M:
Gokken met 'politieke aandelen'fMini
De VVDj
ffV^
Vietnamezen ziek van onzekerheid
Ippositie verc
L onze Haagse redactie
len Haag - Minister
[uimtelijke Ordening
(hij het oneens is met
Uegveld in Rotterdam.
Van Pontius n
DE STEM
BINNENLAND BUITENLAND
Arm streepje rijk
FLODDERS
Russen drinken hun wodka puur
Beursspel als nieuwe opiniepeiler in verkiezingsstrijd
OU
SLOTKOERS
3 februari
CDJk
Tsjechisch-Vietnamese vluchtelingen worden met uitzetting bedreigd
DE STEM
MAANDAG 7 FEBRUARI 1994
iljonair of pas
toor.' De familie-
geschiedenis wil
dat mijn oom als jongetje al
tijd met guldentekens in de
ogen die mogelijkheden op
perde als beroep voor later.
Hij werd geen van tweeën. De
crisisjaren maakten hem
werkloos, met minimale tijde
lijke baantjes sleepte hij z'n
gezin de oorlog door en daar
na restte slechts steun van
overheidswege en vanwege de
kerk.
Dat betekende bonnen voor
tomatensoep in blik, die wij
thuis als afwisseling wel lek
ker vonden, maar die mijn
oom en tante en hun kinderen
de strot uitkwam. En elke
paar weken bezoek van een
gebontjaste mevrouw met en
velopje en spiedende ogen:
zie ik iets nieuws? Staat iets
op tafel dat te lekker is voor
hier? Draagt de huisvrouw
geen schort?
Mijn tante, die overeind bleef
door na het werken zich net
jes op te knappen, sloop na
een bestraffend: 'Zo moeten
uw kleren wel slijten', met de
staart tussen de poten naar de
keuken voor een schort. En
haar man die inwendig bries
te: 'Mens, wat zou ik je graag
de bontjas van 't lijf scheu
ren', hield elke keer weer be
leefd de deur open. „Dag me
vrouw, dank u wel voor het
geld." Dan had je verder nog
mijn vloekende ouders: 'De
pastoor zou dat toch moeten
verbieden', als in de kerk
door de rijkst geklede paro
chianen voor de armen werd
gecollecteerd.
Maar niemand deed of zei
iets, je keek wel uit. Toen was
er ook nog geen Mus op tv.
Mus de bijstandsmoeder, die
ook veel moet slikken, maar
die toch uitlaatkleppen vindt
in cynische grapjes en die
soms ongeremd haar gal
spuwt. Maar vinden we dat
leuk, in ons hart misschien
wel lekker puh heel goed?
Kennelijk niet, de kijkcijfers
voor Mus zijn nu niet bepaald
zo dat programmamakers er
guldentekens van in de ogen
krijgen en onmiddellijk een
paar series extra plannen. In
tegendeel.
En toch is de schreeuw van
deze bijstandmoeder zo aar
dig verpakt, haar schreeuw
om de te korte broeken van
de kinderen, haar schreeuw
om het kapotte behang onder
de kleurige poster, haar
schr^g-UW om die uitspatting
van een zomerjurk uit het
koopjesrek op de markt: stom
mens is ze, waardeloze moe
der, zie wat haar kinderen aan
kleren tekort komen en dan
zijzelf met iets nieuws...
Die bijstandsmoeder van de
tv is echter absoluut geen
sloof. Ook niet de slaaf van
haar kinderen, ze is hardstik-
ke goeie vrienden met haar
twee jongens en samen staan
ze pal, ze krijgen Mus en haar
gezin er niet onder. Is dat de
boodschap, de moraal van het
verhaal? Of zit er de heimelij
ke bedoeling achter de kijker
eens goed de ogen te openen:
zie je, zo gaat dat als je met je
geld van de ene maand in de
andere rolt zonder enige re
serve, vaak met schulden,
zonder uitzicht op meer en
beter.
„Ik heb er wakker van gele
gen." Dat zei een bewoner
van de rijke kant van Neder
land, die op zo'n dinsdaga
vond via Mus een half uurtje
lang de grens over geweest
was naar de arme kant van
Nederland. Naar dat deel van
de samenleving dat onze taal
met een nieuwe uitdrukking
heeft verrijkt: moderne ar
moede. Helpt dat, vraag je je
af, zo'n leuk eigentijds verhul
lend begrip erop plakken?
Voelt dat beter dan kansarm
of zielig heten? Je zou dat
willen weten. Wel hoor je zo
hier en daar - schoorvoetend,
aarzelend, fluisterend: 'Ik ken
dat probleem uit ervaring, ik
ben er ook eentje van die
moderne minimale mussige
meute.' De moedigsten zeg
gen het hardop, schreeuwen
zelfs en bundelen krachten
om op z'n minst als mens
onder medemensen zichtbaar
te blijven.
Hoe wijs moet een mens
groeien om alle valse schaam
te voorbij te komen? „Me
vrouw, die bontmantel is zo
pijnlijk voor ons, ik zal er
nooit een voor mijn vrouw
kunnen betalen". „Pastoor,
kan die collecte voor de ar
men niet een beetje anders,
die dure kleding van de sjieke
dames staat zo haaks op het
goeie doel".
Wat vroeger doodgezwegen
werd, kan dat anno 1994 ge
zegd worden? Natuurlijk zou
je zeggen. Na een met veel
publiciteit geïntroduceerd
rapport 'Moderne armoede',
na de vele vele artikelen over
het puzzelen en woekeren om
met een uitkering rond te ko
men, na die Mus-televisieserie
misschien ook moet het toch
mogelijk zijn over dit alles te
praten. Een inhoudelijke dis
cussie te voeren die verder
gaat dan de plaats van het
streepje: schrijf je moderne
armoedeprobleem of moder
ne armoede-probleem? Dat
mag een vraag blijven, het
gaat om de oplossing.
Door John O'Mill
Om warm te blijven in Duitsland kou drinken in Löwenbrau.
Wie de kou wil verdrinken chez Frère Jacques doet dat met
glazen vol zachte cognac. Mijn eigen voorvaars Fokkejan en
Jopie reden elf steden op koek en zoopie. In het land van John
Bull, Tom, Dick en Harry drinkt men de warmte van rumgrogs
en sherry. De Russen, vertrouwd met de kou der natuur,
gorgelen van oudsher hun wodka puur. In het land van de
fjorden eet men carbid en blust dat dan uit met een fles Aquavit.
Voor geheel onthouders rest slechts het advies: per dag, als 't
vriest een blik anti-vries.
Catch Twenty-Two
Mij is de Christen plicht opgelegd
mijn naast'als mijzelf te beminnen,
nou ja, aanvaarden (wat minder erotisch gezegd)
maar daar kan ik echt niet aan beginnen,
omdat ik mijzelf noch bemin, noch aanvaard
vanwege de grove karakterfout,
sinds mijn geboorte vergroeid met mijn aard:
dat ik niet zo van medemens houd.
Homo sapiëns sapiens
Als reïncarnatie ook bestaat
voor de mensheid die nu ten gronde gaat,
daag ik u uit met: Waarom gewed,
dat Sapiëns terugkeert als pissebed.
IN DE aanloop naar de
verkiezingen gaat deze
week in Nederland de
'Politieke Aandelen
markt 1994' van start. Ie
dereen kan meedoen aan
dit beursspel PAM 94,
waarmee maximaal vijf
honderd gulden te win
nen of te verliezen is. Het
is opgezet door een aan
tal wetenschappers, die
een waarheidsgetrouw
beeld willen krijgen van
de politieke krachtsver
houdingen in Nederland.
Door John van Oppen
Volgens Jochum de Graaf, pro
jectleider en verbonden aan het
Instituut voor Publiek en Poli
tiek in Amsterdam, kan de poli
tieke aandelenmarkt een serieu
ze concurrent worden van de
bestaande opiniepeilingen in Ne
derland.
„Je kunst steeds meer vraagte
kens zetten bij die enquêtes. Ze
spreken elkaar vaak tegen maar
beïnvloeden wèl de verkiezings
strijd. Op het einde van de rit
blijken ze dan ook nog eens
onbetrouwbaar, omdat ze soms
ver naast de uiteindelijke uitslag
zitten."
De politieke aandelenmarkt zal
de uitslag van de verkiezingen
tot op tienden van procenten
nauwkeurig voorspellen, zo ver
wachten de bedenkers van het
spel dat is komen overwaaien uit
de Verenigde Staten.
Speculeren
Op de markt kan de liefhebber
met eigen geld speculeren in de
aandelen van tien politieke par
tijen (aandelen CDA, PvdA,
VVD, D66, Groen Links, SGP,
GPV, RPF, CD en een categorie
'overige partijen').
Alsof het de Amsterdamse effec
tenbeurs betreft, zal elke hande
laar proberen tegen een zo gun
stig mogelijke koers te kopen of
te verkopen. De uiteindelijke
waarde van de vergaarde aande
len wordt bepaald door de ver
kiezingsuitslag. Voor het verloop
van de handel en daarmee de
koersvorming is de politieke
voorkeur van de handelaar niet
van belang, wèl zijn verwachtin
gen ten aanzien van de verkie
zingsuitslag.
Tijdens de presidentsverkiezin
gen van '88 en '92 in de Verenig
de Staten organiseerde de eco
nomische faculteit van de uni
versiteit van Iowa voor het eerst
een 'politieke aandelenmarkt'.
Dat bleek een schot in de roos.
De koersvorming gaf een beter
beeld van de schommelingen in
de krachtsverhoudingen tijdens
de verkiezingsstrijd, dan welke
opiniepeiling ook.
De Nijmeegse hoogleraar en po
liticoloog Jan van Deth, die
gastcolleges verzorgde in Iowa,
importeerde het idee voor zo'n
politieke optiebeurs naar Neder
land. Met behulp van de Econo
mische faculteit van de de Uni
versiteit van Amsterdam en het
Instituut voor Publiek en Poli
tiek (IPP) werd het computer
programma vertaald naar de
landelijke politiek.
De politieke aandelenmarkt moet meer belangstelling wekken dan de verkiezingsaffiches van de
partijen doorgaans doen, anders wordt het niets met het spel. foto archief de stem
Wie mee wil doen aan PAM 94,
bestelt een inschrijfformulier.
De kandidaat krijgt een folder
met uitleg en het verzoek om
geld over te maken naar een
gironummer. De minimum-inleg
bedraagt een tientje, het maxi
mum duizend gulden per per
soon.
Zodra het speelkapitaal is over
gemaakt, staat de deelnemer ge
boekt als 'handelaar in politiek
aandelen'. Voor elke ingelegde
gulden krijgt de speler een 'een
heidsbundel' met tien aandelen
van de tien verschillende par
tijen: de negen partijen die in de
Tweede Kamer vertegenwoor
digd zijn plus een categorie 'ove
rige partijen'. De nominale
waarde van elk partij-aandeel is
dus een dubbeltje.
Elke handelaar kan vervolgens
proberen aandelen op de markt
te kopen of te verkopen. Zo
ontstaat er een vraagprijs, een
biedprijs en een laatst verhan
delde koers.
Voor elk aandeel dat een hande
laar in bezit heeft, krijgt hij of
zij meteen na de verkiezingen
evenveel centen uitbetaald als
het (landelijk) aantal procenten
dat die partij bij de verkiezingen
behaalt. Stel dat de PvdA bij de
Kamerverkiezingen twintig pro
cent van de stemmen haalt, dan
levert elk aandeelbezit PvdA de
handelaar ook twintig, cent op
na de verkiezingen.
Mocht een handelaar vergeten
om een eenheidsbundel te ver
handelen, dan levert die bundel
na de verkiezingen ook weer
precies de nominale waarde van
een gulden op. Alle partijen te-
samen behalen immers honderd
procent van de stemmen.
Winst
Winst kan een handelaar boeken
door aandelen tegen een hogere
prijs te verkopen dan te kopen,
of door een een aandeel van een
partij lager te kopen dan de
waarde na de verkiezingen. Zo
kan een handelaar duizend aan
delen CDA kopen voor twintig
cent. Als die partij bij de verkie
zingen 25 procent van de stem
men trekt, levert elk aandeel ook
een kwartje op: een winst van
vijftig gulden.
Het mooiste is het om PAM 94
via de computer te spelen. Ieder
een die in het bezit is van een
personal computer en een mo
dem, kan dan 24 uur per dag en
7 dagen per week handel drijven.
Elke deelnemer krijgt het com
puternummer van PAM 94 en
een wachtwoord waarmee hij
toegang krijgt tot de databank.
Op het scherm verschijnt dan de
lijst van tien partijen, met achter
elke naam de vraagprijs, de
biedprijs en de laatst verhandel
de prijs. Wie dan aandelen wil
verhandelen, brengt ze op de
markt. Via het principe 'de eer
ste klant wordt het eerst gehol
pen' stapelen de aangeboden
aandelen zich op, op de beurs-
vloer. Is de wachttijd zo lang dat
de koers ondertussen verandert,
dan kan de handelaar zijn order
annuleren.
Principes
De politieke aandelenmarkt
werkt in feite volgens de princi
pes uit de economische wereld.
De theorie van de effectieve
markt gaat uit van de veronder
stelling, dat alle informatie die
de handelaar nodig heeft, ook op
de markt aanwezig is. Niet iede
re deelnemer op de markt be
schikt over alle informatie, maar
alle deelnemers samen beschik
ken wèl over alle informatie die
nodig is om een juiste voorspel-
POLITIEKE AANDELENMARKT
verkiezingen gemeenteraad
startdatum: 24 januari (week 4)
einddatum: 3 maart (week 9)
0EUOCS4IEN
0,2
0.175
0,150
0,125
0,1 ,i
(REU)
□GPV
SGP
HG
4 5
7 8 9
0,1
0.075
0,005
0,025
0
GROENLINKS.
0,1
0,075
0,005
0.025
0
OVERIGE
0,2
0,175
0,150
0,125 i
0,1
Gr. L.
PvdA
D66
CDA
VVD
Reli.
CD
Overig
H 0,061
0,168
0,165
0,225 I
0,165
0,032
0,023
0,165
.....5 6_76 9
Een keer per week gaat de Universiteit van Amsterdam op deze manier het 'koersverloop'
schommelingen in de kiezersgunst voor de verschillende partijen aangeeft.
aandelenbundel 1 ,-
in beeld brengen, dat tevens de
ling te doen over de prijsont
keling.
Dat idee is overgeheveld naar)
'politieke markt'. Projectief
Jochum de Graaf geeft eenvo,
beeld: „Stel dat ik verwacht:
de WD twintig procent
stemmen haalt, maar dat
koers van dit aandeel op
gegeven moment op 11
staat. Dan besluit ik vijfhond
aandelen WD te kopen,
mijn verwachting uitkomt, lJ
dat een winst op van vijM
gulden. Zo zijn alle handela.
aan het denken. Ze houden:
actualiteit in de gaten en reag
ren op uitspraken of trends,
die manier vormen ze samen i
perfecte graadmeter voor
krachtsverhoudingen binnen i
politiek."
Rimpeling
Omdat handel elk momenta
de dag mogelijk is, verwacht
Graaf dat de graadmeter
rimpeling in de verkiezingsrijm
feilloos zal registreren.
„Als Brinkman roept dat AOi
trekkers niet ontkomen aan
zuinigingen, kun je de weersl
van die stellingname meteen
lezen aan de eventuele koersi
ling van het CDA. Het effect
de uitspraken van Janmaat o\
Hirsch Ballin en Gabor kun je
dezelfde manier aflezen. Als
een saai debat is tussen lijstti
kers en zich in het etmaal
na geen koersschommeling!
voordoen, kun je daar ook vi
helderende conclusies uit treil
ken."
PAM 94 is een 'nul-som-
tussen de handelaren onderlis
Er zijn geen commissiegelden.
totale inleg van alle deelnei
is gelijk aan het totaal van ij
betalingen. Het plafond van
zend gulden per handelaar
aangebracht, omdat de organis
tie geen problemen wil krijg
met Justitie wegens overtoil
van de Wet op de Kansspelen.
De Graaf zegt 'enkele hondï|
den' handelaren nodig te hebt
om een aandelenmarkt te krijga
die een waarheidsgetrouw bed
geeft van de krachtsverhouè
gen.
Ook niet-handelaren kunnen
schommelingen op op de
volgen, via krant en televisie
Het ANP en het televisiepro
gramma Nova zorgen voor
matige verspreiding van de
tiek beurskoersen.
Richtlijn
Omdat dit jaar drie verkiezing
plaatsvinden, zijn op PAM
ook drie afzonderlijke marktcl
actief: een voor de gemeenteraii|
op 2 maart, een voor de Twee
Kamer op 3 mei en een voor h<
Europarlement op 9 juni. 0
elke deelmarkt zijn de landelijk!
percentages richtlijn bij uitbete-J
ling. Bij de markt voor de g
meenteraden is bovendien Ml
aandeel van de 'overige partijen*
groter, vanwege het aantal loka-J
le fracties en lijstverbindingen.
Inschrijfformulieren voor PA)
94 zijn te bestellen bij de Eco»|
mische Faculteit, kamer El 7.13,1
Universiteit van Amsterdam!
Roetersstraat 11, 1018 WB 1
sterdam, telefoon 020-5254761|
fax 020-5255-283.
Alders
en Mil
het
üt vinden de oppositiepartijen
Agp en D66. GroenLinks daar
entegen vindt dat Alders juist
iesteund moet worden; deze op
positiepartij vindt dat er geen
ijeuw vliegveld bij Rotterdam
,oet komen.
ret kabinet besloot afgelopen
■ijdag dat Rotterdam een klein
giegveld met één baan moet
ijgen. Of dat het bestaande of
,en nieuw vliegveld (zoals minis
ter Maij (CDA, Verkeer en Wa
terstaat) dat wilde) moet wor
den, moeten de gemeente Rotter-
lam en de provincie Zuid-Hol-
ind zelf uitmaken.
Minister Alders en zijn PvdA-
icollega D'Ancona (WVC), die na
de verkiezingen naar het Euro-
Les Parlement vertrekt, teken
den aan dat zij tegen het kabi
netsbesluit zijn. Wel zouden zij
jdat besluit 'loyaal' uitvoeren, al
dus premier Lubbers.
vvd-kamerlid Jorritsma: „Dat
Alders en D'Ancona aantekenen
dat ze tegen zijn, mag van mij.
jaar het deugt niet dat zij dat
.nebben laten weten." Jorritsma
j vindt dat Alders moet aftreden.
Dat de beide ministers het be
sluit loyaal zullen uitvoeren,
neemt het WD-kamerlid voor
kennisgeving aan. „Ze keren bei
de na de verkiezingen niet meer
terug, dus hoeven ze dit besluit
ook niet uit te voeren."
jHet is een publiek geheim in Den
iHaag dat Alders niet meer ge-
Ischikt geacht wordt voor een
I ministerspost in een nieuw kabi-
lnet. Het besluit zelf betekent
I volgens de WD dat er een nieuw
I vliegveld in plaats van het be-
I staande Zestienhoven wordt
aangelegd.
I D66-kamerlid Tommei vindt dat
I zowel Alders als D'Ancona moe
ten aftreden, zij het om heel-
(ADVERT
Erica Terpstra Hans Dijkstal
De WD staat een doordacht en
beleid dat voorziet in concrete en
pak waar ook uw gemeente bij gel
ten beter toelichten dan de WI
Kom woensdagavond 9 februa
naar Stadsschouwburg
De Maagd, Grote Markt 32,
Bergen op Zoom. Aanvang 19.4
uur. (Einde 22.00 uur).
AF EN TOE wordt be
leefd geglimlacht. Zo
kennen wij Vietnamese
mensen. Vriendelijk en
bescheiden. Maar sinds
de mededeling van
staatssecretaris Kosto,
pas geleden, valt er voor
de 350 Tsjechische Viet-
namezen in ons land wei
nig meer te lachen. Of
het moet van de spanning
zijn. Wanneer moeten we
weg? En wat gebeurt er
met ons als we in Viet
nam aankomen?
Van onze verslaggeefster
Florence Imandt
HET SLECHTE bericht uit Den
Haag ligt als een steen op de
maag van de tien Vietnamese
mensen in Halsteren. Zij horen
bij de groep van 350 die een jaar
of drie geleden na de politieke
ommekeer het toenmalige Tsje-
cho-Slowakije werden uitgezet
en niet naar Vietnam durfden
terugkeren. Maanden achtereen
leefden ze in opvangcentra en in
kerken. Tot ze bijna twee jaar
geleden uiteindelijk in Halsteren
werden geplaatst.
Evenals honderdduizenden an
deren verlieten ze een jaar of zes
jaar geleden hun vaderland om
in Oost-Europa te gaan werken.
Als contract-arbeider kwamen
ze meest in de staalindustrie te
recht. Een deel van het salaris
moest echter worden afgedragen
aan de communistische Vietna-
mese regering. Het land is arm
en de werkloosheid is groot.
Hautain
„De mensen uit Tsjechië die nu
niet terug willen naar Vietnam
zijn politiek vluchteling", zegt
Mien. Ze is lid van de Werkgroep
Regeling Opvang Asielzoekers
(ROA) in Halsteren en maakt
zich behoorlijk kwaad over de
onbetrokken en hautaine hou
ding van de Nederlandse rege
ring.
„Vanaf het begin af aan is er
geroepen dat het om contractar
beiders, dus economische vluch
telingen ging. Terwijl de mensen
in Vietnam nota bene papieren
kochten om legaal weg te kun
nen. Er is gewoon onder tafel
geveegd dat een aantal mensen
problemen had met de commu
nistische regering. Ze doen wel
alsof ze heel democratisch zijn,
maar er verdwijnen nog steeds
zomaar mensen in Vietnam."
Tijdens een vergadering van de
vaste Kamercommissie voor jus
titie anderhalve week terug,
werd het verdrag besproken dat
Nederland en Vietnam sloten
over de terugkeerregeling van de
groep Tsjechische Vietnamezen.
Mien was erbij en verbaasde zich
over het gemak waarmee de le
den van die commissie akkoord
gingen. „En de Vietnamese men
sen moesten het 's avonds op de
televisie horen. Onbegrijpelijk."
Vietnamese vluchtelingen in Halsteren.
In de regeling staat dat terug-
keerders een jaar bescherming
krijgen van internationale orga
nisaties zoals de Hoge Raad voor
Vluchtelingen van de Verenigde
Naties. Maar in die papieren
garantie hebben de Vietnamese
mensen geen vertrouwen.
Paniek sloeg onmiddellijk toe.
Een van de groep van tien uit
Halsteren moest de dag erna
staatsexamen Nederlands doen.
En zag daar acuut vanaf. „Exa
men doen kon ik niet", zegt de
28-jarige vluchteling. „We sla
pen bijna niet meer. En eten ook
niet." Tot vorige week had hij
nog volop zin in het leven. Maar
wat heeft het nu nog voor zin om
naar school te gaan?
foto de stem/ben steffen
Als er vandaag bericht zou ko
men dat hij een verblijfsvergun
ning zou krijgen, zou hij morgen
meteen aan de slag gaan. Verder
leren, of werken in de metaal.
„Ja natuurlijk", zegt hij, terwijl
een stok kaarten nog een keer
door zijn handen glijdt. Ruste
loos. „Maar wij kunnen nu hele
maal geen plannen meer maken.
Er is geen toekomst. Wij hebbel
geen hoop meer op een
leven."
De mensen wachten op bericM
wanneer ze precies weg moetatl
Ze verwachten nog hooguit dn|
maanden te kunnen blijven,
die onzekerheid zijn ze
Stress, hoofdpijn, maagklacht»!
Een collega-vluchteling van 311
jaar - niemand van de groep *1
met naam in de krant uit angstl
voor Vietnamese infiltranten SI
hier en daar in Nederland schij-l
nen te 'spotten' - maakt zie»!
vooral zorgen om zijn gezin. J'l
heb een vrouw en twee kinderen
Maar in Vietnam zijn geen medi-j
cijnen, is geen voedsel en
werk. We hebben daar geen iu®|
Alleen maar problemen",
hij en zucht.
Verbitterd
Het meeleven van de Halsterni;|
ren is hartverwarmend en
bedoeld. Kerken hielden handte-J
keningenacties, politieke
tijen, scholen en kinderdagve'l
blijven schreven brieven nan
Den Haag en ook de ROA-gw®
trok flink aan de bel. Waar-j
schijnlijk vergeefs, zegt Mien.
Ze is er ook hardstikke ziek van I
En verbitterd. „Het is onrecM'
vaardig. Deze generatie Vietna-I
mezen heeft de Amerikaans'
oorlog van dichtbij meegemaakt
Bijna allemaal hebben ze w®
een familielid verloren. Tot
toe hebben ze eigenlijk alle®
ellende meegemaakt. Bovendien
werken ze hard en passen ze zie»
enorm goed aan. Er is veel goo"*'
will. Alleen niet bij de regen"?
Die gaat het om het prestige.'
IN VRIJWEL ieder schuilt een Pi
maakt over onrecht, maar als h
rend afwendt en niet ingrijpt. D
ons allen, en de Westerse regerir
kansen geboden op een gedrag
zijn met beide handen aangegref
Nu er door een granaatinslag tier
zijn we weer bezorgd en boos. P
wilde ingrijpen, maar door zi
weerhouden werd omdat de risic
zoekt opnieuw naar wegen om h
regering slaakt krachtdadige tae
met militiare middelen een oplos
Eensgezinde woorden van veri
daden zullen leiden blijft twijfels
jaar golden, bestaan nog. De mi
veranderen een kleine zeventig c
Ingrijpen kost slachtoffers, ook 6
Daarvoor schrikken de leiders
adviseurs, terug. Zo zeer zelfs
geleden de Nederlandse minist
alleen leek te staan toen hij
terugtrekken van de Nederlands
'vredesmacht'.
De regeringsleiders zijn bang vt
noeven ze nu misschien, na de
te Sarajevo, minder te vreze
voldoende is om hun mening te
Tot nu toe verscholen de bei
omtrent de schuldvraag of ove
oen militaire operatie. Beide
aanslag op de markt gepleegd
kunnen worden. Wellicht voldo
verbaal geweld.
Toch is dat ontoereikend. Niet
eergisteren en die van morge
Bosnische minister-president sp
oat niet alleen de plegers van
maar ook diegenen die dit gew
"me gemeenschap.
Niet het voorbeeld van Pontiu
Lhurchill dient gevolgd.