Uithammen
Visser en Vergeer:
'Zonder goud ontbreekt er iets'
DE STEM
Davos - In het land der blinden
bleef Bart Veldkamp niet lang
koning. De enige Nederlandse
vertegenwoordiger die twee jaar
terug tijdens de Olympische
Winterspelen van Albertville een
gouden plak veroverde, hoefde niet
direct constant naar de brievenbus
te lopen om de bijgeschreven
bedragen kwijlend van geluk te
bewonderen op zijn
bankafschriften. Integendeel zelfs,
het geldelijk gewin na zijn gouden
greep op de tien kilometer van 20
februari 1992 viel behoorlijk tegen.
Davos - Hij staat bekend als een
fanaat. Zodra de wedstrijddag
daar is, zwerven Ab Krooks bruine
ogen als die van een op thermiek
wiegende arend, speurend naar
prooi op de grond, over het ijs.
Geen detail ontgaat op zulke
momenten de coach van de
Nederlandse mannen
allround-kernploeg. De kwaliteit
van de vloer, waarop zijn jongens
hun prestaties moeten neerzetten,
krijgt de meeste aandacht. Ook het
in de mond nat maken van een
vinger om de windrichting vast te
stellen, behoort tot het vaste
ritueel. Zelfs in een schaatshal.
Bart Veldkamp
verdient in aanloop
naar 'Lillehammer'
meer
Ab Krook op zijn
hoede voor
verrassingen in
Vikingskipet
Van onze verslaggever Rob van Deursen
S 8 n
M m
fe»
■•'5,
Van onze verslaggever Rob van Deursen
Uiteraard verwachtte de 26-jarige
Hagenaar niet dat 'zijn' bankdirec
teur overuren zou moeten maken
om de stand van zaken bij te kun
nen houden. Daarvoor kent Veld
kamp de cultuur van het kleine
kikkerlandje achter dijken en dui
nen veel te goed. Een paar extra
sponsorcontracten waren hem ech
ter zeker welkom geweest. Ook
schaatsers dienen immers verder te
kijken dan hun sportloopbaan lang
is.
De Haarlemse huisarts Karsten
gooide volgens Veldkamps heilige
overtuiging diens ruiten in. De
Noordhollandse medicus uitte in
het Veronica tv-programma Berg
direct na de Spelen van Albertville
beschuldigingen in de richting van
de vaderlandse schaatstop. Karsten
vertelde voor de camera's dat in
ieder geval één van de Nederlandse
deelnemers in Frankrijk tevoren bij
hem was gekomen om een product
op te halen, dat op de lijsten van
verboden stimulerende middelen
prijkte. Heel Nederland stond op
z'n kop. En niet in het minst het
viertal schaatsers (Zandstra, Veld
kamp, Ritsma en Bos), dat toen in
het Canadese Calgary verbleef na
het net door de Italiaan Roberto
Sighel gewonnen WK allround. Het
kwartet reageerde furieus op de
aantijgingen van Karsten, Veld
kamp het felst.
Vandaag de dag windt Veldkamp
zich nog steeds op over de affaire,
die uit de media verdween, maar
'onderhuids' blijft doorwoekeren.
„Niet alleen omdat die man mij
veel geld heeft gekost. Beslist niet.
Ook omdat hij het gehele Neder
landse schaatsen in een kwaad
daglicht plaatste. Als hij een vent
was geweest, was hij met een naam
gekomen. Ik heb van dat hele gedoe
veel last gehad. Mensen riepen me
op straat na. 'Ha, anabole Bartje',
en zo. Even, leuk, daarna snel niet
meer. Ik kan achteraf begrijpen dat
bedrijven pas op de plaats maak
ten. Zich niet wilden branden aan
een eventuele dopingzaak. Puur
onrecht was en is het. Het ergste
vond ik nog dat wij als schaatsers
nauwelijks iets terug konden doen.
Uiteindelijk is die vent met een of
ander miezerig excuus gekomen.
Daar moesten wij het mee doen. De
schaatsbond is toen akkoord ge
gaan. Ook zwak. De onderste steen
had boven moeten komen. Zo'n
beschuldiging blijft lang doorwer
ken bij het publiek. Dat vergeten
de bobo's. Niet zij, maar wij wor
den erop aangekeken. Ik heb me
lange tijd geschaamd om schaatser
te zijn. Wüde in een hoekje weg
kruipen."
Het gegeven dat Ellen van Lange in
hetzelfde jaar bij de Olympische
Zomerspelen van Barcelona als
enige op een individueel onderdeel
- de ruiters deden dat immers in
teamvorm - voor Nederland goud
binnenhaalde, speelde volgens Bart
Veldkamp nauwelijks een rol bij
het uitblijven van 'het grote geld'.
„Ach nee, ik heb er wel eens met
haar over gesproken. Ook voor Van
Lange bleef de interesse van het
bedrijfsleven direct na de Spelen
grotendeels uit. Het gekke is dat ik
de afgelopen maanden wel veel
aanbiedingen heb gekregen voor
commercials en dergelijke. Mis-
schien is Nederland wel te klein
voor iets dat plotseling uit de he
mel komt vallen. Zoals mijn gou
den plak in Albertville. Dat het
vermogen ontbreekt om direct op
iets nieuws in te spelen. Firma's
zien kennelijk meer in een langza
me opbouw naar een climax. Nou,
van mij mogen ze. Ik verdien dit
seizoen voor het eerst behoorlijk.
Hoeveel? Ach, dat is zo Nederlands
om zoiets te vragen. Mijn vader
zegt in ieder geval dat ik een hele
hoge positie in de normale maat
schappij zou moeten bekleden om
dat bedrag in een jaar op te strij
ken. En dan praat ik niet over zes
cijfers voor de komma. Het is be
duidend minder."
Velen schreven Bart Veldkamp, na
dat hij begin dit jaar het EK in
Hamar miste, af. Het lijdend voor
werp zelf ook. Wanhopig zocht de
Zuidhollander in zijn techniek
naar het bevrijdende 'Haagse hup-
je', dat in de bochten maar geen
zichtbaar en voelbaar hopje wilde
worden. Veldkamp werd er behoor
lijk triest en chagrijnig van.
Grauwde naar alles en iedereen.
Isoleerde zich in Davos tijdens het
trainingskamp ter voorbereiding
op de Spelen. Blikte jaloers naar de
onbevangen door het schaatsleven
stappende Rintje Ritsma en Falko
Zandstra. En vroeg zich af: 'Wat
hebben zij wat ik niet heb'.
Toen tijdens de wereldbekerwed
strijden van Innsbruck van 22 en
23 januari bleek dat alle ellende
van dit seizoen tot dan toe terug te
voeren viel tot een foutje in het
materiaal onder zijn linker voet,
kent Veldkamp het antwoord. „Ik
pieker te veel. Die twee nooit. Bij
mij moet alles perfect in orde zijn,
wil ik optimaal kunnen presteren.
Ritsma en Zandstra rammen des
noods op Friese doorlopers nog
hard naar de finish. Voor mij onge
looflijk. Ik wou dat ik dat ook zou
kunnen. Die gasten komen uit de
kleedkamer en gaan schaatsen. Zo
van: pats boem. Heerlijk lijkt me
dat. Ik kan dat niet. Nooit. Ook
voor mij niet aan te leren. Tussen
mijn hoofd en mijn benen lopen
belangrijke lijnen. Die moeten op
de juiste manier met elkaar in
verbinding staan. Gespannen,
strak. Anders zit ik mezelf in de
weg. En eerlijk gezegd gebeurt me
dat nogal eens."
Zondag 20 februari is opnieuw een
cruciale datum in zijn sportloop
baan. Exact twee jaar na de 10.000
meter van Albertville staat hetzelf
de Olympische schaatsnummer in
Noorwegen op het programma.
Veldkamp gokt erop die dag als
schaatser weer tip-top in orde te
zijn. In Innsbruck, op de baan waar
Piet Kleine in 1976 goud op de tien
kilometer veroverde, kreeg Veld
kamp het eerste teken dat het wel
snor zit. „Gaat het in Hamar fout,
dan wordt het vervolg heel moei
lijk," weet Veldkamp zeker.
Voor het EK en WK stapte hij als
stayer pur sang immers definitief
uit het beeld. Veldkamps enige
houvast is een gouden Olympische
plak. „Zo'n 13 minuten en 35 se
conden, dat moet ik op die dag
rijden. Ruim binnen het wereldre
cord. Het wordt, zo realiseer ik me
nu al, de langste rit van mijn
leven...."
DINSDAG 8 FEBRUARI 1994
Oogst Olympisch
goud valt tegen
Bart Veldkamp mag dan de absolu
te waarde van zijn gouden Olympi
sche medaille van twee jaar terug
behoorlijk relativeren, Leo Visser
en Hein Vergeer zijn ervan over
tuigd dat de Hagenaar, zodra hij
eenmaal is gestopt met schaatsen,
daar totaal anders over zal gaan
denken.
Visser heeft niet minder dan vier
Olympische plakken op zak. Zilver
en brons van Calgary '88 plus nog
eens twee keer brons van Albertvil
le '92. Het belangrijkste Olympi
sche eremetaal ontbreekt dus in de
'verzameling' van de tegenwoordig
in Hoofddorp wonende KLM-pi-
loot. En dat zit hem, sinds hij twee
jaar geleden als schaatser afscheid
nam, nog steeds behoorlijk dwars.
Leo Visser: „Zes jaar terug in Cal
gary kon ik er achteraf nog wel om
lachen, dat ik op een haar na het
goud miste op de 5000 meter. Ik
kwam weer in Nederland, keek
naar de video-banden en zag die
beroemde foto in de krant van
Henk Gemser, die mij op het bank
je op het middenterrein van de
Olympic Oval troostte. Toen kon ik
nog afstand nemen, zo van: 'ach, de
volgende keer beter'."
„Na Albertville kostte het me heel
wat meer moeite. Sterker, ik liep
daarna lange tijd met de pest in
mijn lijf rond. Ik had er problemen
mee, dat het opnieuw niet gelukt
was om een gouden plak te verove
ren. Weer was ik er zo dichtbij
geweest. Dat Söndral er later nog
met het zilver vandoor ging, dat
maakte niets uit. Koss pikte mijn
goud in, zo voelde ik dat. Ik kwam
daar echt en alleen maar voor de
eerste plek."
„Als ik nu aan het schaatsen denk,
krijg ik nog wel eens spontaan een
kater. Wereldkampioen, Europees
kampioen, maar geen Olympisch
kampioen. Ik ervaar steeds dat
mijn sportloopbaan niet compleet
is. Het belangrijkste onderdeel ont
breekt. Een stukje uit de puzzel,
die ik zo zorgvuldig in elkaar had
gezet. Dat doet me vaak pijn. Al
denk ik er gelukkig minder en
minder aan."
Hein Vergeer, net als Visser dubbel
wereld- en Europees kampioen all
round, leeft met een beeld van
spijt. De 27e plaats op de 1500
meter van Calgary ziet hij als een
complete afgang. Ook vandaag de
dag nog. „Ze hadden mij in 1988
nooit naar de Spelen moeten laten
gaan. Ik had daar niets te zoeken.
Ondanks het feit dat ik op de 500
Bart Veldkamp: Tussen mijn hoofd en mijn benen lopen belangrijke lijnen. Die moeten op de
manier met elkaar in verbinding staan.foto®
jen 1000 meter persoonlijke records
neerzette in Calgary."
„Gemser heeft me toen overge
haald toch te gaan. In Davos tij
dens de voorbereiding had ik hem
verteld, dat ik het voor de Spelen
niet meer zag zitten. Mijn door
bloeding in de bovenbenen was na
die valpartij in Heerenveen in 1987
nooit meer goed gekomen. Bram
Leeuwenhoek van het NOC praatte
ook op me in. Er is in Davos een
moment geweest, dat ik tegen mijn
vrouw, vlak voordat we naar Cana
da zouden afreizen, heb gezegd: 'Ik
blijf hier, ik vier verder lekker
vakantie, ik ga skiën.' Dat had ik
ook moeten doen. Nu werden de
Spelen de domper op mijn carrière.
Ik had het bij die internationale
kampioenschappen in 1985 en I!
moeten laten."
„Daarom snap ik Veldkamp li
Als ik terugdenk, ontbreekt
mij als ex-topschaatser maari
ding, en dat is Olympisch
Een wereld- en Europese titel
vert alleen enige erkenning op
West-Europa, Olympisch kampio
ben je over de gehele aardbol.''
'Hocus-pocus voorkomen in Hamar'
Ab Krook laat liever niets aan het
toeval over. Praat vooraf met ijs
meesters en met de mensen die de
dweilmachines besturen. Probeert
met zijn autoriteit van 'kampioe
nen-maker' zaken, die volgens hem
beter kunnen, verbaal af te dwin
gen.
Onder het dak van het Vikings-
kipet in Hamar, waar tijdens de
17e Olympische Winterspelen de
schaatsnummers lange baan zullen
worden afgewerkt, is Krook vanaf
zondag 13 februari - de dag van de
5000 meter voor mannen - super-
waakzaam. Hij vreest hocus-pocus
van de Noren om hun eigen favo
rieten een streep voordeel te bezor
gen. En dan vooral door hypnose,
via de muziek uit de vele luidspre
kers, die vooral tijdens de lange
afstanden het eentonige ritme voor
de toeschouwers moet breken. „Het
kan, ik overdrijf niet," zegt Krook
beslist. „Je kunt een schaatser ver
voor de Spelen al in trance brengen
door hypnose en hem dan tijdens
zijn races laten reageren op een
bepaald ritme. De bassen, de
drums van een specifieke CD. Of
een nummer van de favoriete rock
groep van de sportman, die op dat
moment schaatst. Het lijkt over
dreven, maar ik sluit tijdens de
Spelen niets uit. De belangen van
de Noren in eigen land zijn zo
gigantisch, dat zij waarschijnlijk
geen weg onbenut laten om hun
grote doel te bereiken. Goud, goud,
goud, dat blinkt in hun ogen. Niets
anders."
In Davos, in Innsbruck, overal deed
de 49-jarige Loosdrechter de afge
lopen weken navraag. Het feit dat
binnen het Noorse schaatskamp de
gerespecteerde sport-psycholoog
Frank Beck van de ene op de
andere dag werd vervangen door
de meer op mystiek gerichte gezus
ters Bente en Heidi Ihlen, zette
Krook aan het denken. „De aanpak
van Beek ken ik als m'n broekzak,
die van de twee vrouwen niet. Dat
stoort me behoorlijk," zegt hij kor
zelig.
Nu beseft Ab Krook natuurlijk als
geen ander, dat in het moderne
schaatsen hét detail de doorslag
kan geven. De als antwoord op de
Mach 1 van de Noor Johann-Olav
Koss in Nederland ontwikkelde
delta-schaats vindt hij een fraai
voorbeeld. En in de race om de
meer geavanceerde skinpakken wil
Krook tijdens de Spelen eveneens
een woordje meespreken.
Toch zal Krook succes of teleur
stelling tijdens de Spelen anders
beleven dan zijn pupillen, zo er-
vaarde hij twee jaar terug in het
Franse Albertville bijvoorbeeld bij
de bronzen plak van Leo Visser op
de mijl en het goud van Bart Veld
kamp op de 10.000 meter. Met
Visser huilde Krook, omdat de pi
loot zijn sportloopbaan zo deksels
graag met Olympisch goud had
willen afsluiten; samen met Veld
kamp juichte Krook spontaan en
luid. Logisch, zal men denken, dat
is de taak van de directe begelei
der. Volgens Krook schuilen daarin
echter belangrijke nuance-ver-
schillen.
Bij de uitleg gaat Krook er in het
restaurant van de natuur-ijsbaan
van Davos eens goed voor zitten.
„Mijn rol is een heel andere dan die
van de schaatser. Zilver kan voor
mij net zo stralend zijn als goud.
Hoe gek het ook klinkt. Werk ik
met mensen die moeite zullen heb
ben om bij de eerste drie te komen,
moet ik dat persoonlijk accepteren.
Zit een kerel als bijvoorbeeld Rint
je Ritsma in je ploeg, dan wordt het
uiteraard anders. Hij. kan win®
maar niets staat tevoren als te
huis vast. Een absolute favorié
die 'slechts' zilver of brons
kan voor een coach een wereld»
hebben gereden. Vooral met K
persoonlijk record. Ik moet er vat
uit gaan dat een sportman die
op dat moment alles geeft wal
hem zit. Mijn taak bestaat uit tf
aandragen van het basismaten»
om dat mogelijk te maken. K
meer, niet minder. Eric Heil
ging in 1980 naar de Spelent
Lake Placid en die wist dat hij IK1
wel alles zou winnen. Zelfs op
mindere dag. Zulke types sein
sen op dit moment niet rond. ®j
naar de twijfels van Veldkamp,'"
Koss de laatste weken. Voor
afstand bij de mannen komen er'
Hamar zes, zeven, acht kansh®
bers voor goud aan de start. En®
hangt veel af van de details, k»
nigheden, misschien in de ogen'1
de leek wel pietluttigheden.
misslag op de 1500 meter, een pi'
klein foutje kan het verschil uit®1
ken tussen de eerste en de zes®
plek. Zo dicht zitten de favoriw
op elkaar. Spannend, maar
beangstigend."
Vandaar dat Ab Krook vanaf
dag 13 februari onder het
van het Vikingskipet niets, ®at
dan ook niets aan het toeval
overlaten. Zelfs de stapel CDs
de geluidskamer wordt geïnsp
teerd. Om eventueel hocus-pw
voor te zijn.
Ab Krook; super-waakzacw
dens de schaatsnummers
het dak van het Vikingskipij
Hamar. foto de stem/ben stek
