1994
ORT
ïrspelt
Volksgericht vecht een eindeloze strijd tegen oude politieke elite
A4
DE STEM
BUITENLAND
Implex
1994
MAANDAG
(dagavond een
binnengedron-
nder verwond,
pekere aanwij-
i was gepleegd
Iweldscampag-
Idat het nog te
dishu slecht is
Ir de aanval op
lor het Wereld
Be countryzan-
I-jarige Ameri-
pur man', werd
llle opgenomen
vreden over de
kgente Evekyn
gevaar".
Idochter van de
It haar moeder,
lieden uit Cuba
jten. Zij woont
actrice Nati
leleden als een
pr op met haar
lin Laos'
be inlichtingen-
Hjgsgevangenen
an Vietnam. De
aanhaling van
11 Amerikaanse
len zijn gemaakt
lde jaren '60 zes
(Laos.
russel
pst-ten-Node en
aanhangers van
r slaags geraakt,
en klein aantal
aterdag in Brus-
in Bonn was
e onderdrukking
optreden tegen
in Duitsland en
jn een zaaltje van
Turkse wijk.
de gevel van het
ie Turkse bevol-
;rd
che politicus, die
;n de regering in
van Moskou. Het
rsjakov, de voor
voor Nationale
van Binnenlandse
den.
akov speelde een
het gebouw van
de van de rechtse
4 oktober. Jeltsin
et Witte Huis en
irsjakov ontkwam
Volgens persbu-
ember op straat
;land
een enorme chaos
rscentrale van de
duizend kilometer
getroffen. Op de
■ichtingen opstop-
kilometer. Tussen
kilometer geblok-
ngers in de Franse
:n vlot vertrek uit
Iwongen tot extra
afgesloten. Ande^
t jaar in Duitsland
procent uitkomen,
de Duitse centrale
het blad Welt am
c rentetarief geschikt
ietmeyer.
arieven zouden op-
nen worden verlaagd,
president. Hij onder-
rbij wel dat de beslis
sen verlaging niet lan-
itend wordt bepaald
ronetaire beleid maar
relijk is van het finan-
eid van de Duitse re-
'an de bedrijven die de
icten afsluiten. Op dit
aat de Lombardrente,
als plafond voor de
op de geldmarkt, op
ent, terwijl het Duitse
,75 bedraagt.
de Welt am Sonntag
e Tietmeyer het rente-
1 de Bundesbank die de
>inds de tweede helft
stapje voor stapje om-
gebracht. Het insti-
'rankfurt heeft nogal
?k te verduren gehad,
-r het tempo waarin de
aank de tarieven ver-
■letmeyer noemde de
jze verlaging 'dringend
'Ijk' om zowel het ver
dat beleggers en met
buitenland in de mark
als de geloofwaardig-
de bank niet op het spel
Italië wordt
De rechtszaal is openge
steld voor tv-camera's en
nieuwsprogramma's en ac
tualiteitenrubrieken ma
ken daarvan gretig ge
bruik om de kijker te trak
teren op een eindeloos dé
filé van corrupte politici
en corrumperende indus
triëlen.
Door onze correspondent
Aart Heering
De absolute hoofdrol wordt ge
speeld door de populaire magis
traat Antonio Di Pietro, die vo
rig voorjaar in Milaan het onder
zoek Schone Handen startte. Als
een Engel der Wrake laat Di
Pietro met wapperende toga en
wild gesticulerende handen zijn-
toorn nederdalen op onwillige
getuigen die door zijn vaak sar
castische vragen zichtbaar wor
den geïntimideerd. Cusani zelf is
sinds het proces op 28 oktober is
begonnen, nog niet in de rechts
zaal verschenen. Hij laat zich
vertegenwoordigen door zijn ad-
vokaat Giuliano Spazzali, die
het spel van Di Pietro gaarne
meespeelt door de hooggeplaat
ste getuigen eveneens het vuur
na aan de schenen te leggen.
Slimmigheid
Di Pietro's voornaamste mik
punt is dan ook niet Cusani zelf,
maar het systeem van
geïnstitutionalisserde corruptie
dat Italië jaren lang heeft over
heerst. Zijn vragen zijn erop ge
richt om door de getuigenverkla
ringen de criminele verstrenge
ling van zakenleven en politiek
bloot te leggen.
Di Pietro maakt daarbij gebruik
van een juridisch slimmigheidje,
i De Italiaanse wet staat het een
I verdachte wel toe om te liegen,
maar een getuige niet.
Door de van corruptie verdachte
politici als getuigen op te roepen
worden zij aangezet om de
waarheid te spreken, aangezien
zij anders vervolgd kunnen wor
den wegens meineed. Advokaat
i Spazzali gaat daarmee akkoord,
omdat de verklaringen van de
politici zijn cliënt deels ontlas-
I ten.
De stroom van getuigenverkla-
I ringen begon twee weken gele
den met de bekentenis van Carlo
Sama, de voormalige directeur-
generaal van Montedison. Sama,
de opvolger van Raul Gardini
die deze zomer zelfmoord pleeg
de, heeft besloten om schoon
schip te maken en zo zichzelf zo
veel mogelijk vrij te pleiten.
Hij gaf toe dat Montedison 170
mi'joen gulden uitdeelde in
'-J91, nadat het staatschemiebe-
drijf ENI circa eer. miljard gul
den te veel had betaald bij de
overname van het aandeel van
Montedison in de gezamenlijke
holding Enimont. De helft daar
van ging rechtstreeks via Cusani
naar de socialisten en hun ver
trouwelingen, terwijl de rest
door Sama persoonlijk in koffer
tjes werd overhandigd aan poli
tici van de christendemocratie
en de kleine regeringspartijen.
Douceurtje
In het voorjaar van 1992 volgde
nog eens een 'bijdrage aan de
campagne' voor de parlements
verkiezingen in april van dat
jaar.
In de afgelopen week is Sama
gevolgd door vrijwel de volledige
generale staf van de Italiaanse
Weptocratie. Bijna alle door Sa
ma genoemde politici hebben
toegegeven dat zij inderdaad
geld van hem hebben aangeno
men, maar dan wel met de uit
drukkelijke kanttekening dat het
hier illegale giften aan hun par
tijen betrof en niet aan hen per
soonlijk. Sinds twee weken is het
eerste namelijk geen misdrijf
meer maar een overtreding,
dankzij een wetswijziging die
door diezelfde corrupte politici
tot stand is gekomen.
He voormalige minister van Be
groting Paolo Cirino Pomicino
hreeg zo aan huis een koffertje
met zes miljoen gulden van Sa
ma en Gardini. De christende
mocratische onderdirecteur van
«e ENI, Grotti, werd verblijd
met een douceurtje van vijf mil
joen.
Directeur Gabriele Cagliari die
eenzelfde bedrag mocht ontvan
gen, kan niet meer getuigen om
bat ook hij zich van het leven
heeft beroofd.
be voormalige leiders van de
liberale, republikeinse en so-
C'aaldemocratische partijen, Al-
ussimo, La Malfa en Vizzini,
kregen van Sama koffertjes met
«rie of vier ton in handen ge
stopt. Ook de penningmeester
Van He Lega Nord, Patelli, kreeg
®en kwart miljoen in contanten
m een luxueus café in Rome.
(„De Lega was weliswaar geen
Alessand.ro Patelli van Lega Nord.
FOTO AP
regeringspartij, maar leek fors te
gaan winnen en moest daarom te
vriend worden gehouden", ver
klaarde Sama in de getuigen
bank.)
Onbeschaamd
De penningmeester van de chris
tendemocratische partij Severi-
no Citaristi ontving op het par
tijkantoor een 'campagnebij-
drage' van 1,8 miljoen gulden in
gebruikte bankbiljetten. De so
cialistische oud-minister van
Justitie Claudio Martelli mocht
vorig voorjaar van Sama een
koffertje met 600.000 gulden in
ontvangst nemen, terwijl partij
leider Bettino Craxi van Cusani
anderhalf miljoen kreeg. „Op dat
moment betwistten Craxi en
Martelli elkaar de leiding over
de partij, zodat wij besloten om
op beide paarden tegelijk te
wedden.", legde Sama desge
vraagd uit.
De meest onbeschaamde getuige
tot nu toe is Pomicino, die ver
klaarde het volstrekt normaal te
achten dat Sama even een be
drag van zes miljoen kwam
brengen 'als verkiezingsbijdrage
voor mij en mijn vrienden'. Op
de tegenwerping van Di Pietro
dat er op dat moment helemaal
geen verkiezingen voor de deür
stonden, antwoordde Pomicino
glashard'. „Je kunt nooit vroeg
genoeg beginnen met de voorbe
reidingen."
Agressief
De meest hardnekkige getuige is
de voormalige christendemocra
tische partijleider Arnaldo For-
lani, die lijkwit en als een snaar
gespannen bleef volharden in ca
tegorische ontkenningen. Daar
mee ging hij lijnrecht in tegen
zijn eigen penningmeester, die
eerder in het proces al had ver-
De meest agressieve verklarin
gen komen van Craxi, die in de
getuigenbank de gelegenheid te
baat nam voor een frontale aan
val op alle andere betrokkenen.
Craxi gaf toe dat ook hijzelf geld
van Montedison heeft ontvangen
en verklaarde bovendien dat zijn
eigen partij jaarlijks op 50 mil
joen gulden aan illegale bijdra
gen kon rekenen.
In Craxi's ogen was dat echter
niet meer dan normaal, omdat
het partijapparaat nu eenmaal
een kostbare aangelegenheid is.
Craxi betoogde dat de wet op de
partijfinanciering door alle par
tijen systematisch werd overtre
den terwijl alle politieke leiders
daar heel goed van op de hoogte
waren. Hij verweet de rechtbank
Industrieel Carlo Sama
dat zij onvoldoende aandacht
had besteed aan de illegale bij
dragen aan de (voormalige) com
munisten en suggereerde om
daarnaar een onderzoek in te
stellen in de archieven van de
KGB.
FOTO ANP
Craxi's verdediging is er op ge
baseerd om aan te tonen dat
iedereen corrupt was, zodat hem
eigenlijk alleen verweten kan
worden dat hij de geldende nor
men respecteerde. Hij vergeet
daarbij gemakshalve dat hij zelf
een van de voornaamste creato-
ren van het smeergeldsysteem is
geweest (en daarnaast zich ook
persoonlijk grof heeft verrijkt),
maar toch heeft hij niet hele
maal ongelijk.
Het proces-Cusani heeft tot nu
toe immers vooral een desolaat
beeld gegeven van een politiek
kader dat de steekpenning tot
hoogste bestuurlijke norm had
verheven en een industriële top
die beslist niet werd afgeperst,
zoals de publieke opinie aanvan
kelijk werd voorgespiegeld,
maar zelf juist uit was op een
systematische concurrentiever
valsing door fraude en omkope
rij. Economische beslissingen
van nationaal belang werden zo
doende niet genomen op basis
van de eisen van de vrije markt
of die van het algemeen belang,
maar kwamen tot stand door
gekonkel en gesjoemel in een
louche club van inhalige poten
taten.
Di Pietro is bezig dit perverse
systeem, dat Italië onmetelijke
schade heeft berokkend in ter
men van geld en geloofwaardig
heid, bloot te leggen voor het
oog van de camera. Het proces-
Cusani krijgt daardoor het ka
rakter van een volksgericht
waarin de keizers van het oude
regime ook hun laatste schamele
kleding moeten afleggen.
De tien tot twintig miljoen Itali
anen die elke avond met woede
en verbijstering op drie verschil
lende tv-zenders de soap-opera
der corruptie volgen, zijn daar
door ook hun laatste restje ver
trouwen in de oude nomenkla-
toera kwijtgeraakt. En het einde
is nog niet in zicht, want het
proces-Cusani dat dinsdag
wordt hervat, heeft nog vele
nieuwe onthullingen en confron
taties in petto.
