De jungle van de keukens Ontwerpen terug naar basis Fikse kortingen blijken vaak wassen neus te zijn berisme in I De smaak van ooit (2) DE STEM CONSUMENT Versobering zichtbaar in Parijse modeshows ONDER DE KURK Feestje WIJZER DONDERDAG 27 JANUAR11994 Iedereen die wel eens op zoek is geweest naar een keuken, weet dat daar totaal andere wetten gel den dan in de rest van de wereld. Er worden kor tingen geboden die op lopen tot wel veertig pro cent, terwijl je dan best nog te veel kunt betalen. In menig keukentoonzaal rouleren onzinnige prijs lijsten, waarin een kastje bruto zevenhonderd gul den kost, terwijl het met de helft nog te duur be taald is. Het komt zelfs voor dat standaard on derdelen als extra wor den gerekend en vervol gens weer weggegeven. Een sigaar uit eigen doos. Door Rob van Ginneken Er zijn natuurlijk keukenbedrij ven die uitstekende voorlichting geven. Maar de camouflagetech nieken overheersen. Dat werd al gauw duidelijk toen we bij wijze van proef een tiental keuken showrooms binnenwandelden. Zo verlieten we bijvoorbeeld verbijsterd een keukengigant, omdat de verkoopster koppig bleef weigeren om ons een ruw idee van de prijs van onze droomkeuken te geven. Nee, dat kon alleen als we een complete offerte lieten uitvoeren. Maar vooraf wél even melden wat we te besteden hadden. Ja ja Het lijkt op zich een logische vraag, want keukens zijn er in ontelbare varianten. Maar het is best ook mogelijk om de zaak andersom aan te pakken. De koper leert dan razendsnel wat de kostbaarste grappen zijn. De allergrootste prijsverschillen zit ten hem in de deurtjes. En de kassa rinkelt extra hard bij inge wikkelde schuifkastjes, draai- hoeken, lijsten en regaaltjes. Het staat zomaar voor een paar mille op de rekening. De rest, de cor pus, is vaak identiek. Hoewel: bij de betere keukens zijn wel dege lijk belangwekkende verschillen te ontdekken. Moeite waard Een keuken kost handen vol geld en staat vele jaren. Het is dus de moeite waard om tijd aan de koop te besteden. Bezoek meer dere bedrijven en vraag er lekker op los. Ondanks alle prietpraat, zijn de verschillen op een rede lijk niveau nog maar klein. Om de prijzen bij een eerste verkenning - trek daar een dag voor uit en bezoek rustig een heleboel zaken - ruw te kunnen vergelijken, is het buitengewoon handig om de netto prijzen van een paar standaard kasten bij de keukenverkopers te vragen. Let wel: netto. Met korting eraf dus. Bijvoorbeeld een onderkast met een laatje, een hoge bovenkast en uw hoge kast voor de koel kast en magnetron. Dan weet je als koper namelijk opeens veel beter in welke klasse je zo'n keuken moet plaatsen. In tegen stelling tot de kasten liggen de prijzen van werkblad en appara ten overal namelijk vrij dicht bij elkaar. In de meeste showrooms wurmt men zich in alle hoeken om on der de vraag naar de netto prij zen van losse onderdelen uit te komen. Maar met wat aandrang wil dat meestal wel lukken. En anders vertrekt u toch gewoon? Het is een eerlijke vraag en er zijn zat andere keukenzaken in ons land. Neem de verhalen over 'kwali teitsverschillen' en 'speelse ont werpen' niet voor zoete koek aan. Een stevige kunststof deur, Duropal bijvoorbeeld, is heel duurzaam en meestal goedkoper dan een in kleur gespoten deur. Die nog kwetsbaar is ook. En zit en deuren van steviger samenge perst spaanplaat zijn bijna auto matisch sterker. En een schuifla met een chroomrand, blijft lan ger mooi dan een in kleur gespo ten exemplaar. Laat u trouwens ook niet aflei den door de schitterende merk- keukens die elders in de showroom staan. Dat hoort bij de show. En vergeet niet: ook fameuze keukenfabrikanten doen voor een deel niet meer dan elders ingekochte onderdelen in u echt te wachten op al die tierelantijnen? Afwerking Andere zaken zijn veel belang wekkender. Zoals de afwerking en de kwaliteit van de gebruikte onderdelen en materialen. Kijk dus ook eens verder dan alleen het uiterlijk van de deurtjes. Probeer een oordeel over de kwaliteit te vormen. Bekijk dus ook de binnenkant en onderkant van de kasten. Klop eens tegen de wanden en trek er eens een la uit. Met gezond verstand kom je een eind. Een kunststof lade is in een keuken duurzamer dan een hardboard bodem. Zware kasten elkaar zetten. Veel van die zelfde spullen kunt u dus ook in onbe kende, maar misschien wel bete re merken aantreffen. Snel beslissen? Dat kost gega randeerd veel geld. Onze offertes liepen uiteen van veertien tot ruim twintig mille. Bijna de helft meer! En de duurste keuken was lang niet de beste. Laat dus altijd meerdere offertes maken, liefst een stuk of vier. Meld dat ook, maar maak wel dat u de keuken serieus overweegt. Sta er vooral op dat offertes volledig gespecificeerd zijn, met alle bedragen erop. Alleen dan kunt u de zaak thuis nog eens rustig bekijken en vergelijken. Aarzel niet om tierelantijnen en dure onderdelen te schrappen. Een gewone hoekkast kost de helft van een kast met draaica- roussels. Verdacht Een van de meest verbazingwek kende conclusies van onze zoek tocht: hoge kortingen blijken in de praktijk echt niet zo interes sant als het lijkt. En zijn bij maatwerk zelfs een tikje ver dacht. De hoogste kortingen die we aangeboden kregen was een gigantische 42 procent op de kasten, 30 op het blad en 25 op de apparaten. Maar dat waren papieren procenten. Op een of andere manier was het eindbe drag onder de streep bij die bedrijven toch niet aantrekke lijk. Als je te hoog inzet, kun je makkelijk korting geven. Overi gens was de allerlaagste score 15 procent op de kasten en 18 op de apparaten. Dat verklaart misschien ook dat we van de bezochte bedrijven uiteindelijk kozen voor een klei ne specialist in het midden van ons land, waar we nooit van hadden gehoord en die op papier de minste korting gaf: Keukens a fp. Carte. Het werd een Duits merk - Astomat - waar we ook nog nooit van hadden gehoord. De keuze in kleuren en uitvoe ringen was weliswaar vrij be perkt, maar we troffen wel een afwerking aan die ons aan de topkeukens deed denken. Dat gold trouwens ook voor enkele andere onbekende Duitse pro- dukten die we her en der in de Een keuken kost handen vol geld en staat vele jaren. Het is dus de moeite waard om tijd aan de koop te besteden. foto's archief de stem showrooms aantroffen. Geen dikke brochures, maar wel waar voor je geld. Kwaliteit spreekt voor zich. Al met al kwam de koop van onze u-keuken uit op vijftien mille, een kleine achthonderd gulden meer dan de laagste ver gelijkbare offerte. En zelfs dat verschil was voor een groot deel terug te voeren op de duurdere maar ook erg goede Siemens apparatuur die werd aanbevo len. Nadat de beslissing was ge vallen, volgde meting bij ons thuis. Dat leverde een paar klei ne aanpassingen en een complete werktekening op, waarmee de loodgieter en elektricien op hun beurt aan de gang konden. Het kan dus ook anders... Direct in Duitsland kopen? Een serieus alternatief, maar is dat echt voordeliger? En hoe zit het met de service? Zeker is dat u het wel uit uw hoofd laat om een paar keer heen en weer te rijden. Zoals wij met veel succes dus wel deden. Verder van huis bent u bijna verplicht om snel te beslissen. Nooit een goed idee, lijkt ons. Overigens: het faillissement van een Belgische keukengigant be tekende onlangs dat ook heel wat Nederlanders hun vette aan betaling kwijt waren. Hou daar rekening mee. Let bij uw om zwervingen dus ook even op of de bedrijven aangesloten zijn bij het ANVK garantiefonds, zodat uw aanbetaling veilig is. Dat betekent meteen ook: niet meer dan 20 procent aanbetaling. El ders loopt dat op tot astronomi sche bedragen. Je mag ervan uitgaan dat erkende bedrijven flink tegen het licht zijn gehou den voor de heren van het AN VK zich garant stelden. Een mooie gedachte in dit ondoor zichtige wereldje- De Haute Couture staat weer met twee benen op de grond. Geen geldverslindende en onverkoopba re gimmicks meer, maar kleding die vakmanschap uitstraalt zowel creatief, als technisch. Dat was vorige week duidelijk te zien in Parijs, tijdens de haute couture- shows voorjaar/zomer 1994. De ontwerpers gaan terug naar de basis van klassieke couture: draagbare, tijdloze, op het lijf ge maakte kleding. Passend in deze tijd van economische recessie, her bezinning, versobering. Door Jetty Ferwerda Ademden de couturecollecties vorig jaar voornamelijk romantiek en nostalgie, dit jaar is daar een realistische sfeer bijgeko men. Naast de tere pastels, de oosterse invloeden en de glamour, heeft een zekere moderne soberheid zijn intrede gedaan. Geen frutsels die de aandacht afleiden, maar eerlijke kleding waarin coupe, afwérking en vormgeving centraal staan. Creaties die een eerbetoon lijken aan de echte couturiers van weleer, zoals Fortuny, Vionnet en Worth. De ontwerpers laten hier en daar ook merken enige hoop te hebben op een betere toekomst en een economisch herstel, dat blijkt onder andere uit de mini-rokjes. Toch zijn bij de prestigieuze Franse couture- huizen de gevolgen van de recessie nog wel merkbaar: ze passen allemaal op de klein tjes. Minder creaties per show, minder be roemdheden in het publiek - afgezien van Alain Delon, Isabella Rossellini en Simply Red-zanger Mike Hockney - en minder be kende, dure fotomodellen op het plankier. De kleding moet zichzelf bewijzen. Een couturier kan zich niet meer verbergen ach ter de uitstraling van een stermodel. Karl Lagerfeld maakte dat in de Chanelshow op surrealistische manier duidelijk: de gezich ten van veel mannequins waren verborgen achter veren maskers. Op de grond Wederom laten Chanel, Christian Lacroix en Gianni Versace zien met beide benen op de grond te staan. Het trio blijkt geen behoefte te hebben aan een ivoren toren waar de rest van alle couturiers wel in lijken te verblij ven. De drie modehuizen bewijzen met hun collecties geen moeite te hebben de vinger aan de pols te houden en de groeiende groep jonge coutureklanten te boeien. Ook al ge bruiken ze daarbij elementen uit de klassie ke couture. „In deze hectische tijd grijpen we terug op oude waarden," zegt Christian Lacroix. „We ontdekken opnieuw de dingen die we tien jaar geleden mooi vonden. Zo ontdekte ik opnieuw voor mijn collectie ook mijn favo riete inspiratiebronnen: zuid-Frankrijk, het eind van de 18e eeuw, Spanje en de Sixties in Londen." En dus kan zijn klant een bonte mix van materialen, prints en kleuren verwachten, verwerkt in nonchalante, in het eerste op zicht toevallig ontstane combinaties. Het silhouet is zowel nauwaansluitend als wijd vallend. Combinaties bestaan uit spencers, vesten en amazonejasjes met wijde broeken, shorts of tulprokjes. Romantische nachtge waden van kant en linnen stonden model voor zijn jurkjes. Niets nieuws Zorgde Lagerfeld de afgelopen seizoenen voor de nodige opschudding in de zaal met zijn couturecollecties voor Chanel, vorig sei zoen nog met de minirok, dit keer bleven de toeschouwers angstvallig stil. Want eigenlijk was er niets nieuws te zien. De korte rokjes en bijpassende jasjes hangen nu ook al als confectie in de boetiek aan de Rue Cambon en de kleuren zijn in elke Chanelcollectie terug te vinden: wit, zwart, donkerblauw en primaire kleuren. Het couture-element zit 'm in het inventieve materiaalgebruik: tweed waarin toefjes pa pier zijn verwerkt, zilverkleurig leer onder zwarte voile. Lagerfeld heeft vooral zijn energie gestoken in avondkleding, waaruit zijn bewondering voor de oude couturiers spreekt: schitterende draperieën, dwarrelen de voile en ingeknipte zomen die elk hun eigen weg lijken te zoeken. Gianni Versace is de patser onder de coutu riers. Zijn creaties hebben de MMM-factor, zoals modejournaliste Suzy Menkes van The International Herald Tribune het uitdrukte. Het ziet er goed uit op MTV, op Modellen en in Magazines. In korte tijd heeft de Italiaan se ontwerper zich opgewerkt naar de top, waarbij hij dankbaar gebruik maakte van sterren als Elton John, Cindy Crawford en Eric Clapton die zijn kleding droegen. Ook komende zomer is de MMM-factor zicht baar: veel mini, veel glans en glitter en veel erotiek. Minder uitgesproken kan ook, dat bewijzen de soepelvallende tuinbroeken en mantelpakjes a la Jackie Kennedy. Op safe Dior, Nina Ricci en Ungaro spelen op safe en voldoen aan de wensen van hun wat behou dende cliëntèle. Met als resultaat voorspel bare, klassieke en wat stijve collecties. Em manuel Ungaro lijkt de enige die onder het juk van de commercie weet uit te komen met zijn sprookjesachtige collectie. De manne quins leken zo weggestapt uit Aladdin met hun gedrapeerde avondjurken en glitterach tige capes, de kwastjes aan mouwen en capuchons, de transparante harembroeken. Een creatie van Paco Rabanne. foto anp De truc bij het inko pen doen voor een feestje is tevoren precies te weten welke wijn wordt aangeschaft. Bijna ie dereen schrijft eerst thuis alle eetbare en drinkbare waren op een papiertje en weet dan zo ongeveer meteen ook hoe de financiële aderlating zal uitpakken. Zo ongeveer. Niet verder. Sluitpost is vaak de wijn. Je weet vaak niet welke te kie zen. En de overvloed aan eti ketten in de supermarkten en bij de slijters lijkt sommigen alleen maar wanhopig te ma ken. Alles is duidelijk, maar de wijn niet. Zij die daar wel eens mee zitten, kan ik wel licht een troost bieden. Alvast proost op die troost. Het is echt te herleiden tot een simpele truc. We gaan uit van een doorsnee feestje. Niet van een speciaal wijnfeest. In het wintersei zoen ligt dan naast bier en andere dranken de nadruk op rode wijn, niet op witte. Om dat iedere wijnliefhebber in het gezelschap de wijn lekker moet vinden, zowel ingewij den als leken, lijkt de beste koop een betrekkelijk een voudige, zachte en soepele wijn. De wijn hoeft niet te veel nuances te bevatten, maar moet wel behept zijn met wat fruit en kruidigheid. De in de wijnwereld zo gewilde af dronk is in dit geval niet zo belangrijk. Niet bang zijn, dat eventuele 'kenners' of wat daarvoor doorgaat, die wijn niet zouden waarderen. Doen ze wél. De prijs van zo'n prima feest jeswijn hoeft helemaal niet hoog te liggen. Je vindt hem overal tussen de vijf en acht gulden per fles. Reken op een halve fles per persoon. Bij het bepalen van de aan te schaf fen hoeveelheid kun je er ech ter altijd van uitgaan, dat er in het begin van de avond zes glazen uit een fles gaan en later maar vijf... Tot zover de truc. Die behoeft evenwel wat na dere invulling. Hoewel sommige niet-Franse wijnen in het beoogde genre vaak goedkoper zijn, reik ik U toch eerst wat mogelijkhe den aan uit het land, dat Ne derland wijn heeft leren drin ken. We beginnen met de Franse tóSTEM Door Hein Sluijter I Rhönestreek. De eenvoudJ soorten daar beantwooJ nauwkeurig aan datgene ik aanbevelen kan. De Cèj du Rhöne is vrijwel altijd» mooie keuze. Tussen zeven J negen gulden door»? Staat er 'Villages' op het ket aan toegevoegd: kop Als die tenminste valt in prijsklasse. Hij hoort beter zijn. Uit diezelfde streek Cötes du Ventoux, officii iets lichter van structuur mat lang niet altijd en nogal eei goedkoper. Het Franse zuiden heeft meer voor de feestgangers] petto. Cötes du Roussil' (Villages) bijvoorbeeld. Op het algemeen' kost die minder. Bij de allergoedko ste heb ik mijn twijfels. Om in diezelfde streek te bli| ven, stap ik even over nai Minervois. Een goede vois is soepel, elegant met cd kruidige en fruitige geur. Td zuiden van Minervois Corbières. De wijn daar is voller en vaak dieper ii kleur dan Minervois. Dikwijl heel zacht is Coteaux de Lad guedoc. En in het totale rijd mag de inmiddels populail Buzet uit het Zuidwesten i niet ontbreken. Buiten Frankrijk vind je noeg wijnen die in alle opritl ten aan ons doel beantwo den. Uit Spanje komen RiojJ Navarra of Penedès. se wijnen zijn altijd heel go koop en toch zeer geschikt t betrouwbaar, ook die van t geveer vijf gulden. Hetzelflj geldt voor nieuwkomer Mol do va. Andere in aanmerking kd mende herkomstgebieden zijj Australië (vooral wijnen vat de Shiraz-druif), Chili Zuid-Afrika. Maar dan benjf wel een beetje aan het avonj turen. ie provincie ligt tegen Jbanië aangeschurkt. [oeristen komen er nau welijks, daar in Epiros in iet noordwesten van Jriekenland. 'Ongerept' ieet het dan in vluchtige rakantief olderelichés laar vaak is een cliché raar, dat wordt hier laar weer eens bewezen, len verkenningstocht vol ,nverwachte ontdekkin- ;en door een onbekend tart van de drukbezochte inbestemming Grieken land. oor Ton Loots Door Marijke Prins Op de tentoonstelling 'De dageraad van de 17de eeuw', di] momenteel in het Rijksmuseum te zien is, hangen twee prachtig! stillevens, met schelpen en fruit van B. v.d. Alst en met fruit e kazen van Floris van Dijck. De schilderijen prikkelden ffi belangstelling voor de eetgewoontes van die tijd en deden i weer grijpen naar Van Soetener Cokene van Johanna Maria ia Winter. In het museum had ik naast afbeeldingen van de twee stillei ook een afbeelding gekocht van een stilleven met kalkoenpal van Pieter Claesz, niet op de tentoonstelling aanwezig, maar» in het bezit van het Rijksmuseum. In Van Soetener Cokene staat] van dezelfde schilder een stilleven met vruchtentaart. En wat] wilde het toeval? Op beide schilderijen van Claesz staat dezelfde taart afgebeeld, zij het op het stilleven in het Rijksmuseum nietj zo prominent als in het boek van De Winter. Van Soeter Cokene van Johanna Maria van Winter is i verzameling recepten uit de Oudheid en Middeleeuwen, die rijf als docente aan de RU van Utrecht twintig jaar onderzocht en beproefde met haar studenten. Het betere sooitj werkcollege! Naast de afbeelding van de vruchtentaart van Pieter staat in Van Soeter Cokene het recept van een Kweeperentaad,] dat De Winter ontleende aan het Nederlandse kookboek Antonius Magirus (1612). Kweeperen, afgebeeld op het schilderij van Vd.Alst, zijn tegenwoordig zeldzame peervormige vruchten,: die ongekookt bitter en niet te eten zijn. (Kwee - )perentaart voor het deeg: 200 gram bloem 1 ei 100 gram boter 75 gram poedersuiker drupje water, snufje zout voor de vulling: 1 theelepel koekkruiden of kaneel en kruidnagel 750 gram kweeperen of stoofperen Vi liter rode wijn 50 gram geweekte krenten 50 gram rozijnen 100 gram gepelde, fijngestampte amandelen 50 gram pijnboompitten twee geklutste eieren ook: enkele lepels rietsuiker, enkele klontjes boter Kneed van de ingrediënten voor het deeg een soepel geheel1 laat dit op een koele plaats minstens een uur rusten. Wannes? eenderde meer gebruikt dan de aangegeven ingrediënten, kunje een deksel op de taart maken. Kweeperen, soms te krijgen bij islamitische winkels, zij11® hard dat ze pas geschild kunnen worden als ze gekookt zijn. stoofperen is dat niet het geval. Kook de peren minstens een tt> in de rode wijn; voeg tussentijds zonodig wat vocht toe. Als ze gaar zijn worden ze fijngewreven door een zeef of met et staafmix of blender gepureerd. Vermeng het moes (zon® kookvocht) met de overige ingrediënten. Bekleed de taartvo® met het deeg, strooi daar de rietsuiker overheen en doe er Je perenmengsel op. Strooi nog wat extra koekkruiden en suike over de taart en verspreid enkele klontjes boter over de vulM In het oorspronkelijk recept staat ook gekookte merg 6enoeJV maar dat lijkt me wat aan de zware kant. Dek de taart af me' deksel van deeg, als je die hebt gereserveerd. Zet de taart inj midden van een op 175 graden verwarmde oven en bak hern 45 minuten mooi bruin. De taart kan als nagerecht wor<L geserveerd, maar ook - zoals 17de-eeuwse schilderijen lae' zien - als avondtractatie bij een glas. wijn dienen. het jargon van de reisverko- .ers heet Griekenland een zon- ,jestemming. De gedachte aan skiën ligt dus niet zo voor de jiand. Toch gebeurt het, mond jesmaat weliswaar, in de provin cie Epiros in het noordwesten, aan de grens met Albanië. Cen traal ligt het Pindosgebergte, 'waar je 's winters niet zonder sneeuwkettingen kunt rijden. Er .ligt maandenlang een dik pak sneeuw. De bevolking heeft, voornamelijk voor eigen gebruik, enkele eenvoudige skipistes aan wensten komen er nauwelijks, looguit een enkele passant op loorreis, die slechts behoefte ïeeft aan een bed en geen oog leeft voor de imponerende om- jeving. Onbegrijpelijk want het [ongerepte bergachtige gebied heeft een rijke flora en fauna. Sportieve vakantiegangers kun nen op veel manieren hun gren- jzen verleggen. Bergbeklimmen, fietsen, maar ook wandelen vor men er een uitdaging. Neem Za- goria, het centrale gedeelte van [het gebergte. Hier liggen vieren- i veertig lieflijke dorpjes tegen de berghellingen geplakt. De mees- Ie hebben een of enkele pen sions, waar je voor zo'n 35 gul ben, een heldere kamer hebt met ontbijt. In ontwikkeling 1 Het gebied is volop in ontwikke ling. Enkele dorpjes zijn nog in dezelfde geruïneerde staat als waarin de Duitsers ze in de Tweede Wereldoorlog gebracht bebben. Maar de meesten zijn keurig gerestaureerd en liggen j °P wandelafstand van elkaar. De liefhebber dient zich overigens riet te ver uit de geciviliseerde wereld te begeven, want er zijn nog geen gedetailleerde kaarten beschikbaar. Daar wordt aan ge werkt. iop Zoom te gaan. waar m, Hazen vai op Zoom ANWB Van onze verslaggever I Maastricht/Bergen J stimulans om door „c 6^... I service nog te verbeteren. Ni I ten we de trofee ec werkte eigenaar F. i de Draak in Bergen I bij dinsdagavond dc Trofee 1994 in Maastricht vangst had genomen. De trofee is een onderscheidir ^"WB-erkende bedrijven die bijzonder blijk geven van gasthei I kwaliteit en op deze gronden 'ezers van de ANWB-gidsen genomineerd. Op basis van dez, naties en anonieme controles c speeteurs van de ANWB bepaalt' °e winnaar. De Draak scoc hoogst in de categorie vier sterren. In de categorie een tot orie sterren ging de trofee naar I Wijck in Wijk aan Zee. En in de jle vestaurant scoorde De Seir T ei\^aa§ bet hoogst. 1 ut de regel wordt de trofee e tn l^kt. Vorig jaar echter nie en kwam geen van de ruim

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1994 | | pagina 24