Dagboek
van een gek
HAL
Skiën voor volstrekte beginnelingen
[pen
:anker
op
havens
DESTEM
CONSUMENT
iakt wel eens zoek,
wintersporters die
tuig naar hun be-
gaan. De kans
wat hoger omdat
tersporters bagage
n, die uit meer
bestaat (kleding-
ski-uitrusting en
ge).
al of verlies van
loet men normaal
aangifte doen bij
Dit met het oog
ding door de reis-
ng. Op luchtha-
'at anders. Wie op
thaven merkt dat
?estuk niet is aan-
of opeens is ver
moet ter plekke
property irregula-
•t) laten opmaken,
-zekering vraagt er
zo meldt ANWB-
P-
se News heeft de
ipeenvolgende jaar
;rall Cruise Value
Fantasy Cruises (drie
■lebrity Cruises (vier
jf sterren plus). In
rdigd door Zeetours
in Rotterdam.
uk menu voor de
door het jaar heen
Ris je geen dikke
!b ik verschillende
/orig jaar stond in
u voor een tientje'
combineren: het
In ook niet zwaar.
I gezelschap wordt
lensen. Dat getal is
|op een gemiddeld
1 gang een citrus-
Ide vispaté citroen,
I citroen en in het
|tafel zitten zonder
i een dag vantevo-
pfdgerecht 's och-
de oven te worden
weken volgen dan
In twee kippepoten
ninuten smoren in
lel op de pan). De
pine blokjes gesne-
pien minuten gaan
5 zacht worden (als
Inders iets meer).
Tss eruit. Haal deze
tel tot moes in een
I pan en breng het
Iers geperste, goed
I. De soep hoeft nu
Kookpunt verhit te
felrasp en eventueel
hderen waarschijn-
fel de grote hoeveel-
Jordelijk. Dat blijkt
daarop woensdag
fclijke werking verlie-
|zien zuivelprodukten
;er 70 procent bijdra-
ze dagelijkse calciu-
ligt het voor de hand
|rodukten preventief
het ontstaan van dik
ker, aldus Govers.
|l van zuivel bij het
van kanker in de
is enige discussie
merikaanse onder-
Igereren dat het mine-
It, ook aanwezig in
I preventieve werking
i te niet doet. Wan-
zich eenmaal hecht
zou zij niet meer in
jalzouten en vetzuren
erzocht daarom de
faat bij de bescher-
rking van calcium,
d zij zowel biochemi-
imenten als experi-
iet proefdieren en
en. Gebleken is dat
aat wel degelijk gal-
vetzuren in de dikke
t en dat ook extra
beschermende wer-
lcium niet remt.
MAANDAG 13 DECEMBER 1993 A
Ontelbare Nederlanders
hebben nog nooit op ski's
gestaan. Het is ook niet
de soort vakantie om
'eens een keer te probe
ren'. Daarvoor lijkt het te
moeilijk en te gevaarlijk;
de traditionele beelden
van de eerste gipsvlucht
zijn afschrikwekkend ge
noeg. En daarbij is het
materiaal te duur om na
een mislukte winter
sportvakantie ongebruikt
in de kast te hangen. Een
ski-arrangement voor
absolute beginners kan
uitkomst bieden, want
ook de huur van het ski
materiaal is bij de prijs
inbegrepen.
Door Johan van Grinsven
De knieën zijn moegebeukt door
een week tegennatuurlijk bewe
gen, onhandige ski's en loodzwa
re schoenen. Op een hoogte van
1.720 meter daagt een middel
zware, rode afdaling de begin
nende skiër uit. Smalle passages,
steile stukken en losse sneeuw
maken dit héél anders dan de
boulevardbrede, flauwe oefen
helling beneden, waar het afda
len na de eerste paar lesdagen al
tot enige zelfoverschatting leid
de. Nu zijn er ineens afgronden
waar zelfs de Pontiac van Wim
van Est stil van zou staan. En
bordjes die waarschuwen voor
lawinegevaar. Ineens is daar
angstzweet en het verlangen
naar huis.
Goed. Diep ademhalen, angst
wegslikken. Diep ademhalen,
zonnebril op. Diep ademhalen,
pak dichtritsen. Naar beneden.
NuNu dan echt. Achter Pepi
aan, een 76-jarige miniatuur van
een skileraar die de berg afskiet
alsof hij zijn hele leven niets
anders doet. Wat ook klopt. Dit
is Kramsach in Tirol, Oostenrijk.
Dit is een ANWB-skireis voor
volstrekte beginnelingen, ruim
veertig nietskunners die wel eens
willen weten of skiën iets voor
hen is.
De gespannen debutanten, de
meesten ouder dan veertig jaar,
klossen van het blokhutje van
skischool Sonnwendjoch - waar
ski's, schoenen en stokken zijn
uitgereikt - in hun kleurige pak
ken naar de piste. De groep loopt
tot opluchting van iedereen
langs een helling die oogt als de
Mont Blanc, naar een geruststel
lende oefenweide. Van enige
dartelheid is echter geen sprake.
Blijven staan
De eerste oefeningen: ski's aan
doen en erop blijven staan en dat
blijkt moeilijk genoeg. Dan lang
zaam vooruit bewegen en zo
waar een zachte bocht skiën. En
dat twee uur lang. 's Middags
weer lopen, glijden, remmen, een
zachte bocht en het toppunt van
de eerste dag: een helling, pak
weg dertig centimeter hoog, af
glijden. En de eerste van vele
keren uitleg over de dal- en de
bergski. Op dit moment is het
ondenkbaar dat die lange latten
ooit anders dan als kolossale
hinderpalen zullen aanvoelen.
De tweede dag brengt niet veel
verbetering. Voor beginners is
het glijden van een onderge
sneeuwde molshoop al een hel
dendaad. De dag is gevuld met
oefeningen om de juiste li
chaamshouding te krijgen en
veel vertwijfeld vallen en op
staan. Toch vertelt Pepi dat de
deelnemers aan het einde van de
week alle blauwe en rode hellin
gen zelfstandig moeten kunnen
afdalen. Niemand neemt het
hem kwalijk dat hij ijlt; hij is
tenslotte al 76 jaar.
Aan het einde van de eerste
lesochtend moesten zijn tien pu
pillen in een rij gaan staan. Zo
als ook de andere skileraren hun
leerlingen opdroegen. Pepi riep
'Ski' en wachtte op het ant
woord 'Heil'. Maar na zijn eerste
'Ski' blijft het ijzig stil tussen de
bergtoppen. Uit andere groepen
klonk her en der een schuchter
'Heil'. Pepi legde het nog eens
uit; maar weer bleef het als op
afspraak stil. Tussen Pepi en de
groep kwam het pas de laatste
avond, toen hij veel wijn had
gedronken, weer een beetje goed.
Pflug
Na de eerste twee dagen kan
iedereen op de ski's blijven
staan, dus komt er het belangrij
ke 'pflug' bij, een soort wijd-
beense spreidvlucht. En het gaat
enkele tientallen meters de
'echte' helling op. Aan een vlees
haak, die ze hier baby lift noe
men, worden skiërs naar boven
getrokken, 's Ochtends twee uur
voorzichtig oefenen en na de
lunch weer twee uur les. Daarna
gelegenheid tot zelfstandige ar
beid. Maar weinigen maken daar
gebruik van; suf strompelen de
leerlingen liever naar restaurant
of bus.
Pepi lijkt de hele week een hape
rende grammofoon: 'Dalski, let
op je dalski, dalski'. Deelnemers
geven elkaar tips, want ook hier
leidt de lamme de blinde. Het is
als met auto rijden: één hande
ling goed uitvoeren gaat nog
wel, maar terwijl dat ene onder
deel goed gaat, worden drie an
dere lessen vergeten. Vaak is er
ook de gedachte: 'Is dit alles?'.
Twee minuten in een lift hangen
om in twintig seconden naar
beneden te glijden. Later, bij de
echte liften wordt dat gevoel
alleen maar sterker.
De derde dag gaat het nog hoger
de helling op en in etappes naar
beneden. Steeds weer verzame
len achter de meester. Links en
rechts komen skiënde peuters als
torpedo's voorbij. Zij zijn klas
sen beter dan deze stuntelende
Nederlanders die elkaar omver
skiën, bochten te ruim, te kort,
te onbesuisd of te langzaam ne
men en over hun eigen ski's
vallen. En nauwelijks op eigen
kracht weer omhoog kunnen ko
men.
Vermoeid zoeken de meeste deel
nemers 's avonds vroeg hun ka
mers op. Sommigen gaan naar
een disco, wagen zich aan een
Tiroler avond of spotten met hun
leven op de rodelbaan. Krams
ach is een dorp van 3.967 inwo
ners. Hoewel het dorp zomer en
winter van het toerisme moet
leven, lijkt iedereen om 21.30
uur al in slaap gesukkeld.
Angst
Weer een nieuwe dag. Pepi laat
het babyliftje links liggen; de
groep gaat met een wat volwas-
sener sleeplift omhoog. Hoger
kan het niet op deze skihelling.
Toch houdt het voor enkelen
hier al op. Want hoewel de oefe
ningen hetzelfde zijn, geeft de
steilere helling ze een andere
dimensie. Angst is een slechte
leermeester; bang helt het
lichaam voortdurend naar de
bergtop, terwijl het juist naar
het dal moet hangen.
De volgende dag regent het.
Toch gaat het skiën door. Ne
gentien keer met de sleeplift om
hoog en negentien keer omlaag.
Aan het einde van de dag is het
pak doorweekt. Scheenbenen
protesteren, knieën tintelen. Een
stem van binnen repeteert die
ene vraag: waarom in hemels
naam? Maar langzaam wordt
iets zichtbaar dat op skiën zou
kunnen lijken. De beste deelne
mers krijgen er zelfs plezier in.
Naar het plafond van deze berg;
het is de dag van de waarheid.
Beneden is de sneeuw verworden
tot grijze pap. Voor mensen met
hoogtevrees zijn de liften die tot
1.700 meter leiden al genoeg re
den om het skiën vaarwel te
zeggen. Links rommelt een lichte
lawine wat sneeuw los. De be
ginners staan geïntimideerd tus
sen de bergtoppen van het skige
bied Kaltenbach. Hun longen
worden opgefrist. Daar in de
verte, daar is Italië. Het is een
klassieke winterfoto: bergtoppen
vol sneeuw, blauwe lucht, witte
wolken, plukken groen en mist
in het dal beneden.
Op enkele plekken is deze piste
slechts een dikke meter breed,
aan de ene kant een witte muur,
aan de andere kant gaapt iets
dat de bange skiër liever niet
west. Dat maakt hem nog meer
gespannen. Langzaam komt
vandaag de pijn in benen, rug en
knieën opzetten. Pepi skiet van
ochtend langzaam voor, de rest
probeert zijn spoor te volgen.
Dat lukt maar weinigen.
Tomba
Later deze dag gaat het sneller
omlaag. Wonderbaarlijk, maar
de groep begint te skiën. De
valpartijen worden bij de mees
ten minder. De snelheid neemt
na snel genomen steile stukken
toe; een warme gloed wordt naar
de hersenen gepompt. Binnens
monds gilt het van genot:
'TOMBA, TOOOOMMBAAA,
TOOOOOMMMM-
BAAAAAAAATotdat de
overmoedige skiër over de piste
butst. De val - na de fatale hoog
moed - eindigt in een losse
sneeuwwal, met een zere pols.
De ski's zijn meteen uitgevlogen;
op het materiaal is niets aan te
merken.
De weinige deelnemers die het
tot hier gered hebben, krijgen
enige zekerheid in hun skiën.
Ook op slechtere en steile hellin
gen. Zes-dagen terug dacht nie
mand letterlijk en figuurlijk zo
ver te komen. Het allermoeilijk
ste blijft een snelle serie korte
bochten achter elkaar. Dan
waait Pepi's klasje plots weer
alle kanten op. Het automatisme
is er niet en zal er ook niet
komen in deze ene week. Het is
na zes dagen skiën volstrekt dui
delijk: een cursus voor gevorder
de beginners is geen overbodige
luxe.
Een beginnersarrangement is
zeer geschikt voor mensen die
willen proberen of ze skiën leuk
vinden, zonder dat ze kosten
hoeven te maken voor materiaal.
Elke deelnemer is een volslagen
leek en dat geeft een goede sfeer
in de groep. Maar trage leerlin
gen kunnen tussen wal en schip
vallen, de leraren richten zich
niet altijd voldoende op indivi
duele deelnemers en iemand die
na enkele dagen weet dat het
niets voor hem is, zit verder aan
het arrangement vast. Overigens
telt iedere groep wel een paar
uitvallers - een op de tien - met
knieletsel.
Begeleidster Sabien Boogerd:
„Iedereen kan skiën leren, be
langrijk is lef hebben. Verder is
het gewoon een kwestie van veel
oefenen."
In de bus terug naar Nederland
is het zelfvertrouwen definitief
hersteld bij de meeste deelne
mers. De meesten is het meege
vallen, maar weinigen zijn ver
slaafd geraakt. De belofte hangt
in de lucht: misschien volgend
jaar weer. De angst voor de
gipsvlucht lijkt definitief gewe
ken.
De ANWB organiseert via doch
teronderneming Vrij Uit in janua
ri, februari en maart weer begin
nerscursussen; kosten vanaf
1.190 gulden. Reserveren:
020-6588600. Er zijn ook cursus
sen voor gevorderde beginners.
