Rust met een doosje Lada met airbag Een kasteel van een auto ABus: reiziger per touringcar, auto per car-transporter Spanje en Frankrijk populairste winterbestemmingen Limburgse universiteit: 6Slimme zakenlui buiten onbewezen theorie uit' DE STEM CONSUMENT Initiatief Zevenbergs reisbureau 6 Simons verkijkt zich op complicaties bij siliconen' DER bekke OOSTBURGI Speciaalzaak in gei |]\S-machinisten I overwegen acties I Roosendaal - De spoorwegvak- Ibond FSV en de FNV overwegen |de eerste week van januari pu blieksvriendelijke acties. Ze wil- |len daarmee de NS-directie he lwegen tot 1998 geen wezenlijke veranderingen in het werk van |de machinisten door te voeren. |pat is gisteravond op een verga- dering in Roosendaal besloten. ZIE ZEELAND - C1 Politiek schuldig laan banenverlies Aantal werklozen blijft toenemen Van den Herik betuigt spijt ANWB pikt hoge accijns niet meer Ziirich Leven wil Vie d'Or kopen Inman minister van Defensie VS DONDERDAG 16 DECEMBER 1993 D Stress. Iedereen heeft er mee te maken. Van de tot diep in de avond doorwerkende manager tot de constant op het randje van haar kunnen rennende en regelende huisvrouw. Het antwoord 'druk, druk, druk' op de gewoontevraag hoe het gaat is eerder het bewijs dat het iemand goed gaat dan het tegenovergestelde. De enige remedie is rust nemen. Maar dat kost weer tijd. Dus hebben handige zakenlui de relaxman bedacht. Een brokje elektronica, dat de gebruiker met lichtflitsen en geluid tot rust brengt. Maar andersom kan ook, beweren de makers. Desgewenst zorgt het elektronisch wonder voor extra activiteit. En is tevens een probaat middel voor degene die van zijn of haar rook- of drugsverslaving af wil, aan examenvrees lijdt, bang is voor de tandarts, opziet tegen een jetlag na een lange vliegreis of in hoog tempo een vreemde taal wil leren. Zelfs de kilometers vretende automobilist kan er na een kwartiertje aan de 'Mind-activator'zoals de officiële naam luidt, weer uren tegenaan. Suggestie of niet? Onze verslaggever testte de praktijk. Door .Hans Veldhuis Daar zit je dan. Even niks aan je hoofd. Geen verga deringen, telefoontjes of een nieuwe reportage. Wég met die dagelijkse stress. Rust. Abschalten. Even flitst het door me heen dat ik dit vaker zou moeten doen. Maar realiseer me tegelijkertijd dat het meestal bij dat goede voor nemen blijft. Dan onderbreekt een eentonig klinkende stem via de koptele foon mijn korte zelfonderzoek. De inktzwarte, geen licht door latende bril doet me niet alleen automatisch de ogen sluiten maar veroorzaakt een soort be wustzijnsvernauwing. Het advies om het me zo gemakkelijk moge lijk te maken kómt dan ook over als een dringende aanbeveling. Dus verschuif ik nog maar wat. Kussentje hier, steuntje daar. Na vervolgens nog enige technische aanwijzingen te hebben opge volgd vult ijle muziek, waaraan begin noch einde valt te ontdek ken, mijn oren. Het toestelletje, nauwelijks groter dan een pocketboek, is zijn heilzame werk begonnen. Hoop ik althans. Kleurenflitsen Plotseling signaleren mijn her sens ondanks de gesloten ogen felle, telkens van kleur en vorm veranderende lichtflitsen. Die komen uit enkele nauwelijks een millimeter grote gaatjes aan de binnenzijde van het zwarte glas. Het gaat om een kleurengamma zonder weerga, dat voortdurend in elkaar overgaat. En ook van ritme verandert, al naar gelang een van de twintig gekozen pro gramma's, die tussen 10 minuten en een uur duren. Mijn keuze, 'loskomen van stress en belastende problemen', wordt gevolgd door zestien merkwaar dige minuten. Waarbij, toegege ven, inderdaad een rustgevoel ontstaat. Zelfs het denken wordt vrijwel onmogelijk. Ik 'kijk' naar kleuren en luister naar muziek die bijna een psychedelisch ef- i Wie het even niet meer ziet zitten kan zich in welgeteld 16 minuten een ander mens voelen. FOTO FRANS WELTERS feet oproepen. Maar gelukkig kan ook een cassettebandje naar eigen keuze kan worden ge draaid. Evenals een speciale taalcursus. Want het programma superlear- ning belooft de gebruiker uren lang probleemloos leren zonder zelfs maar moe te worden. Ook kan worden volstaan met het luisteren naar een door de com puter veroorzaakt ritmisch toon tje, dat hoog of laag kan worden gezet en correspondeert met de lichtsignalen. Maar in alle geval len wordt elk ander van buiten komend geluid, hoe zacht en normaal ook, nadrukkelijk als storend ervaren. Slapeloosheid Ook het 18 minuten durende programma 'makkelijk inslapen' heeft - zelfs zonder het gebruik van de speciaal daarvoor ont wikkelde cassette - baat. Hoewel achteraf natuurlijk niet valt aan te tonen dat het apparaatje daarvoor heeft gezorgd. Maar op het moment dat het programma voorbij was en mijn hersens dus geen kleuren meer signaleerden schrok ik uit m'n kennelijk net begonnen slaap wakker. Al is ook daarvoor al een oplossing bedacht: een plezierig gevoel kan voor langere tijd worden vastgezet. De 'mind-activator', die tot nu toe alleen in professionele situa ties is toegepast waaronder spe ciale ontspanningscentra, lijkt het Ei van Columbus voor de jachtige samenleving. De gebrui ker heeft een heel scala aan mogelijkheden tot zijn beschik king. Variërend van een tussen doortje van lichamelijke of gees telijke ontspanning tot betere concentratie, kreatiever worden of eindelijk af kunnen komen van hoofd- en rugpijn, migraine of slapeloosheid. Maar hoe (on)gevaarlijk is het toestel? Tegen de eerste, uit 1986 daterende Amerikaanse versie koesterde de medische weten schap nogal wat argwaan. Met name werd gevreesd dat het ap paraat in 1 op de 10.000 gevallen een epileptische aanval zou kun nen veroorzaken. Ook de hoge aanschafkosten (enkele duizen den guldens) stond een door braak in de weg. Enthousiast Dr. Gerhard Bittner, als specia list op stressgebied jarenlang verbonden aan de universiteit van Essen, is evenwel laaiend enthousiast. Ook hij was aan vankelijk sceptisch, zegt hij. Maar besloot zich uiteindelijk toch te verdiepen in de mogelijk heden van toepassing voor de gewone consument. Twee jaar duurde zijn studie. Nu spreekt hij over die tijd als een openba ring en noemt het door Sound Vision in het Duitse Willich op de Europese markt gebrachte apparaatje volstrekt veilig. „In kopen doen is gevaarlijker," vindt Bittner, die daarbij wijst 'op talrijke medische onderzoe kingen.' De kans op een epileptische aan val is om die reden terugge bracht tot 1 op 100.000. „Het staat vast dat stress hiermee be streden kan worden," zegt hij. „Op elk moment en op elke plaats. Ik denk dan ook dat dit een complete rage zal worden, zeker gezien de prijs (DM 298 - H.V.) en het feit dat er geen risico aan verbonden is. De ge volgen zijn alleen maar positief te noemen. Als ik er tussen de middag geen kwartiertje gebruik van maak ben ik eind van de dag 'Brainmachine' Universitair hoofddocent en ex perimenteel psycholoog dr. Harold Merckelbach van de Rijksuniversiteit Limburg is aanzienlijk minder enthousiast. „Hier is gewoon sprake van een nieuwe versie van de Brainmachine. Handige zakenlui hebben daar ondertussen al mil joenen aan verdiend. Ook in Ne derland kun je er a raison van 100 een poosje aan liggen. In de VS gaan er zelfs miljoenen dollars in om. Louter en alleen gebaseerd op een redenatiefout." In de technische beschrijving van de werking van de Mind-ac tivator heet het dat de hersens in ontspannen staat Alpha-golven laten zien, in diepe slaap sprake is van Delta-golven, Theta-gol- ven optreden bij onder meer ver hoogde leer-activiteit en Beta- golven bij logisch en analytisch denken. „En precies ddar zijn de theoretici in de fout gegaan," zegt Merkelbach. „De - buitengewoon naïeve - ge dachte is, dat als je dus licht aanbiedt in een van die golfbe- reiken, de hersens op dezelfde wijze zullen reageren. Maar alle onderzoeken hebben van dat simpele principe geen spaan heel gelaten. De behoefte aan een snelle en goedkope anti stress therapie is groot. Maar die be staat gewoon (nog) niet." Kwaad kan het apparaatje vol gens de RL-deskundige overi gens niet. Al daagt Merckelbach dr. Bittner wel uit: „Hij spreekt over allerlei medische onderzoe kingen die positief zouden zijn uitgepakt. Die zou ik graag eens willen zien." Het beloven van een groter leervermogen of an dere hogere verwachtingen wek ken, gaat hem echter te ver: „Ronduit dubieus, zoniet onge loofwaardig." Wel kan er sprake zijn van een zogenaamd placebo-effect: de patient dénkt dat hij een medi cijn slikt, maar krijgt een niet werkzaam tabletje aangeboden. Al is het uiteindelijke effect daarvan toch positief. De keus is dus een rustig muziekje en lang uit op de bank of een stukje electronica met vooral een sug gestieve werking. Ik moet er nog y maar 's een nachtje over slapen. Door Rien van der Steen Het asbakje op het middencon sole is petieterig en nog niet eens verlicht. „In een Rolls moet je rijden. Niet'roken," zegt Ge orges Keller, senior executive van Rolls-Royce Motor Cars droog. De auto staat nog steeds hoog op het verlanglijstje van olies- heiks en andere mensen die met hun geld geen raad weten. Een Rolls of een Bentley speelt nog altijd een hoofdrol in de eredi visie der automobielen. Statig, aristocratisch en vooral waar devast. Een Rolls-Royce is een kasteel: ongenaakbaar en onbe taalbaar. Een rare firma eigenlijk: groot geworden met het produceren van vliegtuigmotoren en auto's van de rijken der aarde. In de loop der jaren raakte Rolls- Royce technisch hopeloos ach terop. Geld voor nieuwe ont wikkelingen was er niet en ter wijl de grote merken grossier den in technische innovaties als ABS en airbags probeerde Rolls-Royce het hoofd boven water te houden met de simpele mededeling dat het the best car in the world maakte. Het roer moest om, wilde de Britse firma niet dezelfde weg naar de on dergang bewandelen als een reeks andere fabrikanten op het eiland. In de afgelopen twee jaar wer den meer dan 2000 werknemers naar huis gestuurd. Nu werken nog 2400 mensen aan de pro- duktie van de Rollsen en de sportiever getinte Bentley's. Keiler: „We verkopen nu per jaar 1400 auto's over de hele wereld. Daar redden we het mee. We spelen quitte bij een jaarproduktie van 1300 auto's." In een Rolls vond je vroeger elektrische spullen van het Brit se merk Lucas. Een merk dat wel 'The master of darkness' genoemd werd. Maar door de vele storingen kreeg die bij naam een onbedoelde bijbeteke nis. Rolls is overgestapt op het Duitse Bosch. ABS op de rem men is tegenwoordig ook heel gewoon bij Rolls-Royce. En voor het nieuwe modeljaar zijn de auto's zelfs standaard voor zien van twee airbags. Die tweede voor de passagier vormde een probleem: als de airbag naar buiten klapte ver splinterde hij gelijk het wortel- notehouten paneeltje, hetgeen de gezondheid van de geachte bijrijd(st)er allerminst ten goe de zou komen. Rolls-Royce loste dat op door in plaats van hout een met fineer bekleed alumini um plaatje te monteren. Henk Rens, directeur van im- portbedrijf Hessing in De Bilt, Een kasteel in weer en wind: Bentley Continental R - Het geraffineerde, met de hand gemaakte prijskaartje van een Rolls-Royce Corniche. Een kleine acht ton, inclusief een ton of vier BVB en BTW... verkoopt in Nederland jaarlijks een stuk of tien Rolls-Royces en Bentley's. „Onderhandelen? Nee, dat gebeurt hier eigenlijk niet. En de kopers hebben ook lang niet allemaal de beschik king over een chauffeur. Ze wil len een indrukwekkende auto. Eentje die over een jaar of vijf tien nog steeds opvalt. En wat kun je dan beter kopen dan een Rolls?" De imposante grille van een Rolls met daarbovenop the Flying Lady Emily bestaat uit roestvrij staal. Eén man is er een volle week mee bezig. Een nieuwe kost 14.000 gulden. Ge recycled wordt er bij dit merk nauwelijks: de autofabrikanten hebben er de mond vol van. Maar bij Rolls-Royce worden onderdelen slechts verhandeld als souvenir. Het regent hevig als we in een gloednieuwe Silver Spirit III vanaf De Bilt richting Apeldoorn koersen. Bij een stop wordt het met prachtig wit leer beklede portier nat. „Geeft niks hoor," zegt de importeur. „Koeien lopen toch ook bui ten?" Het leer is afkomstig van Scandinavische runderen. Want in het hoge noorden zijn geen doornen struiken die de huid beschadigen. De turbo-Bentley Continental R presteert het om in iets meer dan zes seconden van 0 op 100 kilometer per uur te komen. Terwijl de auto toch in de buurt van de tweeëneenhalve ton weegt. De goedkoopste is de Brooklands, die voor 419.000,- de showroom uit mag. Maar er is er ook eentje van acht ton. Auto's zonder foefjes, maar ge maakt volgens aloud Brits craftsmanship. Rijden in deze auto's is een belevenis. Rens Het gegoten beeldje, dat el ke grille van een echte Rolls siert: het heet Flying Lady of Emily. FOTO'S WOUT VAN ASSENDELFT weet het waarom: „Dit zijn geen plastic auto's. Dat ruik je, dat voel je." Na drie uur moet het rijdende kasteel terug in Hessings showroom. Andere importeurs stellen een auto meestal een paar dagen beschikbaar, maar zo'n duurtest zit er kennelijk niet in. De rit naar huis valt niet mee. En ik was nog zo in m'n schik met 't Astraatje. Maar in de regen in de file voor de Zaltbommelse brug slaat de ir ritatie onherroepelijk toe. Dat was in die Rolls vanmiddag heel anders. Geïsoleerd, letterlijk en figuurlijk uittorenend boven de BMW's, Daihatsu's, Golfjes en al het andere blik. Zelfs de man in de peperdure Mercedes S keek afgunstig om. Naar mijn Astraatje kijkt nie mand meer. Maar die heeft ten minste een asbakje met een lampje. Van onze verslaggever Zevenbergen - De reisbureaus Pelikaan Reizen en West- Brabant Expres uit Zevenbergen en transportbedrijf Van Amerongen beginnen volgend jaar met een nieuwe vorm van reizen. Het is een combinatie van per sonenvervoer per luxe royal •class-touringcar en autover voer op een vrachtwagen. Pe likaan noemt het de Auto- Bus-Expres, kortweg ABus. De vakantieganger wordt sa men met zijn auto naar een interessante, touristische plaats gebracht. Daar stapt hij in zijn auto om zelf een leuke vakantieplaats op te zoeken. In het eerste jaar rijdt Peli kaan naar twee bestemmin gen, te weten Annecy in de Haute Savoie en Avignon. Vandaaruit zijn diverse va- kantiegebieden snel te berei ken. Bijvoorbeeld vanuit Avignon: Barcelona op 400 km, Nice op 250 km en La Grande Motte op 100 km. De ABus heeft twee opstaplo- katies en dat zijn Utrecht en Nederweert. Hier worden de auto's van de vakantiegangers ook op de car-transporter ge zet. Op een vrachtwagen kun nen acht of negen personen auto's meerijden. Als het no dig is wordt een tweede trans porter ingezet. „Het voordeel hiervan is een korte beladingstijd. De men sen hoeven pas 45 minuten voor vertrek aanwezig te zijn," aldus Hans en John Goverde van de West-Brabant Expres. „En vijftien minuten na aankomst kan men alweer in de eigen auto rijden." Volgens Goverde kunnen va kantiegangers met deze van reizen flink besparen op hun reisbudget. „Op brandstof en tol bespaar je al gauw 1000. En er is sprake van een even tuele besparing van overnach- tingskosten," aldus Goverde. Een woordvoerster van de ANVR in Hoofddorp bevestigt, dat het om een nieuwe vorm van reizen gaat: „Ik heb er tenminste nooit eerder van ge hoord. Wel dat de auto mee reist op de trein, maar in com binatie met een bus nog niet." De bussen vertrekken steeds op vrijdagavond. De touring car en de vrachtwagen arrive ren in de loop van zaterdag ochtend in Annecy en Avig non. Op zaterdagavond ver trekken ze weer richting Ne derland. Voor een- auto met twee personen naar Annecy moet 1.450 worden betaald en naar Avignon 1.550. In het hoogseizoen kost de ABus 100 meer. Hoofddorp - Spanje en Frank rijk zijn dit winterseizoen de populairste vakantiebestem mingen. Ten opzichte van vo rige winter stegen de boekin gen voor beide landen met 31 procent. Het totaal aantal va kantieboekingen voor dit win terseizoen ligt op hetzelfde peil als vorig jaar. Er is meer belangstelling voor vliegrei zen, busreizen zijn minder po pulair. Uit cijfers van het ANVR blijkt dat boekingen voor vliegreizen naar Spanje en de Canarische Eilanden fors ge stegen zijn. Die beide bestem mingen ontvangen dit winter seizoen 30 procent meer Ne derlanders dan in de winter van '92/'93. Tunesië en de ver re vakantiebestemmingen zien ook een lichte groei: 4 procent. Portugal als vliegbestemming is gedaald met 8 procent. De busreizen liggen 8 procent achter op het vorige wintersei zoen. Met name de pendelrei- zen naar Oostenrijk zijn flink gedaald: 14 procent. In de sec tor autoreizen ziet het er naar uit dat de Fransen flink sco ren. De boekingen voor auto- reizen naar de Franse Alpen stegen met 40 procent. De Be nelux en Oostenrijk daalden met 7 procent. Utrecht (anp) - Staatssecretaris Simons (volksgezondheid) heeft zich bijzonder slecht geïnformeerd over de proble men rond siliconen borstprotheses. In Nederland kampen namelijk veel meer vrouwen met complicaties dan hij aan de Tweede Kamer heeft meegedeeld. Dat stelt de Stich ting Steunpunt voor Vrouwen met Siliconen Implantaten. Simons liet de Tweede Kamer onlangs weten dat bij het Bureau Bijwerkingen Geneesmiddelen dertien meldingen zijn binnenge komen van complicaties. Via de stichting zijn er echter al minstens 39 meldingen naar het ministerie van WVC gestuurd, aldus secretaris M. Boots. Dit jaar zijn bij het steunpunt ruim 2.000 telefoontjes binnenge komen. Bij de stichting staan 900. vrouwen met klachten geregistreerd: van hen geeft 85 procent aan gezondheidsklach ten te hebben die zijn ontstaan of zijn versterkt na implantatie van de prothese. De leeftijd varieert van 17 tot 73 jaar. Sommige vrouwen meldden klachten tot 22 jaar na de implantatie. Het merendeel betrof oververmoeidheid, spier- en gewrichtsklach ten, concentratieverlies, een verstoorde menstruatiecyclus, darmproblemen en allergieën. Door Rien van der Steen Avtovaz, de Russische fabrikant van Lada, komt in oktober volgend jaar met een nieuwe Lada 2110, die zelfs voorzien kan worden van een airbag voor de bestuurder. Vooralsnog komt de auto al leen als sedan op de markt. De importeur verwacht niet voor medio 1995 te kunnen leveren. Op termijn wordt de auto ook leverbaar als stationcar en als hatchback. Lada zegt dat het topmodel uitgerust wordt met 1.6 injectiemotor met zestien kleppen, een anti-blokkeer- systeem op de remmen, een airbag in het stuurwiel en zelfs airconditioning. Volgens de Groningse impor teur van Lada gaat het bij de 2110 om een heel nieuw con cept, dat ver boven de huidige auto's van het merk staat. „Lada heeft in Togliattigrad een produktiecapaciteit van 650.000 auto's. De vraag in Rusland zelf is enorm geste gen. Daardoor hebben wij hier de laatste twee jaar grote pro blemen gehad met de leve ring." Volgens Frits van der Kamp van Lada zullen de hui dige modellen 2105 en 2107 over een paar jaar in Europa geheel verdwijnen. En de fa briek is bezig met een resty ling van de Samara. De ter reinauto Niva wordt voorzien van een nieuwe benzinemotor met injectiesysteem. Het is de zelfde motor die met ingang van het nieuwe jaar geleverd wordt in de 21-modellen. Het motormanagement-systeem is afkomstig van General Mo tors, dat ook het Poolse FSO geholpen heeft schone moto ren te maken. Lada verkocht het afgelopen jaar 2000 auto's in Nederland. In 1987 waren dat er nog meer dan 10.000. De verkopen lie pen terug omdat Lada niet kon voldoen aan de emissie- eisen. De huidige modellen voldoen allemaal aan de E2- norm, maar toen het eenmaal zover was kon de fabriek niet voldoende auto's meer leveren. Brouwerijstraat 31 Tel. 01170-55221 133e JAARGANG Onbestendig Er komt de komende dagen amper verandering in het weer. Ook vandaag buien, mogelijk met natte sneeuw of hagel. Vanaf morgen iets hogere temperaturen. Middelburg - De provinciale po- I litiek is mede schuldig aan dat er |bij de veerdienst PSD 40 banen zijn verdwenen en de automati- I sering van de kaartverkoopn 2,6 I miljoen gulden te duur is gewor- den. Volgens de dienstcommissie |van PSD is de Zeeuwse politiek ziende blind en horende doof geweest voor waarschuwingen. ZIE ZEELAND-C1 Voorburg - Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek blijft de werkloosheid fors toenemen. In oktober waren er 351.000 mensen met een ww-uitkering, 114.000 meer dan in september en 8.000 meer dan een jaar daar- I voor. Het aantal mensen met een rww-uitkering (langdurig werk loos of schoolverlater) lag in ok- tober op 307.000, 3000 meer dan in september. Zeist - Voorzitter Jorien van den 1 Herik van Feyenoord heeft gis termiddag in naam van de lands kampioen spijt betuigd over uit- latingen van trainer Willem van Hanegem aan het adres van scheidsrechter Roelof Luinge. Die noemde de arbiter een week terug, na de verloren wedstrijd tegen Roda JC, 'een arrogante, enge kwal'. I ZIE SPORT-B1 Den Haag - De ANWB gaat het kabinet bestrijden als het de ac cijns op benzine en diesel de komende jaren blijft verhogen. Vandaag praat de ministerraac over verhogingen van 60 tot 7( cent voor benzine en 20 cent voor dieseel. Volgende week gaat de ANWB bekijken welke acties gevoerd kunnen worden. Veldhoven - De kleine Haagse verzekeraar Zurich Leven wil d( portefeuille van het in moeilijk heden geraakte Vie d'Or overne men. De maatschappij wil e echter geen 80 miljoen guldei voor neertellen, het tekort varJ Vie d'Or. ZIE ECONOMIE-A6 Washington - Admiraal Bobbj Ray Inman (62) wordt de nieuwe Amerikaanse minister van De fensie. Hij volgt Les Aspin op die woensdagavond zijn aftreder bekend maakte. De Republikeir Inman is inlichtingen-expert er voormalig tweede man van de CIA. ZIE BUITENLAND - A4

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1993 | | pagina 28