^Schippers niet voor rechter
DE STEM
Zeeland armoedzaaier onder de Nederlandse provincies
'Schone dag' van De Putter breekt records
PERSONEEL
üoDie?
O,- f370,
ictievoerders gaan akkoord met betalen van schikking duizend gulden
f350,-
f470,-
Berisping d'Ancona over identiteit verdeelt Zeeuwse gedeputeerden
Vluchtelingenkinderen
uit ex-Joegoslavië
te gast in Terneuzen
"srsr.sasr ss
KKEN
NSETS
Veer Prinses Margriet
loopt schade op bij
aanvaring met Juliana
Leegstand woningen daalt
verder in provincie Zeeland
L'Aubergerie
I °M»n\p9''-rubriek
n Nr. 1
Terneuzense politie
neemt twee kilo
hasj in beslag
Verdachten van
diefstal auto in
Gent opgepakt
Voor duizenden
guldens gestolen
uit caravans
Zeeland verkoopt
de huid voordat
de Europese beer
is geschoten
ge prijzen -
en en pannensets
5 merk uit Solingen
een grote exportorder
gazijnen overvol,
r u rechtstreeks vanaf
grote partij.
verkoopdagen!
16 dec. 10-18 uur
17 dec. 10-21 uur
18 dec. 10-18 uur
19 dec. 10-17 uur
i - Hulst
I 2»m immers mot minstons
I s'van de yt'en Stomlozors
I lezeressen die speciaal
I pandstelling hebben voor
I personeel gevraagd' ligt het
I voor de hand. dat er snel en
I reacties Komen
Zeeland
ASM N
■Van onze verslaggever
middelburg - Zeeland is financieel
L armste provincie van Nederland.
|ct provinciebestuur slaagt er al
Jaren niet meer in de eindjes aan
haar te knopen, en is daarmee
Liek in het rijtje van twaalf pro
lines.
Zeeuwse spaarpot is nog 'redelijk'
levuld, maar het geld dat Zeeland de
Komende jaren te besteden heeft wordt
Lnder en minder. Bovendien werken in
L Abdij betrekkelijk veel ambtenaren,
wat de kosten nog meer opjaagt.
Deze weinig vleiende opmerkingen
staan in een gisteren gepresenteerd rap
port van het Ministerie van Binnen
landse Zaken. Het stuk heet Signalering
Provinciale Financiën en is een vergelij
king tussen alle Nederlandse provin
cies.
Zeeland komt er niet best af. 'Een
structureel tekort op de begroting',
wordt over het onvermogen van het
provinciebestuur geschreven de eindjes
aan elkaar te knopen. En: 'Met Zuid-
Holland en Groningen heeft Zeeland de
zwakste financiële positie, terwijl bij
Groningen en Zeeland de potentiële
financiële ruimte bovendien nog een
neerwaartse tendens vertoont'. Het is
ambtelijk jargon voor: Groningen en
Zeeland hebben de komende jaren
steeds minder te besteden.
Van deze drie zwakke provincies is
Zeeland de enige met een structureel
begrotingstekort. Pogingen van het pro
vinciaal bestuur om dat tekort weg te
werken worden door Den Haag met
'gematigd optimisme' ingeschat.
Uit het onderzoek blijkt ook dat het
provinciaal bestuur grote sommen geld
vrijmaakt voor plannen die soms hele
maal niet of gedeeltelijk worden uitge
voerd. Provinciale Staten stellen kre
dieten beschikbaar voor projecten of
beleid die vervolgens niet worden ge
bruikt in het jaar van planning. Soms
gebeurt het dat het bedrag dan wordt
overgeboekt naar een volgend dienst
jaar, waarna er een deel van wordt
besteedt. Het rapport meldt dat hiermee
'aanzienlijke bedragen' zijn gemoeid en
dat het schuiven met die bedragen wijst
'op het achterblijven van uitvoering van
beleidsvoornemens'.
Zeeland heeft met andere provincies
vergeleken, een betrekkelijk forse per
soneelsformatie. Dat is een beeid dat
meer terugkomt bij kleine platte
landsprovincies. Het is kostenverho
gend, maar verder doet het rapport hier
geen uitspraken over.
De provinciale rekenmeester Simon de
Visser heeft, voordat het rapport deze
week door Gedeputeerde Staten werd
behandeld, het stuk van enkele kantte-
keningen voorzien. Tijdens een werkbe
zoek van Haagse ambtenaren aan de
Abdij is geconstateerd dat verschillende
in het rapport gebruikte cijfers niet
juist of onvolledig zijn, en dat bepaalde
posten niet zijn meegenomen in het
overzicht. Hierover loopt nog ambtelijk
overleg.
lek van »er- 7Welig bestek van
llstaal 18/10 chroomd edelstaal 18/10
ft goldplated met 24 karaat goldpfeted
handgreep, ingelegde handgreep
jleren koffer incl. luxe lederen koffer
Ikïgarantie. 10 jaar fabrieksgarantie
ipri/j winkelprijs
Pis,- nu dm 2.985nu
PROSA-LINE
12-delig met gedeeltelijk
24 karaat vergulde hand
en dekselgreep.
10 jaar fabrieksgarantie.
PERLE R0YAI
12-delig met gedeeltelijk
24 karaat vergulde hand
en dekselgreep.
10 jaar fabrieksgarantie.
laakt van hoogwaardig roestvrij-
3 lagen bestaande bodem met
f14904 De warmte wordt snel
fen Geschikt voor elke energie-
en halogeen kookplaten
J gaar te laten worden en vetloos
■len en aromastoffen behouden,
leetkost Extra gebruik van zout is
|ten zonder te morsen door de
fden niet heet Bijzonder mooi
i gemakkelijk schoon te houden
110: i486
MHz, 100
diskdrive,
puis. Incl.
CLARIS
Hissing en
etnfegreer-
kleuren-
Inkjet-
fonts, 360
ITTES HD:
ptteerd, 10
VOBIS IS
tORISIERD
AO-DEAIER 5
I Van onze correspondent
■Middelburg - Vijf binnen
schippers die rond 23 juli
Ivan dit jaar betrokken wa-
[ren bij ongeregeldheden
(tijdens de blokkade bij
Terneuzen, hebben van het
I openbaar ministerie in
1 Middelburg een schikking
(gekregen van elk duizend
(gulden.
IHet betreft de Terneuzenaren J.
(van D. (40), de broers H. E. (36)
i K. E. (40), J. van den O. (53)
de 26-jarige binnenschipper
IE. van L. uit Lamswaarde. Via
I :un advocaat hebben de binnen-
I schippers laten weten met het
cedrag akkoord te gaan om ver-
Idere vervolging te voorkomen.
Een rechtszaak rond de schip-
I persacties is daarmee wat hen
I betreft van de baan.
Volgens de plannen zouden de
schippers gisteren terecht moe
ien staan wegens openlijke ge
weldpleging. Vanuit schippers-
krrngen was al aangekondigd,
dat mocht het tot een rechtszit-
:mg komen, er zeker 200 man
'supporters' zouden meekomen.
I Tijdens de ruim zes weken du
rende acties werden onder meer
het motorschip Iris en de opva-
renden met eieren, stenen, aard
appelen gevuld met ontploffend
vuurwerk en flessen teer beko-
I geld toen hij schip de blokkade
wilde passeren. Daarbij werd
onder meer een deel van het
I stuurhuis vernield en sneuvelden
er enkele ruiten. Eenzelfde lot
frof de duwbakcombinatie Adel-
boden-Moby Dick HI.
De betreffende schippers, tegen
wie een aanklacht werd inge
diend, werden herkend aan de
hand van foto's, video-opnames
en door politiemensen zelf. Bij
het landelijk coördinatiecentrum
van de politie in Driebergen zijn
tijdens de schippersakties meer
dan 180 meldingen genoteerd.
I De aangiften liepen uiteen van
j intimidaties tot vernieling en
i openlijke geweldpleging. Verre
weg de meeste bellers waren
schippers die wilden varen.
Van onze correspondent
Terneuzen - Het drugbestrij-
dingsteam Double Shot van
de politie in het district
Zeeuws-Vlaanderen heeft
dinsdagavond twee kilogram
hasj en een kleine hoeveel
heid cocaïne in beslag geno
men. Dat gebeurde bij inval
len in twee woningen in de
Terneuzense binnenstad.
Bij de actie in panden aan de
Grenulaan en de Eerste Verbin
dingstraat werden vijf aanhou
dingen verricht. Daaronder een
echtpaar, waarvan de man vrij
dag wordt voorgeleid aan de
officier van justitie in Middel
burg. De overigen werden na
verhoor weer op vrije voeten
gesteld. Behalve de verdovende
middelen vond de politie ook een
aantal van diefstal afkomstige
goederen die onder meer gesto
len waren uit een boot in de
jachthaven in Terneuzen.
Beeld van de oogst uit de succesvolle documentaire van Jos de Putter.
'Het is een schone dag geweest'
is het filmdebuut van Jos de
Putter. Het is een documentaire
over het laatste oogstjaar van
zijn ouders op hun boerderij
tussen Zaamslag en Axel. De
film ging in première op de
Nederlandse Filmdagen 1993 en
sleepte er de prijs van de Stad
Utrecht in de wacht. In de grote
steden draait hij al wekenlang
en breekt er, als documentaire
film, alle records. Nu is hij ook
in Zeeuwsch-Vlaanderen te
zien.
Door Ronald Verstraten
HET EINDE van iets dat eeuwig leek te
duren. „De documentaire is ontstaan
vanuit het idee dat dingen die normaal
zijn, verdwijnen. Als ik vroeger mijn
vader over het land zag lopen, zag ik dat.
Het was niet meer en niet minder. Maar
als het de laatste keer is, besef je dat. Dan
wil je die beelden vasthouden", zegt Jos
de Putter.
Het is een afscheid zonder wrok. Land
bouwer Willem de Putter klaagt niemand
aan, hij berust. Zijn zoon Jos toont in Het
is een schone dag geweest datgene wat
het boerenvak bijna tot een roeping
maakt: het laten groeien van het gewas,
het opkweken van de veestapel, kortom
het leven als de rechterhand van de
allesbestierende. Niet dat het geloof een
bepalende rol speelt, daar is in ieder
geval in de film niets van te merken.
Maar elk beeld is een ode aan de schep
ping, zoals die zich voltrok in Zaamslag.
De Putter laat de landschappen voor zich
spreken, door de seizoenen heen, met af
en toe een stukje zwart als rustpunt. De
gesprekken tussen vader en zoon zijn
daarbij een illustratie en staan tegelijk
door hun schaarsheid aan woorden bol
van de spanning. De film is ingetogen en
respectvol van toon, soms voorzien van
enige droge humor, wanneer de verwor
venheden van de moderne tijd worden
getoond. Zoals de gele oormerken voor de
kalveren, voorzien van een gebruiksaan
wijzing waar vader De Putter tureluurs
van wordt.
StÜ
„Zijn type boer sterft uit. Dat heb ik
willen vastleggen. Maar ook de manier
waarop de mensen met elkaar spreken.
Dat hoor je in de film, zonder enig
commentaar. Er is geen voice-over, geen
commentaarstem, niks. Het is een heel
stille film", vertelt De Putter. Dat laatste
wordt in de hand gewerkt door een
minimaal aantal shots. „Hij duurt 70
minuten, maar bevat slechts 75 shots. Die
duren soms heel lang. Eentje, waarin ik
in gesprek met mijn vader, duurt wel 7
minuten. In een andere shot staat mijn
vader voor een schuur. Drie minuten lang
gebeurt er niets. Alleen de tijd verglijdt."
De film is in 1992 gemaakt. Het laatste
oogstjaar van zijn ouders die er, zonder
opvolging, alleen voor staan. De Putter
volgde hen van Nieuwjaar tot eind 1992.
Het resultaat is intiem. Hij vraagt zijn
ouders naar de teloorgang van het boe
renbedrijf. In het algemeen en die van het
hunne in het bijzonder. Het bedrijf dat ze
hem waarschijnlijk hadden toegedacht
toen hij werd geboren. Eeuwenlang de
normaalste zaak van de wereld, maar nu
niet meer.
Zoon Jos (34) studeerde filosofie en lite
ratuurwetenschap in Leiden, maar hield
zich altijd al veel met film bezig. Sinds
een jaar of zes is hij als filmcriticus
verbonden aan het filmblad Screen.
'Schone Dag' is zijn eerste film, maar
eerder maakte hij al videofilms voor het
IKON en NOS-Laat, in onder andere
Cambodja, Vietnam en Hongarije.
Juweeltje
'Schone Dag' ging in première tijdens de
Nederlandse Filmdagen. De filmcritici
waren enthousiast en vonden dat de film
meer had verdiend dan 'slechts' de prijs
van de Stad Utrecht. „Een erg mooie
film, die je bij wijze van compliment
on-Hollands zou kunnen noemen, in zijn
stilte, soberheid en visuele kracht", luid
de een van de kritieken, besluitend met:
„Het is een juweeltje".
Sindsdien gaat het de film uitermate voor
de wind. Hij loopt al wekenlang in Am
sterdam, Utrecht en Rotterdam en trekt
er zelfs meer belangstelling dan de cyclus
van Bunuel-films. „Normaal wordt er van
een documentaire film één kopie ge
maakt, die nu eens hier, dan weer daar
een weekje draait. Van 'Schone Dag'
draaien er doorlopend drie kopieën en de
vierde is in de maak. De film breekt alle
records op documentaire-gebied sinds
1960", vertelt De Putter.
Zijn ouders ('waarschijnlijk de eerste
keer van hun leven dat ze in een bioscoop
kwamen') zagen de film inmiddels ook.
Moeder De Putter zag hem vanaf de
derde rij in Utrecht en schrok eerst wel
even, toen ze zichzelf zo groot in beeld
zag. Vader ging samen met knecht Arjaan
naar de voorstelling op het Filmfestival
Zeeland in september.
Tournee
Filmprogrammeur Chris Tangelder van
Filmhuis 't Beest zag dezelfde voorstel
ling en legde enthousiast contact voor
twee vertoningen in Goes. „Ik denk dat
vooral de eerlijkheid waarmee de film is
gemaakt, het publiek aanspreekt", aldus
Tangelder. Omdat het jammer zou zijn als
er niet meer mensen kennis van konden
nemen dan alleen in Goes, werd een
tournee langs de Zeeuwse bioscopen en
filmhuizen op touw gezet.
■'Het is een schone dag geweest' is te zien op
donderdag 16 en vrijdag 17 december in 't
Beest in Goes (20.30 uur); zaterdag 18 decem
ber in het Ledeltheater in Oostburg (20.00
uur); zondag 19 december in het Schuttershof
in Middelburg (16.00 uur en 20.00 uur); maan
dag 20 december in De Halle in Axel (20.00
uur) en woensdag 22 december in Porgy
Bess in Terneuzen (19.00 uur).
Van onze verslaggever
Middelburg - Gedeputeerde Staten (GS) zijn
intern verdeeld over de berisping die het
Zeeuws provinciebstuur heeft gekregen van
minister d'Ancona (welzijn).
De minster schreef onlangs niet blij te zijn met de
(WD-)motie die de Zeeuwse staten in mei aanna
men om nieuwe zorginstellingen alleen nog van
een algemene en dus niet van een kerkelijke
signatuur te voorzien. Dit, om de pluriformiteit te
vergroten, aldus de WD.
De motie baarde nogal opzien in Nderland en
leidde tot Kamervragen uit de hoek van de christe
lijke partijen. De minister schreef daarop aan GS
dat de motie weliswaar niet onwettig was, maar
dat uitvoering ervan toch ingeperkt kan worden
door de wet. D Ancona vond de motie onverstan
dig, zo bleek uit haar brief.
Maar de provincie heeft haar eigen beleidsvrijheid
en de motie blijft gewoon overeind, zo oordeelde
de meerderheid van GS. De CDA-gedeputeerden
Dek en Nederhoed stemden tegen handhaving van
de motie.
De behandeling van de brief van de minister gaat
nu naar provinciale staten, waar over deze kwestie
het laatste woord ook niet gesproken zal zijn.
DONDERDAG 16 DECEMBER 1993 DEEL 1
Van onze verslaggever Harold de Puysseleijr
Vlissingen/Breskens - Een lichte aanvaring tussen twee
veerboten van de Provinciale Stoomboot Diensten (PSD)
heeft gisterochtend op de veerpleinen van Vlissingen en
Breskens geleid tot wachttijden van twee uur. De enkel
dekker Prinses Margriet liep door het akkefietje 'huid-
schade' op aan het linker voorschip.
De schade is geschat op om en nabij de tienduizend gulden.
Het ongelukje gebeurde gisterochtend rond zes uur. De Prinses
Margriet lag op dat moment afgemeerd naast de veerfuik in
Vlissingen en werd geraakt door de dubbeldeks veerboot Prinses
Juliana.
Door veergebruikers te verwijzen naar de dienst Kruiningen/
Perkpolder en inzet van de Prinses Beatrix werd de wachttijd
van aanvankelijk twee uur geleidelijk aan ingelopen.
Onder normale omstandigheden duurt het slechts twee uur voor
de reserveboot inzetbaar is in verband met het oproepen van de
bemanning en het passeren van de sluizen.
Er moest echter eerst nog een kleine reparatie aan een van de
hoofddieselmotoren van de Beatrix plaatsvinden. Daarom kwam
hët reserveschip van de PSD pas in de loop van de middag in de
vaart.
De reparatie van de Prinses Margriet is gisteren nog begonnen
en de PSD verwacht dat de veerboot deze ochtend weer normaal
inzetbaar is.
Van onze verslaggever
Middelburg - De leegstand van woningen in Zeeland daalt
fors. Vorig jaar kwamen 403 woningen minder leeg te staan
dan in het jaar daarvoor.
De leegstand daalde daarmee tot onder de 3 procent. Dit
blijkt uit het nieuwe rappport Kwalitatief Woning Onderzoek
1993, dat het provinciebstuur gisteren presenteerde.
Naast de cijfers over leegstand
staan er allerlei andere feitelijk
heden over de Zeeuwse woning
markt in. Zo steeg het eigen-wo-
ningbezit met 1,75 procent. De
verhoudingen huurwoning/ei-
gen-woning komt daarmee in
Zeeland op 47 tegen 53 procent
te liggen. De voorraad eigen-wo
ningen groeide met 1343 terwijl
.er in het verslagjaar 193 huur
woningen minder werden geteld.
De kwaliteit van de tweede-wo
ningen is al jarenlang een doorn
in het oog van veel bestuurders
en inwoners. In het rapport
wordt gesignaleerd dat van
slechts 64 procent van het totaal
aan tweede-woningen de kwali
teit goed te nomen is. Dit cijfer
geldt niet voor de recreatiewo
ningen, waarmee meestal nieuwe
bungalows in de recreatieparken
worden bedoeld.
Van onze verslaggever
Terneuzen - Acht maanden geleden alweer ontstond het plan
om vluchtelingenkinderen vanuit voormalig Joegoslavië naar
Nederland te halen.
FOTO NFM/IAF DISTRIBUTIE
Aanvankelijk voor een vakantie
in de zomermaanden, maar dat
bleek op korte termijn niet haal
baar. De uitvoering van het plan
werd daarna uitgesteld naar de
periode rond kerst en nieuwjaar.
Zondag is het zover. In het Zel-
denrustcollege in Terneuzen ar
riveren dan enkele tientallen
kinderen uit Nustar, vlakbij de
Van onze correspondent
Gent - De rijkswacht te Gent
heeft dinsdag drie Roemenen
aangehouden verdacht van een
in Retranchement gestolen per
sonenauto.
De Nederlandse politie heeft om
uitlevering van het drietal ge
vraagd. Het parket in Gent zal
aan dit verzoek voldoen.
Een patrouille van de rijkswacht
trof dinsdagavond op een par
king langs de E40 nabij Drongen
twee verdachte auto's aan. De
inzittenden werden aangehou
den en tijdens een verhoor kwam
aan het licht dat een van de
auto's was gestolen uit een gara
ge te Retranchement. In deze
auto werden enkele goederen
aangetroffen afkomstig van dief
stal uit een woning te Ret
ranchement.
Van onze correspondent
Hoek - Bij een aantal inbraken
gepleegd in caravans op een re
creatieterrein nabij Hoek is voor
duizenden guldens aan goederen
ontvreemd.
Tal van benadeelden deden hier
van gisteren aangifte bij de poli
tie in Terneuzen. Het gaat om
zo'n twintig caravans die onge
wenst bezoek ontvingen. In de
meeste gevallen werden alle in
de voertuigen aanwezige elektri
sche toestellen en apparaten
meegenomen. Men verschafte
zich toegang door het openbre
ken van ramen en of deuren.
grens tussen voormalig Joegsla-
vië en Hongarije. Aanvankelijk
woonden ze er in spoorwagons,
inmiddels in barakken. In Ter
neuzen blijven de kinderen tot
zaterdag 8 januari bij gastgezin
nen.
Voor hun opvang tijdens de kor
te vakantie in Nederland zijn
bedrijven in de regio benaderd
voor een bijdrage. Om alle plan
nen te kunnen realiseren is er
een bedrag nodig van ruwweg
35.000 gulden. Voor de kinderen
is een programma opgesteld.
Na de aankomst zondag is er
dinsdag 21 december een ont
moetingsmiddag in de Goede
Herderkerk. Donderdag gaan de
kinderen zwemmen in Scheldo-
rado, dinsdag 28 december is er
knutselen in De Sprong. Op
oudejaarsdag gaan ze naar ma
nege Magrette om paard te rij
den. Woensdag 5 januari staat er
een bezoek aan bakkerij Ris-
seeuw in Zaamslag op het pro
gramma.
In het Zeldenrustcollege is er
donderdag 6 januari om 19.00
uur een slotavond vooor kinde
ren en gastouders. Zaterdag 8
januari vertrekken de kinderen
weer.
Van onze verslaggever
Middelburg - Alle Zeeuwse ge
meenten krijgen binnenkort een
oproep van het provinciebestuur
om projecten aan te melden die
het platteland moeten helpen
ontwikkelen.
Met deze oproep verkoopt het
provinciebestuur de huid nog
voordat de Europese beer is ge
schoten. Immers, Middelburg
heeft een aanvraag lopen bij de
Europse Unie om Zeeland er
kend te krijgen als zogeheten
5b-gebied, een soort van achter
gebleven gebied, waar Europa
geld voor uittrekt als het erkend
wordt als zodanig.
Het provinciebestuur gelooft dat
dit gaat gebeuren en wil met een
lijst te financieren projecten
klaar staan als Europa inder
daad de erkenning afgeeft.
