Na één jaar Witte Huis
struikelt Clinton voort
Eper i
Jurist beplei
Chip
-DE STEM-
Jetuige-deskun
STEM
tonder zonden
DE STEM
Crediet
si5.rperh-«
Normvervaging
Anti-pijnhorloge
God
Dijken
tÏÏNNb N LANU&BUI TtNLAN
VRIJDAG 21 JANUARI 1994
Het geding om de
waarheid'. Dat is
niet direct een uit
drukking, die je dagelijks
hoort. Op zittingen van de
hervormde synode valt hij
nog wel eens. Bonders, zoals
mensen van de hervormd-ge-
reformeerde rechtervleugel
kortweg heten, hebben er een
voorliefde voor.
Zij uiten op de synode regel
matig het verwijt, dat in de
Hervormde Kerk en in het
bijzonder op de synode het
geding om de waarheid niet
meer gevoerd wordt, dat de
kerk dat geding liever uit de
weg gaan.
Dat klopt ook wel. Men ziet
er met alle theologische ver
deeldheid niet zo veel heil in.
Maar, wordt ook steevast er
kend, het geding om de waar
heid behoort gevoerd te wor
den.
Uiteraard gaat het over de
waarheid omtrent God, de
waarheid van het geloof, over
de waarheid van de bijbel, die
voor protestanten immers de
enige bron is. Katholieken
putten voor hun waarheid
naast de bijbel ook uit de
traditie en daarenboven
neemt het kerkelijk leergezag
op dit punt een bijzondere
positie in. Maar ook bij de
katholieken komt de bijbel op
de allereerste plaats.
Met het gezag van de bijbel is
er de laatste anderhalve eeuw
wel wat gebeurd. Dat hebben
de wetenschappen op hun ge
weten. Niet alleen de natuur
wetenschappen en de mens
wetenschappen, maar ook de
bijbelwetenschap zelf.
Na een eeuwenlange vanzelf
sprekendheid dat alles wat in
de bijbel staat, letterlijk waar
was, heeft de wetenschap de
onhoudbaarheid daarvan aan
getoond. Deze eeuw kreeg
dat zijn beslag.
De bijbelwetenschap stelde
bijvoorbeeld vast dat nogal
wat historische feiten in de
bijbel niet klopten. Die en
andere ontdekkingen werden
de bijbelvorsers door de ker
kleiding niet direct in dank
afgenomen.
De Nederlandse bisschoppen
spreken in hun jongste her
derlijke brief over de Heilige
Schrift van een tragische kort
sluiting aan het begin van de
ze twintigste eeuw tussen tal
van katholieke bijbelgeleer-
den en de kerkelijke leiding.
Dat is nogal eufemistisch uit
gedrukt voor de ketterjacht,
verdachtmakingen en veroor
delingen tijdens de modernis-
tenstrijd.
Tegen die kerkelijke verdruk
king in heeft de bijbelweten
schap het pleit gewonnen. En
daarmee natuurlijk veel cre-
diet gekregen als betrouwbaar
baken en gids. Ten koste van
het leergezag. Zoals alle we
tenschap tegenwoordig de
meeste autoriteit geniet.
Daarmee ziet juist de Katho
lieke Kerk zich voor een bij
zonder probleem gesteld. In
deze kerk geldt immers, dat
alleen het kerkelijk leergezag
in staat is de bijbel op de
juiste wijze uit te leggen, om
dat het de waarheid is toever
trouwd.
Maar dat vertrouwen hebben
de wetenschappelijke ontwik
kelingen nou juist aangevre
ten. Dat werkt door, omdat
ook katholieken steeds meer
zelf de bijbel zijn gaan lezen
en bestuderen. De Neder
landse bisschoppen omzeilen
deze problematiek niet in hun
jongste herderlijke brief over
de Heilige Schrift.
Hoe het gevaar te vermijden
dat de bijbel niet op de juiste
manier wordt gelezen? Daar
maken de bisschoppen zich
zorgen over. Want, schrijven
ze, steeds bestaat het gevaar
dat de uitleg van de Heilige
Schrift gebruikt wordt om ei
gen visies en belangen te on
derstrepen.
Is dat een waarschuwing aan
het adres van de gelovigen,
van de wetenschappers? Of
houden ze ook zichzelf en hun
overige collega's in de wereld
kerk deze spiegel voor? Voor
het gesignaleerde gevaar is
het leergezag immers niet im
muun gebleken.
De bisschoppen reiken als op
lossing aan wat in de Katho
lieke Kerk altijd traditie is
geweest: lees de bijbel in de
gemeenschap van de kerk en
in de bedding van de kerkelij
ke traditie.
Een prima leidraad, als ten
minste met kerk niet exclusief
kerkelijk leergezag wordt be
doeld en als de traditie niet
bedoeld wordt als molensteen
om de nek van nieuwe inzich
ten. Het geding om de waar
heid kent op aarde slechts
voorlopige uitslagen. Daar
valt best mee te leven.
Als de 'chip-card' werkelijkheid wordt, hebben we nog maar die
ene kaart nodig - verbonden aan één pincode - voor alle
banktransacties, abonnementen, lidmaatschappen, vaste-klant-wa-
renhttizen en benzinestations.
Een opluchting voor wie gek wordt van die kaartjesmode, niet meer
dan één pincode kan onthouden en voor wie zich al jaren ergert aan
die ijdeltuiten in winkels en restaurants die wel tien plastic kaartjes
uit hun portefeuille schudden, als het op betalen aankomt.
Alleen de fabrikanten van lederen etuis waarin dozijnen cards zo
overzichtelijk kunnen worden opgeborgen, raken van spijt vervuld.
En die ijdeltuiten natuurlijk. (HC)
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem 8.V.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
C. Hamans en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
S 076-236911/Telefax 076-236405.
Telefax redactie 076-236309.
Bezorgklachten en abonnementenadministratie:
(alleen voor edities Breda, Oosterhout en Etten-Leur; overige edities:
zie rayonkantoor)
Afdeling Lezerscontact 06-0226116 (gratis) ma. t/m vrij. 8.00-17.00
uur, zat. 8.00-12.00 uur.
Kantoren:
Bergen op Zoom, Steenbergsestraat 23-23a, (alleen redactie)
01640-37253, fax 01640-40731.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550, fax 01608-17829.
Postadres: Postbus 363,4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 1, 01100-28030, fax 01100-21928.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751, fax 01140-19698.
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14,® 01620-54957, fax 01620-34782.
Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45,® 01650-37150, fax 01650-44929.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Zuidlandstraat 32,® 01150-17920, fax 01150-96554.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen.
Vlissingen, Scheldestraat 7-9, 4381 RP,
S 01184-19910, fax 01184-11446.
Postadres: Postbus 5051, 4380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur.
Abonnementsprijzen per 1 januari 1994
(bij vooruitbetaling te voldoen):
per kwartaal 87.20, per half jaar 173.45 óf per jaar 337.30.
Voor abonnees die automatisch betalen: per maand 29.05,
per kwartaal 84.70, per halfjaar 168.45 óf per jaar 327.30.
Voor posttoezending geldt een toeslag.
Fotoservice S 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882 en bij Teuben, Gin-
nekenweg 7, Breda.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881.
Geboorte- en overlijdensadvertenties maandag t/m vrijdag tot 16.00
uur 076-236881, zondag van 18.30 tot 20.30 uur S 076-
236242/236911.
Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN/AMRO rek. 520538447. i
Door onze correspondent
Mare de Koninck
Washington - Deze week een
jaar geleden werd Bill Clin
ton glorieus ingehuldigd als
de nieuwe president van de
Verenigde Staten. De ver
wachtingen waren hoog ge
spannen. Zijn politieke vijan
den voorzagen vol begeerte
een rampzalig presidentschap
van een overmoedige en on
betrouwbare 'Slick Willy'.
Zijn bekoorde volgelingen re
kenden op groots nationaal
leiderschap van het politieke
natuurtalent uit Arkansas.
En ook de minder emotioneel
betrokkenen in Amerika en
de hele wereld schoven toch
geïntrigeerd naar de rand van
hun stoel om in spanning te
gaan toekijken hoe Bill en
Hillary Clinton het ervan af
zouden gaan brengen.
Nu, twaalf maanden later, heeft
de Amerikaanse president er een
kwart van zijn termijn opzitten
en begint duidelijk te worden
wat de destij dse verwachtingen
waard waren.
Alles wijst erop dat Bill Clinton
geen groots president en ook
geen ramp wordt. En dat hij
daarmee voor vriend en vijand
een teleurstelling en voor de po
litiek afstandelijken een allengs
minder interessant fenomeen
wordt.
Wat hem alleen al de laatste
paar weken als president is over
komen, is in veel opzichten ken
merkend voor hoe zijn hele eer
ste ambtsjaar is verlopen. En het
kan typerend gaan blijken voor
zijn resterende tijd in het Witte
Huis.
Schandalen
Sedert de voorbije kerstdagen
heeft Bill Clinton te kampen ge
had met opgeleefde 'schandalen'
over vroeger seksueel en finan
cieel ('Whitewater-gate') wange
drag, gaf hij een soms briljante
politieke voorstelling ten beste
op zijn reis door Europa, bleek
hij een totaal verkeerde keuze
(Bobby Ray Inman) voor het va
cante ministerschap van Defen
sie te hebben gemaakt en vloog
hij naar Los Angeles om er de
slachtoffers van de aardbeving
de troost van zijn formidabele
sociale vaardigheid te bieden.
Het is Bill Clinton ten voeten uit.
Hij blijft, misschien mede dank
zij zijn regelmatige vertoningen
van politiek meesterschap en in
stinct, voorwerp van publieke
verdenking jegens zijn ware ka
rakter.
En hij maakt tegelijk van het
zijne een presidentschap van met
zoveel sprints en struikelingen
over zoveel bergen en dalen dat
per saldo een sukkelgang over de
alternatieve, vlakke, route effi
ciënter zou zijn geweest. Clin
ton's optreden geeft de indruk
van veel meer 'gedoe' dan daad
kracht, veel meer politieke be
gaafdheid dan opbrengst.
Wantrouwen
Volgens een intelligent colum
nist in de New York Times, Ro
bert Samuelson, is het resultaat
een snel afkalvend - zo het er al
even is geweest - moreel leider
schap en een groot vraagteken
dat de Amerikaanse bevolking
nu plaatst bij 'de relevantie van
Bill Clinton'.
Een wanverhouding tussen be
lofte en prestatie is in de politiek
normaal als men verkiezings
campagne tegen verkregen rege
ringsverantwoordelijkheid afzet.
Fietsers en
moeten zich als
I
En hij heeft - zeer beschei.
belastingverhogingen 4'
voerd (alleen de allerrii
gaan een paar procent mi
komstenbelasting betalen Haag (anp)
dereen heeft de benzine-^ ''.gangers moeten zich ais
en-
Wanneer zij door een auto wor-
n aangereden, draait de auto
mobilist in de meeste gevallen
r de schade op. In elk geval
or 5° pr°cent- En dat systeem
let op de helling, zegt de ver-
L-srechtdeskundige mr. E.P.
Ljt Schuurman uit Breda.
'link Schuurman pleit voor een
volt
gers
autc
zijn
de
clai:
zegt
Een
Fra:
een
weg]
autc
Hoe|
dat
'as
Voor veel Amerikaanse w
men is Clinton's grootste
dienste dat hij inderdaad
minder doet dan sugger
Amerika is na jarenlange m
se begonnen aan een vrij
tuigend economisch herstel
is de normale cyclische
die geenszins Clinton's ven
ste is.
Maar de laatste doet in elk
ook niets (geen grote fiscale
tenverzwaring en nauwel
nieuwe overheidsuitgaven)
het herstel te bemoeilijken
gevolg is het beruchte
kaanse begrotingstekort
'automatisch' flink aan het
ken.
Zo gematigd en minimaal
verandering ('Change!', was"
centrale vekiezingsthema)
Clinton in wetgeving en no,
ke cultuur in Washington '",onze verslaggever
weegbrengt, dat zelfs de h ;utphen - Voor de rechtbank
campagnes (in vooral de ra, Un de 58-iarige Epenaar Art
STSSttS Slachtoffers Jolanda en E*
- traf geëist. Tegen de 56-jarige ir
eëist.
het Witte Huis nu met de
grotesker gaan klinken.
de presid
Grillige draf
Bij dat alles blijft ook het
tenlands beleid van
gekenmerkt door
(Inman, Haïti, Bosnië,
en wat de Clinton-vriemieli
Washington Post onlangs
schreef als 'overdrijvingenen
calculeerde misleidingen'.
en
leert
Het Navo-'partnership for pea
met de oost-Europese landen
suggestie van grootschei
Amerikaanse steun voor
land, de afwisselend
en pacifistische taal
Noord-Korea, het lijken
maal doorzichtige
aanse' pogingen een tekort
versluieren aan visie op en
reidheid tot Amerikaanse leid
schap in de nieuwe
reld(wan)orde.
Tenzij een onverhoedse bi
landse of internationale er
Clinton waarachtig op zijnes]
citeiten gaat testen, lijkt
presidentschap zich in
ge grillige draf te kunnen
voltooien. In een hortende
stotende gang met nu en dan
oogstrelende beweging en
durend belaagd door affaires
'Whitewater' en andere venst
op een persoonlijkheid
ambitie en talent toch authent
ker lijken dan ideaal.
officier van justitie achtte J. F
noord of doodslag op pasgebo- dat
baby's niet bewezen, maar nee
het afbreken van zwanger- geti
happen bij de beide dochters. daa
'egen de ex-man van Jolanda, spri
je 44-jarige Elburger Wouter S.was
4ste de officier 3 jaar en die te c
;raf werd ook geëist tegen de met
1-jarige Epenaar Ad H. Tegen in
beide broers Ronald en Gerrit „Or
an Z. werd 2 jaar gevangenis- wa:
•af en tbs geëist. hac
licier van justitie mr. M. de dod
sprak van een 'enorme ven|
irreur' die op de beide slachtof- dat
■rs is uitgeoefend. „Het kon ze hij
schelen wat ze de slachtof- Ooi
■rs aandeden en het kan ze nog ko:
iet schelen. Vergelding is het de
oofddoel om de slachtoffers va:
v enige genoegdoening te ge- ges
■n. Het verwerkingsproces van het
e vrouwen wordt ernstig gehin- one
ird door de ontkennende hou-
jig van de verdachten.Ov« I
ïjdens de rechtzitting pleitte de beg
«idse hoogleraar psychologi- Ept
ie functieleer, dr. W. Wage- om
voor het vormen van ge- te j
lecialisserde politieteams, die gee
ij ernstige zedenzaken zoals de- de
in Epe het onderzoek moeten da
198)
dreige
a iet
Clinto
i bin»
i de hui
aar,
nvot
ten.
Bill Clinton .meer gedoe dan daadkracht..
Maar bij Clinton, 'de eeuwige
campagnevoerder', blijft zo'n
scheve verhouding ook geduren
de zijn presidentschap het pa
troon.
Met indrukwekkende retoriek
heeft hij vanuit het Witte Huis
de oorlog tegen de misdaad uit
geroepen. Vooralsnog echter
klimmen de moordcijfers naar
nieuwe recordhoogten en heeft
Clinton wettelijk niet meer be
reikt dan" een 'wachttijd' van vijf
dagen (die in de helft van de
deelstaten toch al bestond...)
voor iedere Amerikaanse burger
die een pistool wil kopen.
Even kenmerkend is het over
ambitieuze project om alle uni
versiteitsstudenten een staats-
beurs tot 20.000 dollar per jaar
te geven, welke kan worden te
rugbetaald met evenveel jaren
'sociale dienstplicht'.
Illusie
Clinton houdt nog steeds vol dat
het ervan zal komen. Maar wat
hij door het Congres heeft gekre
gen is een beurs van 4.750 dollar
voor in totaal 47.000 studenten.
Elke waarnemer weet dat het
daarbij zal blijven. In de VS
gaan elk jaar 1,5 miljoen nieuwe
studenten naar de universitei
ten...
Die ervaringen uit het eerste
Clinton-jaar maken dat weinig
Amerikanen intussen nog illusies
hebben over wat het meest aan
matigende regeerproject van hun
nu 47-jarige president is: de in
stelling van een soort nationale
ziektekostenverzekering voor el
ke Amerikaan.
Echtgenote Hillary heeft het
plan knap uitgedokterd. Maar de
solidariteit in het land met de 35
miljoen Amerikanen die thans
FOTO ap
onverzekerd rondlopen is zo ge
ring en het verzet van artsen,
particuliere verzekeraars, medi
sche industrie etc. is zo enorm
dat er opnieuw een fantastisch
vergezicht van Bill Clinton on
bereikbaar zal blijken.
Het is niet dat de nu 47-jarige
president tot nu toe niets heeft
bereikt. Hij heeft na een verbe
ten politieke strijd NAFTA, het
(overigens al door Republikeins
voorganger George Bush geslo
ten) vrijhandelsverdrag met
buurland Mexico, er bij het Con
gres doorgekregen.
Middelmatig
Maar ook als het zo zal gaan.
Bill Clinton over drie jaar
digt als een middelmatig pi
dent die weinig beloften
kunnen vervullen, wil dat
niet zeggen dat hij niet herki
zal worden voor een tweede
mijn.
Vooral als het economisch be
blijft gaan met Amerika, za
1996 (over twee jaar al weer]
rivaal uit de eigen Demon laatsen?"
sche of uit de Republikeinse P:
tij toch heel veel in huis moei
hebben om Bill Clinton te (I
slaan.
Dan kan het nog een
blijken 'irrelevant' in het IV:
Huis te zitten en weinig
kanen een dringende reden
geven om hun president, a
wie het toch vaak aangeos
kijken en luisteren is, te vera
gen.
'agenaar heeft ernstige kritiek
de werkwijze van het politie-
am, dat getracht heeft bewijs
verzamelen voor de beschuldi-
ingen van Jolanda en Evelien,
lij vindt het kwalijk dat over de
ivié-gesprekkéri die politie-
jenten met de verdachten heeft
ihad, niets op papier is gezet,
s is vader Arie B. eens vijf uur
mg verhoord. Maar van dit ge
trek is niet meer weergegeven
,-an 'Ik wens geen verklaring af
leggen'.Wagenaar: „Als wij
iet weten wat er in die vijf uur
Ver tafel is gegaan, hoe moeten
'e de verhoren daarna dan nog
krti
»Am
In zijn encycliek 'Veritatis
splendor', noemt paus Johan
nes Paulus II de verwarring
met betrekking tot goed en
kwaad 'de gevaarlijkste crisis
die onze tijd bedreigt'.
Een constatering die mij uit
het hart is gegrepen. Uit zijn
brief aan de Italiaanse bis
schoppen, waarin hij het op
neemt voor de door schanda
len geteisterde christen-de
mocratische partij (DC),
blijkt echter dat ook de Heili
ge Vader, zijn onfeilbaarheid
ten spijt, ten prooi is gevallen
aan die allesoverheersende
crisis. De waarheid gebiedt
namelijk te zeggen dat mede
door toedoen van de DC de
normvervaging en de daaraan
gekoppelde verloedering tot
ongekende hoogte is gestegen
in Italië. Daartegen behoort
de katholieke kerk, als verde
diger van de nalatenschap
van de apostelen Petrus en
Paulus, op ondubbelzinnige
wijze stelling te nemen.
Helaas doet de paus juist het
tegendeel, door de christen
democraten te prijzen voor
hun 'onbetwiste verdiensten'
die het land economisch tot
bloei hebben gebracht en hen
daarnaast te bestempelen tot
'verdedigers van vrijheid en
democratie'. Een gotspe, om
dat zij - evenals hun socialis
tische regeringspartner (PSI)
trouwens - geen hooggestem
de idealisten blijken te zijn,
maar ordinaire zakkenvul
lers.
In gemoede vraag ik mij ech
ter af in hoeverre Italiaanse
politici daarin verschillen van
ter»
I"'forten °nTb"«
bewerken
aromatisch datde "'et
tlnTehetme,uw
standpunt eens is.
hun Nederlandse collega's.
Ook in ons land zijn corrup
tie-schandalen, smeergeldaf
faires en pogingen tot omko
ping, getuige de aardgasbrief
van Bukman, immers geen
onbekende fenomenen! Hope
lijk verandert dat in dit ver
kiezingsjaar en komt er in
mei een ploeg aan het bewind
met baanbrekende ideeën.
Politici die niet het partij-
maar het algemeen belang la
ten prevaleren en zodoende
een adequaat antwoord we
ten te geven op de normver
vaging, waaronder 'wij-allen'
gebukt gaan.
Langenholte,
Wouter ter Heide
Tot mijn grote verbazing las
ik in De Stem van 11 januari
het volgende bericht: een
nieuw wapen tegen de pijn is
in de strijd geworpen, name
lijk een anti-pijnhorloge. Ik
las verder dat dit horloge
geen kwaad kan en dat, als je
veel op de knop drukt, je
hooguit in slaap kunt vallen.
Dan hoop ik maar dat er een
anti-pijnwekker bestaat, die
je dan op tijd zal wekken.
Al beweren de heren dokto
ren dat het anti-pijnhorloge
geen kwaad kan, ik vrees dat
het laatste beetje wilskracht
dat we nog bezitten, door het
drukken op het befaamde
knopje uitgeschakeld wordt.
Ons onfeilbare biologische
klokje van gehoorzaamheid
zal daardoor stil worden ge
zet.
Oosterhout,
M. Meesters
Peter van Straaten maakt een
tekening. We zien Henk Bin
nendijk in gesprek met een
groepje jonge mensen. Het
gaat kennelijk over normen
en hij vraagt „Dachten jullie
dat de Here God dat leuk
vond, jongens en meisjes. Ha.
dan ken je de Here God nog
niet".
Het is een knappe tekening
en ieder mag schrijven en
tekenen wat hij wil. Resteren
de taboes mogen ook opge
ruimd worden. Weg ermee,
we zijn ruim van geest.
Maar wanneer het gaat om de
geloofsovertuiging van an
dersdenkenden en die met
spotprenten te lijf gaaa' !s ez
iets goed mis. Onverschillig of
het gaat om principiële mo
hammedanen, hindoes, joden,
christenen en noem maar op -
hun geloof is het kostbaarste
Een werkloze veerpont dobbert op het stijgende Maaswater in
de buurt van Venlo. foto anp
wat ze bezitten en ze mogen
daar op hun manier over
spreken! Het is gewoon onbe
hoorlijk daarover de lachlust
op de wekken. Inderdaad,
God vindt dat niet leuk.
Breda,
M. Speijer-Breda
Teneinde herhalingen van de
overstromingen in het Maas
gebied te voorkomen wordt
de kreet om de dijken te ver
sterken of om dijken aan te
leggen steeds sterker. Ik ben
de mening toegedaan dat er
meer keuzes zijn dan er nu
naar voren gebracht worden.
Hoewel een aantal suggesties
hieronder niet volledig bin
nen zijn werkterrein valt zou
Rijkswaterstaat hier wel aan
dacht aan kunnen geven.
Een aantal mogelijke oorza
ken van het hoge water, afge
zien van de zware regenval,
is:
het afnemende humusge-
halte in de bodem en daar
door afname van het water
houdend vermogen. Door het
gebruik van kunstmest en
pesticiden is het bodemleven
de afgelopen tientallen jaren
sterk teruggelopen. Ook drijf-
mest, in tegenstelling tot met
stro vercomposteerde mest,
draagt een steentje bij aan de
afbraak van de humuslaag.
De bodem vermineraliseert
daardoor.
ontbossing en het inzetten
van zwaar materieel in de
landbouw.
het kanaliseren van beken
en sloten.
langzaam dichtslibben van
rivieren doordat de toplaag
van de aarde erodeert.
Het ziet ernaar uit dat deze
oorzaken van hoogwater de
komende jaren niet snel ge
keerd zullen worden. Als een
andere richting ingeslagen
wordt, zal het nog tientallen
jaren duren voordat pijnlijke
overstromingen, veroorzaakt-
door snel afvloeien van re
genwater, tot het verled®
zullen behoren.
Voor de korte termijn
evacueren samen met schade
vergoeding een goede invals
hoek kunnen zijn. Daarnaast
is het noodzakelijk geen boe
renbedrijven op te doeken
Stel de agrariërs in de gele-'
genheid geen gebruik te ma
ken van kostbare mestfabrre-
ken, maar de bodemvrucht
baarheid te herstellen door,
vercompostering van mes'
met stro. Na enkele tientallen
jaren kan men dan waarne
men dat de humuslaag groeit-
Bovendien kunnen de boeren
in dat geval hun werk
meer plezier beoefenen.
Ook herbebossing zal een po
sitieve bijdrage leveren ht
het vasthouden van neerslag
Het uitgekiende stelsel van
beken en sloten voor snelt'
afvoer van water is 'pu'
Meandering van beken en n-
vieren kan positieve effect®
hebben op de stroomsnelheid
Het zou kunnen dat door he
kanaliseren en rechttrekken,
van de Maas en andere rivie
ren het stromingspatroon va'
turbulent naar laminair is g®
gaan" y-j.
Als rijkswaterstaat de beo
ding zou gaan uitgraven,
met parabolische bedding'
en doordachte bochten de
voercapaciteit bij hoog wa'
te vergroten. In de zomer k -
door opvijzelen van het wat
het peil hoger blijven, he
geen een positief effect hee
op uitdroging van de bodem
C.J. Noltee
PM Oosterhout
jolgens Wagenaar, die zijn door
idereen geprezen rapport samen
iet de psycholoog H. Soppe
eeft geschreven, had de politie
ij vader Arie gebruik gemaakt
an 'bijna hypnotische metho
en'. „Ze hebben hem terug ge-
laatst in een situatie van jaren
Pig, maar dat maakt alles erg
rggestief." De hoogleraar denkt
at het zeer wel mogelijk is dat
hst deze zes verdachten, die
reinig verstandelijke vermogens
ebben, onder de verhoordruk
ijn bezweken en zijn gaan ver
laren.
Je 36-jarige Epense politieman
EN JAAR presidentservaring en
n a i ^0e 'e blisters moet beno
P de bestuurskracht van de Ame
?ag is of die terecht is.
!"»ers hebben een voorbeeldfi
's en zijn hoge bomen. Dat
orf -> zijn' 's daarom evident,
drag? Niet gefaald of niets verhei
n,-c< mee samenhangt? Of gaat
Plichten onbevlekt blazoen?
tendens in de Verenigde Stater
"eer benoembaar als ministe
vent Voor een minister dii
st!nee' iustitie is zoiets, naar Ne
nn d Ee.n Nederlandse bewinr
aar* u'mteliike Ordening en Miiiei
ear,! b®schuldigd zou worden, hi
«gen. De baan zou het haar niet k
jnctieVan doen heeft met het v'
fed de Verenigde Staten
Ui ehLi.dige 'politieke correcthei'
en «S aantreden. De normen woi
)eneriAeeds verder aangescherpt
aam!!0 .or|derzoek van de antec
l/at n n'-et a!te zwaar aangereken
ledpri! Jn' 18 in de Verenigde
laarnJ? kans dat de politie!
ovpr n- 3®enszins uitgesloten. Lat
en f„nJe5 kom.t- Anders is er binne
'an h,, J ris te benoemen. Drie
Laat ep?ctm5ester van Achterklapp
(ereid 7^n Jde9enen dia zonder z
Jn de eerste steen te gooiei
V