Opgewekte stemming op
sombere transportmarkt
A'
DJ
oit (4)
Nederlandse toerist
in België gaat vooral
naar Gent en Brugge
Rail Idee wordt het nieuwe keurmerk van NS
ER DE KURK
odje
DAF
Vrachtautomarkt
daalt 35 procent
'Nederlandse
vrachtautopark
het schoonste'
Bijna driehonderd exposanten
op BedrijfsautoRai Amsterdam
RUBRIEK
Prozac
DONDERDAG 10 FEBRUARI 1994
UARI 1994
or Hein Sluijter
en, restaurateurs
supermarkten, groot,
drijven: vele deden
het goedje in te za.
waarna het verwerkt
rden in een speciale
r. Zaak was om een
ief te vinden.
allemaal zo goed, dat
...ting aan overwerk
J. Het was liefdewerk
ier en dat groeide bo-
hoofden van de hob-
loodridders. Rujm
r geleden waren er
tiviteiten meer. Intus-
er wel in Nederland
ang gebracht,
n de wereld liepen die
dactiviteiten ongeveer
Vooral vanuit de
de Staten werd druk
"end.
992 is er een EG-wet
toepassen van loden
s verbiedt. En nu, in
het bijna totaal afge-
Ook buiten de EG
bijna nergens meer
gen. Alleen die oude-
rdere kwaliteitswijnen
nog gekroond zjjn met
raakte metaal,
t over wijn gaat, wil het
el eens uit Frankrijk
Zo ook de alternatie-
ules. In Nederland zie
wee soorten Frans be
smateriaal. Om de
pere flessen gaan op
ment PET-capsules. De
re krijgen een hoed
lyrol, dat uiterlijk nog
este lijkt op het vroe-
ood. Polyrol is twee
o duur als PET en be-
it een heel dun vliesje
ium. dat aan de bin-
n buitenzijde is bekleed
Iy-ethyleen.
recyclebare produkten
:n veel tijd én geld ge-
wijnfles is milieuvrien-
ronken waren de Span-
die in 1519 van de
kregen aangeboden. Het
annen, vrouwen moch-
de bittere drank en op
produkten die ze naar
oon. Bijna honderd jaar
het maken van chocola-
w werd een aanzienlijke
Italië en Vlaanderen. In
door tot in Engeland en
"liefd in hofkringen toen
'j raakte korte tijd in
verspreidden. Zoals het
aar zwangerschap teveel
y had gebaard,
zoetigheden, gebak en
waarin chocolade ook
oe kan het ook anders -
en
snipperd
fijngesneden
s gesneden
raspt
ac, wat zout en peper en
een grote braadpan met
laat hierin de uisnippers
oordat de ui uit de pan
ït bloem, voeg de andere
e pan zit, verhit deze goed
kant. Neem het dan uit de
baksels in de pan en laat
n het bouillonblokje, twee
s en laurierblad toe en leg
de pan en laat het gerecht
dan de schoongemaakje,
e pan, alsmede de reepjes
n doorpruttelen.
een verwarmde schaal en
omheen. Wrijf de jus door
In. Verhit het vocht voor-
erdoorheen.
n dien het op. Lekker met
ichts aangemaakt met wat
ïtueel sperciebonen (even-
mee naar huis genomen).
De marges liggen laag in de transportbranche. Terwijl
de concurrentie toeneemt lijkt efficiency-verhoging het
enige wapen om de recessie te lijf te gaan. De fabrikan
ten willen wel: want de komende BedrijfsautoRai in
Amsterdam heeft een kleine driehonderd exposanten
weten te interesseren. Dat betekent dat de fabrikanten
de hoop niet verloren hebben.
Bij Volvo is de stemming opge
wekt. Het Zweedse concern valt
met zijn FH-serie in de prijzen.
Want de onderscheiding Truck
van het Jaar gaat in 1994 naar
Volvo. De nieuwe FH-serie is
onder meer uitgerust met een
elektronisch gestuurde dieselmo
tor, die met drie verschillende
vermogens geleverd wordt. De
FH is leverbaar in liefst 340
uitvoeringsspecificaties.
Ook merken als Ginaf (bouw-
voertuigen) en Iveco staan in
Amsterdam met vernieuwde pro
dukten. De nieuwe drie-assige
trekker Eurostar en de off-road
EuroTrakker worden voor het
eerst in Nederland voorgesteld.
MAN komt met een aantal pro-
duktaanpassingen en een nieuw
motorenprogramma, dat voldoet
aan zware Europese emissie-ei
sen. De nieuwe Euro 2-norm
voor vrachtauto's wordt pas op 1
oktober 1995 van kracht, maar
enkele merken als MAN, Merce
des, Scania en Volvo kunnen nu
al produkten leveren die eraan
voldoen.
Steyr Trucks presenteert een
nieuwe motor voor de zware be-
drijfsklasse. Steyr heeft boven
dien wat gedaan aan het onder-
houdssyteem, zodat de wagens
de helft minder voor onderhoud
naar de garage moeten. En
Renault gaat zijn zware bedrijfs
auto's beter uitrusten. Het Fran
se merk heeft bovendien nieuwe
wagens voor de zware bouwsec
tor.
DAF Trucks speelt op de Be
drijfsautoRai een opvallende rol
met de Super Space Cab en de
FT 95.500. Tussen de vuurrode
Daf's 45, 65, 75, 85 en 95-typen
staan twee knalgele Super Space
Cabs, die een cabine met riant
veel ruimte bieden. Naast de
WS-motor met een inhoud van
11.6 liter is de Super Cab
voortaan ook te krijgen met een
14 liter Cummins-motor die
ruim 500 pk in huis heeft. Die
motor voldoet ook al aan de
toekomstige Euro 2-norm. DAF
heeft zelf geen nieuwe motor
ontwikkeld, omdat dat op dit.
moment veel te duur is.
DAF komt bovendien met een 45
bestelauto die aan dezelfde norm
voldoet. Dat betekent dat het
hele programma van de nieuwe
Eindhovense fabriek aan die
strenge emissie-eis voldoet. De
Super Space Cab gaat in mei in
produktie en is speciaal bedoeld
voor transport over de langste
Europese routes. De bedbreedte
voor de chauffeur is toegenomen
tot 81 cm.
Op de stand van DAF staan niet
meer dan zeven voertuigen.
Daardoor is een ruime stand,
waarop volgens DAF niet alleen
de klant, maar ook de chauffeur
centraal staat.
Scania kondigt aan in oktober
met nieuwe modellen voor zware
bedrijfsauto's te komen. De Tor
pedo-cabine heeft een nieuw ui
terlijk gekregen en er zijn meer
cabinevarianten leverbaar voor
de verschillende types.
Bestelauto's
Volkswagen wil 'op maat op
straat' verschijnen en is van de
partij met het volledige Trans
porter-programma. Nieuw zijn
een Transporter met verhoogd
dak en een Grand Luxe. De auto
kan ook geleverd worden met
een verlengd chassis, zodat meer
laadruimte en een lagere vloer
ontstaat. Waar de Transporter te
klein is biedt VW ook een groot
programma van de vernieuwde
LT.
Hyundai is bijzonder trots op de
succesvolle H100, maar grijpt de
tentoonstelling ook aan om een
serie lichte trucks die dit najaar
op de markt komen te presente
ren. De auto's komen als chassis/
cabine met dieselmotoren in de
klasse 3 tot 6 ton. Twee Hyun
dai-trucks worden zelfs geleverd
met luchtvering.
Mercedes-Benz toont een zeer
uitgebreid programma van
transporters en zware trekkers
tot en met de imposante Ameri
kaanse Freightliner. De 1938 LS
is visueel vernieuwd en voor de
Ecovan en Ecoliner is een nieu
we serie motoren ontworpen.
Mercedes zet op de RAI hoog in
met verbetering van uitlaatgase
missies. Het door de recessie be
hoorlijk aangeslagen concern
verwacht dit jaar geen duidelijke
marktopleving. Daarom is verla
ging van de kosten eerste nood
zaak.
Van Opel staan in Amsterdam de
Opel Astra Van ais 3- en
5-deurs, de Campo Sportscab, de
Monterey met lange wielbasis en
de veelzijdige Combo. Bovendien
zijn er vijf Amerikaanse GM-
modellen: vier Chevrolets en een
van een airbag voorziene Pon-
tiac TransSport Cargo Van. De
Chevrolet L4S Pick-up is een
primeur voor Europa.
Mazda heeft een uitgebreide E-
serie die in tien varianten op de
markt komt. Renault toont de 21
Nevada met verhoogd dak, ter
wijl de Express en enkele versies
van de Trafic binnenkort lever
baar zijn in 'Extra'-uitvoering.
Chrysler heeft de Jeep Wrangier
met" grijs kenteken in het pro
gramma kunnen houden. Ook de
Jeep Cherokee kan met verhoogd
dak aan de nieuwe normen vol
doen.
De nieuwe Scania R113MA4x2 Streamline: te zien op de Bedrijfautorai.
Peugeot heeft een nieuwe 205
Commercial en 405 Break Com
mercial, maar veel interessanter
is de komst van de nieuwe be
drijfswagen die PSA (Peugeot/
Citroën) samen met Fiat/Lancia
ontwikkeld heeft als opvolger
van resp. de C25/J5 en de Duca-
to. De nieuwe, door Giugiaro
fraai vormgegeven besteller gaat
bij Peugeot Boxer heten, bij Cit
roën Jumper. Bij Fiat blijft de
naam Ducato gehandhaafd.
De auto wordt leverbaar met een
toelaatbaar gewicht dat varieert
van 2,7 tot 3,5 ton. De motoren
lopen uiteen van een tweeliter
benzine- tot dieselmotoren met
een inhoud van 1.9 of 2.5 liter,
met of zonder turbo. De auto's
zijn gesloten, hebben ramen, bie
den 5 tot 9 zitplaatsen of hebben
een laadbak. Fiat pronkt op de
RAI bovendien met een volledig
vernieuwde Fiorino, die ruimer
is dan het vorige model en bo
vendien meer laadvermogen
heeft. De Fiorino is te krijgen als
gesloten bestelwagen en als
pick-up. Verder staat er de tot
'grijs' verbouwde Tempra SW
Van met een verhoogd dak.
Grijs kenteken
Mitsubishi richt zich net als vele
anderen op de nieuwe regels
voor auto's met grijs kenteken.
De Canter, de grootste Mitsubis
hi die in Nederland geleverd
wordt, heeft een nieuwe diesel
en een ruimer bemeten chauf-
feursstoel. Aan de uitgebreide
bestelwagenserie L300 zijn de
tailverbeteringen doorgevoerd.
Van de L200 4Wd Pick-up zijn
inmiddels twee nieuwe uitvoe
ringen als Club Cab en Wide
Fender, overigens alle met tur
bodiesel motor.
Daihatsu is duidelijk in zijn sas
met het feit dat de juist ver
nieuwde terreinauto Rocky in de
wagon-versie voldoet aan de
nieuwe richtlijnen van de nieu
we wet op de grijze kentekens.
De auto heeft immers een ver
hoogd dak en door een laag
tussenschot tussen bestuurder en
laadruimte is de auto geschikt te
maken als bedrijfsauto. Dai
hatsu voldoet ook met de Hij et
Pick-up aan de nieuwste richtlij
nen, net als de Hijet Blind-Van,
die behalve een verhoogd dak als
enige in zijn segment een laag
tussenschot tussen bestuurder en
laadruim heeft. De compacte be
steller heeft altijd nog een laad-
capaciteit van 3.000 liter.
Nieuw bij Nissan is een Serena
in 'eargo'-uitvoering. De King
Cab heeft een nieuw interieur en
er zijn enkele 'grijze' versies van
de nieuwe Terrano II te zien. De
Patrol blijft ook nu nog met grijs
kenteken leverbaar.
Ook carrosseriebouwers en ban
denfabrikanten laten op de RAI
nieuwe ontwikkelingen zien. Zo
introduceert Heering een modu
laire kunststof carrosserie die
een laag eigen gewicht en groot
volume combineert met een lan
ge levensduur en inspeelt op de
groeiende behoefte aan licht
transport. CombiGroep toont de
Combi 2000, geheel van alumini
um en speciaal geschikt voor
tapijtvervoer.
Uiteraard vormt de voor de
branche uiterst belangrijke we
reld van telematica en mobiele
communicatie een onderdeel van
de tentoonstelling. Zo laat Com-
Trans zien wat op dit gebied de
huidige mogelijkheden zijn. Ver
der beleeft de RAI een primeur
met de introductie van de eerste
elektrisch aangedreven
'Kooiaap' meeneemheftruck
voor met name de levensmid
delenbranche.
Interessant is ook de noviteit van
de Technische Centrale bv uit
Eindhoven, die voor Mercedes
een elektronisch bediende com-
fortstoel heeft ontworpen. De in
stelling van de luchtgeveerde
stoel wordt door een micropro
cessor geregeld.
De markt voor zware bedrijfs
auto's heeft negen jaar lang een
vrijwel onafgebroken stijging
vertoond. Sinds vorig jaar zit de
klad erin. Er werden in 1993
5.337 vrachtauto's afgeleverd,
een daling van 35 procent. Het
aantal nieuw geregistreerde
trekkers ging met 44 procent
achteruit tot 3.230 stuks. Die
teruggang was in de meeste Eu
ropese landen al een jaar eerder
zichtbaar.
De RAI waagt zich niet aan een
voorspelling hoe de markt van
zware bedrijfsauto's er dit jaar
uit gaat zien. De belangstelling
voor een stand op de komende
BedrijfsautoRai is echter enorm.
De onlangs met meer dan 10.000
vierkante meter uitgebreide Am
sterdamse tentoonstellingsruim
te wordt compleet in beslag ge
nomen door de producenten van
vrachtauto's en bestelwagens.
In 1993 werden in totaal 60.600
bestelauto's verkocht, zo'n
18.000 minder dan in 1992. Door
de gewijzigde wetgeving met be
trekking tot het 'grijze kenteken'
zullen dit jaar vrijwel uitslui
tend bedrijfsmatige gebruikers
een bestelwagen aanschaffen. En
dat betekent, dat de verkoop van
bestelwagens weer daalt naar
het niveau van 1989, toen er
44.000 geregistreerd werden. De
keus voor de bedrijfsmatige ge
bruikers van auto's met grijs
kenteken beperkt zich tot het
van de personenauto afgeleide
voertuig waarover BPM ver-
schuldigd is en de bestelauto met
verhoogd dak die voor goederen
vervoer bedoeld is en er ook zo
uitziet.
Het heeft geen zin in Nederland
strenge eisen te stellen aan uit
laatgas en de aankoop van deze
schone voertuigen met subsidies
te bevorderen als tegelijkertijd
wordt toegestaan dat Oosteuro-
pese vrachtauto's die aan geen
enkele eis voldoen ons land bin
nenkomen.
Volgens ir. R. van Yperen van de
RAI is het Nederlandse vracht
autopark het schoonste van Eu
ropa. En buitenlandse vrachtau
to's, die ongebreideld vuile uit
laatgassen verspreiden zouden
dan ook niet binnen onze gren
zen moeten worden toegelaten.
„Concurrentie is uitstekend,
maar dan wel graag met dezelf
de voertuigen. De Nederlandse
of beter nog de Europese over
heid zou vanwege het milieu
eenvoudig de toelating van
vrachtauto's die niet aan dezelf
de eisen voldoen moeten verbie
den. Oostenrijk heeft al laten
zien dat zo'n regeling mogelijk
is," aldus Van Yperen. De RAI
vreest dat meer Nederlandse
transportbedrijven hun activitei
ten naar het buitenland ver
plaatsen als de oneerlijke con
currentie doorgaat.
Door Johan van Grinsven
Het beeld dat Nederlanders
hebben van de toeristische
aantrekkelijkheden van
België is anders dan de
praktijk.
Nederlanders denken bij ver
tier in België vooral aan de
Ardennen, Antwerpen en bier-
tochten, steden en gezellig
heid, Brussel, frieten en lekker
eten. De Ardennen en de
Vlaamse kust worden als be
langrijkste toeristische be
stemmingen gezien. Maar in
de praktijk gaan België-gan-
gers vooral naar (kunst)steden
als Brugge en Gent, pas daar
na volgen de Ardennen, daar
na een combinatie van ver
schillende toeristische attrac
ties en pas op de vierde plaats
de Belgische kust.
Dat meldt Walter Vanstraelen,
directeur van het Belgisch
Verkeersbureau in Amster
dam. Hij baseert zich op een
onderzoek dat in opdracht van
het bureau is uitgevoerd.
Natuur
Uit dit onderzoek blijkt verder
dat de meeste Nederlandse
toeristen natuur een belang-
njk 'onderdeel' van hun be
stemming vinden; België
wordt door 98 procent van de
ondervraagden op dit vlak be
schouwd als een aanbevelings
waardige bestemming.
Enkele andere resultaten: 94,4
procent van de ondervraagden
vindt de ontvangst in België
viendelijk, 90 procent vindt
cultuur een belangrijke Bel
gische troef, 86,1 procent
roemt de kwaliteit van de Bel
gische keuken, 68,9 procent
noemt winkelen in België niet
duur.
Daarentegen vinden acht op
de tien mensen dat België wat
betreft het weer niet erg aan
trekkelijk is. Wat voor de Bel
gen ook tegenvalt in het on
derzoek is dat slechts één op
de tien Nederlanders vindt dat
België 'iets anders' te bieden
heeft. Volgens Vanstraelen
moet zijn land de verschillen
tussen België en Nederland in
de toekomst meer onder de
aandacht brengen.
Promotie
De voortzetting van de promo
tie van België in het buiten
land is lange tijd onzeker ge
weest. „Dat komt door de fe-
deralisatie van België en de
nieuwe verdeling van be
voegdheden. Gelukkig hebben
we, tenminste tijdelijk, een
overwinnig bereikt en blijft de
In de praktijk gaan België-gangers vooral naar (kunstste
den als Brugge en Gent.
België-promotie plaatsvinden
op federale basis. Ik zou niet
graag een Vlaamse collega
hebben moeten beconcurreren
hier in Amsterdam."
Volgens Vanstraelen wordt de
toeristische promotie van Bel
gië in Nederland zelfs uitge
breid: in het Vlaams Cultureel
Centrum De Brakke Grond in
Amsterdam komt een depen
dance van het verkeersbureau.
Die krijgt 'Vlaamse culturele
informatie' als specialisatie.
Volgens cijfers van het CBS
FOTO ARCHIEF DE STEM
staat België op de toeristische
hitparade van buitenlandse
vakantiebestemmingen op de
vijfde plaats, na Frankrijk,
Dutisland, Oostenrijk en
Spanje. Indien rekening wordt
gehouden met alle verblijven,
inclusief zakenreizen en over
nachtingen in tweede huis of
bij vrienden, dan is België de
derde bestemming voor Ne
derlanders. Wat betreft de
korte vakanties is België de
populairste vakantiebestem
ming, op ruime afstand voor
Duitsland en Frankrijk.
De 22e BedrijfsautoRai in Amsterdam wordt gehouden vanaf
vandaag tot en met zaterdag 19 februari.
De tentoonstelling is dagelijks voor het publiek open van tien tot vijf
uur. Op maandag 14 tot en met vrijdag 18 februari is de RAI ook
toegankelijk van zeven tot tien uur 's avonds.
Een kleine driehonderd fabrikanten van vrachtauto's, carrosserieën,
speciale voertuigen, onderdelen, aanhangers, opleggers en bestelau
to's exposeren hun programma. De toegangsprijs bedraagt 25 gulden.
In de avonduren is de entreeprijs een rijksdaalder lager.
De RAI is beter bereikbaar met het openbaar vervoer sinds de
ingebruikname van de Zuidtak van de ringspoorlijn om Amsterdam.
Vanuit Utrecht duurt de treinreis een kwartier korter dan voorheen.
De RAI ligt vlakbij het NS-station Amsterdam RAI. Vanaf het
station is het tentoonstellingsgebouw in zeven minuten lopend te
bereiken.
Voorafgaand aan de BedrijfsautoRai wordt in Amsterdam voor de
achttiende keer de onderscheiding 'Truck of the Year Award'
uitgereikt. Dit jaar wordt de titel toegekend aan de FH-serie van
Volvo.
De onderscheiding wordt jaarlijks toegekend aan een bedrijfsauto
die een belangrijke bijdrage levert aan doelmatigheid van het
goederenvervoer over de weg.
JL JLs
lsof ze plotseling
het licht hebben
.gezien. „Ik was
verbaasd dat ik me weer kon
verbazen," zegt een Engelse
vrouw van 45. „Ik kon me
weer in de toekomst verheu
gen; ik kom ineens met de
kinderen dollen en in bed
ging het weer fantastisch. Het
was een wonder, alsof ik mijn
vroegere 'ik' had terugvon
den."
En Emma Brunt, columniste
van het Parool: „Wie schetst
mijn verbazing dat ik binnen
twee dagen na de eerste pil
als iets had van: ik geloof dat
iemand me die zware koffer
uit handen heeft genomen."
Het klinkt als een klassiek
bekeringsverhaal: alles is don
ker, alles is somber, en zie,
ineens is er licht en heeft het
leven zin. En dat alles door
een nieuwe pil tegen depres
sie: Prozac.
Depressie is een zeer onder
schat ziektebeeld, een kwart
miljoen Nederlanders heeft er
last van. Die zijn niet zo maar
een beetje depri, die leven in
de hel der hellen, Gehenna,
het dal van Kai Hinnon. Men
sen die door een depressie
zijn gegaan beschrijven hun
gang door die hel in bijna
bijbelse termen.
De vermaarde psychiater
prof. J.C. Kuiper, schrijver
van een in medische kringen
de hemel in geprezen hand
boek over psychiatrische ziek
ten en zelf een paar jaar terug
door depressie geveld: „De
wereld verliest zijn kleur, alles
wordt grauw en als het erg
wordt, vervloekt men het be
staan en de dag van zijn ge
boorte. Niet zelden voegt zich
bij deze ellende een kwellen
de angst die tot een paniek
kan escaleren en dikwijls een
voudig niet te verdragen
valt."
Als je zo moet leven verliest
de dood zijn verschrikkingen.
Het is daarom een levensge
vaarlijke ziekte: men schat dat
de helft van alle zelfdodingen
gebeurt onder de doem van
een depressie.
De medische wetenschap
heeft depressieve patiënten
niet echt veel te bieden. Ge
sprekken helpen soms, tijd is
een belangrijk geneesmiddel
want die geneest zoals bekend
vele wonden, en dan heb je
pillen. Maar Amitriptyline,
Anafranil, Tolvon, Imiprami-
ne, Ludiomil en hoe ze verder
ook mogen heten hebben for
se bijwerkingen zoals sufheid,
duizeligheid, misselijkheid,
obstipatie, hartklachten en
een droge mond.
Ze werken, als ze al werken,
pas na een week of vier, zodat
de patiënt eerst nog het diepe
dal van de bijwerkingen moet
passeren voordat hij baat
heeft bij zo'n pil. Toen kwam
Prozac, de nieuwe wonderpil
tegen depressies van de firma
Levi Lilly en co.
Niet eerder heeft een genees
middel zo'n stormachtige car
rière gemaakt. Niet eerder
maakte een fabrikant zo'n
klapper. Prozac kwam decem
ber 1987 op de markt en bin
nen een paar jaar was het 's
werelds meest verkochte me
dicijn tegen depressie. Omzet
1993:3 miljard gulden.
Wat maakt Prozac zo bijzon
der? Omdat, zegt Lilly, Pro
zac minder bijwerkingen heeft
dan de 'klassieke' middelen
en preciezer werkt. Prozac
remt slechts één stofje in de
hersenen, serotonine, terwijl
de klassieke middelen ook an
dere stoffen in de hersenen
remmen. Bovendien kun je er
geen zelfmoord mee plegen.
De medische wereld was Lilly
zeer dankbaar en nam (ook in
Nederland) Prozac op in het
medicijnenarsenaal tegen de
pressie.
Maar dat verklaart nog niet
waarom Prozac in de Ameri
kaanse media al jaren als
wonderpil wordt bejubeld. De
pil zou een middel zijn tegen
schier alle psychische kwalen.
Het zou helpen tegen gokver
slaving, zwaarlijvigheid, vraat
zucht, plankenkoorts, crimi
nele neigingen en 'dysthymia'.
Vooral aan de laatste indica
tie heeft Prozac zijn populari
teit te danken.
Dysthymia is een vage medi
sche kreet voor een onbe
stemde neerslachtigheid, geen
echte depressie maar eerder
een wat sombere kijk op het
u
in
Door Jan Paalman
leven. Neem Emily, een van
die vele wondergevallen
waarover je in de Amerikaan
se pers geregeld leest.
Echt gelukkig was ze niet en
dat was ze ook nooit geweest.
Nadat ze Prozac was gaan
slikken verdween de grauw
sluier over haar grijze-mui-
zenbestaan, ze nam weer ini
tiatieven, haar huwelijk werd
er stukken beier op. ze kon
zich nu ontspannen en haar
premenstrueel syndroom ver
dween. Prozac, zo zegt ze,
stelt me in staat om weer
'normaal' te zijn.
Miljoenen Amerikanen, de-
pressief of niet, slikken nu
Prozac om aan de last van het
leven te ontkomen. Prozac is
daar een rage, het boek 'Luis
teren naar Prozac' van de psy
chiater Peter D. Kramer
vliegt daar over de toonbank
en het middel is, zo schreef
het weekblad Time vorige
week, „net zo bekend als
Kleenex en even populair als
bronwater."
Wat daarvan te geloven? Ge
heel zonder bijwerkingen is
Prozac niet, je kunt er slape
loos van worden, misselijk en
ongedurig, en een op de drie
gebruikers meldt een teruglo
pen van de seksuele functies.
In Amerika is de eerste
Slachtoffers-van-Prozac-
Groep al opgericht en een
dame eist liefst 250 miljoen
dollar smartegeld van de fir
ma Lilly. De belangrijkste
vraag is natuurlijk of Prozac
beter is dan alle ander midde
len tegen depressie. Daar
wordt zeer verschillend over
gedacht.
„Natuurlijk is het geen won
derpil," zei de psychiater Alex
Korzec onlangs in Avro's-Te-
levizier. „Maar depressie is
een hel. Het helpt een beetje,
maar een beetje is al gigan
tisch veel als je in die hel zit."
Dat de pil meer kost dan de
oude middelen (ƒ110 per
maand tegen 10 per maand)
mag van hem geen bezwaar
zijn. Huisarts Hans Grundme-
ijer. die betrokken is bij het
bepalen van een nieuw huis-
artsenbeleid voor de behan
deling van depressies, toonde
zich minder enthousiast. We
zouden wat beter moeten let
ten op depressies en eerder
aan pillen moeten beginnen,
zo geeft hij toe, maar dan kun
je het best beginnen met een
eenvoudig middel en het is de
vraag of dat nou Prozac moet
zijn. En inderdaad, intussen is
uit nieuw onderzoek gebleken
dat Prozac niet echt effectie
ver werkt dan de aloude anti-
depressiemiddelen.
De recente publiciteitsgolf
rond Prozac (Parool, Volks
krant, Elsevier, Avro's televi-
zier, Ischa Meijer en nu dit
stuk) heeft iets bizars. Het
lijkt wel of Prozac plotseling
als manna uit de hemel is
komen vallen, terwijl in Ne
derland het middel toch al
jarenlang gewoon op recept is
te verkrijgen.
Emma Brunt begon vanuit
haar Parool-column een ware
kruistocht voor Prozac en zo
ging het nieuwtje rondzingen
in de spraakmakende kringen
van de Amsterdamse grach
tengordel. Dat Prozac meer is
dan een middel tegen depres
sie, dat 'normale' mensen zich
er een nieuwe persoonlijkheid
mee kunnen aanmeten, moet
hen hebben aangesproken. Of
dit zal leiden tot een rage van
Amerikaanse proporties is de
vraag. Amerikanen zijn dol
op eenvoudige oplossingen
voor ingewikkelde problemen
en bovendien leven Amerika
nen onder de druk van een
verplichte opgewektheid.
Wij zijn ons wellicht wat meer
bewust dat het leven niet zon
der zorgen is en minder ge
neigd om te geloven dat een
simpel pilletje ons uit dit tra
nendal zou kunnen verlossen.
Door Hans Veldhuis
NS gaat meer doen op het
gebied van vrijetijdsbestem-
mingen. Vanaf 1 april ver
dwijnt de naam NS Dagtoch
ten.
Daarvoor in de plaats komt Rail
Idee, dat door NS als een keur
merk vcor reizigerskwaliteit aan
de man zal worden gebracht.
Alle Rail Idee-bestemmingen
zijn op basis van bereikbaarheid
met het openbaar vervoer spe
ciaal geselecteerd en gecontro
leerd. Kopers van een Rail Idee
kaartje hebben zowel korting op
de treinreis als eventueel aan
vullend vervoer. Ook is het toe
gangskaartje inbegrepen en is er
vaak sprake van extra's als kof
fie en/of routekaartjes voor een
paar wandel- of (huur-)fietsuur-
tjes. Het groeiende aanbod aan
Treintaxi's wordt nauwer bij
Rail Idee betrokken.
Nieuw is ook dat het NS-Wad-
denbiljet wordt uitgebreid met
een fietshuurarrangement. Daar
voor heeft NS contracten afge
sloten met fietsverhuurders op
Vlieland, Terschelling, Ameland
en Schiermonnikoog. Ameland
reizigers besparen daardoor 15
procent op het dagtarief of 10
procent bij weekhuur. Alleen
Texel zal dit jaar nog steeds niet
bereikbaar zijn via het Wadden
biljet.
De Interrail-kaart, waarmee jon
geren tot en met 25 jaar Europa
kunnen ontdekken, krijgt meer
mogelijkheden. Naast de al be
staande kaart komen er ook zo-
nekaarten, waarvoor Europa in
7 zones onderverdeeld.
Een 1-zonekaart is 15 dagen gel
dig en kost 475. Nederland,
België, Luxemburg en Frankrijk
zitten in dezelfde zone. Maar
jongeren kunnen bijvoorbeeld
ook de G-zone met Griekenland
en Italië kopen en de Interrail
combineren met een andere wij
ze van vervoer, zoals een cam-
pingvlucht.
De Oosteuropese landen vallen
onder de F-zone, het Iberisch
schiereiland en Marokko onder
de C, Groot Brittannië en Ier
land onder de A, Duitsland, Oos
tenrijk en Zwitserland onder de
E en de Scandinavische landen
onder zone D. De 2-zonekaart is
een maand geldig en kost 550
en de 3-zonekaart kost 625.
NS laat de komende zomer ook
de speciale vakantietreinen weer
naar de bekende zonbestemmin-
gen rijden. Het gaat hierbij uit
sluitend om nachtvervoer. Een
retourtje naar het Spaanse Port
Bou is al mogelijk voor 275.
Ligplaatsen zijn duurder. De
trein rijdt driemaal in de week
naar de Spaanse kust en dage
lijks naar de Cote D'Azur en het
Italiaanse Rimini.
