VNU koopt mediagroep in VS
4Geen prijzenslag onder makelaars'
es:
KORfl
Lose:
veel
>or
isten-
^-
Irak blijft aanbod
olieverkoop afwijzen
Distribueren zonder te tillen
Autofabrikant NedCar verwacht opleving
Zadelhoff: 'Toename
leegstand kantoren'
249
Koersval VNU; beleggers schrikken van uitbreiding aandelenkapitaal
'Prijzen van huizen tot drie ton stijgen te sneF
Strengere regeling verlaagt
°vercapaciteit binnenvaart'
ECONOMIE
NVM laat vaste tarieven bij bemiddeling aan- en verkoop huizen los:
Vakbonden delen optimisme niet
ECONOMIE KORT
PARI 1994
ffiosi
twee acties teSP„
Jarresteerd. In J!
lerden 85 mensen
Ian de Siciliaansp
In Napels tegen de
Be de politie nog
ZATERDAG 15 JANUARI 1994
ld Nasa
iie van de Mats
lij de Amerikaanse
lee commissies die
^an de ruimtesonde
i werd v°rig jaat
ban om Mars was.
„onze verslaggever
j - Makelaars in West
kant en Zeeland verwach-
.aiet dat er een grootscha-
prijzenslag ontbrandt nu
t vaste tarieven worden los
laten.
.vaste tarieven van makelaars
L bemiddeling bij aan- en
ktkoop van huizen worden per
februari afgeschaft. Dat heb-
ei de makelaars, verenigd in de
HM, besloten onder druk van
ministerie van Economische
j.en. Staatssecretaris Van
ijov van Economische Zaken
id'vorig jaar op aandrang van
nissel aangekondigd dat vele
iniskartels in Nederland verbo
orden worden.
ten
bland zijn gisteren
botste frontaal met
lllijk in brand, k
lumka in een rivier
p botsing gisteren
P een onbewaakte
leven gekost. 39
|nen zeer ernstig.
landers
■ermorgen licht go
Ijk is gesticht door
Trangestoken in een
p in Ludwigshafen,
in. Drie gewonden
len. De politie zegt
n
ierlij
et Duitse parlement
eind deze eeuw naar
len. Kohl heeft 2009
flarij en de ministe-
beslissing van de
verrassing, omdat
|r is van de overstap
brd taant
I houding van Pales-
net Israël toont aan
Is 45 procent van de
Tinen en 40 procent
h geen mening. Een
Ie ondertekening van
lot 69 procent voor-
lenstanders.
[voor een gezin*,
500,-
f 2.984,-
Jpijen
f 3.633,-
f 649,-
114,12 en 10 jaar),
hle premie AWBZ
bij OHRA.
iektekostenverzekenng. 8
offerte
M/V
um partner:
um 2e kind. fl
I
0215150194
:vfc geneeswijzen,
nfonds.
ostzegel naar
k 6800 ZA Arnhem. p
tkering bespaart iral
geen winst nastreeft-
t premie betaalt,
complete dekking-
alternatieve genees-
ng. En nog veel meef-
Dus vul de bon in-
uur en zaterdag tot
Tiand.,
De NVM, Nederlands grootste
makelaarsvereniging, is Van
Rooy nu voor geweest. De NVM
kan haar leden in de toekomst
alleen nog maar prijzen advise
ren, maar die zijn niet bindend
meer. De adviestarieven zijn
overigens gelijk aan de bestaan
de tarieven. Voor een doorsnee
huis van twee ton blijft het tarief
1,85 procent van de verkoop
prijs.
Volgens secretaris O. Smit van
de NVM-afdeling West-Brabant
hebben makelaars lang dwars
gelegen omdat 'doorzichtigheid'
van het tarief altijd een belang
rijk uitgangspunt is geweest.
„De consument wist altijd waar
hij aan toe was. Dat is nu niet
meer het geval en het is nog
maar helemaal de vraag of hij
daar beter van wordt."
Smit, tevens algemeen directeur
van Meeüs Makelaars in Breda,
ziet echter ook voordelen in de
vrije tarieven. „We zullen meer
dan ooit onze kwaliteit duidelijk
moeten maken. Dat kan leiden
tot een zekere verbetering van
de efficiency in deze branche.
Daarnaast zal het publiek steeds
bewuster kunnen vergelijken."
Dat er uiteindelijk grote winst
voor de consument te behalen
valt, betwijfelt Smit ernstig.
„Voor woningen die goed in de
markt liggen en waar we dus
minder voor hoeven te doen, zou
best wel eens wat minder kun
nen gerekend. Maar het omge
keerde zou even goed kunnen. In
tijden dat de gemiddelde door
loopsnelheid van huizen wat
minder is, gaan de prijzen weer
omhoog."
Ook voorzitter M. Faasse van de
NVM-afdeling Zeeland voorziet
geen grote verschillen in de ta
rieven. „En als die er al komen,
denk ik zelfs dat ze eerder hoger
zullen worden dan lager. Onze
prijzen zijn op dit moment de
goedkoopste in de wereld. Waar
wij twee procent rekenen, is dat
in de Verenigde Staten zo'n zes
procent. Om nog kostendekkend
te kunnen werken, kunnen we
eenvoudig niet veel lager gaan
zitten."
Een grote concurrentieslag on
der makelaars blijft wat hem
betreft dan ook uit. „Ik zie niet
veel makelaars die straks vier
procent gaan rekenen, evenmin
als collega's die het voor één
procent zullen gaan doen. Dat
soort avonturiers selecteert zich
zelf toch uit. Uiteindelijk kiest
de (ver)koper voor betrouwbaar
heid en kwaliteit."
De Vereniging Eigen Huis voor
ziet een daling van de makelaar-
starie'ven nu er een einde is ge
komen aan wat zij noemt 'het
tarievendictaat van de NVM'.
Bovendien zal concurrentie er
volgens Eigen Huis toe leiden
dat makelaars hun dienstenpak
ket zullen aanpassen aan de,
wensen van de consument.
nonze redactie economie
laarlem - Uitgever VNU neemt voor 430 miljoen de
Imerikaanse mediagroep BPI over. Daartoe behoren
«aangevende vakbladen als Billboard en Hollywood
leporter. VNU betaalt de overname door drie miljoen
iandelen uit te geven, een uitbreiding met twintig
irocent.
verschijnt wekelijks in een op
lage van circa 50.000. Lezers en
adverteerders zijn professionals
in de muziekindustrie. Hol
lywood Reporter verschijnt vijf
maal per week met ongeveer
25.000 exemplaren en richt zich
tot de vaklieden in de film- en
amusementswereld
Tot de kroonjuwelen van BPI
rekent VNU ook 'Adweek', een
vakblad voor de 'creatieven' in
het advertentiewezen. Tot de
stal van BPI behoort nog een
zestiental andere uitgaven over
muziek, architectuur, design en
dergelijke. De onderneming om
vat ook een aantal gespeciali
seerde databanken.
Volgens een woordvoerder van
het Haarlemse mediaconcern zal
de goodwill die in de overname
prijs zit, geen invloed hebben op
de winst. Want bij de uitgevers
is het sinds enige tijd gebruike
lijk de waarde van titels en der
gelijke deels als bezitting op de
balans te zetten.
VNU noemde BPI gisteren 'een
goed winstgevend bedrijf' maar
wilde geen cijfers noemen. Wel
verklaarde het concern dat de
winst per aandeel - rekening
houdend met de uitbreiding van
het aandelenkapitaal en met in
achtneming van de huidige eco
nomische situatie - in 1994 zal
stijgen.
Onlangs werd bekend dat VNU-
bestuurder mr. R. van den Bergh
zich voorlopig volledig op de
Amerikaanse activiteiten zal
richten. Onder zijn leiding zal
BPI worden ingepast in de be
staande VNU-operatie in de Ver
enigde Staten. De Haarlemse on
derneming exploiteert daar een
aantal databanken over marke
ting, media, financiën en chemie.
Deze 'Business Information Ser
vices' waren tot dusver goed
voor ongeveer eentiende van de
concernomzet.
K aankondiging veroorzaakte
m scherpe koersval op de Am-
[erdamse effectenbeurs, waar
eleggers schrokken van de ster
euitbreiding van het aandelen-
apitaal. VNU is onder meer
jtgever van Dagblad De Stem.
PI was grotendeels in handen
Bi de investeringsmaatschappij
oston Ventures, die zich toelegt
beleggingen in de media- en
inusementssector. Het bedrijf
eelt 800 mensen in dienst en
een omzet van ongeveer
250 miljoen. VNU heeft (exclu-
iel de vorig jaar afgestoten
Irukkerijen die een omzet had-
len van een half miljard) een
nzet van ongeveer twee miljard
ilden.
loor de overnamesom te finan-
vn met een uitgifte van aan
één (verwachte opbrengst on-
eveer een half miljard gulden),
de verhouding tussen eigen
trmogen en schuld nog wat
anen verbeteren. Volgens
HU zal de winst per aandeel
riante de groei van het aande-
enkapitaal in 1994 kunnen toe-
lemen.
ianvankelijk liep gisteren de
«irskoers van VNU nog op
laar een record van 182,50. Na
iet overnamebericht viel de
loers terug naar 176,50.
tealisten wezen gisteren op de
wakke reputatie van VNU over-
mes in de professionele sector,
name in de Verenigde Sta
in. Hoewel de uitbreiding van
aandelenkapitaal met een-
lijide volgens VNU niet tot een
laimg van de winst per aandeel
öt, zijn beleggingsexperts er
liet zeker van dat de prestaties
®VNU hierdoor zullen verbe
ten.
De belangrijkste uitgave van BPI
5 het muziekvakblad Billboard,
»k bekend van de 'Top-100' in
ie popmuziek. Het tijdschrift
few York (ap) - Irak blijft het
Ktmalige verkoop van olie.
fe Irakezen beschouwen het als
j® inbreuk op hun soevereini-
°m onder VN-voorwaarden
tJe te moeten verkopen. De VN
™en dat Irak voor 1,6 miljard
War olie verkoopt en de op-
tengst besteedt aan voedsel en
Medicijnen.
Pe ^-Veiligheidsraad zal het
™oelsembargo tegen Irak vol-
Pde week waarschijnlijk met
half jaar verlengen. Met de
•toerkoop hadden de VN ook
deel van de schadeclaims
j'en betalen die bij de organi
se zijn binnengekomen,
anaf apni zai de VN-commis-
sa j de riaims beoordeelt,
"•'«vergoedingen uitkeren
'au
de Oud voor Nieuw-re-
De Vervoerscommissie
buim i. EuroPees Parlement
ting maandag in spoedzit-
irV® rapport. Die
:p Heboden omdat de hui-
kracht, ?g' die in 1989 van
Sti Zli_ erd' °P 28 april afloopt,
i nieuwe schepen toege-
fc'wSSpv™t8ellik»
Een werknemer bij het V&D-distributiecentrum in Utrecht stofzuigt nog snel even een sorteereenheid. Gisteren werd het
gemoderniseerde centrum in gebruik genomen. Volgens V&D biedt het een Europese primeur: het is een sorteer- en verdeeleenheid
voor liggende confectie, rechtstreeks bestuurd door een computer. Via deze installatie is het mogelijk om goederen vanaf binnenkomst
tot vertrek verzend-klaar te maken en te versturen naar de 61 warenhuizen zonder te tillen. foto anp
VN-aanbod afwijzen voor de
aan individuele gedupeerden.
Het totale aantal vorderingen
voor geleden schade door de
Golfoorlog beloopt 2.335.000.
De commissie zegt voorrang te
zullen geven aan 1.100 claims
vanwege overlijden of ernstig
letsel, waaronder psychisch leed.
In Nederland hebben bedrijven
en particulieren voor een bedrag
van ruim een half miljard gulden
aan schadeclaims ingediend.
De commissie heeft voorlopig
maar de beschikking over een
bedrag van 5 tot 6 miljoen dol
lar, afkomstig van Iraakse tegoe
den in het buitenland waar be
slag op is gelegd.
Den Haag (anp) - Bestaande eengezins
woningen tot 300.000 gulden dreigen ten
opzichte van vergelijkbare nieuwbouw
te duur te worden. Deze waarschuwing
liet voorzitter B. van Groenigen van
Nederlands grootste makelaarsvereni
ging NVM gisteren horen tijdens de
nieuwjaarsbijeenkomst van zijn organi
satie in Den Haag.
Woningen tot drie ton werden het afgelopen
jaar gemiddeld 13 procent duurder. Boven
de drie ton nam de prijs met slechts 3
procent toe. Oorzaak van deze snelle prijs
stijging is de aanhoudende vraag naar koop
woningen ondanks een verslechterende eco
nomie. Stijgende huren en een lage hypo
theekrente doet de vraag naar een eigen huis
toenemen.
Het tekort aan beschikbare woningen drijft
de prijs met name in het duurdere midden
segment verder op. Volgens de NVM moeten
er snel meer woningen tussen de kwart
miljoen en 3,5 ton worden gebouwd om de
prijsstijging af te remmen. Huiseigenaren die
nu in huizen onder de drie ton wonen,
kunnen dan gemakkelijker doorstromen
naar een duurdere woning.
De beschikbaarheid van goede bouwlocaties
is volgens de makelaars van groot belang om
de knelpunten op de woningmarkt op te
lossen.
Van Groenigen maakte bekend dat de 75.000
woningen die in 1993 via NVM-makelaars
werden verkocht gemiddeld 9 procent in
prijs stegen tot 212.400 gulden ten opzichte
van 194.800 gulden in 1992. In Noord-Bra
bant zijn de woningen gemiddeld 222.500
gulden waard, een stijging van 10,5 procent.
In Zeeland daalden de woningprijzen met
anderhalf procent. Het gemiddelde prijsni
veau is daar nu f 171.500.
Die daling heeft een technische reden. Het
afgelopen jaar zijn er heel wat Zeeuwse
makelaars als lid toegetreden. Die werkten
echter vooral op het platteland, met veel
relatief goedkope woningen in verkoop. Dat
drukte het gemiddelde van heel Zeeland,
aldus de NVM-voorzitter.
In 1993 wisselden 11 procent meer woningen
van eigenaar dan in 1992. Het aantal dagen
dat een huis te koop staat liep terug van 81
dagen in 1992 tot 66 in 1993.
Naag (anp) - De structurele overcapaciteit van 15 procent
üe Europese binnenvaart is alleen terug te dringen als de
le e"ngsregeling Oud voor Nieuw met vijf jaar wordt ver-
g en danig wordt aangescherpt. Nieuwbouw zou alleen
g mogen als schippers in ruil oude schepen met een grotere
nage naar de sloop brengen.
val EuroParlementariër L
slag r>er ^aa' (SCïP) in een ver-
s,a8overdeOnri
Van der Waal stelt dat strengere
saneringsregels noodzakelijk
zijn om nieuwbouw in de bin
nenvaart te ontmoedigen.
Volgens hem had de Europese
commissie al eerder moeten in
grijpen. Schippersorganisaties
en enkele binnenvaartlanden
drongen in 1992, toen de econo
mie verslechterde, al aan op
maatregelen om de overcapaci
teit van 15 procent terug te drin
gen.
Van onze redactie economie
Born - Autofabrikant Ned
Car in Born verwacht dit jaar
15.000 Volvo's meer te kun
nen bouwen dan vorig jaar,
toen de produktie niet boven
de 80.000 stuks uitkwam.
Die forse produktiestijging is
niet alleen nodig omdat de on
derneming dit jaar verwacht
7000 auto's meer te verkopen
dan vorig jaar, maar ook om de
door werktijdverkorting sterk
teruggelopen voorraden weer op
te vullen.
Dat heeft voorzitter F. Seven-
stem van de raad van bestuur
van NedCar gisteren gezegd in
een toelichting op de voorlopig
jaarcijfers van 1993. Hij ver
wacht dat NedCar door die bete
re verkopen in 1994 140 miljoen
gulden meer inkomsten zal heb
ben dan vorig jaar.
Sevenstern baseert zijn optimis
me op de verwachting dat de
autoverkopen dit jaar licht zul
len aantrekken, vooral in landen
waar NedCar traditioneel sterke
posities heeft: Engeland, Zweden
en Nederland. Ook gaat hij er
van uit dat de onderneming in
toenemende mate auto's buiten
Europa weet te verkopen, onder
meer in Australië.
Omdat de onderneming tevens
versneld het personeelsbestand
met nog eens 400 man gaat in
krimpen en over een breed front
het mes zet in de kosten, verbe
tert het resultaat volgens Seven
stern in 1994 met nog eens 100
miljoen gulden.
De totale verbetering van het
resultaat dit jaar met 240 mil
joen gulden moeten er volgens
hem toe leiden dat de onderne
ming dit jaar min of meer quitte
speelt. Vorig jaar werd nog een
verlies geleden van naar schat
ting 220 miljoen.
Prullenbak
De vakbonden delen het opti
misme van Sevenstern niet. „Het
is nog maar de vraag of de markt
de groei zal vertonen die Seven
stern verwacht. Er hoeft maar
iets te gebeuren of de prognoses
kunnen de prullenbak in", zei
bestuurder H. van Rees van de
Industriebond FNV. Hij ver
wacht dan ook dat NedCar nog
een bijzonder moeilijke periode
tegemoet gaat, voordat in de
loop van 1995 de produktie van
Mitsubishi-auto's in Born be
gint.
Sevenstern noemde 1993 een
dramatisch jaar voor de auto
branche. De verkopen daalden
met 15 procent. NedCar wist de
schade nog beperkt te houden
tot 8 procent. Daar stonden vol
gens hem echter extra tegenval
lers tegenover in de vorm van
koersverliezen als gevolg van de
harde gulden (180 miljoen) en de
sterk gedaalde produktie (70
miljoen).
Dat extra verlies heeft NedCar
volgens Sevenstern vorig jaar
volledig weten weg te werken
door extra besparingen en sane
ringen, waardoor het bedrijf uit
eindelijk nog iets minder geld
verloor dan In 1992, toen 243
miljoen werd verloren. „Een
prestatie waarvoor wij ons niet
hoeven te schamen als ik de
Europese auto-industrie om me
heen bekijk. Zonder deze in
spanning was het verlies in 1993
opgelopen tot bijna een half mil
jard miljard gulden."
Zorgwekkend
Sevenstern verheelde evenwel
niet dat de financiële positie van
het concern zorgwekkend is. Zo
moet het bedrijf bovenop alle
reeds in gang gezette inkrimpin
gen en besparingsmaatregelen
op de langere termijn nog eens
370 miljoen gulden zien te be
sparen.
Dit bedrag moet de komende
jaren terugverdiend worden om
ervoor te zorgen dat de produk
tie van de 400-serie over een jaar
of vier uiteindelijk zonder ver
lies kan worden afgesloten. Ned
Car wil dat het personeel aan die
schuldsanering meebetaalt door
een loonoffer van 20 miljoen
gulden. De rest moet komen uit
Kok
foto de stem/jouan van gurp
Rabobank: 'Verdere koersstijgingen'
Utrecht - De Europese effectenbeurzen staan aan de vooravond
van een periode waarin zich verdere koersstijgingen zullen
voordoen als gevolg van de lage rente. De korte rente zal naar
verwachting spoedig onder de lange rente duiken en vervolgens
uitkomen op niveaus zoals die momenteel in de Verenigde
Staten gelden. Dit stelt de Rabobank in haar maanduitgave 'Ups
and Downs'.
Een deel van de Europese spaarders zal, denkt de Rabobank, als
ze worden geconfronteerd met geldmarktrentes lager dan 4
procent de sprong naar hoger renderende obligaties of aandelen
wagen. Aandelenbeléggingen zullen waarschijnlijk beter rende
ren dan obligatiebeleggingen. Beide zullen echter goede rende
menten laten zien.
Staat geeft weer 30-jarige obligaties uit
Den Haag - Er komt een ver
volg op de uitgifte van dertig
jarige staatsleningen. Minister
van Financiën Kok stelt op 20
januari weer de inschrijving
open op de 7,5 procent staats
lening met aflossing in één
keer op 15 januari 2023. Ver
vroegde terugbetaling is niet
toegestaan.
De inschrijving geschiedt vol
gens het tendersysteem, wat
wil zeggen dat de inschrijver
aangeeft tegen welke koers en
voor welk bedrag hij obliga
ties wil. Vervolgens bepaalt de
agent van Financiën in Am
sterdam' tegen welke koers en
in welke aantallen de stukken
aan de inschrijvers worden
toegewezen. De omvang van de lening en de koers van uitgifte
worden derhalve na inschrijving vastgesteld. De uitgifte dient
voor de dekking van de financieringsbehoefte van het rijk in
1994, die op f 51,1 miljard wordt geraamd.
Hoger beleggingsresultaat Wereldhave
Den Haag - Het onroerend-goedfonds Wereldhave heeft vorig
jaar een direct beleggingsresultaat (huren e.d.) behaald van f
100 miljoen tegen f 85,2 miljoen over 1992. Per aandeel steeg het
van f 7,28 (na correctie voor de uitkering in aandelen over 1992)
tot f 7,36. Het totale beleggingsresultaat per aandeel verbeterde
sterk van f 20,70 negatief tot f 0,40 positief. Wereldhave is van'
plan weer een keuzedividend voor te stellen.
BolsWessanen eigenaar Bols Benelux
Amstelveen - Heineken doet zijn deelneming van 50 procent in
Bols Benelux bv over aan partner BolsWessanen, die daarmee
volledig eigenaar wordt. De transactie heeft plaatsgevonden op
initiatief van BolsWessanen. Die onderneming had de dagelijkse
leiding al in handen.
BolsWessanen betaalt de aankoop uit de liquide middelen. De
netto buitengewone bate wordt volgens Heineken na de transac
tie bekendgemaakt. BolsWessanen doet zijn aankoop met het
oog op de verdere internationale uitbouw van de gedistilleerd-
activiteiten. Heineken breekt door deze transactie geheel met de
sterke drank. Het concern riéht zich internationaal op bier, met
daarnaast ook frisdranken.
Dow Corning zet geld opzij voor claims
Washington - Het Amerikaanse bedrijf Dow Corning, voor
vijftig procent eigendom van het chemieconcern Dow Chemical,
heeft 640 miljoen dollar gereserveerd voor het schikken van
schadeclaims in verband met borstimplantaten van siliconen.
Van de totale geschatte kosten van 1,24 miljard dollar wordt
naar schatting 600 miljoen dollar gedekt door de verzekering.
Het aandeel van Dow Chemical in de voorziening zal de
nettowinst van het concern over 1993 drukken met 192 miljoen
dollar.
Gebruikte implantaties hebben bij sommige vrouwen tot com
plicaties geleid.
Amsterdam (anp) - De leegstand op de kantorenmarkt in
Nederland zal in 1994 nog iets verder groeien. Negen procent
van de kantoren staat nu leeg of komt vrij. Dat is zo'n 2,7
miljoen vierkante meter. Het probleem van de leegstand ligt
vooral bij de oudere panden, die al twee of drie keer zijn
leeggekomen.
een nog verdere aanscherping
van besparingsplannen en een
verhoging van de opbrengsten.
„Een bijzonder ambitieuze doel
stelling, maar haalbaar", vond
hij. De bonden betwijfelen dat
ten zeerste.
Hoe zorgwekkend de actuele si
tuatie van NedCar op dit mo
ment ook is, de verdere toekomst
van het bedrijf ziet er volgens
Sevenstern bijzonder goed uit.
„We hebben betere vooruitzich
ten dan waarop menige automo
bielfabrikant kan bogen."
Op dit moment wordt in de Lim
burgse fabriek drie miljard gul
den geïnvesteerd om vanaf 1996
de produktie van 200.000 auto's
mogelijk te maken: 100.000 Vol
vo's en 100.000 Mitsubishi's.
De drie aandeelhouders van
NedCar - de staat, Volvo Zwe
den en Mitsubishi - hebben sa
men 2,1 miljard voor die uitbrei
ding op tafel gelegd. NedCar
moet zelf 900 miljoen gulden
lenen bij de banken.
Sevenstern maakte gisteren be
kend dat de onderhandelingen
daarover met banken eind dit
jaar afgerond moeten zijn. Hij
verwacht dat niet alleen Neder
landse banken aan deel uitma
ken van het uiteindelijk consor
tium, maar ook Zweedse en mo
gelijk zelfs Japanse banken. „We
hebben Volvo en Mitsubishi ge
vraagd een actieve rol te spelen
in dit proces."
Vorig jaar is de leegstand op de
kantorenmarkt nog met 8 pro
cent toegenomen, meldt be-
drijfsmakelaar DTZ Zadelhoff in
zijn jaarlijkse rapport over de
vraag- en aanbodverhoudingen
op de Nederlandse markt van
kantoor- en bedrijfsruimte.
De hoeveelheid leegstaande en
leegkomende kantoren groeit
volgend jaar nog iets door het
teruglopen van de vraag. Te ver
wachten is een afzet van onge
veer 1 miljoen vierkante meter
tegen 1,37 miljoen in 1993. In tal
van kantoorhoudende sectoren
wordt het personeelbestand in
gekrompen en ruimte efficiënter
gebruikt.
Van een dramatisch leegstands
niveau waar sommige makelaars
en instellingen in Nederland van
spreken, wil DTZ Zadelhoff niet
weten. Onverwacht is in 1993
aanzienlijk meer kantoorruimte
verhuurd en verkocht dan in
1992. In 1993 is circa 1,37 mil
joen vierkante meter afgezet te
gen 1,1 miljoen in 1992. Dat is
een ongekend jaarniveau, vol
gens ir. C.T.H. de Jong, hoofd
van het Utrechtse onderzoeksbu
reau van DTZ Zadelhoff.
De branche van kantorenbouw is
nog niet zo oud, zo'n 25 tot 30
jaar. De economische veroude
ring van kantoorpanden gaat
bovendien in rapper tempo dan
bijvoorbeeld tien jaar geleden. In
1983 verhuisde een organisatie
één maal in de 25 jaar, in 1993
was dat éénmaal in de vijftien
jaar. In 1990 zelfs éénmaal in de
dertien jaar.
Verder stagneert de nieuwbouw
van kantoren, zodat het aanbod
'niet buitensporig' meer zal toe
nemen.
De grotere vraag naar kantoor
ruimten komt vooral voor reke
ning van de overheid. Deze be
gaf zich meer dan in 1992 op de
markt, vooral voor herhuisves
ting van een groot aantal 'justi
tiële diensten.
Normaal is de overheid goed
voor een aandeel van 20 procent
van de vraag, in 1993 was dat 40
procent (530.000 vierkante me
ter). Veel geprivatiseerde over
heidsbedrijven gaan andere
huisvesting zoeken omdat ze
ontdekken dat hun onderkomen
relatief duur is en omdat er
nogal wat achterstallig onder*
houd aan hun panden is,'aldus
De Jong.
De Nederlandse Vereniging van
Makelaars (NVM) meldde giste
ren dat de kantorenmarkt vol
gens hen in 1993 licht is ver
slechterd. .De NVM-bedrijfsma-
kelaars verkochten en verhuur
den vorig jaar 679.000 vierkante
meter bedrijfsvloeropppervlakte.
Dat is 11.000 vierkante meter
minder vergeleken met het jaar
daarvoor. De malaise op de kan
torenmarkt houdt dus aan, aldus
de NVM.
De kantorenmarkt vertoonde in
1993 volgens de NVM een mini
male omzetdaling van 2 procent.
De landelijk gemiddelde huur
prijs liep iets terug van 210 naar
205 gulden per meter.
