Polen bezweert kabinetscrisis
P°lonaise////
;>W
Britse Tories vrezen nieuwe schandalen
stopfer
Navo-luchtaanval tegen Serviërs is zeer riskant
E MASTERS
Leden Solidariteit demonstreren in Warschau tegen sociaal beleid regering
'Eigen gebied rechtse blanken Zuid-Afrika'
BUITENLAND
A4
Tolken leggen
Europarlement
lam wegens
'vieze lucht'
'Europa' belooft
meer openheid
Zit goed,
blijft goed
BUITENLAND KORT
Servische strijders rond Sarajevo zijn goed georganiseerd en bewapend
v m
Het 2-liter Value Pack.
2
RU!
sder
[stel
ilKE
heel
(ïten)
interieur
«Rl1994
hESTBM
DONDERDAG 10 FEBRUARI 1994
Van onze correspondent
Bob van Huët
Londen - De Britse premier
John Major heeft de bizarre
dood van het Conservatieve
Lagerhuislid Stephen Milli
on gisteren omschreven als
een 'persoonlijke tragedie
van een man die zich behoor
lijk ongelukkig en ellendig
moet hebben gevoeld'.
In Conservatieve kringen gonsde
het gisteren van de angstige ge
luiden dat het juridische en
vooral (schandaal-)journalis-
tieke onderzoek naar het 'ver
borgen' leven van het zo keurige
en degelijke Lagerhuislid tot
nieuwe en pijnlijke onthullingen
zal leiden. Geen minister waagde
zich dan ook aan een verse bij
drage voor de brave 'back to
basics'-campagne.
In de koortsachtige Westmin-
ster-sfeer van speculaties en de
vreemdste geruchten noteerde de
Conservatieve partijleiding met
een zekere opluchting dat de
wilde verklaringen van de notoi
re en biseksuele profvoetballer
Justin Fashanu op verzinsels be
rusten. Deze vooral van buiten
de lijnen bekende vedette (hij is
de broer van John Fashenu, de
sterspeler van Wimbledon) had
voor sensatie gezorgd door te
genover zondagskranten te be
weren dat hij met twee hoogge
plaatste Conservatieven in bed
was gekropen.
Op de stoep van zijn huis in
Edinburgh bekende Fashanu dat
het een stunt was geweest om
'gemakkelijk geld' te verdienen
bij de schandaalbladen. Naar
verluidt had een krant hem bijna
900.000 gulden geboden voor de
namen van zijn politieke vrien
den.
Het onderzoek naar de dood van
Stephen Milligan duurt onder
tussen voort. Naar verluidt
houdt de politie het er op dat de
in damesondergoed en met een
plastic zak over het hoofd ge
vonden politicus hoogstwaar
schijnlijk het slachtoffer is ge
worden van seks-standje met en
tragische afloop, mogelijk onder
invloed van stimulerende midde
len.
Volgens politiebronnen is de al
gemene veronderstelling dat
Milligan een zonderlinge 'wurg-
seksvariatie' heeft geprobeerd
met 'geïmproviseerd materiaal'.
Vanwege zijn bekendheid als
Lagerhuislid en als voormalig
tv-journalist had hij niet naar
een gespecialiseerde winkel dur
ven gaan voor de aanschaf van
materiaal met ingebouwde vei
ligheidsvoorzieningen.
De onwaarschijnlijke affaire en
alle sensatieverhalen in de
schandaalpers over Milligans
onderdrukte geaardheid en ook
over een stiekem homocircuit in
het parlement maken het on
waarschijnlijk dat de Britse re
gering zich binnenkort zal uiten
over het omstreden voorstel de
meerderjarigheid voor homofie
len te verlagen van 21 jaar naar
16, zoals in de meeste andere
Europese landen het geval is.
Van onze redactie buitenland
Warschau - Leiders van de Poolse regeringscoalitie
hebben gisteren gezegd dat zij de crisis die door het
aftreden van minister van Financiën Marek Borowski
was ontstaan, teboven zijn gekomen.
Premier Waldemar Pawlak van
de Boerenpartij en Aleksander
Kwasniewski, leider van de Alli
antie van Democratisch Links
(de vroegere communisten) zijn
overeengekomen dat zij hun coa
litie zullen voortzetten en de
strakke begroting die Borowski
had ingediend zullen steunen.
Winnaars
De Boerenpartij en de oud-com
munisten van de Alliantie, die in
de communistische periode ook
vaak samen regeerden, waren de
te winnaars van de parle-
I inentsverkiezingen van 19 sep
tember. Sinds zij hun coalitiere
gering vormden is er echter.
steeds meer wrijving tussen hen
staan, vooral door verschil
I van inzicht over het economisch
beleid en Pawlaks eigengereide
I manier van regeren.
De Boeren verwijten de Allian
tie, haar verkiezingsbelofte om
de bevolking een deel van haar
I sociale zekerheid terug te geven,
met gestand te doen. De Allian
tie neemt het de Boeren op haar
beurt kwalijk dat zij stilletjes
1 bezig zijn een machtsbasis te
j vormen in de regionale besturen.
Verder laakt de Alliantie het dat
Van onze redactie buitenland
Brussel - De in het najaar van
'93 in gebruik genomen nieuw
bouw van het Europees Parle
ment in Brussel moet wellicht
voor onbepaalde tijd gesloten
worden. Metingen hebben aan
getoond dat het gehalte (kanker
verwekkend) formaldehyde in de
lucht er tien maal hoger is dan
de Wereld-Gezondheidsorgani
satie toelaat.
Personeel dat in het Espace Leo-
pold-gebouw werkt klaagt al ge
ruime tijd. Tranende ogen, lo
pende neuzen, hoofdpijn, ver
moeidheid en duizeligheid zijn
bun deel. De tolken van het
Europees Parlement zijn zelfs zo
boos dat ze dienst willen weige
ren tot het probleem is opgelost.
In dat geval kan de zitting van
het parlement op 23 en 24 fe
bruari niet doorgaan, of zij ont
aardt in een Babylonische
spraakverwarring.
De Nederlandse Europarlemen
tariër Annemarie Goedmakers
(PvdA) vraagt om een onderzoek
door onafhankelijke deskundi
gen. Eventueel kunnen dan de
bouwers van het Espace Leopold
aansprakelijk worden gesteld.
Daar is haast bij, want de aan
sprakelijkheid van de aannemers
loopt in mei af.
(ADVERTENTIES)
de Boeren regelmatig de econo
mische beslissingen afkraken die
mede namens hun partij worden
gepresenteerd.
Borowski, die behalve minister
ook vice-premier was, stapte op
omdat hij vond dat Pawlak zijn
strak monetair beleid ondergroef
met uitlatingen dat Polen een
socialer beleid nodig heeft. Het
vertrek van de tot de Alliantie
behorende minister had geleid
tot speculatie dat de regering de
monetaire teugels zou laten vie
ren en het hervormingssbeleid
vertragen. Pawlak en
Kwasniewski hebben echter af
gesproken dat de Alliantie, die
meer dan de Boeren hecht aan
voortzetting van de economische
hervormingskoers, een vervanger
voor Borowski mag aanwijzen.
De Alliantie en de Boeren heb
ben 'elkaar alles uitgelegd' en
'alles komt goed', zei
Kwasniewski na het drie uur
durende gesprek.
Sommige Poolse kranten sugge
reren dat de geschillen gladge
streken, maar niet opgelost zijn.
Het electoraat van beide partijen
heeft zulke uiteenlopende belan
gen dat zij onmogelijk beide te
vreden kunnen worden gesteld.
Protestmars
Solidariteit, de vroegere vak
bond die het communistisch re
gime omver wierp maar bij de
laatste verkiezingen niet eens
meer de kiesdrempel haalde,
heeft gisteren in het centrum van
Warschau een demonstratie ge
houden tegen het beleid van de
regering. De demonstratie trok
meer dan 20.000 deelnemers.
Voorzitter Krzaklewski noemde
het onaanvaardbaar dat de inko
mens van de Polen blijven zak
ken terwijl het land voor het
tweede achtereenvolgende jaar
economische groei doormaakt.
Meer dan 20.000 aanhangers van Solidariteit marcheerden gisteren door de straat Novy Swiat in
het centrum van Warschau. foto epa
Van onze correspondent
Bert Schampers
Straatsburg - De Europese
burgers kunnen weldra inza
ge krijgen in 99 procent van
de documenten van de Euro
pese Commissie. Europees
Commissaris Joao de Deus
Pinheiro (Interne Betrekkin
gen) zei dat gisteren in
Straatsburg.
Het besluit betekent een over
winning voor de Nederlandse di
plomatie. Afgelopen vrijdag nog
kondigde het Nederlandse kabi
net aan naar het Europees Hof
van Justitie te stappen in een
poging de Europese Unie tot een
grotere openbaarheid van be
stuur te dwingen.
De Europese ministers besloten
begin december onder protest
van Nederland dat stukken niet
openbaar worden gemaakt als de
belangen van landen, instellin
gen of personen in gevaar wor
den gebracht. Ook besluiten op
het gebied van het gemeen
schappelijk buitenlands beleid,
veiligheidsbeleid en justitie ble
ven geheim. De Europese burger
is zo nauwelijks in staat te ach
terhalen wat er in Brussel op
stapel staat.
Het protest van ons land blijkt
achteraf toch te hebben gewerkt.
De voorstellen van Pinheiro, die
zegt het steeds met Nederland
eens te zijn geweest, hebben nu
de goedkeuring gekregen van al
le zeventien commissarisen. Pin
heiro hoopt dat 'andere Europe
se instellingen zoals de Europese
ministerraad nu zullen volgen.'
Elke burger kan nu bij de Euro
pese Commissie schriftelijk een
verzoek om informatie indienen.
Binnen een maand komt er een
antwoord. „Misschien dat we
uiteindelijk 1 procent van alle
documenten geheim moeten
houden, omdat het gaat om pri
vé- of bedrijfsbelangen", aldus
Pinheiro.
Blijmaker
Johannesburg (afp) - De
Zuidafrikaanse regering en
het Afrikaans Nationaal Con
gres (ANC) willen de ex-
treem-rechtse blanke groepe
ringen in het land een eigen
gebied toekennen.
Voorwaarde voor zo'n blank
'thuisland' is dat uiterst rechts
aan de komende verkiezingen
deelneemt. Pas dan is de rege
ring bereid de grondwet te wijzi
gen.
Minister van Grondwetzaken
Meyer heeft gisteren verklaard
dat invoering van het voorstel
afhangt van de bereidheid van
het extreme Afrikaner Volks
front deel te nemen aan de eerste
democratische verkiezingen van
eind april. Het Afrikaner Volks
front weigert dat tot dusver.
Volgens Meyer hoeft het blanke
gebied niet aanéénsluitend te
zijn, maar kan het uit verschil
lende 'kantons' bestaan. Het
mag niet op racistische principes
zijn gebaseerd en moet een volle
dig onderdeel van Zuid-Afrika
blijven.
Hoe dit in het vat gegoten zou
moeten worden, blijft vooralsnog
onduidelijk. De besprekingen
hierover met het Afrikaner
Volksfront zijn nog niet afge
rond en is er ook nog geen
beslissing genomen, aldus
Meyer.
Sterk vermagerde Deng in openbaar
Beijing - De Chinese leider Deng Xiaoping is gisteren voor het
eerst sinds een jaar weer op televisie verschenen om de Chinezen
ter gelegenheid van hun nieuwjaar aan te sporen tot 'grotere
overwinningen'. De 89-jarige Deng was vermagerd en leek sinds
zijn vorige televisie-optreden achteruit gegaan. Hij bewoog zich
traag en werd door twee dochters ondersteund (zie foto) toen hij
functionarissen en oude kameraden begroette in Shanghai. Een
van zijn dochters moest regelmatig hard in zijn oor herhalen wat
er gezegd werd.
VS gaan betrekkingen aan met Macedonië
Skopje - De Verenigde Staten hebben de voormalige Joegoslavi
sche republiek Macedonië gisteren officieel als onafhankelijke
natie erkend. Washington streeft nu naar volledige diplomatieke
betrekkingen met Skopje. De VS waren het laatste permanente
lid van de Veiligheidsraad van de VN dat nog tot erkenning
moest overgaan. Amerika was voorzichtig om de Grieken niet
voor het hoofd te stoten, die zich vooral verzetten tegen de naam
Macedonië voor de nieuwe staat.
Vaticaan tegen EU-besluit homoseksuelen
Vaticaanstad - Het Vaticaan heeft gisteren kritiek geuit op de
beslissing van het Europees Parlement om een eind te willen
maken aan elke discriminatie van homo's en lesbiennes. De
'eisen en pretenties van homoseksuelen' hebben niets te maken
met de authentieke rechten van de mens, aldus de Vaticaanse
krant Osservatore Romano. Anders dan de leden van het
Europees Parlement voelt het Vaticaan niets voor het homohu
welijk. Een huwelijk kan alleen worden gesloten tussen man en
vrouw en voor opvoeding van kinderen zijn een vader en een
moeder nodig, aldus de krant.
Organisaties luiden noodklok over Sudan
Nairobi - Twaalf hulporganisaties hebben gisteren de interna
tionale gemeenschap opgeroepen de strijdende partijen in Zuid-
Sudan onder druk te zetten om de oorlog te stoppen. Gevechts
handelingen en bombardementen, waarschijnlijk uitgevoerd
door het regeringsleger, hebben de afgelopen dagen circa
100.000 mensen op de vlucht gejaagd. Het offensief tegen de
christelijke en animistische zuiderlingen wordt door de regering
in Khartum ontkend, maar Westerse diplomaten en hulpverle
ners maken melding van hevige strijd.
Algerijns leger doodt fundamentalisten
Parijs - Algerijnse veiligheidstroepen hebben de afgelopen vier
dagen zeker twaalf militante moslims doodgeschoten en acht
fundamentalisten gearresteerd. Dinsdag werden in de havenstad
Oran twee mensen doodgeschoten, onder wie Oujdania Bouab-
dellah, de leider van een terreurgroep. Zaterdag doodden'
veiligheidstroepen in Jijel twee fundamentalisten. Bij Blida
werden drie militanten gedood toen ze een hinderlaag hadden
gelegd voor een legerpatrouille. Elders in Blida werden nog twee
fundamentalisten in vuurgevechten gedood.
Broer van Berlusconi in opspraak
Rome - Paolo Berlusconi, de jongere broer van de Italiaanse
tv-magnaat en politicus Silvio, zou meer dan een miljoen gulden
smeergeld hebben betaald bij de verkoop van onroerend goed.
De 44-jarige Paolo leidt de onroerend goed-tak van het Berlus-
coni-imperium. Tussen 1983 en 1986 zou hij voor 25 miljoen
gulden aan kantoorruimten hebben verkocht aan 'Cariplo', de
grootste spaarbank van Italië. De bank mocht, aldus een getuige
bij het corruptieproces in Milaan, 5 procent houden als smeer
geld. Deels ging dat naar de christendemocratische en de
socialische partij, de rest verdween in de zakken van de
bankiers. De affaire is hinderlijk voor de politieke ambities van
Silvio Berlusconi, die nu te kijk wordt gezet als man die zijn
fortuin te danken heeft aan de corruptie van het oude regime.
Bonn stuurt Kroaten niet massaal terug
Bonn - Duitsland zal niet massaal honderdduizenden Kroati
sche vluchtelingen terugsturen naar hun land, hebben de
ministers van Binnenlandse Zaken van de Duitse deelstaten
gisteren besloten. De deelstaten hebben de termijn voor repa
triëring van de vluchtelingen verlengd tot medio 1995. Anders
hadden ze binnen twee maanden weggemoeten. Daartoe was
eerder besloten omdat Kroatië niet meer in oorlog is. Dit besluit
had zowel in Kroatië (dat zich al overspoeld zag door alle
terugkeerders), als in Duitsland zelf tot zware protesten geleid.
Door Aad Jongbloed
Het wapen dat zaterdag een
bloedbad veroorzaakte op de
markt in Sarajevo was een
120 mm mortier en dat wa
pen kan binnen enkele minu
ten verplaatst worden naar
de beschutting van de bossen.
KVISSEL katoenen dhurrie.
Handgeweven vloerkleed.
Formaat 120x180 cm.
AMSTERDAM DELFT DUIVEN/ARNHEM
EINDHOVEN/EKKERSR1JT SLIEDRECHT
Dat is nu precies het probleem
van mogelijke Navo-luchtaan-
vallen op stellingen rond Saraje
vo. Er is een groot aantal doelen,
dat inmiddels verlaten is, maar
er is bij aanvallen vanuit de
lucht ook groot gevaar voor
vliegtuigen en burgers.
Sarajevo is geheel omsingeld
door Bosnische Serviërs, die hun
stellingen hebben in de heuvels.
Met name op de helling van de
berg Trebevic zijn mortieren en
machinegeweer-nesten ingegra
ven en in de bossen daar vlakbij
zijn artilleriestellingen. De Ser
viërs beschikken ook over radar,
waarmee aanvallende vliegtui
gen kunnen worden gelokali
seerd om daarna aangevallen te
worden.
Extreem
In tegenstelling tot elders in ex-
Joegoslavië, waar vaak militaire
bendes de dienst uitmaken, zijn
de Bosnische Serviërs rond Sa-
Veronderstelde posities
Servische belegeraars
O, L IK'
Lukavac
■"CT
anp - bron: afp/apa
rajevo goed georganiseerd; zij
houden bovendien al maanden
rekening met aanvallen vanuit
de lucht.
Hun bewapening is extreem te
noemen. Ze beschikken zelfs
over wapens die tot dusver niet
gebruikt zijn, maar die in geval
van nood de vuurkracht enorm
vergroten. Ze hebben onder meer
Trnovo
de M87, een meerloopse raketin
richting, waarmee 262 mm ra
ketten kunnen worden afgescho
ten met een bereik van bijna 50
kilometer en de M77 meer-loops,
die een bereik heeft van 18 kilo
meter.
Om te voorkomen dat ze geraakt
worden vliegen piloten van VN-
verkenningsvliegtuigen nu op
een hoogte van 10.000 voet bo
ven de Servische stellingen,
maar wanneer ze voor een aan
val veel lager moeten vliegen,
lopen ze de kans op vuur uit
luchtdoelwapens als SA6's,
SA7's, SA'8' en 9's, afgezien nog
van zwaar machinegeweervuur.
De Serviërs hebben bovendien
ten noorden van Sarajevo nog
artillerie van Russische makelij
(D20 en D30), 105 en 155 mm
houwitzers, 122 mm raketten en
Sam 6 en 7 raketten.
Bommenpakket
In militaire kringen wordt ver
ondersteld dat de Serviërs bij
een aanval vanuit de lucht een
voortdurend bommenpakket op
Sarajevo laten vallen. De kans
dat dit veel burgerslachtoffers
zal vergen is groot. Zonder twij
fel zullen er ook slachtoffers val
len onder de Bosnische moslims,
die op enkele plaatsen rond Sa
rajevo nauwelijks 50 meter van
hun vijanden verwijderd zijn.
De kans dat bij Navo-aanvallen
onschuldige slachtoffers vallen
is des te groter omdat de Ser
viërs zich voortdurend zullen
verplaatsen en de doelen voor de
Navo-vliegtuigen steeds onze
kerder worden. Maanden hebben
ze getraind om binnen enkele
minuten vuur af te kunnen ge
ven en daarna met hun wapens
in de bossen te verdwijnen, de
zogenaamde fire and run tactiek.
De wapens en de munitie waar
over de Bosnische Serviërs be
schikken lagen aanvankelijk
bijna letterlijk voor het oprapen.
Door de ervaring tijdens de
Duitse bezetting wijzer gewor
den had het Joegoslavische regi
me overal in het land wapende
pots ingericht, die -volgestuwd
met alle mogelijke wapentuig-
zouden kunnen dienen voor
guerrilla's. Vooral in de omge
ving van Sarajevo waren meer
dere van die depots. Aanvulling
van vooral munitie verloopt via
illegale handel en smokkelrou
tes.
Complete oorlog
Een ander gevaar van luchtaan
vallen is dat de aanwezige VN-
troepen op de grond bestookt
zullen worden en dat - dus - de
Navo-luchtmacht op de plekken
waar dat gebeurt een bescher
mende taak krijgt. Het gevolg
hiervan is weer dat er geen spra
ke meer is van een strafexpedi
tie, maar dat de Navo overal in
Bosnië in een complete oorlog
verzeild raakt. En als dat ge
beurt kan de Navo er niet aan
ontkomen ook grondtroepen te
sturen. Welk Navo-land zal die
willen leveren?
S
j waarborg
f5
