Peking vreest
protest moslims
Chinese kruistocht tegen corruptie loopt vast
esteren
tokeren
Walesa bestrijdt linkse
Poolse regering met
ongelukkige 'grappen'
Geheimzinnigheid rond neerslaan demonstraties in provincie Xining
Aids-virus rukt op onder
Braziliaanse priesters
BUITENLAND
A-
[CEMBER 1993
DE STEM
ZATERDAG 18 DECEMBER 1993
Vall Street
16/12
■lied signal
75'/,
Iner. brands
33%
Imertel.tel
55%
imoco corp
52%
psarco ine,
21%
petfil steel
18
Loeing co
44
pan.pacific
16%
Chevron
84%
Ihiquita
10%
phrysler
53%
Citicorp
35%
consedison
31%
digit equipm
35%
pupont nemours
49%
aastman kodak
54%
pxxon corp
63%
ford motor
62%
gen. electric
103%
gen motors
54%
goodyear
43%
hewlett-pack.
77%
int bus.mach.
57%
int tel.tel.
93%
kim airlines
21%
mcdonnell
109%
merek co.
33%
mobil oil
74%
penn central
30%
philips
20%
primerica
39%
royal dutch
103
sears roebuck
55%
sfe-southpac
21%
texaco inc.
62%
united techn.
61
westinghouse
13%
whitman corp
16%
woolworth
23%
54M
vk vorige koers
sk slolkoers gisteren
a laten
b bieden
c ex claim
e geóaawbieóen
d ex dividend
I gedaan/laten
g bieden en ex dividend
h laten en dividend
k gedaan en laten ex dividend
I gedaan en bieden ex dividend
5317
8,00
8,70
817
4,00 a
4,30
4088
4,20
4,70
2586
4,00
4,10
■oo
486
1,50
0,70
■oo
438
6,50
5,90 b
■oo
1560
1.70
0,90
■oo
1421
0,05
0,05
■oo
437
3,70 a
3,30
■oo
284
16,00
17,00
■oo
241
54,50 b
58,30
■oo
521
24,50 b
28,30
■oo
447
19,60 b
23,30
i,00
956
14,80
18,30
i.oo
1152
10,00
13,30
i.oo
2095
5,30 b
8,30
i.oo
1945
1,50
3,30
i.oo
1110
0,20
0,10
i.oo
643
20,00 b
23,00
i.oo
435
12,50 b
15,40
i.oo
324
9,80
12,00
i.oo
1178
7,20
9,00
i.oo
609
5.30
6,50
lo.oo
690
3,60
4,20
i.oo
250
17,00 a
19,40
i.oo
229
1,40
0,10
i.oo
773
5,20
1.70
F5.00
591
2,20 a
1,60
lo.oo
2969
3,20
2,00
i.oo
628
4,30
3,10
lo.oo
423
5,50
4,00
bo,00
750
10,50 a
7,50
lo.oo
290
7,20
6,50
W0.00
300
1,10 a
0,50
60,00
923
1,70
2,30
B0,00
991
4,30
5,00
ko.oo
245
1,00
1,20 b
koo
243
2,10
230
42,50
1054
2,50
2,30 b
40,00
1050
2,60 a
2,20
42.00
637
3,00
3,80
10,00
510
6.00 a
5,50
k.oo
715
0,20
0,10
oo.oo
335
3,70
4,00
10,00
341
1,10
130
37,50
278
1,90
1,60 b
00,00
510
4,00
3,30 b
50,00
400
71,90 a
71,50
45,00
403
78,50 a
77,90
305
4,53
4,70
concurrentie, dus de prijzen
lorruptie, en dus gevaar."
p vertrouwde Postma eens toe
ten gezag meer is, alleen nog
lel mogelijk rijk willen worden.
Ipellen welke regels je morgen
fostma.
kleven er veel nadelen aan een
I Ongunstige wisselkoersen en
ructuur remmen de winstver-
brdelen van eventuele Chinese
Jk, want deugdelijke boekhou-
e maatstaven is relatief onbe-
countants schijnen schaars te
al, directeur van de machinefa-
Opstal in Breda, is dit alles
irlopig te beperken tot export
lines naar China. Aan investe-
toekomst echter niet te kunnen
e toegenomen concurrentie.
;eur op termijn overleven, dan
al gaan produceren, want de
n onder druk. Maar de statistie-
edigend, de helft van de onder-
Je gaat dat dus alleen doen als
Het is een defensieve politiek
1983 actief in China, merkt dat
e Chinese markt de prijs danig
oen een aantal jaren ervaring e®
we in de prijs moeten opnemen
i's in te dekken. Nieuwe bedrij-
met een zonnigere blik naar de
ijken." Ook Postma heeft erva-
e onderhandelingscultuur. „Een
ntract als een levend iets. Nadat
tekend, zal hij zeggen: laten we
;aan veranderen. Dus het eerste
buitenlands bedrijf ondertekent
die je ooit zult hebben. Daarna
'oortdurend aan gaan knabbelen-
,'rieiden tot vluggertjes."
aoet een potentiële Nederlandse
ernstig afvragen wat hij in China
of hij een niet ongebruikelijke
ing van 100 procent overleeft, en,
/oker kan spelen. „Chinezen z'J®
ïandelaars. Je moet je gretighelfl
er heb je een pokerface nodig-
PEKING probeert de
greep op haar minderhe-
(jen te verstevigen. Op
een zopas gehouden na
tionale vergadering die
je 'eenheid bij de natio
nale minderheden' als
onderwerp had, hield
staatspresident Jiang Ze-
min een toespraak waar
in hij het belang van een
correcte godsdienst- en
minderhedenpolitiek' be
nadrukte. En die politiek
wordt met ijzeren hand
gevoerd. Afwijkende me
ningen worden niet geto
lereerd.
Door onze correspondent
Jan van der Made
7 oktober tijdens een oproer
door moslims in Xining, provin
cie Qinghai, sloeg de gewapende
politie volgens ooggetuigen de
grootste demonstraties in China
sinds juni 1989 neer. Reizigers
vertellen dat er begin oktober
ipvallend veel militairen in de
dad waren en dat Xining vanaf
j oktober niet toegankelijk was
voor buitenlanders. Op 8 oktober
schrijft de Qinghai Ribao (Dag-
1 van Qinghai) dat 'partij en
regering beslissende en straffe
maatregelen hebben genomen
m een kleine minderheid van
reltrappers te verhinderen de or
en de eenheid te verstoren.'
De dagen erna publiceert de
bant foto's van soldaten die
rommel opruimen' en daarvoor
'waardering krijgen van de
plaatselijke bevoking'; de foto's
i begeleid van teksten die
nationale eenheid als onderwerp
hebben.
De overeenkomst met de tijd na
het bloedbad in Peking op 4 jufti
1 is opvallend. In de week na
het bloedbad trok het leger ook
met bezems gewapend door de
straten en werden de uitgebran
de autowrakken in enkele dagen
verwijderd. Werkeenheden kre-
de opdracht om de soldaten
te steunen en ze voedsel en water
te geven.
De gebeurtenissen in Xining zijn
met een waas van geheimzinnig
heid omgeven. Het lokale 'bu
reau van buitenlandse zaken'
houdt vol dat de woordvoerder
niet aanwezig is en onthoudt
zich van ieder commentaar. Vol
gens ooggetuigen zijn plaatselij
ke partij- en overheidskantoren
beschadigd, politiewagens ver
nield en mensen aangevallen.
Oorzaak van alle onrust was een
kinderboek. Daarin staat een
plaatje van een biddende moslim
naast een varken. 'Wie eten er
geen varkensvlees?', luidt de be
geleidende tekst. Het boekje,
oorspronkelijk afkomstig uit
Taiwan, was in China uitgegeven
in de Centraal-Chinese provincie
Sichuan.
Als reactie vonden demonstra
ties in vrijwel alle Chinese mos
limgebieden plaats. In Xining
werd onmiddellijk de 'Liga tegen
Vernedering van Moslims' opge
richt die de doodstraf eiste tegen
de uitgevers van het boek. Op 4
september bestormde de gewa
pende politie de plaatselijke
moskee en stelde de liga een
ultimatum om zich te registre
ren. De demonstraties namen toe
in omvang en op 7 oktober was
de definitieve onderdrukking.
Het is niet bekend of er doden of
gewonden zijn gevallen.
Beledigend
Moslimprotest is een voortdu
rende bron van ongerustheid
voor de centrale regering in Pe
king. In China wonen in totaal
meer dan 40 miljoen (voor het
merendeel Soennitische) mos
lims die voornamelijk zijn ge
concentreerd in de westelijke
'autonome gebieden' Xinjiang en
Ningxia en de provincies Gansu
en Qinghai.
Het protest gaat terug tot de
vorige eeuw, toen een onafhan
kelijke staat 'Oost-Turkestan',
geleid door de moslimkrijgsheer
Yakub Beg, zich staande hield
tussen China, Rusland en het
door Groot-Brittannië gekoloni
seerde India. In de twintigste
eeuw, nadat Turkestan via pe
perdure expedities bij China was
ingelijfd, bleef de regio onrustig.
Onderzoekster Barbara Piilsbury
noemt 24 artikelen die tussen
1926 en 1936 beledigend waren
voor mohammedanen. In 1932
leidde het artikel 'Waarom mos
lims geen varkensvlees eten' in
een krant in Shanghai al tot een
aanval op de redacteur en uit
eindelijk tot de sluiting van de
krant.
Opstand
Massale demonstraties vonden in
1989 plaats maar deze werden
overschaduwd door de protest
demonstraties van de studenten.
De aanleiding was wederom een
boek, ditmaal een over seksuele
gebruiken van moslims. De auto
riteiten gaven toe; het boek werd
verboden en de uitgevers (voor
hun eigen veiligheid) gearres
teerd.
In april 1990 vond er een 'gewa
pende, anti-revolutionaire op
stand' plaats in het dorpje Baren
in West-Xinjiang die ten koste
van 22 doden werd neergeslagen
door de gewapende politie. De
opstand zou zijn georganiseerd
door een ondergrondse beweging
die in de traditie van Yakub Beg
een onafhankelijk Oost-Turkes
tan wilde oprichten.
De recente golf van onrust die
over China's moslimgebieden
spoelt begon deze zomer ook in
Xinjiang, in het uiterste westen
van China. In juli en augustus
werden bomaanslagen gemeld
door onafhankelijke ooggetui
gen. In een geval veroorzaakte
een lading van meer dan 1000
kilo explosieven een gat van ze
ven meter in de voorgevel van
het staatslandbouwkantoor in de
stad Kashgar. Lokale kranten
waarschuwden ervoor de 'waak
zaamheid tegen seperatisten niet
te laten verslappen.'
Ondermijning
De onlusten die vorige maand
werden onderdrukt zijn van een
andere aard, maar voor Peking
is de dreiging ervan hetzelfde: de
ondermijning van de eenheid
van het land. Op de eerder ge
noemde nationale vergadering
werd gesteld dat 'Kaderleden die
tot de minderheden behoren
meer marxistische opvoeding
In mei 1989 braken onlusten uit na de publikatie van een boek over de seksuele gebruiken onder
islamieten. Hier een demonstratie van moslim-studenten in Peking. In de stad Xining zouden
soortgelijke acties zopas met harde hand zijn neergeslagen. foto archief de stem
moeten krijgen'. Hiermee wordt
de grootste angst van het cen
trum in Peking weergegeven: dat
communistische kaderleden die
tot de islam-belijdende minder
heden als de Hui of de Higburen
behoren, de kant kiezen van het
volk.
Tot nu toe is de verdeel-en-
heerspolitiek die Peking ten
toonspreidt succesvol gebleken.
Het lokale protest heeft het
steeds zonder sterke leiders moe
ten stellen en vond versplinterd
plaats in geïsoleerde gebieden.
Maar wanneer het centrale lei
derschap scheuren vertoont in
haar harnas van eenheid (iets
dat niet ondenkbaar zou zijn na
de dood van de nu 89-jarige
sterke man Deng Xiaoping), zul
len de minderhedengebieden in
de periferie als eerste wegbrok-
kelen.
Door Rajiv Chandra (ips)
Peking - De met veel fanfare
ingeluide campagne van de
Chinese regering om de cor
ruptie en de oververhitte eco
nomie te beteugelen lijkt al
binnen enkele maanden te
zijn verwaterd.
De tegenstand van belangheb
benden bleek te groot. Vice-pre-
fflier Zhu Rongji had gehoopt
dat het zestien punten tellende
programma dat hij in juni had
gepresenteerd, de inflatie en de
speculaties met valuta en onroe
rend goed zou bedwingen zonder
s lands economische bloei te
verstoren. Even later werd de
huistocht tegen de corruptie af
gekondigd. Maar de Chinese lei
ding had niet op zoveel verzet
gerekend.
Onafhankelijk denkende func
tionarissen in de regio, invloed
rijke leden van de Communisti
sche Partij en welgestelde onder
nemers hebben de campagne
noen verstommen.
Peking heeft de beperkingen op
kredietverlening versoepeld en
ne harde taal tegen provinciale
en lokale functionarissen getem
perd. Die waren gedwongen ge
weest belangrijke infrastruc-
tuur- en energieprojecten te be
vriezen. Onlangs beweerden me
dewerkers van het Staatsbureau
voor de Statistiek dat de rege
ring de economische slag aan het
winnen was door de inflatie en
buitensporige leningen terug te
dringen.
Strijd
Maar volgens buitenlandse
waarnemers is de economische
Sroei nauwelijks ingetoomd. Zij
vrezen dat een soepeler benade-
rmg van de regering de lukrake
speculaties in de provincies
rneuw leven zal inblazen,
fok Peking's offensief tegen
corruptie heeft veel aan kracht
ageboet sinds het in augustus
werd geopend. President Jiang
emin beschreef het als een 'ur
gente strijd' voor de overleving
an ae partij en de voortzetting
an de economische hervormin
gen.
China heeft deze eeuw verschei-
®e anti-corruptiecampagnes
«gekondigd. Maar volgens des-
Beeld van de economische veranderingen in China: een particuliere verkoper van grafstenen voor zijn winkel in de noordelijke stad
Tianjin. Druk heeft hij het niet. foto ap
kundigen neemt de huidige actie
een aparte plek in doordat de
omkooppraktijken nog nooit zo
wijdverspreid zijn geweest als
nu.
„Corruptie wordt gezien als een
kwestie-van-leven-of-dood voor
de partij. De omvang wordt ver
geleken met de laatste dagen van
de Kuomintang", zegt een Wes-
terse diplomaat, verwijzend naar
de corrupte nationalistische re
gering die in 1949 door de com
munisten ten val werd gebracht.
„China zal nooit in staat zijn
corruptie uit te roeien, want dat
kan geen enkele regering", zegt
de diplomaat. „Wat de Chinezen
moeten doen is het spiraaleffect
van corruptie tegengaan."
Zelfs vooraanstaande leiders in
Peking hebben in het openbaar
him vrees verwoord voor de 'mo
rele uitholling' van de Commu
nistische Partij door corrupte
kaderleden. „Hoe werd de rege
ring van de Qing-dynastie om
vergeworpen? Hoe stortte de
Kuomintang in? Het werd alle
maal door corruptie veroor
zaakt", zei onlangs minister van
Defensie Chi Haotian. „Momen
teel gaat dit probleem onze hele
partij aan, ons hele leger en alle
mensen van dit land."
De laatste twee maanden zijn
officiële onderzoeksteams actief
om alle delen van het land
schoon te spoelen van woeker-
Door onze correspondent Frans Lindenkamp
SAO PAULO - Lange tijd konden de Braziliaanse bis
schoppen het probleem uit het daglicht houden, totdat het
goedbewaarde geheim pas geleden uitlekte. Sinds 1987
zijn in Brazilië minimaal 35 paters aan aids overleden. 27
van hen woonden in Sao Paulo.
Dat is twee procent van het
aantal priesters dat in de in
dustriemetropool werkzaam
is. Bekend is dat ook in andere
regio's het aidsvirus oprukt in
kringen van de clerus. In de
steden Rio de Janeiro en Sal
vador worden op het ogenblik
acht hiv-positieve priesters
behandeld.
Homoseksueel
„Het heeft geen zin om om de
hete brij heen te draaien. Vrij
wel alle aan aids overleden
geestelijken waren homosek
sueel", zo erkent pater Leo
Pessini, pastoraal medewerker
voor gezondheidszorg bij het
Hospital das Clinicas in Sao
Paulo. „De kerk heeft het
aids-probleem binnen eigen
gelederen tot dusver uit de
publiciteit kunnen houden.
Die tijd is voorbij. We moeten
de realiteit onder ogen durven
zien", zo stelt Pessini. Hij gaf
aan zes door het aidsvirus ge
velde paters stervensbegelei
ding. Vier raakten besmet
doordat zij er homoseksuele
relaties op nahielden. Een liep
de ziekte op doordat hij drugs
inspoot. De zesde weigerde te
onthullen hoe het virus zijn
lichaam was binnengedron
gen.
Een van de eerste slachtoffers
was in 1987 pater António
Firmino uit Sao Paulo. Hij zou
het met aidsvirus zijn besmet
door een bloedtransfusie in
Paraguay. Het excuus werd
ontkracht door ex-seminarist
Moyses Macahdo, die zelf ook
de ziekte opliep. „Gedurende
vijf jaar onderhielden wij een
liefdesrelatie", zo biechtte hij
kort na de dood van zijn le
vensgezel op.
Een van de zaken die het
meeste stof deed opwaaien,
was het heengaan van pater
Benedito Batista (39). De gees
telijke, die vóór zijn priester
schap de kost verdiende als
schoenpoetser, was een hoog
gewaardeerde medewerker
van kardinaal Evaristo Arns
van Sao Paulo. Hij kreeg veel
lof toegezwaaid voor zijn so
ciale werk onder straatkinde
ren. Ondanks alle discretie die
rond zijn dood werd betracht,
kon de waarheid niet verhuld
blijven. „Iedereen wist dat hij
het niet zo nauw nam met het
celibaat. Zelfs kardinaal Arns
was daarvan op de hoogte", zo
verzekert pater Dagoberto
Boim van de Da Sé parochie
in Sao Paulo. Mgr. Arms wei
gert commentaar te geven.
De bisschoppen geven er de
voorkeur aan om de kwestie te
camoufleren, om te voorko
men dat de kerk in verlegen
heid wordt gebracht. Zo
speldde Dom Roberto Pinarel-
lo de Almeida van het bisdom
Jundiaf zijn gelovigen op de
mouw dat kapelaan Arnaldo
dos Santos verleden maand
overleed aan een hersenvlies
ontsteking. De Braziliaanse
pers stelt dat de prelaat glas
hard liegt.
handel door functionarissen.
Ook voerde de regering show
processen om corrupte functio
narissen te 'straffen'. Zo werd
eind augustus Yu Zuomin, een
modelarbeider en hoofd van wat
het rijkste dorp van China wordt
beschouwd, veroordeeld tot
twintig jaar gevangenisstraf we
gens een moord in 1982 en het
verzwijgen ervan.
Dilemma
Vorige maand werden acht ac
countants en bankiers geëxecu
teerd in een van de grootste
verduisteringszaken met publie
ke gelden in meer dan veertig
jaar. De executie van een hand
vol vermogende corrupte func
tionarissen, zonder dat het vol
tallige regime wordt aange
klaagd, stelt de Chinese commu
nisten voor een dilemma. De
onrust eind jaren tachtig, toen
de publieke verontwaardiging
over corrupte kinderen van hoge
functionarissen de pro-democra
tische protesten in de kaart
speelde, is de autoriteiten goed
bijgebleven, menen politieke
deskundigen.
Net als in het verleden wordt de
huidige anti-corruptiecampagne
alom gezien als een afleidings
manoeuvre, zeker nu binnenkort
de plenaire vergadering van de
Communistische Partij wordt
gehouden. Hierop zullen corrup
tie en de staat van de Chinese
economie besproken worden.
Vrije markt
De greep van de partij op de
bevolking is niet meer zo stevig
als in de jaren van de geleide
economie. Nu hervormingen
richting een vrije markt voelbaar
worden, beginnen functionaris
sen zich zorgen te maken dat de
oorlog tegen de corruptie hen uit
de handen zal glippen.
Het Volksdagblad, de spreekbuis
van de Communistische Partij,
dekte zich onlangs in een hoofd
redactioneel commentaar al
vooruitlopend op de kritiek in.
„Aangezien men niet kan ver
wachten dat de concrete maatre
gelen voor hervormingen altijd
perfect zijn, zijn uitglijders en
zwakke plekken onvermijde
lijk", stelt het dagblad. „Corrup
tie is, kortom, moeilijk uit de
weg te gaan."
Na de verkiezingswinst
van de voormalige com
munisten is de Poolse
president Lech Walesa
gedwongen politiek 'sa
men te wonen' met een
regering en parlement
waarin hij niet het min
ste vertrouwen heeft.
Zijn positie is zwak. De
eerste slag, die om het
premierschap, heeft hij al
verloren.
Door onze correspondent
Stevo Akkerman
HET WAS maar een geintje, ver
klaarde het hoofd van de presi
dentiële kanselarij. Maar de echo
ervan klinkt nog steeds door in
de wandelgangen van de Poolse
politiek. Want wat had president
Lech Walesa gezegd? Dat hij
desnoods de 'Jeltsin-variant' toe
zou passen in de krachtmeting
met het door ex-communisten
gedomineerde parlement.
De Poolse president is een im
pulsief mens; hij laat zich wel
eens meer ontvallen dan zijn
medewerkers lief is. Zij hebben
de ondankbare taak om na elke
losse flodder uit te moeten leg
gen wat de president 'eigenlijk'
bedoelde, dat één en ander 'fi
guurlijk' moest worden begrepen
of dat het ging om een 'grap'.
Maar de grappen van Lech Wa
lesa komen niet uit de lucht
vallen. Ze verraden zijn intense
onvrede met de uitslag van de
verkiezingen van afgelopen sep
tember.
Rechterbeen
Hij beschouwt de winst van de
ex-communistische SLD (Demo-
cratisch-Linkse Alliantie) en
PSL (Poolse Boerenpartij) als
hoogst ongelukkig en maakt er,
al dan niet in de vorm van
grappen, geen geheim van dat
hij van plan is zowel het parle
ment als de SLD/PSL-regering
zoveel mogelijk dwars te zitten.
Bij de openingszitting van het
parlement, eind oktober, wees
hij de geachte afgevaardigden
erop dat ze vooral niet moesten
denken het gehele Poolse volk te
vertegenwoordigen. Dertig pro
cent van de stemmen ging naar
verschillende rechtse partijen,
maar geen van alle haalde de
kiesdrempel, waardoor een grote
groep kiezers niet in het parle
ment vertegenwoordigd is. Wale
sa heeft zich voorgenomen borg
te staan voor deze groep: „Een
stabiele democratie staat op
twee benen, maar de Poolse de
mocratie heeft alleen een linker
been. Het is de taak van de
president voor evenwicht te zor
gen; ik zal dus het rechterbeen
moeten zijn."
Zooitje
Walesa gaat er vanuit, zo zegt
hij in interviews, dat de ex-com
munisten er een 'zooitje' van
Walesa...linkse regering
dwarszitten...
zullen maken. De bevolking zal
zo'n minachting krijgen voor het
parlement dat veel afgevaardig
den hun gezicht niet meer in het
openbaar zullen laten durven
zien. En dat zal het moment zijn
waarop hij, Walesa (de president
heeft de gewoonte over zichzelf
in de derde persoon te spreken),
in moet grijpen. Dergelijke
krachtige retoriek zijn de Polen
van hun president gewend. Van
daar dat een opmerking als die
over de Jeltsin-variant zonder
werkelijk grote gevolgen blijft.
Zomin als Walesa fiducie heeft
in het parlement, zo weinig ook
ziet hij in de regering van pre
mier Waldemar Pawlak. De pre
sident noemde de jonge rege
ringsleider weliswaar 'mijn
vriend en lieveling', maar voegde
daar direct aan toe dat hij niet
dacht dat de boerenzoon uit Pa-
cyna opgewassen zou zijn tegen
zijn taak.
Walesa ziet zichzelf als garantie
tegen eventuele pogingen van de
linkse coalitie om de economi
sche en politieke hervormingen
terug te draaien. De vraag is
echter of zijn beperkte bevoegd
heden hem dat toelaten. De
hoogste politieke macht ligt in
het parlement en daar hebben
SLD en PSL een meerderheid
van maar liefst 66 procent.
De president heeft zijn eerste
confrontatie met zijn tegenstan
ders al met een nederlaag moe
ten bekopen. Tot op het laatste
moment heeft hij er op gestaan
dat de coalitiepartijen hem drie
kandidaten zouden noemen voor
het premierschap, waaruit hij
dan een keuze zou maken. SLD
en PSL weigerden dat echter en
trokken uiteindelijk aan het
langste eind; Walesa was ge
dwongen zich neer te leggen bij
de kandidatuur van Pawlak, de
enige naam waarmee de coalitie
partners op de proppen kwamen.
De positie van Walesa is des te
zwakker omdat hij niet langer
kan bogen op populariteit onder
de bevolking. De door hem ge
lanceerde Niet-Partijgebonden
Beweging ter Ondersteuning van
de Hervormingen (BBWR) be
haalde bij de verkiezingen maar
net de kiesdrempel van vijf pro
cent; op de lijst van meest ge
waardeerde politici staat de pre
sident op de achtste plaats. En
wat hem nog meer zorgen moet
baren: volgens recente peilingen
zijn de SLD en PSL op dit
moment nog populairder dan in
september.