Week nd
MALTA
PORTUGAL
{oteCfjrossjefiT
B0RNER KUCKUCK'
I\irch meier
Winterberg
OUD
KORTINGEN
073-125225
\ND GROENLAND*
kSTEM
E4
Een lokaal politicus, een
onderdirecteur van een Britse
oliemaatschappij, een ingenieur,
een DTP-specialist, een advocaat
en een drummer. Zes keurige heren
tussen veertig en vijftig jaar. Dit
gemêleerde gezelschap krijgt
binnenkort in het Bredase café De
Scarabee een eerste exemplaar
aangeboden van hun cd 'Dawn
Dancer'. Een meer dan
opmerkelijke gebeurtenis, daar
deze schijf uit 1979 dateert en de
groep Flyte, waarvan het zestal
ooit deel uit maakte, al meer dan
tien jaar niet meer bestaat. Nog
veel opmerkelijker is dat die plaat
momenteel in verre buitenlanden
een illegaal kassucces is.
A1 lang opgeheven
Brabantse
rockpgroep
'illegaal'
kassucces op
Oosterse markt
Hoe er, over de
ruggen van
ex-bandleden
heen, verdiend
wordt aan een
plaat uit 1979
Reizen en Rekreatie is een
bezamenlijke rubriek van de
yNU Dagbladengroep.
JVdvertentiereserveringen:
lel. 073-125225, fax 073-1377^
postbus 449, 5201 AK Den Bosch
Pu
kr,
Is
1°
fij-
|ei
55
an
de
■er
|iv.
ok
|ns
en
kirt.
Jy al
Ids
pel
RM
ftb.
fiv.
ee.
h-
|8-
\/P
|Ó-
BENIDORM EXPRESS' Der
luxe Royal Class snelbu.
rechtstreeks naar Benidorn
Aanb. bus app. 10 dQn'
355,-, 17 dgn. 465,-n9"'
Zomerfolder op aanvraan
Info: 040-811474. Lid SGR
uitgebreid Barcelona
bezoeken 8 dagen v
ƒ599! 12-daags Rond?J
Spanje met o.a. Madrid l
Barcelona, Toledo en Burl
gos v.a. 1099,-, 8-daai ';i
Vliegrondreis Andalusië met]
o.a. Cordoba, Sevilla enj
Granada v.a. 1199,- Wi l
sturen u graag onze nieu Jf
gratis reisgids! Bel Speciale
Reizen Centrale nsn 1
120100 (24 uur per daq) of i]
020-6202121 anvr/sgr
Voordelig naar Malta met
ILIOS TRAVEL. De zomer-
gids is nu uit met htl's/apn/
rondreis. Gids? Bel 07s
179417 Lid SGR.
NATURISTISCHE vakanties!
Algarve en Kreta. Voor infol
Internatuur 085-617134
V.REAL LISBOA caravans
t.h. 03435-72242. Club'
Campismo V.R. tussen 9 00
en 12.00/14.30 en 17.30 u
bergstadje nét over de grens
It de krokusvakantie?
I ïad Bentheim (net even over de grens
jachtige, bosryke omgeving. Kamers
■ar en telefoon. Zwembad (30°), sauna,
pditorei.
pnt (3 n.) DM 285,- p.p.
lijtbuffet en culinair diner,
pd- en meerdaagse arrangementen.
B5922828 (D) voor prospectus.
de
ken.
|8,-
sen
851
Comf. vak. appartementen
in VULKAANEIFEL Stadtkyll
v. 2-4 pers. 09-4965972296
Genieten van prachtige natuur,
in Möhringen en Immendingen»
Vak. woningen en huizen voor i
2-7 pers. v a. DM 280,- p/wk
Bel voor folders 08360-27817 j
Ideaal uitgangspunt voor
dagtrips naar Zwitserland,
Frankrijk en Oostenrijk
■d praten en in hemelbedden i
iü of 7 dagen HP of 5 dagen VP 9.1.-19.3. en Juli 1
ubileumprijs ƒ3791
r 5pe»f(,erte« VCUÏcntvef
^4636Bausterl T^S^y305J
In Roth a/d Our (1km van,
Vianden-Lux) 6 mooie vak.i j
app. t.h.met balkon in verb/
boerderij 4-9 pers., buiten-'
seizoen v.a. april 270,-,!
hoogseizoen v.a. 340,-.
Inl. en folder: 01608-33443. j
18 km. van Winterberg) Het best
omg. Comf.inger. ANWB AA-erk.
k., lift, gr, verw. zwemb., sauna,, j
jel. a.d. voet v.d. Bollerberg (758).
bossen van HOCHSAUERLAND. -
n plez. ontsp. vak. bij ons door te
420,- HP incl. keuzemenu, ontb.-i
1. kort. Oelfestraat 22, D-59969
9-492984475 Ned.gespr. Fax:573
ïter-
v.a
5.
VAL
en
Ook
ïisb.
um,
ch-
ind.
Au
opf-
7.
m2,
949-
ki.)
RP-
DM
ton.
eih-
ade
353
TEL
met
ïne-
tde-
RE
ORT
nze
48,-
HP
kleu-
igen:
DTEL
5,
Tel.:
B88.
Sporthotel
Renauweg 54, D-59955 Winterberg
Speciale
winteraanbieding
6 Dagen (5 overnachtingen) HP
v.a. DM 480 p.p.
Kamer met douche, wc, telefoon,
deels KTV. In het huis:dans, squasn,
kegelen, zwemmen, sauna, zonne
bank. Bij het hotel: loipe en skiliftcar
rousel. Bestel nu de prospectus.
PRIVÉ pens. a.bos.rust.gel-
kmrs do/wc.1 vak.won.ka-
beltv,lounge,balk, keuken
LVO DM 25. E.Teipel.Am
Mutenberg 3,59889 Cob-
benrode 00-4929733754
Prima hotel met zwembad.
Brochure? 08340-35828.
TE KOOP: Winterberg-
Niedersfeld, appartement
met groot balkon en uitzicht
op meer. Opp. 52 m2 Pr|]S
DM 98000 lnl:Fa.Schnorbus
D-9955 Winterberg
09-49.2981.6963
het
ie in
egen
Bel
older
12/2
prijs.
ONN
oronn
344
als u vaker adverteert in de
rubriek
Reizen en Rekreatie
van
VNU DAGBLADEN
Bel voor inlichtingen:
reisgids van 20 pgn
Wessante
rutovakanties
ingen op IJsland
s de Groenlandse kust
tel: 050-143200.
ZATERDAG 22 JANUARI 1994
Geheel onverwacht wor
den de ex-leden van het
Nederlandse/Belgische
popcollectief Flyte ge
confronteerd met het
feit dat hun geesteskind
uit lang vervlogen tijden razend
populair is in Zuid-Korea en Ja
pan.
De hoes van hun plaat prijkt in
Zuid-Korea zelfs in full-colour op
groot formaat op de maanden ja
nuari/februari van een kalender uit
1993. In eerste instantie leuk, maar
de leden hebben in het verleden
nauwelijks een cent gezien voor het
produkt en nu probeert iemand, zij
het jaren later, geld te verdienen
over de ruggen van de ex-bandle-
den.
☆☆li-
Ik heb afgesproken met Ruud
Wortman en Jack van Liesdonk,
respectievelijk gitarist en toetsenist
van Flyte en beiden verantwoorde
lijk voor de meeste composities van
de elpee 'Dawn Dancer'. De ruimte
wordt gevuld met zachte symfoni
sche klanken en is schaars verlicht.
Stapels papier liggen tussen ons in;
plakboeken en correspondentie met
allerlei advocaten, curatoren en
platenmaatschappijen. Beiden pra
ten op gedempte toon. Het geheel
heeft iets weg van een thriller, met
een Brabantse band die allang niet
meer bestaat in de hoofdrol. „Een
goed geschreven jongensboek,"
noemt Wortman de ingewikkelde
geschiedenis.
Het verhaal gaat terug naar het
voorjaar van 1993. Ton Strik, ma
nager van de Wychense rockband
Coda, schrijft regelmatig met een
Koreaanse vriend. Via hem ont
vangt Strik een exemplaar van het
glossy popmagazine 'Art-Rock'. Dit
tijdschrift is een uitgave van direc
teur Sun Sik Lee van Si-Wan Re
cords in Seoul. Dat platenlabel is
gespecialiseerd in het uitbrengen
van platen en cd's van zogenaamde
progressieve (lees: symfonische)
rockgroepen. Via hem krijgt Strik
een exemplaar van 'Art-Rock' in
handen en op de voorpagina prijkt
een full-colour-foto van een hoes
van een elpee van Flyte. Ook ziet
Door Karei van der Pol
Strik een Koreaanse kalender met
het hoesontwerp van de Flyte-el-
pee.
Bij Strik begint er iets te dagen,
waar kent hij die naam toch van?
Na enig nadenken herinnert hij het
zich. Enige tijd daarvoor kreeg hij
een exemplaar uit 1989 van het
Japanse popblad 'Marquee' in han
den waar een advertentie in stond
van de nieuwe cd van de Neder
landse groep Coda. Strik is ver
baasd, want hij is manager van
deze band en hij weet niets van het
uitbrengen van een cd (op het
Edison Records-label) op de Japan
se markt. Naast de hoesfoto van
Coda prijkt die van... Flyte. Strik
gaat op onderzoek uit, maar kan de
herkomst van de cd's niet achter
halen.
„Ja, vreemd is het natuurlijk wel,"
zegt Strik. Die advertentie dateert
uit 1989, terwijl de eerste cd van
Coda pas in 1991 officieel in Ne
derland is verschenen. Hoewel er
duidelijk in het Engels bijstaat dat
zowel Coda ais Flyte 'avalible on
cd' zijn, kan het ook een misver
stand zijn. Via mijn Koreaanse
vriend heb ik begrepen dat Japan
ners erg slordig zijn met het verta
len van dergelijke begrippen. De
Japanse karakters voor elpee en cd
lijken erg op elkaar en misschien is
het een tikfout, maar vreemd blijft
het wel."
Kort daarvoor heeft Strik een op
roep van het Franse Musea Records
in een Duits poptijdschrift gelezen.
Musea is op zoek naar een aantal
Nederlandse, Belgische en Scan
dinavische symfonische bands,
waaronder Flyte. Volgens Musea is
Flyte dé beste symfonische rock
band die in de Benelux heeft geo
pereerd en men wil graag in con
tact komen met ex-leden van deze
groep.
Strik gaat speuren in de archieven
van Buma-Stemra en komt uitein
delijk terecht bij de Bredanaar
Jack van Liesdonk. „Dat ene tele
foontje heeft mij met stomheid ge
slagen. Meer dan tien jaar na ons
afscheidsconcert en veertien jaar
na het uitbrengen van onze elpee
was ik Flyte eigenlijk allang verge
ten, maar vanaf dat moment begon
het tweede leven van mijn groep,"
aldus Van Liesdonk.
De meeste muzikanten van Flyte
zijn elkaar uit het oog verloren of
hebben in ieder geval geen contact
meer met elkaar. De meesten spe
len zelfs niet meer en hebben de
muziek destijds na ruim tien slo
pende jaren vaarwel gezegd. Maar
door deze merkwaardige gebeurte
nis besluit men om toch met elkaar
op zoek te gaan naar de herkomst
van de illegale Korea-tapes.
Door intensief speurwerk
van alle ex-leden komt
men terecht bij de oude
geluidstechnicus van de
firma Oldway-Windmill uit Roo
sendaal, de platenmaatschappij
waar Flyte in 1979 een contract
heeft getekend en die verantwoor
delijk was voor het uitbrengen van
hun elpee 'Dawn Dancer'. Oldway-
WindmiII is jaren geleden echter
failliet gegaan en de apparatuur en
een groot aantal banden zijn voor
dertigduizend gulden verkocht aan
die geluidstechicus. Hij heeft een
groot aantal van die tapes verkocht
aan Vista Records in Kerkdriel.
Vista is gespecialiseerd in Duitse
klassieke muziek, maar brengt nu
ook enkele duizenden elpees of cas
settes van Flyte uit in Japan en
Zuid-Korea. Ook in Canada, de
Verenigde Staten en Zweden dui
ken exemplaren van 'Dawn Dan
cer' op.
Het uitkomen van de debuut-elpee
in 1979 betekende eigenlijk het
einde voor deze groep. De plaat
werd destijds opgenomen in de
Kritz Studio in Kuurne bij Kort-
rijk. De originele moedertape was
van uitstekende kwaliteit, maar
werd in de Roosendaalse studio
van Oldway-Windmill (Sto-
nesound) gemixed en, volgens de
bandleden, totaal verprutst. „Alle
dynamiek is er uitgepoetst," zegt
Wortman. De Nederlandse en Bel
gische pers reageerden destijds met
gematigd enthousiasme op de
plaat: 'Compositorisch staat Flyte
op eenzame hoogte, maar de pro-
duktiekwaliteit is teleurstellend,'
aldus een van de recensies.
De geschiedenis van Flyte gaat te
rug naar 1972 toen enkele mensen
uit de regio Breda de groep Matrix
oprichtten. Het debuut vindt plaats
tijdens een schoolfeest in mei 1973.
Gerepeteerd wordt in Teteringen
en in Breda en het repertoire be
staat uit country-pop met invloe
den van The Eagles, Joni Mitchell
en Neil Young.
Met de komst van de roadies Pim
en Jack van Liesdonk in 1973 ver
andert er veel. Jack gaat toetsen
spelen in de formatie die haar
naam inmiddels veranderd heeft in
Grace en die invloeden kent van
groepen als Allman Brothers, San-
tana, King Crimson, Camel en
Wishbone Ash.
'Brain Damage' is de eerste echte
eigen compositie van de groep en in
1975 bestaat het repertoire uit uit
sluitend eigen nummers. De naam
Grace wordt veranderd in Sopwith
Camel en kort daarna in Flight,
wat eigenlijk meteen weer veran
dert in Flyte. 17 mei 1975 speelt
Flyte in het voorprogramma van
Alquin en is de naam definitief
gevestigd in ons land. Na dit optre
den wordt de dertigjarige Ludo
Cools van de Belgische formatie
Space aangetrokken. Deze extrava
gante zanger brengt vriend en Spa
ce-pianist Leo Cornelissens mee
die naast Jack van Liesdonk de
tweede toetsenist van de formatie
wordt.
Vanaf dat moment gaat het hard
Er komen een eigen, oude, Merce-
desbus, een logo (vlindermeisje),
meer roadies, lang uitgesponnen
nummers, rook, vuurwerk, bom
men en veel kostuumwisselingen.
Muziek en teksten worden steeds
complexer, vandaar dat de groep
drie maal per week in de repetitie
ruimte te vinden is. Visuele aspec
ten maken een steeds belangrijker
deel van de show uit.
Na een aantal bezettingswisselin
gen is Flyte begin '76 klaar met een
compleet nieuwe show. Na de pau
ze staat er slechts één nummer op
het programma: 'Into the Mouth of
the Night - part One', een soort
mini-opera met langdurig geïmpro
viseerde gitaar- en keyboardsolo's.
In augustus 1976 wint Flyte de
eerste prijs op het Jazz Bilzenfesti-
val in België. De Belgische en Ne
derlandse pers is vol lof over de
jonge band en vergelijkt ze zelfs
met Yes, Gentle Giant en Chick
Corea.
Flyte's instrumentarium groeit en
groeit en het aantal roadies wordt
uitgebreid tot elf. Flyte wordt vaak
in één adem genoemd met groepen
als Solution, Earth Fire en Al
quin.
Nieuw in de show is het explode
rende hoofd (yoghurt met aard-
De hoes van de Flyte-elpee
'Dawn Dancer'.
Het tweede leven van Flyte
beien) van zanger Ludo Cools, die
zich vanaf dat moment Lu Rous
seau noemt.
In oktober 1977 speelt Flyte in
Antwerpen voor een volle zaal con
servatoriumstudenten en dit con
cert wordt rechtstreeks uitgezon-
den op de Belgische radio. In 1979
verschijnt uiteindelijk de debuut
elpee 'Dawn Dancer', die door een
slechte mix teleurstellend klinkt.
Mede door de slechte publiciteit en
distributie van Oldway-Windmill;
de populariteit van de punk en de
opkomst van de new-wave loopt
het aantal optredens van Flyte dra
matisch terug. Er stapt een aantal
leden van de groep op en met
nieuwe muzikanten begint Flyte na
ruim tien jaar aan het laatste
hoofdstuk, althans, dat dacht men
toen.
Er worden nog wel nieuwe num
mers geschreven, er verschijnt zelfs
nog een single, maar het doek voor
Flyte valt op 19 februari 1981.
Na het teleurstellende einde van de
formatie nu opnieuw een teleur
stelling voor de ex-leden. „Het
heeft ons destijds heel erg veel geld
gekost om die elpee te maken,"
vertelt Wortman. „En nu, jaren
later probeert iemand geld aan ons
te verdienen."
Het is Wortman en Van Liesdonk
duidelijk dat Vista Records niet
beschikt over de originele moeder
tapes, want die had Oldway-Wind-
hill namelijk niet. Na enige speur
werk komt Wortman in contact
met directeur Vis van Vista Re
cords en vertelt hem over het be
staan van een zogenaamde 'tweede
generatie tape'. Hij probeert er
achter te komen of Vista 'Dawn
Dancer' heeft gedupliceerd en ver
kocht aan Zuid-Korea en Japan.
Vis reageert in eerste instantie af
wijzend, maar valt later door de
mand. „Kunt u mij geen hoes van
de Flyte-elpee opsturen," vraagt
Vis. „Natuurlijk kan ik dat," zegt
Wortman, „Maar als u mij dan
maar een exemplaar van de elpee
toestuurt." Het is Wortman duide
lijk dat Vis beschikt over een tape
van 'Dawn Dancer', maar dat hij
niet beschikt over de litho's om de
hoezen zo nauwkeurig mogelijk na
te maken. Wortman krijgt een el
pee, maar stuurt geen hoes.
Op de plaat-zonder-hoes die Wort
man nu in zijn bezit heeft, valt niet
te zien of het om een originele
plaat of om een kopie gaat. Na
vraag bij Buma-Stemra levert ook
niets op. Men heeft daar merk
waardig genoeg nog nooit van Vi
sta Records uit Kerkdriel gehoord.
Het bedrijf dat een fraaie catalogus
uitbrengt, staat niet ingeschreven
bij de organistatie die belangen
van de Nederlandse artiesten be
hartigt.
Flyte anno 1979: Vlnr. Hans Boeye, Leo Cornelissens, Peter Dekeersmaeker, Ruud Wortman, Ludo Cools
en Jack van Liesdonk. foto frank lucas
Ondertussen zijn Francois Gross en
Bernard Gueffier uit het Franse
gehucht Retonfey nog steeds op
zoek naar ex-leden van Flyte. Zij
willen hun produkt dolgraag op cd
uitbrengen.
Gross en Gueffier vormen samen
met vijf andere enthousiaste Fran
se symfonische rockliefhebbers
Musea Records. Sinds 1987 halen
zij, met toestemming van alle be
trokkenen, hun favoriete muziek
digitaal door de mixer en brengen
aan de lopende band cd's uit van
onbekende symfonische groepen
uit Frankrijk, Italië, Zweden,
Noorwegen, Duitsland en Brazilië.
Wat als grapje begon met het jaar
lijks op de markt brengen van een
of twee schijfjes is uitgegroeid tot
een serieuze aangelegenheid.
Na het horen van 'Dawn Dancer'
komt het zevental tot de conclusie
dat dit eigenlijk dé beste symfoni
sche band uit de Benelux was en
men besluit op zoek te gaan naar
de ex-leden van Flyte. Dat leidt tot
de door Ton Strik gesignaleerde
advertentie in het Duitse popblad.
Strik komt bij Van Liesdonk te
recht en deze komt in contact met
Musea Records in Frankrijk. Musea
wil 'Dawn Dancer' uitbrengen,
maar wil er zeker van zijn dat zij
het alleenrecht heeft en dat zij kan
beschikken over de originele moe
dertape.
Wederom na veel speurwerk komt
Flyte terecht bij Frits Valcke, de
eigenaar van de Kritz Studio in
Kortrijk die in het bezit blijkt te
zijn van de beschadigde moeder
band. Hij heeft echter nog wel een
originele 2-sporen kopie die niet
door de mixer van Oldway-Wind
mill in Roosendaal is verpest. Flyte
krijgt de band en gaat onderhande
len met Musea.
Ondertussen komen de ex-leden
van Flyte steeds vaker bij elkaar en
het woord reünie valt zelfs een
aantal keer. Men wil graag met
Musea in zee gaan om op deze
manier 'Dawn Dancer' legaal op cd
uit te hrengen, maar opnieuw op
treden zit er niet meer in. De
groepsleden hebben allemaal een
maatschappelijke carrière opge
bouwd. Tijdens de regelmatige bij
eenkomsten worden oude herinne
ringen opgehaald en voor de mees
ten blijkt dit een mooi sluitstuk
van een jarenlange samenwerking
en vriendschap.
Ook Vista-directeur Vis is via Ton
Strik achter de belangstelling van
Musea voor Flyte gekomen. Uit een
geheime briefwisseling richting
Franse uitgeversmaatschappij
blijkt al snel dat er van 'Dawn
Dancer' minimaal duizenden
exemplaren naar Zuid-Korea en
Japan zijn gegaan, waar Flyte-an-
no-nu ineens razend populair is.
Vis biedt Musea de rechten van
Flyte aan, vraagt drie gulden per
verkochte cd, drieduizend gulden
voorschot en een apart contract per
land voor release.
Directeur Vis van Vista-Records
ontkent elke betrokkenheid en
weet van niets. „Ik heb destijds wel
spullen gekocht via de curator uit
de failliete boedel van Oldway-
Windmill, maar of dat daar de
band van Flyte bijzat, weet ik echt
niet meer. Ik heb in ieder geval
mets doorverkocht naar Zuid-Ko
rea of Japan."
Even later wordt toch duidelijk dat
hij wel degelijk iets van de banden
van Flyte afweet. „Ik heb gepro
beerd ze te slijten aan Musea in
Frankrijk, maar die deal is niet
doorgegaan. Bovendien hoef ik
geen royalties te betalen aan de
muzikanten, want ik heb niets uit
gebracht en dergelijke zaken verja
ren na vijf jaar."
Flyte dreigt Vista Records met ge
rechtelijke stappen en eist een
overzicht van het aantal illegaal
uitgebrachte platen en een finan
ciële vergoeding. Van Vis en Vista
wordt niets meer vernomen.
Onlangs zijn de contracten
met het Franse Musea Re
cords getekend en 'Dawn
Dancer' wordt legaal uitge
bracht in 25 landen, waaronder
Japan, Zuid-Korea, Italië, Frank
rijk en Brazilië, landen waar nog
veel belangstelling is voor symfoni
sche muziek.
Voor de muzikanten van Flyte
staat het geld zeker niet voorop.
„Op deze manier krijgen de auteurs
van de nummers dan misschien
toch nog iets terug voor hun in
spanningen van weleer. Maar het
gaat ons zeker om de creatieve
erkenning die we nu van Musea
krijgen. Destijds zijn wel eigenlijk
doodgezwegen, iets dat ons pijn
heeft gedaan en waardoor we het
niet meer zagen zitten, maar nu,
jaren later zien we er iets van
terug," aldus Wortman.
