mmmSSSmüm^ Vrees voor nieuwe koude oorlog M Multinl van deze week. O o Italiaanse ex-minister geeft aannemen van smeergeld toe 'Toestand moslims in Tuzla dramatisch' Vladimir Zjirinovski: autoritair en gevaarlijk warhoofd Opkomst ultra-rechts in Rusland is schrikbeeld voor president Clinton Inkomensverlie: Duitse Thyssen afstoten van sta O HAMLAPPEN/ FRICANDEAU DE STEM BUITENLAND BUrtMCNI KOR Paus gaat naar Zuid-Afrika destem Michael Jackson terug in VS Drie doden na brand in flat buitenlanders Endeavour veilig terug op aardto Aanslag op Belgische hulppost in Irak PKK-strijders dood bij aanval luchtmacht Interim-premier Hongarije belooft rust PRESTIGE DE LOUIS MOUSSET CÖTES DU RHÖNE van JB49[ ^rL99l jwr2.69 Deep Blue fancy pink zalm, blikje 213 gram Heinz sauzen, diverse smaken, 2 flessen êi 280 ml Toptientje, Fruitdruifje, Pompelmoentje- of Zomerpeèrtje met vruchtvlees, aa 2 pakken 0.75 liter naar keu» Nü 3.4.4 til Goudse lichtbelegen kaas 4S+, vers van 't mes q aa of vacuüm verpakt Kfto J&2tT O.Jv Rundergehakt, j» aa kilo Ü9«T8.99, 500 gram DE Ah SC KILO van ïm 's Lands grootste kruidenier blijft op de kleintjes ietten. 'tv; DINSDAG Milaan (rtr) - De voormalige Italiaanse minister van Justi tie Claudio Martelli heeft gis teren voor de rechtbank toe gegeven dat hij voor 500 mil joen lire (564.000 gulden) aan smeergeld heeft aangenomen van een hoge functionaris van de agro-ïndustriële Fer- ruzzi-groep. Carlo Sama, de toenmalige di recteur van Ferruzzi, gaf hem het geld voor de verkiezingen van april 1992. Martelli stapte in februari 1993 uit de regering nadat hij beschuldigd was van corruptie. Tot aan zijn aftreden voerde hij uitgebreid campagne voor het leiderschap van de So cialistische Partij, waarbij hij zich als het nieuwe schone ge zicht presenteerde. Martelli deed zijn bekentenis terwijl hij getuigde in het proces tegen Sergio Cusani, een finan cier bij de Socialistische Partij. Deze wordt ervan verdacht het financiële brein te zijn achter de bijna 200 miljoen gulden bedra gende omkoopsommen die de Ferruzzi-groep aan politici be taalde. De Noorditaliaanse partij Lega Nord gaat proberen een lande lijk bondgenootschap in het po litieke centrum te vormen. Dit om te voorkomen dat de vroege re Italiaanse communisten de al gemene verkiezingen in het voorjaar winnen, zo heeft Lega Nord meegedeeld. Dit nadat haar kandidaten voor het burge meesterschap vorige week in een aantal grote steden verloren van kandidaten van de partij van ex-communisten PDS. Met wie de Lega samen wil zei leider Umberto Bossi niet. Hij kreeg gisteren onmiddellijk steun van mediamagnaat en AC- Milaan-eigenaar SUvio Berlus coni, die zelf ook een nieuw anti-links bondgenootschap wil vormen. „Het initiatief van Um berto Bossi voor een grote libe raal-democratische alliantie om het neo-communisme te verslaan is zeer interessant", aldus Ber lusconi. Die heeft ook al steun betuigd aan de neo-fascistische partij Nationale Alliantie, de nieuwe naam sinds zondag van de MSI. Plannen van Lega Nord om Ita lië in een losse federatie van drie 'republieken' te verdelen lokten maandag felle kritiek uit van president Oscar Luigi Scalfaro. „Er kan niet worden getornd aan nationale eenheid. We gaan de EU in als één land of helemaal niet." Berlusconi zei niet zo te tillen aan het verschil tussen het fede ralisme van Lega Nord en zijn eigen opvatting over de staat Italië. „Ik ben niet bang voor federalisme. Dat is een formule die vele betekenissen dekt". Door onze correspondent Mare de Koninck Washington - De Verenigde Staten zijn uiterst veront rust over de zege die de rechtse nationalist Zjirinowski bij de verkiezingen in Rusland heeft geboekt. De rege- ring-Clinton vreest voor een nieuwe koude oorlog indien de nieuwe oppositieleider erin slaagt president Jeltsin in de huidige instabiele politieke situatie te verdrijven. Het politieke portret van Vladi mir Zjirinovski riep gisteren in de Amerikaanse media het ban ge vooruitzicht op van een op nieuw in een oost-west-vijand schap gespleten wereld. Dat Zjirinovski naar eigen zeg gen weer Sovjet-militairen wil laten marcheren en wel naar het warme water van de Indische Oceaan en dat hij zelfs Alaska terug wil hebben van de VS, het zijn dreigementen die uiterst ernstig worden genomen in het Witte Huis. Officieel reageerde de Ameri kaanse regering gisteren met ge matigd optimisme op de verkie zingsuitslag in Rusland, waarin president Jeltsin zijn democrati sche grondwet aanvaard heeft gezien. Maar experts in de presidentiële staf, in het Pentagon en bij Bui tenlandse Zaken maakten infor meel geen geheim van hun ver ontrusting en van hun overtui ging dat Washington voor enor me nieuwe uitdagingen staat. Nu Vladimir Zjirinovski in Rus land de belangrijkste oppositie leider is en daarmee op termijn een serieus politiek alternatief voor Boris Jeltsin, zal Amerika gedwongen worden haar hele buitenlandse politiek in te rich ten op de mogelijkheid dat zich opnieuw een bedreigend dictato riaal rijk ontwikkelt in Europa, een rechts-nationalistisch Euro pees rijk ditmaal. Defensie Zeker indien aanhang en invloed van Zjirinovski de komende tijd nog zouden toenemen, zal dat president Clinton dwingen zijn huidige vergaande inkrimping van de Amerikaanse strijdkrach ten een halt toe te roepen. Het zou een dikke streep zijn door de rekening die Clinton voor zijn binnenlandse beleid wil betalen met overbodig geworden defen- siegeld. Het Pentagon wordt zo afge slankt dat de VS nog net in staat zijn, twee beperkte lokale oorlo gen tegelijk te voeren; maar als Rusland weer agressieve neigin gen zou gaan vertonen, zou Amerika terugmoeten naar een soort massale koude-oorlogsop- stelling binnen de Navo. De huidige discussie over uit breiding van de Navo (met onder meer Polen en Hongarije) is met onmiddellijke ingang veel drin gender geworden nu uiterst rechts en trouwens ook de oude communisten in Rusland zulke sterke krachten blijken en nu verdere instabiliteit in Moskou in het verschiet lijkt te liggen. De wens van Polen om volledig lid te worden van de Navo is vandaag ineens een stuk legitie- mer dan vorige week. Tegelijk zou het de rechts-natio- naEstische beweging in Rusland nog extra versterken als de Navo zich inderdaad tot pal aan het voormalige Sovjet-rijk zou gaan uitstrekken. Dat laat zien hoe zeer VS en Navo rekening moe ten houden met het politieke landschap dat zich in Rusland aftekent. Natuurlijk zijn er anderzijds in Amerika ook krachten die het wel prima vinden als Rusland weer gevaarlijk wordt. De defen siebezuinigingen hebben tot die pe crises geleid in de Ameri kaanse wapenindustrie en bin nen de slinkende militaire ran gen. Een afremming van het snoeitempo zou in de VS voor honderdduizenden werknemers een verademing zijn. En heel wat politici in zowel de Democratische als de Republi keinse Partij moeten niet veel hebben van Clintons oriëntatie op Azië; zij zouden het verwel komen als de VS de ouderwetse militaire Navo-banden met West-Europa weer strakker aan halen. De uitvoering van Clintons be leid om de democratie en Jeltsins positie te versterken is nu ook veel riskanter geworden. Van daag al arriveert vice-president Gore in Moskou om afspraken te maken over onder meer geza menlijke oefeningen van Ameri kaanse en Russische soldaten. Hoe Amerika met zo'n actieve politiek buiten de Russische bin nenlandse machtsstrijd kan blij ven, is voorlopig een raadsel en een pikante opdracht voor Clin ton, die zelf volgende maand naar Moskou gaat. Verse graven op een kerkhof in Sarajevo getuigen van de steeds erger wordende toestand in Bosnië. foto tra Sarajevo/Zagreb (rtr/dpa) - De speciale VN-gezant voor de mensenrechten, Tadeusz Mazowiecki, heeft de situatie in de Bosnische moslim-enclave Tuzla gis teren 'zeer ernstig' genoemd. De Ser viërs hebben daar volgens Mazowieck schuld aan. Sinds gisterochtend werden nieuwe zware gevechten tussen Servische en moslim-troe pen geleverd om de strategisch belangrijke toegangswegen tot de industriestad. Hon derdduizenden mensen, voornamelijk mos lims, zitten opeengepakt in de regio van Tuzla in het noordoosten van Bosnië en zijn praktisch volledig afhankelijk van humani taire hulp van buitenaf. „Ik ben geconfronteerd met een dramatische situatie in Tuzla," verklaarde Mazowiecki na een bezoek in het weekend. Hulpverleners zeggen dat veel inwoners van Tuzla, het belangrijkste moslim-bolwerk naast Saraje vo, dreigen te sterven van kou en ontbering, mede doordat hun fysieke weerstand sterk is afgenomen na twintig maanden van oorlog tussen Serviërs, Kroaten en moslims in Bosnië. „Uit humanitair oogpunt, en gezien de ko mende winter, zie ik als prioriteit het open stellen van de routes voor humanitaire kon vooien, zowel over land als door de lucht," verklaarde Mazowiecki. Hij zei dat maar veertien procent van de benodigde leveranties de enclave bereikt. Hij beschuldigde Bosnisch-Servische troepen die Tuzla omsingelen ervan, dat zij het VN- hulpkonvooien onmogelijk maken de enclave te bereiken. De Europese Commissie is gisteren mét nog eens 190 miljoen gulden aan noodhulp over de brug gekomen om de slachtoffers van de oorlog in ex-Joegoslavië door de winter te helpen. Ongeveer tweederde van de hulp, bestaande uit voedsel, kleding en brandstof, is bestemd voor de Bosnische bevolking. De Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen van de Verenigde Naties, Sadako Ogata, onderstreepte dat de toestand in Bosnië ernstig is. „Mijn doel is deze winter zoveel mogelijk levens te redden." Volgens me vrouw Ogata zit men vooral verlegen om medicijnen, kleding, verwarmingsmateriaal en brandstof. De hulpverlening loopt in zoverre dat, nadat vorige maand afspraken zijn gemaakt, de konvooien ondanks de strijd worden doorge laten. Maar de strijdende partijen willen alleen voedingsmiddelen en medicijnen toe laten. Door Arnold Mandemaker ALS HET KLOPT dat een volk de leider krijgt die het verdient, is de verkiezings overwinning van de Russi sche rechts-extremist Vladi mir Volfovitsj Zjirinovski volkomen terecht. Een auto ritair warhoofd past een chaotisch land dat niet kan omgaan met democratie. Zjirinovski heeft gebruik ge maakt van massale onvrede on der de gewone burgers. Miljoe nen stemden niet zozeer voor hem, maar vooral tegen de hui dige machthebbers. Dat Rus land nu zit opgescheept met een ongeleid projectiel dat natio naal en internationaal nog grote schade kan aanrichten, was wellicht niet de bedoeling, maar sinds gisteren wel realiteit. Velen hebben zijn politieke kracht vooraf volledig verkeerd ingeschat. De stemming was er een van: 'Ach, de mensen zeg gen misschien wel dat ze op die clown zullen stemmen, maar dat zeggen ze alleen maar voor de grap, om te provoceren. In het stemhokje zullen de kiezers wel verstandiger zijn.' Dat wa ren de kiezers dus niet. Hitier Reacties op zijn overwinning zijn veelzeggend: Japan is zich kapot geschrokken vanwege de claim die Zjirinovski gisteren al legde op de Koerillen. Rechts- radicalen in Duitsland daaren tegen zijn opgetogen dat er een man op het schild is gehesen die zichzelf 'nationaal-socialist' durft te noemen. Zegt hij dat om te provoceren (hetgeen niet ondenkbeeldig is), of meent hij dat? Feit is dat politieke begrippen hem niet veel zeggen. Zjirinovs ki leidt een partij die zichzelf liberaal-democratisch noemt en die noch liberaal, noch demo cratisch is. Hij wordt vaak met Hitier vergeleken, maar dat vindt hij beneden zijn stand: „Hitier was een onbelezen kor poraal, terwijl ik twee academi sche studies heb afgerond en vier talen spreek." Zjirinovski kwam tijdens de presidentsverkiezingen van 1991 als kandidaat uit de lucht vallen. Hij mengde zich niet in het abstracte politiek debat dat de kandidaten Jeltsin en Ryzj- kov voerden over de hoofden van de kiezers heen, maar wendde zich rechtstreeks tot de man in de straat met leuzen als: goedkope wodka voor iedereen. Hij speelde zijn rol goed. Zo goed dat hij toen al maar liefst 6 miljoen stemmen kreeg, 8 pro cent en goed voor een derde plaats achter de kemphanen Je ltsin en Ryzjkov. Vervolgens verdween de man van het politieke toneel. Hij speelde geen enkele rol tijdens de mini-oorlog tussen Jeltsin en het parlement, maar wachtte rustig de verkiezingen af. Tij dens de Golfoorlog trok hij al leen enige aandacht toen hij een groepje 'kamikazes' naar Irak stuurde om Saddam Hussein bij te staan in zijn strijd tegen de geallieerden. Ook in brandhaar den als Nagorno-Karabach en ex-Joegoslavië zijn 'kamikazes', uitgedost als skinheads, opge doken. KGB Op het moment dat de verkie zingscampagne kon beginnen, had het politieke buitenbeentje tot verrassing van de gevestigde partijen zijn zaakjes keurig voor elkaar. Als eerste overhan digde hij de 100.000 handteke ningen die nodig waren om mee te mogen doen. Hij had vol doende geld (zeker 2 miljoen gulden) in kas om zendtijd te kopen voor zijn handig in el kaar gestoken televisiespotjes. Waar dat geld vandaan komt, is onbekend. Er gaan echter ge ruchten dat voormalige kop stukken van de geheime dienst KGB achter de figuur Zjirino vski staan. Dat is, gezien zijn verleden, niet eens zo'n gekke gedachte. De 47-jarige Zjirinovski groeide op in de Kazachstaanse hoofd stad Alma Ata. Over zijn fami lie wil hij niet veel kwijt: „Mijn moeder was een Oekraïense en mijn vader was jurist." Voor veel Russen is deze mededeling, gecombineerd met de achter naam van zijn vader (Volf) vol doende voor de conclusie dat zijn vader dus van joodse komaf moet zijn geweest. Hij studeerde aan de Turkse afdeling van het Instituut voor Vladimir Volfovitsj Zjirinovski op een geïmproviseerde pers conferentie in Moskou, na zijn onverwachte verkiezingszege. In zijn ene hand houdt hij Jeltsins aangenomengrondwet omhoog, door Zjirinowski verfoeid, en in de andere zijn eigen variant daarop. foto ap Oriëntalistiek van de universi teit van Moskou. Na zijn afstu deren, in 1970, diende hij twee jaar als luitenant bij de politie ke afdeling van het Rode Leger, een onderdeel van de KGB. Hij werd naar Turkije gestuurd en daar gearresteerd wegens spio nage. Zjirinovski zat een jaar vast en werd vervolgens uitge wezen naar de Sovjetunie. Hij maakte daar een rondgang langs allerlei instituten waar de KGB indertijd opgebrande spionnen parkeerde, zoals het Comité voor de Verdediging van Vrede. De ex-spion begon aan een studie rechten en sleet van 1983 tot 1991 zijn dagen in stilte als juridisch medewerker van de uitgeverij Mir. Daarna begon hij aan zijn carrière als extreem-rechts politicus. Als Zjirinovski politieke uit spraken doet (dus even niet be zig is met de prijs van wodka), dan zijn die angstaanjagend. Hij wil stukken van Polen en Finland inlijven bij Rusland en spreekt van 'soldaten die door marcheren totdat zij hun laar zen kunnen afspoelen in het warme water van de Indische Oceaan'. Voormalige Sovjet-re publieken die zich hebben afge scheiden, moeten zich weer melden bij moedertje Rusland, Georgië voorop. „Het uittreden van Georgië betekent oorlog. Oorlog!", vertrouwde hij vorig jaar journaliste Irina Grivnina van Vrij Nederland toe. Op de vraag of hij écht wilde aansturen op een oorlog tussen Rusland en Georgië, gaf hij een curieus antwoord: „Wij zullen geen oorlog voeren. We zullen dat door vreemde handen laten doen, net als de Amerikanen. De Turken zullen daar vechten. En de Duitsers in de Oekraïne. En wij zullen in het Kremlin zitten en in onze handen wrij ven. En als de Oekraïners en de Duitsers, de Turken en de Geor- giërs elkaar de nek omdraaien, zullen wij onze hospikken naar het slagveld sturen om de lijken te verzamelen." Gek Al in februari vorig jaar voor spelde Zjirinovski dat in de cember 1993 de macht aan hem zou toevallen. En wat gebeurt er dan? „Dan zullen jullie daar in het westen je de haren uit het hoofd rukken De rekening zal vereffend worden. De Duit sers zullen voor alles betalen, voor het instorten van het land. En de Amerikanen zullen beta len. En de Nederlanders ook. Allemaal zullen jullie betalen." De woorden van een gek? Wel licht. Maar sinds gisteren wel een gek met een machtsbasis. Inmiddels begint de realiteit ook in Rusland door te dringen. Een politiek waarnemer stamel de bij het vernemen van de laatste stembusresultaten: „Rusland, je bent gek gewor den..." Vaticaanstad - Paus Johannes Paulus O gaat in ét iMp vtJ volgend jaar naar Zuid-Afrlka. President Dt Kletfc beeft k».| daartoe gisteren uitgenodigd tijdens een Mét bezoek (zie fatJ aan het Vaticaan, op de terugreis uit Oslo waar hij samen tel Nelson Mandela de Nobelprijs voor de Vrede in entvangst ntn I Waarschijnlijk zal het verblijf van de paus worden Ingelast al een Afrika-reis die hij volgend jaar onderneemt. De Klerk heeft bovendien voorgesteld om diplomatieke betrek. I kingen aan te knopen tussen Vaticaanstad en Zuid-Afrika. Te: nu toe was dat politiek onmogelijk door heg aparthetdsbeleid. New York - Popster Michael Jackson, die de afgelopen weken op I een onbekende plaats wegens medicijnverslaving onder behan deling was, is volgens zijn advocaat Cochran weer thuis op zijn j Neverland-ranch in Californië. Amerikaanse media hebben gemeld dat hij, verkleed ea met een I masker op, vrijdagavond al aankwam op het vliegveld van Santa Barbara. Jacksons advocaten zouden de garantie van de overheid hebben bedongen dat de zanger bij tijn aankomst geen arrestatiebevel zou wachten. Ook zou bij een eventueel lijfelijk onderabek de gnoatstel discretie moeten worden beacht. Dat OfMtarmak ken beslissend zijn omdat de 13-jarige jongen die Jackaon epran beachuldigt hem seksueel te hebben misbruikt, bijzonderheden over diens genitaliën heeft verstrekt. x. Graz - Een brand in een voornamelijk door buitenlanders bewoond flatgebouw heeft gisteren in het Oaatakrijkse Gr*i twee Turken en een Oostenrijkse het levea pgkoat. Veertien personen raakten gewond, van wie enkelen ernstig. De politie en de brandweer hebben geen aaawijeigiagen gevon-1 den dat de brand zou zijn aangestoken. Ze vermïedw dat het vuur is ontstaan doordat een dakloze een paar blokken hout is de kelder aan heeft gestoken om zich op te warmest. Cape Canaveral - Het ruimteveer Endeavbttr ls gisteren «ai I 06.25 uur veilig geland in Florida. De aeven astronauten hebbes de meest spectaculaire missie van de Nasa sinds de jaren '71 volbracht: het repareren van de ruimtetelescoop Hubble. Vier van de zeven bemanningsleden van de Endeavour brachten in vijf ruimtewandelingen totaal 35 uur en 2S minute» (een nieuw wereldrecord) in de ruimte door om herstelwerkzaamheden te verrichten aan de Hubble. Brussel - Een zware bomexplosie heeft fisteren een hulppost van de Belgische tak van de organisatie Handicap Inteniatienal in Sulaymaniyah in Iraaks-Koerdistah met de grond gelijk gestaakt. Volgens de eerste berichten zijn cr een dode en tes gewonden gevallen. De slachtoffers, medewerkers van htt hulpproject, moesten prothesen en andere hulpmiddelen make* voor Koerden die invalide zijn geraakt door de talloze mijlen, een overblijfsel van de Iraaks-Iraanse oorlog. Aakara - De Turkse luchtmacht heeft gMerea een griep guerrillastrijders van de Koerdische Arbeiderspartij PKK m het noorden van Irak aangevallen. Zeker vijftig rebellen zijn daarbij omgekomen, meldde een regeringsfunctionaris in Ankara. t>e luchtaanval werd gecombineerd met een grandoperatie vaa Turkse troepen die PKK-strijders de grens over hebben gejaagd naar Irak. Dat gebeurde na een guerrilla-aanval, zondagnacht, op een post van het regeringsleger bij de plaats Uzumlu. Boedapest - De Hongaarse interim-premier Peter Boreas heeft gisteren gezegd dat hij de rust in het land zal handhaven en het politieke programma van de overleden premier Jezsef Antaü verder zal uitvoeren. In een toespraak op de radio zei Boroas dat hij hm eeanomisehe hervormingsbeleid van de zondag overleden Afttall voortzet. Boross, die minister van Binnenland* Zaken was, had de positie van Antall al enige weken waargenomen omdat de premier voor kanker behandeld moest worden. Hij is zondag door president Arpad Goencz tot interim-premier benoemd. Door Chris Paulussen |pnPeter Scholtes Amsterdam/Veldhoven - Het '■bureau Tillinghast heeft de 1 directie van verzekeraar Vie Id'Or in Veldhoven gedreigd met een schadeclaim. Het ac tuarieel bureau, dat de jaar- i rekening van Vie d'Or verze keringstechnisch heeft gecon troleerd, zegt grote schade te lijden door onjuiste informa- tie die is verstrekt, gen actuarieel bureau is een ad viesbureau voor pensioenfond sen en verzekeringsmaatschap- 1 pijen- Amsterdam (anp) - Diverse mu waaronder Philips, willen een e zetten. Een netwerk moet de hoofdkan toren van Rank Xerox, ICI, Shell, Philips en Du Pont met elkaar verbinden. Volgend jaar nemen ruim dertig grote con cerns deel aan het privé-tele- toonsysteem, meldde de Finan cial Times gisteren. Door de tele foondienst in eigen beheer te nemen, krijgen de nationale PTT's een harde financiële klap toegediend. Verboden De multinationals lopen alvast vooruit op de liberalisatie van de nationale telecomdiensten. Tot nu toe beschermen wetten de monopolieposities van de natio nale PTT's. Het is bij de wet verb op t het stele ten. De E> bij d le offei van Een Unis verb Zwei dere Spri Briti Eun<| deD Düsseldorf (rtr) - Het Duitse staal- Thyssen overweegt zijn staaldivis staalproduktie lijdt de onderneming liezen. Dat heeft bestuursvoorzitter binn Heinz Kriwet verklaard in een peric I interview met het Duitse dag- Thys I blad Handelsblatt. „Worden in de staaldivisie de Kriv prijzen en de concurrentieom- deD standigheden nog ongunstiger, der gedeeltelijk als gevolg van de Ecoi overheidssteun aan concurren- Rexi fen, dan kan "Kfefogéhschijnlijk sliss onmogelijke gebeuren", zei Kri- duit: wet. Thyssen is al benaderd door te si belangstellenden, aldus de top- voor man. Er zijn echter nog geen indé biedingen binnen. pacil derd Kriwet zei niet alleen de verant- zegg woordelijkheid te dragen voor de binn werkgelegenheid van 52.000 stuk werknemers in de staalpoot van geve het concern, maar voor die van binn de 85.000 personeelsleden elders inh( (ADVERTENT! ties 0,75 liter AwAiedingen gelden t/m vriidag 24 december a.s., m.u.v. kaas en gehakt deze gelden t/m zaterdag 18 december a.s. blik van 500 gram 549 Jac. Hermans bel: 02154-83333 Aanbiedingen geldig t/m zaterdag 18 december 1993.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1993 | | pagina 4