Is een ramp
soms niet
orgineel
genoeg?'
edden
kost jaai
ijftig m\
Deetman in Indonesië: Knipoog in plaats van vingertjt
S
okale politie
'remier Lubb<
dnister Aider
'Je bent
Nederlander
dus help
je elkaar9
'erk aan de win
BINNENLAND BUITENLAND
UIT HET HART
VAN AFRIKA
FLODDERS
Verboden brom te fietsen
Amsterdamse reclameman Fons Bruijs bedacht slagzin voor Limburg
i
DE STEM
DE STEM
MAANDAG 17 JANUARI 1994
InËSTEM
Mensen die oorlog
voeren hebben
zo hun eigen ma
nieren om Kerstmis te vieren.
Jullie in Europa weten een
beetje hoe dat gaat. De televi
sie zal er wel beelden uitge
zonden hebben van de grana
ten die op Sarajevo blijven
vallen.
In Afrika hebben we niet zo'n
vergrootglas dat de oorlog
comfortabel in huis brengt.
Daar moet je het van horen
zeggen hebben. En is er er
gens iets gebeurd, dan duurt
het vaak een paar dagen eer
je er van hoort.
Zo arriveerde net voor
Nieuwjaar bisschop Paride
Taban in Nairobi. De bis
schop woont en werkt in Su
dan, maar is er door de oorlog
verjaagd en leeft in balling
schap in Nairobi, waar hij via
de Zuidsudanese Raad van
Kerken probeert om vrede te
stichten in zijn vaderland.
Vaak glipt hij Sudan binnen,
per vliegtuig of met een four-
wheel-drive. In dat laatste ge
val rijdt hij bij voorkeur zelf,
net zoals hij ook het liefst zelf
een nieuwe band omlegt als
hij er eentje lek rijdt.
Die trips van Taban zijn ris
kant. Overal liggen mijnen en
op de meest onverwachte mo
menten duiken er straaljagers
op die vanuit Khartoum, de
hoofdstad, opdracht krijgen
om naar willekeur te schieten.
Met de kerstdagen wil de bis
schop altijd bij zijn mensen
zijn. Zo vertrok hij naar Tju-
kudun, een stadje in het ge
bied waar regeringstroepen
en rebellen hun burgeroorlog
uitvechten. Vorige week zon
dag, Tweede Kerstdag droeg
hij daar de mis op voor een
kerk vol mensen. Terwijl hij
vertelde over de Wijzen uit
het Oosten en het Kind dat
vrede op aarde brengt, drong
er plotseling een vaag brom
mend geluid naar binnen. Di
rect daarop schudde de kerk
op zijn grondvesten.
„Bommen, ze hebben met
vliegtuigen vanaf grote hoog
te acht bommen gegooid, zo
maar tussen de huizen," ver-
Door Veldman
telde de bisschop me. Er vie
len geen doden, want zei de
bisschop: „Iedereen zat in de
kerk."
Het kwam er een beetje ach
teloos uit, terwijl hij toch net
aan de dood ontsnapt was.
Terwijl het er bovendien op'
lijkt dat het fundamentalisti
sche bewind in Khartoum het
op hem gemunt heeft, want
toen hij een maand geleden in
Loa was, ook in het oorlogs
gebied, kwamen ze precies op
dat moment ook Loa bombar
deren.
Bommen voor
de bisschop
Toch blijft bisschop Taban die
riskahte missies uitvoeren.
Het is een wonderbaarlijk
mens, want hij kent geen
angst meer. Hij heeft al zo
veel meegemaakt dat niets
hem nog afschrikt en dat zelfs
bommen geen bedreiging
meer vormen en dat hij het
aandurft om dwars door de
linies heen te rijden om bij
zijn volk te zijn.
Toen hij me het verhaal ver
telde over de bommen op
kerstdag heb ik hem gevraagd
of hij bang was geweest. Zijn
antwoord was: „Degene die al
gestorven is, kan niet meer
gedood worden."
Veldman is de schuilnaam van
enkele Nederlandse priesters en
hulpverleners die werken in het
grensgebied van Sudan, Uganda
en Kenya.
Door John O'Mill
Taalkundig is er iets mis met de verbodsbepaling die als titel
boven dit stukje staat, maar de fout tegen het Nederlands doet
niets af aan de duidelijkheid.
Iedere Nederlander begrijpt wat hier verboden wordt ondanks
de onnederlandse volgorde der woorden. De verbodsbepaling
dient te luiden: verboden te bromfietsen, zó dat al niet krom
Nederlands is voor: verboden voor bromfietsers of bromfietsen
verboden.
Een veel grotere zonde tegen de algemeen geldende volgorde der
woorden in het Nederlands is de bekende voorbeeldzin uit het
proefschrift van de anglist Dr. Rilke 'Eurogrammar': 'De brief
die ik mij afvroeg wie gepost heeft'.
Het Nederlands kent een dergelijke verstrengeling van hoofd- en
bijzin niet, maar het is heel gewoon Italiaans. Wederom geldt
dat deze totaal onbekende en zeer onnederlandse woordopeen
volging geen afbreuk doet aan de bedoeling van de spreker. Wie
dat wil doet het de Italianen ook onmiddelijk na, zoals: een
misdaad, die ik me niet kan voorstellen een vrouw ooit zou
begaan.
Hoe komt het nou dat ik zonder moeite zo'n Italiaanse volgorde
kan toepassen op mijn moerstaal en de grootste moeite heb met
het bedenken van een equivalent van: Verboden brom te
fietsen
Ik probeerde en produceerde: Verboden klap te lopen, verboden
mees te muilen, verboden lap te swanzen, zwart te rijden, glim
te lachen. Ik moest toegeven, na kritische analyse van mijn
bedenksels dat ze geen van allen echt gelijkwaardig waren,
semantisch en/of grammatisch. Ga maar na. Ik brom is goed
Nederlands en onderdeel van het werkwoord 'bromfietsen'
maar: ik klap applaudiseer) is ook goed Nederlands, maar
heeft niks te maken met klaplopen of applaudiseren.
Ik brom bestaat, ik mees of ik muil bestaan niet. Ik lap (schoen
of ruit) bestaat wel maar heeft niks te maken met lapswanzen.
Ik zwart is onzin. Ik glim bestaat maar houdt geen verband met
glimlachen.
Mijn interesse was gewekt. Zou 'verboden brom te fietsen' een
uniek voorbeeld zijn van dit type verkeerde verkeerde volgorde
dat toch geen afbreuk doet aan de bedoeling van het verbod
Dat leek me sterk. Ik ging door, maar meer op mijn hoede en
met meer preciesie. De verbodsbepaling: Verboden brom te
fietsen zou niet misstaan op een bordje aan het begin van een
rustiek wandel en/of fietspaadje. Wat zou er nou verder nog op
dat bordje kunnen staan, even goed denkbaar en op de zelfde
wijze fout van volgorde Het heeft me hoofdbrekens gekost voor
ik eindelijk kwam op: Verboden prik te sleeën. In een winter met
veel sneeuw is hetdenkbaar dat het plotseling opduiken van een
prikslee voor of tussen de benen van wandelende bejaarden
botbreuken ten gevolge kan hebben en dat een waakzame
overheid, die liever voorkomt dan geneest, op dit plaats die
verbodsbepaling op het bordje aanbrengt. De mededeling was
zinvol maar was de verkeerde volgorde ook gelijkwaardig aan
die van: brom te fietsen Ja, want: ik prik is even goed
Nederlands als ik brom en maakt ook deel uit van het bestaande
werkwoord 'priksleeën'
Twee voorbeelden van een verbod op een manier van non-moto
risch voortbewegen die daar op dat plekje letsel of hinder zou
kunnen veroor zaken. Zijn deze twee uniek of is er nog een
derde denkbaar?
om deze taalkundig beschouwing taalkundig te eindigen besluit
ik met twee jonge parels aan den kroon onzer oud vaderlandsche
spreecktael: Moet kunne Zeker wete
Hij komt uit Amsterdam, heeft een tweede huis in
Limburg. Hij houdt van Limburg op een Amsterdam
se manier. En hij is een van de bekendste reclame
mensen in Nederland. Dus was hij de aangewezene
persoon om een slagzin te bedenken voor de hulpac
tie voor overstroomd Limburg. Fons Bruijs is er even
betrokken als nuchter over. „We vreten wel hun
vlaaien op, we genieten van hun schitterende land
schap en lopen daar met carnaval olé, olé door de
straten te roepen. Je bent Nederlander dus je helpt
elkaar."
Door Monique Evers
Jf
:s3w.
BruijsLimburgers moeten eens af van hun minderwaardigheidscomplex. Ze wonen goddomme in de mooiste provincitt
Nederland." fotowilu
VELE BIERVILTJES schreef hij vol.
Binnen een paar dagen moest de Am-
De beelden van het bezoek van de
koningin, zijn niet gebruikt in de
campagne voor Limburg.
foto anp
sterdamse reclameman Fons Bruijs een
slogan bedenken voor de actie voor de
slachtoffers van de watersnoodramp.
„Eerst had ik iets van: 'Droog de tranen
in Limburg, Laten we samen de schade
dekken'. Maar toch was dat het niet
helemaal. Op een gegeven moment
dacht ik: waar lullen we eigenlijk over?
Het is gewoon een ramp."
Dus kreeg de campagne, op radio, tele
visie en in de bladen, de slogan 'Help 't
zuiden, 't is 'n ramp.'
Fons Bruijs (48) zit breeduit op de bank
in zijn tweede huis in Schimmert. Een
verbouwde vakwerkwoning met vijf
duizend vierkante meter grond aan het
eind van het dorp. Achttien jaar gele
den kocht hij het als een bouwval. Hij
hééft iets met Limburg.
„Ik was een jaar of zeven, acht en zat
op het internaat in Bunde. Op een
prachtige ochtend, de zon was net op,
liep ik door het Limburgse land. Als ik
later groot ben, ga ik hier een huis
kopen, dacht ik toen. Maar ik had toen
nog geen enkel idee hoe je geld moest
verdienen". Bruijs lacht.
Dat weet hij inmiddels wel. Van zijn
bedrijf Fons Bruijs communicatie pro
jecten bv kan hij goed rondkomen. Hij
bedacht onder meer Even Apeldoorn
bellen, Wherever you go go Texaco en
de nieuwe campagne voor de WD met
de slogan Wat dit land nodig heeft.
Feestdagen
Op 31 december werd Bruijs gebeld
door Philip Noordervliet van het recla
mebureau waar hij wel eens voor werkt.
'Fons, er is iets verschrikkelijks. We
moeten binnen een paar dagen op de
buis met een campagne voor de waters
noodramp in Limburg. Er moet een
filmpje gemaakt worden, we moeten
posters laten drukken en er moeten
advertenties komen. Wat erg hè, nu
gaan je feestdagen eraan, zei hij'.
Bruijs leunt achterover, strijkt voor de
zoveelste keer door zijn haar. „Maar ja,
ik had wat lullige dingen te verwerken
en dacht dat ik die met hard werken
zou kunnen wegspoelen. We schakelden
om te beginnen bekende Nederlanders
in, de bedelprekers noemen we ze. Jaap
Jongbloed, Mark Klein-Essink, Ria Bre
mer en nog een paar anderen. Die
moesten zorgen dat het volk geld zou
storten. Hun monologen zouden moeten
eindigen met Daar ben je toch gewoon
Nederlander voor. Mark Klein-Essink
wilde niet. Ik zei: „Lig niet te zeiken, je
ben toch Nederlander, dat staat toch in
je paspoort." Toen deed hij het toch. En
Ria Bremer maakte er heel truttig van:
'Daar ben je toch gewoon medemens
voor'. Ach ja."
Joop Daalmeijer van Veronica stelde
alles en iedereen beschikbaar voor de
actie: personeel, de studio's, de grafi
sche afdeling en het archief. „Na een
middag in de studio namen Philip en ik
afscheid en besloten allebei nog eens
goed na te denken over een slogan. Op
oudejaarsnacht, om tien over twaalf,
keek ik naar de televisie en hoorde de
directeur van het Rode Kruis tegen de
mensen op het Leidseplein zeggen dat
er dinsdag een actie zou starten voor de
Limburgse slachtoffers. Ik dacht: God
domme dat gaat over mij! Wat moeten
we doen? We hebben nog niks."
Vlaaien
„Eerst had ik allerlei sentimentele slo
gans. Maar toen dacht ik: wat een
flauwekul. Het is goddomme niet niks
wat die mensen in het zuiden is overko
men. Het is een écht een ramp. We
vreten wel hun vlaaien op, we genieten
van hun schitterende landschap en lo
pen daar met carnaval olé, olé door de
straten te roepen. Je bent Nederlander
dus help je elkaar."
Bruijs dacht verder. Hij kon zich nog
goed de watersnoodramp van 1953 her
inneren. „Vooral het geluid van de
noodklokken stond me goed bij. Ik heb
de orginele klanken uit het geluidsar
chief laten halen. Op de beat van die
noodklokken verschijnt steeds een
beeld, in zwart-wit. Daardoor ontstaat
een bepaald drama.
Die beelden spreken voor zich: een man
die met de helikopter gered wordt, een
bijna dood schaap op een bootje, het
aanreiken van een meisje, een huilende
mevrouw bij de deur en een politieman
die roept dat hij niet weet waar hij
beginnen moet."
De beelden met 'Wat leuk dat u er bent,
koningin' en 'Och ja, volgende week
gaan we weer fijn carnavallen' heeft hij
eruit gelaten. „Daar hebben we niets
aan. Ik zit hier wel leuk in mijn tweede
huis maar ik geloof echt dat het heel erg
is. Dat beseffen veel mensen niet. Kijk,
wij laten gewoon .ons huis opnieuw
witten, al kost dat vijfduizend gulden.
(Waar er zijn ook mensen die niet eens
weten waar ze honderdvijftig gulden
vandaan moeten halen voor een rolletje
behang."
Orgineel
Toch is niet iedere Limburger blij dat
het zuiden nu geassocieerd wordt met
een ramp. „Wat een onzin", roept Bruijs
terwijl hij nog eens flink door zijn
haren strijkt. „Er staat niet dat het
zuiden een ramp is. Wat in het zuiden is
gebéurd, is een ramp. Als de mensen dat
niet snappen, moeten ze iets aan hun
taal gaan doen. Limburgers moeten
eens af van hun minderwaardigheids
complex. Ze wonen goddomme in de
mooiste provincie van Nederland. En
mijn slogan zou ook niet orgineel zijn?
Is een ramp soms niet orgineel genoeg?"
Hij staat op, loopt naar de keuken en
komt terug met een sterke pot koffie.
De zoveelste sigaret wordt aangestoken.
„Ik leef altijd heel erg met de mensen
mee. Net zoals nu in Limburg. Die lui
hebben onze hulp nodig."
Voor deze opdracht kreeg Bruijs!
taald. „Ik heb er echt niet veeh
gevangen hoor. Bovendien is mijnj
drage voor giro 777 ook al onderwsg1
Sinds zijn negentiende werkt Bral
zelfstandig. Hij begon als illustrate]
V D, maakte tekeningen voor kin
boeken en brochures. „Ik had al
de gaten dat de manier waarop jij
brengt, bepaalt of de boodschapt
slaat of niet. Zo kwam ik in de recia
terecht."
De Amsterdammer had vooral si
met zijn campagne Even
bellen. Half Nederland roept het
nu na. Toch heeft Bruijns geen zii|
daarover te praten. „Dat vind ik
flauwekul. Je bedenkt zo'n slogai
die slaat toevallig goed aan. Da's
erg fijn, maar het leven gaat door.|
erger me dood aan mensen die
steeds maar beroepen op het succesi
vijf jaar geleden. Nee, dat is
scheidenheid. Dat meen ik echt.
.„venter (anp) - De plaatselijke,
«afhankelijke politieke groeperin-
I verwachten bij de komende ge-
f enteraadsverkiezingen een be-
ingrijke stemmenwinst. •-
baseren hun prognose onder andere
I de groeiende afkeer van de landelij-
f „nlitiek en de maatschappelijke ont-
T ling die leidt tot minder aanhang
„ideologische partijen,
beeft secretaris N. van Kooten van
L„ Haag (anp) - Het herstel van de v
lossen en natuurgebieden in Nederla
kOlO tenminste vijftig miljoen gulden
he maatregelen zijn noodzake
lijk om bos en natuur kans op
Lgfleven te bieden. Ze leveren
B00 nieuwe arbeidsplaatsen op.
|en en ander blijkt uit het Over
levingsplan Bos en Natuur van
het ministerie van Landbouw,
Natuurbeheer en Visserij. Het
ban wordt vandaag gepresen
teerd.
De bossen en natuurgebieden in
Nederland hebben zwaar te lij-
Ken onder de verzuring en ver-
hiesting. Heide vergrast door de
fceerslag van stikstof, terwijl
ossen langzaam afsterven door
-mmoniak. Daarnaast lijdt de
latuur, ondanks alle recente
keerslag, onder de gevolgen van
lerdroging. Door verlaging van
het waterpeil en onttrekking van
het grondwater verdwijnen veel
planten, en daarmee ook dieren.
|Iet name de landbouw is ver
antwoordelijk voor de verzuring,
ïerdroging en vermesting. Maar
tok de industrie, het verkeer en
8e huishoudens hebben hun aan-
Reel.
tooral de uitstoot van ammoni-
ik door de veehouderij heeft een
jernietigend effect op bos en
Betuttelend
Goede reclame is volgens Fons Br|
gebaseerd op de klassieke uit
ten: mensen willen net zo zijn als ai
ren, ze willen gerespecteerd worden, 1
willen ergens bij horen en ze mll|
winnen.
„Wat ik zo erg vind, zijn die PosttaJ
spotjes. Alleen al het feit dat de o
heid zoveel geld uitgeeft aan zotl
onzin. Ze zijn zo vreselijk betuttelenif
Een leuke reclame vind ik die i
PTT. Die brengt het bij u thuis. H
leuke mensen werken er bij de i
denk je dan. En wat zijn ze allen
vriendelijk. Wat fijn dat je lekker b
gaan slapen terwijl die mensen je pi
veilig in Toronto afleveren. En daii]
werkelijkheid: je komt op het
toor om een kerstpakket te verzend
en dan word je aangekeken met eent:
van: Oh nee hè, daar heb je er weers
een. Vervolgens mag je op de gi
doos gaan zitten dichtplakken.
de campagne, maar veracht 1
drijf."
Door Jan Greyn
Yogyakarta - Kamervoorzit
ter Wim Deetman knijpt
soms beide ogen tegelijkertijd
dicht - als iemand die niet
kan knipogen. Dat is Deet-
mans manier om te laten
merken dat hij vindt iets
leuks, snaaks of gewoon iets
verstandigs gezegd te hebben.
Zijn op het Binnenhof fameu
ze 'dubbele knipoog' is in
middels ook in Indonesië be
kend.
Het liefst reserveert de Kamer
voorzitter zijn hoogst persoonlij
ke vorm van lichaamstaal voor
informele doeleinden. Een enke
le keer sluipt het er bij de toch
uiterst berekenende Deetman
door, zoals de Indonesiërs merk
ten. De dubbele knipoog bena
drukte daarmee de hoge graad
van vriendschappelijkheid, die
de Nederlanders meebrachten
naar de voormalige kolonie.
Voor de Indonesiërs was het een
opvallende ervaring. Geen opge
heven vingertje a Ta Pronk dit
maal, ook geen bevlogen preken
over de trieste toestand van de
mensenrechten en over wat er
allemaal verder nog mis is in
Soeharto's republiek. Maar het
behoedzame gezelschap fractie
leiders en twee senatoren onder
leiding van een nog voorzichti
ger Tweede-Kamervoorzitter ko
zen voor een andere benadering.
„We konden niet anders gezien
de geschiedenis," zou Deetman
aan het eind van de reis zeggen.
Bij vertrek naar Jakarta was de
kamerdelegatie vast van plan de
verstoorde verhouding tussen
Nederland en Indonesië niet ver-
i
v V /"V* •-
ij.r
Deetman koos als leider van de Indonesië-delegatie voor de
voorzichtige benadering. foto de stem/johan van gurp
der het slop in te helpen, inte
gendeel. De fractieleiders Brink
man, Wöltgens en Van Mierlo en
WD-vice-fractievoorzitter
Dijkstal tastten in hun arsenaal
minzame lachjes en amicale
glimlachjes - en Deetman hield
zijn dubbele knipoog paraat. De
Haagse verhoudingen moesten in
Jakarta wijken voor het interna
tionaal belang.
De Indonesiërs moesten vriende
lijk worden gestemd, maar dat
was absoluut niet nodig; alleen
Soeharto toonde zich ver boven
het Nederlands Kamerlid verhe
ven. Eigenlijk gedroegen de In
donesiërs zich zelfs een beetje
Nederlands, open en recht door
zee; de delegatie was er blij
verrast mee, zoals WD-vicefrac-
tievoorzitter Dijkstal verwoord
de.
Soeharto stond niet toe dat er in
het presidentiële paleis een dia
loog zou komen, en al helemaal
niet in het Nederlands, maar zijn
ministers en zijn parlementariërs
vertelden honderduit. Zelfs de
povere situatie van de mensen
rechten werd erkend.
Door hun spontane aanpak
hoopten de Indonesiërs wellicht
de Nederlanders bij voorbaat
een wapen - 't vingertje, hoe
klein ook - uit handen te slaan.
Maar het was het wapen dat de
Haagse delegatie maar mondjes
maat en liever niet wilde gebrui
ken. Omfloerst spraken de land
genoten van Pronk over de
schending van de mensenrech
ten, waarvan ze - zeiden ze in
reacties achteraf tegen de Indo
nesische pers - wel wilden gelo
ven dat er verbetering op komst
was.
Intern had de delegatie intussen
veel gesprekken over de meest
gewenste wijze van aanpak, ze
ker toen bleek dat de gasten een
diplomatiek aanvalsscenario
hanteerden; zoals het pr-offen-
sief over het regenwoud. Maar
meningsverschillen bleven bin
nenskamers en Deetmans lijn
werd gemeengoed. Van Mierlo
overwoog dat een openlijke ruzie
in de delegatie funeste gevolgen
zou hebben voor de delegatie.
Verdeeldheid zou zwakte bete
kenen.
Even zorgde het bezoek dat Pv
dA en D66 wilden brengen aan
'Poncke' Princen - de mensen
rechten-activist, die volgens de
oud-strijders een verrader is -
voor een hevige verstoring in de
delegatie, maar dat verdampte
onder de tropenzon.
Toch bleven van het 'dissidente'
bezoek van Van Mierlo (Wölt
gens moest plotseling naar Ne
derland terugkeren vanwege de
begrafenis van Dales) enkele sto
rende vochtplekken hangen in de
delegatie. Deetman wilde niet
eens van Van Mierlo horen wat
er besproken was met Princen.
Met het vertrek van Wöltgens
ging ook de zalvende factor in de
delegatie weg. De PvdA-fractie-
leider fungeert in het gezelschap
van fractieleiders immer als een
soort brug tussen Brinkman en
Van Mierlo. Dat zou ook met het
oog op de komende verkiezingen
zijn nuttige kanten kunnen heb
ben gehad. De sfeer bleef welsis-
waar hartelijk, maar het contact
was naar het leek niet meer dan
oppervlakkig.
Nóg minder diepte had het con
tact van de delegatie met presi
dent Soeharto. Dat bezoek was
met de meeste ceremoniële poe
ha omgeven, maar leverde niets
op dan één lange en één korte
monoloog. De Indonesische pre
sident vertelde zijn gasten zo
uitgebreid over de goede bedoe
lingen van zijn land met het
tropische regenbos, dat delega
tieleider Deetman niet veel over
bleef dan razendsnel wat onder-
werpjes aan te snijden.
Soeharto reageerde niet, met
woord noch gelaatsuitdrukking.
Ook niet op de constatering van
Deetman dat met het stoppen
van de ontwikkelingsrelatie tus
sen Nederland en Indonesië ook
samenwerking op andere terrei
nen ging stagneren; behalve de
economische activiteiten over en
weer, want die namen juist toe.
De delegatie kon zoekend naar
lichtpuntjes slechts constateren
dat het al als een erkenning
mocht worden beschouwd dat
niet alleen Deetman in audiëntie
werd ontvangen.
Vliegensvlug gingen de fractie-
heide,
van de
welijks
periode
maatre
aanges
dities
ernstig
tuurki
Om te
bos en
ven, zi
dig. In
en N:
welke
Daarvc
jaar at
trokke
bedrag
1996 t<
miljoei
bedrag
schrijc
Het leej
op aar
effectei
lijks
Daarb
maaier
bagger
er reke
veel mt
)en Haag - Premier Lubbers heef
lilieubeheer een bestraffend tikje gej
openbaar had betoogd dat de verhog
voor de glastuinders gewoon moet doo
„Daar gaat hij niet over," gispte
rremier Lubbers in het NOS-
journaal.
Iet is de tweede maal in enkele
lagen dat de premier één van
rijn bewindslieden terechtwijst
Jver diens bemoeienis met de
iardgastarieven.
lerst werd minister Bukman be
rispt, omdat hij 'staatsrechtelijk
onjuist' heeft gehandeld met een
[amice-briefje' aan zijn collega
ïdriessen van Economische
'aken. Daarin drong Bukman
lan op een uitstel met een jaar
'an de tariefverhoging, ten einde
ie CDA-aanhang onder de tuin
iers niet te veel te vervreemden
ran het CDA.
Iders werd erop gewezen dat
iet de minister van Economische
laken is die hierin een eerste
rarantwoordelijkheid heeft,
ïdriessen pleegt vervolgens al-
lereers
van
het k
Lubbe
Overig
geen r
te tree
fout e
de pre
Vice-p
het 'b
Bukmi
tegen
gaspri
hij vi
zaak
Verwi
merkil
zei Ko
niet fi
niet",
geken
man v
leiders door het tropische fcj
Van de ene naar de andere r"
nister, van de ene naar c
plichtpleging, van het ene
naar de andere toespraak.
moest allemaal de goede wil ij
nen van Nederland, dat si
naam in Indonesië wil herstel!t
Dat is goed voor Indonesië, ij
de onbescheiden verklan"
maar misschien nog we'
meest voor Nederland zelf.
Want van lieverlee ontstaat'
omslag in de relatie met
democratische, onderontwil®]
de landen. Nederland beseP
met het hardvochtig kritis
van minder democratische
den niet altijd even goede i
taten worden bereikt. De i
nationale invloed van het W
land aan de zee is daarvoor j
gering. In het kielzog va»
Verenigde Staten - waars
harto echt mee praat - vall®j
Indonesië wellicht betere f
taten te bereiken.
Als NeSerland in Indonesië
nieuw thuis raakt - ditmaa <1
gast - kan dat gunstige econ "1
sche effecten opleveren. M
sië is een belangrijke pa
van het groeiende Zuidti J
Aziatische handelsgebied. 9
donesiërs lieten de delegati
den dat ook fijntjes weten, *j
mee de rollen een beetje we
omgekeerd.
Aan het eind van de reis
kamervoorzitter Deetman
een oppervlakkige indruk g
van zijn bezoek. Hij behiel
behoedzaamheid, ondank
morrende Van Mierlo, to
laatst. „We moeten zorge^
voor verrassingen kolf®
staan," zei de delegatie'®
Hij keek rond en kneep
ogen dicht.
ERTROUWEN IN de politie heeft nog
e Nederlandse bevolking en dat ondan
iphtiebeleid goed gaat in dit land. Dat
,le de overleden minister Dales na haar
•6 had het onmogelijke klaar gespeeld,
«vergeefs gesproken over reorganisat
Wspolitie. Mevrouw Dales had die gef
,us een grotere veiligheid stond voor de
6 praktijk van alle dag vertelt iets a
uwelijks iets positiefs van de regiopi
eer agenten in het straatbeeld, er wo
overvallen of bedreigd en er wor
hir?en °P9e'0St- En dat is wat de bur
d J10"1 dat de politie beter georganise
m B.estr'iding van de grote misdaad, c
ieii karakter van de georganiseerde
lp paar meer surveillance is er niet.
kom tPOSten 'n kleinere plaatsen zijn
od van de regiopolitie, service gaat
(im„ ?tere gebieden, gerichte systeem
iTnt? va.n veiligheid daalt daardoor,
ziin ï°?.r 11 hie|P een handige agent c
loivmj met sleutels erin in het slot
aantal if" en 9ewonde dieren af. Nu ka
War orPsen weten. De nieuwe regio
he nnr?°r Tr'' maken. Moet men dan ve
dan w uniet lan9er als zijn beste vrien
Er is 00rheen. geholpen en beschermd
veel o 6e-n n'euwe minister van Binner
maa ®.rvar|ug als baas van de politie i
Iziin kan hij natuurlijk weinig
vanfn ste-t' mede gevraagd is omda
poiitic,rrn.aat is' dan weet hij wat hem te
0raanisa!ft a"een praat' ver9adert er
verwarh! ri maar zich daar vertoont w;
ht- De straten op, de wijken in.
