EU: Navo moet besluiten
VANDAAG
EXTRA.
id te
evo
'Snelle verbinding
Breda-Arnhem
met shuttle-trein'
Schade valt mee op
beurzen in Europa
roken..*
0
Gedwongen verblijf in gevangenis wordt er niet leuker op
hard
Krachteloos ultimatum aan Servische belegeraars van Sarajevo
FAMI LI E-TIPKRANT
DE STEM
PvdA wil jaarkaart voor natuurbezoek
1st
;uzense Boys
^it'28
STiiCKE
LEUK
Duitse toerist
snel informeren'
CSM maakt ook
dit jaar winst
Akkerbouwers:
GFT weigeren
Honderd jaar
vrouwenstrijd
Vooruitblik op
Winterspelen
.Alders legt
zich niet bij
besluit neer
Bloedige aanslag
in Zuid-Libanon
Dood van Brits
parlementslid
roept vragen op
BIJLAGE
Gedetineerden moeten gaan werken en krijgen minder recreatiemogelijkheden
'Bloedige Maandag' blijft uit
ra
|l
UARI 1994 69
:nde zege. De vrou.
en er al zin in.
MEN met Savok kans-
5 de titel in de promo
mannen van de dis-
eybalcompetitie, heeft
boekt in een protest-
IJzendijkse vereniging
lest aangetekend tegen
[g van de wedstrijd te-
Sterre. YVC verloor 18
;r met 3-1 na verwar-
|r een opstellingsfout.
m woensdag togen en-
jze mannen van YVC
Woerden. En met sue-
wedstrijd tegen De
loet worden overge-
je beginnen bij de stand
sets en 4-0 voor De
fen: Willy van Leeuwen.
veekeinde van januan
blingsvoetbal afgelopen
1 het veld. SVD verloo
|(5-1 en 3-2) en blijft
in de ranglijst in de
Een kwartier voor tijd
|et nog spannend toen Pie-
ere 3-2 op het scorebord
l-HEINKENSZAND 1-4 -
klein half uur opende
Cappon de score voor
r Vlak na het begin van
helft scoorde Hans Jan
0-2. Toen halverwege
■eerman er na een solo 0-1
Takte was de strijd beslist.
iBraamse kopte Heinkens-
Inaar 0-4 en pas in de
te werd het door een doel-
|an Johan Heijkamp 1-4.
ERSHAVEN-KRAB-
IHJKE 2-2 - Rust 1-1, Peter
Jourik 1-0, Ronald Hoek-
-1, Richard van der Meer
|ein Lobbezoo 2-2.
EN-NIEUWDORP 0-1
I en eindstand. Ernest Selim
IHOEDEKENSKERKE 3-1
pt 1-0, Michiel Dobbelaar
pric Giesbertz 2-0 en 3-0,
1 Driedijk 3-1.
het landelijk voetbal voor
Fin Rotterdam met 1-0 van
|ach Wim Pauw blijft ve
■ranglijst behouden, maar
atwijk, dat met 3-1 van
pt sportpark aan de Vaanwej
na een half uur. Reserve-
pster Annemarie Hoogstraete
bij een afstandsschot ver-
|en dat betekende 1-0.
JEN
fete klasse: Oostkapelle 13-25
peuzense Boys 13-1'
vijk 12-17, Zwart Wit'28
15, Ter Leede 2 13-15, Capel-
£-14, Yerseke 13-11, SC Bol-
ll2-9, Rijsoord 2 11-8, Delta
12-7, Berkel 13-6, HO»
;ede klasse: Wit Rood Wi
25, Serooskerke 12-23, R«'
je 13-17, Hoek 12-15, SIM;
it 12-13, Woudrichem 12-12
endrecht 11-11, Spui 13-11
GC 13-8, ASWH 12-5, B®
4, SHO 12-4.
tevu over de relatie van hem
is met de Nederlandse pen:
irnalisten weten niet welke
1 richten. Wij lezen alles.
we dat nooit. Misschien dat
weede keer niet meer."
de Korput uit Wagenberg
.jhad, had ik al die tijd in de
:te heb ik dit huisje gekocht
loefte gehad naar een groter
uxe om me heen."
Winterspelen, in het Parool
t hij mèt pijn in zijn knie
tijd mensen over pijn klagen
van achtste."
'elegraaf: „Het sfeertje van
iren heen gegroeid. De drang
vaagd door de aanwezigheid
omario maakte toch wel het
j.o Kleintjes" m De Stem
nmdat er zoveel biizondere en
Iiaressante aanbiedingen in
staan Elke dag weer I
134e JAARGANG o
Middelburg - De Provinciale
VVV gaat desnoods zelf naar
Duitsland om toeristen duidelijk
maken dat zij niets te vrezen
hebben op de Zeeuwse stranden.
De Zeeuwse toeristenbranche
kreeg vorige week zo'n honderd
annuleringen binnen van Duit
sers vanwege de vondst van gif
zakjes op de Nederlandse stran
den.
(ZIE ZEELAND-Cl
Amsterdam - CSM-topman ir. G.
van Loon blijft ook in econo
misch mindere tijden geloven in
de sterkte van merk-artikelen.
Ondanks de matige economische
ontwikkelingen zal CSM op
nieuw een hogere netto-winst
talen, zowel absoluut als per
aandeel, zei hij gisteren bij de
presentatie van het jaarverslag.
ZIE ECONOMIE-A5
Langeweg - Als het kabinet niet
binnen vier weken zorgt voor
een kostendekkende graanprijs,
dan stopt de landbouw met het
accepteren van compost, afkom
stig van groente-, fruit- en tuin
afval (GFT) en van afvalslib van
de industrie, dreigen de akker
bouwers.
ZIE BINNENLAND - A3
HET WEER
8
710311"000218
I I I I I
DINSDAG 8 FEBRUARI 1994
LOS EXEMPLAAR: MAANDAG T/M VRIJDAG: 1,75 - ZATERDAG: 2,00
VANDAAG IN DEZE KRANT
Een eeuw lang strijden
vrouwen georganiseerd
voor gelijke rechten. Ter
gelegenheid van deze
mijlpaal wordt onder
meer een expositie ge
houden in het Tweede
Kamergebouw.
zie pagina a2
EXTRA BIJLAGE
Zaterdag worden in het
Noorse Lillehammer de
Olympische Winterspe
len 1994 geopend. Van
daag een vooruitblik op
het vijftiendaagse evene
ment, dat voor de zeven
tiende keer wordt ge
houden.
INHOUD
5 katernen
Binnen-/Buitenland A2
Binnenland A3
Buitenland A4
Economie A5 A6
Beurs A6
Sport A7 A8
Lillehammer 1994 deel B
Zeeland deel C
Gids deel D
RTV-programma's D2
Weinig wind
De wind stelt weinig voor,
maar waait steeds uit de
verkeerde hoek. Daarom
blijft het voorlopig
wisselvallig weer. Morgen
kans op wat neerslag.
Den Haag - Minister Alders (Mi
lieubeheer) blijft vinden dat het
kabinet een verkeerd besluit
beeft genomen door Rotterdam
een eigen luchthaven toe te ken
nen. De PvdA-bewindsman
vindt het echter zinloos om af te
'reden, omdat daarmee het be
sluit toch niet zou veranderen.
Dat zei hij gisteravond vlak voor
een verkiezingsbijeenkomst in
Alders is tegen Zestienhoven
omdat hij vindt dat het een te
grote aanslag vormt op het mi
lieu. „Het is een verkeerd be
sluit. Het is teleurstellend dat de
tegenstanders het niet haalden.
Maar aftreden... dat helpt niet.
De zou het besluit van het kabi
net echt niet veranderen."
ZIE OOK BINNENLAND - A3:
verkiezingsrubriek
'wuzalem - Zeker vier Israëli
sche militairen zijn gisteren in
«t zuiden van Libanon gedood
een vuurgevecht met guerril
lastrijders van de Hezbollah. Vijf
soldaten raakten gewond. Het is
ce bloedigste aanslag sinds au-
IWus, toen acht soldaten sneu
velden.
•ZIE BUITENLAND -A4
Londen - Het conservatieve par-
fementslid Stephen Milligan (45)
Is volgens de Londense politie
onder verdachte omstandighe-
gestorven. De politie werd
«oor een vrouw gebeld die om
mp vroeg op het adres in West-
onden waar Milligans lijk werd
ongetroffen. Milligan was con-
wvatief afgevaardigde in het
Verhuis voor Eastleigh.
Van onze correspondenten
Brussel/Sarajevo - De Europese Unie eist dat de Ser
viërs onmiddellijk hun belegering van de Bosnische
hoofdstad Sarajevo beëindigen. De twaalf landen vragen
de Navo een besluit te nemen over het inzetten van
militaire middelen, als de Serviërs weigeren op dit
ultimatum in te gaan.
Luchtaanvallen op Servische
stellingen rond Sarajevo behoren
tot de mogelijkheden, maar lij
ken volgens waarnemers in
Brussel niet erg waarschijnlijk.
De eensgezinde verklaring van
de Twaalf kan niet verhullen dat
de EU-landen onderling hevig
verdeeld zijn over militair ingrij
pen in Bosnië. De verantwoorde
lijkheid voor een beslissing is
doorgeschoven naar de Navo, die
daarover vandaag vergadert.
De Amerikaanse regering staat
achter het verzoek van VN-se-
cretaris-generaal Boutros-Ghali
aan de Navo om luchtaanvallen
voor te bereiden op Servische
stellingen rond Sarajevo.
President Clinton zei gistera
vond dat de Navo zeer binnen
kort beslist over militair ingrij
pen. Daarvoor is volgens hem
geen besluit nodig van de Veilig
heidsraad van de Verenigde Na
ties.
De Russische minister van Bui
tenlandse Zaken Kozyrev is te
gen Westers militair ingrijpen in
Bosnië. Luchtaanvallen door de
VN zijn volgens hem de minst
succesvolle manier om het con
flict op te lossen en leiden
slechts tot escalatie van het ge
weld.
Frankrijk, gesteund door België
en Duitsland, had gisteren in
Brussel een ultimatum voorge
steld, waarbij de Serviërs zich
binnen twee weken moeten te
rugtrekken uit de heuvels rond
Sarajevo. Anders zou een lucht
bombardement volgen.
Dat ultimatum heeft het echter
niet gehaald. Volgens de Franse
minister van Buitenlandse Za
ken Juppé staat de toekomst van
de Europese Unie op het spel,
indien de Twaalf niet krachtig
reageren. Ook minister Kooij-
mans is voorstander van meer
actie.
De Nederlandse bewindsman is
zeer teleurgesteld over de ver
deeldheid binnen de Europese
Unie. „Het houdt niet over. We
hebben uren aan tafel gezeten.
Van mij had in de gemeenschap
pelijke verklaring iets meer van
een ultimatum mogen zitten. We
laten het nu weer erg gemakke
lijk over aan de Navo om een
besluit te nemen."
De Belgische minister Claes, die
eerder krasse uitspraken deed
over bombardementen, was gis
teren 'ontgoocheld' over het wei
nig daadkrachtige optreden van
de Twaalf.
Als de Navo zou besluiten lucht
aanvallen uit te voeren op de
stellingen rond Sarajevo dan
kunnen die binnen een uur
plaatsvinden. „De Navo is daar
militair klaar voor," aldus een
woordvoerder gisteren namens
secretaris-generaal Manfred
Wörner in Brussel. „Wat nog
nodig is, is de politieke wil."
Die uitspraak ging vooraf aan
een spoedbijeenkomst van am
bassadeurs bij de Navo, waar
gisteravond de politieke wil tot
militaire acties in Bosnië echter
nog ontbrak.
Awacs, radar-verkenningsvlieg
tuigen van de Duitse basis Gei-
lenkirchen, peilen voortdurend
de locaties van Servische stellin
gen rond Sarajevo.
Gevechtsvliegtuigen zullen
waarschijnlijk vanaf de Italiaan
se basis Villafranca luchtaanval
len uitvoeren, mocht de Navo-
raad daartoe besluiten.
ZIE OOK BUITENLAND - A4
(ADVERTENTIE)
In Sarajevo zijn gisteren de 68 slachtoffers begraven van de granaatinslag, afgelopen zaterdag op
een drukke markt in het centrum van de stad. De graven moesten worden gedolven en de doden
begraven onder voortdurend Servisch artillerie-vuur vanuit de heuvels rond Sarajevo. foto epa
Den Haag (anp) - De Tweede-Kamerfractie van de
PvdA wil dat in Nederland een zogeheten natuur-
jaarkaart wordt ingevoerd.
Deze kaart, naar voorbeeld van de museumjaar
kaart, moet de recreant toegang bieden tot natuur
gebieden.
De PvdA deed dit voorstel gisteren tijdens een
debat over de inrichting van het landelijk gebied.
Volgens kamerlid Huijs is het in Nederland slecht
gesteld met de toegankelijkheid van natuurterrei
nen. Voor verschillende natuurgebieden zijn ver
schillende toegangskaarten nodig.
Hij vindt dat een recreant met één kaartje toegang
tot alle gebieden moet krijgen. Hij wil dat staatsse
cretaris Gabor (Natuurbeheer) daartoe actie on
derneemt richting terreinbeherende instanties.
De Tweede Kamer eist ook dat delta-vliegers vrij
mogen rondzweven boven natuurgebieden.
<Het gaat met
Alders net
zoals met
het milieu
Van onze verslaggeefster
Breda/Scheveningen - Als
het aan staatssecretaris Kos-
to (Justitie) ligt wordt het
gedwongen verblijf in de Ne
derlandse gevangenissen er
niet leuker op.
De publieke opinie heeft hem
doen besluiten een soberder en
strenger beleid te gaan voeren.
Zo moeten gevangenen minstens
26 uur per week gaan werken
om een deel van de kosten van
hun verblijf in de gevangenis
terug te verdienen.
Kosto stelt dat voor in de nota
'Werkzame Detentie' die hij gis
teren in de Scheveningse gevan
genis heeft gepresenteerd.
In De Boschpoort, het huis van
bewaring in Breda, zijn de maat
regelen uit de nota als proef al
een tijdje in praktijk gebracht.
Meer en langer werken, maar
ook minder recreatiemogelijkhe
den. De Tweede Kamer reageert
positief op de plannen. Alleen
PvdA-kamerlid Zijlstra vindt
scholing net zo belangrijk als
werken.
Een gevangene kost De Bosch
poort (De Koepel in de volks
mond) 210 gulden per dag. Alge
meen directeur B. Molenkamp
verwacht dat de maatregel vier
ton per jaar gaat opleveren. De
inrichting krijgt zelf de op
brengst.
Overigens is het geen vetpot.
„Arbeid is altijd verliesgevend
want je hebt veel extra personeel
nodig," zegt Molenkamp. De
Koepel krijgt ook meer werk
ruimtes en andere voorzienin
gen.
Hij ziet de nota niet als een
bezuiniging, maar meer als een
manier om de gedetineerden een
werkritme te bieden. „Het is heel
normaal dat je werkt voor je
brood." De gedetineerden krij
gen straks ook loon naar werken.
Gevangenen werken nu ook al.
De bezigheden blijven veelal be
perkt tot activiteiten als het fa
briceren van draadijzeren kleer
hangers en PTT-postzakken.
Daarmee verdienen ze 26 tot 56
gulden per week, afhankelijk
van hun strafduur.
Maar strafinrichtingen in Veen-
huizen, Amsterdam en Rotter
dam hebben nu al echte fabriek
jes. Celdeuren bijvoorbeeld wor
den in het noorden door de ge
bruikers zelf gemaakt.
Wie weigert te werken, blijft in
zijn cel. Th. Boxelaar van de
ambtenarenbond CFO vindt dat
niet juist. Hij vreest dat het
contact tussen de penitentiair
inrichtingswerker en de gedeti
neerde daardoor afneemt. Het
risico dat een gedetineerde uit
zijn bol gaat is dan minder goed
in te schatten.
De bewaarders in het Bredase
huis van bewaring worden ge
traind de problematische geval
len te herkennen en op te van
gen. Deze maken vijf procent uit
van de 253 gedetineerden.
J. van Zijl van de Bond van
Wetsovertreders is fel tegen het
plan van Kosto. „Verplicht wer
ken is dwangarbeid. Dat gaat in
tegen het Verdrag van Rome.
Mensen horen fatsoenlijk behan
deld te worden".
Ook vindt Van Zijl het onzin dat
mensen moeten bijdragen in de
kosten voor hun eigen detentie.
„Ze hebben er niet om gevraagd
vastgezet te worden. Het hele
gevangeniswezen is slecht. Er is
een laag percentage criminelen,
de rest wordt gemaakt. Als je
geen geld hebt, is proletarisch
winkelen niet zo vreemd,"
Volgens Kosto moeten bij een
gijzeling de deuren dicht blijven.
Ook dit idee is in Breda uitge
test. Het personeel krijgt een
weerbaarheidstraining om te le
ren hoe met geweld om te gaan
en hoe te reageren op gijzelin
gen.
Breda heeft ook het zogenaamde
risicoprofiel opgezet. Kosto wil
dit landelijk in gaan voeren. El-
Van onze verslaggever Hans van den Broek
Den Haag - De Nederlandse Spoorwegen en het ministe
rie van Verkeer en Waterstaat onderzoeken de mogelijk
heid een zogenaamde shuttle-trein in te zetten tussen
Breda en Arnhem. Bij Breda moet een aftakking komen
naar de nieuwe hogesnelheidslijn tussen Parijs en Amster
dam. Dat betekent een forse tijdwinst voor reizigers
richting Antwerpen.
Dit voorstel maakt deel uit
van de zogenaamde HSL-nota
(hogesnelheidslijn) van het ka
binet. Deze nota wordt naar
verwachting medio maart
openbaar gemaakt.
De shuttle zal niet harder rij
den dan 160 kilometer per
uur. Tijdwinst wordt vooral
geboekt door in een dantal
steden niet meer te stoppen.
Nu nog stopt elke trein op dit
traject in Gilze en Rijen, Til-
burg-West, Tilburg, Den
Bosch, Oss, Nijmegen en Arn
hem.
De shuttle-trein zou rond de
eeuwwisseling moeten gaan
rijden, deels over bestaand,
deels over nieuw aan te leggen
spoor.
Belangrijkste kenmerk van de
shuttle is dat deze op en neer
rijdt tussen twee steden, zon
der tussenstop. Nog niet dui
delijk is of in dit geval de
shuttle wel een of meer sta
tions op hét ruim 100 kilome
ter lange traject zal aandoen.
De financiële haalbaarheid
van een shuttle tussen Breda
en Arnhem wordt nog nader
onderzocht. Dat hangt mede
af van het aantal te verwach
ten reizigers. Is dat aantal te
gering om uit de kosten te
komen, dan is een shuttle op
een korter traject, tussen Bre
da en Den Bosch, een alterna
tief. De trein zal waarschijn
lijk twee tot vier keer per uur
(tijdens de spits) gaan rijden.
Uit de HSL-nota, waarin voor
de hogesnelheidslijn drie mo
gelijke tracé's zijn onderzocht,
blijkt dat de lijn aanzienlijk
duurder uitvalt dan de ruim 3
miljard gulden waarvan het
kabinet in 1989 nog uitging.
De voorkeur van minister Ma-
ij-Weggen gaat uit naar een
nieuw tracé langs de Al 6 bij
Breda.
In deze variant is het mogelijk
bij Breda een aftakking te ma
ken naar de nieuwe hogesnel
heidslijn richting Rotterdam
en/of Antwerpen. Voor trein
reizigers heeft dat het voor
deel dat zij rechtstreeks via
Breda naar Antwerpen kun
nen reizen. Weliswaar stopt de
TGV niet in Breda, maar er
worden ook gewone treinen
ingezet op de nieuwe spoor
lijn. Nu nog is het noodzake
lijk via Roosendaal te reizen.
Zowel de NS als het ministerie
wil het plan 'bevestigen, noch
ontkennen'.
Van onze verslaggever
Amsterdam/New York - De meeste effectenbeurzen in West-
Europa hebben de schade gisteren beperkt kunnen houden.
Na de forse koersval op WallStreet, vorige week vrijdag,
vreesden veel beleggers een tweede 'Bloedige Maandag'. Maar
een nieuwe beurskrach bleef uit.
Amsterdam kende de hele dag
een nerveuze handel. Bij de aan
vang van de handel kelderden de
koersen over een breed front,
maar minder dan was gevreesd.
De fondsen moesten gemiddeld
twee tot drie procent prijsgeven.
Met spanning werd de opening
van WallStreet tegemoet gezien.
Toen de Dow Jones-index echter
slechts enkele punten lager dan
vrijdag opende en de koersen
daarna zelfs licht omhoog gin
gen, steeg er een zucht van ver
lichting op van de beursvloer en
herstelden de meeste fondsen
zich wat.
Het is niet in te schatten of het
gisteren om een eenmalige
koersval ging of dat er de ko
mende dagen meer zullen vol
gen. Van paniekverkopen was
echter geen sprake.
Opvallend was ook dat de insti
tutionele beleggers gisteren van
het Damrak wegbleven. Dat had
een positief effect op het uitein
delijke resultaat. Wel was het
aanbod van particuliere beleg
gers groter dan normaal.
De uiterste geringe renteverho
ging in de Verenigde Staten was
afgelopen vrijdag oorzaak van
de koersval op WallStreet. Door
die renteverhoging steeg de
koers van de Amerikaanse dollar
gisteren op de Europese geld
markten met ruim drie cent naar
bijna 1,98 gulden.
C. Brandsma, adjunct-directeur
beleggingen van het pensioen
fonds PGGM in Zeist, haalt zijn
schouders op over de beroering
ter beurze. De aandelenbeleggin
gen van het pensioenfonds (tus
sen zestien en zeventien miljard
gulden) worden niet op de korte-
termijnresultaten bezien.
Brandsma zag gisteren geen
aanleiding om in actie te komen.
Voor de langere termijn is de
PGGM-belegger evenmin pessi
mistisch. Een sterke en langduri
ge rentestijging voorziet hij niet.
„En dat in de Verenigde Staten
de rente wat oploopt, hoeft voor
de aandelenkoersen niet veel te
betekenen. Voorwaarde is wel
dat het winstherstel in de bedrij
ven doorzet."
(ADVERTENTIE)
ke gedetineerde krijgt een code
die aangeeft of hij vluchtgevaar
lijk, agressief of verslaafd is. Een
vluchtgevaarlijke gedetineerde
kan bijvoorbeeld geen 'leuk'
baantje krijgen.
De bond van christelijke gevan
genisbewaarders CFO is het vol
strekt oneens met Kosto's plan
om de gevangenisdeuren bij een
gijzeling gesloten te houdsen.
Gevaarlijke misdadigers zullen
steeds vaker grof geweld gebrui
ken bij uitbraakpogingen, vreest
CFO-bestuurder Beekman.
„Vooral gestoorde delinquenten
vertonen onvoorspelbaar gedrag.
Zij hebben niets te verliezen, dus
zullen zij gaan experimenteren
met de bewakers," zegt hij.
Tenslotte wil Kosto ook het au
tomatische weekendverlof in de
half-open inrichtingen afschaf
fen en nog meer cellen bijbou
wen. Dit jaar komen er in ieder
geval 4000 cellen bij. Het totale
aantal komt dan op 12000.
Dit woord is vandaag in het nieuws. Een van de vele. Een krant vol. Nu de
daad bij het woord: een echte Parker Roller-pen voor u, met uw woord(en)
naar keuze erin gegraveerd, als u een nieuwe abonnee opgeeft. U de pen.
de nieuwe abonnee om te beginnen twee weken de krant gratis.
Noteer als nieuwe abonnee:
Naam:
A<
P<
Telefoon (voor controle
De nieuwe abonnee
ats:_
I):
De Park
Naam:
Adres:
Postcode:.
rijzen v.a. 1 januari 1994)
87.20 kwartaal automatisch 84.70
29.05 bank/gironr
Plaats:.
In de pen moet komen te staan: (max. 15 letters) g
De pen wordt opgestuurd zodra wij het eerste abonnementsgeld ontvan-
gen hebben. Stuur deze bon in een open envelop zonder postzegel naar
Dagblad De Stem, Antwoordnummer 112, 4800 VB Breda.
DE STEM. EEN KRANT DIE JE.WAT ZEGT
I—J
