Het alibi van de worst en de fles
Winnie Mandela terug in de arena
D
Paniek in Tsjechië:
de adel komt terug!
h" bestem
Sekshongerige Britten kampen met Victoriaanse erfenis
Bel nu snel! (75cpm)
BUITENLAND
A7
Paleispraat
UARI 1994 M
otors
ear
tt-pack.
s.mach.
I tel
irlmes
nnell
k co
toil
central
s
dutch
s roebuck
south, pa c
co inc.
Iers
d techn.
tinghouse
-an corp
Iworth
61 6ft
48% 48
84% 85V,
56% SS«
99% 9ft
an
115% in,
36'/. 3SH
80 9ft
39 30
24% 25
108% I®
53% Sly,
24% 2ft
66% 67%
42% 42
66% SOU
14 H
15% 15»
25% a
ud
ewarkt 23,740-24,340 per kg.
erkt 25.940 per kg.
Iver
er onbewerkt 290-360 per kg,
erkt 400 laten per kg.
vk vorige koers
sk slotkoers gisteren
laten
b bieden
ex claim
gedaan/bieden
d ex dividend
f gedaan/lalen
g bieden en ex dividend
h laten en dividend
k gedaan en laten ex dividend
gedaan en bieden ex dividend
"2
526
352
300
330
335
279
231
500
1000
2844
233
580
1017
310
421
1352
215
304
295
1662
2,80
1,70 b
4,30
1,50
8,10 b
4,30 a
1,20
0,80
5,00
7,20
4,80
3,00 a
9,50
1,80
3,20
4,40 a
6,10
8,50
3,50
1,50
6,30 a
2,50
1,50
3,00 a
2,00
7,40
3,50 a
1,90
0,90
3,40
4,00 b
4,70
2,70
1,30
0,60
I,70
II,70
0,70 a
2,20
1,80 a
3,40
3,00
2,00
0,80
6,50 b
17,00
0,30 a
2,00
0,80
9,24
2,90
1.90
4,30
1,80
9,20
4,10
1,40 a
1,00
5,60
7,80
5,30
3,40
9,70
1,30
2,20
3,50
5,00
7,70
2,60
1,40
5,00
2,20
2,00
3,50
2,50
7,60
4,00
2,00
0,90
4,00
3,00 b
5,10
2,80
2,40
1,30
2,70
12,00
0,24
2,00
1,47
3,40 b
2,90 a
1,80
0,70 a
6,20 b
16,20 b
0,40
2,10
0,90
9,38 a
Ilvertentle geldig vanaf
2.94 t/m 8.2.94
lang do voorraad strekt
)swi)Zigingen voorbehouden
zelfklevend
fotoalbum Jev
div.soorlen mm
Diaprints mat 13x18
vankeinbeeld t.A
ook glanzend f|ÏJ
I 4r99 I
Diafilm
ontwikkeling OSS
3£9 ba
£99 mmrn
Kleurenfoto's
van negatief
mat glanzend wm A
113X18 -Kil
£69
blijvend goedkoop!!
TIKKELTJE ondeugend,
apart met ondeug. meisjes
Bel nu 06-9776 (IQOcpflj,
'NIEUW: Direkt 'n leukrnS-j
e aan de telefoen! Bel
06-9500 (75cpm)
HOMO-direkt-apart: zoeki1
'n hete knul (sexgespw
Bel 06-9830. Nu 50 cpn#
Rijpe Vrouwen kontakt
06-9616
Bel voor Sexkontakt
06-9602
Sexplezier voor Twee
06-9701
Meisje aan de telefoon.
06-9503
Snel Sexkontakt:
06-9665
Vrouwen uit de regio
06-9710
Direkt 'n meisje
06-9880
DONDERDAG 3 FEBRUARI 1994
jooronze correspondent Bob van Huët
Londen - Van de Franse ex-president Valery Giscard
j'Estaing weten we dat hij op een ochtend een merk
waardige botsing had met een Parijse melkboer. Over
waar de presidentiële limousine op het vroege uur
uandaan kwam bestaat weinig twijfel. Maar niemand
jie het VGE zou verwijten, wat presidenten buiten
kantooruren uithalen is hun zaak.
john Major geniet zulk vertrou-
jen kennelijk niet. De Britse
iremier moest vorig jaar met
echtzaken dreigen om een einde
maken aan hardnekkige ge-
uchten dat hij een oogje had op
Ie mevrouw die op 10 Downing
Kreet al jaren de catering doet.
iet jaar is nog geen maand oud
if een ongekende reeks onthul-
iagen over buitenechtelijk rela
tes en onwettige kinderen van
:onservatieve ministers en ka-
nerleden hebben de Britse rege-
ing serieus in moeilijkheden ge-
iracht. Seks beheerst weer eens
le politieke agenda en heel de
latie geniet mee. Britse schan-
laalkranten danken hun oplage
zoor een groot deel aan smeuïge
irtikelen over overspelige be
roemdheden en dominees, en aan
ie halfnaakte stoeipoezen op pa
gina drie.
schijnbaar onverzadigbare
jer van de eilanders naar
:eks en schandaal moest deze
week worden gestild met een
Duitse worst (18 centimeter) en
een fles wijn van onbestemde
lerkomst. Heel het land smulde
yan deze attributen die door
BBC's EastEnders actrice Gilli
an Taylforth (de blonde Kathy
Beale) op ongebruikelijke wijze
waren gehanteerd. Helaas voor
was een vriend zo lollig
geweest haar krolse prestatie
fast te leggen op een achteraf
wel zeer kostbare video.
De zaak Taylforth is de voorlo-
elimax voor de Britten van
al opwindende januaridagen
vol sex, leugens en video. De
worst haalde zelfs het vroege
avondjournaal van ITV en ging
voor een item over het economi
sche herstel. Kwaliteitskranten
beschreven het suggestieve spel
van de actrice op hun voorpagi
na's. De tabloids ontdekten hy-
per-hypocrisie, want terwijl ze
schande spraken van Gillians
'schunnigheid" drukten ze wel
prominent foto's af van de span
nendste videomomenten.
De worst bleek een prachtig ali
bi want de Duitse hap was toch
heus opgevoerd als verrassende
bewijstuk door de advocaat van
The Sun in het proces dat me
vrouw Taylforth tegen de krant
had aangespannen.
Ze was naar de rechter gestapt
vanwege 'aantasting van haar
i naam' in een ander schan-
twee jaar geleden berichtte
de krant hoe de actrice en haar
vriend door de politie waren be
trapt op orale seks langs een
uitrit van de snelweg, Gillian
Taylforth hield vol dat de agent
het verkeerd had gezien. Ze deed
aan pijnstillende massage rond
le opgezwollen onderbuik van
laar partner-
Vette seks
Buikpijn of niet, heel het land
genoot van het absurde proces
dat op de voet werd gevolgd
door de media, inclusief de keu
rige BBC. De worst werd alom
geserveerd als vette seks aan een
volk dat nog steeds worstelt met
de dubbele moraal van Victo
riaanse preutsheid en een voor
liefde voor platte seks of meeste
ressen met zweepjes.
Met betrekking tot het laatste
ging onderzoeker-schrijver Paul
Ferris te rade bij de Amsterdam
se seksexporteur Charlie G.. In
Ferris vorig jaar verschenen
standaardwerk 'Sex and the Bri
tish' zegt G. het zo: „Zoals je
weet is afranselen een superspe
cialiteit bij de Engelsen. Wippen
is bij hun niet toegestaan, maar
een flink pak slaag geven wel.
Engelse seksbladen staan er vol
van."
Paul Ferris voert de zogenaamde
Britse schuchterheid rond seks
minder terug op religieuze gron
den dan op de vrees van de
gevestigde orde voor aantasting
van waarden die op den duur
zou kunnen leiden tot ontwrich
ting van de (klassenmaatschap
pij-
Taboe
Evenals hun regeerders weten de
meeste Britten maar moeilijk om
te gaan met seks. Worsten mo
gen weliswaar worden verkocht,
maar expliciete naaktscènes op
de buis, homofiele relaties onder
de 21 jaar en anale seks tussen
man en vrouw zijn in het Groot-
Brittannië van John Major nog
steeds taboe dan wel wettelijk
verboden.
Seksuele voorlichting op scholen
brengt ouders en leraren ieder
jaar weer in gewetensnood, met
name in landelijke streken. Het
is daarom niet verbazingwek
kend dat Engeland het hoogste
aantal tienerzwangerschappen
in Europa heeft. Bijna 8500
meisjes onder de zestien en
115.000 onder de twintig raken
elk jaar in verwachting. Relatief
drie keer meer dan in Nederland.
In het verlengde daarvan heeft
Groot-Brittannië ook de meeste
eenoudergezinnen binnen de Eu
ropese Unie, 1,3 miljoen, ofwel
in een op de vijf Britse gezinnen
staat de moeder of vader er
alleen voor.
Het was mede hierom dat de
Conservatieve regering haar
wervende slogan 'back to basics'
introduceerde. De luidkeels ge
ventileerde terugkeer naar de
basiswaarden van de 'goede
Britse moraal' (met het gezin als
hoeksteen van de samenleving)
viel helaas moeilijk te rijmen
met de slippertjes van ondermi
nisters, staatssecretarissen en
kamerleden.
Die dubbele moraal waarmee zo-
velen op dit eiland kampen kun
je aantreffen in de huiskamer bij
vrienden of buren. Van alle vie
zigheid die Nederland exporteert
wordt schande gesproken, maar
voor de zogeheten 'Lovers Gui-
de'-video's schaamt niemand
zich.
Vorig jaar werden in Groot-Brit-
tannië ruim een miljoen van deze
zogenaamd educatieve seksvi-
deo's verkocht. Ze liggen bij de
krantenboer of bij de kruidenier
en gaan over de toonbank als
een soort primaire levensbehoef
te.
Een andere indicatie dat aan de
Victoriaanse kuisheid rammelt
Zo beeldde de New States
man John Major af, met op de
achtergrond zijn veronderstel
de minnares, de vrouw die al
jaren de catering doet op 10
Downing Street. foto epa
geven de Britse telefoonrekenin
gen. Exploitanten van
06-nummers streken vorig jaar
een slordige 180 miljoen gulden
op. Van seks uitpuilende kranten
als Daily Sport en Sunday Sport
verdienen aan alleen al aan klei
ne advertenties voor 'adult
phone services' meer dan een
miljoen gulden per maand.
Transmissie c od e
Tot 1967 was homoseksualiteit
misdrijf in Groot-Brittannië
waarop maximaal levenslang
stond. Alan Turing, die als wis
kundige een belangrijke bijdrage
had geleverd aan de ontcijfering
van de militaire transmissieco
des van de nazi's, werd in 1951
aangehouden op verdenking van
'handelingen van groot onfat
soen met manlijke personen'.
Vanwege zijn staat van dienst
kreeg Turing een voorwaardelij
ke straf en moest hij zich onder
medische behandeling stellen.
Drie jaar later pleegde de ano
nieme oorlogsheld zelfmoord.
En weer die dubbele moraal,
want terwijl Londen aan de ene
kant te boek staat als het cen
trum van de Europese homocul
tuur (met speciale restaurants,
boetieks, clubs en zelfs een ho
mofiele voetbalclub 'FC Stone
wall' die uitkomt in competitie
verband) kent juist Engeland de
strengste homowetgeving binnen
de Europese Unie. Homoseksuele
betrekkingen beneden de 21 zijn
verboden. De laatste zes jaar
werden 164 Britten veroordeeld
wegens seks die in de meeste
Europese landen wordt getole
reerd vanaf 16 jaar.
Op dit moment wordt door een
lobby van moraalridders alles in
het werk gesteld om een wets-
wïjzing tegen te houden die de
Engelsen in de pas zou brengen
met de EU. Premier Major was
aanvankelijk voorstander van
verlaging van de seksuele meer
derjarigheid voor homofielen
maar werkt nu aan een compro
mis vanwege oerconservatieve
Tories die zich hebben vastgebe
ten in 'back to basics'.
Een wetenschappelijk onderzoek
naar het seksuele gedrag van de
eilanders is tot voor kort nooit
gedaan. En als het aan Margaret
Thatcher had gelegen was het
ook nooit uitgevoerd want in
haar laatste regeringsjaar annu
leerde de 'IJzeren Dame' de eer
ste grote studie. Naar verluidt
omdat Maggie en een aantal van
haar ministers, onder wie Doug
las Hurd, geen behoefte had aan
'cijfers die een toename van
overspel en homoseksuele rela
ties zouden bevestigen'.
Dankzij sponsoring van de onaf
hankelijke Wellcome Trust is het
onderzoek inmiddels toch uitge
voerd. 18.876 Britten werden in
detail gevraagd naar hun seksu
ele activiteiten. Een verrassende
uitkomst was dat Britten hele
maal niet zo overspelig zijn als
in de tabloids was gesuggereerd.
Een op de twintig Britse mannen
heeft een buitenechtelijk avon
tuur. Of die ene toevallig minis
ter was vermeldt de studie niet.
tloor Ton Loots
lorig jaar gaf geen welden
kend mens nog een stuiver
ror de politieke carrière van
Vinnie Mandela. Na een ver-
lordeling door de rechter we-
(ens betrokkenheid bij ont
roering, een reeks schandalen
in de geruchtmakende schei-
kng van echtgenoot Nelson
Handela, werd zij gedwongen
I haar openbare ANC-func-
ies op te geven.
'anuit het niets vocht Winnie
erug. In december werd ze, met
92 van de 560 stemmen, geko-
en tot voorzitter van de machti-
Vrouwenliga binnen het ANC
a tot veler verrassing werd ze
'orige week officieel in ere her
teld. Ze bekleedt een positie
diter ex-man Nelson en andere
lootheden van de partij.
II nuchtere bewoordingen
Makte Nelson Mandela de co
w-back bekend van de vrouw
an wie hij nu al twee jaar
^scheiden leeft. „Mrs. Mande-
a" zoals hij haar noemde, „is
ïkozen als nummer vijf van de
oorlopige kandidatenlijst van
Afrikaans Nationaal Congres
ANC)." De 'moeder van de na-
ja is terug in de politieke arena.
jr' hoe. Op de definitieve lijst,
ha afgelopen week werd vastge
steld, is Winnie een 31e plaats
;°ebedeeld.
^aar verwachting zal het ANC
®at ruime meerderheid de ver-
bezingen van 27 april winnen en
.ïgt Winnie misschien wel een
■tenisterspost in een nieuw kabi-
pet, waarvan Nelson de beoogde
Premier is. Het paar zou dan in
ieder geval politiek herenigd
Z1)n. President De Klerk is daar
teet rouwig om. Zijn Nasionaie
"artij zal niet aarzelen Winnie's
wandaden tijdens de verkie-
a®gscampagae te gebruiken als
a®-ANC-prcpaganda.
e ANC-top ziet dat gevaar wel
maar accepteert de kandidatuur
van Winnie door de 'diep gewor
telde democratische cultuur' van
de organisatie. Nelson omschreef
het als volgt: „Als het volk be
sluit haar, ondanks haar crimi
nele verleden, naar het parle
ment te sturen, moeten we dat
accepteren. Wij geloven in het
oordeel van de mensen."
Volgens de grondwet mogen
Zuidafrikanen, die een strafblad
hebben, geen zitting nemen in
het parlement. In dit geval kan
het toch, omdat het ANC de
misstappen van Winnie kwalifi
ceert als politieke misdaden, be
gaan als onderdeel van de strijd
tegen de apartheid.
Bont
Winnie heeft het inderdaad erg
bont gemaakt. In 1991 veroor
deelde het Hooggerechtshof in
Johannesburg haar tot zes jaar
wegens betrokkenheid bij de
ontvoering en mishandeling van
vier jongens, waarbij Stompie
Seipei gedood werd. In hoger
beroep werd haar aandeel in de
mishandeling niet bewezen en de
straf teruggebracht tot een geld
boete en een voorwaardelijke
straf.
Tussen de rechtzaken 5oor kwa
men allerlei schandalen aan het
licht. Geruchten over drank- en
druggebruik zijn nooit helemaal
ontzenuwd. De verhouding met
haar 30-jarige minnaar Dali
Mpofu en bewezen misbruik van
ANC-fondsen haalden dagen
lang de voorpagina's.
De Mandela-mythe lag definitief
aan scherven. Het echtpaar gold
jarenlang als een toonbeeld van
eerbaarheid en rechtschapen
heid, van elkaar gescheiden door
een verderfelijk regime. Een re
gime dat Winnie's toch al moei
lijke leven, vrijwel onmogelijk
maakte. Jarenlange pesterijen en
intimidaties leiden tot een steeds
militantere opstelling van Win
nie, die uiteindelijk, midden ja
ren tachtig, resulteerden in een
gevangenschap van zeventien
maanden wegens negeren van
banning orders.
In haar autobiografie 'Een stuk
van mijn ziel' legt Winnie uit hoe
dat haar leven blijvend beïn
vloed heeft. „Tijdens mijn ge
vangenschap is er iets met me
gebeurd. Het was iets heel onge
woons, ik heb mezelf daar ont
dekt als iemand die anders was
geworden. Tegenwoordig weet ik
dat ik zou schieten, wanneer
iemand voor me zou opduiken
met een geweer in de hand. Ik
zou schieten, onverschillig of het
nou een man, vrouw of kind zou
zijn."
Deze persoonlijke ervaringen
kwamen in conflict met de rol
die zij moest spelen voor haar
invloedrijke, gedetineerde echt
genoot. Zij die had leren haten
en verbitterd was moest dag in,
dag uit, Nelsons verdraagzaam
heid uitdragen. Haar dubbelrol
speelde ze professioneel en
waardig. Ze kreeg de wereld aan
haar voeten door haar ingetogen
minachting voor het regime.
Maar haar eigen persoonlijkheid
liep schade op en raakte enigs
zins gespleten.
Winnie ging zich omringen met
desperate, kansloze types die
waren opgegroeid in de sloppen
wijk, temidden van bloedige
straatrellen en evenredig politie-
geweld. Velen hadden nooit een
school van binnen gezien. De
radicale aanpak mondde uit in
de inmiddels berucht geworden
toespraak, waarin zij de zwarten
in bedekte termen opriep tot
brandend geweld. „We zullen
het land met lucifers en halsban
den bevrijden."
De woorden ontketenden een
reeks van moorden waarbij
zwarte verklikkers autobanden
kregen omgehangen, met benzi
ne werden overgoten en in brand
gestoken. De in ballingschap le
vende leiding van het ANC ver
oordeelde de redevoering fu
rieus, maar kon niet verhinderen
dat de 'halsband' een beproefd
middel bleef om politieke tegen
standers uit de weg te ruimen. In
toenemende mate kreeg Winnie
last met haar dubbelleven en
zocht ontspanning in drank en
drugs.
Winnie zakte diep, maar vocht
terug met een bewonderens
waardige vastberadenheid. In
stilte, ver weg van de publiciteit
die haar ooit groot maakte,
Een strijdbare Winnie Mand"ia op een ANC-bijeenkomst.
foto ap
bouwde zij aan een nieuwe toe
komst. Zij werkte op plaatsen
waar haar populariteit niet was
gedaald, onder de allerarmsten
in de townships als Phola Park.
Terwijl andere ANC-ers de op
gestroopte mouwen verruilden
voor keurige kostuums van de
onderhandelaars, versterkte
Winnie haar positie onder de
traditionele aanhang. Ze ver
scheen nog slechts in het open
baar aan de zijde van radicalen.
Haar imago als 'kampioen van
de armen' verstevigde zij door in
artikelen de ANC-elite aan te
vallen. De partij-top kroop vol
gens Winnie, tussen de zijden
lakens met de Nasionaie Partij
'om te genieten van de nieuw
ontdekte luxe'.
De Nasionaie Partij is intussen
al begonnen met de zwartma
king van het ANC. In paginagro
te advertenties plaatsen zij foto's
van Winnie in camouflage-pak
en met gebalde vuist. Eronder
staat de tekst: „Na 27 april kan
mevrouw Mandela uw minister
van Wet en Orde zijn, of zelfs
van Jeugdwelzijn." Winnie sloeg
in haar eigen stijl keihard terug:
„President De Klerk heeft in
Oslo de Nobelprijs voor de Vrede
aanvaard met handen 'die drui
pen van het bloed van onze men
sen'."
Winnie is terug waar ze vindt
dat ze thuishoort. Vorig jaar was
ze nog een emotioneel wrak en
was haar politieke necrologie ge
schreven. Haar rentree is, zoals
alles bij Winnie, controversieel
en wonderbaarlijk. Ze splijt het
ANC in tweeën. Sommige jui
chen en anderen vrezen het erg
ste. Tegenstanders wijzen erop
dat het ANC Winnie's kracht
heeft onderschat. „Nu zij weer
macht heeft, kan niets haar meer
stoppen. Het liefst zou zij haar
man opvolgen bij diens dood of
pensionering. Desnoods als pre
sident," zei een ANC-kaderlid
onlangs.
e jaarlijkse briefing
aan buitenlandse
correspondenten
door de persoonlijke secreta
rissen en opperpersvoorlich-
ters van koningin Elizabeth
en van kroonprins Charles is
bijna net zo boeiend als een
dood schaap.
Zelden maak je nog bijeen
komsten mee waarop zo we
reldvreemd, ontwijkend,
kleurloos en formeel wordt
gesproken.
De tot drie maal toe herhaal
de waarschuwing dat de ko
ninklijke spreekbuizen hier
absoluut 'off the record' pra
ten lijkt na een uur zielloze
paleispraat nog het meest op
een flauwe grap.
Want wat is de boodschap die
voor 1994 als 'achtergrondin
formatie' aan de overzeese
media wordt geserveerd. Sa
mengevat luidt die dat het de
Windsors en de Britse monar
chie weer veel beter gaat, dat
de onderdanen overlopen van
liefde voor hun royals en dat
het hoofdzakelijk aan de Brit
se schandaalpers ligt wanneer
er van die betreurenswaardige
misvattingen zijn.
En zonder blikken of blozen
suggereert hare majesteits
spreekbuis dan dat de open
stelling van Buckingham Pala
ce voor het publiek (vorig
jaar) een volkomen onbaat
zuchtig gebaar was.
Dat de inkomsten veel geld in
het laatje brengen voor de
dure restauratie van het door
brand beschadigde paleis
Windsor Castle klinkt nu op
eens als een toevallige bij
komstigheid. Waarom is
Buckingham Palace dan niet
veel eerder open gesteld voor
het publiek, vraag je je af.
Idem dito wat betreft de in
komstenbelastingen die ko
ningin Elizabeth sinds een
jaar betaalt. Als je net van
een andere planeet was aan
gekomen en midden in deze
uitleg van haar secretaris viel
kon je denken dat de vorstin
heel lang heimelijk smachtte
naar het populairste formulier
van de fiscus.
Waarom heeft ze dan niet
veel eerder betaald? Onvrede
bij de onderdanen over haar
uitzonderingspositie en druk
vanuit de publieke opinie wa
ren hooguit 'mede' van in-
vloed geweest bij het konink
lijke besluit, zo wordt tenslot
te toegegeven.
Dan maar de agenda. We mo
gen melden dat de Noorse
koning Harald deze zomer
langskomt evenals president
Robert Mugabe van Zimbab
we. Koningin Elizabeth en
prins Philip maken dit najaar
een trip door het Caraïbische
gebied. Ze zullen daarbij on
der andere het 7020 inwoners
tellende eiland Anguilla aan
doen, vlak bij Sint Maarten.
Anguilla vinden de koninklij
ke spreekbuizen wel een spe
ciale vermelding waard. Dit
volslagen onbetekenende ei
landstaatje rebelleerde enige
jaren geleden namelijk tégen
plannen van lokale leiders om
de Commonwealth te verlaten
en koningin Elizabeth af te
zweren als staatshoofd. De
Windsors mogen op Anguilla
daarom een ouderwets ont
haal tegemoet zien, ongeveer
zoals ze gewend waren in die
goede oude jaren vijftig en
zestig.
De tijd waarin sommige pa-
leisvoorlichters kennelijk nog
steeds leven.
Door Stevo Akkerman
Praag - Waar het uiteindelijk allemaal om gaat is de Slag
op de Witte Berg, anno 1620. Die slag hebben de Tsjechen
de afgelopen zeventig jaar met terugwerkende kracht
alsnog gewonnen en dat willen ze zo houden ook.
Want het blauwe bloed doet
volop mee in de restitutie-race
die na de val van het commu
nisme is ontstaan. Eerst vra
gen ze om een herstel van hun
Tsjechisch staatsburgerschap.
Daar hebben ze vanwege hun
opstelling tijdens de oorlog
(toen velen van hen kozen
voor de Duitse nationaliteit)
weliswaar meestal geen recht
op, maar er worden uitzonde
ringen gemaakt. Omdat de
adel geld en aanzien vertegen
woordigt, zaken die de jonge
Tsjechische republiek goed
kan gebruiken.
Zo zijn volgens de Rude Pravo
tweehonderd individuen toch
weer Tsjech geworden, tegen
alle regels in. En deze mensen,
met namen als Waldstein,
Cernin, Buquoy en Blücher,
claimen nu hun kastelen en
landerijen terug. Rude Pravo:
„Het kadaster in Semily,
Oost-Bohemen, gaf 90 hecta
res land terug aan Karl Wal-
derode, die in 1939 koos voor
het Duitse staatsburgerschap
en diende in de Wehrmacht!
En dat is nog maar het begin.
Er zijn in 1947 niet minder
dan 514 kastelen geconfis-
ceerd van 'Duitsers, Hongaren
en verraders en vijanden van
de Tsjechische en Slowaakse
naties', zoals het heette in de
zogeheten Benes-decreten.
Veertig daarvan zijn sinds
1989 teruggegeven aan de oor
spronkelijke eigenaren, van de
rest staat een groot deel op het
punt teruggegeven te worden.
Daarbij gaat het lang niet al
tijd om adel met een nazi-ver
leden, maar wel om erfgena
men van de vroegere Oosten
rijkse overheersers. Voor de
Tsjechen is dat erg genoeg.
„We hebben het communisme
niet verslagen om de adel weer
in het zadel te helpen", zegt
Milos Zeman, voorzitter van
de sociaal-democratische par
tij. En een woordvoerster van
de communisten zelf, die als
partij nog steeds onder die
naam actief zijn, merkt op dat
'de voorvaders van degenen
die nu zo hard roepen dat ze
Tsjechisch zijn, hun eigen
dommen verkregen door dief
stal na de Slag op de Witte
Berg'.
Het zijn niet alleen linkse par
tijen die zich zorgen maken.
Ook premier Vaclav Klaus is
ongerust. Hij heeft zijn minis
ter van binnenlandse zaken
om een lijst gevraagd met de
namen van leden van de voor
malige adel die onlangs het
Tsjechische staatsburgerschap
hebben verkregen. Of zo'n lijst
geproduceerd kan worden is
nog maar de vraag, aangezien
er in Tsjechië sinds 1918 hele
maal geen adel meer bestaat.
Ze staan daarom op hun ach
terste benen nu blijkt dat de
overwinnaars van toen - de
katholieke Habsburgers en
hun adellijke handlangers -
bezig zijn aan een sluipende
come-back.
Het was de Rude Pravo, vroe
ger de spreekbuis van de com
munistische partij, thans 'on
afhankelijk links', die de zaak
aanzwengelde: de adel, die wij
dachten definitief te hebben
verslagen, steekt weer de kop
op. Sterker nog: adellijke fa
milies, vaak van niet al te
Tsjechische afkomst, zijn be
zig hun voormalige bezittin
gen terug te claimen. Ze azen
op kastelen, burchten, land
huizen, bossen. En ze krijgen
ze soms nog ook!
Dit bericht was te alarmerend
om zomaar als neo-communis-
tische propaganda naar de
prullenbak te kunnen worden
verwezen.
Tot op regeringsniveau werd
het aangekaart en sindsdien
buigt men zich erover, zeer
ernstig.
In het geding is de Tsjechische
geschiedenis en de Tsjechische
volksaard; er is niets dat daar
mee meer op gespannen voet
staat dan een Duitstalige,
katholieke adel die op jacht
zou zijn naar vroegere bezit
tingen. Is daar dan sprake
van? Ja.
Tsjechië wordt wel het 'meest-
kastelen-dichte land' van Eu
ropa genoemd. Exacte getallen
zijn niet bekend, maar het
moeten er meer dan tweedui
zend zijn. De rijkste daarvan
behoorden tot Oostenrijkse
vorsten, graven en baronnen,
die vanaf 1620, toen de
Habsburgers een einde maak
ten aan de protestante opris
pingen van de Tsjechen, de
scepter zwaaiden over het
land.
Ze deden dat op zo'n onvrien
delijke manier, dat het af
schaffen van de gehele adel
stand een van de eerste priori
teiten was toen de Tsjechen in
1918 (samen met de Slowaken)
hun onafhankelijkheid bereik
ten. Titels waren voortaan
verboden.
Na de tweede wereldoorlog
ging daar nog een schepje bo
venop: vanwege heulen met de
Duitse vijand werden hele
adellijke families het land uit
gegooid. Hun bezittingen wer
den genationaliseerd. Met dat
gene wat nog aan adellijkheid
overbleef, wisten vervolgens
de communisten wel raad. Er
bleef zo goed als niets van
over. De schande van de Witte
Berg was gewroken.
Maar niet voor eeuwig, zo
heeft de Rude Pravo uitgevon
den.
