1,50 b
430,00
1760
1,70 a
2,80
435,00
1201
3,00
4,70 b
440,00
447
5,40
8,50 b
420,00
362
4,20
4,70 a
425,00
423
4,80
5,00
430,00
422
6,30
7,00
440,00
246
10,30 a
11,50
425,00
337
6,50
8,30
430,00
456
20,00
22,80
60,00
248
6,00
5,70 b
95,00
758
3,50
3,30
85,00
722
3,20
3,40
47,50
246
4,60
3,60
114,00
600
2,40
2,60
210,00
794
7,80
10,50 b
210,00
263
12,20
14,50 b
210,00
249
1,50 b
1,00
210,00
628
4,50 b
3,80
210,00
250
11,50 a
10,50 a
60,00
258
2,90
2,50 b
50,00
255
1,70
1,50
45,00
44J
6,20 b
6,00 b
22,50
246
26,30 a
25,50 b
47,50
313
0,80
0,90
790,00
263
10,50 b
11,00
790,00
303
6,50
5,50
760,00
275
6,00
5,50
220,00
467
14,60 a
14,50
de ruimste zin des woords.
71734 Lino Stone BV IO, Korte Brugstraat
12, 4871 XS Etten Leur. Groothandel in
natuursteenprodukten.
71735 Klusbedrijf A.A.A. Uytdehaag. Bur-
gerhoutsestraat 70, 4702 BE Roosendaal.
Klusbedrijf.
71736 Vision Electronics. Heiningen 351,
4623 TP Bergen op Zoom. Groot' en klein
handel in consumenten electronica.
71737 Brouwers Recycling VOF. Oude
Wouwsebaan 22,4621 JE Bergen op Zoom
Groothandel in oud papier, metalen, etc.,in
de ruimste zin des woords.
71738 Impaz, Haagwinde 17, 4844 HA Ter-
heijden. Import, groothandel en ambulante
handel in sieraden, afkomstig uit Indonesië
71739 Blijflang Beheer BV, Koningin Emma-
laan 26, 4835 KJ Breda. Verkrijgen, ver
vreemden, bezwaren, exploiteren en ont
wikkelen van en handelen in roerende en
onroerende zaken, het opnemen en ter
leen verstrekken van gelden.
71740 Electron Consult. Speelhuislaan 171,
4815 CD Breda. Uitoefenen van een elec-
trotechnisch adviesbureau.
71741 Machinefabriek Otten BV, Beverweg
4,4817 LL Breda. Fabricage, reparatie van
en handel in machines, machine-onderde
len, installaties, constructiewerken.
71742 Mouws Service. Laurent Rampart-
straat 23, 4661 KG Halsteren. Reinigen van
goten, afvoeren en riolen en ontstoppen
daarvan, alsmede het klusbedrijf in öe
ruimste zin van het woord. 0.,
71743 A.G. Barendrecht Stamrecht BV-
Cauwelaerseweg 4, 4851 SN Ulvenhout
Het doen van periodieke uitkeringen °P
grond van stamrechtovereenkomsten, ij
beleggen van gelden van derden, alsmea®
een holdings- en financieringsmaatschap
pij.
71744 DA-RC. Sterstraat 12.4851 BG Ulven-
hout. Ontwerp- en adviesbureau voor ai
standbesturing. Speciaal voor machine
bestemd voor de voedingsindustrie.
71745 PL Koeriers, Schoolstraat 38,4681*
Halsteren. Koeriersdienst (pakketten
500 kg.). 4
71746 Firma Maas-Brands. Dorpsweg J
4655 AD De Heen. Klus- en reparatiebetW
131726. Café 't Heuveltje, Rijensestratwes
28,5101 TH Dongen. Cafébedrijf
131727 Jachtveste Beheer, Jachtsloot
4273 XD Hank Beheersmaatschappif
17677 Pedicure C. Jacobs, Bastionstraat
4553 BH Philippine. Pedicurebedrijf.
17678 Zeilvaart/Sportvisserij 'Eb en yloe -
Nieuwe Kerkstraat 9. 4541 EB Sluiskil, n
organiseren en uitvoeren van vaartocn
met traditionele zeilschip timshei m
ruimste zin des woords. n,an.
17679 Overt Management. Christians
straat 3, 4527 BA Aardenburg. Consultu u
Service Offshore, project managertien
Cost Claims Consultants. t c
17680 Comfort-Kleding, Frans Halsstraa -
4571 MN Axel. Vervaardigen van en k
handel in aangepaste nachtkleding
gehandicapten. „hnllt
17681 Landbouwbedrijf Fa. F.J- Mae" be.
Zandstraat 2, 4524 KN Sluis. Landbouw
drijf (gemengd bedrijf).
DE STEM
ZATERDAG 12 FEBRUARI 1994
Van onze verslaggever
jerCrouzen
Maastricht - Schuin tegen-
over het junkenparkje in
Maastricht ligt het klooster-
tje van de zusters van het
ljme Kind Jezus. Zuster
Cornelia van de Winkel (76)
üit Neeritter heeft vanuit
haar kamer op de eerste ver
dieping een uitstekend zicht
op de handel en wandel van
de drugsverslaafden.
Kijk die jongen in dat rooie
jack, die komt hier al jaren. Dat
is er een van ons."
Het komt er spontaan uit. De
zusters kennen hun klanten. El
be dag komen er zo'n tien ver
slaafden aanbellen. Ze krijgen
een kom koffie en een boterham.
Soms een kom soep, als die over
is. En vertrekken weer naar hun
vaste stek in het parkje.
Eén keer pas is de auto van de
zusters opengebroken. Radio er-
uitgesloopt. Zeiden de jongens:
„Eerlijk zuster, dat hebben wij
niet gedaan. Zoiets doen we niet
bij uw auto. Dat is een andere
groep geweest."
Zuster Cornelia kijkt neutraal.
„Het is er soms knap druk, het
zou dus best kunnen."
Maar ze is nuchter genoeg. „Die
jongens zijn verslaafd. Ze heb
ben hun drugs nodig en ze kun
nen onmogelijk van hun uitke
ring van zevenhonderd gulden
rondkomen. Ze moeten het dus
wel ergens anders halen."
Bang dat een verslaafde ook
haar geld zal pikken is ze niet.
„De jongens komen hier niet
binnen. Ze blijven aan de deur
staan. En natuurlijk ga ik niet 's
avonds in het parkje rondlopen,
ik ben wel gek."
Zuster Cornelia was jarenlang
docente aardrijkskunde aan de
katholieke Pedac in Maastricht.
Toen de Hogeschool Maastricht
het kolossale gebouw annex
klooster aan de Brusselseweg
overnam, moesten de zusters er
uit.
De meesten gingen terug naar
het grote moederhuis in Simpel-
veld. Na wat omzwervingen kon
den zes zusters terecht in de
voormalige pastorie van de Mar-
tinuskerk in Wyck.
„Ook toen pastoor Tardier er
nog woonde kwam er nu en dan
een junk aan de deur. De pastoor
kookte soms een pan soep voor
die jongens. Maar sinds wij er
zitten is het drukker geworden.
Vooral in het seizoen, in de zo
mer en de herfst komen er heel
wat junks aan de deur."
Omwonenden hebben de zusters
wel eens aangesproken. Of het
wel zo verstandig was wat ze
deden. Door die lui eten te ge
ven, maakten ze het alleen maar
gemakkelijker. Werd het alleen
maar erger.
Daar gelooft Cornelia niets van.
„Je kunt die jongens toch niet
laten verhongeren?"
Natuurlijk heeft ook haar de
twijfel wel eens bekropen.
„Waarvoor doe ik het eigenlijk?
Ze gaan toch gewoon door. Ik
kan ze niet van de drugs afhel
pen."
Nu weet ze: je moet het gewoon
doen. Die jongens hebben hulp
nodig. Koffie en een snee brood.
Iemand die aardig tegen ze doet.
Dat is genoeg. „Als je resultaat
verwacht, moet je er niet aan
beginnen."
Ze vertelt. „Er kwam eens een
jongen aan de deur. Ik gaf hem
een kom koffie en vroeg: smaakt
het? Toen keek ie op en zei: „U
bent de eerste sinds een week die
wat tegen me zegt."
Even is het stil. Dan vervolgt ze:
„Er stond eens een jongen zwal
kend voor de deur. En bleef daar
maar staan. Hij kon nauwelijks
op zijn benen staan, zo slap was
ie. Een kop koffie kon ie niet
vasthouden. Toen ben ik terug
gegaan en heb hem die kom in
de handen gedrukt. Hij dronk
hem op en zei: 'U komt zeker in
de hemel'." Met een lachje: „En
jij ook." Toen ie wegging zwaai
de ie.
Soms roepen de junks ook de
hulp van de zusters in: 'Daar ligt
er een kapot te gaan'. „Dan bel
ik de politie. Die komt dan kij
ken. Soms wordt ie met de am
bulance opgehaald."
Dan gaat de bel. Zuster Cornelia
schuift geroutineerd het gordijn
tje opzij. Aan de deur staat een
junk met een Jezuskop. De keu-
kenzuster geeft hem koffie en
een boterham. Even later is hij
verdwenen,
„Het zijn grote arme sukkels",
verzucht Cornelia.
In de huidige discussie
over het bevriezen van de
aow worden krokodille-
tranen gehuild. De socio
logen W. van Oorschot en
E. Smolenaars constate
ren dat de overheid al
jaren structureel beknib
belt op het basisinkomen
voor ouderen. De vraag
zou op dit moment niet
moeten zijn, menen zij, of
erop de aow gekort moet
worden - dat staat buiten
kijf - maar welke bevol
kingsgroep moet inleve
ren voor het behoud van
een fatsoenlijk basisin
komen voor de minder
draagkrachtige oudere.
Door Hans Rube
De bejaarde miljonair krijgt
aow. Net als de 65-plusser met
een meer dan modaal pensioen.
Over twintig jaar is ongeveer
eenderde van alle Nederlanders
bejaard.
Bij ongewijzigd beleid ten aan
zien van de aow zou een werken
de Nederlander tegen die tijd
meer dan een kwart van zijn
inkomen kwijt zijn aan aow-pre-
mies, terwijl een groot deel van
de ouderen geen aow nodig heeft
omrond te komen.
Zakelijk en objectief gezien is er
geen enkele reden om de uitke
ringen aan ouderen te ontzien,
terwijl alle andere uitkeringsge
rechtigden moeten inleveren om
bet sociale stelsel in stand te
houden.
Deze stelling verkondigen de so
ciologen W. van Oorschot en E.
Smolenaars van de Vakgroep
Sociale Zekerheidswetenschap
van de Katholieke Universiteit
Brabant (KUB) in Tilburg.
Tumult
Sedert vijf jaar bestudeert de
vakgroep de inkomenspositie
van ouderen in Nederland.
„Ouderen zouden onderling best
wat meer solidariteit aan de dag
kunnen leggen," stellen Van
Oorschot en Smolenaars.
De discussie die is losgebarsten
na de uitlatingen van CDA-lijst-
trekker Brinkman over het be
vriezen van de aow-uitkering
verbaast hen hogelijk.
„Al sinds het begin van de jaren
tachtig wordt stelselmatig ge
kort op de aow. Tussen 1981 en
1984 werden door het CDA alle
uitkeringen, inclusief de aow,
achtergesteld bij de loonontwik
keling. In 1984 werd de aow
zelfs met drie procent gekort en
in de jaren daarna zijn tot 1990
alle uitkeringen bevroren. In 'die
periode zijn bejaarden met al
leen aow er in koopkracht tien
procent op achteruit gegaan."
In politieke kringen hoorde je
daar geen mens over. Terwijl bij
voorbeeld de WD er nu als de
kippen bij is om te stellen dat de
partij de ouderen wil ontzien, als
de liberalen na de verkiezingen
in de regering komen.
Het tumult dat nu is ontstaan
zou wel eens het gevolg kunnen
zijn van de openheid waarmee
Brinkman de maatregel heeft
aangekondigd. Blijkbaar mag
over dit soort ingrepen niet
hardop worden gesproken, zeg
gen de sociologen.
Mislukking
Maar de ingrepen zijn er ook in
het verleden wel degelijk ge
weest. Alleen verkocht Lubbers
het wat slimmer dan Brinkman.
Zonder morren zijn zaken als de
inkomens-getoetste toeslag inge
voerd, waardoor een 100 procent
uitkering aan de 65-plus partner
van een werkende werd verlaagd
naar 70 procent, en die gaat
binnenkort verder omlaag naar
50 procent. „Iemand is nu zo gis
geweest de specifieke opmerking
van Brinkman over bejaarden op
te pikken. Tja, het is verkie
zingstijd, de jacht op de zweven
de bejaarde is geopend."
Het goedmakertje van het CDA-
congres, een paar honderd mil
joen voor de krepeergevallen,
noemen Van Oorschot en Smole
naars bij voorbaat een misluk
king. „Als Brinkman 400 miljoen
geeft als een soort bijzondere
bijstand, dan houdt hij er daar
minimaal 200 miljoen van over."
Bejaarden maken namelijk ook
Onzekere toekomst?
nu al nauwelijks gebruik van de
extra sociale zekerheid, zoals
huursubsidie, kwijtscheldingsre
gelingen voor onroerend-goed-
belasting, binnen de wetgeving.
Onderzoek door de KUB-socio-
logen onder bejaarden in Nijme
gen en Rotterdam heeft aange
toond dat nog geen vijftig pro
cent van de 65-plussers de weg
naar de bijzondere voorzienin
gen inslaat, ook al raken zij
financieel in de problemen.
Kloof
De aow is een vreselijk dure
voorziening, maar wel een hele
mooie. Het komt er op aan dat er
nu maatregelen worden geno
men, zodat we als samenleving
de regeling in stand kunnen hou
den. Opdat mensen die nu wer
ken straks ook een solide basis
uitkering wacht. Om dat te be
reiken zouden de rijke ouderen
wat meer solidariteit aan de dag
moeten leggen met minder
draagkrachtige leeftijdgenoten,
menen Van Oorschot en Smole
naars.
„Van alle miljonairs in Neder
land zijn er twee op de vijf ouder
dan 65. In de tijd dat de koop
kracht van aow'ers met tien pro
cent daalde, steeg de koopkracht
van de aanvullende pensioenen
met 25 procent. De kloof tussen
rijke ouderen en arme bejaarden
is enorm gegroeid. Die rijken
hoor je nu dan ook niet."
Om een regeling als de aow te
betalen levert de actieve be
roepsbevolking een flink deel
van het inkomen in ten behoeve
van de inactieve oudere. Onge
veer vijftien procent van alle
bejaarden moet rondkomen van
alleen aow.
Op dit moment heeft zo'n twin
tig procent van de werkende
beroepsbevolking in Nederland
geen aanvullende oudedags
voorziening getroffen, hebben de
sociologen uitgerekend. Zij zijn
straks ook aangewezen op alleen
een aow-uitkering.
Arm en rijk
Voor het werkend deel der natie
dreigen de sociale lasten echter
te zwaar te worden. Tegenover
100 actieven staan nu 87 inactie-
ven, rond de eeuwwisseling
draagt elke werkende Nederlan
der van boven de vijftien een
'inactieve' op zijn schouders. Om
de aow in stand te houden zijn
dus maatregelen nodig.
„De indruk wordt nu gewekt dat
Boor onze redacteur
Pieter-Jan Dekkers
Nederland is in de greep van
Ons Soort Mensen. Pakweg
twintigduizend Nederlanders
die in de politiek en het be
drijfsleven aan de touwtjes
ttekken.
Aan het hoofd van Ons Soort
Mensen staat (nog even) 'Het
Pratende Hoofd van Nederland',
Buud Lubbers. Ruim twaalf jaar
lang heeft het Hoofd zijn stem
pel op Nederland gedrukt, he
laas zonder iets substantieels
achter te laten. 'Het was niks,
fis niks en het wordt niks'.
Ahhans, dat vindt hoogleraar
Pffli Fortuyn, die met de regel
maat van de klok geschriften
publiceert over wat er allemaal
jïe' Mis is in de Lage Landen,
ja zijn nieuwste boek, 'De over-
arid als ondernemer', laat hij
Seen spaan heel van Lubbers en
maatje Kok en de rest van
Bns Soort Mensen.
1 Pratende Hoofd spreekt ons
™ner geruststellend toe. Het
dtt onze problemen toe. Het
atende Hoofd staat ver boven
as en in ieder geval ver boven
8 wone menselijke gevoelens en
tieven. Kortom, Het Pratende
hoofd staat er boven!'
tjf.atie K°k doet er de laatste
1 nog een schepje bovenop en
8 graag spreken over de te
lgang van ons normbesef. Hij
streert dat met frauderende
"'jstandstrekkers en bijklussen-
aoogleraren. Delen van het
zinjj van Nederland misdragen
,en t'aar dient paal en perk
^orden gesteld.
om Nederland zo diep is
oaken doet Fortuyn haarfijn
Pim Fortuyn
uit de doeken. Maar eerst iets
over Ons Soort Mensen.
Nederland wordt, schrijft hij,
bestuurd door regenten. Dat zijn
niet alleen ministers, Kamerle
den, burgemeesters en Commis
sarissen van de Koningin, maar
ook hoge en minder hoge ambte
naren, vakbondsbonzen en on
dernemers.
FOTO ANP
Kortom, een gesloten circuit van
(nogal eens) niet-gekozen be
stuurders, die hun belangen uit
stekend hebben georganiseerd.
Ze sluiten stelselmatig buiten
staanders uit, hebben lak aan
democratische spelregels en hou
den de samenleving in een wur
gende greep.
Ze voeren zelf de wetten uit, die
ze zelf - of hun politieke vriend
jes - hebben ontworpen en en
passant controleren ze ook zelf
of ze het geld van de gemeen
schap wel goed uitgeven. Ons
Kent Ons en dus (voorbeeld)
konden er volgens Fortuyn bijna
een miljoen mensen de wao in,
terwijl een groot deel daarvan in
de ww of de bijstand had gemoe
ten of, nog beter, gewoon aan de
slag.
Ons Soort Mensen hebben Ne
derland bedekt onder een dikke,
verstikkende laag wetten en
wetjes, regels en regeltjes. Er
wordt door Ons Soort Mensen
een incompetente en inmiddels
dolgedraaide overlegcarrousel in
stand gehouden, waarvoor de
calculerende burger al lang geen
eerbied meer heeft.
Als Het Pratende Hoofd en zijn
Maatje klagen over het diepge
zonken normbesef vergeten ze de
hand in eigen boezem te steken.
Want, meent Fortuyn, de uiter
mate ingewikkelde wet- en re
gelgeving brengt burgers van dit
land soms tot wanhoop en het
hoeft geen enkele politicus te
verbazen dat die burger het
recht in eigen hand neemt.
Trouwens, hij kan dat vrij onge
stoord doen want de controle op
wetten en wetjes, regels en regel
tjes is uitermate gebrekkig, zo
niet geheel afwezig.
Een ander gevolg van het optre
den van het duo Lubbers/Kok is
dat het grondpersoneel - het
door Ons Soort Mensen aange
stelde leger van lagere ambtena
ren - door de bomen het bos niet
meer ziet.
Ze gaan vanwege de hoogst in
gewikkelde en vaak onuitvoer
bare besluiten van de bazen hun
eigen gang en stellen hun eigen
prioriteiten. Ze weigeren steeds
vaker te dweilen met de kraan
open.
'Dus worden verdachten soms
heengezonden, weigeren ambte
naren van Sociale Diensten tan
denborstels te tellen, voeren mi
lieu-ambtenaren naar eigen in
zicht de schier in aantal niet
meer te tellen milieu-verorde
ningen en -voorschriften uit, be
paalt de GMD-arts zelf wel of en
voor hoeveel procent hij iemand
goed- of afkeurt, besluit de poli-
tie-agent op straat zelf welke
regels hij vandaag wel en welke
hij niet zal uitvoeren. Eet. eet.'
En Nederland was nog zo ge
waarschuwd. Al in 1983 voor
spelde Fortuyn het omtstaan van
een nieuwe klassenmaatschap
pij. De kapitaalbezitters en
werknemers in goed renderende
particuliere bedrijven, die een
hoog inkomen hebben en een
daaraan aangepast consumptie
patroon. De ambtenaren, trend
volgers en werknemers in min
der goed draaiende bedrijven,
die het met minder moeten doen.
En onderaan de ladder de uitke
ringstrekkers, die net boven of
onder het bestaansminimum le
ven.
De gewiekste oud-PvdA-leider
Joop den Uyl versimpelde deze
door Fortuyn 'ontdekte' driede
ling voor het politieke gemak tot
een tweedeling - zij die hebben
en zij die niet hebben - en maak
te daar mooie politieke sier mee.
Althans, volgens Fortuyn.
In zijn boek haalt hij nog veel
meer overhoop, gewaagt hij van
het 'voor een appel en een ei'
verkopen van onze nationale
FOTO DIJKSTRA
alle bejaarden arm en zielig zijn.
'Dat ze genoeg geïnvesteerd heb
ben in de samenleving en dat ze
nu eindelijk eens wat krijgen."
„Lang niet alle bejaarden zijn
arm. Een deel wel, maar dat
komt niet specifiek door het be
jaard zijn, dat is een inkomen
sprobleem. Door rijke bejaarden,
mensen met vermogen, lijfrenten
en grote pensioenen wat te laten
inleveren, kan een deel van de
druk op de arbeidskosten wor
den afgehaald. Die bereidheid is
er best. Die solidariteit mag van
hen ook verlangd worden. Speci
fiek aan de ouderdom gekoppel
de problemen, zoals hoge uitga
ven voor de gezondheid zouden
dan door de overheid op een
andere manier gecompenseerd
kunnen worden, fiscaal, dan wel
via de ziektekostenverzekering."
trots (Fokker, NedCar), waar
schuwt hij dat andere grote con
cerns vervallen tot 'schroeven-
draaierfabrieken' en heeft hij,
zoals het beste stuurlui aan wal
betaamt, voor elk probleem een
oplossing in huis.
Eén van die ongevraagde advie
zen springt eruit. Er moet in elke
wat grotere plaats een waren
huis komen, waarin alle (semi)-
overheidsdiensten hun winkeltje
hebben.
Waar je dus je pasgeboren kind
op de begane grond kunt aange
ven bij de burgerlijke stand.
Waar je op de eerste verdieping
je rijbewijs kunt verlengen en
een nieuw paspooort kunt ko
pen. Waar je als ondernemer op
de tweede verdieping alle moge
lijke vergunningen kunt beko
men en je als werkloze kunt
aankloppen voor een baan. Waar
je zonder uren te wachten je
uitkering kunt regelen en ook
nog eens zaken kunt doen met de
fiscus.
'De overheid als ondernemer' is
best een onderhoudend geschrift,
zeker als je Fortuyns vorige boek
'Aan het volk van Nederland'
hebt laten schieten. Is dat niet
het geval dan zal menige passage
bekend in de oren klinken.
De schrijver kan zich daarom
voorlopig beter beperken tot het
geven van universitair onderwijs
dat, gekoppeld aan enige bijk-
lusserij, ongetijfeld genoeg geld
in het laatje brengt.
Want, eerlijk gezegd, iemand die
pretenteert echt van alles ver
stand te hebben en dat niet on
der stoelen of banken steekt,
wordt op den duur behoorlijk
irritant.
'De overheid als ondernemer',
Pim Fortuyn, uitg. Contact.
Door Max de Bok
Terwijl het kabinet-Van Agt I in het debat van 19 december
1979 op vallen staat omdat tien dissidente CDA'ers zich
dreigen aan te sluiten bij een motie van de oppositie tegen de
plaatsing van kruisraketten op Nederlandse bodem, ontwerpt
een in deze kwestie allesbehalve dissidente CDA'er een
'spreekschetsje'.
In het debat optreden mag het
jonge fractielid Hans Gualthérie
van Weezei nog niet. Maar zijn
van dag tot dag groeiende erger
nis over de opstelling van de
negen anti-revolutionairen en
een verdwaalde KVP'er tegen
over het centrum-rechtse kabi
net, dat hem aan het hart is
gebakken, vindt op dat moment
toch een uitlaatklep.
Het spreekschetsje vindt zijn
weg naar boer Koekoek. Een
lachende Kamer en tien zuur
kijkende dissidenten horen dit
'potsierlijke' kamerlid even later
vaststellen dat 'in deze kwestie
de tien dissidenten meer bereikt
hebben dan alle andere partijen
samen'. Vervolgens spot hij dat
de ARP nog slechts dient om
rechtse mensen links te laten
stemmen. Zoveel samenhangen
de zinnen had Koekoek nog nim
mer gesproken.
Het is een van de vermakelijke
verhaaltjes die Van Weezei, de
huidige ambassadeur bij de
Raad van Europa, opdist in zijn
Haagse herinneringen die de ti
tel 'Rechts door het midden'
meekregen.
In bondige bijzinnetjes typeert
Van Weezei voormalige en huidi
ge spelers op het politieke veld.
Zijn sympathie slaat merkbaar
door naar rechts, hoewel hij voor
een type als bijvoorbeeld Luns
weinig waardering kan opbren
gen.
Consequent links bestrijdt hij
met argumenten, modieus links
hekelt hij genadeloos. Vol venijn
schrijft hij bijvoorbeeld over de
voormalige CHU-voorzitter Van
Verschuer: waarbij lieden als
Van Verschuer, een van de wei
nige grootgrondbezitters die Ne
derland nog telt, niets liever wil
den dan zo snel mogelijk bij de
socialisten aan tafel te schuiven.
Anti-revolutionairen als Boers-
ma en Scholten sabelt hij neer.
„Voor de politiek en met name
het toen nog broze CDA, ware
het wellicht te prefereren ge
weest dat hun transfer naar de
PvdA toen. al plaatsgevonden
had in plaats van jarenlang te
blijven zieken in het eigen be
vuilde nest."
Van het eigen nest bevuilen was
Van Weezei overigens zelf ook
niet vies, al deed hij dat niet
steeds openlijk. Mag zijn spreek
schetsje voor Koekoek nog een
geslaagde grap heten, de congsi
die hij vormde met de Nijmeegse
hoogleraar en Telegraaf-colum-
nist Duynstee, is van ernstiger
gehalte.
Premier Lubbers kan in het boek
lezen dat Van Weezei niet
schroomde om desgevraagd
Duynstee te voorzien van muni
tie om in De Telegraaf met
scherp te schieten op fractielei
der Lubbers!
Over Lubbers oordeelt het voor
malig kamerlid niet onverdeeld
gunstig. Hij moet niets hebben
van diens veronderstelde voor
liefde voor de socialisten en zijn
herhaaldelijk vallen naar links
als fractieleider. Lubbers is vol
gens hem eeuwige dank ver
schuldigd aan het kamerlid
Maarten Schakel, die als vice-
fractievoorzitter Lubbers langs
vele voetangels en klemmen
coachte.
„De vraag is gewettigd of zonder
de ervaren en politiek ragfijne
Schakel Ruud Lubbers zijn tien
jarig jubileum als regeringslei
der had kunnen vieren."
Over Lubbers als premier is Van
Weezei beter te spreken al meent
hij dat de premier de neiging
heeft om zich, om ruzie te voor
komen, „te omringen met men
sen die niet bekend geworden
zijn door het tegenspreken van
de minister-president, of het
zouden de uitgesproken minis
ters Van den Broek of Ruding
moeten zijn."
Over de ontwikkeling van het
politieke bedrijf is Van Weezei
kritisch. Hij hekelt politici die
„als muggezifters elkaar om de
oren slaan met allerlei koop-
Gualthérie van Weezel
FOTO DE STEM/JOHAN VAN GURP
krachtstatistieken of inkomens
plaatjes."
Hij kritiseert de verregaande de
politisering en verambtelijking
van de volksvertegenwoordiging
en het ontbreken van „ideologie
of zo men wil idealen, waardoor
in onze televisiemaatschappij de
kiezersgunst steeds meer zal ko
men liggen bij die ene man of
vrouw die de lijst mag aanvoe
ren. Een smoel wordt zichtbaar,
maar het onderstel blijft na
drukkelijk verborgen."
Hij prijst het charisma van Van
Agt en Den Uyl, dat hij nu alleen
nog waarneemt bij Lubbers en
Van Mierlo. Maar hij betreurt
het dat het charisma van de
laatste in dienst staat van een
partij die „nooit echt heeft kun
nen kiezen of aanpakken."
In het boek, waarin hij hinder
lijk van de hak op de tak springt,
anecdotes zonder veel structuur
afwisselt met serieus bedoelde
maar veelal oppervlakkige waar
nemingen, werpt Van Weezel
zich ook op als onbetaald advi
seur van het CDA.
Hij raadt Brinkman aan zich nog
niet op te werpen als premier,
maar eerst te proberen vanuit
een „glansrijke oppositierol de
CDA-eohorten achter zich te
krijgen." Bovendien, mooie wijn
moet rijpen en „hij heeft nu een
leeftijd waarop de meeste Euro
pese premiers politiek nog moes
ten beginnen."
Als CDA en WD bij de komende
kamerverkiezingen geen meer
derheid halen, is in de visie van
Van Weezel een oppositierol
voor het CDA aangewezen. De
rechtgeaard conservatief - aan
duiding die hij als een eretitel
draagt - verloochent zich tot op
de laatste bladzijde van zijn
boek niet.
Het CDA moet in zijn visie de
oppositie tegen een paarse coali
tie van PvdA, WD en D66 be
nutten om van midden-links
naar midden-rechts op te schui
ven. Precies zoals de Duitse
CDU „die langzamerhand de
thuishaven is geworden van alles
wat in de Bondsrepubliek wer
ken wil."
Zo'n uitspraak en anderen in het
boek maken duidelijk dat de
ambassadeur te Straatsburg nog
immer last heeft van zekere
vooroordelen die hem met de
paplepel zijn ingegoten en die hij
sindsdien koestert en vervol
maakt.
Maar het neemt het leesplezier
niet weg. Gualthérie van Weezel
schrijft zoals hij in de wandel
gangen aan het Binnenhof sprak;
rechtuit, provocerend, aneedo-
tisch en - dat vooral - zichzelf
relativerend. Dat alles getrouw
aan de les die zijn eerste baas op
Buitenlandse Zaken, de latere
ambassadeeur Breman, hem
leerde: opvallen zonder te irrite
ren.
Mexico-Stad (ap) - Archeologen hebben in de buurt van de
Mexicaanse Golfkust de ruines ontdekt van een grote precolumbi-
aanse stad. De ontdekking van de stad 'El Pital' zal volgens
archeologen een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan het onder
zoek naar de oude beschavingen van het Amerikaanse continent.
Volgens de Mexicaanse schrijver en voorzitter van de milieu-organi
satie de Groep van 100 die de opgravingen heeft gesponsord, Homero
Aridjis, is het de belangrijkste archeologische vondst sinds de
ontdekking van de Azteekse Grote Tempel in het hartje van
Mexico-Stad in de jaren 70.
El Pital ligt 240 kilometer ten oosten van Mexico-Stad en 16
kilometer van de Golf van Mexico, waarmee de stad via een rivier
verbonden is. Eerdere onderzoekers dachten dat er op de plaats een
aantal kleine nederzettingen lagen. Maar volgens de Amerikaanse
archeoloog Jeffrey Wilkerson gaat het om een metropool die
waarschijnlijk een omvangrijk gebied heeft beheerst in de jaren
100-600 na Christus voordat het andere culturele centrum in het
gebied, El Tajin, 64 kilometer noordwaarts, deze rol overnam.
El Pital kende zijn bloeitijd in dezelfde periode als Teotihuacan, de
befaamde piramidestad in de hooglanden even buiten Mexico-Stad.
